Itiru Gbwa Di Eyisi Vua Endri Si A?

Worldwide websites of
The Official Website of The New Life Mission
The New Life Mission
www.nlmission.com or www.bjnewlife.org
Please find your vernacular websites below. You can download Christian e-books and request Christian books for free. Feel free to visit our websites below right now!
www.nlmafghanistan.com www.nlmafrikaans.com www.nlmalbania.com www.nlmamharic.com www.nlmangola.com www.nlmarabemirates.com www.nlmarabic.com www.nlmargentina.com www.nlmarmenia.com www.nlmaruba.com www.nlmaustralia.com www.nlmaustria.com www.nlmbahamas.com www.nlmbahrain.com www.nlmbangladesh.com www.nlmbelarus.com www.nlmbelgium.com www.nlmbengali.com www.nlmbenin.com www.nlmbhutan.com www.nlmbolivia.com www.nlmbotswana.com www.nlmbrasil.com www.nlmbriton.com www.nlmbrunei.com www.nlmbulgalia.com www.nlmburkinafaso.com www.nlmburundi.com www.nlmcameroon.com www.nlmcanada.com www.nlmcebuano.com www.nlmchichewa.com www.nlmchile.com www.nlmchin.com www.nlmchina.com www.nlmcolombia.com www.nlmcongo.com www.nlmcostarica.com www.nlmcotedivoire.com www.nlmcroatia.com www.nlmczech.com www.nlmdenmark.com www.nlmdioula.com www.nlmdominica.com www.nlmdutch.com www.nlmecuador.com www.nlmegypt.com www.nlmelsalvador.com www.nlmequatorialguinea.com www.nlmethiopia.com www.nlmfinland.com www.nlmfrance.com www.nlmfrench.com www.nlmgabon.com www.nlmgeorgian.com www.nlmgerman.com www.nlmgermany.com www.nlmghana.com www.nlmgreek.com www.nlmgrenada.com www.nlmguatemala.com
TA RUSIDI RIA DRILE I
F G
Some of these websites may not work because they are still under construction.
Worldwide websites of
H I
The New Life Mission

www.nlmsouthafrica.com www.nlmspain.com www.nlmspanish.com www.nlmsrilanka.com www.nlmsuriname.com www.nlmswahili.com www.nlmswaziland.com www.nlmsweden.com www.nlmswiss.com www.nlmtagalog.com www.nlmtaiwan.com www.nlmtamil.com www.nlmtanzania.com www.nlmtelugu.com www.nlmthailand.com www.nlmtogo.com www.nlmtonga.com www.nlmturkey.com www.nlmuganda.com www.nlmukraine.com www.nlmurdu.com www.nlmusa.com www.nlmvenezuela.com www.nlmvietnam.com www.nlmzambia.com www.nlmzimbabwe.com www.nlmzou.com
J K
L M
www.nlmgujarati.com www.nlmhaiti.com www.nlmhindi.com www.nlmholland.com www.nlmhonduras.com www.nlmhungary.com www.nlm-india.com www.nlmindonesia.com www.nlmiran.com www.nlmiraq.com www.nlmisrael.com www.nlmitaly.com www.nlmjamaica.com www.nlmjapan.com www.nlmjavanese.com www.nlmkannada.com www.nlmkazakhstan.com www.nlmkenya.com www.nlmkhmer.com www.nlmkirghiz.com www.nlmkirundi.com www.nlmkorea.com www.nlmlatvia.com www.nlmluganda.com www.nlmluo.com www.nlmmadi.com www.nlmmalagasy.com www.nlmmalayalam.com www.nlmmalaysia.com www.nlmmarathi.com
Q R
S
www.nlmmauritius.com www.nlmmexico.com www.nlmmindat.com www.nlmmizo.com www.nlmmoldova.com www.nlmmongolia.com www.nlmmyanmar.com www.nlmnepal.com www.nlmnewzealand.com www.nlmnigeria.com www.nlmnorthkorea.com www.nlmnorway.com www.nlmpakistan.com www.nlmpanama.com www.nlmperu.com www.nlmphilippines.com www.nlmpoland.com www.nlmportugal.com www.nlmportuguese.com www.nlmprcongo.com www.nlmqatar.com www.nlmromania.com www.nlmrussia.com www.nlmsaudiarabia.com www.nlmserbian.com www.nlmshona.com www.nlmsingapore.com www.nlmslovakia.com www.nlmslovene.com www.nlmsolomon.com
Dii bugu atijoa dru saa amadri disi ofu loso Eyi dri Endri dri tro nzedi kendre Bugu ole ria lekaa ri ani rii
Gbwa dru anyi amgbu ziti oni ta ofu loso rutijo di eyisi vua Endri si ri idri anda ku. Disidru abi ra nza nza ani madri bale ofu loso tajodi batisimu Yesu dri idri vua kuruce anidri idri rii etejo lejo cidru runzedi rii a. Kesu oli batisimu Yesu dri kolu iyo, Kuruce driaru isa kolu ama cidru ni ehwi ako. Dii ra ma ta jo jo batisimu dri aru idri didi rii. Ale majo anyini pelere paka anyi cidru ka tutu ofu loso eyi dri (batisimu Yesu drii) Vua Endri ole ri dri esu kpa ale mangwa anyi ni di. Ale asi cidru si anyi cidru kigeni ofu loso ana batisimu dri i vua ana kuruce dri i lari esujo enzi dria. Ani cuwidru lejo nzele di ka anya dri se rutika di ga.
ITIRU GBWA DI EYISI VUA ENDRI SI A?
ITIRU GBWA DI EYISI VUA ENDRI SI A?

PAUL C. JONG
Hephzibah Publishing House

A Ministry of THE NEW LIFE MISSION SEOUL, KOREA
Anzo
Itiru gbwa di eyisi vua Endri si a?
Osi ru (na i) kinya 2006 si jo The New Life Mission dri iga. Ovi anda lejo bugu dii a ri a tani mbajo ri i. Atijoa rii madi zi ni cara alu sa iyo bugu dii si jo, ta ani mbajo kare zi ga, ica lea, vua leti ovi mgbimgbi ri ebu le sa i. Ai ru alu sa ku bugu dia dipi ni cara hweka nyini ni ako i. Lejo cidru edu le Bugu ole ri i a bugu di si jo rii edu ru Bugu ole Opi Yakobo a ecole ni ri i a. ISBN 978-89-282-0116-7
Website : http://www.nlmission.com http://www.bjnewlife.org http://www.nlmbookcafe.com E-mail : newlife@bjnewlife.org
Ale ama hwe ilegi anzo drii Opi ni ana ama ni lejo lari dri vua tutu ofu loso rutijo di eyi si vua Endri si ri dri hweka si. Vua anzo retu rii tiluza Rubanga dri ri ba ti ni kpo dru, ani di oko Rev. John K. shin ti sister Sangmin Lee tro sa tro; konyi retu ai a hwele ande ka ako bugu di sire ga ri si. Anzo ziniga lemuruzi Jungpil Sul ni bugu di idri di ri ni; anzo zini ga di adrunzi amvonzi tro jo retugo dru Hephzibah dri iga ri ba ti ni; Elaine Dawe ni Kangwon National University a ri ba ti ni Ross Wallace ni ta ndredi SAA KOREA BA DRI IDRI RI TRO. Ai kpodru ide ebu bugu di sire ga okpo si. Manzo anyi zini ga kpodru. Ale milegi bugu disi vua tepu vu ani ekodi ri si ausi ni ka Endri amgbu ikonyi ru ti jo di, vua
zini ga di ale mahwe anzo retugo rii ba ci dru ebu dii ideka ama tro ri ni. Ara ani dii ce amala ama Opi ka ama ni Cara hwe ofu loso rutijo di eyi si vua Endri si rii nzejo vu ndutu dri ba Kristo ni aika ra ri ebuka au si. Ai dradi kpe disi, manzo Opi ni ra.
PAULO C. JONG
8 Idoka
Idoka
Kole duba ama tiru di eyi si vua Endri si
Rubanga a, bu bire vu tro taa ido nga rii, obi vu olu di ta dru ri i, bu aci olure ta dru rii tro, obi ba ovi ani dri si ki madi atijoa ungwele Adamu ni dia inzi kaa Rubanga andra ra si, ba ci dru kodra vu alu di. Ole ru ba ko dra vu alu di, vua ru lejo alika a a (Eberei 9:27). Dra ama ru drii leti lidri oludi tadru ri drii. Ba enzi ako rii kaki to kare oludi ta dru bu udi ri dri iga vua kaki lidri oludi tadru ri nya aia oluka baciri Rubanga dri i si, ki ba enzi tro ri le adi ai be meri aci dri uluvi tro ri i a (Lete 20:10) kaki ricandi okposi itu aci vua ini aga, di tri tadru.
Bugu Ilili ri aìka www.nlmission.com
9 Idoka
Disi dru, kole ovi ba cidru drii kotiru di. Kole ama ti ru di ai ama dri si, ausi ni enzi ama dri cidru karebe ra vua amengwi dru anda. Jo te diani ku ri adi to Opi bu dri oludi tadru ri iga kpe. Bugu ole ri ojo, madi alusa hwidi opi Rubanga dri i a wa ani iyo, jo oti ani eyi si vua Endri si ku i (Yoana 3:5). Rutika di eyi si vua Edri si ni tete leti aludi amani tojo lidri olure tadru ri iga Rubanga tro wa ri i. Jo dini, eyi kusa Endri ba dia ama ru ti di dii ingo ni ri i? Eyi Bugu Ole ri i a ri ka ta jo Yesu a batisimu ni dri. Adu oba ni Yesu ni, Rubanga di ni, batisimu esujo Yoana Batisita drii? Dii kitede dru ani ba i a? Jo kusa nosi konze dru ana dri ba ni ana ngasi ani Loponyi i ia? Ka, alusa dini ku. Amala yesu esu batisimu Yoana Batisita dri ovi dri uti jo dri a risi (Levitika 16:21), ovi ru ta loso madi alu anda ria idele (Roma 5:18) enzi ba cidru ebejo rii tro.Ofu Oku a, Rubanga
oke Cara kiza drii Isaraile ni idakajo. dii ausi dru odu enzi ebejo ri si, enzi cidru Isaraile baa idele kinya na si rii amba azi Ole ri dri, Aroni, ka kiza zi dri ti ka indri ejile azi le ki adi ko adi ebea kaa ri idri ausi ni enzi cidru rii kasi dru indri ejile azile ki adi ko adi ebea ka ri iru si.Dii lejo lete dri andrani eze ta jo di azi enzi amadri dudi ta dru ri idri ri i. Etede anda Kristo a enzi ba cidru tile ru si ri dri du ka, ata a le si i. Ki esu batisimu enga jo Yoana Batisita ni enga di suru Aroni dri i a vua madi enzi ba cidru ni dri dudi ri dri. Yesu a batisimu esu re rii, Ojo Yoana ni, Nye be ta dii kolu bobo dru dini ama ta di ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au (Mateo 3:15). Dia bobo dru ni dia ehwi ni, dri tika dria si ausi ni enzi vu ndu tu dri rii karuhwe dru Yesu dri, ausi ni anda anda ketede dru ru ama cidru ni. Lejo ehwi anda anda ni di enga lejo ehwi Giriki ba ti si dikaiosune ni ga ehwi ani lemu vu ahwa gbaja
10 Idoka
gba ja ri drii. Kusa oluka lidri anda ri si ta anda ideka si vua oluka anda ta mbare ga liri paka Kofu ate si. Yesu iko anda anda ba cidru drii batisimu ani dri si di ide ru ovi atedi tri ri si. Amala Yesu odu enzi ba cidru drii batisimu ani dri si pi, obu zi, Yoana Batisita ohwe sa dini ojo, Dii! Biloangwa Rubanga dri enzi vudri ri du di rii! (Yoana 1:29). Enzi ba cidru dri bare ana olokodri ga ri isa, Yesu oya paka Kuruce dri. Azi ru anangasi lali enzi cidru ama idele ri dri dujo batisimu ani dri si. Odra kuruce dri vua ojo, Dria lejo oko ra (Yoana 19:30). Odu enzi ama drii ndutu dru ananga si vua esu lamgbwa laka ri isa ama kare ga ra.
Eyi, ta jo di batisimu Yesu dri idri rii, ovi lari drii.

Amala, ai Yesu a batisimu ni dri rii ako, ama rari kpe.Dii ra majugo Paul a eyi ru jo jo rii, ehwi ani batisimu Yesu dri rii ovi ama lari dri i (1 Petro 3:21). Odu disi, ba amgbu Yesu ni ai ka ra rii ai ki ana batisimu eyi si rii kuru ki te ai ki ana dra kuruce dri rii au. Ki gbwa ai ovi diani di ka enzi ba ari waa? Ama ridaka enzi cidru ama idele ri iga te ari Yesu dri ai ka si waa? Ka ama ni lari hwe waa? Alusa dini ku, ama ri daka Rubanga andra tete dra Yesu dri kuruce dri ri ai ka si kpe. Andrani ba Isaraile dria azi enzi ebejo ri azi re Ofu Oku nga rii, kolu ce ku nyuhwa ejile azile rii dika kpo dri ti ka dria ru ausi ni enzi ci dru baa idele rii ka reco ru a ru ni ako i. Ovi disi dru, ani ta ce rere vua cara a lele ri i ku kuruce Yesu dri rii ai
11 Idoka
jo tete au batisimu dria ru ri ai ka ako i. Disidru, majugo Petro ojo, eyi dii ovi batisimu anyi aridi andi ru dri jeka si ri iku, ki cara icara le Rubanga ni ra anda ri si ri itede di ri i, onzi ka Yesu Kristo dri si rii (1 Petro 3:21). Kendre ondo andra ni ba ziti eyi retugo (Eludi) Nue ni nga ri aika kuru ri a rivoloka ri ani, ba cidru eyi Yesu a batisimu dri ai ka driso kuru ri kevu ka ri volo ra. Ai ndutu dru ama dri sedi lari loku ri iga rii tete ai Yesu Kristo ni ru rii, eya eyi si vua ari siYesu Kristo i (1 Yohana 5:6). Kole duba igeni ki lejo dii eritrua batisimu Yesu Kristo drii vua kuruce dria ru i. Majugo Yoana ojo, ai ce rii geni baka sadini endri dri idri, Eyi dri idri, vua Ari dri idri i (1 Yohana 5:8). Cara ai ce ri drii ai kaa diani i. Yesu ni ananga si Rubanga ki oti ru ru si ba ani okpo Endri dri si ru Viriko Maria dri si; odu enzi vudri rii ndutudru batisimu ana esule Yoana Batisita ni sadini enzi ba cidru dri ri dri
Jurudano a ri si. Amala Yesu oya kuruce dri oji enzi cidru vudri rii tro, vua esu lamgba laka rii ama kare ga. Diani disi dru, Ofu loso rii kolu ce ni kpe jo ojota batisimu Yesu dri eyi si ri idri ku i. Josa igeni Yesu ni ingoni, hwa adiki ca lari tadru ri iga kpe ai kaa ako i.
Odo Ta Jo di ovi Ofu Loso Ce ria Egweka Ekelezia ni di ni dri rii

Odu disi, Ofu Loso eyi drii Endri drii tro engwi manyi ki vua ofu loso enzo dru rii ongo kaca vu ndutu dri ni adu si? Yesu a onzika vua ana tuka bua ni vu, maju onze ofu loso eyi dri vua ari dri di i. Kesu olaki jo Ofu Udi rii anda anda, adi ki ndrea tete ba Bugu Ole ri sika ri bati, ovidru Pauloi, Petro i, vua Yoana i ku ki maju ba ebu ekelezia dri ide ka aninga rii tro kpodru onze ki kpodru ofu loso Eyi dri Endri tro
12 Idoka
rii okpo si. Ta di oba, Sitani ni ulure ba ofu loso rii nzeka vua ogu ani ode ka rii eci si ausini ani kodu dru mori lidri tro ekelezia drii pi. Disidru, erijo saa Edict Milani a Cara hwejo kinya 313 Yesua dra ni vu ri si, ekelezia Kristo ba dri ode mate go Sitani dri isi anda anda. Mori amba vu Roma ni asedi ri dri eco ru ondre suru Kristo ba drii kendre dini remu di alu ri ani, engwi ki lase okpo tro aidri iti. Uba ki kole anyi hwe batisimu madi ehwidi ekelezia a ra ri ni, amba Roma ni asedi ri ka mi ba alu Cara dia ta mbajo ri iga ewo mgbimgbi si vua vu mgbimgbi ga.Dii ta badia geni ai tro maju dria resujo rii, au si ni koba kengwi dru ovi ba ini jo lejo Rubanga dri si rii. Diani disi dru, Ofu Loso Bugu ole ria lekaa ri ani rii, ovi zi si dii Ofu loso eyi dri Endri tro, ama ni mori hwedi, Endri Ole ri hwedi igeni nza ri tro rii (1 Tesalonika 1:5)ofu loso enzo dru ri eji dri ani ni. Kendre Sitani a ti ani uba ka ra ri ani, Ofu
loso enzo dri ledia ba koti ru di ku rii, obi aca le vu ndutu dri ra. Onde dria kinya elifu ni ra Milan edict ni vu, saa Kristo baa olure ini a rii si ofe ki aca ki vu Yuropu drii ndu tu. Ti leci leco udi ri dria idore vu amgbu ga ri isa, ori jorea kole ba kengwi lejo ni ga, kiza ga vua ai ga, ki ai cidru esu ofu loso ce, ofu loso eyi drii Endri drii tro kuru. Ofu Loso ce dia ta omba ru lidri te ba ubi kua andrani erikaa vua vu ani oko ka nainga Maju nga ri dri. Kendre abu joro a nzuka ana vu ebeka ki koko kati vu julu ga ri ani, lejodi isa ka ti idu ziniga di odu vule rii si ausi ni adi nzea vu ntu tu dri.
Dii bugu atijoadru saa di si ofu loso Yesu a batisimu dri nzedi kendre ana rusika Bugu Ole ri i a ri ani rii
Dii bugu atijoa dru saa disi ofu loso Yesu a
13 Idoka
batisimu drii ana ari drii tro nzedi kendre Bugu Ole ri a sikaa ri ani rii. Ofu loso loku ri itede ama ni odu ama enzi ni ndutudru batisimu ani dri si vua odu lali ama enzi dri isa kuruce ani dri si pi. Ani cuwi dru bugu zi alu sa ofu loso eyi drii ari drii tro nzedi ca ai retu tro bugu di dri ani ani iyo. Ovidru vu odu disi dii, intaneti ni ovi ta ndrujo vua ta nijo nza rii, aya mesu ebu ba ziti oni ki zumadi yesu a batisimu ni dri rii ote, disidru kaki ofu loso ce rii nze au, kendre ana rusika Bugu Ole rii a ra ri ani, ai ba zumadi Yesu a batisimu dri ni ka ote vua nzekaa ai si rii.Ki ma le ama kpe. Disidru ajo vua ma bugu di si Mundru ti si. Jo eyi eludi ri aku vu a dri ni ndu tu, eyi di ko di vu ndutu dri, ki alusa mvule kolu iyo. Alua ri ani, ba draa dinisa amgbu ai ungweka tiluza Rubanga dri i ri bati ba ofu loso enzo dru ri nzeka rii, amala ta cidru aia nzele rii a alusa lejo lidri anda ri hwe di wa rii
iyo. Samaria zi idi Yakobo a bile ri umvudi odu ci dru si ri oma ana lande Endri si ri izi le kpe, ki oce ko mvu eyi lidri dri Yesu a hwele ani ni rii di, esu mgbesa lari ra vua izi ana lande ni emi emi vua bobo dru. Eyi lidri dri esule Yesu si rii kodi ewo ndutu dru bugu dia idore vua okore ri iga. Madi mvu dia rii ka rari enzi dri a bobo dru. Enzi umbe madi a di ku, ki ra rii eyi tadru rii ko di madi dia lidri ni a vua koko ka lande Endri ba ani laga ri dri andeka to ri izi ra.
Anyi Ba Engwi ki Ebu ba Rubanga ni Madi Lofo Ebele Mgbo Ri Si Di Ri Drii

Adi olu dria ire kendre eca vua ti okore ga ani. Dii draa saa enzi ba cidru dria atejo tri rii, vua lali Rubanga dri rii anda. Ba ru egbwe dri ri
14 Idoka
ido dria ta ide ka aia nga si ovi dru obi ki bilo idele dri si ra. Bilo gba rii ki bilo tema ri ani ku.Disidru ba ka dria ire aia ovi taa ri jo ri ide ba sa ni i. Endru, adi ki mutufali udi rii bi koca dru ndi bu a au. Saa na si ba oma ta di ide ka di, Rubanga ica ai dada vu ndutu dri vua ondi aia ti isa ra. Dii dria ire saa icandi retugo, angala Rubanga a anda ni etede di ria resu jo ba cidru Endri egweka di driso ruti ka di kuru ri ba idri rii. Disidru, azi anyi kole anyi kei bugu dii anda anda. Milegi rii ausi ni anyi sa anyi ruti di eyi si vua Endri si. Bugu di ka ofu loso ri nze kendre ondo ana rusika Bugu Ole rii a ra ri ani.Disi dru, ana rujoka ra ri ani; Ani cuwidru madi Bugu di ikei di, vua vu ani ubi di rii alu sa koma ruti le di kpe ni dii kpe. Yesu ama Opi ojo, Jo anyi lejo madri a ta mba, anyi lokudru ba ma inile rii, anyi lejo anda ri ni ote, vua lejo anda ri koba anyolu ba kulala rii (Yoana 8:31-32). Kolu loso jo nyeya
ini lejo ehwi anda rii Bugu disi vua ingo nya yu ru kulala enzi dria vua dra dria i! Nyi ri daka ausi ni nyesu dru lidri olure tadru rii ani si si! Anyi ba ide ki Ata a ebu ni kare alu ga, lari hwejo endri egwe ka di ri ba ti ni ofu loso eyi drii ari drii tro nze ka si. Ara cuwi si ofu loso ce di i kongwe vu ndutu dri di. Ani cuwidru ofu loso ce di koba nyi lofo mgbo Kristoba lofo odu di si di si lejo anda dri si ra. Ba anyii lofo rii kole kosi ki kare aninga rivolo ka ra ri ni; anyi nga ba zele suru amgbu dri ni; ausi ni anyu ngwe dru ru ba lofo mgbo ri si ka rii, ba ba ingwi ka leti olu jo anda ri iga rii (Izaia 58:12). Gba dru anyi amgbu ziti oni ta ofu loso ruti jo di eyi si vua Endri si ri idri anda ku.Disidru abi ra nza nza ani madri bale ofu loso tajodi batisimu Yesu dri idri vua kuruce anidri idri rii etede jo lejo cidru runzedi rii a. Kesu oli batisimu Yesu dri kolu iyo, kuruce dria ru isa
15 Idoka
kolu ama cidru ni ehwi ako. Dii ra ma ta jo jo batisimu dria ru idri didi rii. Ale majo anyi ni pelere. Paka anyi cidru ka tutu ofu loso eyi dri (batisimu Yesu drii) vua Endri Ole ri dri esu kpa, ale mangwa anyi ni di. Ale asi cidru si anyi cidru kige ni Ofu loso ana batisimu drii ana kuruce dri tro anyi ni lari esu jo enzi dria i. Ani cuwidru bugu di ka nya dri se ruti ka di eyi si vua Endri si ga.

Idoka -------------------------------------------------- 8 6. Yesu Kristo Emu Eyisi, Arisi vua Endrisi (1 Yohana 5:1-12) ---------------------------- 132 7. Batisimu Yesu Dri Ka Lari enzi Ba Dria Ovi Ni Ete (1 Petro 3:20-22) ---------------- 162 8. Ofu Loso Enzi Ndutu Ebejo Rii (Yoana 13:1-17) ------------------------------- 177
Ewo Alujoa rii-Lejo Runzedi rii

1. Kole duba oniki ama enzi ni ote odriko layu esu (Maruko 7:8-9, 20-23) ---------------- 17 2. Ba Ci dru Oti ru Enzi Tro (Maruko 7:20-23) ------------------------------ 31 3. Kesu oli ami de ta cara a lekaa ri ani ri, ka ama ari waa? (Luka 10:25-30) -------------------------------- 42 4. Lari oludi tadru rii (Yoana 8:1-12) ----------- 60 5. Batisimu yesu dri i Lebe Enzi Drii Tro (Mateo 3:13-17) -------------------------------- 87
Ewo Erijoa rii Ta Inzale Ri i

1. Sadini Lari Drii ------------------------------- 235 2. Lejo Ehwi Inzale Rii ------------------------- 253 3. Lazi Ai Tro ----------------------------------- 283
Cover Page
LEJO RUNZEDI RI I 1
Kole duba oniki ama enzi ni ote odriko layu esu
18 Kole duba oniki ama enzi ni ote odriko layu esu
Kole duba oniki ama enzi ni ote odriko layu esu

< Maruko 7:8-9 > Anyi lejo Rubanga dri ba maraga, anyi lini abi dri a vuni ko au-kopo vua kudo tabo tro uje ka ta amgbu ziti anyia idele ri tro si. Oko ojo ai ni, lokudru anyi dri ciri aa adu si iga Cara Rubanga drii mgbe lini anyidri oku dia vu ni okojo. < Maruko 7:20-23 > Oko ojo, Ta madi inzi di rii ani ta enga di madi a ri i, adu si ta unzi rii, ra ego ri tro kenga ondoto bani asi ga amala ta ini ri ideka, ta ogu ka, ba di ka, uku ba zi dri du ka, momo, asi unzi, bate, avi, ru ivolo ka, dri okpo, lali ide ka tro. Ta unzi dii cidru kenga
baa vua ka ba inzi ni.
Ati, ale mitede anyi ni ta enzi ni dii adu ya i. Enzi ziti a driba ni Rubanga onze ni vua ziti ba onze ni. Lejo Giriki ba ti si enzi,hamartia ni dia ehwi ni alama ilika ovi zi si, ehwi ani ta ideka ego. Cara Rubanga dri a dri atu ka ni enzi. Anyiba ori ki ndre lea driso ovi baa enzi ndre jo ri si. Enzi ni adu? Enzi ni Cara Rubanga dri a dri atu ka. Ta enzi ni dii adi nia ta ide le ria ruete ka di ce ya kusa mbi ya si. Kurisi ovi baa olu jo ausi rii kenga ovi madi a olujo ri iga ovi uje a ta urajo rii ta cidru ridedi loso kusa unzi rii tro.
Amala ba mgbi mgbi ka enzi a driba ni nze mgbi mgbi. Ra alua ri karitiri madi zi ri ni enzi kusa enzi ku ni wa kenga madi a ovi ni ga. Ledii ra Rubanga a Cara mgbi mgbi 613 dii hwe jo ama cidru ni au si ni ketede dru ta enzi ni dii adu ya i ri i. Eno lile ladi ka ta nze baa enzi ni dri.
Cara Rubanga drii Ta baa nile ote rii olu Cara dri laki a rii tro Cara Laki ni rii Cara nya rii tro
Kole alu sa oba ki ovi enzi drii ta ama idele anda ri idri ku. Enzi baa ide le ni le ote rii ide ru ta Rubangaa driba nzele enzi ri si ku. Disi kole eri ta nya ura le rii au ku rarii oba ta ungwe
le enzi ni dii kolu cara Rubanga dria jojoadru ra ri ani. Ama cidru dri ra ta enzi ni dii adu ya drii aa ki ba ziti le kigenia aia enzi oba ni ai ni cajo ta anda ri iga kpe ni ni. Vua ziti kigenia ovi aia lidri drii du ka au si. Ovi dru Korea a, ba ka aia ata ka ba a budri a dri ni uba ayise si vua kaki ko kaki ta ani du mbale aia ngasi paka ai sa kaki fu udra. Andra ni eze suru Popua ni esule ewo udi vu Guinea dri iga rii a kaki laru hwe ba aidri kpo ri bati ni itu ogboro ide ka madi kpo ria ru ni dri familia tro si. (Ani ku di gba kaki ru nyuhwa dra di ra di dri di kpa wio odri ki nyaa yai). Ara oleki ai komba ru a ta ni Obu ni nya joa dru ku. Geni di kitedea baa urata enzi dri a mgbi mgbi etederu tau. Ta anda laki zia idele rii laki ewo zi ga ri kitiria ta ide ka nya dru. Amala, Bugu ole ri ojo ama ni Cara Rubanga dria dri atu ka ni enzi. Anyi lejo Rubanga drii ba mara ga, anyi lini abi dria vu ni ko au-kopo vua kudo
tabo tro uje ka ta amgbu ziti anyia idele ri tro si.Oko ojo ai ni, lokudru anyi dri ciri aa adu si iga Cara Rubanga drii mgbe lini anyidri oku dia vu ni ok ojo (Maruko 7:8-9). Ovi endre jo ru si rii Rubanga ni konyi ako adusi ka ta ndre ama asi nia.
Madi a anda ana nga si rii Rubanga nandra enzi

Enzi unzi rere nde dia rii ingoi? Cara Rubanga dri ga ka i. Makaa olu ka lidri dria ru si kpe ni Rubanga na ndra enzi. Ovi ru lejo driaru aika ku tro ra. Rubanga ojo oluka Farazei ba cara ani dri ri gaka mgbe ki ra rii bi baka lini oku aia abi dri iga
ri ani ni enzi. Yesu ojo Farazei ba dii dranga Rubanga anya igeni le rii ingoi? Anyi gba mani laru hwe ma ru ni nzi ka ori si i a? Anyi recu ma ru si, ki anyi gba mani laru hwe a? Ba ka te aia ru dii ndre au kaki ko kaki lejo dria ru ome ra. Enzi unzi rere ndedia rii lejo driaru ome ka i, ini dii ote a? Cara ako ide le pa etudi awi ako dri rii anda ako. Enzi baa idele ta ego vua caku caku ri tro rii enzi tema ri i ku, ki ama ego i. Rubanga oba mgbi mgbi Enzi ti i lofo ta ego ri tro ra. Ba lejo driaru ome ka rii enzi ba, jo kide ki enzi kuru sa i. Ai Rubanga nandra enzi ba gba rii. Ledii ra Yesu a Farazei ba ija jo rii. Bugu Cara dri ia. Ido jo Ido ka ga ca jo paka Diotoronomi ga, nye sua Cara ziti kitedea ta kole amide vua amide ku rii adu ya i. Lejo Rubanga drii, ana Cara ti i. Adi ki ta ani mba 100% trua ni kpe, ki kole oni ai Cara driaru i ni ote. Oke ai ama ni vua ido nga disi
kole ai ai kendre lejo Rubanga dri i ani. Vua ido nga sa lejo ni aa, lejo ni olure Rubanga tro, ani Rubanga gba ri ani oko ojo, Kole ingwe kolu aa, ingwe oko olu aa. Obi ta aa rii kpo dru. Vua ru odri ko wio Cara ni hwe. Lejo engwi ba gba ri ani vua olu ba lofo, ani lejo i. (Yoana 1:1, 14). Jo dini ri, Rubanga ni ana nga si etede ru ama ni ingo ni? Itede ru Cara ani dri ri si, amala Rubanga ni lejo i vua Endri i. Jo dini ri, adi Bugu ole ri ungwe ingo ni? Adi ungwea lejo Rubanga dri i.Ojo ru di a, Anyi lejo Rubanga drii ba mara ga, anyi lini abi dri a vu ni ko au. Cara osi ru kpodru 613. Anyide di i, ide na iku. Nyi ru nya ata ti nya endre tro. Ziti tro. Osiru Bugu Levitika dri ia uku ago tro kolu ki di ingo ni yai vua jo nya nyuhwa ode bu a ri kole nyide adu ya i. Cara ai ledi ba ani ledii lejo driaru ia kpo dru kate 613. Cara dia olu ka lejo ba dri i ku si, kole ora ki ta driaru didi. Jo oma Cara driaru a ta ni
mbale kpodru kpe sa kole duba ai lejo dii ce vua kole oru ki Rubanga ni. Lejo Rubanga dri i ndutudru si aa ru lejo gaadru sa mbi ani aa a? Farazia ba oba lejo Rubanga dri i mara ga lini ba dri a vu ni oko jo kovu Cara driaru ra. Lejo aia abi drii konyi a nza si onde ai ni lejo Rubanga drii ra. Yesu a olure driso vu dri dia rii, dii ta ana jo le rii, ta ani ni asi laza hwedi nza rii baa lejo Rubanga dri ga ka mgbei. Rubanga ohwe ba ni Cara kpodru si 613 kebe dru au si era enzi ba dri ni vua etede dru ana anda anda ni. Rubanga ama dri Ole rii. Olu ka andra a ru enzi ba si, ko le olu ki ai si vua ai ki Yesu ni Rubanga a eze le ama ni ana le ama ni ri si rini. Ba lejo driaru baka maraga vua ai kaa kuru rii enzi ba. Ba lejo driaru a ta ni mbaka kpe ri ba ti isa enzi ba. Ki enzi ndedia rii lejo driaru baka mara ga i. Ba enzi unzi diani di ide ka ri baa zele ti ko ko aci olu re ta dru rii a. Lejo
Dria ru ai ka ku ni andra a ru enzi drajo rii.
Ra Rubanga a Ama Ni Cara Hwe Jo RiI

Rubanga ka ama ni Cara hwe adu si? Ko ba ame ra dru ama enzi ni lamgba laka ri tro Ra Rubanga a ama ni Cara hwejo rii adu? Dii ko ba dru ame ra ama enzi ni vua au si dru amengwi ani dri. Ohwe ama ni Cara kpo dru 613 kebedru amera ama enzi ni vua ame su dru layu Yesu Kristo si. Ledii ra Rubanga a Cara hwejo ama ni ri i. Bugu Roma drii 3:20 ojo, Ta cara a idele ri koba ba ka ana enzi ni ni ote Disidru kendre
ni kaa ote ri ani, ra Rubanga a ama ni Cara hwe jo rii kole mgbe duba si ba kolu au si i ku. Driale, lini baa esule Cara dri rii ingo i? Dii ama awi ako bijoadru Cara ta mba jo kpodru sa kpe rii di oba ame ngwi andraaru enzi ba budri teka ri i. Adiki adu ta era Cara driaru kpodru 613 di ia i? Adiki ta bile kpe rii awi ako ba dri tro eraa ma kaa olu ka Cara driaru si kpe si. Ama eraa, ama ta Rubanga a bile rii ama ta okpo rii jo sa amolu andraaru enzi ba budri te ka rii sa i. Kolu esu Cara driaru si le ama cidru kovu aci a. Oce era enzi ba drii awi ako ba dri tro bi joaru olu jo Cara driaru si rii kpe di i ri, ide adu? Oma engwi le gba ta lidri ani a? Aa alu sa di ni ku, kole ai ki ru enzi ba, ai ki Yesu ni, oko esu ki layu lari driaru eyi si vua Endri si ri dri ni vua oko anzo ki ani. Ra ana ama ni Cara hwe jo rii koba dru ama ni ama enzi ni lali laka rii tro otei. Disidru ri jo dria dru omu andra ga, kolea eraki okpo-okpo ama ni ru aijo aci olure tadru rii a
Yesu ni ako ri ni. Jo ai Yesu ni ama Aridipi i dru, adi layu esu ra. Ohwe ama ni Cara au si ni ka ama dri se Aridipi Yesu dri. Rubanga oba Cara ni au si ni kobadru amera dru gba ama enzi ba vua ani kari dru ama Endri ni enzi ledi ba ani ledi iga i. Ohwe ama ni ana Cara i vua eze ana Ngwaapi ni alu tende, Yesu ni kohwe dru ama ni lari enzi ama dri ndutu rii duka batisimu ani dri si si. Geni baka ruaru ka ama ni lari hwe ni. Ama enzi ba ra ako ki esu kole kai Yesu ni au layu esu jo enzi dri a ri i; anyengwi ana baciri i au si eku retu rii kingwi ru Rubanga ni. Kole eri ki, ora ki vua amaki ta cidru lejo driaru si adu si ta cidru enga driaru. Kole zini ga eri layu anda lejo dria ru i a ria ehwi ni. Dii ai anda vua ce rii.
Ta Asi Ba dri i a Rii Adu?

Ama Rubanga na ndra adu ta ide? Kole ama i ama enzi ni vua ama zi Rubanga ni ausi ni kari dru ama. Ai ki do lejo Rubanga dri si kole igeniki ani lejo driaru rii si, jo ani ani ku adi ki de ta ego ri i a ra. Di ko ngo ko lu ego vua ai ce rii ku. Farazei ba laponyia Cara drii tro oce kondre ki maju Yesu dri a mugati nyaka dri andi tro ni di, esu oli ija ki ai ku jo kondreki tadii ewo lejo Rubanga dri a lejoaru ri si i. Lejo ojo ama ni, ta enga di angwe odri hwi madi a rii ka ani inzi kpe adu si ohwi asi a ru ku, kali aa ru si odri efu angwe, asi koka ako. Kendre ana rusi ka Maruko 7:20-23 ga ri ani, Oko aci lejo ani dri tro andraga ojo, Ta madi inzi di rii ani ta enga di madi a odri efu angwe rii. Adu si ta unzi rii, ra
ego rii tro kenga ondoto ba ni asi ga, amala ta ini ri ide ka ,ta ogu ka, ba di ka, uku ba zi dri du ka, momo,asi unzi, ti enzo, bate,avi, ru ivolo ka, dri okpo, lali ide ka tro. Ta dii cidru ke nga baa vua ka ba inzi ni. Yesu ojo ba cidru enzi ba adu si otikiru enzi tro. Nyeri dia ehwi ni adu ya ni ote a? Oti ama enzi ba ni ama olu ka cidru suru Adamu dri i si. Ndi driaru sa ama ta dii ndre jo kpe rii adu si ama i vua amigeni lejo dria ru kpodru sa kuru si. Jodini ri, ta asi ba dri i a rii adu? Lejo rusidi oru ledi onze, Ta madi inzi di rii ani ta enga di madi a rii, adu si ta unzi rii, bate, uku bazi dri du ka, ba di ka, ta ogu ka, ru ivolo ka, ti enzo, momo, avi, dri okpo, lali ide ka tro. Ta unzi dii cidru kenga baa vua ka ba inzi ni.Osi ru Bugu longo dri i a, Ace mandre bu nya idele nya dri si rii di, imba lelego tro sa nyu ba ai kare ai dri iga si, ba ni adu ta nya ana lejo ni ra jo nza di ni ri i, vua ba oni ta nya ta
mba le rii ingo ni ya? (Longo 8:3-4). Rubanga ni ana ngasi emu ama dri ingo ni ya? Emu ama dri ana ama leka ndro si, obi ama ni vua kiza ka ani ko ama oluka enzi ba si odu enzi ama drii cidru pi ana ama ecoka ana boronzi i si. Opi, nyi opi ama dri i nya ru oku vu dri cidru dini nya eku oci vu ndi! Opi Davide ongo longo dii Ofu Oku a ana era rea Rubanga kemu ke ngwi Aridipi enzi ba dri i rii. Ofu Udi a, Majugo Paulo angwa longo alua dii au. Dii gba ta au jo rii, ama Rubanga a bile dini engwi jo boronzi ta bi di dri i. Karide te wa rii ana le ama ru ga ri si. Dii le Rubanga dri i. Kole oni ki ote rii ma ka a olu ka Cara cidru Rubanga dri si ni ani ni lazi gba okpo rii. Dii amala lecuma enga di ama ta ni ka ku dri ri i. Ani ta ce ri i ku le driaru ebe jo angwe ki makaa oluka Cara driaru a ta ni mba ka ama nga si au si vua ilegi jo lidri ovi di si. Ani le Rubanga dri i ama ni ama nga si era joadru ama enzi ba Cara si i, i. Lejo driaru osiru
Maruko 7:20-23 ga, Ta madi inzi di rii ani ta enga di madi a rii. Adu si ta unzi rii ra ego rii tro kenga ondoto ba ni asi ga, amala ta ini ri ide ka,ta ogu ka, ba di ka, uku ba zi dri du ka, momo, asi unzi, ti enzo,bate,avi,ru ivolo ka,dri okpo,lali ide ka tro. Ta unzi dii ci dru kenga baa vua ka ba inzi ni. Yesu ojo ta enga di madi a rii, enzi aa ru rii ka ani inzi ni. Ku i ri lonya unzi Rubanga a hwe le ri isa ka ama inzi kpe.Ta cidru bile rii pelere, ki te ta enga di baa rii, dii enzi ama inzidi ri i. Ama cidru otiru suru Adamu dri i a. Disi, oti ama adu tro? Oti ama enzi drile mudri a limbi eri tro. Dii ce ku a? Jo dini, adi olu enzi ideka ako waa? adi ki aci Andraga enzi ideka tro adu si otiru enzi a. Adiki mba enzi ideka tro di adu si oni Cara ote si waa? Jo di ni ri adi ki olu Cara si a?Aa alu sa dini ku, jo oma ki olu ka Cara si ni ni sa keya keca ama ni okpo. Kole era ki ama ujea ca ka ku
ni vua kole ebe ki ovi andra ni ama dri bare ga ki alidi pi ri ni. Naivu, ra laru tro ri si, adi ki batisimu Yesu dri rii ai ari ani dri ama ari di rii tro.Cara rusidi kpo dru si 613 dii cuwi vua anda. Ki ba ni enziba eri jo ndi saa aia endre a ai ko jo aa ri si. Kesu amera jo Cara Rubanga drii anda, ki ama dri ama engwile amangasi anda kpe ni ama tika enzi tro si ni ni, ama nia ale kiza Rubanga dri Kristo a layu dri esule Ofu Loso Eyi drii, Ari drii vua Endri drii tro ra ni ote. Jo eraki uje badri a caka ku ni ninaa ovi dru adi ki engwi anda ba nga si kpe i vua adi ki vu enzi ba dri si aci a iadi ki maa kpe ki ra rii kole oduki ra layu Yesu dri iru. Adiki lebe enzi dri esu ra. Kole oni ki ote oma ki olu le Rubanga andra anda vua cuwi ni amanga si kpe. Disidru, Ko le ai ki Rubanga a andraga ama enzi ba vu ka aci a rii vua ilegi ka kiza driaru si ri i. Rubanga madri, nya ri ma enzi ma dri iga vua kiza koko nyi ma si.
Mgbe, Rubanga ka lokuloku emu ama dri ra ana lejo si. Diani disi dru, adi ki lebe enzi dri esu ra. Anyiba ondre ki ilegi Davide dri ni. Ojo,Disi dru nyi lejo alire madri ga anda, vua ta nya alile rii si adi ta iro nyi ti kpe (Longo 51:4). Davide oni ani enzidipi unzi rere ndedia esu kole obe aci a ri i ni ote ki ojo Rubanga na ndra. Opi, jo nyungwe ma enzidipi,ma enzi dipi, jo nyungwe ma anda, lokudru molu anda .Jo nyari ma ra, lokudru ma rari ra; Vua jo ize ma aci a,ma ya aci a. Dii ai ce vua rari jo au si wa ri i.Dii ovi adi ki evu adi olu au si rii jo ole ki geni baka layu Yesu dri ri idri ra i.
Kole Oniki ama Enzi gba rii adu ya ni ote

Ru kpodru a olu ka suru Adamu dri i si, ama cidru dri vico tema asi a rii aa. ku ri, Rubanga ojo
ama ni ingo ni? Ojo ama ni kole amide nyaru ku jo oli kesu tee nyaru kolu ama asi ga aa sa i. Asi ba dri i a ba dika kpo aa, ki Rubanga ojo ama ni ingo ni? Ojo ama ni odi ba ku. Ama kpo dru ka ba ama ti ka ri ga ama asi ni a mgbe, ki Bugu Ole ri ojo, anyi hwe laru ba anyi ti ka ri ni. Kole era ki lejo driaru anda vua ce, ki le ru cidru dri asi a enzi aa. Dii ce a nosi mbi? Dii gba dru ce. Diani disi dru, kole amide adu Rubanga nandra i? Kole amai ama cidru ba enzi ide ka rii vua ba dri egweka di ta ra ka enzi dri ku rii. Kolu ceku ama ni rakaa aje ni ama ba anda rii adusi amide enzi kuru i. Ki amengwi enzi ba ni endru adusi amide enzi endru ra si a, iyo oti ama enzi ba. Josa amide adu, amolu enziba. Dii ra amani lebe enzi dri esu jo Ai Yesu a batisimu dri si rii. Ama dri a enzi ba ku rii ta ama idele ri si: ovi dru bate ide ka, ogu, bate, ____ ki ama enzi ba rii ama tika enzi ba si.
Oti ama enzi drile mgbimgbi mgbimgbi mudri a limbi eri tro ama ruti ka Rubanga nandra enzi ba si, adiki engwi anda mori ba dri si kpe. Ra rii adi ki rumu ru anda ani. Oti ama uje enzi dri tro, di si adi ki olu anda ingo ni gba jo ide ki enzi dii kuru sa i? Alusa adi ki olu Rubanga andra ba ngasi kpe. Jo oce ru anda ri, ru dranga. Yesu ungwe farazei ba laponyia Cara drii tro ba dranga rii. Ba cidru otiru enzidipi di si dru ka ki enzi ide Rubanga na ndra aia lidri a ru. Madi ce dia ani dri ani omgba oja kusa ani ore madi zi ku sa nosi ani ogu libira ana li dri ni ga madi zi dri kuru ri ka enzo jo au adu si ba cidru oti ru enziba. Madi na ani nai enzo, enzidipi, vua dranga.Dii ovi Rubanga a ani ndre jo rii. Madi alu alu enzidipi eri jo ndi odu ani ti jo ri inga. Nyide ta enzi rii alu sa kuru sa, nyi ya aci a. Jo sa nyi mba Cara cidru ni ta, nyolu dri enzidipi vua nyi ya aci a. Dria ama adu ta ide au ovi dri bajo diani di si i? Kole duba ozi ki kiza Rubanga dri ni vua omukiru ruaru lari esujo ama
enzi si. Jo ari ama ku ru, ama vu aci a. Naa kare ama vu re ga rii. Ba tete lejo Rubanga dri ai ka ra rii ai ki ai gba enzi ba ni ra rii ni. Vua tro sa oni ki ai kengwi anda wa rii ai si ni ote rii ni. Disidru, oniki lejo driaru gaka vua baka maraga era kaa ako ni enzi ndedia rii ni ote. Ba lejo driaru ai ka ra rii anda, jo jozi kolu ki enzi ba sa i. Dria oti ai di lejo driaru si ana le si vua ai ba tutu co re ru a ru nza rii.
Ba Makaa ai Ayuka Ebu Aia Idele Ri si rii Dria sa Olu ki Enziba

Ba dria sa olu ka enzi ba aia Yesu ni ai ka avu ga rii adi ti i? Ba makaa ai ayu ka ebu aia ide le ri si rii.
Anyiba ola ki Galatia 3:10 ti ana ciri ciri 11 tro, Ba te ebu Cara dri ide ka au rii alu ko de ai dri; Bugu ole ri ojo:jo madi Cara cidru sile bugu a ri a vu ni okodi ku rii, alu Rubanga dri kode driaru.Disidru itederu pelere madi alu sa ru ba di anda Cara si Rubanga andra ni iyo adu si Bugu Ole ri ojo; madi anda ai si Rubanga andra rii kolu lidri. Ojo ru Jo madi Cara cidru sile bugu a ria vu ni okodi ku rii alu Rubanga dri ko de dria ru. Rubanga ohwe ama ni Cara adu lejo si? Ohwe ama ni Cara ni rii au si ni ame ra dru ama enzi ni (Roma 3:20). Vua tro sa ole ama ni ote ama enzi ba vu ka aci a rii. Nyi geni Batisimu Yesu drii,Ngwaapi Rubanga drii, vua nyi ti ru di eyi si vua Endri si. Jo dini nyi rari enzi dri a ra, nyengwi anda, nyi lidri olure tadru ri esu ra vua nyi ya bu a. Ai kolu anya asi ni a aa.
Enzi Lecu ma Dri Ndedia Vu dri Dia Rii

Enzi lecuma dri ndedia vudri rii ingo i? Ma kaa olu ka Cara sii. AMe su tutu ama ai a oluka tutu driaru idri aa si. Rubanga ka lari hwe ba ai ai drii lejo driaru idri ri ba ti ni. Ki odu disi, ai ba lofo, Kristoba amgbu oma ki oluka Cara si ni ra. Ojoru gbaru omaki olule Cara si. Ki di engwi adu ni ingo ni? Kole eraki ani dii lali ovi ingo ni rii ya i ama ni olu jo cara driaru si. Oma ki ra sa keya keca okpo. Ojo ai ni, ai ke nga lejo nze le ri eri ka ni ga, vua erile rii lejo Rubanga drii. Kole obe ki mi ngwe ngwe ba dri rii pi ba ni lari esu jo i.
Kole Ebe ki Ama Ovi Tema Rii Ra Ba ni Lari Esu joi

Kole amide adu ama ni lari esu jo i? Kole ebe ki ama ovi tema rii ra. Madi ka rari wa ni ingo ni? Dii te ce rii kesu a Madi ai ani enzidipi ni kpa. Draa sa ba amgbu ziti esu ki driso layu kuru adu si ka ki ta ego aia igenile ri ga kpe. Rubanga ojo ba enzu ka Cara ru ri ni alu ode aii dri ra. Ba iti ri kaa ai kengwi anda makaa Cara ta mbaka si aia Yesu ni ai ka avu ga rii alu ode ai dri ra. Ai ki Rubanga ni ra, ki ru sa ka ki uraa kole ai kolu Cara a lekaa ri ani lari esu jo. Ma ozi, adi ki engwi anda ebu baa idele ri si waa? Adiki engwi anda wa rii tete geni ba ka lejo
Yesu dri idri si vua adi layu esu au si adi te. Tete geni ba ka batisimu yesu dri idri, ari dria ru idri, vua Ata, Ngwaapi, Endri Ole ri tro ri ka ama ayu ni. Ledii ra Rubanga a Cara ai di hwe jo ama cidru ni engwi jo anda rii. Layu eyi dri Endri tro rii ovi ru ebu ba dri tro ku. Ki ra rii ovi ru ai lejo Rubanga dri i a ri tro. Rubanga ebe ama kulala rii ai si adu si dii ovi ana lari ama dria ti ni uba jo vua iko joa dru rii. Ba Yesu ni ai ka ra rii esu ki layu ku ru adu si? Adu si ai ki le jo layu dri eyi dri vua Endri dri rii ku ru. Ama sa, ama te sa mbi ai ani, ri esu layu ai si rii lejo Rubanga dri ai ka si. Kesu oli jo ba eri koi ta oni anya ijo ri idri, madi te sa ebele vule ga ri kaci andraga ebu ni ide ka tro, jo madi zi rii odu pi, Madi ebele vule rii ki tedea madi layu esudi kuru rii. Alu ri le odu pi ki vua alu ri le ebe mara ga adu si? Ra ni ama la madi zijo ri otra asi lejo Rubanga dri eri re vua ai re a, ki zi jo ri le otra asi okpo si re re rii Cara
ta mbare ga di si mgbe sa obe ani aci a. Madi na ani na ori ka ga Rubanga dri, ki Rubanga oyo ani angwe kendre lagu a aga ka ana pa ni dri ri ani. Jo madi obi agaka Rubanga dri makaa Cara ta mbaka si ni ni sa, adi ai be gba dru aci a. Le dii ra layu esu jo eyi si vua Endri si rii. Ba te ebu Cara dri ide ka au rii alu kode ai dri; adu si osi ru,jo madi Cara cidru sile Bugu a ria vu ni okodi vua idedia ku rii, Madi alu sa rubadi anda Cara si Rubanga andra ni iyo, adu si ojoru, madi anda ai si Rubanga andra rii kolu lidri (Galatia 3:10-11, Roma 1:17). Lejo Rubanga dri ai ka ku ni andraaru enzi. Inzajoadru, lejo driaru baka mara ga ovi ba dri tema ria vu ni oko ka si isa enzi. Ru ba dri di kolu Cara driaru si kpe adu si oti ama enzi ba vua adi aci enzi tro lidri ba dri a ru. Adi ki enzi ide gaadru dia, gaadru na a vua kare cidru vure ri iga. Kole eraki oti ama ru si disidru amikonyia
kpe ki te wa rii amaci enzi ideka tro andra ga. Ba ni kendre evu retugo peteleza dri ani, jo obi unzi le ire ire ni, kozo kaca kare cidru ga, ama sa ama na ani. Adiki enzi unzi ri ide kare cidru vu re ri iga. Nyi dia eno ni ko waa? Nyi driasa nyi mu kendre nyi ole ani a? Jo ini ta gba nya nga si nyi dri ote, nya makaa oluka ole nya dru ni ga mgbe ki ra rii nyi eyi vua ari Yesu dri ai au. Ba cidru driso rutika di kuru rii kole kobe ki aia dri okpo ni pi vua kai ki ai Rubanga na ndra enzi ba bu dri te ka rii. Nai vu, kole du ba kengwi ki lejo dria ru iga au si ni koni ki dru ana lari ai ari jo eyi si vua Endri si rii ote.
LEJO RUNZEDI RI I 2
Ba Ci dru Oti ru Enzi Tro
32 Ba Ci dru Oti ru Enzi Tro
Ba Ci dru Oti ru Enzi Tro

< Maruko 7:20-23 > Oko ojo, Ta madi inzi di rii ani ta engadi madi a rii, adusi ta unzi rii, ra ego ri tro kenga ondoto bani asi ga amala ta ini ri ideka, ta oguka, ba dika, uku ba zi dri duka, momo, asi unzi, bate, avi, ru ivolo ka, dri okpo, lali ideka tro. Ta unzi dii cidru kenga baa vua ka ba inzi ni.
Ta Baa Ura Le Kide Ru aia Urakaa Ri ani ri si aia Dri Oci ru Ra

Madi ari le ire wa rii adi i? Ani ura di ana ngasi enzi dipi ri i
Atijoa dru rii ale ma zi nyini lazi alu, indre nyi nya nga si ingo ni? Nyu ra nyi cuwi a nosi unzi? Ira adu? Ba ekpa dru kaki olu ori tro. Nyolu unzi nya rakaa na ani ku, kusa loso nya rakaa na ani ku. Nyu ra adi ka lidri pelere Endri dri ri ase ni? Kolu madi ago kusa/izi ura dia ana ngasi ani loso ri i a? Kusa ago/kusa izi ura dia ana nga si ani unzi ri i a? Diivu. Ale mazi nyi ni lazi zi. Adi ka lari esu wa - rii ni? Madi enzi ga tro rii a nosi madi enzi nza tro rii? madi ai dia ra ago kusa /izi ani ide enzi ka rula kpe rii ka rari ra amala madi ago kusa/izi dii madi ai dia ani enzidipi bu dri tedi rii ri i. Madi ledi ani ledi ka layu loso go Yesu a ti ubale ani ni ra ri esu ra rii ni. Ba ni adu? Ama ba enzi ide ka ti lika ako rii. Izaia 59 ojo, enzi cidru drile mgbimgbi ba asi si aa. Di si dru, etede ru pelere ba cidru ai ba enzi ideka rii. Esu jo enze ki ta dri ba ta ba ni dii enzi dipi ni dri ni sa, ba amgbu ko gaa mgbe. Ki, Ama
alu alu tete ori ta unzi ri dri i ni dii ta dri ba ru nzedi ce rii. Jo esu ondre ki ama ama nga si anda anda i ri, ama gba ba unzi ri,i. Ba itiri kaa ai aia ngasi anda ri ba ti isa kole tati a okore ga koba ki asi lejo di idri. Ki, ondre ru ba amgbu ole ki jokaa ai ba enzi ide ka rii ni ku. Ai amgbu kolu asi egbwe tro amala kaki itiria ai enzi ako. Ki ama olu ka ba ta unzi ri ide ka rii si, aba mbere mbere a enzi dri di ka vu mbe kare cidru ga. Esu kolu ta ce ri i ku dini ri, drinza ka ama ko enzi si ci rere. Ama la esuru ama amgbu drinza oko hwa alu sa ku jo te ami de ta unzi rii ingo ni sa i. Alusa, aia urata isa oni ku. Madi alu alu ago nosi/izi, dri urata itededia ta dii drinza rii aa. Adamu ti Eva tro oce kide ki enzi di ofe ki mgbe ani ki ai hwe lofo. Odu disi, enzi ba amgbu ka ra ni ama abi ebe ni unzi di iru Abi ebe ni enzi ide jo rii. Kaki ra ni aia enzi ba ba zi ni ogu ausi ni ai kesu dru lamgba Rubanga drii ku si. Ba a dri ociru ta aia ra le kide ru aia
lekaa ri ani ri si ra. Kaki uraa aia nga si ai oza ba ziti ra. Disidru, jo eri ki ofu ta unzi ri dri ni, kaki owo ere kili kili kaki joa, Ba ka ta unzi dia ni di ide ingo ni? Madi ka di ide gba ingo ni? Barangwa ka ta di ide ba ani ti ka ri ni ingo ni? Kaki iti ria ai le aia nga si ai ide ta na ani nai ku. Ma ozi, ani ta okpo rere rii nyi ni nikaa nyi adi i ya ni ote i. Ama ni ama ni jo ama nga si ote, kole ati joa rii ame su lebe enzi drii kpa. Ka saa du nza ama ni ama ni jo ama ngasi anda anda i, ki ama ziti amgbu aa ka di esu alu sa kpe paka odu ama dra jo ri inga.
Nyi ni Nyi Nya Nga si Ote

Ba ai ni ka aia nga si ku ri ba ti kolu ingo ni? Kaki olu dranga a olu ka ri ani.
Saa ziti si amevu amesu a ba amgbu ziti oniki aia nga si ai ku. Scrates ojo, Nyi ni nyi nya nga si ote. Amala, ru amgbu ziti oni ta asi a rii adu ta ya ni ku: ba di ka, Ogu, ba zi le ka asi a, awi ako, asi ti unzi, ti enzo, vua awi ako mi drii tro kpo dru. Madi ago kusa/izi ani ni di ana nga si ku ri a ti ga jo ini drii aa ki ana ti si le ka lejo pelere ri jo au. Ra di dri ni amala madi di ani di oni oti ani enzi dipi unde dia enzi si ri i ni ku. Ba ziti amgbu vu dri dia aa oni ki di gba aia ovi tema ri kendre ingo ni ya ni ku. Unza ki ai aia nga si ra disi esuki aia zele ti eko enzo enzo aia ujo le ri iga. Oni ki ai ka ai be enzo ai dri aia nga si ri - si aci olu re ta dru ri i a ni ku.
Ba Ka Enzi Ide Andra Andra Aia Lidri a Ru

Kaki mu aci a adu si? Aia ai ni ka aia nga si ku si. Anyi ba ondre ki dri Maruko 7:21-23 ni. Adusi ta unzi rii ra ego rii tro kenga ondoto ba ni asi ga, amala, ta ini ri ideka, ta ogu ka, ba di ka, uku ba zi dri du ka, momo, asi unzi, ti enzo, bate, avi, ru ivolo ka,dri opko, lali ide ka tro. Ta unzi dii kenga ba a vua ka ba inzi ni. Asi ba dri oga ura ta si eri jo odu ai kojo aa ri inga. Anyi ba oraki dri kendre asi ni ide gilasi si ani oko iga aa ni ta eyi eyi ngu di unzi ri si ndru cu binyi, ungwea ama enzi i. Adu ta karide ni jo madi di kari ngwi vulega kusa andra ga i? Ta eyi eyi andi (enzi) ni dii amala kora kare cidru ga. Jo madi di kize ru ogogo, enzi di isa kaca kare ci
dru ga ogogo. Ru, enzi ba dii, adi ki olu ba lidri tro la di ani. Adi ki enzi ide kare cidru vu re ri iga. Adi ki enzi ide ba lidri a ru adu si ru ba enzi ideka rii. Lejo ni, oni ki ru ba enzi ide ka ri i ni ku, kusa ovi zi si, ru ehwi enzi dri i ni ku. Ru ba enzi ide ka rii adu si enzi ehwi ama asi ga ido jo mgbe odu ama ti jo ri si. Enzi ama idele di ni aca ka ni adu, ki alusa, ba ole ai kaa ai kidea ni ku, ku i ri esu ai enzi ba. Kaki uraa ba zi oba ai ni enzi ide jo ni disi dru, ai aia nga si ba unzi rii ku. Jo kendre ki enzi ide re sa, ba koraa ta te ru le di aia enzi ni ru jejo pelere di rii enzi a olu ka i. Disidru kaki ai itiri mgbi saa ci dru si jo ide ki enzi ra i, kaki joa aia nga si dii aia enzi i ku. Dii ama la ama ama le pelere rii ama nga si si, dia ehwi ni aci ka andra ga enzi ide ka tro ni loso ni a? Anyiba aci ki andra ga imba ka na tro. Jo gilasi a a oga enzi si, kengwi andi. Ru ani angwe esi ri je ka au ni ko nyi ako. I de ta ku di
adi ki ana ru angwe asi ri je ta loso ama idele ri si be ani ingo ni ya i, alu sa konyi ani iyo, jo gilasi dia a oga enzi si i. Oti ama enzi amgbu tro asi a vua enzi di ka alu sa ama asi a a ni ebe kulala ni kpe; ide ta ku jo te enzi ama izo le leti a si ri kolu ingo ti sa i. Amala, ama enzi ide ama lidri a ru. Jo madi zi ago kusa/izi oni ani madi enzi ide di rii ni ku, madi dii ago kusa/ izi dii kaci andra ga ana ovi unzi enzi dri di uzu ka tro. Enzi ni ta ba ci dru asi rii disidru konga ba asi a si tete ta angwa gaadru ri le ka tau si kpe. Jo ide ki enzi angwa ni, adi ki lea bongu si vua jo ole zini ga di, adi angwa a bongu liri si adi lea tawulo si adi ko adi iwia adi ki raa jo aci ki andraga enzi ama dri dii le ka tro dia ni, koko kengwi pelere, kite ide dia ni sa enzi di kaci ti ka tro andra andra. Nyiti ri di koya ndi koca ingo pi? Di koya andra ga ndi odu madia a dra jo ri inga. Ba ka ta ide enzi dru paka odu aia dra jo ri si. Dii ta ba dia ami geni Yesu ni au ama ni
layu esu jo i ri i. Ama ni layu esu jo, Kole ama ni ama ama nga si ote. Adi ka Yesu a le ni esu asi ci dru si ni? Enzi ba ai kaa ai ide ta unzi rii ka ru la kpe rii Anyi ba ojo ki dri nosi ago eri obi ai gilasi eri ga di ta eyi eyi andi ri si ndru di tro. Gilasi dii eri truwasi aa oga enzi si. Madi zi ri ondre ani ana nga si oko ojo, Wooo, ma madi enzi dipi na ani ri i. Disi dru, mgbe azi ru ra vua oya madi ani ikonyi di wa rii undru si. Ki zi jo ri le ura ani gba dru enzi ako. Ka ta unzi ana nga si ani ru ri ndre kpe disidru kiti ria ani enzi dipi ku. Ana lidri a a ni ru, kaci andra ga enzi di le ka tro, ka ewo alu ri iwi draa mgbe ka ewo zi jo ri rii iko mgbe emi emi kolu ewo zijo ri iga. Ba olu ka aia lidri nia loso rii ekpa dru, kaki
maa ai kide dru enzi ga kebe dru ta iwi ka di ani be dii kolu dru iyo. Ki enzi a olu ka aia asi ga tesa aa si, ta loso ania idele rii adu? Olu ka loso oji ai alusa ca re bua ga ku. Oluka loso ka ai ji ra rii leti ya jo aci a ri iga. Ma ozi ma lele ndro ri, oluka loso ka tete ba ji aci a. anyi ba oko ki lini dii asi a. Jo ba kolu loso aia enzi olu alu sa palanda ku, ki tro sa kaki olu enzi ba. Ta asi ba dri ia rii adu? Enzi a? Asa a? Oo! Urata unzi ri i a? Oo! Ogu naa aa a? Oo! Lecu ma naa aa a? Oo! Adi ki iko nyi a kpe ki rarii kole aiki ru ba enzi ide ka ri i, jo ndro le ondre ki ba nga si adi ta ide enzi ani kusa awi ako drii ide, oca joa ama ni amide isa ide ku i. Dii lete ta ani nga ama idele boronzi si ri dri i ku. Ki dria le, ama e re amba di le? Jo avu fonyi oru ri iga ni, koleji, ziti tro ri iga ni, adi ki ido era kaa ta ci dru ba a rii enzi. Dii ce ku a? Onze gba ta ce rii, enzi ama si ri uzu ka ni ta okpo rere rii. Ani ani ku a? Ama iko
nyi a kpe ki rarii ama ci andra ga enzi ide ka tro. Ki adi evu adi era a ra, adi ki joa Andra ni ma ni di ni ri mi de ta dii ku. Amala, adi esu a eco kaa ni kolu okpo. Dii ce ni adu si? Adu si ama ci dru oti ru ba enzi ide ka ri i. Ama engwi tau rii tete ama olu ka loso si kpe. Ta kole oni ote rii oti ama ba enzi ide ka ri i rii au si amesu dru layu wa si. Enzi ba ci dru layu Yesu a ti uba le ri ai ka ri ba ti ka tete lari esu ra rii ni. Ba ura kaa, Mide ta ego rii nza ku ru ku sa mi de enzi ku ru rii ba ai kaa yesu odu ama enzi ni ndu tu dru vua jo ai a i ku ai kovu aci a rii. Kole ru ci dru koni ote ovi enzi ide jo dii ru ci dru a ru ga aa adu si oti ama au tro. Jo madia ura, Mide ta unzi rii nza kuru jo kesu oli mesu layu enzi angwa di si wa i Gbe nyi ti ri madi ago kusa/izi dii kolu enzi dria kulala a a? Alu sa ka ri de di kpe. Madi ago kusa/izi layu esu di wa rii madi ni dia ani madi enzi dipi ri i ni ote rii. Ago di i kusa/izi dii ai Yesu odu enzi ama dri rii ana batisimu Abu
Jurudano ga ri si vua uhwe musara enzi drii saa ana dra jo kuruce dri ri si ni ra rii ni. Jo esu tee layu ra nosi kuru sa, ru baba olu le ura ta ori dri tro. Ama ba enzi ide ka rii. Ledii ta ama au rii. Adi ki te layu esu wa rii kesu a adi ki Yesu odu ama enzi ni ndu tu dru pi ni ai kpa.
Rubanga Ayu Ba Enzi Angwa Tro rii Ku

Adi ka Opi ni unza ni? Madi le be enzi dri zi di odu cidru si rii. Rubanga ayu ba enzi ciri tro ri i ku. Rubanga oba bi sa ba jokaa Rubanga, nyi ndre gba enzi madrii gaangwa dru di ri iga ku.Ba ana kiza ete re au tro rii ba jo kaa, Rubanga, ma
enzi dipi ri i. Jokaa ma ya aci a rii, vua jokaa ayi nya ri mani ma ri i. Enzi ba gba jokaa, Rubanga, jo nyi hwe mani lari ra lokudru ma rari ra rii. Draa hwa azi ilegi enzi ru jo rii ku adu si ani ote ma ta zi ide kpe ki rarii maci andra ga enzi ide ka tro. Ayi nya ri ma ni ma. Rubanga ka lari hwe ba asi ba ka ani si ri ni. Ma manga si masa ama ilegi enzi ru jo odu ci dru si ledii ra, ki alusa ilegi enzi ru jo ledi ayu ma enzi dri a ku ru. Disi dru meya awo Rubanga na ndra ako milegi, Rubanga, Kiza koko nyi ma si vua nya ri ma ma enzi ni a si ci dru. Madi ilegi di diani ri ka rari ra. Kaki evu kaki layu Rubanga dri ai ra vua kaki batisimu Yesu a esule Yoana Batisita dri ri isa ai ra. Kaki rari ra. Rubanga ka layu hwe te ba ni kaa ai ba ta unzi ri ide ka ri i ni ote ri ba ti ni, baciri ta unzi ri dri i. Jo kaa, Mide te enzi angwa dii au rii.Ayi nye be mani au si ra rii, ba olu ka dri so enzi ba rii vua Rubanga ari ai ku. Rubanga ka tete ba jokaa aia nga si gba
ba enzi ide ka ri i ari au. Osi ru Izaia 59:1-2 ga, Majo anyi ni Opi a dri ni ali ku, ka ba ari kpe ku; vua ana bi ni ta eri re ga anzi ku, bi dria ru ka ta eri kpe ku. Ki anyi ni ote enzi anyi dri anzu anyi anya Rubanga tro ra; Vua enzi nyi dri eco adrati dria ru ni nyi dri si pi, ausi ni keri dru ta unzi nya idele rii ku si. Amala ama rutika ba enzi ba rii si, Rubanga ka ama ndre kiza si kpe. Dii ama la ana dri ni ali si ku, ana bi ni anzi, ka ta eri ama enzi ni ebe jo kpe si ku. Rubanga ojo ama ni, Enzi anyi dri anzu anya lofo ni ma tro ra; vua anya enzi ani ma andrati ni anyi eri re a ga ci, ausi ni meri dru anyi ku si. Amala enzi a olu ka ama asi ga agbu si, ama to bua kpe, jo tee jo ti kawi ru mgbo ani ingo ti sa i. Jo ama, ba ta zi ide ka kpe ki te enzi ide ka wa rii au ri, kozi kiza saa ci dru ama enzi ide jo ri si ni, kole esu Rubanga isa kodi ana Ngwaapi ni odu ci dru si. Ki Rubanga ole ta dii ide le ku. Ojo, Eya ma dri anya enzi tro odu ci
dru si ku. Aze ma Ngwaapi ni anyi ayure anya enzi ci dru ri ia ra. Ta te kole anyi ra rii odu di nya enzi ni ingo ni ya i vua nyi ko nya i dii ta ce rii.Dii vu, nyi ngo nyigeni Ofu loso eyi dri Endri tro rii nyi ni lari esu jo au. Dii le retu ma hwele anyi ta, ma bile ri ni rii. Dii ta ana jo le ama ni rii, Anyi geni ma Ngwaapi ni vua anyesu lebe anya enzi dri ni. Ma, anya Rubanga, eze ana Ngwaapi ni anyi ayure anya enzi ni a ci dru. Anyi geni ma Ngwaapi ni anyi ko anyesu lari. Ba ni kaa ai nga si ai ba enzi ide ka ri i ni ku rii kaki ana kiza ni zi enzi ciri ciri ci dru aia idele ri si. Kaki vu andra aru enzi unzi kanya aia idele ria anzi ni ni ka ako ra rii mgbe kaki ilegi. Ayi nyebe enzi angwa dii ra. Mide di kuu. kaki bia ani unza le ilegi ovi ledi ani ledi si. Adi ki enzi ide te vu alu ku, ki adi ki ide a saa ci dru si paka adi fu udra. Kole ozi ki kiza enzi drii paka saa driso baa olu jo di si i, adu si adi ki enzi ide ka imba kpe ru ba dri ka
Cara enzi dria ta ni mba au paka adi fu udra. Lebe esu ka enzi angwa ti lea idele ri si iko lejo enzi drii ku ama la odu alu alu si adi enzi ide ka rula kpe. Disi, leti te ama ni engwi jo kulala enzi dri a wa rii ama enzi ama dri ba ka ndu tu dru si Yesu ni ru i. Ovi ba dri kendre ingo ni? Enzi dipi. Bugu ole ri ka enzi ba lidri drii la ovi ani di ni: Adu si anya dri esu enzi ana ari si,vua anya dri za esu enzi au si; anya ti ojo enzo ra, anya ti ka ta ba di jo ri ujo au, madi alusa anda ungwe di ana iyo, vua tro sa madi uludi anda ndru si ana iyo. Kaki lejo iyo ri igeni au vua tesa kaki enzo nze au; Kaki enzo ti au vua dride aia esule laka rii enzi.Kaki ele ini dri uga, kaki ko kaki aa ru mani mani voi esu au;madi aia ele ni nya di
ri mgesa ko dra ra, adu si esu ele uga di na ia ini kefu ni.voi aia idele ri ia alusa bongu efu ku, kusa kaki ai aku ebu aia idele ri si kpe; adu si ebu ai dri i ebu enzi dri i,vua aia dri ga rii te sa ba di ka.Aia pa ka ai ji te sa ta unzi ri idere ga, vua kaki tesa ta ti uba ari madi enzi ako ri dri su re ga; urata ai drii ura ta enzi dri i; aia leti ni leti ri za jo ri ba ti leti ri volo jo ri tro.Adu si oni ki leti egbwe esu jo ri i ku, vua leti aia ko le ri iga alu sa anda iyo; engwi ki aia nga si leti daga daga tro ri ani; adu si madi leti na ani na du di au ri esu alu sa egbwe ku (Izaia 59:3-8). Dri ba dri ondi ru enzi si vua kaki aci andra ga enzi ide ka tro i paka aia lidri a ni a ndutu.Ta aia idele rii ci dru unzi. Vua ama ti Ojo enzo ra. Adu si ta ci dru enga di ama ti ga rii enzi. Jo sitani ka enzo nze,ka lejo ani dri gba rii jo au (Yoana 8:44). Ba ti le Endri si di kuru ri ba ti oleki jokaa, Ma nyi ni gba ta ce. Ma jo le nyi ni ri jo au. Ta ma jo le dii ta ce ri i. Ki, ta ci
dru aia jole rii alu sa ora ku ama la kpo dru enzo. Ama la kendre ondo ana ru si ka ra ri ani. Jo sitani ka enzo nze,ka lejo ani dri gba rii jo au. Ba ka geni ai dri ri ba lejo iyo ri iga vua kaki enzo onze au. Ta unzi ri ko ti ba ru koko ka enzi eji. Kaki ele ini dri uga kaki ko kaki mani mani voi be au si, Rubanga ojo, Madi aia ele ni nya di rii gba dru ko dra ra, vua aia ele edra di ri i a ini ke fu ni. Ojo anya asi ti ga ele ini drii aa. Ledii ra kolea ama riru dru ofu loso eyi dri Endri dri tro ri si ri i. Jo mari ta jole Rubanga dri ni, ba zi ti ledia aa mge kaki ido jolea, Ayi, ba di! Ojo ma ni ta Rubanga dri ku. Saa ci dru malejoadru mide ta ri si, enzi ko zo ma ru ni. Ko di mgbe sa pia. Ma alu sa saa ji enzi ideka kare cidru ga ni ako kpe. Mi ko nyi a kpe. Enzi oga ma a ndru. Mengwi ra ako. Disi ale ojo sa ma ni ta Rubanga ni ole ri idri ku. Madi ago kusa/izi di oni mgbe sa ani madi
enzi idedi rii ni ote, ki rarii ago kusa /izi di oni Rubanga ari ani ofu loso ana le dri si ni ku. Ba te ni kaa ai ba enzi ide ka ri i ni ote ri ka lari esu wa ri i ni. Amala, ba kpodru ledi ani. Ba cidru ago kusa/ izi rii ka enzi ide kare cidru ana yare ri iga tro. Enzi ka ca kare ci dru ga ama la ba ci dru ai ba enzi ideka ri i. Leti tete alu ama ni ru ari jo ta endre di ledi iga wa rii mori Rubanga dri i. Dii nyi ti ri gba ta au jo ri i ku a? Ba enzi ideka saa aia olu jo a lemi tro rii, asi egbwe tro rii, ku sa olu loso tro ri ka rari Yesu Kristo ni ai ka si ra rii ni. Adu si Yesu eya ama ari re. Odu gbadru nya enzi ni ndutu dru pi. Nya i nya nga si nyi enzi dipi nyi ko nyesu lari.
LEJO RUNZEDI RI I 3
Kesu oli ami de ta cara a lekaa ri ani ri, ka ama ari waa?
43 Kesu oli ami de ta cara a lekaa ri ani ri, ka ama ari waa?
Kesu oli ami de ta cara a lekaa ri ani ri, ka ama ari waa?
< Luka 10:25-30 > Laponyi odu nasi cara dria alu emu ani dri, ani ti ondi jo ojo, Laponyi, loso ri ta mani ide le, mani lidri olu re ta dru rii esu jo rii adu? Ki ojo ani ni, Bugu cara Rubanga dri dri ojo adu? Nyi ehwi ani,enze ingo ni? Madi di ai, duba anyile Opi Rubanga anyi dri anya asi ci dru si, Endri anyi dri ci dru si, vua ko le any ile anya wadezi ni ke ndre anya anyi leka ri ani. Oko ojo anini nya i anda; nyide dini ri, nyi lidri olu re ta dru ri esu ra. Ki ani anda ni itede jo, madi di ozi Yesu ni, ma wadezi ni adii? Yesu a i ojo: esu madi zi alu enga
Yerusaleme ga ko mu ana amu ga Jeriko a, ki eci ki ru ogu tro, ogu di ba ti unzu ta dri aru rii cidru pi, omgbaki ani oko ofe ki pi, ebeki ani ire ka ri ko. Enzi ba dri retu go rii ingo i? Olu ka aia ra si i. Luka 10:28, Nyide di ni ri nyi li dri olu re ta dru ri esu ra. Ba ko lu enzi ambgu aia vi co dri tro. Ka ru ra nyi raa ai ni dri luci La ri a aa ani. Kaki endre kendre ai ciri ani ki ai unza ka ni adu, di si dru olu ki ta unzi aia ide le ria unzi ni ni ka ako. Oti ama amaa ama ni ka ako, ki adi olu ke ndre draa sa adi ide a ani. Ke ndre baa ai ni ka aia ngasi ku ri ani, Bugu ole ri ka ngwaa ama ni didi ama enzi ba. Ba ka ta jo aia nga si aia enzi ni dri, ka ri ti ri ke ndre ba oma ta anda ri
ide le kpe ani, ku iri oma ki ai ba ka anda ni ra. Ka ki recu aia ebu ide le loso ri si vua ka ki ndrea au. Jo te kojo ki aia ti si ai enzi ba sai. Oni ki alu sa di ta loso rii aia ni aa ya ku sa di aidri mori ta anda ri ide jo aa ya ni ku, di si dru obi ki ba zi ti unza ka vua saa ziti si ka ki ai unza tro aia nga si. nye mu dia, adi ki, kpo olu unzi kpe. Ta loso rii kolu baa aa Dii ivu, kaki ba ziti ndre kaki ko kakijoa aini aiangasi, Wooo, ara ide ta nai kuru. Esu kide kuru kolu loso. Jo kojo diani ri kolu anini loso ndro Ara esu mani ati, disidru mitiri ka ta ide retu kendre madi layu esu dira ri dri ani. Mesu laya gbadru ledia, ki kesu mani ta nza midea loso rere si ka ana idele ri nde ra. Kaki ndrea ma nyi ani ku. Nyiraa dria nyi mani ati, ki nyite dri, osira Bugu ole riia ba vule ri kevu kolu ati. Ani ote madrii aiani nyite mango ma nyini etea ra. Ba ka ai unza aia ngasi jo kideta ovi alua kendre ani madizi a kare ga risi sa ani ni ka lejo alu disi ni okpo jo komba ba ndra
nisa, konia mgbe ani ka olobo konyi ako rii eri ua isa ote adusi oni dria ana bongu ovi ni ote. Jo ozi noosi badri mori ta anda ri idejo rii aa a, ba amgu ri kojoa aia tisi aidri mori iyo. Ki rarii aia asi nia, ai egwi enzidri enzi dii badia kengwiki aingasi mori ako ri i. Kaki maa okposi olule anda paka aia dra ni nga. Kaki raa anda anda aia asi ni a aa vua aidri mori ta anda idejo rii aa. Vua tro sa kaki igenia aiangasi ai ba loso ndro rere ri i. Jo kebeki dini a ingo ti sa, nza nza ani ba ranika ebu Rubanga dri di iga nza ribatii, kaki raa ma di bati na tro ide opi ni waa? Ki oli jo oduki Opini ama lidri nia pi, adiki gba ta anda ri ide waa? Ta loso riibaa aaa? Adiki gba olu ebu loso ri ideka tro waa? Ba lidri dri mori ta loso ri idejo wa rii iyo. Jo komaki idele aiangasi ni sa, kaki enzi ide au. Ziti ka Yesu ni mwi maraga ani aika a vuga vua kaki maa Olu anda ni aia ngasi. Tazi iyo ki
rarii ama cidru a oga ta unzi ri si. Saa cidru ama ta unzi ri ide au. Ama amangasi (Ba rarika ra ri tro) ama te enzi ide au. Dii ondo ovi ama ru dri i. Joisi adi ki ide a ingo ni cuwi a nosi unzi? Unzi. Ama Bugu lecu dri ia osiru, nyecu Yesu a ru ni. Longo zi ri kongoa dini, Yesu ni ako ama trwi ra. Ama konyi ako kendre meli meria alidi jikaa ako rii ani. Yesu ni ako, amate enzi ide au adusi ama enziba ama dri mori ta anda rii idejo rii esu lari vu. Paul ole rii ojo, mide ta loso ma lele mide rii ku, rari ma ta unzi ma lele mide ku ri, ide bo au. (Roma 7:19). Jo madi kolu Yesu tro, ta zi iyo, ki jo madi nita idele anetro iyo, madi di
komaa ta loso ri ideka Rubanga a andaraga ra. Diani disidru madi izi kusa/ago dii jo koma ingoni sa ka enzi ide au. Opi davide isa ide enzi ovi alua di i.Aninga ganyi dria ru ria olure egbe si vua limi a ri i, undrwe zi alu, otu anidri jo dri caka ga.Ki okoondre eno lubi dru rii di, mgbesa ura ana asi nia vico dejo rua rii ra. Ana opi ni igwere dria ra rii kendre adi ani? Kendre gbadru unzi. Ide nyaru Betiseba tro vua oko adi ago ni Uria ni kpo, ki ka ta unzi di ndre anangasi kpe rarii ozi kiza ra ana dule disi au. Ki odu alu, Profeta Natali emu driaru oko ojo, Esu tauni zi alu ki aaru ba eri, zi rii madi ta ako ri i vua zikajo rii madi ta tro ri i. Madi tatro di dri bilo ekpadru ti tro. Ki madi ta ako di dri ta alusa iyo, tete bilo angwa alu. Amu oce, kemu madi ta tro di dri di ta driaru amgbu di tro sa ebe bilo anidri i ti anidri di tro ra oko oli bilo angwa alu tende madi ta ako di dri dii ana amu ni azijo au (2 Samuele 12:1-4).
Davide ojo, Madi ta di idedi dii kole duba kodra! Angala oko ani kendre kpe, oko ojo, driaru ana ngasita epkwadru, esu kodua alu au sa wa. Ki driaru, oko odu madi ta ako dia bilo angwa alu tende dii ana amu ni azijo au. Kole kodra ra! Diivu, Natali ojo anini, madi dii nyi i. Jo okoki Yesu a vu ni ku vua oluki anitro ku, ba rutika Endrisi di di ba ti isa kaki ta unzi ledi bati ani ledi ide wa. Ba cidru ni sa oviru vi, josa ba ole rii, ama tesa ru vi ra. Ama ta unzi rii ide Yesu ni ako. Disi amanzea endru sa di rii Yesu a ama arika si. Jo kolu ta unzi ama a rii. ale movu lidri kuruce dri iti Ama asi ka lovu esu lidri Yesu a layu dri iti. Jo ebeki lidri dii ra vua ondreki ba baangasi ri, esuki alusa lovu ku.
Rubanga ohwe ama ni anda anda ai si rii oca ca re dri cara ga ku ku.
Ri le oko le be ro rii ingo i, ai a nosi Cara? Ai Paul oleri ojo Rubanga ehwe amani anda anda ai si dii taa idonga. Ohwe ai Adam ti ni Eva tro, caino tini Abele tro, seti ti ni Enoki tro, Nue tini Abramu tro, Isako ni ta tini asejo, Yakobo tini Boronzi anidri mudri alimbi eri ri tro. Cara ako sa, lejo dria ru ia risi esuki tutu vua lovu ai airu lejo driaru risi. kinya amvuka pi riia boronzi Yakobo driri ba ti oluki opigo ga vu ejito di ri iga kinya 400 amala Yosefu si. Vuaru, Rubanga ongo eji ai vu Kanaani dri iga Mose si. Amala kinya 400 aia olure opigo ga risi, ingweki anda anda aisi rii ra.
Rubanga oba ozaki meri Umbizapkwe ni nyuma anidri si oko oji ai hwesihwesi a. Oce kocaki hwesihwesi a vu enzi dri iga di, ohwe aini cara be Sinai a dri ga. Ohwe aini cara ani dii cara mudri rii vua ana ewo ranzudi ciri ciri kpodru 613 rii tro kpodru. Rubanga ojo, Ma opi Rubanga anyi dri i, Rubanga Abramu dri i, Rubanga Isako dri i vua Rubanga yakobo dri i. Anyiba Mose kemu be Sinai ni dri, mako ma anyini cara madri hwe ra. Diivu, oko ohwe Isaraile ni ana cara ni. Ohwe anini cara ni ausini konidru ta enzi dri ote. (Roma 3:20). Dii zini ga di ai inijo ta ana lele ra vua ana leleku ri idri vua kitede dru ana anda anda ti ana ole ole tro. Ba Isaraile dri kpodru engaka opigo ga Ejito a paka kinya 400 ri bati aliki meri Umbizapkwe ni a si.Ai kpodru esu Rubanga Abramu drii, Isako drii vua Rubanga Yakobo drii kuru.Oni ki ani ate draa kinya aia olure opigo ga kinya 400 di ia ri
i, igweki Rubanga a anda ni ra. Saa na si, ai dri dri iyo.Yakobo ti Yosefu tro aia dri ti i, ki aisa udra ki oku. Nyiraa Yesefu ofu ai di hwesi ana boronzi ni Manase ti ni Ephram tro kuru ani. Disidru, kole kesuki aia Rubanga ni di vua kovuki driaru adusi igweki ana anda ni ra. Kole eraki ujea a ci rii Rubanga ohwe aini ana anda anda ai dri rii oko ohwe aini ana cara i aia ani igweka di si. Aia cara ani igweka di si. Isaraile ni arijo vua aijo ba anidri ri tro, ojo aini kole koliki ru ra ana ai ungwejo rii kebedru koniki ote ani aia ata i ana aini cara hweka si rijoa rii, kebe konikidru ai anda ai enziba ni ote. Rubanga ole kovu ki ana ndra koko kegwiki ana bai layu aia esule azi ovi ana hwele aini risi rii ote, oba engwiki ana bai. Ba Isaraile dri esu layu ovi azi cara dri si dii aia aridipi ni emudi ri aika si ovi azi azijo diisa saa oce koca naiti di eya oe iyo. Anyiba ondreki dri di ideru adunga ya i.
Luka 10:25: Ta ojoru laponyi alu cara dri emudi anati endijo ri idri. Laponyi cara dri dii Farazei go. Farazei ba dii ai ba gba anda oluka lejo Rubanga dri a vusi ri i. kaki bia aia vua tani mbale naivu kaki bia olule cara Rubanga dria vu si. Amala bazi sa okporetu tro di ani rii aa ai dii ungea Zealots, aidii ba ta ideka aa ra ka ako rii vua oleki rudika ndro ausini ai kesu dru anda anda ta aia urale ri dri ni, dii drimgbo Isaraile dri Roma ba dria ri i. Yesu ole ani ke su adi i? Enzi ba leidipi ako ri i. Dini weli ai ani ledii odu disi sa aa. Ka aci andraga egbwe lase aia ebu dri tro ovidru Anyari ba icandi a rii vu ndundutu dri. Aiki ra Yesu eya lari hwere ba ta ako vua ba icandi hwere aini ri bati ni disidru tanika seminary a
Rubanga dri ni vu, kaki ewo ciri lase dri dri isa du tro; vua kaki bia lase hweka lemu ewo mgbi mgbi ri iga. Ai ba jokaa, Anyi ba kpodru oluki cara ole vua kiza tro ria vusi.oluki cara si, kaki maa ufele ofu cara drisi ki mori okpo tro letedru cara anidri ia rii raka ako. Disidru, adiki joa Profeta nainga iyo; tiluza Rubanga drii, Isaraile a kate ire kinya 400 Kristo oca eyare kuku ri ba ti i. Di oba, engwiki bilo acaka leidipi ako si ri ani. Lidri cara madi ai dria ta mbadi anda anda tro sa iyo. Rubanga etede ani omba dini dri dranga odunasi kuru adusi nainga vu engwi lari amba Roma ni asidi ri dri iti. Disi dru Yesu ojo Isaraile ba ana vu koka hwesihwesi a rini ani oze ai abiri tro pi ku. Kiza oko ani bilo leiba ako ri si adusi nainga ba ni amgbu weli ani ubi Laponyi cara drii ba Farazei ba drii tro ai ki di ani. Ewo anda anda lini cara dri hweka dini yudei
ba dri idri ri isa iyo . Adusi ai lecu a ba. Amba cara dri di ozi Yesu ni Luka 10:25 ga, Ta mani idele mani lidri olure tadru ri esujo rii adu? ori kitiria kendre madi loso ana ani ba Isaraile dri i lofo iyo. Disidru Laponyi dii (madi layu esudi kuru ria alu i) ozi ani, ojo, Ta mani idele mani lidri olure tadru ri esujo rii adu? Laponyi dii ondo badri ba ngasi rii ozi Yesu ni, Ta mani idele mani lidri olure tadru rii esujo ri adu? Yesu ojo anini, Bugu cara Rubanga dri dri ojo adu, nyi ehwi a ni enze ingoni? Madi dii ai, Duba anyile Opi Rubanga anyidrii anya asi cidru si, Endri anyidri cidru si, okpo anyidri cidru si, ra anyidri cidru si, vua kole anyile anya wadezi ni kendre anya anyi leka ri ani. Yesu ojo, nyai anda; nyide dini ri nyi lidri olure tadru rii esu ra. Ozi Yesu ni ani unzi vua dobo enzi dri alusa ta anda idedi kpe ri i ni nika ako. Ki Yesu ozi ani, Bugu cara Rubanga dri dri ojo adu? Nyi ehwi a ni enze ingoni?
Nyi Cara a ehwi ni nze ingo ni? Ama enzi ba Cara ta mba ka kpe ri i. Nyi ehwi ani enze ingoni? Lejo disi, Yesu kozia alu alu ni, oko nyi i vua ma i, Kole oniki vua eriki cara a ehwi ni kendre ba ambgu a idekaa jozi ri ani, Laponyi di isa ora Rubanga ohwe cara dii anini taa mbale, disi a i, Duba anyile opi Rubanga anyidrii anya asi cidru si,Endri anyidri cidru si, opko anyidri cidru si, ra anyidri cidru si, vua kole anyi le anya Wadezi ni kendre anya anyi leka ri ani ni au si. Duba oleki Opi Rubanga ba drii ba asi cidrusi, Endri badri cidrusi, okpo badri cidrusi, ra badri cidrusi vua kole oleki ba wadezi ti kendre baa ba leka rii ani. Ani ta ce ri i bani Rubanga badrii lejo asi badri cidru si vua okpo badri cidru si i, ki ani cara ole rere taa ka rumba sa kpe ri i.
Nyi ehwi ani enze ingoni? ehwi ani cara ni anda vua ce, ki nyile nyeri ingoni? Laponyi di ora Rubanga oba cara ni ani ni erile, kuri, cara Rubanga dri ohweru amani ama enzi ta anda idejo kpe rii erajo. Ta enzi idele ri baka corokpo si. Nyide enzi ra majorea odi baku ri isa idi ba ra. Nyeri ma ku adusi? Cara ka enzi ba asia ri ete coropko. Oraki dri ovidru tee ma emure dia rii, mendre inju mundru kadi ra rii amvu a naa. Rubanga ijo mani cara si, edu inju mundu nai nyale ku; Jo nyi dera ka mani drinza ke ra. iye baba. Amvu nai adi ti dri i, disidru, odu ta aru ku. Iye baba. Jo gaadru sa eri odu ku ni au, adi ki bi ba durea ga ku. Ovidru jo nyipi sipiringi vuru konga oru ka ta gba. Enzi badri isa ondo ladi ani. Rubanga ojo amani kole alusa ideki enzi ku vua alusa oluki pelere andi ako. Adusi ku ta anda rii ba asi ni a iyo. Cara obaru lejo ehwi alu si. Adusi? Amala vico enzi drii ba asia si aa. Adi
nyaru ide rii nyarua oluka basi aa si. Anyiba olaki bugu ole rii anda anda. Ma ma rea ati ni manzu lejo ofu nia rii aia ovisi. Dia Yesu odra. Kuruce dri ma ni vua ka mindra ni imba dire ga kpe. Ma madi enzi dipi diani rii disi odra kuruce dri ma enzi si Ma asi ka ma nya da sa ku ausini ma dru ani igeni au. Diivu ara, jo maya aia ru, maia lejo driaru a lekaa ri ani. Ice male bugu acidri 20 nidi, ajo, anyidri Rubanga zi ma ndraga iyi. Milegi enzi rule cara dri si si. Muraa asi cidru si di mandri Rubanga zi manara iyo yu; kuaa di mungwe ru ani nyadru kifu nosi owodi Rubanga zi andra kuru ya i. Aya mera awo Rubanga zi andra vu ekpadrusi ndrolea saa ma ta asi laru hwejo ma abi ni risi. Mide enzi madri Rubanga zi a chekaa aa si. Diri milegi enzi rujo, Opi ahwe laru ori unzi ni ra. Vua kole mesu lali over. Ayi nyebe mani ma enzi ni ra. Hwa amide enzi zi di kku. Disidru, kolea
enzi alu ta kombaru. Disidru ari sii tralea di di ajo ru driru nyadru kuru ya i. Oko, meria vu atijoadru ma Rubanga, ni igenijo risi ma tuba se. ma ozi ti ojo mani Dii nyi drinza hwe Rubanga ni nya tuba sekasi I kuo? Cristo ba ka tuba se ingoni? Ladii ta alua ruvidi ru driaru ungweka nyadru tro rii, ani ani kua? Disidru milegi di Opi, mungwe nya ru ni nyadru. Ayi nyebe mani ra. Ma tuba seka imba di. Ango ama tuba seka imba di sa mesu maci duka tro andraga, zitisi ra zitisi ku paka kinya ndi. Dii gbadru okpo, tuba seka imbaka apa olule ta opko rere rii. Ki vulega, ama gba mgbe tuba imbale ru ni wa. Dia enzi iyi ri isa idele ra. Iyo rii, Anyimba odu sabiti dria tani kolu dru ole ai ehwi rii kole mide tazi tro Rubanga si ku; jo kolu ebu nosi ziti sai..disis mamba ledi isa tro. Vua zitro nyiru nya ata ti nya endre isa tro. ma riru saa ma olujo iyo ri si, ki draasa tazi aa a jo molu ilegi sie. mide ma loso kuni mide enzi
Rubanga na nadra ra si. Ayi nyebe mani ra, Opi, Milegi enzi ruka si. Ki maci andraga ba tika ri leka tro eri trua si kpe ausi Draa ma adu ide. Ayi Opi, nyebe enzi dipi ci ako dini ra, Idra Kuruce dri ma si Anzo oko ma lase ovi disi, kusa amide ebu enzi madri tro alualu. Cara ziti isa aa ovidru odi ba ku, ide nyaru ku, ole ta bazi dri ku.Paka odu ma erajo a dru ta dii amba ta ani alusa kuru risi, milegi iniasi ra iniasira ki ini ra, ilegi ka enzi mika si nia alusa ta cuwi iyo. Anyi ba dri ojoki ta driaru. Jo dria ta joa ana repaka, kuruce dri ni dri, ma ari imba okposi jo kolu lou sa i. Odra ama oluka lejo driaru a anda si kpe ri si. Mesu lini cidru si ma ana ma leka ndro vua ana mani egbwe hweka ri si. Kinya ma rijoadru ayajo ekelezia a rii tro adu ki kinya oce ani kinza ru ani ojo di oluka enzi tro si engwi mani okpo rere amala kole marata okposi mindra ni efujo ma mi ga kendre ma idekaa be ri ani, jo mindra emu mamiku, mgbesa madri maya odu
bale ilegi abiri take tro ri iga. Dii vu mgbe mindra kegwe di. Masi omvu ma mindra a, emuka si pi, vua mowo ekelezia a. Ba Malaga ri kojoa, ilegi nyidri be dri di oba nyengwi ole rere. Ki mindra mami ri onzu zinaiga ci. Engwi gba kinya najo risi le okpo. Ma enzi ma idele ma ozi tini Kristoba ziti tro rii era vua zina iga di. Ma mi niga ta mindra ba di ri aa, ki ide ebu alusa ku. Oce kamvu di mgbe ama owo le kpe, ma maa ingoni sa ama kpe. Ma owo ori acile andraga kinya oce ani kinzaru di i, menza ma mangasi dii si Rubanga ongo oba angwi Bugu ole ri iga di.
Cara ni ta ni jo enzi dri

Ko le ame ra Cara a adu? Ama Cara ta mba kpe i.
Roma 3:20 ka rula dini cara oba ani ana enzi ni ote. Aijoa rii, lejo rusidi ofu ungwa majugo Paulo ni di ia rii ai lejo ani ma jole dii ra. Ma mindra oce ani konzu di mgbe abi mule andaraga ai madri dini a ritro kpe. Adri ma enzi ide sawa cidrusi vua enzi tesa ma asi nia aa di itede ba kolu anda ni cara si kpe. Abi kpe, ki di itede aga cara ni mgbe iku, amala cara ni mai ra ohweru ta ani mbale. Tati okore ga mengwi madi lejo alidi ri i kendre sika na bugu ole ri ia ri ani. Lidri okpo rii oko eca mani mujo andraga leti ai drisi riga ci. Enzi madri ekpadru, ki saa ma bugu cara dri lajo risi, oba mera enzi ma idele cara mudri ia rii nyoka si rii ma asiga ra. Ta enzi rii raka asi ani enzi ideka, vua abi mangasi mengwi dru anda cara vu okoka si ta cara a idele dia ehwi ni Erika anda kpa ako. Disidru jo anyo cara ni kuru, ma asi ni ebgwe, kijo anyo cara nira, ma asi kolu laza, mengwi anya mama eri unzi, vua madri ka ruci ta dibatisi
ra. Esu kolu loso na ingoti oliku ini ma lejo andrani cara dri risi ma nita driaru pelere i. Ka, kole nyeri cara a ehwi ru gbani ati. Cara kitedea nyolu enzi tro; vico siti lejo rii si, vico uku lejo rii si, vua vico ta vudri dia rii lejo ri tro. Nyi ta vudri rile ka Rubanga nde ra. Nyilegi nyoko ta vudri ria vuni konde Rubanga ra. Cara ohweru bani tana mbale adite, ku, kolea ko ba nyini nyi enzi dipi vua enzi kolu nyasi a ni ote. Esu madi zi kini mani ta anda cara dri rii ra mi candi ru kinya mudri dipi akoko ku. Ta anda cara dri rii mitiri ma nikaa kuru si oba menzu cara ru kinya mudri nyadru dii vu adri ta anda cara dria ehwi ni esu. Cara isu joa rii ojo Nyera odu sabiti dri voa nyiba kolu oe. Lejo osi itede amani kole ide ebu sabitisi ku. Adi ima kolea aci kusa omu lolu itu Rubanga si ku. Ora risi ani t ace rii voa laru hweka opi ni amala esu kare mata onzere ba opi dri ni rii lolu sa e ace memu mala cara isu joa dii
di, ale mabiidelea anu di, oba ta ma nzele ri ideka au ni okpo. Di oba ire ma ebu ta onze jo rii ebe. Kendre ara rusika ra rii ani, Nyidri asi nze ingoni? Abi lazi dro ehwi ni erile kpe oba micandiru kinya mudri (10). Madi ta ni di cara dri ote rii isa oma ta ani dru rusidia dia ehwi ni erile pelere ni kpe. Madi cara dri ta ni di ote di orarisi jo ani ka carat a mba iri Rubanga ka tutu co aniru ra. Ki Yesu ojo anini, Karu la ingoni. Ma di cara dri ta nidi ote di ai ani ondi ovi ani ini jo risi. Yesu ojo nyari anda; nyide ondo ana rusika ria ni. Jo dini nyolu lidri ki nyidea ra jo nyide ku I enzia musara ni dia nyi dra ra jo nyide ku i. (Lidri a rijo ni dra I, ani ani kua?) Ki draa Laponyi di eri ehwi ani ku Laponyi dii anyetro ru ziti di ani, nya ani vua ma ani, ala ta Rubanga dri kinya 10 ama ta aa ni cidru ra, ala ta au ni cidru vu amide ai cidru: abiru taka, Ta vella nyadru ta joka ti mgbi mgbi si, . Ala buku ole ni kinya 10.
Ki oli mama tazi iko ka ra ki endri si le, ma draa madi ta ndredi kpe mi ako rii. Ledi ra kolea enzi dipi kesu madizi ana mi ni awile rii, vua madi ledii ama Opi Yesu i. Disi Madi alu alu keraa oo ama carat a mba kpe. Jo ebu okpo carat a mbare ga ingoni sa, adiki dram area ga. K Yesu emu ama ari le eyisi vua endrisi! Alleluyah! Eyi endri tro rii ka tete ama ayu ni. Ani kiza, hwe tro Rubanga dri i. Disi dru ecuki opi ni. Ma andra adu ma engaka ra ako ta caku caku ri dri iga pi sii, ki ba ziti ka aia saa ni hwe ndututa lejo Rubanga dri si sa nya vua hwa eraki ta anda rii ku paka odu aia dradri ri si. Ba ziti igeni ta dii cara kinya mudri vua ziti kigenia abisi abisi) ki hwa otuadu kuru. Amesi olulea enziba ni ama erarea hwa ama carat a mba kpe ni, disi ombaki Yesu na ndra vua eriki ofu loso eyidri vua endri dri di ni. Jo leki Yesu ni ra, iko ki leti aci acia ri tro ra. Ru enzi ba ndekaa rii, ki engwi anda rii ana ama arika eyisi
vua ari si si. Yesu ojo amani hwa amolu ana le aia kpe ojo dii laponyi cara dri ni ki eri ehwi ani ku. Disi Yesu ate amani odi ani ikonyijo ehwi ani erijo. Adu ta oba ai ba dri ede ni? Enzi. Madizi oya lile esi engajo Yerusaleme gay a jo Jeriko Ki ocakiru ogu tro, okoki ani unzuki ana bongu tipi, omgbaki ani oko ofeki pi ebeki ani ire kariko. (Luke 10:30). Yesu ojo lejo ehwi dii laponyi go dini ingajo lejo loku go ana ricandi jo ana lidri a ri si idii, kendre ondo ago dii ogu a mgbaka a ire ka riko ri ani. Ago do eya lile esi ngajo Yerusaleme ga yajo Jeriko a. Jeriko vu dria di ete au ki Yerusaleme
ka ganyi dini dri itede, Yesu ai driti, ago weli ba resuka cara si ri dri si odu di kitededeo amani jo isiki Yesu ni ovi dini dri si, adiki rivolo ra. Ago zi oya lile esi ngajo Yerusaleme go yajo Jeriko a, ki ocaki dri ogu tro di, oko ki ani unzuki bongu ti isa pi, omgba ki ani, oko ofeki pi, ebeki ani ire kariko. Yerusaleme ni ganyi retugo ledii omgabu a olure gar ii amba azi ole ri dri naa aa, aidri paderea drii, ba engaka suru cara nika ote rii ekpadru, disi, kaki bia olule cara si, ki oce komaki kpe si mgbe obaki dri jeriko a kaki ani andraga zeka vu (Jeriko) dri i a tro vua omaki dri ocale ogu tro ku ni pke. Ago di oca dri ogu tro ngajo Yerusaleme yajo Jeriko a rii (unzu bongu driaru pi, bongu driaru unzuka pi dia ehweni ana ana anda anda ni igweka di i; Amani olulea cara si nita okpo ri i, olulea cara si majugo Paulo ojo Roma 7:19-20 ga, mide ta loso ma lele mide ri iku ra rii ma ta unzi ma lele mide ku ri ide, di kitedea midea mai
ku rarii enzi ma asiga ri kidea ni. Ara oli midea anda esusi molu lejo driani Ia kit a asi badri la ni vuata enzi dri, Bate, uku bazi dri duka ba dika ta ogu ka, asi unzi, ru ivoloka, dri okpo, laki tro (maruko 7:21-23). Amala ai ama asi nia oyiki dria angwe ausini, ideki dru ta esu lele idele rii vu aide ra. Adi aci andraga enzi d angwaka ba asi rua tro. Ta sitani a idele rii tete ta angwa hwidru enzia iru ru jo.
Enzi ba cidru a asi ga rii.

Adi ki olu Cara si wa aa? Kpe. Ojoru Maruko 7 ga, Ta engadi angwe odri hwibaa rii inzi baku rarii ta engadi ba a efudi

angwe rii ka ba inzi ni. Yesu kitedea ama asi ga ta unzi rii aa ndrole bate, uku bazi dri duka?. ba dika, ta ogu ka, asi unzi, ru ivoloka, dri okpo, momo, lecuma, lali ba asi riitro. Ru kpodru asi ba dika aa, adusi madi alusa ba didi kuru ani iyo Endre alusa owoka aia baciri si ani iyo A a, ide ta nai ku.Adusi ajo nyini ide ta nai ku, alu nyi dri. Ajo nyini di di kole ide ta unzi na ani nai ku. Meya ma nyidi kpo, ajo nyini ide ta nai ku nai ba dika. Lejo ehwiata nya asi warisi nyi nga baciri ni di nya ari nia ra ni wa Kole ama baciri kolu lidri adusi ofeki amadri emira kesu oli ama baa ma angala ni kpo tii idri, : ama aI dir a ni wa. Saa zitisi ama ori hwe amani aman ngasi. Ayi Rubanga madri! Mide dii adusi? Adiki ele ini tro ti di ba baciri ni dri ri ndre adi ngo adi eraa ori olure lali tadi ideka si i. Adiki ta zi ide kpe rarii alu na ani adusi ba dika asi badri Ia aa. Disi ma ta lete mide auku ri ide au a.
ehwiani adi ta unzi rii ide au adusi ru unzi sitani ni ama unzaka enzi rii adu. Ojoki dii madi layu esudi kuru rii ani madi ndi fed ii kinya 10 rii. Ka dri ci abisi vua kobia olule sungehol ni, kare ago ewo dini dri iya ni ani ki odra dii ra. Kolu cuwi jo kori ka ana andrati ni ifu abi ni I, ki kole madizi keji ani ni layu vu karu ze ana zele rini. Kole koba madizi ni magatala ebu idejo ani ni. Jo ago le kolu unzi rere kole ki anyibo ojoki vidru izi cuwi rere rii. Kesu oli jo kesu saa ndrejoa dru ra, saa cidru ana ebule ri jo rii kolu nya dru. Konga koraa, Darii mide bate ku, jo kolu masiga aa sa i nyinga masi pi! Ki ana urata konga oru jo gaadru sa ondre izi dii ni i. Jo izi di oya pi, komo ka raa ana asi nia. Ebu kinya 5 ana asi egbwe ako dri engwi ta nja rii, kpodru ta nja rii. Sitani ni anda anda madi dri duka ni ta epe rere ri i. Tate sitani ta idele rii madi mwi ka
andraga gaa dru. Jo madi ka ani imba enzi ide jo ku ki layu ako i ri, madi ka ana ta ni mba ana nga si dejo enzi a. Madi di ka alu mudri dri hwe itu Rubanga cidru si luzu ako. Ka abiri ta odu 40, vua odu 100 dii ka di zini ga vu ru ilegi a. Ki sitani ka ba ubi vua ka ba unza ta ende di lidri ga loso ri si. Ale ma hwe nyi ni ebu idele lemu pko re re di tro, ki vua nyi Kristo ba vua esu kole ide ebu itu Rubanga si ku, nyi ebu ma hwele nyi ni di ide waa? Ebu ni retugo dru ri i. Nosi nyi ebu itu Rubanga 3 nyingo nyi ya ekelezia a imba alu a tete vu alu. Dii, vu nyi nyi ko nyi ri a yai nya ka karatasi retugo okolongo esu jo rii undru ka au si, Ki na le? Di si dru gba dru ba 100 a adi ba 100 je pi. Jo na ide ebu ku, sitani ka uje uje ava ba kole emi emi vico uku dri iga rii si. Sitani ka izi ba andraa ru koko ka mge ria le jo ka au, ka Rubanga ni igwe dri a bobo dru. Ledi oko ondo anda anda ba dri i. Jo oma ki olu le Cara si, ta baa esu le tatia
asere ga rii bi enzi dri i, rua ba za ka i vua oce Endri si ri i; adi ki anda anda igwe kpo dru. Enga Yerusaleme a komu Jeriko a, ki ocak i ru ogu tro, ogu di ba ti oko ki bongu dria ru ri bati unzu ki kpodru si pi, omgba ki ani oko ofe ki pi ebe ki ani ire ka ri ko. Di kite de a oma ki olu le Yerusaleme a, olu Rubanga ni ole ria le si sa, adi ki ru re saa si saa si baa awi ako si vua adi ko adi ri vo lo ra. Nyi draa ilegi enzi ru jo rii ile gi Rubanga na ndra wa. Opi, mi de enzi ra. Ayi nye be ma ni ra; mide di ku. Ale ma jo nyi ni, dii gba dru ko lu saa tati a ase jo ri i. Azi nyi vua ma i nyi nyebe ma ni dii alu dru. Jo na ide ebu kuru, Sitani ka matego ovi mgbi ri ebu ba vico uku dri iga nza ri ubijo au. Sitani ka izi ba andra a ru madi di koko ka ani be le ani a embesi, kigweea Rubanga ni ta cidru ni ra. Ledii ovi anda anda ba dria endrejo ri i. Jo obiki olule Cara si ni ni sa, tatia aserega ta asule rii ele enzi dri i, laza vua oce Endri si ri i;
adusi igweki anda anda ba drii cidru ra. Madi zi enga Yerusaleme a odri komu lile esi vu Jeriko dri iga, ki oko ocaki ru ogu tro,ogudi bati okoki ana bongu ni, ogbaki ani oko ofeki pi ebeki ani ire kariko. Di kitedea jo ama ma olule Yerusaleme a Rubangaa le si ni ni sa, awi ako amadri rii si adi ki rure saa si saa si tatia aserega adiko adi ta ma kpe. Nyi draasa ilegi enzi rujo ri ilegi Rubanga nandra wa. Opi, mide enzi ra. Ayi nyebe mani ra; mide di ku. Ale majo nyini di kolu vu tatia asejo ri i. mai nya kiza ni nyebe mani dii tete au. Ki oji saa nza ni kuru, ba kolu vudri dia enzi ideka ako ni kpe. Kaki maa ai igoga le saa angwa ga si, ki enzi ideka di ku kolu aini ta okpo rere ri i. Disi, adiki ikonyia kpe rarii adiki aci andraga enzi ideka tro i. Opi, ayi nyebe mani ra. Jo ta dii kaci andraga, kaki aia ekelezia ni ebera vua kaki aia lidri dini dri isa ebe ra. Enzi aidri si kaki Rubanga isa ebe ra zeleti kia koko keko aci olure tadru ri ia. Aci du
ka yajo Jeriko a oviru oluka vuzi dri tro vi; nyirize vu ni dri ire ngajo Yerusaleme a si i. Ki idorega le, yerusaleme ni ire rere, ki ovi rupidi enzi idejo vua rujoa dru di oce kangwa ru bo di, asu ombaki ama ngasi lile ganyi Jeriko dri ia; Oko edeki vu di idri. Adi ka rari wa rii ni? Ba razika aia ngasi anda anda Ndrujo ri i Madi dia aci Jeriko a ri iga esu letia adi i? Esu ogu.Madi ta nidi ku oludi sa cara si ku rii kolu kendre oce gale mgbe ri ani. Madi izi kusa/ago di ka ta mvu, koko kode odu ga ata vua ka udre sa su ata. Oce di konga lovuru di kongo ka ziniga ta mvu. Oce gale mgbe ri ka na ze ni nya au. Ledii ra madi na ani ria rungwejo oce ri i. Madi ago kusa/izi di oni ta mvuka ku, ki
komvua koko ka obuzi inini enzi ru, ka ta alua di ide didi. Di oviru madi ogu esudi leti Jeriko dri iga di tro, ebe ani vuru, idra ani ebe ani ire ka ri ko. Amala di kitedea ana asi ga enzi aa. Dii ovi ta ba ni dia endrejo ri i. Ba Yerusaleme a rii kaki bia Yesu ni aile aia ebu cara dri ideka si, adusi ai laki dini dri i, ki ebe ai aia enzi tro maraga esu driso ezi olu aia asiga dru. Ta tete aia itedele aia dini nia wa rii ele enzi dri i. ba enzi tro asi a rii odu tatia asejo riisi adi ai be aci olure tadru ri ia. Oniki ote ki. oniki idekaa ku ni ku. Nyi 'i kusa nosi mai enga ganyi dini dri ovi alua ledi ani ledi iga ra a? Oo. Basa ru na a. laponyi cara Rubanga dri a ehwi ni eri di kuru rii ka ricandi ana lidri a ni ru, ki tatia asere ga ka ani asu acia, vua rua kolu kpo bi. Ani ru dia alu i, nyi i vua ma i. yesu ka tete ba ari wa rii ni. Ama laga ba ciri rii mi ki kaki ricandi ta aia nile ote risi okposi. Kaki ai ba aiangasi kendre kaki olu cara Rubanga dri si ani ki ta aia jole rii ce ku. Kaki aco ungwe aco
ni kpe, ki kaki te aia ovi angwe esi ri ete kendre ba ai tro ri ani. Aii lofo rii enzi ba vuka leti Jeriko drisi ri i, ba ogua gbale aia ebele ire kaki ri ko ri bati i. Kole ojoki andraa ru, Opi, jo nyari ma ku ri mamu aci a. ayi nyari mani ma. Mamu kare nya lele ri iga, jo kolu eri nosi lotiti sa ma asi kolu egbwe jo meri uduku ofu loso ce ri drii ni au i. Jo nyebe ma adite,gbesa mamu aci a. Mai nyi nyari mani ma. Ba nikaa ote ai ka dri ba aci olure tadru ri ia, vua anda anda aidri aia ngasi ri ndruka ni ga ka gbe rii, jo kenzuki Opi ni ru ni ri, kaki olu ba rarika ri i. Adiki olu ba rarika ra ri i rii mori badri si kpe. Anyi ba itiri ki amangasi kendre ru madi ogua gbale di ani.
LEJO RUNZEDI RI I 4
Lari oludi tadru rii
61 Lari oludi tadru rii
Lari oludi tadru rii

< Yoana 8:1-12 > yesu le omu be oliveti ni dri obuzi ininipwi oya jo Rubanga dri ia. Ba amgbu etraru lagaaru di ori ido mgbe ba inika. Lapwonyia cara Mose dri inikarii farazei ba tro ejiki izi kole asa iderega rii obaki omba ai andra. Ojoki yesu ni lapwonyi izi dii ako ondo asa iderega. Mose ojo cara amadrisi uku kole dini dii owa onisi mgbe kpo Ki nyile nyijoa ingoni? Ojoki ta dii yesu a tini idolijo ausi ai kisiki dru ani, Ki yesu owo mgbesa vuru osi ta dri pidi si. Aia umbare naa ani uzire lazi si rii yesu idu ani oru ojo ai ni anyi a madi enzi ako rii kido izi dii wale ati. Owo ziniga osi ta vuru di ba di oce ai keritadii di idoki runzele alu alu, ba amba ri ido ni ebeki yesu ti tete izi di tro aiai
eri. yesu iduru oru, ojo izi dini ai ingwa? Madi alu sa eberu nya lejo ni alile ku ya? izi di ojo, Amba madi alu sa iyo. yesu ojo jo dini rii masa mali nya lejo ni ku. Nyimu ki ide enzi zi di ku. Yesu angwi aini di, ma ingwe vudri i madi ma vuni ekodi rii ka ingwe lidri dri esu ra vua aci vu mudi a si ku, rarii ka igwe lidri dri esu au.
Enzi yesu a dule pi rii kate si ya? Enzi cidru vu ndutu dri rii. Yesu ohwe amani lari oludi ta dru rii. Madi aludi sa vu dri dia yesu ni ai di Aridipi dru ki raridi ku rii iyo. Ari ama cidru .Jo madi alu ka ricandi ana enzi si ri ledii leti yesu a ani arijo ana batisimo si vua ana dra si ria ehwi ni eri ka ku i.
Kole ama cidru rii koni ote vua kai zumadi lari dri dini yesu odu enzi ama dri cidru ana batisimu si vua lamgba enzi drii odu pi ana draka kuruce dri si. Kole nya i lari eyi si vua Endri si ri ni lari oludi tadru ama ari di enzi cidru a rii. Anyai ana le retu anyi ba jo anda ri ni. Nyai ta ana idele nya lari esujo abu Jurudano nia vua kuruce dri rii. Amesu oni enzi ama dri ruzuka di rii sa cidru ote ba ziti oma ta enzi ni dia ehwi ni erile kpe. Yesu ari ama enzi cidru a enzi alu alu si. Enzi vudri dia alu sa ana ebele ra ni iyo adusi odu enzi vudri rii cidru lejo lokugo rii si disidru madi zi dria alusa enzi dipi ani iyo. Nyasu ofu loso rii arinyi enzi cidru rii a pi ni raya, enzi nya idele odu andraga rii tro cidru i? Nyai ani vua nyariru ra, vua nyiko nyihwe ekuna Rubanga ni.
Izi Kole Bate Idere Ga Ri I

Ba vu dri dia bate ideka rii si? Ba cidru. Bugu yoana dri iga caputa aro ga ota odo izi kole bate iderega ri drii au vua amandrea yesu ari anira ale ama sa amesu kiza tutu mori ana esule rii tro. Anita unziri iku jokana ba cidru vudri rii ide bate aia lidri ni ga ra i. Madi alualu ide bate ana lidri niga ra. Kijo ama ra ideru kusa ama raa na ni rii adusi karide ama lidri ni ga be vua engwi ama lidri iri disi kendre ama mi gba ta unzi rii ideru ra ani ni kpe. Jo ama du ama ndre izi bugu yoana dri iga caputa aro nini migenia baziti ama lofo ga ide bate ra ni aa vua idekaa kuru na sa kolu aa ni saa
ziti si wa. Madi zi alusa bate idedi kuru na iyo, kendre izi di koka bate idere ga ri ani, ama cidru ide ta alua rii ra ki ama ride kendre amide kuru ani. Ira ma enzo ya, alusa ma enzo ku. Nyindre driso ta mi inisi nya laga ga. Madi alualu oludi vudi idri ra ri ide bate ra. Kaki bate ide aia ukunzi undrere leti asi, aia urata niga vua kare aia ta idere ri iga di oko kare cidru aia vure rii. Itiriki ai kidea ni ku. Ba amgbu itirikiku bi aia drajo ri inga adi joa ai ni nyide bate nya lidriga karula kpe. Te ba kole cici ribati i ku ki ba kole kuru ri isa tro. Ba cidru kidea aia urata ni ga vua aia ta idele rii iga sa tro. Ani ledii ewo ama lidri dri i ku ya? Angala oko nyici ya? Ani ta ce rii te ama asi kaza rii ama asi ivolokasi lejo lokungo rii ba odudisi rii ka bate ide saa cidru si i, ki itiriki ai
kidea ni ku. Baka bate ide aia Endri nia sa i. Ama ba Rubangaa bile ni rii ama olu vudri dia itirikaa ama bate Endri si ide ni ako. Ta Rubanga a lele ku rii bate Endri si rii ideka adusi obi te ago alu ba vudru ri i lofo si sa i. Izi kole bate idere ga na isa ba kendre ama oluka ba rii ani vua oko esu kiza Rubanga drii ra kendre amasa ama rarika ri ani ki farazei ba dranga rii oba omba aia andraga vua kaki dri pidi ete anini kendre ai ba lejo alika rii ani oko oleki ani waka onisi kendre ai le ai pelere ani vua ideki bate ku ani. Mandrunzi ni kristo ba ri, jo oni ama sa ama enzi ni nza ni ote ali lejo ama wadezi ti idri ku Rubanga ni andra i. Rariri ama ni kaa ote rii ani ama bate ide lidri amadri iga si amesu amasa kiza Rubanga drira ani kiza ama aridi cidru ri i. Ba te itirikaa ai enzi ba vua ai ide bate ra aia
lidri niga rii ka rari Rubanga ni adra wa rii ni.
Adi Esu Kiza Rubanga Dri ni?

Adi esu kiza Rubanga dri ni? Madi konyi ako ri i. Madi oludi pelere bate idedi ku rii esu kiza ni, kusa noisi madi esidi ku rii esu kiza ni ana oluka enzi dipi si a? madi ana kiza ni esudi rii madi kiza retu ama lari dri esudi ri i. ba ai ikonyika aia ngasi kpe, mori ako vua konyi ako rii esu lari ni. Ai dii ba ana kiza ni a ri i. Ba rakaa ai enzi ako rii karari kpe kaki kiza ana lari dri esu ingoni, jo ta aia rarire aru si rii iyo i? Lapwonyi cara Mose dri inika rii farazei ba
tro ojiki izi aia kole bate idere ga rii yesu ni andra vua obaki omba aia andra ga, oko oziki ani Lapwonyi, izi dii ako bate idereaga, Ako ka bate ide. Nyile nyi adu jo? ejiki izi dii ana andra vua ani ubijo adusi? Aingasi sa ideki bate vu amgbu, ki kaki lejo ali driaru vua oleki ani dika yesu drisi ausini ai kojo yesu ojo ni. Yesu a ta aia asiga rii nika ote vua ana izi di isa ni ka ote si ojo, madi anyi lofo enzi ako rii, kido ani wale oni si ati. Disidru mgbe lapwonyia cara drii ai farazei ba tro ido ba amba riisi asi baciri rii si onze ki ru ca ebeki yesu ti izi di tro ai ai eri. Ba vuka pi di lapwonyia cara drii farazei ba vua amba dini dri i. Oleki lejo alika izi aia kole bate idereaga di idri kendre ai le ai enzi ba ku ani. Yesu anzu ana le ni vudri dia, ani Rubanga le dii ohwe lonya bani ri i, inzi ba drakara rii lidri
ga di, ohwe lidri barangwa awizi dri ni ra, inzi Lazero ni Betaniago rii, ija dobo ba ra vua ide nyuma bata ako rii ni ra. Odu enzi cidru ba enzi tro ri drii pi vua oko ohwe aini lari. Yesu ole ama ndro. Ani madi retu rii, ka ta cidru ana lele rii ide wa ki lopwonyia cara drii farazei ba tro obaki ani aia oja bazi i dru ledii ra aia izi di ejijo ana andraga ri i. Ozi ki ani, lapwonyi Mose ojo cara ani dri iga madi di ani dii kole owa kpo. Nyile nyi adu ta jo? Oraki kojoa ai ni ai kowa ani. Adusi? Jo ba kali lejo lejo rusidi cara Rubanga dri ia rii si madi alu alu bate ide di ra rii kole owa oni si kpo ebe kaa ako. Ba cidru rii koce owa ai kpo vua ba cidru kovu aci oludi tadru ri i a. Enzi a musara ni dra. Ki rusa yesu ojo ai ni kowaki ani ni kuru. rarii ojo, madi aia lofoga enzi ako rii kido walea ati.
Rubanga ohwe ana cara 613 Ana bugu ni a rii adusi? Ausini koba ama ni dru ama enzi ba ni ote. Cara ka angala eji au. Rubanga ni ole diisi ana cara isa ole cara driaru eca amadri ewa mgbimgbi 613 si. Ra Rubangaa cara mgbimgbi 613 dii kwejo amani rii ausi amani dru ama enzi ba; vua nijoa dru ama ta ndutu ri i ku. Ka ama ini ausi ama ndrudru kiza Rubanga dri larini rii au. Jo ama i dii ku vua te ama ta sile cara a rii ra au, kole owa ama oni si kpo kendre izi kole ondo bate idere ga di ani. Lapwonyia cara drii farazei ba tro anda cara dri nika ku rii oraki ri si ai ka ani si izi di wa vua ka ama sa ama wa tro ki adi kidoa oni waka ni izi di iru i anisa ani enzi tro ni di i.

Jo oko ani ondo bate ni iderega sa madi alusa vu dri dia oni wa di ruaru ra ani kolu iyo. Jo esu izi dii vua ama sa ali lejo ama dri cara si rii izi di dri ani ama lejo alika okpo rii esu au. Ki yesu ari ama enzi ba rii, enzi ama dri ia si vua lejo alika a si pi. Enzi ama dri ri ia si jo esu ebu lejo cara a rii au ri ama ia madi oludi lidri naa kole tro na aa ya? Ama cidru rii zeletia keko aci oludi tadru ri ia. Ki lapwonyia cara drii vua farazei ba tro oniki te cara ni ana ovi ru sijo rii si. Jo esu cara ni kebu ru anda ri ka ai di idu kendre aia lejo alika ri ani ki cara Rubanga drii ri ohwe ru anyini ba konia ai enzi tro ni ote rere ki esuki di ai ka enzi di ide aduta si ya ni ku adusi eriki ehwi ani kuru vua kaki ebua leti ego si. Farazei ba odu disi rii kendre farazei ba sile buga ole ri ia ri ani, oniki te cara ni ovi ana rusi jo rii si oni ki ehwiani ku. Kaki kizaa ehwini eri,
oluka anda si vua anda Rubanga dri ni kole ini ai ofu loso lari dri si ausini aini rari jo. Farazei ba ojo, cara ojo amani madi di ani dii kole owa oni si kpo. Nyile nyi aduta jo? oziki lazi ni, asi okpo dru oni tro dria oraki yesu ojo ta alusa mgbwi na ku kaki tea yesu kohwe ai ni dri mgbo ni. Jo esu yesu kali lejo ni cara si i, kaki ani sa ani wa tro. Ra ai dri ni ai kowa izi diti yesu tro Eritrua. Jo esu yesu kojo owa izi dii ku kaki joa yesu ka cara Rubanga dri ede, vua kaki ani wa Rubanga uda ka si ra, ani avoro unzi rere ri i! Ki yesu owo vuru vua katasi ana dri pidisi vuru, oko aciki ani zika tro andraga, nyile nyi adujo au? Nyi aduta si vuru au ya? Nya i te ama lazi ni audi. nyi adu ta jo? Kaki ai dripidi ni etede yesu ni andra ti vua kakiji ani ni ta josi unzi. Diivu, Yesu iduru oru ojo ai ni madi anyi lofo enzi ako rii kido izi di wale oni si ati. Diivu oko
owo vuru di katasi ana dripidi si ba ana tajole rii erika rarii oniki ai sa ai enzi tro ni ote di idoki runzele alualu. Ido ba amba amba ri si, eko ba ciriciri ri si. Ebe izi di bati yesutro ai ai eri.
Madi Anyi Lofo Enzi Ako Rii, Kido Izi Di Wale Oni Si Ati.
Enzi osiru ci rii ingwa? Osiru ondo asi ti ama dri iga vua bugu ebu dri ia. Yesu ojo aini, Madi anyi lofo enzi akorii, kido ani wale ati, vua aci adraga ta sika tro vuru i ba amba ruduka ra ri ido runzeka Farazei ba amba rii enzi ideka nza rii migeni ido ki aci ni. Ba gaga ri ti ase vule ni oraki driso omba ama andraa vua omba izi di i laga. Jo esu yesu kojo
lejo ana jole ba di ni rii ba ni ri nyi adu ta ide au? Yesu ori adu ta sire au vuru naa i? Rubanga ni ama bi di rii, osi enzi ama dri kare mgbimgbi eri ga. Atijoa rii, osi enzi ama drii asiti ama dri ia. Enzi yuda dri ri osiru kalamu ayarisi; vua aya mula dri akadi ri si osu aia asiti ga, vua kidori ai dria dri ga (Jeremia 17:1). Rubanga kata jo ama ni yuda ni, ana bale mbadi ama kare ga ri si. Enzi ba vudri ri dri osiru kalamu ayasi vua mula akadi rii si. Osiru ama asiti ga. yesu owovuru osi ba cidru rii inziki ra vua ai enzi ba. Rubanga oni ote ama enzi ide vua osi enzi ni ondo ama asi ga. Atijoa rii, osi ebu ama idele ri i, enzi ama dri ama idele ri tro, adusi ama cara andra kendre enzi ba ani. Kendre enzia rusika ama asi a ga ri ani, mgbesa ama eraa ama enzi ba jo andre cara
ni ana rusika ama enzi ba ni ni sa i. Yesu owo vuru ziniga vu erijoa risi idi ta sire inyakua. Bugu ole riisa ojo enzi ama cidru drii osiru bugu ebudri ia Rubanga nandra (Lete 20:12). Enzi ba cidru ru ai dri osiru bugu a ci. Oko osiru madi alu alu a asi ga sa ci. Enzi amadri osiru bugu ebu dri ia vua ziniga ama asi ni a ci. Enzi osiru madi alu alu asi nia ra, ciriciri rii amba ri tro. Ledii ai ni ta oe jole iyo yesu ni andra i ni ausi. Ai, leka izi di waka rii oe konyiako lejo ana jole tia ri si i. Enzi amadri sile ewo erisi ni di karu dipi ni adu nga? Saa ama lari eyi dri vua ari yesu dri ai jo ama asia ri inga.
Kijo, anyesu ana lari ni ra, enzi anyidri sile bugu ebu dri ia rii karudi pi vua adi anya ru ni si bugu lidri driia. Ba aia ru ni esu ka aa bugu lidri dri ia rii kovu bua. Ebu loso aia idele rii ta aia idele vudri opi bu dri ni rii tro. Vua anda ai dri tro osiru bugu lidri dri ai bu a ra, Ba ayule enzi ai dri ia pi ri keto kare olu di tadru ri iga tete ni. Kole nyera enzi madi alu alu dri osiru kare eriga, diisi madi ka Rubanga ni unza kpe. Madi zi alusa enzi idedi ku kusa bate idedi ku ana asi ga i na iyo ama cidru rii enzi ba vua pelere ku. Ba lari yesu dri ai ka kuru rii ka icandi esu aia enzi si ra. Asi okpo olujo rii ai dri iyo. Ai ori Rubanga si vua ba ziti si sa i adusi aia enzi si. Ki saa aia ofuloso lari eyi si vua Endri si rii ai jo risi enzi ai dri rusidi bugu ebu dri ia vua aia asi ga ri karuje pelere. Ayu ai enzi aidri cidru ri iga pi. Bugu lidri dri
bua a a. Ba lari eyi dri vua Endri driri ai ka ria ru osiru bugu na ia, dii si kaki vu bua. Kaki vu bua rii aia enzi ideka vudri dia kuru si ku, ki rarii esuki layu aia enzi ni a aia layu ndutudru eyidri Endri tro rii aika si. Dii cara ai dri i (Roma 3:27). Madrunzi kristoba ri, lapwonyia cara drii ai farazei ba tro enziba, kendre izi aia kole ondo bate iderega rii ani. Saa ziti si, ideki enzi nza isa wa amala kaki ai unza aiangasi Vua kaki etedea ba ziti ni sa tro ausi ojo dru ai enzi ako. Amba dini drii ogu waraga tro. Ai ba Endri ogu ka ri i, ojoni leti zi si, ogu lidri dri i. Kaki baziti ini cara si okpo si ki aile ari ki ru kwa kuru. Cara si madi zi alusa enzi ako ni iyo kimadizi karuba andawa rii ana enzi ideka ra siku ki adusi ari ani enzi cidru ri ia ra si. Madi diani di a ru osiru bugu lidri dri ia ci.
Ta okpo ndedia ri dii madia ru osiru gba di bugu lidri dri ia ra ya i. Ba oluka enzi ideka ako ni kpe si kole ari ama lari oludi tadru rii si ama runi rusijo bugu a i. Madi ni hwijo bua wa kole kai ofu loso rii vua anini hwijo ku koga ofu loso rii mgbe. Nyi kiza Rubanga dri esujo kole nya i lari yesu dri ni. Aduta ideru izi kole bate ga ri iru ni? Kode vuru ka ana mi ti abu ana andrati tro ci adusi oni ote ani kodra ra. Migeni ori owo re ori tro vua enzi ruka tro baka ta ce ri jo au vua ide a ni jo dra eca ni i. Oo Rubanga anita anda ri i mani draka i. nyai ma Endri ni nya driga vua kiza koko nyi masi ayi yesu kiza koko nyi masi. Ai yesu ni le ana lari dri esu jo. Rubanga jo nyali lejo madri ra adi lejo ali madri ra vua jo ijo ma enzi ako enzi madri karuje pelere. Ani nya ebui migeni ori ka ta dibati jo au. Izi ejile yesu ni andra rii ojo mide unzi nyebe mani bate ma idele rii ra ni kuru. Ojo nyari ma
enzi madri ia jo nyuhwe ma enzi a ti ni ra ma rari ra jo ani ani ku maya aci oludi tadru ri ia ale nya lari i, ale le Rubanga dri i vua ale kiza koko ani masi abu ana mi ni ci vua ka ana enzi ni ru. Vua yesu ozi ani, ba nyi isiki ka rii ingwa? Madi zi eberu alusa nya lejo ni alile ku ya? Ai, iyo Opi. Vua yesu ai ojo, jo dini rii masa mali nya lejo ni ku.Yesu ali lejo driaru kuru adusi odu enzi driaru pi ana batismo abu Jurudano ni ga risi vua oje ani ra driia madi lejo alire driaru rii izi di iku ki yesu i.
Ojo Dini, Masa Mali Nya Lejo Ni Ku.

Yesu ali lejo driaru raya? Ali kuru.
Izi di iru tutu ocoru ra lari ana esule yesu nia risi i. Ayu ani enzi driaru cidru ri ia ra. Ama opi yesu ojo ani uhwe ama enzi a tini cidru ra vua ama cidru anda ana andraga i. Ojo amani ani ani bugu ole ri ia sa i, odra kuruce dri enzi ama dria ti uhwejo, dii enzi amadri ana dule pi batisimu ani drisi abu Jurudano ni a rii. Ari ba cidru ana lari batisimu dri si vua ana lamgba kuruce dri ri si. Ama cidru ole lejo yesu dri sile ci rii ra vua kole ama ko okpo. Oko ama tutu cidru lari dri esu ra. Rubanga mani ta idele cuwi na nyandra iyo. Ta loso aludisa ma asiga iyo. Ta zi mani idele nyini wa ani iyo te ma enzi i. ki mai yesu ni Opi ma lari dri i odu enzi madrii abu Jurudano ni a pi vua uhwe ti ani kuruce dri Odu enzi madrii cidru batisimu si vua arisi mai nyi ra Opi. Dii ovi nya rarijo ri i. yesu aci lejo amadri alika tro andraga ku.
Ohwe amani okpo recojo baciri Rubanga dri i: Ba lari ana batisimu eyi si vua Endri si ri aika ri ni, odu aia enzi ni cidru pi vua oba engwiki ana andraga anda. Ma ozi! izi na ariru ra. Izi kole bate a rii tutu ocoru ruaru lari ama opi yesu dri si nyi sa tutu karuco nyiru na ani wa. Madi ana enzi ni ni di ote vua Rubanga ni aidi Endri tro rii ka tutu lari Rubanga dri dri esu ra. Ba aia enzi ni aika Rubanga ni andra rii ka lari esu ra ki ba aia enzi ni aika ku Rubanga ni andra rii esu ki tutu lari dri ku. Yesu odu enzi vudri rii pi (yoana 1:29) enzi dipi vu dri dia ri bati cidru ka rari wa yesu ni aika si i. Yesu ojo izi dini, Masa mali nya lejo ni ku. Ojo ani ali lejo driaru ni ku adusi odu enzi amadrii cidru pi vua ali lejo driaru ama enzi si omba ama karega.
Kole Amesu Lari Yesu Ni Andra

Nzagodru rii ingo i, le Rubanga Dri ia nosi lejo alika Rubanga dri i? Le Rubanga dri i. Farazei ba, oni aia kole dri a rii tro, oviru amba dini dri odu disi rii tro, kaki cara a dribani nze nukuta si. Oraki cara a jokaa kole ide bate ku si, mgbesa jo madi ide ra kole owa oni si kpo. . Oriki kaki izi di ndre mi unzi si kendre aile ideki bate kuru ani. Ki ai le aiangasi kaki layu esu kpe vua kakisa rari kpe. farazei ba ai lapwonyia cara dri tro kendre ba loso ri ani vudri dia i. Ki hwa badi eri ani ku, Masa mali nya lejo ni ku. Te izi kole bate a ri eri lejo anzo hwedi dii ni. Jo nyi madi ana enzi ni ai di ra ri i, nyisa nyi tutu esu driaru ani ra. Rubanga, ma bate ide ma lidri ni ga saa cidru si.Ta ma nijoa
dru kuru rii ma idekaa saa cidru si si. Jo amai cara ni ra vua lejo lokugo ama dra vua kole amesu lamgba Rubanga dri ni kole ma Rubanga ni di ma ovi i ayi nyari ma, Rubanga katutu co amaruga lari anidri si ra. Le yesu dri i ofu loso eyi dri i vua Endri dri i oza lejo alika Rubanga dri ra. Masa mali nya lejo ni ku. Ali lejo ama dri ga ku. Ojo, aje anyi ra. ama opi yesu kristo ni Rubanga kiza tro rii. Ayu ama enzi cidru vudri ri ia pi. Ama Rubanga ni Rubanga anda dri vua Rubanga le dri i. Le eyi dri vua Endri dri onde lejo alika driaru ra.
Ana Le Onde Ana Lejo Alika Ni Ra

Ana ta ama jejo cidru rii adu? Adusi ana le onde ana lejo alika ni ra. Jo esu Rubangaa okpo ana lejo alika dri anda ani ikojo, kalejo ali enzi ba dri cidru vua ka ai ze aci oludi tadru rii a ki le yesu ni ama ari di lamgba kusa lejo alika driaru si ani retu eze ana Ngwaapi ni alu tende rii yesu i. Yesu odu enzi ama drii cidru ama driiga vua oko esu lamgba ama kare ga dria ba cidru ani aika aridipi dru vua opidru rii kengwi ana bara i vua anda ana le a lejo alika driaru ndeka ra si oje ama cidru. Kole ama nzo Rubanga ana lejo alika amadriga andasi adite kusi. Odu zi alu yesu ojo lapwonyi cara drini Farazei ba tro anyivu lejo dia ehwi ni susi, Ta malele rii kiza ta azika
nyadru ku meya ba anda rii ungwere enzi rure ku ki meya enzi ba ungwere au (Mateo 9:13).Ba ziti ka dria sa ti ei idri tro azile Rubanga andra odu cidru si vua kaki ilegi Rubanga nyebe ama enzi ni ra Rubanga ole ama azi ni ku ki ai ama bale lari eyi dri vua Endri dri iga rii Ole oje amara vua ani kari ama tro ole ani kohwe amani amaleti ni vua ani kai ama ai ni.anyi di ndre cidru waya? Yesu ohwe amani ana lari anda rii au. Yesu ole enzi ku ki ana le ni ba vudri rini retu, ba bile Rubangaa ovi si rii. Odu ra ana ba bajo ana baciri i vu oca rubire kuku dru vua odu enzi amadri pi ana batisimu si vua arisi Rubanga obi ama ama jejo anini amaru ni abujo ci yesu ni vua ama bajo ana baciri i dru. Dii ana le ama ta ana bile ri ni ri i. Jo esu Rubanga kali lejo ami dri cara si ama enzi ba rii kole kodra ki ari ama ana batisimu si vua ana Ngwaapi ni lamgba hweka kuruce dri
ama kare ga si nyai raya. Esukita dia loku ni ofu oku a sa tro.
Aroni Kadriti Indri Enzi Ti Uhwejo Ri Idri

Adi ka enzi Isaraile ba drib a indri lidri di indri ni? Amba azi ole ri dri i. Enzi cidru vudri dia rii icaru pi ai baka lejo bugu ofu okua ri idri si vua batisimu bugu ofu okua rii drisi vua batisimu bugu ofu okua rii drisi vua batismo bugu ofu udia ri drisi bugu ofu okua ria rii kinya cidru a enzi Isaraile ba idele ri karebe amba azi dri dri ti di indri lindri enzi ako rii dri risi. Vua Aroni koti ana drini eritrawa indri lidri
dia driga kojo ta unzi cidru baciri Isaraile dria idele rii aia dri okpo tro vua aia enzi ti tro koba indri di idri vua koko koze indri dii hwesihwesi a madi zi alu loso rii koji ni (Bugu Levi ba dri 16:21). dii ovi aia enzi a rebejo ofu okua rii enzi odu cidru s iria ti uhwejo madi alu alu ka bilo angwa kusa indri enzi ako rii eji jo lemu dri iga adi azia kidori dri ka ana dri ni ba anyuhwa azile rii indri naivu enzi driaru karu ba azi azile na indri adi anyuhwa ni li ra vua ari ani adi baa aju kidori dri ri iga. Ofu a ewa nisu kidori dri iga ofu di itede bugu ebu dri sile bugu lete dri iga rii au 20:12 vua anyu hwa azile ria aria ase di rii uyia vuru si inyakua. Inyaku naka asi itede au adusi obi ba inyaku si ba ka aia enzi odu cidru siria ti uhwe leti diisi. Ki ru sa kaki azi enzi ti uhwejo rii azi odu cidru si ni kpe dii si Rubanga oba kinya alua kaki idea vu alu ai ndutu dru i. Ani di adi idea odu
mudrisi imba tuderi joa risi adi ugwe odu enzi ti uhwejo rii odu nasi amba azi ole rii dri mbadi Isaraile ba ni karega rii Aroni ka indri eji eri ka ana dri niba ai idri vua ka enzi baciri Isaraile dria idele rii ula ruaru ausi enzi Isaraile ba drii cidru kobaru indri di idri. Rubanga upe Aroni ni ole amba azi ole ridrii dru Isaraile a ausi komba dru Isaraile ba karega. Ba cidru a dri baka anyuhwa azi dru ria azire a karega madi amba azi ole ri dri kidea ni adusi omba aia karega. Ka enzi Isaraile ba dri ula cidru Rubanga ni andra Oo Rubanga baciri Isaraile dri ide enzi ra. Aru ta Rubanga kurii ra, anyo cara nyidri ra, amungwe nyaru ni ilili, abi ta Rubanga ku rii ekpadru vua ale ai onde nyi ra. Amba sabbato a tani ole ku, aru ama atatiku, ama ba di, bate ide, ama ta ogu avi ka ama ko vua ama ujja ba tro. Ula enzi ni cidru. Rubanga ba Isaraile i nosi maisa amba cara nyi dria tani kuru amani lari
esujo wa kole ma ba madrini indri ni dri vua enzi madri karebe cidru driaru. Amba azi ole ri dri ka driti azi ni dri enzi cidru ba di dri karebe azi ni dri. driti kaa ehwini ta indrika (Levi ba 1:1-4, 16:20-21). Enzi ti uhweka karide ca ni ingoni ofu oku nga i? Dritika azi enzi ti uhwejo ri idri si. Rubanga ohwe leti ovi aziazijo rii ba Isaraile drini ausi ni enzi ai dri karebe ausi vua kakidru lovu esu ausi ojo kole azi azi le ri kolu enzi ako kodra madi naa kere ga. Lejo ama cidru alualu ridri isa na ani kirusa odu enzi ti uhwejo rii si anyuhwa azi dru ru dia ra arini jia kare oleole dri iga joa vua adi arini uyi sanduku kiza dri rii idri vu tuderi. Dria ba Isaraile dria enzi kinya dria ti
uhweru ra odu mudri imba tuderi dri si. Amba azi ole ridri kohwi kare ole ole dri iga adite ba ziti karu tra angwe esi kaki lungu itile ana kanzu ni ti rii eri au. Lungu idele mulasi di kowo vu tuderi kendre ana ari ni uyika sanduku na indri ri ani. Naivu baciri karanzo adusi enzi ai dri eberu ra kusa oduru pi lungu mulasi naa owoka ka ama owo ka ofu loso ri ia anzo si etede. Ani ta ceri iku ama yesu ole te baziti ana upele rii au vua ari ai au ni i. Yesu odu enzi vudri cidru vu alu ana batisimu si ole ani kayu ama vu aludi ate tri. Enzi ama dri karuhwe odu cidru kpe di si odu vu alu di ofu oku ria enziti karuhwe driti kasi vua ari azi enzi ti uhwejo ri drisi. Aroni ka ana driniti indri lidri ria driga ,ba cidru andra vua enzi badia idele kinya nia rii kulaa cidru enzi na ka ri dri indri ni dri ba Isaraile dri andra. Enzi badi dri koya ingwa amba azi ole dria driti ka indri zele hwesihwesi a di idri si.
Naivu indri dii madi loso rii kojia enzi Isaraile ba dri tro driaru, koya hwesihwesia kare eyi ako vua ayise ako rii iga lidri kacikaci itu aci gwedi ri idri naivu kodra ra.Indri na odra enzi Isaraile ba dri si.
Ama Jejo Kusa Ama Arijo Cidru

YESU a ehwi ni adu? Aridipi ni ba anidri aridi aia enzi nia ri i. Olaki bugu Mateo dri rii 1:20-21 tro. Ora ana asi ga tadi ideka, ki malaika opi dri itederu anini orobi si ojo Yosefu, ori Davide, ori kokonyi Maria ni aika nyini izi dru si ku, adusi oko ba aga dii okpo Endri ole ri dri si. Keya ka barago ti ra vua kolenyida ru ani yesu i adusi
kua keya ka ba cidru ari aia enzi nia ni (Mateo 1:20-21). Ama ata ni bu a rii ai ru zaa ago nidi ku Maria dri ana Ngwaapi ni ezejo vudri enzi cidru vudri rii dure pi eze malaika Maria dri ojo, Ori ta ku Maria,nyeya nyi ba ko aa ra vua nyemu nyi tia ago vua kole nyida ru ani YESU i. Ehwi ani barago Maria a tile ni dii keya kolu Aridipi i. Yesu kristo a ehwi ni madi ka ba cidru ari aia enzinia ri i, leti ali si, Aridipi i. Ki jodini ri, Yesu ari ama ama enzi nia si ingo ni? Leti ovi yesu a enzi amadri dujo rii ana batisimu Jurudano a si ri i. Yoana Batisita ohwe anini batisimu di, enzi vudri rii cidru obaru driaru. Anyiba olaki bugu Mateo dri 3:13-17. Diivu yesu enga Galilea a si omu yoana dri abu Jurudano ti ausi ani kesu dru batisimu tro si. Ki Yoana ole ta dii gaka mgbe, ojo batisimu ledi nyidri rii ma i, ki nyidri iko nyemu madri ya? Ki Yesu ai ani ojo anini, Nyebe ta dii kolu bobo dru
dini, ama ta di ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au. Oko ai ra. Yesu esu batisimu efu eyia si oca saa zere kuku; mgbe bu awiru mgbo, vua Endri Rubanga dri endredi amamu ani ri esi ori ana dri ga. Uduku engadi, bua ri ojo, Nyi ma Ngwaapi ni ma lele ndro ri i, ma le ni kpo nyi ru. Yesu oya yoana Batisita dri enzi ama dria ti ni uhwejo. Oya eyi nia vua ilu ana drini yoana ni andra. Yoana, nyihwe batisimu mani dria i. Ide ta dii dini anda anda Rubanga dri itede jo. Kendre ana enzi vu dri duka cidru ani i vua enzi ba ayuka mai enzia si, kole ma du ana enzi ni batisimu si. Nyiwhe mani batisimu driadru! Nyiba ide! Nyiba ide ta dini bobo dru dini ama ta dii ideka dini ni ama anda anda Rubanga dri ide au. Yoana ohwe batisimu yesu ni abu Jurudano nia vua sa nasi anda Rubanga dri enzi dujopi rii inza ru ra.
Dii ovi ana ama enzi ni dujo pi rii enzi ama dricidru obaru driaru nyeri dia ehwini raya? Nyai layu batisimu dri vua Endri dri vua nyiko nyariru ra. Anda anda ide ru ingoni Kusa iko ru ingoni? Batisimu yesu dri si. Rubanga ati icara Isaraile bani enzi vudri rii karadu pi dritika vua azi azile enzi ti uhwejo rii si. Kiru sa ana oluka ta okpo rii ba cidru ni dritika indri ni dri si Rubanga upe Aroni ni amba azi ole ri dri i dru ausi kazi azi ni ba cidru ni karega dii si ka enzi ba dia idele kinya a rii idri anyuhwa azile azi dru ria dri ga vu alu di. Dii ana ciri i vua ana okpo lari dri i. Rubanga ni ciri vua ta anzo jo ri i. Eze ana Ngwaapi ni ba vudri ndutu ri arire.
Dii si azi enzi ti uhwejo rii baba aa dria kole madi mbadi ba cidru ni karega rii kole kolu aa madi driti di yesu ni dri ausi enzi vudri rii kari dru driaru rii. Madi ani dii yoana ni batisimu hwedi rii osiru bugu ole ri ia ra Rubanga eze madi mbadi ba cidru ni kare ga rii yesu ni ati. Ani yoana ni batisimu hwedi amba azi ole rii dru ba dri i. kendre ana rusika Mateo 11:11ga, Ba cidru Ukunzia tile rii lofo madi alusa yoana ni batisimu hwedi rii ndedi ra rii iyo ri ani. Ani te madi mbadi ba cidru karega rii. Eze yoana ni mbadi ba cidru ni karega rii ausi kohwe dru batisimu yesu ni vua kidri dru enzi cidru vudri ri dria ru. Jo dria ba bilioni azia kovuki cidru yesu dri vua kotiki aia dri ni driaru rii nyitiri aduta karideni? Jo ba bilioni azia ni ndekara rii vudri ri ovu yesu dri ni ba ka aia ovi ni ndre kpe. Ba ziti vico retu rii tro rii ka aia dri si dri ani
ipi ausi dribi driaru isa kozovuru pi dii si Rubanga ni ana ciri tro upe madi alu yoana ni mbajo ba cidru ni kara ga ausi kidri dru enzi ba cidru dri yesu ni dri vu aludi ate tri Osiru Mateo 3:13 ga Naivu yesu enga galilea a emu abu Jurudano ni ga batiismu esure yoana dri. Di ideru esu yesu a kinya ni 30 oli yesu a ru ni odu 8 si ana oti nivu vua naivu ta osiru ana driga ndi kinyaa ni ate 30 kpa. Ra yesu a ca jo ndi kinya 30 rii ausi kengwi amba azi ole dri bu a esi di cara si ca rii kendre ana ruleka ofu oku a ri anibugu cara erijoa ri iga Rubanga ojo Mose ni madi mbadi amba azi ole rii dri dru wa rii kole kinya ni kate 30 kpa odri ebu ta azijo rii ido idele i. Yesu ni amba azi ole rii dri bua ri i, nyai dii ra ya? Bugu ofu udia ri iga Mateo 3:13-14, ojo, naivu yesu enga Galilea a emu abu Jurudano niga batisimu esure yoana dri. Ki yoana ole ani koga tadii mgbe, ojo batisimu ledi nyidri rii
mai. Madi mbadi bacidru ni karega rii adi i ya? Yoana Batisita i. Dria madi mbadi bu ni karega rii adi i? Yesu Kristo i. Ba mbaka dri dru rii esuki ru ni. Ki dria ndedia rii adi i? ledi le, amala madi mbadi bu ni karega ri i. Dii si yoana ni batisimu hwedi, uzadi asi okpo dru amba dini dri indri odu nasi anyi ini boro a ngwazi! Anyiru enzi! Saa angwa nasi omuru yesu ni Andra ci. Disidru Yoana Batisita ni, ori kowo ba dini dri ndreka amba dru odu nasi ri bati ni, Ini boro a ngwanzi! Anyiru anya enzi ni! Disi oko omu ani yesu nandra laru si. Batisimu ledi nyidri rii ma i, ki nyidri iko nyemu madri ya? Saa nasi, yesu ojo, Nyebe tadii kolu bobo dru dini, ama ta di ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au. yesu eya vudri dia anda Rubanga dri idere au, vua oko ideru ra yoana ohwe batisimu laka ni.
Oko ai ra. Disi ohwe batisimu yesu ni di ehwi eyi a si angwe vua bu awiru mgbo anini i vua ondre Endri Rubanga dri kesi amamu ani vua esi dria ru. Vua naivu olobo enga bua, ojo, Dii ma Ngwaapi ni ma lele ndro ri i ma le ni kpo ruaru. Dii ta ridedi rii ohwe anini batisimu di i. Joti bu dri rii awiru mgbo yoana Batisita ohwe batisimu laka di i vua odu enzi cidru vudri rii pi. Vua idojo yoana ni batisimu hwedi ri inga ndi eca driadru ba ka opi bu dri afu afu, vua ba ndrukaa mori si rii kesua ni (Mateo 11:12). Profetaa cidru vua cara Rubanga dri tro onzeta driba paka yoana ni batisimu hwedi ri inga. Vua idojo yoana ni batisimu hwedi ri inga ndi eca driadru ba ka opi bu dri afu afu, vua ba ndrukaa mori si rii kesua ni. Ba Cidru batisimu anidri aika ra rii kohwi Opi budri iga kala ako.
Masa Mali Nya Lejo Ni ku

Ali lejo yesu ni dri kuruce dri adusi? Adusi odu enzi ama dri cidru pi. Yoana Batisita ohwe batisimu yesu ni ni vua odu enzi vudri rii cidru pi. Vulega, ojo izi kole bate iderega rii ni, Masa mali nya lejo ni ku. Ali lejo izi di idri kuru adusi odu enzi vudri rii cidru pi Jurudano niga vua anidru gba ni ali lejo driaru au izi di iku enzi nasi i. Yesu odu enzi cidru vudri rii pi ama ndrea wa ori ai kodi ana icandiesuka kuruce dri rii dii ingo pi yasi adusi enzia musara ni dra. Ilegi Rubanga dri vu ina ausi kodu dru lamgba dii pi si ta dii cidru ideru be oliveti ni dri. Yesu ni ru ari tro kendre ba cidru lidri rii ani diisi ana oluka ori icandi sia ehwi kareriwa yesu a ari ni kole
kora ani ni lamgba na ikojo i. Kendre azi enzi ti uhwejo ofu okua ri ani kole aria kora aniru enzi ti uhwejo i ri ani. Kolea kazi ru kuruce dri odu enzi vudri rii ndutudru ra dria i vua dria kole kohwe ana lidri ni ama jejo i, oni ote kole ali lejo ani dri Rubanga ni andra ra i. Enzi yesu ni asi iyo, ki enzi cidru ria ridrika driaru batisimu sisi Rubanga kole kali lejo ana Ngwaapi ni gba rii idri atijoa rii ohwe ana le ni ama lari ni. Disidru ni kole ali lejo yesu ni dri kurece dri. Masa mali lejo nyidri ku enzi cidru amadri rii ama idele andi dru kusa andidru ku rii, nile ote kusa nile ku rii kole Rubanga kali lejo driaru ra. Ki rusa Rubanga ali lejo amadri ku Rubanga ali lejo yesu ni dri, ani madi ama enzi ni dudi cidru batisimu si ri i. Rubanga ole ani kali lejo enziba drii adusi ana lesi, vua asi egbwe si. Ana batisimu si vua ana ari osudi kuruce dri rii si ana le ama jejo rii si. Rubanga a ba vudri rii leka
ndrosi eze ana Ngwaapi ni alu tende rii ausini bacidru ani aikara rii kudra dru ku ki kesuki dru lidri tadru rii (Yoana 3:16). Dii ovi ama ana le ni nijo ote rii. Yesu ali lejo izi kole bate iderega rii idri kuru. Oni ote ani enzi tro oko ani ondo bate ni iderega. Enzi driaru te asi a adite ku ki oji rua sa tro. Leti zi alusa ana enzi ni gajo mgbea ni iyo. Ki rusa ana aikaa yesu odu ana enzi cidru rii pi si, ariru ra. Jo ama i laje Yesu a ama jejo rii ra, ama rari ra. Nyai! Ani ta ondo nyi ikonyidi au ri i. Ba tutu a ru core ruaru nza rii ingo bai? Ba enzi ako ri i. Bacidru ide enzira bacidru ide bate ra ki bacidru ali lejo ai idri aia enzi si ku ama cidru enziba ki ba laje yesu kristo dri ai ka ra rii enzi
ako aia asi ni ga i madi alu sa lari yesu dri ai di raria asi ni egbwe rere. Ba ayule aia enzi ni api rii i yesu niai leti zi si ai ba anda ri i yesu nia i. Rubanga ojo ana ta asi egbwe drii bugu Roma dri 4:7 ga, Ba Rubanga a ta ego ego ai dri ebere rarii vua ba ana enzi aidri ebere ria andra adu. ama cidru ka enzi ide ndi ama drajo ri inga. amba cara ta ku vua ndutudru ku Rubanga ni andra i amani cara driarua tajole rii ote sa ama ci enzi ide ka tro ama awi ako. Ki Rubanga ayu ama batisimu si vua ari ana Ngwaapi ni alu tende rii drisi vua ojo amani nyi i vua mai ama enzi ba ku, vua ama ba anda ri i ana andraga i ojo amani ama ana baciri ti i. Ofu loso eyi dri vua Endri dri rii ofu loso lari oludi tadru rii dri i. Nya i ra ya? Ba aika rarii ungwe ai ba anda ri i, ba jele rarii, vua ana baciri i. Madi asi egbwe rere vudri dia rii adi i? Madi aidia rari i vua anyule ana ofu loso ce rii ai ka si ri i. Nya
yuru ra ya? Yesu oga nya enzi ni duka mgbe ya? alusa dini ku, odu nya enzi ni cidru ana batisimu si nya i ani dii vua nyi ba oje nyi enzi nyidri ia pi. Olaki yoana 1:29 ni.
Kendre Nyiraa Wekaa Yuhwe Si Rii Ani.

Enzi yesu a dule pi rii si? Enzi vudri rii cidru. Obu zi yoana ondre yesu keya anidri esi, vua ojo nyindre, Biloangwa Rubanga dri enzi vu dri dudi ri i! (yoana 1:29) Nyi! biloangwa Rubanga dri enzi vu dri dudi ri i! Yoana ni batisimu hwedi rii idri enzi cidru
vudri diarii yesu ni biloangwa Rubanga dri enzi vudri dudi rii. Odu ana olokodri ga enzi vudririi cidru. Enzi cidru vudri rii kata jo enzi cidru ba oluka vudri ria idele rii indri, idojo odu ta bijo riisi ndi ana ekojo rii inga kinya amvu 2000 dria i yesu odu enzi vudri rii cidru vua oje amara kendre biloangwa Rubanga dri ani odu enzi ama dri cidru vua ali lejo driaru ama karega. Enzi cidru baa idele rii oba yesu ni dri engwi biloangwa Rubanga dri enzi vudri dudi ri i. Yesu eya vudri dia madi rumudi ci rii ani vua madi enzi ba aridi cidru rii ani ama enzi ide adusi ama awi ako, unzi, anita ku vua adusi ama enziba lali vua ndutudru ku ri i lete zisi ama enzi ide adusi amesu enzi ama abi ni ru enzi di cidru oweru pi vua obaru yesu ni dri ana batisimu si abu Jurudano niga iko ana dra rusi rii si kuruce dri. Ose ani ra ki Rubanga inzi ani lidri di odu inajoa riisi.
Kendre Aridipi enzi ba dri i kedre oja ndedi ra ri ani kedre madi lejo alidi rii ani, dria ori Rubangaa dri nyare ri iga ani ni ta ama jejo idi idi ni iyo. Ta te amani idele rii ama ani ai ka amani rari jo i. Lindri oludi tadru rii kaba ai kaa rari te vua rivoloka kaba ai kaa ku rii te. Ta zi amaa upele di ni iyo. Yesu ayu nyi ndutudru nyi madi asi egbwe rii vudri dia i nyi dubasi enzi idere andraga i nya awi ako si ki odu enzi ledi ti isa tro. Enzi zi rebedi nya asi ga ani aa? iyo yesu odu ai cidru ya? oo ide aniani. Bacidru rii oviru vi madi zi na ndedi ra rii iyo ki kendre ba amgbua oluka dranga ri ani, ziti koraa ai enzi ba ku ki gba ta loku rii ai enzi ba vudri dia i kendre yuwe cuwi enzi izojo ri ani. Jo ukunzi ebe aia ei ni ra kaki aia tini ifo ika,kaki adu dri aia andra tigaci, kaki dribi iyira, bongu pelere rii su au vua kaki mvuka ofu rii su
au. Agosa kovu ba driga lika rii drii ausi oli aia dri bi ni ra, kaki ai su cuwi cuwi sati pelere rii vua tayi esidi ca rii oika ausi. Kendreki pelere opi ani angwe esi sa a ga ai andi rere. Silingi koba ba asi kegwi egbwe wa ya? Ru egbwe koba ba asi kegwi egbwe waya? iyo. Tete lari oludi tadru rii, lebe enzi cidru dri i koba ba asi kengwi egbwe rii ni. Jo sa madi a asi kendre angwe esi egbwe sa ani madi kiza rii jo enzi asiaru aa i madi di ani di kolu ori lejo alika dri tro. Madi jele ra ria asi ni okpo kedre ebi ani, josa angala a sai. Enzi asiaru iyo manzora opi nyari enzi dipi ma ani rii au si i, idu ma enzi ni cidru pi ani ote mesiku nya leni esule i ki ma nyi ecu nya ma arika si, oje ma enzi ni cidru rii tadru eku kolu Rubanga ni. Madi jele ra ri loku asi egbwe rii madi tutu ana kiza laje dri esudi rii asi egbwe ri i.
Adusi yesu ni, Biloangwa Rubanga dri enzi vudri ri dudi ri i, odu ama enzi ni cidru, ama draa enzi ako. Iko lari ama drii kuruce dri. enzi amadrii cidru nya enzi i vua ma enzi i, cidru obaru enzi vudri ri ia tro, disidru, ama cidru ariru ra.
Rubanga A Le Si
Enzi kolu ama asi ga aa ya Jo ama yesu nia i? Aludisa, ani ani ku. Ma ozi, izi kole bate a rii ai lejo yesu dri ra vua ariru ra. Ana odo osiru bugu ole ria ci adusi tutu ocora ruaru ana lari olu di tadru rii si kirusa dranga ba lapwonyi cara drii farazei ba tro ofeki pi yesu ni
andra si i. Jo nya i yesu ni ra bu kanyite ni ki jo nyebe yesu ni ra nyi ya aci oludi tadru ri ia. Jo nyai ta anda ana idele rii ra naa kendre bu ani kijo nyai ana ebu ni kuru naa kendre aci oludi tadru ri ani. Laje ana ama jejo rii madi alu alu ni ebu idejo anini ku ki lari yesu dri ni. Ola Eberei 10 ni. Lokudru cara ni ovi ta loso emudi ri itede di rii ani ovi ta loku ri dri iku disidru azi alu azile didi kinya cidru rii kate ba Rubanga ori ka rii ecole esile ca ni kpe kesu kolu diniku, azi alusa azi diku, adusi ba Rubanga orika rii kareco esile ca rii ni vu aludi kate tri, vua oraki ai enzi tro ni ku. Andirisi karide mgbwi azi di bati kinya cidrusi ka ai ikonyi enzi ai dri erajo didi ausi ari moni dri indri dri tro ri ka enzi du kpe dii lejo Kristo a eyajo vudri rii, inza jojoa dru Rubanga ni. Ile ta azile rii ku. Ki ibi ma ni ru ra. Anzo oko nyi azi cidru igwele vua azi enzi ti
uhwejo rii si ku. Dii si dru ajo, Rubanga ma ta nya lele ri idere ga baba kendre ewo bugu ole ri dria joka madri ri ani yesu Kristo ide ta Rubanga a lele ani kide rii ra, vua azi ana ra ni vu alu ate tri ausi eco ama ole (Eberei 10:1-10). Le Rubanga dri si yesu azi ana lidri ni enzi amadri dujo vu aludi ate tri vua ali lejo driaru vu alu oko onzi dragara.disi dru ni eco ama ole. ausi eco ama ole. (Eberei 10:10) osiru ti vu kendre ta koji ridesi ani risi ndutu dru i. Ehwi ani laje ana ama jejo rii ideru ndutu dru ra vua razi amani erajoa dru didi ni iyo ausi eco anyi ole. Ba yudei dri ta azika Rubanga ni ri cidru ka ebu ide odu alu alu si, ka azi alua enzi dudi kpe rii angwa didi ki yesu ni ta azi di Rubanga ni di azi anidri azi enzi ti uhwejo rii vu alu ate tri, kendre bugu ole ria joka ri ani, ori Rubangaa dri nyare rii iga dria ka ana oja bazi ni baka ani
pagada ni ute. Azi ani dri aludi ana azile disi eco ba ani dri esiki ca vua eco ai ole liri (Eberei 10:11-14). Eco anyi ole tadru jo nyide enzi obu ri nyengwi enzi dipi di ya? Yesu odu enzi ledii pi kuru ya? Odu pi odu enzi nya idele odu andraga rii si rii sa tro. Endri ole ri onze amani lejo ra; ana driso ta di jore kuru rii, Ojo dii cara ma eyale ma bale aitro odu nabatia vu ga ri i, opi okpo tro ri ojo ta dii ni: ma cara madri ba aia asiti ga, vua meya masia aia uje ni a. oko inza ojo, ta unzi aia idele rii cara ako aia idele rii tro meya mera ai di ku. Kare ta di bati ebere ra ri iga azi zi enzi ti uhwejo ri oleru di ku (Eberei 10:15-18). Lejo ehwi kare ta di bati ebere ra ri iga ni dia ehwini ani odu enzi vudri rii cidru pi i. Yesu ni ama Aridipi i, ru eritruwasi ma Aridipi i vua nyisa nya Aridipi i. yesu ni igeni ka ari ama ni.
Dii layu retugodru yesu si Rubanga a ti ubale ni ri i. Nyi i vua ma i, ru layu esuka ama enzi nia ra dia andra ni kpodru adu!
LEJO RUNZEDI RI I 5
Batisimu yesu dri i Lebe Enzi Drii Tro
88 Batisimu yesu dri i Lebe Enzi Drii Tro
Batisimu yesu dri i Lebe Enzi Drii Tro

< Mateo 3:13-17 > Yesu enga Galilea ga emu abu Jurudano ni ga batisimu kore Yoana Batisita dri. Yoana ole ta dii ga ka mgbe, ojo, batisimu ledi nyi dri rii ma i, ki nyiko nyemu madri ya? Ki Yesu ai Nyebe ta dii kolu bobo dru dini, ama ta di ide ka dini ni ama anda Rubanga a lele rii ide au, Disidru oko ai ra. Yesu oko batisimu oca saa zere kuru; efu eyi a pi mbgesa bu awi ru mgbo, vua ondre Endri Rubanga dri endre di amamu ani rii esi ana dri ga. Uduku enga di bua, ojo, Nyi ma Ngwaapi ni ma lele ndro ri i, ma le ni kpo nyi ru.
Madi dria dini sa ricandi di enzi a ria aa ya?

Ama lumbe enzi dri oko ra ya? Oo. Rubanga ama opi oli iba enzi dri ba cidru embe si kpa. Ba amgbu saa amgbu si olu ka enzi iti rii opigo enzi dri i, ki layu anidri si, gbadru opi ebe enzi dii cidru ra. Odu enzi ama dri cidru pi. Madi alu draasa ricandi di enzi dria ani aaa? Anyiba oni ote oja ama dri enzi tro ria ti okora. Amicandi ru enzi dria di ku. Lumbe amadri enzi a ria ti omba saa Yesu a ama ayujo ana batisimu si vua ari si ri si. Mgbe enzi ama dri ria dri ni ebe ama enzi ni tadru ani madi ama ebedi kulala ta dru a ri i. Iniba ricandika aia enzi si rii si ya ni ote ya? Ido saa Adamu ti dri
Eva tro ri si. Bacidru ka ricandi enzi aia esule Adamu dri rii si. Ki Rubanga ama dri oba cara ra cara di osiru bugu Idoka dri 3:15 niga, oko cara ana bale dii ani ka enziba cidru drii ebe ra i. Ojo ba ka layu esu aia enzi ni a ra aia Yesu Kristo ni emu di eyi si, vua Endri si ri aika si. Saa na ecadi, Rubanga eze ama Aridipi, Yesu ni, olule amai lofo. Uba tati ani ka Yoana Batisita ni eze keya Yesu ni ati ati vua oko omba ta ana icara le riata ni ra. Maruko 1:1-8 ojo, Ofu loso Yesu Kristo ni, Rubanga a Ngwaapi dri ido dini, Kendre ana ru sika bugu Profesta driia ri ani: Nyindre, ma madi ma ofu jidi rii ze nyandra, leti nyi dri ide re. Madi uza di hwesi hwesi a ri ojo: Anyi de leti opi drii, anyidu anda. Disidru Yoana ni madi batisimu hwedi ri itederu nainga hwesi hwesi a. Ka batisimu hwe vua ka lejo di nze. Oko ojo ba ni, Anyiru enzi anyi dri ni vua anyiko batisimu, Rubanga ka koko enzi anyi dri ebe ra:
Ba kpodru Yudea a rii, ai Yerusaleme a ri tro, ovu ki driaru, laka oru ki aia enzi ni di oko ki batisimu ana dri ga meri Jurudano a ti ga, Yoana esu bongu idele nakanaka bi si ri i, oi gobi ci, ana lonya ni umbi lanyu tro. Ana ba ini re ga ojo, madi zi ka ma vu ni eko mori driaru onde madri rii ra, mesi wole ana mvuka iba isa ayure ku. Ahwe anyi ni batisimu eyi si, ani le keya ka batisimu hwe anyi ni Endri ole ri si.
Yoana Batisita ni, Sadini Ebu ide di okpo si Ofu Loso ri ia ri i, Yoana Batisita i.
Yoana Batisita ni adi i? Amba azi ole ri dri tati a asejo ri i vua Sadini ba cidru dri i.
Batisimu a ehwi Giriki ti si rii Baptizo ehwi ani se ka, vua ziasa ehwi ani je ka; kusa ru se ka, ru suka vuru, kusa taba ka tazi dri; Yesu esu batisimu di, anda anda Rubanga dri ri etede ru ra. Anda anda ni Giriki ba ti si dikaiosune ehwi ani olu ka anda, vua trosa ehwi ani olu ka gba anda anda, lidri ate di ri si; kusa ovi tro tro anda ri si Yesu Kristo esu batisimu ni au si ni ani kengwi dru Aridipi dru ovi anda vua ate di rii si. Disidru, ba kuruce batisimu tro Yesu dri ri aika ra rii ka dride layu tadru ri ia, Yoana Batisita ni amba azi ole ri dri ofu oku a ri i ni ai ra. Anyiba ondreki Mateo 11:10-11 ni. Bugu ole ri ojo Yoana Batisita ni madi mbadi enzi ba cidru ni kare ga ri i vua ani amba azi ole ri dri saa ofu udi ri si ri i, oba enzi cidru vudri rii Yesu ni ru; dii ebu ana idele kendre amba ziti ofu oku a ria ide kaa ri ani rii. Yesu ni ana nga si sa ojo ta Yoana ni dri ra. Ojo
Mateo 11:13-14 ga, Profetaa amgbu cara tro ojo ta Yoana ni dri ra, jo ile ani esu ka ra, ovi ru Elizeo ni emudi ri tro. Disidru, Yoana Batisita, ni madi batisimu hwedi Yesu ni ri i, enga suru amba azi ole ri dri Aroni dri iga vua ani amba azi ole ri dri tati a asejo rii. Bugu ole ri isa ojo ta Yoana a olu ka suru Aroni dri i ni dri ofu oku a ra (Luka 1:5, 1 Koronikol 24:10). Yoana kolu hwesihwesi a adute, vua ka bongu idele nakanaka eni si ri su au adu si? Nyi raa itedejoadru ani amba azi ole ri dri i i. Ana oluka sadini enzi ba kpodru dri i si, Yoana Batisita kolu laki lofo kpe. Disi, ori kuza hwesihwesi a ba cidru ni, kojoa, Anyi ru anya enzi ni, ini boro a ngwanzi. Oko ka aini batisimu hwe ai enzi ru jo ri si ausi ani kingwi druba Yesu dri, adu si ani madi aia enzi nidudi ndutudru wa rii. Alua ri ani, Yoana Batisita oba enzi ndutudru vudri rii Yesu ni ru ausi keji dru lari amani ide dii saa ana dri tijo Yesu ni dri ri si.
Batisimu Drile Eri Ri i

Yoana Batisita ka ba ni batisimu hwe adu lejo si? Kebe dru ba cidru koru kidru aia enzi ni vua kaiki dru batisimu Yesu dri rii aini lari esujo au. Yoana Batisita ohwe batisimu baziti ni vua Yesu ni. atijoa rii, batisimu enzi ru jo ri i, dii enzi ba ungwedi dri edajo Rubanga dri rii. Ba amgbu lejo Rubanga dri Erika Yoana dri ri bati ebeki Rubanga enzo rii ori ka ra oko engwi ki Rubanga loku ri dri. Batisimu erijoa rii batisimu Yesu dri i, batisimu enzi cidru vu dri ri badi Yesu ni ru rii. Yoana Batisita ohwe batisimu Yesu ni anda anda Rubanga drii etede jo. Ovi zi si, Yesu esu batisimu Yoana Batisita dri lari hwejoba cidru ni aia enzi nia (Mateo 3:15).
Esu kole Yoana Kohwe Yesu ni batisimu ni adu si? Enzi vudri ri ni rebejo ndutu, Rubanga oba Yoana oba enzi ndutu rii Yesu ni dri ausi ni ba cidru ani ai ka ri bati ka lari esu ra. Yoana Batisita ni tiluza Rubanga dri ebu ani dri nza nza ri idedi enzi cidru vudri ri baka Yesu ni dri si rii, ani madi enzi vudri badi Yesu ni ru ana batisimu si ri i, ohwe sadini Yesu ni dri ausi ni enzi ba cidru ka asi eco enzi rure ga vua kaki dru layu esu ra aia ofu loso layu tadru ri dri esu ka si. Disidru Yoana Batisita ni kole kolu hwesi hwesi a adite. Saa Yoana Batisita dri si, Ba Isaraile dri rii kpodru engwi ki ogu vua omwa ki sa palanda. Disidru Rubanga ojo ofu oku ri ia, Malachi 4:5-6 ga, Nyindre, ma nyini ma profeta Elizeo ni ze odu retugo unzi rere opi a engwijo ledisi. Ka Ata asi ingwi aia boronzi ni ru, vua ka asi boronzi ciri dri ingwi aia ata ni ru, dii vu mango mesi vuru ma vudi ivolo alu si. Rubanga a andraga, ba Isaraile dri yote
andrani opi ni ecu ka rii dria engwi ki ogu, konyi ako. Madi alusa ana andraga anda ani iyo. Ovi dru ba dini dri ndre ka jo lemu dri ia ri bati i, ovi dru Paderea, ovi dru Laponyi cara dri i, yai ciri lekaa cara ini ka rii tro kpodru omwaki ivoloki ru ra. Ba Isaraile drii Paderea ai dri ria lekaa ri ani ku. Paderea oga ovi azi azijo dri tika driaru si vua ana ari ni dri si rii mgbe, adusi esuru oli ari dii cara Rubanga a ehwele ai ni layu esujo aia enzi ni a rii. Ojoru andra ni saa Malachi dri si Paderea oga cara anda ru badi madi ni azi azi jo rii mgbe, dii dri ti ka azi dri i vua azi ari nyu hwa dri si ri i. Disidru, Yoana Batisita kolu aietro kpe, Disi mgbe oya ku za hwesi hwesi a. Ka adu ta jo? Maruko 1:2-3 ojo ka ta Profeta Izaia a sile rii jo au, Nyindre, ma madi ma ofu jidi rii ze nya andraga, leti nyidri idere. Madi uza di hwesi hwesi a ri ojo: Anyi de leti opi dri i, anyidu anda.
Uduku uza di hwesi hwesi a ri kaba ungwe batisimu enzi ru ka si ri iga. Batisimu enzi rujo Bugu ole ria ta jore driaru rii ingo i? Dii batisimu Yoana Batisita a owojo au si ri i batisimuba ungwedi engwijo Yesu dri ausi ni kaki Yesu ni ai au ri i, ani madi aia enzi nidudi ndutudru wa vua ai ari di wa ri i. Batisimu enzi nijo dii ausi kose dru aia dri ni lari ga. Anyi ru anya enzi ni vua anyesu batisimu ama Aridipi Yesu isa ka batisimu esu ama enzi ni dujo leti alua ledi si. Uzaka Yoana Batisita dri rii ka enzi vudri rii du ndutudru pi i vua ka lamgba esu kuruce dri ba cidru arijo i, ki di ide ba cidru ingwi jo Rubanga dri. Ma gbadru anyi ni batisimu hwe eyi si, ki anile ka anyi ni batisimu hwe Endri ole ri si. Ana batisimu hweka Endri ole risia ehwi ni anya enzi ni jeka ndutu dru. Batisimu hweka a ehwi ni je ka. Batisimu Yesu dri abu Jurudano a ri ojo ama ni
Ngwaapi Rubanga dri ri esu batisimu vua odu ama enzi ni ndutudru si pi ausi dru ani kohwe dru lari ama ni. Disidru anyiba ebeki ama ovi olujo enzi a dii ra vua ai ki ani au. Ani biloangwa enzi vudri dudi ri i. Dii ofu Loso layu esujo Yoana Batisita a ta jore driaru ri i.
Ebu Amba Azi Ole ri dri Lebe Enzi dri esujo ri i

Adi ide leti lari dri ni? Yoana Batisita i. Profeta Izaia ojo, Nyijo lejo asi egbwe dri i Yerusaleme ni, nyowo anini, adusi dria oja driaru oe iyo, owo ana enzi drii eriru ra: vua esu dride Opi dri ana enzi si rii ra (Izaia 40:2). Yesu Kristo odu ama enzi ni kpodru ru ovika
ako; enzi ama ti jo au tro ri i, enzi endru rii, vua enzi obu rii tro cidru oje ru pelere ana batisimu si. Ayu ama ra. Anyiba kpodru oni ki ta layu Rubanga dri idri ote. Lari esujo ama enzi si, anyiba ai ki ofu loso jo dia Yoana Batisita oba enzi cidru ama idele rii Yesu ni ru ana batisimu si rii. Ondi alu sa dii ku, nosi rakaa, Rubanga olu ka le si, adikito opi bu dri ri iga wa rii tete Yesu ni aika si, jo tee enzi kolebasi aa sai. Ama ni lebe esujo ama enzi ni a si, anyiba ai ki batisimu, vu ndutu dri Yoana Batisita ba le Yesu ni dri vua ana kuruce nidri ri ni. Yoana Batisita oba enzi ba cidru drii Yesu nidri eyi si. Ta ati joa Rubanga a idele ama ari jo rii Yoana ni eze ka vudri diai. Kendre madi Rubanga a ezele ni ri ani, eze Yoana Batisita ni kendre majugo amba ri ani, ani madi enzi vudi dri ndutu badi Yesu ni dri ana batisimu si ri i. Ide ebu amba azi ole ri dri i dru ba kpodru ni. Rubanga ojo ama ni ani eze ana madi ungwele Yoana Batisita ni ba ni.
Nyindre ma tiluza madri rii ze nya andraga. Nya andra ga ni dia di a ehwi ni Yesu a andra ga i. Rubanga ka Yoana ni ze Yesu a andraga adu si? Dii ausi ni koba dru enzi vudri rii Yesu ni, Rubanga a Ngwaapi ni ru si, ana batisimu si. Ka anyi ni leti anya andraga rii ide pelere. Dii gbadru ta lejo dia jole ria ehwi i. Madi leti idedi ausi dru ama layu esu au si vua ama vu bu a rii adi i? Yoana Batisita i. Anya, ri ni dia dia ehwi ni Yesu i vua ma ni dia dia ehwi ni Rubanga ni ana ngasi. Disidru, ana jorea, Nyindre ma tiluza madri ri ze nya andraga, leti madri ide re anya andraga si, dia ehwi ni adu? Madi leti amadri idedi ausi ni ama vu bua rii adi i? Yoana Batisita oba ama enzi ni cidru Yesu ni dri rii ama ni igeni joadru oje ama enzi ni pelere i; ebu driaru rii enzi cidru baka Yesu Kristo ni dri batisimu hweka ani ni si. Yoana ti yesu tro oba ki engwi ama ni adu anda igeni ka i
vua layu esu kai. Lari ama dri ka adu ta le? Ana ta lele riidi amai lejo ondo Yesu ni Ngwaapi Rubanga dri ria idele rii ta ce sadini Rubanga dri, Yoana Batisita, oba enzi cidru vudri rii ana dri ga tro ra ya i. Anyiba kpodru oni ki ofu loso enzi ndutu ebejo ri idri ta ote. Ata Rubanga eze ana tiluza ni ati ati, madi batisimu hwedi ana Ngwaapi ni ri i, vua ania engwi ka sadini enzi ba cidru ni ri i si. Disidru, iko lejo layu ndutu esu jo ri a ehwi ni ama ni ra. Rubanga eze ana tiluza Yoana Batisita ni batisimu hwere ana Ngwaapi ni ausi ni ka dru leti lari dri ideba Yesu ni aika ri ni wa. Ledii ra Yoana a batisimu hwejo Yesu ni ri i. Batisimu Yesu a esule Yoana Batisita dri rii layu Rubanga a anda ti ubale ra ri ideka i di oba enzi ba cidru drii obaru rua ru ausi ba cidru Yesu ni ai ka rii kovu dru bu a. Enzi cidru andraga rii sa oba ru Yesu ni dri ana batisimu si tro. Yesu ti Yoana Batisita tro eri
truwasi ide ki leti vujo bu a rii ama cidru ni ni. Ovi di si, Rubanga etede zu madi layu esujo rii Yoana ohwe Yesu ni batisimu ni i ausini ama layu ama drii ai vua ama vu bu a. Oba enzi cidru Yesu ni ru batisimu si. Dii ofu ru anzojo layu esu ka si ri i, dii ofu loso ri i.
Oti Yoana Batisita ni adu ni?

Ama Yesu ni ai Adi si? Yoana Batisita si. Osi ru Malachi 3:1 ga, Nyindre, ma tiluza madri ni ze, leti madrii ide re. Kole nyi la Bugu ole rii anda anda. Rubanga eze ama tiluza ni Yesu ni atiati adu si? Oti Yoana Batisita ni amvu imba 6 kpa odri Yesu ni ti adu si? Anyiba eri ki cadi Bugu ole ri ka tajo adu
dri yai. Ofu oku ri onze ta ebu Aroni ni amba azi ole ri dri idri okpo si. Aroni ni Mose a adrupi ni amba amba rii. Rubanga oco tutu ruaru ana boronzi tro engwijo Paderea dru. Ba ziti suru Levi driia ri bati isa ka ebu ide ai iti, kaki aini dri lahwa konyi hwe ka ri eji, ngano fu osa ka mugati ni ta ziti tro, jo dini sa kesua boronzi Aroni dri ri bati kare ole rere jo lemu dri ri ia ri iga kaki azi azi. Boronzi Aroni dri ri bati otri ki ru ebu idele aii lofo ru vi le vi, ki odu azi enzi ebejo ri azijo, odu mudri joa imba tuderi joa ri dri si, amba azi ole ri dri ka azi enzi kinya a rii ebejo rii azi ana ba ni adi te. Luka 1:5 drii, Nyindrea ojo ta Yoana Batisita ni dri. Anyiba eri ki tiluza Rubanga dri dii anda anda ausi ni adi ki Yesu isa eri anda anda. Adi ki endreba ta raka Yesu ni dri nza ri ani, ki oga ki ta Yoana Batisita ni emudi anini ati ri idri rii mgbe. Ale mikonyi nyi ehwi ani erijo Nyindre,
ma madi ma ofu ni ejidi rii ze nya andraga, leti nyi dri idere (Maruko 1:1-2). Ofu loso vujo bua rii te sa ki do Yoana Batisita si. Jo gba olaki ta Yoana Batisita ni dri anda anda, mgbesa adi ki ofu layu dri Yesu dri ria ehwi ni eri vua adi ki aia ra. Oviru majugo zele vu zi dri ri eri ka tro ausi ni adi ki ovi vu cidru drii ni ote. Jo oni ki ta Yoana Batisita ni dri ote, adi ki mgbe layu Rubanga dri a ehwi ni eri pelere. Unzi rii adu, kuri, Kristoba amgbu odu disi di kondre a Yoana ni konyi ako. Rubanga eze Yoana Batisita ni dria ani oma ta kpe kusa tazi ani ni idele iyo si ku. Ofu loso su dii cidru ojo ta Yoana Batisita ni dri kpa odri wio ta jo layu Yesu dri ri idrii. Kiba lejo Rubanga dri nze ka odudisi dii mgbesa oga ki ani mgbe kaki joa bani Yesu ni ai ka au adite ate ai arile ra. Ta aia inile rii gbadru obaba kolu enzi a ru vua aia zeleti koko aci olu re tadru ri a. Jo Kristoba amgbu ka i Yesu ni
ebu Yoana Batisita dri ni ka ako, karuni dini Kristoba dri engwi dini ata ata ziti vudri dia ri ani. Nyi layu esu nya enzi nia ingo ni jo ini ta anda rii ku i? Kolu okpo. Ofu loso layu dri rii epa sa ku adu sa ku. Ba amgbu koraa layu kenga ama ai kuruce Yesu dri idri ri iga adu si Yesu odra kuruce dri ama si. Ki gba, jo nya i tete ingo ni, ki nia ani madi ama ayudi ana enzi vudri dia ri du ka ndutudru ani ru ana nga si ri i ni ingo ni? Anyiba ondreki driso ta ofu oku ri ia oko ondre ki lejo ehwi layu dri taa ido nga ri ni vua nijoadru Yesu ni Aridipi ama dri i. Anyiba ta ni le rii kolu anda ausi ai ba dri rii ako tazi alu sa bani ide le wa ani iyo. Ba ni Yesu ni igeni jo vua lari esujo, Kole oniki ofu loso layu dri Yoana Batisita a ta jore driaru rii ote vuadi aa ru ide adu ya isa kole oni ki ote. Ai ndutu ri esujo Kristo ni a, kole oniki anda layu drii kpa. Disidru, kendre Yesu a jokaa ra ri ani, Anyi ta
anda ri ni ote, vua ta anda ri koba anyolu kulala. Kole oni ki ta anda layu Yesu ni a ri idri rii ote.
Ta Bugu ole ria jole rii

Ofu loso su dii kpodru ido ingo? Ido saa Yoana Batisita dri inga. Anyiba ovuki andraga ta zele ndru ka layu a anda anda ni dri Bugu ole riia troi. Anyiba ebe ki ta ofu loso sudia jole Yoana Batisita ni dri ri kolu mgbo, ovi dru, anidi adi i ya, adi ani ungwe sadini enzi ba cidru drii adusi, ku sa amba azi ole ri idri i adu si; enzi cidru vudri ri oba ru yesu ni ru ani si adusi, kusa di Yesu odu ama enzi ni ndutudru ani ni pi ya kusa kuru ya i. Kole anye tro eriki li ofu loso su rii kpodru ido ki
Yoana Batisita si. Yoana 1:6 ojo ta tazi okpo rere ofu loso ri ia ri idri. Ojo ta di adi oba kusa ide ebu enzi vudri diibajo Yesu ni ru dii ni yai. Rubanga eze madi ana ofu ni ejidi rii ru ani Yoanai. Emuba ni ingwe itedere. emu itedea ai ni, au si ni ba cidru keridru lejo anidri ni vua ka i ki dru ani (Yoana 1:6-7). Ojo ru, Ba cidru kole kaiki ani, adusi emu sadini hwere ingwe dri. Ingwe ni Yesu Kristo i. Ehwi ani kole Yoana kohwe sadini Yesu ni dri ausi ani siba cidru ka Yesu ni ai ra. Draa, anyiba ondre ki Bugu Mateo dri 3 ni anda anda. Mateo 3:13-17 ojo, Yesu enga Galilea ga emu abu Jurudano ni ga batisimu kore Yoana dri. Yoana ole ta dii ga ka mgbe, ojo, batisimu le di nyi dri rii ma i, ki nyiko nyemu madri ya? Ki Yesu ai ani ojo, Nyebe ta dii kolu bobo dru dini, ama ta dii ide ka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au. Disidru Yoana oko ai ra. Yesu oko batisimu, oca saa zere kuru efu
eyia pi, mgbesa bu awiru mgbo, vua ondre Endri Rubanga dri endre di amamu ani rii esi anadri ga. Udu ku enga re bua ri, ojo, Nyi ma Ngwaapi ni ma lele ndro ri i, ma le ni kpo nyi ru. Kole ameri saa Yoana dria ehwi ni adu si? Adusi Bugu ole rii ojo ama ni Yoana ni amba azi ole ri driba kpo ni ri i. Yoana Batisita ohwe Yesu ni batisimu lebe enzi drii ejijo vu di idri ndutudru si. Batisimu Yesu a esule Yoana dri rii ta erale okpo ama lari ni ga rii. Ki ta anda rii erijo vua igeni joa ru, anyiba oloki ta Yoana Batisita ni dri kpa. Luka 1:1-14 ojo, Ba amgbu obi ki aia mori ni ta rideka ama i lofo rii usika si ra, osi ki ondo taba ta andra ni ri dedi ri ndre ka ria jole ama
ni enga jo ana idojo ri inga vua aia ofu ani nzeka ri ani, disidru amba, ma ta dibati laka ca ana idore ga si, ara loso si, ma si nyini ci, Tiofelo ni ma lele ndro ri, ma ta dii ide jo rii ausi nyini dru lejo loku andrani nyinijo ausi rii ote. Odu Erode a olujo Opi vu Yudea dri i ri si, esu madi zi alu ta azi di Rubanga ni ria ru ni Zakaria i, ani Abijia a ewoba ta azi ka Rubanga ni ri dri iga, izi a ru ni Elizabeta i, ani sa enga suru Aroni dri ia. Ai eritruwa ba Rubanga na ndra loso ri i, kaki lejo vua cara Opi dria vu ni oko okposi. Ki ai dri baciri iyo, Elizabeta a olu ka ondo si, vua aia olu ka amba palanda si, nainga ebu ide ka eca ewoba Zakaria ti dri ta azi ka Rubanga ni ri dri, esu ani ka ebu ide Rubanga andra, upe ki Zakaria ni ija caraba ta azi ka Rubanga ni ri dria lekaa ri anibe ise igwere kidori dri jo Rubanga dri ia. Saa be ise igwejo ri si, esuba amgbu ri baa kilegi angwe.
Mgbesa Malaika Rubanga dri itederu ani ni, omba kidori a ewo nyare dri esibe ise igwere ri iga. Zakaria a ta dii ndre ka si, asi ani omvu ra, vua ori oko ani ci. Ki malaika ojo ani ni, Zakaria, ori ku, adusi Rubanga eri ilegi nyi dri ra; Nya izi Elizabeta ka nyini barago ti ra, vua kole nyi da ru ani Yoana i. Keya kolu nya asi egbwe i. vua nya anzo i. vua ba amgbu kaki anzo ani ti ka si ra. Dia, Luka ni, majugo Yesu dri di, onze ama ni ta ovi Yoana a pa etu jo ri idri pelere. Luka ni Majugo Yesu dri di, onze ta driba ovi Yoana a pa etujo ri idri ndi ana idorega. Luka ini ofu loso rii madi ungwele Teofelo ni sa ra, adusi Teofelo enga suru zi ga vua oni sa Yesu ni ku. Disidru, ta inijo anini Yesu ni, Aridipi enziba dri di idri, Luka ole ani konze laka ta madi ungwele Yoana Batisita ni di idri pelere kpa. Amasa kendre olu ka kafiri ba enga ka suru mgbi mgbi ga ri ani, adiki alusa lari Yesu dri ria ehwi ni eri
pelere ni kpe jo onze ama ni anda anda ku i, vua jo onze alu alu ku i. Anyi ba ondre ki driso ana driba runze di pelere ri ni. Ojo Luka 1:5-9 ga, Odu Erode a olujo opi vu Yudea dri i a ri si, esu madi zi alu ta azi di Rubanga ni ria ru ni Zakaria i, ani Abijia ewo ba ta azi ka Rubanga ni ri dri iga. Izi a ru ni Elizabeta i anisa enga suru Aroni dri i a. Ai eri truwa ba Rubanga na ndra loso rii, kaki lejo vua cara opi dria vu ni oko okpo si. Ki aidri baciri iyo, Elizabeta ni ondo vua ai eritruwa a olu ka amba palanda si. Nainga ebu ide ka eca ewoba Zakaria ti dri ta azika Rubanga ni ri dri iga, esu ani ka ebu ide Rubanga andra. Dia, adi ndrea tadi bati kpodru ideru saa Zakaria a ebu idejo Rubanga andra ri si, dii ani ebu idere ovi ai dri Paderea dri si, Luka ojo pelere Zakaria enga suru Aroni dri ia. Jo dini ri ewo Zakaria ni laka rii ingo i? Eca draa ewo okpo rere ri iga.
Aci ta driba nze ka tro andraga ojo, Upe ki Zakaria ni ija cara ba ta azi ka, Rubanga ni ri dria lekaa ri ani. Adi ki ndrea Luka oni ta Zakaria ni dri pelere oko onze ta ofu loso layu dri idri ru Zakaria ti dri ungwe ka Elizabeta tro eri truwa si si. Yoana Batisita ni Zakaria ti oti ana Lemuruzi Elizabeta tro. Elizabeta isa madi enga di suru Aroni dri ia ri i ani Aroni a zaapi i. Draa anyi ba ondreki ta abi Zakaria ni, Yoana Batisita a ata ni idri.
Abi Yoana Batisita dri i

Yoana Batisita enga suru adi dri i a? Aroni, ni amba azi ole ri dri i a.
Abi Yoana Batisita dria ehwi ni erijo, kole ola ki ofu oku ri i, i Koronikol 24:1-19. Draa Boronzi Aroni dri anzu ru dini, Boronzi Aroni dri Nadabu i, Abihudi i, Elieza i, vua Itamara i. Ki Nadabu ti abihudi tro odra ki aia ata ni ati, vua oluki baciri ako; Disidru Elieza ti Itimara tro ide ki ebu Paderea dru, Disidru Davide ti Zadoki tro boronzi Elieza dri i, vua Elimeleki ni bara Hamara, dri ri bati anzu ki ebu ni aia lofo ga. Draaba dri dru rii adi esua boronzi Elieza dri i lofo nza si onde boronzi Hamara dri i lofo rii ra, disidru ledii ovi aia ranzu jo rii. Boronzi Elieza drii lofoba aia ata a joa dri ndre ka amba dru rii mudrialimbi azia, vua boronzi Itimara dri amba dru aia ata a joa dri ndre ka rii aro. Ledii ovi aia ranzujo i jo si ewo zijo rii zi ri tro rii, ai lofo amba itu ogboro drii aa vua amba upele tema ebu ideka Rubanga ni ri isa aa, ai di kenga boronzi Elieza drii lofo boronzi Itimara dri tro.
Vua boronzi cara drii semaia ni Ngwaapi Nataniele drii, anisa ani madi engadi suru Levi dri ia ri i, osi ta dii kpodru amba andrasi, badriaru rii andra si, padere Zadoki nandra si, Elimeleki ni Abiatara a Ngwaa na ndra si, vua dri aia dri joa si ri batini paderea enga ka suru Levi dri ia ri bati tro, ata alu ria jo ni Elieza odu ni vua zijo rii Hamara odu ni. Disidru ija atijoa ri ode Jehoiaribu ni dri, eri jo ri ode Jedaia ni dri, ina joa rii Harimu ni dri, isu joa rii Sarimu ni dri, tou jo a rii Malicija ni dri, azia joa rii Mijamini ni dri, tuderi joa rii Hakozi ni dri, aro joa rii Abija ni dri, dricalu joa rii Jesua ni dri, mudri joa rii Sekania ni dri, mudri limbi alu joa rii, Eliasibu ni dri, mudri limbi eri joa rii Jakimu ni dri, mudri limbi ina joa rii Hupa ni dri, mudri limbi su joa rii, Jesebeabu ni dri, mudri limbi tou joa rii Biliga ni dri, mudri limbi azia joa rii Ime ni dri, mudri limbi tuderi joa rii Heziri ni dri, mudri limbi aro joa rii Hapizeze ni
dri, mudri limbi dricalu joa rii, petaia ni dri, mudiri joa rii Jezekele ni dri, mudiri limbi alu joa rii Jakini ni dri, mudiri limbi eri joadru rii Gamuli ni dri, mudiri limbi na joa rii Delaia ni dri, mudiri limbi su joa rii Maazia nidri. Dii ebu ovi aia ti ubale madi alu alu ni emujo jo Rubanga dri ia kendre aia ata ni Aroni a ai tri ka ri ani ri i, otri ai ana dri si kendre opi Rubanga Isaraile dri a jokaa ri ani. Anyiba olaki ana ciriciri 10 ni di. Ija tuderi joa ri ode Hakozi ni dri, aro joa rii Abija ni dri. Saa Opi Davide ni nga ri si, paderea ekpa dru, vua ebu aidri kaci ingoni ya isa nainga adi ti ani uba uba. Disidru, Davide oba ija boronzi Aroni drii lofo ausi ni azi karazi leti anda ri si. Kendre kpodru anya ni kaa ote ri ani, Aroni ni Mose a adrupi ni amba amba ri i. Rubanga eco Mose ni madi ana ofu ni ajidi ri idru, vua Aroni ni amba azi ole ri dri i dru jo ole lemu dri ri ia Isaraile ba andra ba amgbu enga ka suru Levi dri ia rii
adi ai ba paderea dru Aroni tro vua padere tro, boronzi, driaru ri bati ka azi azi le ria dri ndre Rubanga andra ni. Saa Davide a lejo ti uba re kuru rii, Paderea enga ka suru Aroni driia ri bati ka lejo ti uba saa cidru si diani di oko eji dri ciri sa okpo si. Disidru, Davide ubaba alu alu ewo ai dri ri iga uba ai anda anda. Anzu badi a a ni nge nge ewo 24 si, dii ba kpodru enga ka Aroni a boronzi a boronzi ni a ri i, vua aro joa ni Abija i. Ojo ru, Padere zi alu ungwele Zakaria, ni enga di suru Abija dri ia ri i. Disidru zakaria ni padere engadi suru Abijia dri iga ri i vua ai eritruwa si suru Aroni ni amba azi ole ri dri ia. Ani Zakaria ni padere enga di suru Abija dri ia rii Yoana Batisita a ta i. Oni ki Bugu ole ri ia kaki ai du ogogo aia nga si ai dri familia a. Disidru, Yakobo odu ana adrua a zaa i dii ewo ana endre a engare ri iga. Disidru ta tete okpo rere rii ta driba nzeka abi dri ovi ba alu alu a pa etujo ri tro dii te konyi tro rii ni. Ojo ru,
Amba zi azi ole ri drii aa ru ani Zakaria i, enga ewo Abija dri iga. Disidru, gbadru ani madi enga di suru Aroni dri ia rii. Adi i? Zakaria ni, Yoana Batisita a ata i. Dii ta okpo rere anidri ri i, vua dii ebu Yoana Batisita a idele ri i, vua enzi vudri ri ba ka Yesu ni ru i.
Tete Kole Boronzi Aroni Dri kide Ebu Paderea Dru rii ni
Adi ka ebu ide amba azi ole ri drii dru ofu oku a ni? Aroni ti suru ani dri upele ra ri tro. Jo dini ri, osiru Bugu ole ri ia boronzi Aroni dri kide ebu Paderea dru ni ni ewo ingo iga? Anyi ba ondre ki dri.
Ulaka 20:22-29, Diivu baciri Isaraile dri ri bati, kpodru si, edaki dri Kadesi ga si oko otra ki be Horebu ni dri. Rubanga oko ojo ta Mose ti dri Aroni tro be Horebu dri si Leci vu Edomu dri iga, ojo: Aroni kotra ru ba ani dri tro kare alu ga. Kole kohwi kare ma hwele baciri Isaraile dri ni ri iga ku, adusi nyeji dri okpo lejo madri iru eyi Meriba dri iti si. Nyedu Aroni ti ana Ngwaapi ni Elieza tro, nyingo nyeji ai be Horebu dri dia; nyinzi Aroni a kanzu ni ruaru si nyi su ana Ngwaapi ni Elieza ni ru; adusi kole Aroni kotraru ba ani dri tro vua kodra sa laka; disidru Mose ide kendre ondi Opi a jokaa ri ani. Ovu ki be Horebu ni dri ba amgbu andra si. Mose onzi Aroni a kanzu ni ruaru si pi oko osu Aroni a Ngwaapi ni Elieza ni ru; Aroni oko edra bedri naa si. Mose ti oko esi Elieza tro be ni dri si vuru. Ki laki traka ri bati oce ai kondre Aroni odra ra di, jo Isaraile dri ri owo Aroni ni odu mudi na. Bugu
Efu ka dri, ojo ta cara Rubanga dri ri idri. Ojo ru boronzi Aroni dri rii amba azi ole ri dri i, kole kojo ta Padere aidri ri idri, kendre barangwa upele tema ta jodi amba azi ole ri dri oru rere ri idri ri ani, kendre ondo ana ata a ide kaa ri ani, dii jo kinya aidri koca 30 ra i. Efuka 28:1-5, ojo, draa nyedu mani nya adrupi Aroni ni, ana boronzi ti tro, boronzi Isaraile dri ri i lofo si, ausi kideki dru mani ebu Paderea dru, Aroni ti ana boronzi tro; Nadabu i. Vua nyide kanzu ole rere rii nya adrupi ni Aroni ni au, bongu kanzu dru dii eku esujo vua endrejo cuwi. Nyi jo ta vodo dri, ai ledii ba ma Endri ciri dri hwere aii ru ra ri i, kide ki Aroni a kanzu ni ni, ani ecojo ole enzi ako, kole kide ebu mandra padere dru. Dii bongu kole kide ki rii: Bongu mbadi aga a rii, kanzu a ru i, ana iba i, uzi tau rii, kei ovi amgbu dri lahwa ide joa ru rii tro. Kole kide ki kanzu ole rere rii Aroni ni nya adrupi ni vua ana boronzi ni, ausi kaki dru
ebu ide mani paderea dru. Kole kodu ki ovi mula rurubu ri drii, winowino ri dri i, wara wara ri dri i vua uzi loso loso ri bongu di idejo au. Gbadru Rubanga eco Aroni, ni Mose a adrupi ni amba ole rere azi azi le rii dru ni. Oluka padere dru dii esi ba ziti ri ni ku. Disidru Rubanga ojo Mose keco Aroni ni amba azi ole ri dri i dru au, vua ausi dru ka ebu loso ri ide anini kendre ana ti ani uba ka ra ri ani. Hwa alusa igwe ki lejo Rubanga drii dria ku. Efu ka 29:1-9 ojo, Dra dii ta kole nyi de ai ecojo ebu ide jo mani paderea dru ri i: Nyidu monigo Ngwanzi eri, bilo ago robe luzu ako ri isa eri, mugati futu akuhwi ako trile adu si ri tro (Anyi de ngano fu si). Ta dii kpodru nyiba evu alu a vua nyeji sa ai evu alu a, moni robe eri dii, ta kole nyi de ai ecojo ebu ide jo mani paderea dru ri i: Nyi du monigo ngwanzi eri, bilo ago robe luzu ako ri isa eri, mugati akuhwi ako ri tro, vua mugati fufu akuhwi ako trile adu si ri tro
(anyide ngano fu si). Ta dii kpodru nyiba evu alu a vua nyeji sa ai evu alu a, moni robe eri dii, bilo ago ngwanzi robe eri di tro. Nyi ko nyedu Aroni ti ana boronzi tro nyeji ai jo lemu dri dri iga kare remure ri iga, nyingo nyije ai eyi si. Nyingo nyi du kanzu ni. Nyi su bongu dii Aroni ni ru, iba idele uzi loso si dii sa, uzi ce loso rii laka, bongu su le aga a rii tro, nyingo nyumbe ana opi ni uzi cale iba dru loso rere ri si ci. Nyi su cupeo ana dri ga ci cupeo lile bongu si ri i, nyi ko nyiba dride ole rii cupeo di iru. Nyiko nyisu adu ba tri jo rii, nyi su ana dri ga, nyiko nyi tri ani nyingo nyedu ana boronzi ti isa nyusu kanzu loso dii aii ru, nyumbe aia opi ni iba cale loso rere ri si, dii Aroni ti ana boronzi tro, nyiko nyusu aia cupeo ni ai dri. Mgbe ebu padere dri kengwi aia i. Disidru nyi tri Aroni ti ana boronzi tro ai ni engwi jo ole ebu di idere ga. Nyumbe aia opi ni ci iba cale loso rere ri si, Aroni ti ana boronzi tro, nyiko nyi cupeo ai drii
su ai dri . Ebu padere dri kengwi aia i bobo dru. Disidru nyitri Aroni ti ana boronzi tro. Rubanga oba tete Aroni ti ana boronzi tro kaki rutri engwi jo bobo dru ebu idejo paderea dru wa rii ni. Ana jorea, Ai ni ebu idejo bobo dru rii, ehwi ani amba azi azi jo dii Yesu eya vudri dia kpa sa ndi ka ebu ide. Luka onze ta driba Zakaria ni dri okpo si, ojo Zakaria enga suru Aroni ni amba azi ole ri dri ia. Zakaria a ebu idere padere amba rii dru jo Rubanga dri ri ia Opi na ndra rii, Malaika itede ru anini vua ojo laka ilegi driaru eri ru ra; ojo izi driaru Elizabeta ka laka barago ti ra. Zakaria ole ta di ai ka ku ra rii ojo, Ma izi ni dria amba kinya a amvu pi dii ka, ba ti ingo ni? Dri luci a olu ka ani ni aa si, Rubanga oba ti ani obi ru ci ahwa gwada itedejoa dru ana lejo ni anda i. Mgbe saa angwa gaadru, izi a ru engwi anzi, mgbe ga dini Viriko Maria isa a ru ni anzi. Zaa ago ni di ku di isa lete Rubanga a ama laria ti ni
ubajo rii etede jo. Ba enzi ba vudri ria enzi ni ebejo, Rubanga eze ana Ngwaapi ni oba Yoana ohwe batisimu ana Ngwaapi ni ni oba enzi vudri rii ndutudru ani ru, ausi ni ba cidru ani ai ka rii ka lari esu ra.
Ta Rubanga a Ehwele Tema rii

Madi Rubanga a ezele ebu ana layu dri iko re Yesu oca eyare kuku nga rii adi i? Yoana Batisita i. Yesu Kristo ni Aripi Enziba cidru dri i, ani madi ti le ru Viriko Maria dri si ri i. Maria ti odu ru Yosefu ni enga di suru Yuda dri ia ri tro. Yesu ni kole kenga suru Yuda dri ia anda Rubanga a cara dri etejo kendre ondo kole
Yoana Batisita ni oti engajo jo suru Aroni ni amba, azi ole ri dri ia ri ani. Rubanga oba ba eri dii ai ti vudi idri, ovi ledi si, Yoana ka ga Yesu ni ati. Oti Yoana ni ni ausidru ka batisimu hwe Yesu ni vua dru ka enzi vu dri dia rii ba ndutu Yesu ni ru. Madi enga di suru amba azi ole ri dri ia rii kole kazi azi enzi ebejo rii anda Rubanga a cara dri etede jo, dii cara Rubanga dri ru badi ofu oku a ri i; ofu loso layu dri Yesu si rii kole kideru anda anda ausi ni ba cidru ka layu esu ra. Efu ka ga. Rubanga ohwe Isaraile ni ana cara ti tati ana ubale ri tro: Lejo Cara Rubanga dri ri ia rii tro, dii ta okpo kole paderea kide ri i, lejo ehwi ta ni jo nza ta azi ka dri ri i, vua okpo paderea ebu ebejo aia boronzi ni rii. Rubanga upe Aroni ni suru driaru rii tro olule paderea dru anda anda. Disidru, suru Aroni dri ri bati kpodru ka azi azi wa ki amba azi ole ri dri le tete kenga jo Aroni dri ia. Indre dii ce ni ra ku
a? Suru amgbu ani dri ri i a Rubanga upe padere zi ru ani Zakaria i izi a ru ni Elizabeta i. Ojo ai ni, Nyindre, ma madi ma ofu eji di ri ze nya andra ga. Rubanga a jorea Zakaria ni ani koba Elizabeta ka anini barago ti ra rii, vua trosa koda ru ani Yoana i ri i, dria ociru danga danga vua tia isa obi ru ci cara Rubanga a hwele ri si i paka barago di oti ru kpa vua oda sa ru ani kpa. Gbadru, barago oti ru ana jo ni a ra. Saa oce keca bara a ru ni da jo kendre cara Isaraileba dria lekaa ri anidi, esu kole oda ru ani ata dri ani, kusa oda ru ani kaka ru si. Draa saa ndo ri oce keca Elizabeta ni rawojodi oti barago au. Ana jirani ti ana kaka ti tro oce keri ki kiza retugo Rubanga a itede le Elizabeta ni dii di, anzo ki ru kare aluga anetro. Ideru ondo ledi ani, odu arojoadru bara a ru li jo ri eca di; ole ki ai kungwe bara dii ata ni Zakaria a ru si. Ki barangwa a endre ai ojo, ka; adi ani
ungwe Yoana i. ki ojo ki ani ni, madi zi alu sa anya kaka ti i lofo ungwele ru ledi si ani iyo, Disi oko obi ki ta ata ni dri si ___di ole baragodia ru kungwe ru adii ya i. Oko ozi bugu ta si jo rii emi emi, oko osi, ojo Ru ani Yoana i. Kpodru dri kia ongo oci ru ra. Mgbe emi emi tia awi ru ra vua tia eberu mgbo ka ta jo wa vua mgbe ido Rubanga ni ecule. Diivu mgbe ori ece ba traka ai laga ri iru ci; Ta ani di oko aca vu Yudea drii ndutu, vua ba ta di eri ka ri bati omba lejo dia ta ni aia asi ga, kaki joa, barangwa ani diani di kolu barangwa ingoni ri i? ki dri opi dri rii ane tro (Luka 1:57-66). Adi barago di ti sa dri Zakaria olu ka ta jo kpe. Draa saa barago dia ru da jo ri eca di, ana kaka ti ojo kole ru ani kolu Zakaria i. Ki ana endre le ojo ru ani kolu Yoana i. Disidru, kaka traka di ojo madi kaka lofo kusa Familia lofo rua ni ledi ani ani iyo. Kaka anyidri i lofo madizi ru ani ledi ani ani iyo disi, barago dii adi ru ani da
Ata dri si. Ki Elizabeta oba okpo ru di idri di, kaka di oko ovu Zakaria dri nijoadru di bara dia ru kolu adi i yai. Zakaria ni, amala driso ka ta jo kpe si, oko ozi waraga ta si jo rii au oko osi Yoana. Kaka di bati a dri oci ru ra ovi ru pedi diani joisi ri ani ku disi i. Ki ru di hwe ka avuga, mgbe Zakaria a ti awiru mgbo. Ecu Rubanga oga Endri ole ri si oko ido ta nzeka Profeta ti si. Ledii ta, Luka a jojoa dru Yoana Batisita oti ni jo Zakaria dri ia ri i. Padere zi aa adi ungwea Zakaria i. enga ewo Abijia dri iga. Ta Rubanga a ti uba le tema ri si, Yoana Batisita engwi Sadini enzi ba cidru dri i, Zakaria oti ani ni, vua enga suru Aroni dri ia. Kristo si, Rubanga iko lejo lari ejijo ba cidru ni ria lejo ni ra. Amesu lari ama enzi nia ama ebu layu dri ai ka si, dii ta Yoana tia idele Yesu Kristo tro ri i.
Batisimu Yesu Dri i

Yoana ohwe Yesu ni batisimu ni adu si? Kodu dru enzi vudri rii yote dru si. Yoana Batisita ojo Yesu ni Ngwaapi Rubanga dri i vua ani madi enzi amadri dudi ndutu rii. Ani Yoana Batisita i. Tiluza Rubanga dri ezele ta jore lari dri ri i ehwi ani Rubanga ojo ama ni ani ama Aridipi i ni kuru i ku. Rubanga ka odu disi ebu ide ana tiluza ti Ekelezia a ri si, vua ti ana ba rari ka ra ri dri ebu ka ausi. Rubanga ojo, Nyi jo ta Jerusaleme ni asi egbwe si, nyowo driaru, adusi dria oja driaru omba ra: enzi driaru rii kpodru eri ru ra: vua esu opi a dri ga dride ana enzi si rile rile ayi kowi, ofu ko zo, ki lejo ama Rubanga dri kolu
tadru (Izaia 40:2, 8). Rubanga uba tati kinya mia tuderi ati ati oca Yesu ni ti re ku, Nyi draa hwa enzi dipi ku. Mebe anya enzi ni ndutudru ra disidru draa oja, omba ra. Ledii, tesa ovi uduku ofu loso ria owojo olobo si ba cidru ni ri i. Dii ta ungwele ofu loso ti ubale ra ri i ri i. Jo eriki ebu Yoana Batisita a idele ria ehwi ni ni vua jo eri ki enzi vu dri rii ndutu oba ru Yesu ni ru Yoana Batisita si ni ni, adi ki kpo layu esu ba enzi nia ra. Ofu Loso su dii kpodru ojo ama ni ta Yoana Batisita ni dri ra, vua Malachi ni, Profeta tatia asejo ofu oku a rii sa ojo ta Yoana Batisita ni dri ra, ojo Yoana Batisita ni tiluza Rubanga dri ubi le ca rii. Ofu udi ri ido oti Yoana Batisita dri si. Vua enzi a rebe ka ani si si. Jo dini si adi ani ungwe Yoana Batisita i adu si? Adi ani ungwe dini rii ana batisimu hweka Yesu ni ni si. Batisimu a ehwi ni adu? Ehwi ani ta ba ka tazi
dri; ta se ka, kusa ta je ka __ ovi ru ovi dri ti jo dria ofu oku a ri tro. Ofu okua, jo madi ide enzi ni, ka ana enzi di ba nyuhwa enzi ako ri iru dri tika driaru si, Nyuhwa di koko kodra enzi di bati tro rua. Dri tika driaa ehwi ni taba ka ta zi ru; Disidru, dri ti ka driati oviru batisimu tro vi jo tee kolu ki mgbi mgbi sa i. Jo dini ri batisimu Yesu dri ria ehwi ni adu? Batisimu driaru rii tete leti ama ni lebe esujo ama enzi nia wa rii. Rubanga uba cara ti ausi ni enzi cidru vudri rii ka ri fu azi ru ovi dri ti jodria ri si. Andra ni, saa ofu oku dri si, kole enziba koti aia dri ni azi dri ausi ni enzi aidri ni ndutu drusi karuba azi di idri. Diivu, kole koli ki azi dia gboro ni amba azi ole ri dri koko ka ari ani uba aju alitari dri ri iga alitari azi igwele igwe ri dri idri. Dii ovi lebe enzi odu cidru si ri esujo ri dri i. Jo dini kaki lebe enzi dri kinya a ri esu ingo ni? Ovidisi, Aroni ni amba azi ole ri dri ka azi azi ba Isaraile dri ni
kpodru. Ki Yoana Batisita isa ana rutika enga jojo Aroni dri i a si, ani ni olu ka amba azi ole ri dri i ni ta ce ri i, vua Rubanga eco ani engwi amba azi ole ri dri tati a asejo ri i, dii tati ana ubale le layu ejijo ri si. Yoana Batisita ni Sadini enziba cidru dri i vua amba azi ole ri dri tati a asejo ofu oku a ri i adusi ofu oku ri eko saa Yesu Kristo ni tijo ri si. Madi zi iyo ki tete Yoana Batisita oba enzi vu di idri rii Yesu ni ru ofu ledi ia Ondo kendre andrani Aroni a enzi ba cidru drii ebe ka ofu oku a ri ani a? Kendre ana olu ka amba azi ole ri dri tatia asejo ofu ledi ia ri ani vua ana olu ka Sadini enzi ba cidru dri i ri ani, Yoana Batisita oba enzi vudri rii ndutudru Yesu ni ru saa ana laka batisimu hwejo ri si. Yoana a enzi vudri rii cidru baka Yesu ni ru si, geni baka ofu loso eyi dri Endri tro ri idri ka ama ayu ra. Yesu engwi biloangwa Rubanga dri i ausi ni ani kari dru enzi
ba ndutudru ledii ana leti layu esujo ri ide ka kendre Rubanga a ti ani uba ka ri ani si. Yesu Kristo ojo ama ni Yoana Batisita ni Profeta tatia asejo ri i, Padere tati a asejo enzi vudri rii ndutudru ba di ani ru ri i. Yesu ide dii ana nga si ku adu si? ole Yoana Batisita ni au adu si? Ra Yoana Batisita ni tijo imba azia ati ati odri wio Yesu ni ti rii aa; dii koba dru lejo ofu oku ri ia rii kengwi dru ce si, vua kitededru ta Rubanga a ti ubale ra ria anda ni. Viriko Maria oti Yesu ni ni, vua idrazi ondo ungwele Elizabeta oti Yoana Batisita ni ni. Dii kpodru si ebu Rubanga dri i uba ti ani enziba ari jo. Ama arijo oja unzi go enzi dri ia, vua icandi enzi dri endre di ama lidri ni a ri tro, eze ana tiluza Yoana i, vua ana Ngwaapi ga ri i, Yesu i. Vua ana Ngwaapi ga ri i, Yesu i. Yoana Batisita ni eze kendre Sadini ba kpodru dri ri ani, kendre amba azi ole ri dri tati a asejo ri ani.
Madi Retugo izi a ti le ni rii.

Madi vudri dia retugo rii adi i? Yoana Batista i. Anyiba ondre ki Mateo 11:7-14 ni Aia aci idore rii, Yesu ori ta driba nzele ba rutraka ri ni Yoana ni dri: Ivu hwesi hwesi a ile adu ta ndrere? Losira eri a oyo le rii ya? Ki jo dini ri ivu adu ndre re? madi lobu loso sudi rii ya? Gbadru ba lobu loso suka rii opi dri jo a. Ki jo dini ri ivu adu ndrere? Profeta go a? Oo, majo anyi ni, ani gba onde Profeta sa ra. Adusi ani dii madi taa rusire driaru: Nyindre ma madi ma ofu ni ji di rii ze nya andraga leti anyi dri idere anya andaraga ri i. Majo anyi ni lolu loku, boronzi cidru uku a tile ni ri ia madi zi alu sa Yoana Batisita ni nde di retu si ra ani iyo; ki te
madi ga opi bu dri iga ri onde ani ni. Anini erijo ndi Yoana Batisita ni nga eca ndi driaru ba ka ra fu opi bu dri iga vua ba afukaa ri ki paa ni. Adusi Profeta ti cara tro ojo ta Yoana ni dri ra. Ki jo anyi le ani esu ka ra, ani Elizeo ni emu di rii. Ba ovu Yoana Batisita ni uza di hwesi hwesi a rii endrere Anyiru enzi anyi dri rii, ini boro a ngwanzi! vua Yesu ojo ai ni, Ki gba ivu adu ta endre re? madi lobu loso su di ri i a? gbadru ba lobu loso su ka rii Opi dri jo a. Yesu ojo ta Yoana a retu ni dri ana nga si. Gba ivu adu ta endre re? Ababa dipi naka naka eni su di uza di paka ana uduku a ti aserega ri ia? Mara osu nakanaka bi rua au. Kijo dini ri ivu adu ta ndrere? Madi lobu loso su di ri ia? Ba lobu loso suka rii adi esua opi dri jo a. Ki anile onde Opi sa retu si ra, Yesu ojo i. Gbadru, ba lobu loso suka rii adi esua Opi dri joa. Ki ivu gba adu ta endre re? Profeta goa? Oo, majo anyi ni, anile onde Profeta sa ra. Odu
oku nasi, adi Profeta ndre retu si onde Opi ra. Yoana Batisita onde opi ra, vua onde Profeta sa ra. Onde Profetaa ofu oku a rii kpodru ra. Gbadru, Yoana ni, amba azi ole ri dri tati a asejo rii vua Sadini enziba cidru dri rii, onde Aroni ni, amba azi ole ri dri ati rii ra. Jodini Sadini enzi ba kpodru dri rii adi i? Kovu Kristo ni ra dru, madi vudri dia retu rii adi i? Yoana Batisita i. Majo anyi ni, onde Profeta sa ra. Nyindre ma madi ma ofu ni eji di rii ze nya andraga leti anyidri idere anya andraga. Yoana Batisita ohwe sadini ojo draa ama oja enzi tro ri omba ra. Dii, biloangwa Rubanga dri enzi vudri ri dudi ri i! Yoana Batisita ojo yesu odu enzi vudri rii pi ni ni. Mateo 11:11 ojo, Majo anyini, vudri dia boronzi ukua tile ni ri i lofo madi retu si Yoana Batisita ni ndedi ra ani iyo. Ta cidru tile ru si riia onde retu si ni. Majo anyini, erijo saa Yoana Batisita dri si ndi driadruba ka rafu opi Bu dri iga vua ba afu kaa okposi ri ki paa ni.
Layu ba cidru dri engwi ce ni Yoana Batisita a batisimu hwe ka Yesu ni ni si, disidru ba cidru Yesu ni ai ka rii koto bua ra adusi engwi ki anda rii ai si. Draa anyi ba ondre kidri di Yoana a ata ohwe Sadini ana Ngwaapi ni dri ingo ni ya i.
Ta Zakaria ni, Yoana a ata a jole rii

Zakaria ojo ta Profeta ti si ana Ngwaapi ni dri ingo ni? Yoana ka leti Opi dri ide lini lari dri hwe ka ana ba ni sii. Anyiba ola ki Luka 1:67-80 ni. Ana ata Zakaria oga Endri ole ri si, ojo lejo di i lecu kolu Opi Rubanga Isaraile dri ni, Adu si umiba ani dri ra, eya ayu ai mgbo eze amani Aridipi
okpo ri i enga di suru Davide ni ana tiluza dri ia ri i, dii ta ana jole eze Profeta anidrii ole ria ti si ra ri i, icara ani ka ama ari ama oja bazi nidri a ra vuaba ama le ka ku riba i dria ri, ojo ani ka kiza ide ama abi ti ni ra. Ani ka ta ana icarale ole rii era, alu ana alule ama ata Abaramu ni ri i tro; icara, ani ka ama ari ama oja bazi ni dria ra. Koba ama ebu ani dri ide ori ako. Olujo ole vua anda ebu anidrii idere ga. Kofu ca ndi dra jo ri inga ma bara, nyi rungwe Profeta Rubanga oru ndedia ri dri i; adusi nyemu nya nga Opi ni, ta nzere ba ani dri ri ni rarijo vua enzi aidri ri ni rebejo. Rubanga amadri rii kiza tro vua asi ani egbwe, koba ingwe rari ka dri enga di bua ri kesi vu mudi a vua icandi dra dri iga ri ni, komba dru ama paata ni ia. Baradi ozo okpo ru si vua Endri si, olu hwesi hwesi a oca ndi odu ana ritedejo ba Isaraile dri ni ri inga. Zakaria ojo ta Profeta tisi ta eri dri. Ojo ta Opi
bu kpo dru dri ri keya ra ni dri. Ana ciri ciri 68 ti 73 ga. Ojo, Rubanga igwe ani ni alusa tati ana uba le ra rii ku. Yesu Kristo ni kendre ana rujoka Abaramu ni ra ri ani, Viriko Maria kotia ni ausi ni ka ba cidru suru anidri ia ri ari aia oja bazi a driga ra. Ana ciriciri 74 ojo, icara ani ka ama ari oja bazi ama dri idri a ra, koba ama ebu ani dri ide ori ako. Dii cara Rubanga dri Abaramu ni vuaba Isaraile ni ri dria reraka i. ojo ta Profeta ti si ojo, Icara ani ka ama ari oja bazi ama dri idria ra, koba ama ebu ani dri ide ori ako. Ana ciriciri 76 ga, ojo ta ana Ngwaapi ni dri. Ma, Bara nyirungwe Profeta Rubanga oru ndedia ri dri i: adusi nyemu nya Opi na ndra leti ide re anini ta nzere ba ani dri ni rarijo vua enzi ai dri ni rebejo, Rubanga ama drii kiza tro, vua asi ani ama dri kiza tro, vua asi ani egbwe koba ingwe rarika dri enga dibua rii kesi ba ni; ingwe
hwere ba olu ka vu mudi a vua icandi ru dri iga ri ni, komba dru ama pa a ta ni leti engwe dri ia. Dia ojo, Ta nzere ba ani dri ni rarijo vua enzi aidri ni rebejo. Ojo ani ka lini lari drii hwe adi si? Yoana Batisita si. Anyi Kpo di ndre waa? Yoana Batisita ni, lejo Rubanga dri si, kole kohwe ama ni lini Yesu ni Rubanga a Ngwapi i ni dri, ani madi enzi vu di idri ri dudi ndutudru pi rii. Draa anyiba ondre ki Maruko 1i. Ofu loso Yesu Kristo ni, Rubanga a Ngwaapi dri ido dini. Kendre ana rusika Bugu Profeta Izaia dri ia ri ani: Nyindre, ma madi ma ofu ji di ri ze nya andraga leti madri idere. Uduku madi uza di hwesi hwesi a ri dri ojo: Anyide leti Opi drii, anyidu anda: Disidru Yoana ni madi batisimu hwedi rii itederu hwesi hwesia nainga ra ka batisimu hwe vua ka lejo ogu ecojo enzi dri rii nze. Ba kpodru Yudeaa rii ai Yerusaleme a rii
tro, ovu ki driaru laka oru ki aia enzi nidi, oko ki batisimu ana driga meri, Jurudano a ti ga (Maruko 1:1-5). Isaraileba oce keri ta Yoana Batisita a nzele riidi, ibiki ogu Rubanga enzo juru dri rii ru re ga si oko esu ki batisimu Yoana Batisita dri au. Ki Yoana ojo ai ni, Ma anyi ni batisimu hwe eyi si dri eda jo Rubanga dri, ki Ngwaapi Rubanga dri isa keya kemu ra vua ka batisimu esu ma dri ga ausidru anya enzi koba ru dru driaru leti alua ri si. Jo anya i ana batisimu ni ra kendre anya batisimu esuka madri ri ani, enzi anyi dri kpodru ka ru ba ruaru, kendre ondo enzi a rebeka ovi dri tijo dria risi ofu oku a riani. Ladii ta Yoana a jole rii. Ta ce Yesu esu batisimu Jurudano a ehwi ni esu batisimu meri dra dri ia i. Jo dra odra ni adi ki ngo a, Limi ani kaci andra andra, adi ki kpo ro ca runya loso ledi iga ra. Adi ki roca runya loso go
ledi iga ra. Jo odra ki ni, karu ni ali abu Jurudano a drii. Abu Jurudano ni abu dra dri i. Yesu esu batisimu meri dra dri di ia, oko odu enzi vudri rii ndutudru si adusi enzi a musara ni dra.
Batisimu ama enzi ni ebedi ri i

Ovi ama aridi dri ti ka dria si ofu udi a rii ingoi? Batisimu Yesu dri i. Anyiba ola ki Mateo 3:13-17. Yesu enga Galilea ga emu abu Jurudano ni ga batisimu kore Yoana dri. Ki Yoana ole ta dii ga ka mgbe, ojo, batisimu ledi nyidri rii ma i, ki nyiko nyemu madri ya? Ki Yesu ai Nyebe ta dii kolu bobo dru dini, ama ta di ide ka dini ni
ama anda Rubanga a lele rii ide au. Disi Yoana oko ai ra. Yesu oko batisimu, oca saa zere kuru efu eyia pi. Mgbesa bu awiru mgbo, vua ondre Endri Rubanga dri endre di amamu ani rii esi ana dri ga. Uduku engare bua ri, ojo, Nyi ma Ngwaapi ni ma lele ndro rii ma le kpo nyi ru. Yesu oya Jurudano ga vua esu batisimu Yoana Batisita dri. Ohwe cara Yoana ni Nyihwe mani batisimu. Yoana ai, Batisimu ledi nyidri rii ma i, ki nyi ko nyemu madri ya? amba azi ole ri dri bu a ri bati amba azi ole ri dri vu dri ri tro oca ki ru kare alu ga. Kendre Bugu Eberei dria jokaa ri ani, yesu ni amba azi ole dri i bobo dru, ani madi padere dru ebu ide di cara Melizedeki dri si ri i. Dia ehwi ni Yesu enga ba dri ku. Enga suru Aroni dri ia ku. Kusa suru madizi dri vudri dia ri i a ku. Ani Ngwaapi Rubanga ni ama bi di ri dri i. Ani madi ani au ri i. Disidru enga enga ku Yesu obe eku bu drii pi oko esi vuru dia ba
anidri ari re. Ra ana esi jo vudri dia rii ausi ni ani kari dru enziba ricandi ka lunza sitani dri diia dii wa si. Inza joa dru, odu enzi vudri rii ndutudru si ana batisimu esuka Yoana Batisita dri si. Ki Yesu ai ani, ojo. Nyebe tadii kolu bobo dru dini, ama ta dii ide ka dini ni ama anda Rubanga a lete ri ide au. Diiri Yoana oko ai ra. Nyebe ta di kolu bobo dru dini. Bobo dru dini! Yesu ohwe cara Sadini bacidru dri andra oko ilu dri andraa ru batisimu esujo. Ofu oku ri ia, jo adi azi azi Rubanga ni, madi enzi dipi rii kusa amba azi ole ri dri ka ana dri ni ti azi di iru. Dri madi dri tile azi dri dia ehwi nita baka ta zi dri: Yoana Batisita ohwe batisimu Yesu ni ni. Ideru ondo kendre dri ti ka dria ofu okua a ri ani. Ta baka ta zi dri ni, ta su ka; ta je ka, kusa ta azi ka dii kpo ta alua ri i. Ofu Udi rii gba ta ni jo diani i, ki ofu oku rile lindri lindri ta emudi ofu udi a ri dri i.
Jo madi enzidipi ri oba ana dri ni biloangwa dri ofu okua ni, enzi driaru ri kari bi biloangwa di iru vua kole biloangwa di kodi ru kpo. Jo biloangwa di odra ra, adi ko adi sea ra. Madi dri ani dri ti di azi di idri ria enzi karebe ra enzi driaru di ka ri fu nyuhwa azile di iru, diivu kole biloangwa dii odi kpo enzi di si! Jo oba enzi biloangwa dri, kole madi azi di azi di ovi azi azi jo ri si di kolu enzi ako a? Oo. Anyi ba ojo ki ovi dru Kitambala dii enzi maikorofoni, dii biloangwa. Jo ati madri ni maikorofoni di idri, enzi dii kpodru karuba driaru dii biloangwa i Rubanga ojo diani di kolu anda ni ana nga si. Ojo Nyiba nya dri ni dria ru. Madi ni lebe esu jo ana enzi nia ofu okua ri ia, kole madi koti ana dri ni azi dri kpa Diivu koko kengwi enzi ako alua ri ani, batisimu Yesu dri ri isa enzi amadri cidru ba jo ani ru. Dii ondo ta ana jole ria ehwi i.
Anda Rubanga a lele ri ide ka au a ehwi ni adu? Dia ehwi ni enzi cidru je ka bakaa Yesu ni ru si. Disidru, Yesu esu batisimu enzi cidru vudri ri dujo enzi vudri rii gbadru oba ru ruaru a? Gbadru enzi vudri rii cidru oba ru Yesu ni ru vua ba cidru esu ru Yesu ni ra vua ba cidru esu layu ra. Ovi ru kendre ovi enzi a ruba jo ofu oku a ri tro. Yesu enga Galilea ga emu Jurudano ga oko ojo Yoana ni, Nyebe ta di kolu bobo dru dini, ama ta di ide ka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au (Mateo 3:15). Diivu, Yoana oko ohwe Yesu ni batisimu ra. Ojo Yoana ni ana batisimu si ai ka ta ana ata a lele ri ide au. Anda anda etede jo ni dia dia ehwi ni ovi anda anda vua olujo loso ri i Diani dia ehwi ni ovi zi si, ana batisimu i vua anda anda Rubanga dri
ri etede ru rai. Dia ehwi ni Yoana a batisimu hwe ka Yesu ni ni anda, vua Yesu a batisimu esu ka Yoana dri ni anda, ausi ni enzi cidru vudri rii karuba ruaru. Yesu ohwe layu ovi Yesu a batisimu esujo ri si, razi ka ani dri kuruce dri ri si vua repaka ani dri kuruce dri ri si vua ama ai si, ba cidru ka ricandi enzi dria vua sitani ka ai icandi aia enzi si. Disidru ai ni lari esujo vua vujo bua, kendre Sadini ba cidru dri ri ani vua madi enga di suru Aroni dri i a ri ani, ka batisimu hwe ma ni vua ba cidru ni, ma batisimu esu nyi dri, Yoana, Diivu, ebu layu dri ka ri ko ra. Meri, ai Yoana ni ra. Disi Yoana okwe batisimu Yesu ni ra. Oba ana dri ni Yesu ni dri oko oba enzi vudri rii cidru Yesu ni ru. Ledii, ta Yesua engwijo ama Aridipi i ri i vua ana ama enzi ni jejo Pelere ri i. Draa layu driaru ri aika ka ama ari ni. Nya i dii raa? Ana batisimu Jurudano a ri iru, dri Sadini ba cidru dri di dri ri si, Yesu oya ofu loso rii nze si
kinya __na__nusu enzi vudri rii tro kpodru ani ni dii konia ana ebu ati laki ni ri ide kai. Ojo izi kole asa ide re ga ri ni masa mali nya lejo ni ku. Ojo izi dii unzi ni ku ni amala oni ote ani odu izi dia enzi ni kpodru si pi ani ru vua ani baba dra jo ausi kuruce dri i. Ana ilegi re kare ungwele Ganazereti ni ga rii, ilegi ozi ana ata ni vu ina, ai ata a kiza ni koba kopo icandi dri di kali anidri si pi, ki mgbe azi ru ra ande to oko ojo, Le madri i ku, ki nyidri kide ru ni.
Dii! Biloangwa Rubanga Dri Enzi vudri ri du di rii!

Enzi Yesu a dule pi rii si? Enzi vudri rii kpo dru. Yoana 1:29 ojo, Obu zi Yoana ondre Yesu
kemu ani dri Ojo, Dii! Biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di ri i! Yoana ohwe Yesu ni batisimu obu zi, oko ondre Yesu kemu ani dri, oko ojo, Dii! Biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di ri i! Dii ta ana jo le ri i. Rubanga a Nwaapi eya vudri dia vua odu enzi vudri rii pi. Yoana Batisita ohwe sadini ta di idri ni. Yoana 1:35-36 ojo, Obu rezi ini ni, Yoana ti umba ana maju eri rii tro. Aia ta ndrere rii ondre ki Yesu koya, oko ojo, dii biloangwa Rubanga dri i! Biloangwa Rubanga dri i ni dia ehwi ni, Yesu ni ondi azi Ofu Oku ri a ta jore dria ru ri i, dii ovi azi ani nga dradi enzi Isaraile ba dri si ri i. Ngwaapi Rubanga dri ri emu vudri di a nyi si vua ma si, ani madi ba bi di ri i, emu vudri dia enzi cidru idele rii dure; Enzi eri jo vu di bi jo ri inga ri i, enzi ama ti jo au tro tro rii vua enzi ama idele andi dru rii, ta ama male kpe rii ta ama idele rii tro. Ayu ama cidru ana batisimu si vua ana ari
kuruce dri rii tro. Yesu odu ama enzi ni ndutudru pi, vua ohwe ama ai ba ri ni, layu tadru ri i. Nyeri dia ehwi ni ote a? Biloangwa Rubanga dri enzi vudri ri du di ri i. Oti Yesu ni dri a ali oca kinya 2000 ni ra kinya 30 A.D. Yesu a dra ni vu rii si, Yesu odu ama enzi ni ndutudru tadru. Kinya alu joa A.D. drii kinya Yesu ni ti jo ri i. Adi ledi ungwe kinya Yesu oca eya re kuku ri i : B.C. Yesu emu vu dri dia amvu dria oca kinya 2000 ni ra. Kinya A.D. dri si, Yoana Batisita ohwe batisimu Yesu ni obu zi, Yoana oza ere ba rutra ka ri dri, Dii! biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di ri i! Dii! ojo ba ka i Yesu ni au, ani madi aia enzi ni du di ndutu dru pi ri i. Ojo Yesu ni biloangwa Rubanga dri i, madi ama ari di ama enzi ni a ndutu ri i. Yesu odu ama enzi ni ndutu dru si oko iko lejo ama dri unzigo enzi dri ri isa ra. Ani ni eri jo Ngwaapi Rubanga dria ama enzi
ni du jo ri si dria ama enzi ako. Yoana batisita ojo Yesu odu ama enzi ni cidru pi, enzi nyi dri i vua madri i. Madi (Yoana) ni dii emu sadini dru, sadini hwere ingwe dri, ausi ni ba cidru ka i a ra (Yoana 1:7). Sadini Yoana a hwele rii ako, adi ki nia Yesu odu ama enzi ni cidru pi ni ingo ni? Bugu ole ri ojo ama ni vu ekpadru odra ama si, ki tete Yoana Batisita ojo ama ni pelere odu ama enzi ni pi ni ra rii ni. Enzi vu dri rii ingo i? Enzi ba ru ari iza tro ri dri eri jo vua ido nga ndi vua oko nga ri i. Ba amgbu ojo ta ta ce ri idri Yesu odra kpa, ki tete Yoana le ojo ta dria ru saa ana olu jo lidri rii si rii ni. Ki, maju Yesu dri ri isa ojo ta layu Yesu dri ri idri ra. Ojo ki Yesu odu ama enzi ni pi, vua ani ama Aridipi i. Lokudru Yesu odu
enzi vu dri rii pi. Draa madi tadi ladi ri, mura nya kinya oca dri 100 ni kuru ma enzo ya? Yesu odu enzi vu dri rii ndutudru ana kinyaa olu re 30 ri i. Nyi ra dri ta eno di idri.
Adam Abaramu Yesu a Batisimu iSaa di i Odu tatia ase jo ri i 400B.C. 2000B.C. 30A.D. 2002A.D. ? A.D.
Enzi vu dri rii Ndutu
Anyiba ojo ki dri madi andrani bi le ati rii eya kinya 4,000 si Yesu odri vua ru eya kinya 2000 si i. Anye tro oni vudi kolu ingo ti ya ni ku, ki duba si odu tati a ase jo rii keya keca ra. Ojo, Ma Alifa vua Omega, amala ati ri i vua vulega ri i, taa ido jo ri i vua tati a ase jo ri i (Lete 22:13). Disidru, gbadru odu tati a ase jo rii keya keca ra. Eca ki dria kare etere a 2002 ni ledi iga. Yesu odu ama enzi ni kinya 30A.D. si, vua dii kinya 3 joa oca drare kuruce dri kuku ri si. Dii!
biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di ri i. Odu enzi vu dri rii pi, enzi nyi dri i vua ma dri i. Olu kinya 2000 eri jo Yesu a oti ni nga vua ziniga adi ki olu ama lidri ni a kinya 2000 ani ni eri jo Yesu a ama enzi ni du jo ri si i. Olu ki dri so enzi idere ga odu cidru si vua saa cidru si, ki Yesu ni biloangwa Rubanga dri enzi vudri ri du di pi ri i. Ori ki mgbe enzi idele vu dri dia anini eri jo saa ama ti jo ri si. Nyitiri ani ni eri jo saa ama ti jo ri si mgbe oriki enzi idele a, nosi ani ani ku? ___Amide eri jo saa ama ti jo ri si. ___ anyiba ovu ki lejo nia ndrie. Anini eri jo odu ama ti jo ri si paka ama kinyaa olu re 10, rii sa amide enzi raa, nosi kuru? ___ amide ra. ___ Jo dini ri, enzi dii kpodru si obaru Yesu ni ru raa, nosi kuru? ___ oba ru ra.___ Jo dini enzi vu dri rii cidru ana rubaka Yesu ni ru si, ani ama Aridipi i. Jo ani ani ku, kolu ama Aridipi i ku ni ingo ni? Enzi vu dri rii cidru oba ru Yesu ni ru. Ama kinyaa olu re eri jo 11 paka 20 ri isa, ama enzi ide a, nosi
amide ku? Ama enzi ide ama asi si vua ta ama idele ri si . Ta ledi ani ledi idere ga ama loso rere. Ini ama ni enzi ide ka ku ni ra, ki rusa ama imba le a kpe ama aci ama ru tro enzi ideka tro. Rubanga ojo ama ni enzi dii cidru oba ru Yesu ni ru. Oni ama enzi ba ni cuwidru, disidru odu mgbe enzi dii ati ati pi. Ki esu joisi ama olu vudri dia ingo pi? Ojo dri nosi kinya 70. Jo draa emu ki enzi ama idele kinya 70 di i a rii ni, teri ama dri a anzi kolu ingo pi? Jo udro ai evu gboro ____ 8 a, tati a asere ga adi ki esu a teri ama dri ka rumbe nge nge ka 100 ni nde ra. Nyi ra dri ta di ama enzi ide ama lidri ni a ingo ni ya i. Jo di ni ri ai ledii enzi vu di dri i a nosi ai enzi vu di idri ri i ku? Ai ewo enzi vu di idri ri dri i. Adi ki ria mgbesa enzi idele ido jo saa ama ti jo ri si, ca jo paka kinya 10, 10 paka 20, 20 paka 30 paka saa baa dra jo ri si, ki enzi ai ledii kpodru oba ru enzi vu dri dia ri iga tro, ai ledii enzi ru ba di Yesu ni ru ana batisimu si ri i.
Aridipi ba cidru dri i, Yesu Kristo i

Enzi Yesu a dule pi rii si? Enzi ama abi dri i, ama dri i, vua ba ama dri dri i paka vu a ti oko nga. Yesu ojo ama ni ani emu ru si au si ni ani ka enzi dii je kpodru si pi. Ki Yesu ka batisimu hwe ani ni ana nga si kpe, disidru Rubanga eze ana tiluza ni Yoana ni ati ati, ani madi upele ra laki amgbu ta ru ti ka ru ari tro rii lofo ri i. Kendre ana ru si ka ra ri ani, Ru driaru karungwe losodro i, madi ba asi umwi di ri i, vua Rubanga oru nde dia ri i. Ani ana nga si, ciri dria ru ri si vua ebu ana idele ri si, eze sadini ba cidru dri rii ati ati, oko eze Yesu gba ni Ngwaapi Rubanga dri rii sa, emu ru si ama ani enzi cidru vudri rii du jo. Dii lari retugo dru Rubanga a ti
ubale ana le si rii i ku a? Dii loso rere, ani ani kua? Disidru ana batisimu esu ka Yoana Batisita dri si, oje enzi cidru baa idele vudri dia rii pelere, vua ayu ba cidru kulala ana draka kuruce dri, vu alu ate tri si. Ayu ama kpodru kulala. Nyira dri ta driaru. Nyiba ondre ki dri nya enzi idele nya kinyaa olu re 20 paka 30 ri i, 30 paka 40 ri i, 40 paka 60 ri i, 60 paka 70 ri i, 70 paka 100 ri i vua enzi nya baciri dri isa tro. Odu enzi dii yote dru si pia nosi odu dri ai kuru? Oo, odu ai pi. Ani Yesu Kristo i. Aridipi ba cidru dri i. Anini eri jo saa yoana Batisita a ama enzi ni ba jo yote dru si Yesu ni ru rii si, vua amala Rubanga a ti ani uba ka ni si, adi ki engwi kulala di ka ri de adu rii ama ani ai ka si. Ru nyetro eri truwasi draasa ru enzi ba a? Enzi ba dri rii kpodru si dria dini sa oba ru Yesu ni ru kuru a? ___ Ru dria hwa enzi ba ku adu si enzi ba dri rii cidru oba ru Yesu ni ru. ___ Jo dini ri dria adi kojoa enzi vu dri dia aa ni
ni? Yesu odu enzi vu dri rii kpodru pi. Oni ama ba enzi ide ka ri i ni ote, vua ledi si dru, odu enzi ama dri andra ga ri isa tro. Ru anye tro ziti a kinya oca driso 50 isa kuru vua ba ziti olu driso oca kinya ba dri a kati kati ni ga sa kuru, Ki ru ziti ka ta jo ama nga si ama i dri, di oko masa ma ma nga si tro, Kendre nyiraa adi ki olu vudri dia tadru ani. Ru anye tro amgbu ziti kolu lidri loso ri si ku. Nyiba dri manze nyi ni driba ani ovi di si. Lidri arapapa dri a kati kati ni ingo pi? Ire saa ndi ndi 12. Ayi mani ma i! mesu madi zi diani diani ki ole mengwi ta lidri ciri aya ka vuru si ri ani! Ma dri ociru ire kpo ni ti, ki ini raa, alusa madi unzi diani dii ma lidri ni a eri jo ma ti jo ri si gbu sa andre kuru. Olu tete saa ndi ndi 12 mgbe ka ta jo kpe, adu si lidri driaru a nusu ali pi. Saa 7 ti 8 tro lofo undrelaga, konzi ziniga lidri, ki saa gaadru dri koko, kodra kpo. Arapapa ziti kolu saa ndi ndi 20, ziti 21, ki ziti kolu koe paka amba ta
li tro kinyaa kolu saa ndi ndi 24. Kaki ta jo aia olu ka para ni dri, Ki ru anyetro ri imi kendre ingo ni? Ba le ru anye tro jo olu ki kinya 70 kusa 80, adi ki joa, Oba ma gu ta ku. Ta aia ni le aia lidri nia ledii anye tro ba ni ta iyo ri i. Anyi ba ebu ki lejo ehwi dii ta nze jo ovi dru le ba lofo Rubanga tro ri i dru au. Rubanga ni tadru. Kolu bobo dru, vua uba vu a ido ka a ti ni ana oko ka tro sa ni. Kolu bobo dru tadru, onde para isa ra. Ka ama ndre ovi ana olu jo tadru ledi si. Saa zi si, odu enzi cidru vudri rii pi, odra kuruce dri vua ojo, Dria lejo eko ra. O`du ina dra anidri ì vu otu bu à. Draa kolu lidri ru dru. Draa dini, ka nga endre vuru ama cidru ri à dri ga. Madi zi alu kojoa, Ayi, bara, mide enzi palanda vua molu tete kinya 20, mide enzi palanda. Molu dri tete kinya 30 sa mide enzi palanda. Gba palanda ndro. Ki gba mengwi enzi ako ni ingo ni? Ki Opi ama dri olu di tadru ri kojoa, Oba
lagu konyo ma ku. Mebe dri driasa anya enzi ni kuru a, enzi anya abi dri oca anyi ti re kuku ri le, enzi suru cidru saa anyidri di ia ri dri le, mebe anya enzi ni cidru ra. Rubanga ka di jo anyi ni ovi ana olu jo para vua tadru ri si. Nya i dii ra a? Nya i di ni nyi ko nyesu dride lari dri hwele nyini ilili ri ni. Nyiko nyi hwi opi bu dri iga. Oba urata nyi dri kumbe nyi ku, ki nyi geni lejo Rubanga drii au. Ama ta di ide ka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au. Dii biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di ri i, iko lejo ama anda anda drii ra. Yesu odu enzi vu dri rii ndutudru si pi. Loku odu pi a, nosi kuru? Odu pi. Ta Yesu a jole kuruce dri si odriko riko rii adu? Dria lejo okora i. Yesu Kristo odu enzi vu dri rii ndutudru si pi
ana batisimu si, oli ani dri dra vura Ponzio Pilatu dri a andra ga oko epa ani kuruce dri. Oko onzi kuruce ani dri rii tro, oya kare endre di dri hwa ani Eberei ba ti si ungwele, Gologota ni ga, dii kare aia ani epa re ga ri i, vua epa ki ba zi sa eri ane tro, zi rii ana nyare ga vua zijo rii ana leji ga, Yesu ni agaga. Pilatu osi ta epa Yesu a drile ga di ni: YESU NI NAZERETIGO RI I, OPI YUDEI BA DRI I. Yudei ba amgbu ola ta dii aia ti si ra, amala kare Yesu ni epare ga dii tauni tro lolu ku; ta sile di osi ru Eberei ba ti si, Giriki ti si vua Latini ti si (Yoana 19:17-20). Anyiba ondre ki dri di ani epa ka kuruce dri a vu ga aduta ide ru ni ya i. Dii vu, Yesu, a nikaa ta cidru ideru oko ra si, ta sile Bugu ole ri i a rii engwi anda. Bugu Ole ri ojo odu ama enzi ni pi. Ojo, eyi vi oza ma kpo! Esu naa vino asa rii muda a aa, osu ki amori ni vino asa ri i a, osu sosu si, oba ki Yesu a ti ga. Yesu omvu vino asa rii di, ojo, Dria lejo
oko ra! Mgbesa ilu dri vuru, odra ra (Yoana 19:28-30). Ana vino ni mvuka à vu ga, mgbe owo uduku si ere ojo, Dria lejo eko ra! ilu ana dri ni vuru mgbe oko odra ra. Gbadru odra ra. Yesu Kristo onzi lidri di o`du inajoadru ri si ì vua oko otu bu à. Anyiba ondre ki dri Bugu Eberei dri 10:1-9 ni. Lokudru Cara ni, lindri lindri ta loso emu di ridedi ri dri i, ani ovi ta loku ri dri i ku, amala azi alua azile didi kinya cidru si rii, ka te ba Rubanga ori ka rii ecole esile ca ni kpe. Jo dini ri karu ni kole kazi ki azi ku a? Ba Opi ni ecu ka rii engwiki ole, vu alu ate tri, vua ora ki ai enzi tro ni di ku. Azi dii odu cidru si ka ai ikonyi aia enzi ni era jo didi. Adu si ari moni dri indri tro ri ka enzi du kpe. Disidru, emu vudri dia di, ojo: Ile ta azi le rii ku, ki ibi mani ru ra. Anzo oko nyi azi cidru igwele igwe vua azi enzi ti uhwe jo rii si ku. Disi dru ojo, majo anyini, memu ra __ kendre ewo Bugu ole ri dria
ta jo ka madri ri ani __ ausi ni mide dru le nyi dri ni, Rubanga madri: Ati ati ojo, ile ta azi le rii ku vua anzo oke nyi azi cidru si, azi igwele ri si, vua azi enzi ti uhwejo ri si ku (dii azi azile cara si ri i). Oko ojo, Majonyini, memu nya le ni idere au, Rubanga madri odu ati ri i rii ausi ni ani kide dru vulega ri ni si.
Layu Tadru Rii

Draa Yesu ni ai ka ra si adi ki lejo enzi dri odu cidru si rii iko ingo ni? Era kaa Yesu odu enzi cidru vudri rii ana batisimu si si. Cara ni, ovi zi si, ovi azi azi jo ri i, dii lindri lindri ta loso emu dri ri dri i. Adusi azi ofu oku
ri dri, bilo, indri, tro ri etede ama ni Yesu Kristo keya ka ama enzi ni du ovi alua ri si ausi ni enzi ama dri ri ni ru ebejo ca. Adusi ba ofu oku a rii kpodru, Davidei, Abaramu i, vua ba ziti tro eri ki vua oni ki ovi azi azi jo dii aduya ni ote. Di ka ta jo laponyi, Kristo ni dri (Kristo a ehwi ni Opi ni tri le ra ri i) keya kemu ra enzi aidrii cidru jere aia ai si ra i. Cara ni lindri lindri ta loso emu di ri dri i. Azi azi ka aia enzi si odu si odu si, kinya si kinya si ka alusa ai ni layu hwe kpe. Disidru anita oludi tadru rii, madi luzu ako rii, Ngwaapi Rubanga dri emu vudri dia ni. Yesu ojo kendre ana rusika bugu ole ri ia ra ri ani, ani emu ana ata a le ni idere au. Disidru ojo, Nyindre dri, memu le nyi dri ide re au, Rubanga madri odu ati rii rii au ni ani kide dru vulega ri ni si. Amesu layu ama enzi nia rii Yesu Kristo a ai du ka pi si, kendre ana ru si ka ofu oku a ri ani, adu si ama i ani ra. Anyiba ola
ki Eberei 10:10 i. Yesu Kristo ide ta Rubanga a lele ani kide rii ra vua aziru vu alu ate tri, ausi eco ama ole. Ledisidru Yesu Kristo ide ta Rubanga a lele ani kide rii vua azi ana ru ni vu alu ate tri, ausi eco ama ole. Eco ama ole raa, nosi kuru? ____Eco ama ole ra._____ Dia ehwi ni adu? Opi Rubanga eze ana Ngwaapi ni oko oba enzi vudri rii cidru ruaru ana batisimu si. Esu lamgba kuruce dri vu alu ate tri. Lediani ledi si, ebe ama icandi enzi dri i a si kulala. Ledii le Rubanga dri i. Ani ni ama ayujo, Yesu azi ru ana nga si azi oludi tadru ri i dru, vu alu ate tri, ausi ni ama layu esu ra, amengwi ole amala Yesu azi ani ana nga si ama enzi si vua odra ama si ausi ni ofu oku ri ia rii adi azia vu owi si vu owi si ausini enzi idele odu cidru rii karudu dru pi.
Yesu a Petro a pa ni je kaa ehwi ni Endri si ri i.

Enzi zi rebedi ziniaga ama ni ilegi enzi ebejo ri ilegi jo rii aa a? Iyo. Yoana 13, ojo ta ondo Yesu a Petro a pa ni jeka ni dri, oje Petro a pa ni itedejoa dru, Petro keya ka enzi ide andraga ra i, oko ebe enzi naba ti isa kpodru tro. Yesu oni andraga Petro keya ka enzi ide ra ni ote, disidru osu eyi cupe a mgbe ido paa ni je ka. Petro ole ani ko ga mgbe, ki Yesu ojo, ini driso ta ma idele rii ku, ki vulega nyeya nyi nia ra. Lejo dia ehwi ni, diivu sa nyi enzi ide di i. Nyi ma ga mgbe vua nyi enzi ide di ma nya enzi ni jeka avu ga sai. Ma tuka bua avuga sa nyi enzi ide di. Disidru aje nya pa ni
sitani ni ikei jo kole kubi nyi ku adu si adu nya enzi andra ga ri isa pi i. Nyitiri oje Petro a pa ni rii etede joa dru kole ama ru enzi odu cidru si i a? ku. Jo layu esu jo ama ru enzi odu cidru si, karuni Yesu odu ama enzi ni vu alu ate tri ni kuru. Ki Yesu ojo ani eco ama ole vu alu vua ate tri. Ki jo ama ru enzi odu cidru si ri, karuni ada dri ofu oku a. Jo dini ri adi kengwi anda wa rii ni? Adika layu esu gba ra rii ni? Jo sa ama i Rubanga ra adi kolu enzi ako rii ni? Adi kengwi ole rii enzi ru ka si rii ni? Ama enzi ide odu cidru si mba ka ako, jo dini ri ama lebe enzi drii zi enzi alu alu si ingo ni? Jodini eni badri kengwi gaadru vua adiki ria ani icandile odu cidru si layu lejo si ingo ni? Adi ki lea igwe ki ta baa idele ini ni rii undre ra, vua enzi undre rii adiki igwea mgbe obu zi inini ra. Amani ama enzi ni ruka yotedru ni ta okpo rere rii. Disidru Yesu esu batisimu vu alu, azi ru ana nga si kuruce dri vu alu ausi ni amengwi dru ole
vu alu si. Nyi dia ehwi ni eri waa? Amesu layu ama enzi nia vu alu ate tri. Ama layu esu saa cidru ama enzi rujo ri si ku. Ama riru ama enzi nia ai kaa Yesu odu ama enzi ni cidru si pi, nyi dri i vua madri i si. Paderea ta azika Rubanga ni rii kpodru ka ebu ide odu alu alu si, ka azi alua enzi du di kpe rii angwa didi. Ki madi dile, azi azi enzi ebedi tadru ri i, ori dri nyare Rubanga dri iga, ani ni erijo saa nasi, kotea paka adi ana oja bazi ni ba ana pagada ga kpa. Azi ani dri aludi ana azi le di si, eco ba anidri esiki ca vua eco ai ole liri. Endri ole ri isa onze ama ni lejo ra; kendre ana jokaa ati ati ra ri ani, Dii cara ma eyale ma bale ai tro odu na si rii opi okpo tro ri ojo ta dii n meya ma lejo madri aia asi ga vua ma sia aia uje ga;oko inza ojo, meya mera aia enzi ni ta aia idele ego ego ri tro di ku, Kare ta di bati ebere ra ri iga, azi enzi ti uhwejo rii oleru di ku (Eberei 10:11-18).
Kare ta di bati a ru bare ri iga ni ana ciri ciri 18 ni oru ledi iga ria ehwi ni adu? Ehwi ani enzi ni ana nga si, enzi ziti isa tro, ebe ru bobo dru, rupe ka ako. Rubanga odu ai pi vua ebe ai yote dru ra. Nya i dii ra a? Kare ta di nya i dii ra a? Kare ta di bati ebere ra ri iga, azi enzi ti uhwejo rii ole rudi ku. Anyi ba draa angwa ki ta tee ati ati ria a ni di. Kesu Yoana Batisita koti ana dri ni Yesu ni dri kuru, ovi zi si, esu kohwe Yesu ni batisimu kuru, esu draa dini ame su layu raa? kuru, gbadru kuru! Anyiba oraki ta vulega gaadru. Esu Yesu kupe Yoana Batisita ni sadini ba kpodru drii dru ku vua kodu enzi vudri rii cidru anisi ku, esu ka ama enzi ni je waa? Kojea kpe. Cara Rubanga dri rii anda vua loso. Kojoa alua ri ani, ani ama Aridipi i ka ama enzi ni du ndutudru ku ni kpe. Kole kodu ama enzi ni ana nga si. Adu ta oba Yesu ni Rubanga, di ni emujo ru si ama ani ni? Emu enzi ba cidru drii dure ana batisimu si. Yesu oni enzi
cidru ba asiga rii ba urata nia ri tro konga ana nga si kpe ni ote, oni ote, kole paka ani kemu ru ba dri si razijo aia enzi si bobo dru. Esu Yesu Kristo kesu batisimu kuru, enzi amadri kolu bo. Kesu epa ani kuruce dri kuru anini ama enzi ni duka isa kolu konyi ako. Ide ta alusa ama tro ku. Kolu gbadru konyi ako. Disidru ana ebu ani dri laki ni ri ido re rii esu ana kinya ni 30, oya Yoana Batisita dri Jurudano a batisimu esu re. Ebu anidri laki ni ri ori esu ana kinya ni 30 ongo ojo 33. Ana kinyaa olu re 30 ri, oya Yoana Batisita dri batisimu ga. Nyebe ta dii kolu bobo dru dini, ama ta di ideka dini ni ama anda anda Rubanga a lele ri ide au di koba ama ana le ni esu ana lari tro ra. Draa, nyihwe mani batisimu. Oo, Yesu Kristo esu batisimu layu hwe jo ba cidru ni. Yesu a batisimu hwe jo ba cidru ni rii Yesu a batisimu esu ka vua ana enzi vudri dia rii du ka yote dru pi si, vua enzi ama dri rii cidru ana ruba
ka ruaru dri Yoana Batisita dri si si, saa Yesu a drajo kuruce dri ri si Rubanga odu ana mi ni pi. Yesu ni ana Ngwaapi ni alu tende ri i sa, kole kazi ani ana Ngwaapi i dru au. Rubanga ni le, ki oba ana ngwaapi odra ra. Oba saa mi ndi ndi na, vu mudi aku vu a dri ni ndutudru. Saa draa ire Yesu kodra ri si owo olobo si ere, Eloi, Eloi, lamasaba kitani? ehwi ani Rubanga madri, Rubanga madri, nyebe ma ra adu si ya? Yesu oba enzi amadri rii ana okolo dri ga vua esu lamgba unzi rere ri isa kuruce dri ama kare ga. Ledi si dru ari ama ra. Batisimu Yesu dri rii ako, dra driaru ri isa kolu ama ni konyi ako. Nyi madi enzidipi Ri ia nosi nyi madi anda rii? Ma madi anda enzi asi a ru iyo rii.
Esu Yesu kodra kuruce dri enzi amadri ndutu du ka ana batisimu si ni ako, dra driaru ri ide alu sa ta ama ni layu esujo ku. Ani ni ama ayu jo, Yesu esu batisimu Yoana ni sadini ba kpodru dri ri dri, oko esu lamgba kuruce dri ausi niba cidru ani ai ka rii kesu dru lari ra si. Disidru, ani ni eri jo saa Yoana Batisita dri si ndi driaru, ba ka rafu opi bu dri si. Adusi Yoana Batisita oba enzi cidru vu di dri rii Yesu ni ru, enzi amadri ebe ru ra. Draa ru nye tro adi Rubanga ni ungwe ama ata i dru wa vua adi to okpo retu rii tro opi bu dri iga ra. Eberei 10:18 ojo, Kare ta di bati ebere ra ri iga, azi zi enzi ti uhwejo ri oleru di ku. Nyolu dri enzidipi a?Yesu uhwe mori enzi drii cidru, ki draasa kole nyuhwe mori nya enzi dri a ti ni a? Ago zi aa ana ira mvuka palanda si ba ana mori kore ra ria weli oe mgbe amgbu. Disidru, odu zi alu, ana ngwaapi ide ani ni loso uhwe ana ataa mori dii yote dru. Draa ata dri mori bazi tro iyo mori amgbu ana okole jo laki dri ia dii
kpodru si uhwe ru ra. Dii ta Yesu a idele ama ni ri i uhwe ama enzi ni luhwe atedi riisi kpodru. Enzi te ama idele lidri si rii ku, ki enzi vudri rii tro kpodru. Obaru kpo dru Yesu ni ru ana batisimu esu ka si, Jo dini ndi driaru sa anyolu enzi baa? ku, anyi enzi ba ku. Andrani eze sa esu ama ni ofu loso layu esujo dii ote, ama ni oli amani Yesu ni igeni ka kolu dini disi, ka reri ta udi ri ani vua ba amgbu kau ausi au. Ki dii ta udi rii ku. Dii ta baa olure iyo riisa aa ri i. Ki esu nainga si ba oni ta dria ru ku. Ofu loso eyi dri vua Endri dri rii liri sa odri rusire Bugu ole ri ia vua odri liri sa ka ebu ide. Liri sa odri kolu na a saa cidru si. Odri olure Bugu ole ri ia dia oca ru nyetro ti re kuku. Odri olure dia bu vu tro obi ru kuku.
Kole amide Rubanga nandra adu? Igeni ki ofu loso layu tadru ri drii. Yesu kristo ni, ama enzi ni jedi cidru rii, ide ta dii oca ru nye tro ti re kuku sa ra. Odu ai kpodru pi. Nyolu dri enzi tro a? _____ka_____ Jo dini ri enzi nya idele obu ri le? Ai sa kpodru obakiru enzi vu di dri idri tro. Anyiba draa ebeki enzi obu rii ra. Enzi ndi dria dru sa ama idele rii cidru obaru enzi vu di dri idri tro, oba ki ru kuru a? Oba ki ru Yesu ni ru raa nosi kuru? Oo, odu ai yote dru, ovi kaa ako. Ofu loso ri ojo ama ni kole amigeni asi cidru si odu enzi amadrii cidru si pi, vu alu yote, uhwe ai yote dru ra. ofu loso ri ojo amani kole amigeni asi cidru si Yesu odu ama enzi ni cidru si pi, vu alu yote, uhwe ai yote dru ra.
Ofu loso Yesu Kristo ni, Rubanga a Ngwaapi dri ido dini. (Maruko 1:1) Ofu loso bu dri rii ofu loso ranzo jo rii. Ka ama zi, Adu anya enzi ni kpodru pi. Ma anya Aridipi i. Anya i ma raa? Weli badri amgbu ru laka kpe rii a. Weli ubi kua ri ai, oo, migeni nyi ra rii ni. Ledii nya jo kaa amani ri ani. Ledii mani adu ma ehwi ani eri emi emi. Ba ai aidri ete ka di ani dii kaki engwi anda kendre Abaramu ani. Adusi ka reri mani ta ego vua udi ri ani? Koko kozia madi di ni, Nyi jo mani, adu nya enzi ni cidru si pia nosi kuru? Ki madidi kai a ini mani idu tete enzi ma ti jo au tro rii au, ki ma enzi odu cidru si ni ku. Koko kojoa anini Andre nyi pelere rere vu ani oko jo kendre ana ri nika nyi ni ri ani. Nyiya aci olu re tadru ri i a adu si mani tazi jole nyi ni iyo. Layu driaru ndutudru ri igeni ka ari ama ra. Ba cidru vu ugwika jokaa dri draasa ai olu aci olure ta dru riiari i. Adusi upe ki ta aia vico a lele rii. Ofu loso layu esujo ri ori sadini Yoana Batisita dri
si. Ki Yesu a ama enzi ni je ka pelere ana batisimu esule Yoana Batista dri ri si si, ama engwi ole jo amaira i. Majugo Paulo ojo ta batisimu Yesu dri ri idri ofu cidru ana sile rii a okposi. Galatia 3:27 ga ojo, Anyiba batisimu esuka ru Kristo dri si rii, anyemuru Kristo ti tro alu. Batisimu esuka Kristo ni aa ehwi ni remu ka alu Kristo ti tro batisimu driaru ri ai ka si. Yesu esu batisimu di. Enzi ama dri rii kpodru obaru ruaru Yoana Batisita si, vua kpodru si oje ki ru pelere. Ofu atijoa Petro dri 3:21 ga osi ru, ovizi dria dinisa anyi ari di rii aa, ungwea batisimu (eyi dii ovi batisimu anyi aridi andi ru dri jeka si rii ku), ki cara icarale Rubanga ni ra anda ri si ri itede di rii, onzi ka Yesu Kristo dri si. Ba tete ta Yoana Batisita a jole ri ai ka, batisimu Yesu dri ri ai ka, vua ari driaru kuruce dri ri ai ka rii esu ki kiza layu dri enga di oru rii ra rii ni. Nyesu batisimu Yesu dri rii nya asi ga ovi lari dri
dru ausini nyi lari esu ra.
LEJO RUNZEDI RI I 6
Yesu Kristo Emu Eyisi, Arisi vua Endrisi
133 Yesu Kristo Emu Eyisi, Arisi vua Endrisi
Yesu Kristo Emu Eyisi, Arisi vua Endrisi

< 1 Yoana 5:1-12 > Madi Yesu ni aidi Krsito i rii, ani Rubanga a bara i. Madi ata ni ani tidi ri ledi rii, ole Ngwaapi ni ana tile ri isa ra. Ama nia ale boronzi Rubanga dri ra ni, ama ani leka ndro vua ama ana cara a ta ni mbaka si. Rubanga leka a ehwi ni cara anidria ta mbaka. Cara driaru okpo ku, adusi madi Rubanga a bara i rii, ka ta vudri ria mi za ra. Ande oja vudri rii ama ai si. Adi ka vu za wa rii ni? Rarii te madi ai dia Yesu ni Rubanga a Ngwaapi i rii. Te madi ai dia Yesu ni Rubanga a Ngwaapi i ri i. Yesu eya eyisi ari tro eya eyi si adite ku, eyi ari tro si vua Endri ka lejo nze driaru,
adusi tesa Endri ni anda. Disidru sadinia ti ai bua ina. Endri, eyi vua ari, inatruwa ai kiru ra. Ama lejo baa nzele rii ai, ki lejo Rubanga a nzele rii onde ni. Dii lejo Rubanga a nzele ana Ngwaapi si ri i. Ba cidru Rubanga a Ngwaapi ni aika ria asi ga lejo nzele dii aa madi Rubanga aidi kuru ri, ole Rubanga ni baka enzo, adusi ai lejo Rubanga a nzele ana Ngwaapi si rii ku lejo nzele rii di i: Rubanga ohwe amani lidri oludi tadru ri i ra, lidridii ana Ngwaapi ni ru. Madi Ngwaapi a olure asi a ru ri dri, lidri dii aa; vua madi Ngwaapi a olure asiaru iyo ri dri, lidri iyo. Yesu emu adu si? Eya eyisi, arisi vua Endri si.
Yesu Kristo emu eyi si a? Oo, eya ana batisimu si. Eyi omba batisimu Yesu a esule yoana Batisita dri Abu Jurudano ga ri a kare ga. Ani batisimu layu dri enzi vudri ri du di ndutudru rii. Yesu eya ari si a? oo eya ausi. Otiru ru si ba ani vua oko esu batisimu enzi vu dri ebedi ndutu rii, Oko uhwe enzi cidru ni ti ari driaru radi kuruce dri ri si Yesu emu ari si. Yesu eya Endri si a? oo eya ausi. Yesu ni Rubanga, ki eya kendre Endri si ausi ani koludru Aridipi enzi ba drii. Ba ambgu igeni Yesu emu eyi si, arisi vua Endri si ni kuru. Tete ba ubi ku a ondre Yesu ni gbadru Opi Opi cidru dri i vua Rubanga Rubanga cidru dri i ni ni. Ba amgbu olu dri driasa dri ucire ga, di nosi Yesu ni gba loku loku bara Rubanga dri iya, jo nosi Ngwaapi badri i ya si i. Disi ba ambgu oko ba ta laka Rubanga dii ri bati ba lejo opi dri dia dri ndreka ri ro kprodru, aisa aiki Yesu ni gba Rubanga ku, Aridipi vua madi anda aa ri i ku. Ki Rubanga
ojo madi aidia Yesu ni Opi opi cidru dri i, Rubanga loku vua Aridipi loku ri i rii ani oti ni. Ba Rubanga ni leka ra ri bati oleki Yesu isa ra vua ba gba loku loku Rubanga ni igenika ri ka Yesu isa igeni ovi alua ri si. Ba ka ta vudri ria mi nde kpe jo oti ai di ku i. Dii ra, majugo Paulo a jojodru amani Kristo ba loku rii tete kaki vu dia mi ni nde wa rii ni ri i. Ba ai tro ri ondeki vudia mi ni aia ai baka eyi ani dri vua Endri driaru ri idri si. Mori vu ndejo ri kenga madi a le niga kpe, jo kolu gborodru kusa mile mi sa i. Kesu ciri madri ta nzejo rii kolu ba dri ani, kusa malaika dri ani sa, jo manzeta le ako, ovi ru leri kusa lungu mgbale nyadru ri tro. Kesu madri hwe lejo Rubanga a etele rii nzejo Profeta ti si rii kolu aa, ata ta ruzudi di ria zele nijo kpodru ote, ri i sa, kesu ai madri kolu nzagodru be ize jo sa wa rii, kijole iyo, ma ta konyi ako rii. Jo kesu ahwe ta cidru ma dri aa rii pi, vua jo molu
baba ma runi hwere igwele sa, jo ma le ako, dride ani iyo (Korinto 13:1-3). Le jole dia dia ehwi ni yesu emu eyisi, ari si vua Endrisi i. Bugu Ole ri ia, lejo ehwi le ni dii saa cidru si sa katajo le ta anda ridri idri (Tesalonika 2:10). Gbadru, Rubanga a le itederu ana Ngwaapi ni alu tende ri si (1 Yoana 4:9).
Te madi eyi, ari tro aidi ri ka vu nde warii ni.

Adi ka vu di za wa rii ni? Ba geni baka lagu Yesu dri idri rii batisimu ana ari dri ana Endri dri tro rii. Bugu Yohana dri 5:5-6 ojo, Adi ka vuzawa rii ni, te madi Yesu ni Rubanga a Ngwaapi i ri
ia? Dii madi eya di eyi si ari tro rii Yesu Kristo i. Kristo ba bazi, sitani a mini ndedi vu di za ka wa si rii Yesu Kristo i. Ba cidru lejo eyi dri, ari drii vua Endri Yesu dri aika rii bati ka vu di a mi za ra. Yesu oza vu ingo ni si? Di ideru layu eyi dri, aridri vua Endri dri si. Bugu ole ri ia eyi ka ta jo Yesu a batisimu ni dri ofu okpo petro a sile rii (1 petro 3:21) ojo, yesu emu vudri dia ru si. Emu enziba vu dri ri ari re; esu batisimu enzi ndutu enziba dri ebejo vua odra kuruce dri ba akujo enzi na bati iga. Aridriaru kuruce dri ri katajo ta loku vua ai ana emuka vudri di ru ba dri si ni dri. Emu ru enzi dri tro ausi ani kari dru enzi ba wa oko esu batisimu eyisi, dii, Yesu eya amadri ta eri si eyisi vua ari si. Lejo ehwi ziti si, karujo odu enzi vudri rii ta eri si dii ana batisimu ti ari ana dra dri tro. Sitani ka vu di ase ingoni? Sitani oba ba cidru
ka lejo Rubanga dria a a ura ura oko osa lejo ehwi dri okpo dri aia asi ga. Sitani omaba ecole ani ni tiluza dru ai unza ka aini dri okpo ejijo lejo Rubanga dri iru si ni ra. Disidru Yesu emu vu di idri oko obe aia enzi ni eyi ana batisimu dri ari ani dri Kuruce dri ri tro si ri idri: Onde sitani ni ra disi ebe enzi vudri rii ndutu dru ra. Di ideru Yesu Kristo a oluka Aridipi enzi ba dri i si. Engwi ama Aridipi i adusi emu eyi si vua arisi.
Yesu esu batisimu enzi vudri ndutu ebejo odra kuruce dri ai akujo. Ka ama ayu-enzi cidru dria wa. Adusi Yesu esu batisimu Yoana Batisita dri Abu Jurudano a, madi ba cidru ni dri nzedi ni, rii, enzi vu ndutu dri ohweru dria ru. Yesu azi ana lidri ni kuruce dri enzi a musara ni uhwejo. Yesu uhwe musara ama enzi drii dra anidri si. Yesu eya enziba dri eyi ana batisimu dri si vua ari driaru kuruce dri ri si.
Yesu odu enzi vu dri rii ndutu batisimu driaru layu tro ri si.
Yesu oza vudi a mi ni wa a ehwi ni adu? Ehwi ani odu enzi vudri rii ndutu dru pi.
Yesu eya enziba dri eyi ana batisimu dri si vua Ari driaru kuruce dri ri si.
Oza okpo sitani dri a mi ni ingoni? Ana Batisimu, Ari vua Endri dri si. Majugo Yoana ojo layu esua tete eyi si ku,
ki eyi ti ari tro eritrawa si. Disidru, kendre Yesu a enzi duka ndutudru ana ai izeka ama iru bobo dru pi ri ani, enzi ba cidru ka draa lari esu aia enzi nia ra. Rarii enzi a geni baka ruaru, vua ai baka lejo driaru a tam bare gasi Yesu emu vudri dia, odu pi rii tete ama enzi i ku, ki tro sa ana luhwe ari ana dra dri radi Kuruce dri ri si. Odu enzi ama drii cidru ana batisimu Jurudano ga risi oko uhwe musara enzi cidru drii Kuruce dri, uhwe enzi amadrii dra ani dri si. Cara Rubanga dri anda jodia enzi a musara ni dra (Roma 6:23) ri oko ideru ra. Yesu a ta jole ria ehwini adu ana ta jore vudia mi ni ndeka ni dri rii? Ta vudia mi ndejo wa rii ai ofu loso layu dri, Yesu a ehwele amani eyi si vua ari si ri i. Emu ovi ru dri si vua ohwe sadini laridri batisimu ari ana eyi dri si vua dra driaru Kuruce dri ri si. Yesu onde vudia mi ni ra, vudia mi ni ungwele rii Sitani i. Maju andrani eze
ekelezia bero ri ia ri bati ombaki okpo vua te sa ai baba drale lejo anda dri si rudoka amba Roma dri isi ni ako kusa rudoka lubi vudi dri isi ni ako. Dii ai ta cidru aia igenile ri drii aiki Yesu emu eyisi (esu batisimu enzi amadrii ndutu dujo pi), vua trosa ari anidri kuruce dri rii si (uhwe enzi amadrii ndutu ana dra si). Yesu emu Endri si (eya ru ba dri si), oko odu enzi enzi ba dri i ana batisimu si vua ana ari kuruce dri ri si ausi ama cidru layu esuka rii ka vu di nde ra.
Ovi zi driadini sa ama aridi rii aa, ungwea Batisimu, Onzika Yesu Kristo dri si ri i <1 petro 3:21>
Ovi zi lari dri rii ingo i? Batisimu Yesu drii.
Ojoru petro atijoa 3:21 ga, Eyi dii ovi batisimu anyi aridi andi ru dri jeka si rii ku, ki (cara icarale Rubanga ni ra anda ri si ri etededi rii), onzika Yesu Kristo dri si. Majugo Petro ohwe sadini Yesu ni dri pelere ojo ani Aridipi i emu eyi batisimu dri ari tro ri si. Daini disi dru, kole igeni ki Yesu ni emu eyi si vua ari si. Vua tro sa kolea oniki ote Yesu a batisimu eyi drii ovi ama lari dri i. Majugo petro ojo amani eyi batisimu drii, ari drii vua Endri dri ri bati loku leti ce layu esujo rii. Maju Yesu dri ri bati aiki ari kuruce dri rii batisimu Yesu dri ri si. Ani aika adite au oviru ai ndiku ri tro vi. Ai bale ndi ku kusa kpoku rii saa zi si keya kegwe ra. Disidru, ai ba ofu loso eyi dri, ari dri vua Endri dri ri igeni ka au ndi saa di si rii keya kozo okpo adusi odu disi uduku ofu loso tete ari dri rii ofu loso andraga rii tro kozo vudri dia okpo. Dii ce adusi? Ba oni lejo anda drii ku, layu eyi dri Endri tro rii, kaki rutidi kpe.
Saa zi alu si, ekelezia ewo itu a efu re ga ri bati ozoki engwi ki icandi ba geni mbi ri dri i. saa gasi kaki endre kendre kaki ilonyi ani, Ki tiluzi sitani dri ni kaki ilonyi hwe ai aidri ecojo geni ehwi si ku ri idri. Geni ego rii rakaa jo nosi madi oko kuruce eno Kristo dri kusa nosi ide hwesi sitani kofe pi i vua sitani ni ka rudro pi jo ago/kusa izi etede ana ai ari Yesu dri si rii rai. Diba ta loso vua geni amgbu ziti tro sitani ka ba unza kojoa kole tete ba kigeni ari Yesu dri au. Sitani ka ani ba kendre ani kori ari si ori ani, kojoa ta tete Yesu a idele enzi ba ni rii ana aria raka kuruce drii. Vua Petro ti maju yote ziti ri tro ohwe ki sadini ofu loso ce Yesu a batisimu dri idri vua ana ari kuruce dri ri idri sa tro. Ki Kristo ba odu disi di bati ka sadini hwe adu dri? Kaki sadini hwe tete ari Yesu Kristo dri idri. Anyiba igeni ki lejo rusidi Bugu ole ri iara
rini vua oko esu dru ai lari Endri si, batisimu Yesu dri si vua ana ari si ri drini. Jo ogaki batisimu Yesu drii mgbe ki aiki tete sadini hwe Yesu adraka amasi Kuruce dri ri dri ni au, lari amadri kolu ndutu dru ni kpe.
Lejo ehwi sadinidri rii Rubanga a Lari eyi si ri dri i.

Ta itede dia Rubanga Ari ama ra rii adu? Eyi, Ari vua Endri. Bugu atijoa Yoana a sile rii 5:8 ojo, Opi ojo, Ta sadini hweka rii vu dri dia ina atijoa rii Endri, erijoa rii eyi Yesu a batisimu dri i, vua ina joarii ari driaru Kuruce dri ri i.
Tadii ina truwa si alu. Yesu eya vudri dia ama cidru arire enzi di iga. Ani aludi ide ta ledii ana batisimu si, ari si vua Endri si. Disi ta sadini hweka rii na. Ta itede dia Rubanga aria ma ra rii na. Ta ina dii eyi Yesu a batisimu dri i, ana ari i vua Endrii. Ta ai na dii ta Yesu a idele amani vudri dia rii. Jo ta ai na ledi ia alua koduru pi, Lari kongo kolu ndutudru ni kpe. Adusi ta sadini hweka vudri dia ri na: Endri, eyi, vua ari Yesu Kristo ni, emudi ama dri rusi rii, Rubanga, ani Endri vua Ngwaapi Rubanga dri i. Eya vudri dia Endri ba dri si ri ani oko esu batisimu enzi vudri rii ndutu dujo pi. Odu enzi kpodru rii ani ru oko ari ama enzi ba rii ana draka ari driaru radi kuruce dri ri si. Uhwe enzi amadri ndutu dru dii ofu loso layu ndutu dru eyi dri, ari dri, vua Endri dri rii si. Kesu mori oli ta di ia tete alu sa, oviru lai Rubanga dri ama aridi enzi cidru a rii ga ka tro ra.
Kesu oli ama i ru aiba amgbu odu disi di tro, kole esu ama jo, ta sadini hweka vu dri dia ri eri, ari vua Endri. Ki majugo Yoana ojo ta sadini hweka rii ai ina eyi yesu a batisimu drii, ana ari kuruce dri ri, vua Endri i. Majugo Yoana ohwe ana sadini dii gbo. Ai enzidipi idaka di wa rii ai Endri drii, eyi drii, vua ari dri rii. Ai ovi madi ikonyi di wa vudia mi ndejo rii ingo i? vua ai ovi ledi bati ani ledii adiki esua ingo? Dii gba Bugu ole ri ia dia. Dii Yesu ni emudi eyisi, ari si, vua Endri si ri ai ka si. Anyiba ai di ba idri lari esujo lidri olure ta dru ri tro. Lari Rubanga dri ri kolu ndutudru Waa batisimu yesu dri rii ako i? Kpe. Andrani oku, ma ru tire di kuru rii, masa ma, Kristo ba alu a ni igeni badi tete ari kuruce dri
ri lidri vua Endri dri idri ri i. Migeni esi vudri dia Endri si vua odra kuruce dri ma arijo enzi cidru di ia migeni tete ta eri dii au vua amba okpo dri aru nzerea ga ba kpodru ni. Ari muraa maladru lejo Rubanga dri auri mengwi dru madi lejo Rubanga dri nzedi auri ri i. Mide dru ebu vua madra enzi Endri egweka di ri si, kendre Yesu a idekea ra ri ani. Ako muba tati cidru ma lele mide rii aia ovi si ki, ma geni baka te Endri dri si, tesa enzi retu rii ma asiga aa. Diani disi ma vu nde kpe. Molu enzi dri a kulala kpe. Ace mai tete ari ti Endri tro di sa, enzi olu masi aa. Ra enzi a olujo driasa masi aa ma Kristo ni aika a vuga rii, adusi ani ta eyi tajodi Yesu a batisimu ni dri ri idri ku. Layu madrii ndutu dru ku paka mesu daka ma ai ndutudru ri ia eyi batisimu dri idri, ari dri idri, vua Endri dri idri rii kpa. Ama enzi ru dria mi zale kpe adusi ani lejo ehwi Yesu a batisimu drii ku. Draa dinisa, ba
amgbu aiki Yesu ni ra, ki kaki draa sa enzi ru dri ide. Enzi drasa aia asi ga aa disidru kaki bia ai ingwile ai andrani ati aia bale Kristo ni ru ri iga. Kaki engwi ai geni tro ri iga kpe adusi ojoki ru enzi aidri drii tau eyi si kuru. Ojoki enzi ai drii ndutudru Ohweru Yesu dri saa ana batisimu esujo ri si ni kuru, Disi kaki aia aini ingwi di kpe jo ode ra i. Ale anyi kpodru keri dii li. Adiki olu ai a vua adiko adi vu nde ra, jo igeniki Yesu ni au i. Jo ate ku sa, ide ta ku jo ide enzi vudri dia ingoni sa i, jo igeni ki Yesu ni bani Aridipi dru, ani madi ama ebedi enzi cidru a kulala batisimu ani dri si, vua ari anidri radi risi rii. Adiki mba dri mgbo tro. Kovu dri lediba ti ra dru, jo aiki Yesu ni eyi ana batisimu drii ako, adiki layu esu ndutudru ni kpe. Majugo Yoana ojo ama ni ai vu di ndejo wa rii tete ai Yesu Kristo ni emudi eyi batisimu dri si, ari dri si, vua Endri si ri dri i.
Rubanga eze ana Ngwaapi ni alu tende rii layu hwere ba batisimu ari tro driaru aika ri bati ni. Yesu odu enzi amadrii ndutudru batisimu ani dri si. Yesu ni, Ngwaapi Rubanga dri, alu tende ri emu amadri Endri (Rubanga dri si). Oko, ora arisi kuruce dri musara ama enzi drii cidru uhwejo. Di oba, Yesu ebe ba cidru a enzi ni ra. Ai amadri sedi vudi ndere ga ri kenga geni ai dri baka Yesu Kristo a emuka ama dri eyi si, ari si, vua Endri si ni dri, ani dii gbadru ta ama ebedi kulala enzi cidru a ri i. Kesu oli eyi batisimu dri ri kolu iyo vua ari kuruce dri ri isa kolu iyo lari loku ri isa kolu iyo. Ta ai na ledia alu ni ako, adiki lari loku ri esu kpe. Lari loku ri karesu eyi ako, ari ako, vua Endri ako kpe. Disi kole igeniki lini eyi dri, ari dri, vua Endri dri rii au. Nyini dii ote ri nyi ai ce ri esu ra.
Majonyini lari sadini Eyi dri ako Ari dri ako, vua Endri dri ako rii Lari loku rii ku.
Tai na okpo rere sadini hweka lari dri rii ingo ti i? Eyi, Ari, vua Endri. Madi ka ta ra lazi oru ledi idri di ani. Yesu ni ma Aridipii. Mai ari driaru Kuruce dri rii ra disi ale ma dra lejo driaru si. Enzi kolu josa masi aa sa mai Yesu ni au. Aru ma enzi ni okposi vua mide ebu okposi ru etede jo loso, anda vua geni nza tro odu cidru si. Ahwe ma lidri ni ta cidru ma esule vu dri dia rii tro kpodru nyi dri. Ale sa oni madru ku. Rubanga ka ma ni ku ni ingoni? Yesu odra kuruce dri ma enzi si. Ama Rubanga ole rii emu vu dri dia ba ani oko odra
kuruce dri amasi. Migeni nyi au. Mazi ru nyini, vua ma ebu di ide ai si nyini. Jo molu konyi ako vua enzi kolu driso masi aa sa, Yesu ka ma ze ausi acia raa? Oze ma ku. Ba ta ra ka diani rii ekpadru. Aiki Yesu esu batisimu enzi vudri rii dujo pi ni kuru ki Kristo ba ru si, Yesu ni aika ra ki draa oluka enzi tro di bati kudra ra, kaki vu ingo? Kaki vu acia. Inza joa dru, ba ziti kojoa Yesu a enzi cidru duka pi saa ana dra jo kuruce dri ri si si, draa enzi vu dri dia iyo. Dii, tete ta jole ari dri vua Endri dri ri i. Dii ai ba dri sedi layu tadru ri iga rii ku. Kole igeni ki Yesu odu ama enzi ni pi rii batisimu ani dri ri si, ali lejo driaru, vua odra kuruce dri ama si, oko onzi odu ina joa riisi dra ani dri a vuga i. Ai diani dii ako, layu ndutudru ri kolu adu ku. Yesu Kristo esu batisimu ra, odra eyi si, arisi, vua oko onzi ra. Yesu Kristo emu ba dri eyi si, ari si vua Endri si. Odu enzi vu dri rii ndutu dru pi. Lejo ehwi okpo rere sadini hweka lari driaru
vu dri dia ri idri ri na: Endri, Eyi vua ari. Atjoa a rii, Endri oleri ojo Yesu ni Rubanga ki esi vu dri dia ru ba dri si. Erijoa ri ojo ta eyi dri, igeniru katajo batisimu Yesu a esule Jurudano a Yoana Batisita dri ri idri. Di oba enzi amadri ohweru Yesu dri enzi amadri kpodru ohweru driaru ana batisimu si (Mateo 3:15). Sadini inajoadru rii ana ari ì di omba Yesu à àikaa lamgba esuka ama enzi si à kare ga. Lokudru Yesu odra ra, ai lamgba ana Ata dri rii ama kare ga vua o`du ina dra anidri ri ivu onzi lidri di àusini ani kohwedru amani lidri udi rii wa si. Rubanga ama ata eze ana Endri ni ba batisimu, ari tro Ngwaapi dri aika ra ri asi ausi kohwedru sadini ama layu ni dri. Ba rutikadi ri batia ari nia lejo dii aa, di oba onde ki vu ra. Ba layu esuka ra ri bati ka sitani ni nde ra, enzo Profetaa enzo ridrii, vua dri luci, lidri okpo vu di dri ai redi gboro dru ritro ondeki mi ani ra, okpo dia alujo amadri aa rii amala
ama sadini hwe ama asi nia ta anda dri idri. Eyi Yesu dri i, ana ari i, vua Endri i. Adiki vudia mi ni nde sitani tro ingoni? Sadini na ri ai ka si. Adiki sitani ti nde vu di tro ra adusi igeniki Endri, eyi, vua ari au. Ba batisimu ari tro Yesu dri aika ra ribati ni lunza Profetaa enzo ri dri a mi ndeka ni epe. Ama ai vua mori vu dia mi ndejo ri tro, esua kpodru eyi, ari, vua Endri a. Nyai dii raya? Nyi ni dii kpa kusa nyi vu nde ra jo nyi dri ai layu Yesu a batisimu si, ana arisi vua geni Yesu ni Ngwaapi Rubanga drii vua ani ama Aridipi i ni aa i. Ai diani dii nya si aaya? Nya asiga eyi dii Endri di tro aaya? nyai enzi nyi dri ni cidru ohwe ru Yesu dri ni raya? Nya asi ga ari

kuruce dri dii aaya? Nyi vu di nde ra jo nya asi ga ai eyi dri Yesu a aridri tro aa i. Jo nya I Yesu odra kuruce dri nyisi vua odu lali enzi dri nyi dri pi ni ra nyi vu di nde ra. Majugo Yoana onde vu ra rii ai na gboro dia oluka asi a ru aa si. Vua tro sa ojo ta layu dri ana adrunzi ti ni aia icandi mi ka tro vua ebu aia idele ri ingoni ti tro. Ojo dii (ovi nyi sa nyi vu di nde dru ri i. Yesu emu Endri si, eyi si vua Ari si. Ana vu di ndeka ra si, ba ai tro rii bati isa ka vudi nde ra. Dii leti tete ba ai tro ria vu di ndejo ri i. Ofu atijoa yoana a sile 5:8 ojo, Ta sadini hweka vudri dia rii na: Endri, eyi, vua ari; tadii na truwa aiki ru alu. Ba amgbu ziti dria dini sa kaki ta jo ari Yesu dri idri Endri driaru tro. Kakiko kaki eyi Yesu a batisimu dri ebe ra. Kolea Kenga ki oluka ogu ga urata unzi aia asi nia ri iga pi. Kongo koruki aia enzi ni. Kole ka iki eyi Yesu a batisimu dri rutijo di ri ni. Madi
ka alusa vu di nde kpe jo ai ari eyi tro Yesu Kristo drii kuru i majoa anyi ni di lejo driaru lejo Endri drii, vua ingwe dri i. Ba draa sa batisimu Yesu dri enzi amadri di jedi ndutudru rii aika kuru rii amgbu. Vua ba geni ba ka tete ta eri dri ri isa amgbu. Disi, Yesu a jorea aini anyi nga oru anyisu, rii omaki hwa sule kpe. Enzi olu driasa aia asiga aa. Jo kaiki Yesu ni rasa kaki vu acia.
Ofu loso Batisimu dri rii Ari Yesu dri ri tro kolea gbadru sadini kohweru driaru ausini ba keri a, kaki ai a, kaki ko kaki rari ra
Ai ana batisimu ni dri rii geni a? Ku, dii geni ku dii ta ce rii.
Jo adi ta jo ofu loso ri idri, kole kolu ce. Yesu emu Endri si, batisimu (enzi ama dri dudi ndutu ri si), vua ari (enzi ama dri uhwe di ndutu ri si) kole igeni ki ta di bati na truwa si. Jo ideku ta nzele rii ofu loso rii ku, ki dini gba rii. Kristo ba amgbu ka lidri Kristoba dri du kendre dini gba ri i ani, ki Kristo ba ni kafiri ba kendre dini ba ani ni kpe. Adu si dii ai layu dri rusidi anda dri rii, ai nga ndrejo Rubanga dri rii disi kolu dini kpe. Dini ni ta baa bale ni rii, ki ai ni nya ndrekaa lari Rubanga a hwele amani ri iga i. Dii aia mgbi mgbi ri i jo iya andraga dii mgbe, nyiba lini Kristo ba dri kengwi kendre dini zi ani nyi ngo nyi nze ta nzele odo si vua anda anda si. Yesu Kristo emu vu dri dia dini bare ku. Oba dini ungwele Kristoba dii ba ku. Disi nya ra jojoadru ai kolu lini ni adu? Kesu kpo kovi ki ru vi, nyi geni dini Buddhism drii au ku adu si? Nyi tiri ma mbia di jo ka si i? Ba ziti igeni
yesu ni ovi dini dri si, kaki ko kaki recu kaki joa ta alu rie, aia mgbi mgbi ni te ru ga. Ovi zisi adiki ba bazi ori au, anyiba ombaki anda dri okpo. Anyiba angaki oru vua osu ki. Anyiba eteki lejo anda drii ueka go go ako. Jo madi zi ojo, Na kolu leti tete alu yajo bua ri i ni kpe, kole nyijo dii uduku ce ri si, Oo! Dii tete leti alu rii. Nyi ya bua warii nya tete Yesu ni emudi di eyisi, ari si, vua Endri si ri ai ka si. Nyi su ingwe bue ausi ni Endri ziti isa kolea lejo layu dri, rutijo di, vua vujo bua ri Erika ra.
Ai nyi dri kolu ce: Ba dride esuka Yesu ni leka si ri oni ki ta layu Yesu a batisimu dri idri ana Ari dri tro ku, disi ka ki udra ra.
Adi kodra ni jo nosi ka i Yesu ni ra sa i? Ba batisimu Yesu dri aika kuru ri i. Jo kaa nyaidru migeni Yesu ni au ovidru le luhwe ako rii baka Yesu a ruga tro vua dii leti ali rere engwijo Kristobago dini dri ndredi ri i dru ri i. Meli meri a ali di rii oya lile vua ba lidri esuka ri isa ebe lidri ku. Oce koze ki ofu di sa, eyi adika okpo si imba meli ziti ci evure ai ikonyi re ga i. Disi, elikopita elu oko ebe iba vuru au. Jo ba di koko iba dii dri si kumbeki ai iru ku oviru ba lebaka Yesu ni luhwe kusa dride ako
ri tro: Rubanga ni igeniki kendre ana idekaa ri ani. Ani dri mgbo ku, ki kojoa, maira nya ri ma. Maira, di si mura marari wa. Ki kojoa, ma di nya ri ma. Maira, di si madi bi ta eridi ku ri kigenia ani ka ra ri ibadi koka si. Ki jo onzi ani oru, dri na koma iba ni kole okp kpe. Komaa kole ana okpo si. Ana okorea ga komaa iba ni kole kpe. Jo mori na okora, Koma ta kole okpo kpe, koko kengwi vule kede zianiga di meri ni a. Le luhwe ako ri isa Yesu ohwe ba amgbu ni. Adusi kakijoa ai igeni Rubanga ti Yesu tro ra; vua tro sa ai igeni Yesu ni emudi Endri si rii, ki dii lazi ru vidi vi ri i. Kaki gba ai ba kusa kaki olu ofu loso anda ri ia ni wa, disi kaki ai unza ia ngasi joreaga ai ai ani au sii dii mako ai aka ta alu rii iku. Kaki joa ai Yesu a vu ni ko ti okore gar a, ki odu vule ri si, ole ki Yesu ni keya kemu ana batisimu si, ari si, vua Endri si ni ako. Jo ole ki Yesu ni tete ari driaru ri si kaki vu acia. Nyumbe nya endri ni iba ofu loso ri dri si,
ofu loso eyi dri, endri tro risi. Yesu obe iba lari dri vuru ndi, ba ai rumbe ka aingasi eyi si, ari si vua endri si ri bati ka ra ri aia madi ba aridi elikopita a ri eza megaphone si ale anyeri ma anda anda jo obe iba di i vuru i anyiti anya aga a anya oloko dri ga. Anyi ko, anyolu anya oluka ri ani. Madia iba ni koka dri si si ku. Te anyiti anyi aga a anyiko anyolu di. Ana mori ta kojo ri okora adusi mori dii ana okpo i. Adra ra adusi oga ta jole anini ri aika ni mgbe. Layu tadru ri esujo, kole madi kigeni layu eyi ana batisimu dri si ri vua ari driaru Endri cidru ari di enzi dria ri ni. Lari saa ci dru si sa aa ba lejo dria ru aika asi cidru si ri ba ti nii. ma ri anyi ra rere rii batisimu ma esule Yoana Batisita dri ri si vua ari madri madrajo ra di kuruce dri ri i. Ba tete ari ni aika au ri kojoa, oi ku, ma i ra rii ni. Ma lidria a okore ga meya molu asi egbwe si ari Yesu Kristo dri aika si. Ma Yesu a vu ni ko paka tati a asere ga vua ma
geni tete ana ari ni dri ri kate ka, ate isa nde ra mani vu di ndejo vua enzi cidru ma lidri ni a ri tro. Disidru, di ate ku. Ba Rubanga a ungwele ana bai ri bati ai ba sadini na di bati igeni ka rii: Igeniki Yesu emu Endri si, esu batisimu ra (Yesu odu enzi vu dri rii ndutudru ana batisimu Jurudano dria ti ni ehwe jo, oko onzi draga odu ina joa ri si. Endri emu tete ba ta na di aika risi vua ka ta jodria ru. oo, ma nya Aridipi i. Ma ri nyi eyi si vua ari si. Ma nya Rubanga i. Ba ta nadi aika kuru rii, Rubanga ohwe aini lari ku. Jo aru alua koduru tete ni sa i, Rubanga ojo, Ka, nya ri ru kuru. Maju driaru igeni ta na dii kpodru. Yesu ojo batisimu anidrii ovi lari drisi, vua ana ari ni ovi lali drii.
Majugo Paulo ti Petro tro ai sa ohwe ki sadini Yesu a Batisimu ni dri ana Ari tro eri truwa.
Maju Yesu dri ri bati ohwe sadini adi ni dri? Yesu a batisimu ni dri ana ari tro. Majugo Paulo ojo ta Yesu a batisimu ni dri ra.a? Anyiba ondreki di ojo ta batisimu Yesu dri idri vu si ya i. Ojo Roma 6:3 ga, Ini ama batisimu esure Yesu Kristo si rii, esu batisimu ana dra si ni ku ya? 6:5 ojo, Jo amemuru anetro drare ga kendre ani a draka ri ani, amevu ama remu anetro ana onzire ga kendre ana onzi ka ri ani. Ojo zini ga Galatia 3:27 ga, Anyi ba batisimu esu ka ru Kristo dri si rii anyemu ru Kristo ti tro alu Maju Yesu dri ri
bati isa kpodru ohwe ki sadini eyi Yesu a batisimu dri idri. Ovi draa ama ari di rii aa, dii ungwea batisimu (1 Petro 3:21).
Lari layu tro Opi dri ri emu eyi ari tro Yesu dri si.
Madi Rubanga a ungwele anda rii adi i? Ba enzi aia asiga iyo ri bati i. Layu Yesu a bale ba dri rii eyi Yesu a batisimu dri ri dri i vua ana ari kuruce dri ri dri i. Layu ledi si adiki nga oru vua adi ki su. Adusi? Aia sadini hweka ta na di idri si. Anyi nga oru, anyisu; Adusi ingwe anyi dri eca ra! Vua eku Opi dri efu anyi dri ra (Izaia
60:1). Rubanga etede ingwe dii ama dri oko ojo kole amasa ama su. Kole eriki cara di ni oriki wio ofu loso ri nze ama mori cidru si. Disidru, te ba amgbu keri kuru sa i. Nya i Yesu ni au nyi ko nyi layu esu ra. Nyengwi anda jo enzi kolu dri nya si aa sa i. Adusi nyi driso anda ku. Inde driso enzi vu dri ria mi ni kuru. Nyi alusa enzi nya ari nia rii ni kpe jo nya i eyi Yesu dri (ana batisimu drii au ku i). Nyi alu sa lali ga kpe jo nya i ari Yesu dri rii au ku i. Nyi lari esu kpe jo nyai Yesu Kristo ni emudi Endri si rii au ku i. Nyolu hwa ndutudru anda ni kpe paka kesua nyi sadini jole na ledi ai kpa anda anda ca di ku ledii tete ka ba dri se ta ingwe anda ri iga jo madizi ago kusa /izi ojo driso anidrii enzi aa, ki ka ani ba ana nga si madi anda rii, madi na ani na i driso Yesu nia ku. Ba ziti odu di si di komaa ai ayule ta ungwele anda ri si osiki uduku lejo ehwi konyi ako ri dri ta jole di idri. Rubanga ungwe madizi ago nosi izi enzi ako ki
esu enzi asia ru aa ni raa? ide ledi i kuru. Adusi kungwea kendre ana ndre kaa ri ani. Ani okpo rere, vua ojo enzo ku. Ba eri dria sa lejo ehwi jole anda dii kuru. Adi ki ta ungwe ta u rii tete kesua lokudru tau. Adiki joa anda ki vua naa enzi aa. Nyi raa Yesu isa ka nyi ungwe anda jo te enzi kolu nya si aa sa i, ki ledii ce ku. Yesu ka te ama ungwe anda rii kesua ama ani igeni kendre madi emudi Endri si vua eyi si/odu enzi ama drii ndutudru ana batisimu esu kasi ri ani), vua Endri si ri ani (emu ru si vua odra ama si). Kristo ba ba zi, ta ungwele anda anda ni di ni ta idele ofu loso eyi dri ri batini Endri a ri tro iyo. Ta-ungwele anda anda kusa rungweka anda ni dii lini baa dri ejile ni ri i. Rubanga ungwe nyi anda raa enzia olure nya si ga aa rii? Rubanga ungwe madizi ago kusa nosi /izi alu anda ni ku jo enzi olu driso asiaru aa i jo madi na kigeni Yesu ni ingoni sa i. Yesu ojo hwa enzo ku. Driso, nyisa nyitiri ka madizi ago
kusa izi ungwe anda jo nosi enzi kolu asi a ru aa sa i a? Ledii ta baa urale rii, Rubanga iku. Rubanga ole ti enzo ku. Ka nyi ungwe andaa jo te nyi geni Endri ti ari tro i? hwa. Madizi Rubanga ungwele anda rii tete alu. Dii ba enzi ai asi iyo ri i. Vua oni ote rii ba tete ta na di igeni ka rii. Naa ai dia Yesu ni, Rubanga, eya vudri dia rusi, esu batisimu Jurudano a, vua ora ari si, kuruce dri enzi ama dria ti uhwejo rii. Ba tete ofu loso layu dri ri aika rii ba Rubanga a nile ote anda ri bati i. Ai ba geni anda tro rii. Aiki ta ana idele bani rii kpo dru. Ai ki Yesu emu ra, enzi dii ana draka kuruce dri si, vua onzi dra ga ra. Ta dii kpodru ide ru Rubanga a le nia, Yesu esi buasi vuru oko ojo, Anyi ba cidru teri a ndele ra rii enyevu ma dri, mako ma ba anyo vu (Mateo 11:28). Ide dii ana ama enzi ni duka pi si. Rubanga oni ba tete ari Yesu dri aika au rii ku. Ba tete ari Yesu dri aika au ri bati draa sa enzi olu dri ai asi aa. madi Yesu a nile
ote layu esudi wa rii adii? Nyi geni batisimu Yesu dri i, ari dria ru i vua anda anda ce ari Rubanda dri i, dii kpodru ta ba dia ba ka ra ni wa rii Adu enzi anyi dri cidru ma emure vudri dia rii vua mesu batisimu Yoana Batisita dri. Ajo enzi vu dri dia riikpo dru ohweru ma dri. Muhwe enzi dii kpodru kuruce dri si. vua mari anyi ausi. Ba ta di igenika na truwasi ri ni Yesu, ojo, oo, nya riru ra. Anyi anda vua baciri Rubanda dri i. Nyi gba isa ka ra ri ra jo nya i batisimu Yesu dri i ana ari i, Endri ti tro alu dru i. Ba tete ari ti aika Endri tro ri bati asi enzi olu driso aa. Eku Rubanda dri ia, anda anda tete alu. Dii anda, ta loku rii joka i, le vua kiza. Enzi fufu sa naa iyo. Enzo lunza tro bua naa iyo. Madi cara ako etede di rii adii? Madi batisimu Yesu dri aidi kuru Rii.
Jo odu na keca ni, ba amgbu kojoa mani Opi, Opi, aninga amini ta nya ru si kuru ya? Adro ori unzi nya ru si kuru ya? Amide nyuma nyaru si kuru ya? (Mateo 7:2) Rubanga oba bi ebu loso baa idele ri iga anini engwijo ta bani tojo ana eku ni ga ri idru ni ku. Majoa aini kperi, ani anyi ku, anyi ba unzi di konga mandra pi! (7:23). Ahwe nyini jo eri. Vua mazi ma lidri isa anyi si. Indre ma ku a? Aga hwa nyi kuru paka ma oja tatia asejo rii inga. Indre draasa ma kua? Disi enzi nya asiga aa a? Oo, Opi aa. Ki gaa dru. Draa, nyinga ma laga pi! Ole enzi dipi keya alusa dia ku. Ki odra gba ru si kpo Endri esujo opi lejo nyi dri rii si di ia. Nyi dii adu jo, draka lejo madri sia? Idra rii nya ta Erika ku si. Ini ta ma batisimu ni dri ma ari tro ote a? Ajo nya asi ni a nyi ma barangwa i ni raa? Anya i ma batisimu ni kuru disi masa mai anyi ma boronzi
i ni kuru. Jo anyi ndila vua dra anya ai ni ru sa i. Ajo ta anyi dri rii adu nga? Anyeji anya nga si. Ile ma ra ki anyi layu anyi dri ma anya nga si. Anyera ma raa? Draa, anyolu anya olu ka ri ani. Yesu ojo amani amanga oru vua ama su. Ba bugu ole ri aika ra rii ori oko ai ba cekaa ai Kristo ni ru unzi ri si kusa Profeta enzo ri si ku, vua oma ki su le ingwe bua kpe ni ku. Kiija si tilea ri ka azi retugo ri du ni. Jo madi omba okpo vua ojo ta anda dri, ingwe kosu vudi idri ndutu ra. Izaia 60:1-2, ojo, Anyinga oru, vua anyi su; adusi ingwe anyidri eca ra! vua eku opi dri efu anyi dri ra: vua, vu mudi ka vudi aku ra, vua vu mudi ka ba aku ra: Ki Opi komba anyi drile okpo vua eku driaru ka vuji anyi dri pelere.. Rubanga ohwe amani cara ngajo oru vua sujo adu si vu mudi anda ako dri ofu loso enzodru ri nzejo ri aku vu dia dri ni ndutu. Ba tete Yesu ni aika ri bati ka ani le ni. Ba layu esuka kuru ri ka ani le kpe. Kaki ani le ingoni?
Kaki ta jo tete le dri, ki gba dru kaki ani le kpe kesua nosi kaki anda di ai kpodru kpa le i.
Ta sadini hweka lari enziba dri idri rii na

Sadini laridri ama asi nia rii ingo i? Batisimu Yesu dri i. Vua ta sadini hweka rii vudri dia na: Endri, eyi, vua ari: ta dii na truwa si aiki ru alu Yesu emu vudri dia vua ide ana ebu ni eyi si ari tro. Ide dii oko ari ama au si. Ama lejo baa nzele rii ai, ki lejo Rubanga a nzele rii anda rii ni. Dii lejo Rubanga a nzele ana Ngwaapi si rii. Ba cidru Rubanga a Ngwaapi ni aika rii a asi ga lejo nzele dii aa;. madi Rubanga ai di
ku rii ole Rubanga nibaka enzo, adusi ai lejo Rubanga a nzele ana Ngwaapi si rii kuru. Lejo nzele rii di i, Rubanga ohwe amani lidri oludi tadru rii ra, lidri dii ana Ngwaapi ni ru, madi Ngwaapi a olure asia ru aa ri dri, lidri dia aa vua madi Ngwaapi a olure asi aru iyo ri dri, lidri dii iyo (1 Yoana 5:9-12). Ba rutika-di ri bati esu sadini ba ndutu dri ra. Oba ama kendre ba anda ri i ani. Jo ba tile di layu esuka ra ri bati ka tajo lejo ce layu dri idri, ba kirota driaru ku. Kaki aia ra. Kaki joa amai ledii anda, ama ai ni ondo jo amajo aini ama rutika di ni, madi alusa komba ofu loso ce ama sadini kwere driaru ri andra kpe. Kaki joa amace. Ameri ta baa jole rii au. Ki lejo ehwi dii isa ojo, Ta Rubanga a jole rii retu; adusi dii ta Rubanga a jole ri i. Ojo ta sadini Rubangaa hwele ana Ngwaapi nidri ri idri. Ee a? Sadini Ngwaapi ni di rii ingoi? sadini Rubanga a ama arijo rii Yesu a emujo Endri si,
eyi layu dri si vua ari kuruce dri ri si rii. Rubanga ojo dii ovi ana ama arijo ri i, vua ama ba ani dri i adusi ama i ra. Ba cidru Rubanga a Ngwaapi ni aika ria asiga lejo nzele dii aa; Madi Rubanga ai di ku ri ole Rubanga ba ka enze, adusi ai lejo Rubanga a nzele ana Ngwaapi si rii ku. Lejo di kitedea amani pelere di ba layu esuka ra rii adi ti i ya i ojo madi Rubanga a Ngwaapi ni aidi ri dri geni aa. Nya asiga igeni aaa? Azi nyi i vua ma i. Yesu emu vudri dia ama si. Emu ru si ru Maria dri si okpo Endri ole ri dri si). Kinya aia olujo rii, esu batisimu enzi madri ndutu du jo ani ru. Ana olure kuruce dri rii lali ama enzi dri cidru oli driaru. Onzi odu ina joa risi lidri olure ta dru ri hwejo ama ni. Dii ta Yesu a ama arijo ri i. Esu jo konzi kuru aduta ka ride ni? Ani seka bua ohwe mani sadini ingoni rii? Dii ta ana olujo ma Aridipi i rii. Dii ta ama igeni le rii. Kendre ana jokaa ra ri ani, ana ri ama ana
batisimu si vua ana ari si. Ai kaa ra si, ru nye tro ari ru ra. Ta jole dii nyii vua mai. Ba tile Endri si di rii alusa ogaki eyi ana batisimu drii ku. Kole ogaki alusa ta ana idele ama arijo dii ku. Nyiba ta dii kolu bobo dru dini ama ta di ideka dini ni ama te anda anda Rubanga a lele rii ide au (Mateo 3:15). Aga alusa aikaa Yesu odu ama enzi ni ndutudru pi ana batisimu esuka Yoana Batisita dri Jurudano a si ni kuru. Ba layu esuka ra ri bati alusa oga ki eyi, Yesu a batisimu drii kuru.
Ba ai kaa ra, ki layu esu ka kuru ri bati, ba batisimu Yesu dri ri gaka tatia aserega mgbe ri ba tii.
Adi oba Rubanga engwi enzo rii ni? Madi batisimu Yesu dri aidi kuru Ri i. Ari gba ni ingo ni, majugo Yoana uza Jurudano a, Madi Rubanga aidi ku rii ole Rubanga baka enzo Kesu oli kendre majugo Yoana kolu dia aa rii ira ka amaa adu jo, ama Kristo ba odu disi di ni i? Ka ama zi di Yesu esu batisimu di odu ama enzi ni yotedru si ra. Yoana Batisita isa ohwe sadini Yesu a ama ari ka ana batisimu si ni dri ofu loso r ia kuru a? Enzi anyi dri cidru obaru Yesu ni dri vua onzi ai ana ogu ga saa ana batisimu hwejo ama kpodru arijo
ri si (Yoana 1:29.1 Yoana 5:4-8). Ba Rubanga ni aika kuru rii, ovi zisi, ba ta ana idele ama arijo ri aika kuru ri bati, koba kengwi enzo. Jo ojo Yesu a batisimu esure rii, odu ama enzi ni cidru pi, kaki joa, Ayi, maa mai! odu enzi madri kpodru kuru! odu tete enzi ama tijo au tro rii, enzi amadri odu cidru si rii dri so olu. Diri, kaki ai uri ilegi enzi aia idele odu cidru si ri rure ga ausini ai kesudru layu ausi. Dii ta aia igenile rii, anyisa anyi geni di ani a? Madi ai dia enzi amadri ojeru pi rii Yesu a batisimu si ni ku rii koba Rubanga kengwi enzo.
Yesu ari ama vu alu ate tri batisimu ani dri ri si vua Ari driaru radi kuruce dri ri si.
Adi ka enzo nze ni? Madi batisimu Yesu dri aidi Kuru ri i. Yesu esu batisimu vu alu ate tri. Rubanga ka lari hwe tete ba batisimu ari tro Yesu dri igeni ka ri batini, ki ka ba aikaa ku ri le ga mbge. Kaki vu acia. Amala ari ru raa ti kuru tro konga ta baa ai le ri iga. Ki ba ai kaa driso kuru ri bati esu driso lari kuru adusi obaki Rubanga engwi enzo. Ba ovu acia aia awi ako si ku, ki aia ta ai ka ku si. Madi Rubanga ni aidi ku rii koba Rubanga kengwi enzo (1 Yoana 5:10). Ba aikaa enzi ai dri cidru eberu Yesu ni ru ni kuru rii ndi driasa enzi olu ai asiga aa. Kaki joa ai enzi
ako ni kpe. Odu zisi mesu amba Ekelezia dri nzedi ria gaga ni ako azi ani, amba a gaga, nya i Yesu ni di mgbe enzi nyi dri cidru oe iyo ya? Oo ledi ani. Amala kendre Yesu a enzi vu dri ri duka ndutudru pi ri ani ojo Dria lejo oko ra, nyari ru ra. Dii ce ku a? Oo mariru ra. Draa nyolu enzi ako. Oo ma ani ani. Aduta ka ride ni jo nyide enzi zi di i? Ama te ba. Ama enzi ide di ku ni ingo ni ya? Kole amaru ama enzi ni vua ama je ama enzi ni odu cidru si. Amba a gaga ni di asi enzi olu driso aa adusi oni anda ndutudru layu esujo rii ku. Ta ana lele rii Rubanga ni inyadi ka vua ani baka enzo. Yesu ni ana oluka Rubanga si sa ide unzi vu dri dia raya? Dii gba kiza, kesu Yesu kolu enzi ako ku ri, kolu Rubanga lari dri i dru
ingo ni? Kojoa amani amigeni ani au ni ingo ni? Draa nyi aniba kengwi enzo waa? Ma nyi zi hwa ide ledii ku!. Bugu ole rii ojo amani inya di ani ku. Dia ehwini oba kengwi enzo ni ku vua sa ani ama ani ku. Majugo Yoana ojo gbadru amani ta ofu loso layu dri idri ra. Ba amgbu ole geni baka ta Rubanga a idele bani ri idri ku. Ovi dra ta ce _____ Yesu Kristo emu eyi si, arisi, vua Endri si i. Kristo baa drile ni eri. Ba igeni kaa Bugu ole ria jokaa ri ani riiku vua enzi ru ka, ma enzi dipi, vua ziti ta Rubanga a idele aini rii igeni ka ri bati ka enzi ni ai si ma andra ewo nya itirile ta anda rii joka rii ingo ri i? Ba ta Opi a idele rii aika ku rii, ovi zi si, ta joka sadini eyi dri idri, ari dri idri, vua Endri dri idri ku rii kaki enzo nze au. Ai aidri enzo. Ba ai ako ri koba Rubanga kengwi enzo. Oba kengwi enzo ku. Yesu emu Abu Jurudano ni ga vua dii kare (ana batisimu esure ga rii) di iko anda anda ra (odu enzi vu dri rii pi).
Ba ai ako ri bati oga Batisimu Yesu drii ana ole ole tro mgbe.
Ta sitani ti ori unzi tro a gale mgbe rii adu? Batisimu Yesu drii. Madi ai tro Ngwaapi ni ru ri ka sadini hwe Ngwaapi ni dri wa. Madi tile di rii ago kusa nosi/izi kigenia ana enzi ni ohweru Yesu dri saa ana batisimu esu jo ri si, vua koko kigenia ani ayuru eyi si vua ari Yesu dri si ni wa. Kristoba tile di ri bati kigenia Yesu Kristo otiru vudri dia ru Viriko Maria dri si, oko esu ocadrare kuruce dri kuku esu batisimu Jurudano a, vua onzi ra ni wa. Ba anda ri bati a asiga sadini dii aa. Ta itede dia ari ru ra rii ai Kriso ni ru rii, emu eyi si, ari si, vua Endri si i. Sadini dii nyi a vua ma a disidru ma nyi ni ra hwe sadini dii kolu nyi dri
nya ngasi sa wa. Majo nyini ra ta sadini ako rii lari ku, adusi ta lari itiri jo rii nyiru. Majugo Yoana ojo, Ba cidru Rubanga a Ngwaapi ni aika aia asiti ga lejo nzele disi ri batidri lejo nzele dii aa (1 Yoana 5:10). Dii sadini hweka tete ana ari kuruce dri ri idri a? Kusa, geni baka eyidri ki ana ari nidri kua? Kole Rubanga ni nyini jo ote nyi geni ta di bati na truwa si. Di koko koba Yesu kojoa nyariru ra. Nya jole rii jo tee nyigeni ta eri ta na ledi ia sa nya sadini ni ce ia? Di oviru Rubanga ni igeni ka ovi nya lele ri si tro vi. Di oviru nya sadini hweka nyidri tro vi. Ba diani rii ekpa dru. Vua dria dini sa vudri dia ba amgbu ta tete eri igenika au ta ina ledi ia ri i. Koko kaki joa ai ariru ra kaki ido mgbe bugu sile tadi idri. Ta aia jole dii keriru tee tau na ingoni sa! Dii ta maka kpe ebu. Kaki ai ungwe aia ngasi ba ofu onze ka ri i. Kaki itiri a ai tete ba ofu nze ka rii adito ku ki tro sa ba dini dri i. Aiki
eyi ni kuru ki kaki recu aia lari si! kaki reri ce ani, ki sadini Rubanga drii aia uje ni a iyo. Kaki te uraa ura. Dii nyungwea lari ni ingo ni? Ba tete ai kaa Yesu, emu eyi si, ari si, vua Endri si ri batidri sadini Rubanga drii sadini ba dri tro a a rii ni. Majugo Paulo ojo, Ofu loso ama ejile ri eca anyi dri te lejo ani ku, ki eca anyi dri okpo tro Endri ole ri tro vua ra anda ri tro (Ofu atijoa Tesalonika ba ni rii 1:5). Sitani a asi ni egbwe jo ba ka tete ari Yesu dri ai au i. Kojoa Oo, anyiba lali di, munza anyi ra ha-ha! Ba ziti amgbu aa kaki uraa jo madizi igeni ari Yesu dri sitani kofe pi kaki raa ori ka sitani ni ko kuruce si ci. Ki kole nyera ujea ci sitani ka ta di bati ndre. Oluki lali tro dini ku. Jo ori unzi ri eto madizi ru ni, koba madi di kengwi lali vua tia koe kpo fufu. Dii ori unzi ri ni ta okpo rii ku, adusi anini bakaa madizi ni ta cidru ni ebu ideka adu. Rubanga ohwe sitani ni mori ba di jo rii. Ori unzi ri ko ba madi di kodi hwe bi epe ri ani,
kuza, vua tia koe kpo fufu. Jo di idewa ri, ba ai tro ri kuza, nyinga pi ru Yesu dri si! Nyinga fure! vua jo draa madi ori unzi dia icandile di ai ni iyo ori unzi ri oma engwile ra, oko engwi ondo kendre andrani ati rii ani, kaki joa ledii ari Kristo dri okpo tro nyi aridi rii. Ki dii mori ana ari dri i ku. Ki dii tete ta sitani a bale ondre rii. Sitani ni ori retu ri kokoa `ba Yesu ni àika ra risi ni, adusiku Yesu ni ma`di ama jedi pelere ana batisimu si ri ì, odu lamgba cidru esu ruhwedi amani rii ana batisimu si pi vua o`du inajoadru ri si, onzi lidri di.Hwa alusa Sitani kolu sadini batisimu Yesu dri ri tro ri ì laga lari ana ari si ri tro kpe. Sitani kolu alusa sadini Yesu a batisimu dri i laga, Lari ana ari dri tro kpe. Kendre anya nikaa ote ri ani paderea Katoli dri ri bati saa ziti si ta aia ndrele rii ori unzi rii ori ka. Undre dii senema a si ra. Senema madi ta itirile ridedi ri ide di ungwele, Padere ri ka kuruce idele bau si ri ko
dria koko kojo a di, padere di isa kodra ra. Ki madi tile Endri si di rii alusa oza mia ni diani ku. Madi ai dia oti ani Endri si di rii saa cidru si sa ka tajo ari vua eyi Yesu dri idri. Jo sitani koma ani icandi le ni sa, ka sitani ni zi lazi si, ini Yesu odu ma enzi ni cidru pi ni ote a? Sitani koko kolu pi. Sitani ole oluka ba tile Endri si di ri bati i laga ku. Jo madi tile Endri si di ri ori naa, mgbe sitani koria enze ka. Ojoru ba di aiki ta jole Ngwaapi ni dri, rii kuru vua sadini driaru ai eyi dri ari dri rii tro sa kuru. Sadini Rubanga a Ngwaapi dri rii ingo i? Dii ana emuka Endri si ki ana enzi ama dri duka eyi sii. Odu enzi vudri rii ndutudru ani ru vua ari driaru ora kuruce dri ama cidru si. Dii layu eyidri ari dri, vua Endri dri i ku a? Ba ka enzo nze Rubanga nandra adusi igeni ki ofu loso eyi dri, ari dri, ofu loso layu dri dii kuru. Ofu loso ziti rii enzodru.Disidru ai aidri dii mgbi.
Sadini Rubangaa Ngwaapi dri rii ingo i Ana Batisimu,i, Ari i vua Endri i. Kaki ko kaki esua ofu loso enzodru dii ta yo ri i. Anyi ba ongwiki 1 Yohana 5 ni ga, ana ciriciri rii 11 ojo, lejo nzele rii dii. Rubanga ohwe ama ni lidri oludi tadru rii ra, lidri dii ana Ngwaapi ni ru. Ojoru Rubanga ohwe amani lidri olure tadru rii ra, vua lidri dii madi esudia ri ia aa. Vua lidri dii ana Ngwaapi ni ru. Ba lidri olure tadru ri esuka ra ri bati aiba layu esuka aia batisimu Yesu dri aika ana ari tro si rii. Ba ayule ra ri bati ka lidri olure tadru ri esu ra vua kaki olu ru. Nyesu lidiri olure tadru rii ra ya? Ana ciriciri 12 ojo, madi Ngwaapi a olure asi aru ri dri, lidri dii aa; vua madi Ngwaapi a olure asi a ru iyo ri dri, lidri iyo. Ovi zi si,
madi ta Ngwaapi a idele vudri dia ri ai di __ Aria i, batisimu i, anadra kuruce dri ri i, vua ana onzika __ni ai di rii esu, lidri olure tadru rii ra. Ki madi ta dia alu ni ebedi rii esu lidri ku, vua trosa esu layu ku. Majugo Yoana ojo ba Rubanga dri rii aia ai ta Yesu a idele ri idri ri si. Eyi si, ari si, vua Endri si. Ta di ketedea bani di lejo dii aidri aa ya kusa iyo ya ni ni. Ondre ba ayule ra rii wa rii aia ai eyi Yesu a batisimu dri aika si, ana ari si, vua ana Endri si. Ba tile Endri si, di kuru ri bati ka bilo upe indri tro kpe.
Ba Tile Endri si di Kuru ri bati ka Indri ti upe Bilo tro kpe

Adi ka ba ayule ra ribati upe ba ayule kuru ri tro wa rii ni? Madi ruti di Endri si ri i. Majugo Paulo isa di a ni. Tiluza Rubanga dri ri ba ti ka bilo ti ovi indri tro pelere wa ni ingoni? Kaki tiluza anda Rubanga dri ri bati upea ba ai muka mu rii tro ingoni? Ba layu esuka eyi Yesu a batisimu dri si ana ari tro ri bati esu mori ta ndrejo wa rii ra. Jo madi kolu Padere kusa nosi madi ofu nze di rii, kusa amba ekelezia ikonyi di rii, jo ka ba layu esuka ra rii ndre kpe, jo kusa ka bilo ti ovi indri tro kpe, karuni otikiru dri di kuru, vua sadini driaru aa ru iyo. Ki ba tile di ri le mgbe kaki mgbi mgbi ani ndre wa.
Ba lidri ako ri kaki mgbi mgbi ani ndre wa kusa kaki mgbi mgbi ani ni ote. Jo nosi ondre ki mgbi mgbi ta endredi ayi ebi ani ri kendre ayise ebi ani vua ingwe rii ingwe. Ki jo nyeji nya mi ni ire, nyindrea ote kusa nyi ovi ani ni ote. Ki ba mi mgbo rii kaki ta ndre di ayise ebi oru rii endre di ingwe rii tro ndrea ra rii lofoba ayule kuru ri tro wa. Anyiba onze ki ofu loso layu drii, ari drii, vua Endri drii. Kole onga ki oru vua osu ki. Jo otra ba ama i laga ausi ni kaki dru aci ai ce rii si, ojo aini ta lejo ba dri si ku. Ofu loso ri ia bugu atijoa Yoana a sile rii 5 onze ehwi ani pelere. Kole onzeki duba ani alualu sadini driaru tro ausini dri kia kociru ku. Lejo baa nzele rii di i, lejo eyidri, ari dri, vua Endri Yesu dri ingwe layu drii. Bajoadru bani eyi Yesu dri nijo ole, kole ongwe ki ingwe bue. Kole onzeki driba ani pelere ausini madizi alusa vudri dia anda di ni di ku ani kolu iyo. Joba tile Endri si di ri bati onga ki oru vua osu ki ku, ba ambgu ko dra
layu esuka ako, Rubangaa asi koko kolu disi egbwe ku. Ka ama ungwe tiluza manza rii. Anyiba duba kaiki ofu loso eyi dri vua Yesu a ari dri di ni. Ra ma di angwajo vu ekpadru rii amala batisimu Yesu dri rii baa lari ni okpo rere. Jo ojo ta baciri dri, kole onze ;driba ani di di, ovuki lejo ehwi nia si ausini adiki nia ote eriki ehwi ani ra i. Jo oleki ta ini ka ba ta ni ka ku ri batini, adiki mgbe idoa ta laka si. Adi ko adi ai ini kidoki dru ta sika ta aia lale disi i. Jo nosi kaki draa lejo ehwi pa emu alu wa ovidru sikaa lali, Adiko adi idoa lejo dia bisi bisi ti nzele ai ni. Dii ondiku sa ovi baa ta jojo baziti ni Yesu ni dri rii ausini adiki nia cuwi dru eri ki ehwi ani ra. Kole onzeki batisimu Yesu dria ehwi ni anda anda. Emu vu dri dia eyi si, ari si, vua Endri si. Milegi ni ausi ni anyi Yesu ni igeni anyini Aridipi dru au anyingo anyi layu esu ra. Layu eyi dri Endri tro rii keti enga jo ai Yesu a batisimu ni a ri iga, ari driaru kuruce dri ri iga
vua ai Yesu ni Rubanga, ama Aridipi i ni ga.
LEJO RUNZEDI RI I 7
Batisimu Yesu Dri Ka Lari enzi Ba Dria Ovi Ni Ete
163 Batisimu Yesu Dri Ka Lari enzi Ba Dria Ovi Ni Ete
Batisimu Yesu Dri Ka Lari enzi Ba Dria Ovi Ni Ete

< 1Petro 3:20-22 > Ba rarika eyi si ra rii kpodru aro.Eyi dii ovi batisimu anyi ari di (andi ru dri je ka si rii ku, ki Cara icara le Rubanga ni ra anda ri si rii.Di itede ru onzi ka Yesu Kristo dri si), otu bua ori dri nyare Rubanga dri iga, ka malaika cidru ase vua ka amba bu a rii okpo bua ri tro ase ni. Amengwi anda rii adu si? amengwi anda rii kiza Rubaga dri si Rubanga oni ama oca ama tire vudri dia kuku
sa ote. Oni adi ama ti enzi ba isa ote disi obi ama cidru ai ba ri ari le leti ana batisimu dri si, ani di odu enzi vu dri rii ci dru ni. Ari ba aikaa ra rii ci dru vua oba engwiki ana a i. Dii ta ci dru kiza Rubanga dri a idele rii. Kendre ana ru si ka Bugu longo dri 8:4 ga ri ani, Ba ni, adu ta anya ana lejo ni ra jo nza rii? Ba jele ra, rari aia enzi nia pi rii ai ba ana le tema ri esu ka rii. Ai ana baciri i.Ama ba ingoni rii, ama ba tete ana ari ni aika ana Endri tro aca recore baciri Rubanga dri i dru kuku rii,esu aca engwi re anda ni kuku vua ama rarire rii,ohwe amani drimgbo ani ungwejo ata dru raa? Ama enziba, enzi ba tile oluka vu dri dia kinya 70 kusa 80 jo ama ru ni pelere i ri i. Saa esu ama jeer enzi ama dri ia si kuru rii, vua ama driso ai bare Ofu Loso Yesu a batisimu dri idri ana ari tro kuku rii, ama ba anda ri i ku vua ani ote dubasi ama dra ra. Majugo Paulo ojo,ana olujo dria sa dini rii kiza Rubanga drii. Ama ani anzo kiza dria ru si.
Madi ta bidi enga bua si esi vuru vu dri dia oko ari ama ra, oba amengwi ana baciri i vua ana ba i. Ama ani anzo kiza si ana lari eyi si vua Endri si ri si. Ana ra ama ai jo amolu dru ana baciri i, ba ani dri anda rii rii adu?Ani dii esu ama endreka pelere si a? Ani dii esu ama esi ka ca si a? Kusa loso ama dri si a? Kole ama ra ta dri a ru vua ohwe anzo ta ana idele ri si. Ra ni Rubanga obi ama olule ana ba i vua olu le opi ani dri bu dri i a ane tro. Rubanga oba amengwi ana ba i ausi ni amolu dru ane tro ta dru. Ledii ra te Rubanga a tutu cojo ama ru lidri oludi ta dru ri si rii. Oba amengwi ana ba i rii ama endre ka pelere si ku, ama esi ka ca si ku kusa ama loso onde ta cidru rii ra si ku. Ra laka rii te ana ama le ka ndro si. Ki ovi zi ama ari di rii aa rua ni Batisimu (1 Petro 3:21). Aru ba ubi ku ari ru ni, ba aro ariru eyi nia si ni (1 Petro 3:20). Ba ubi ku, te ganyi a madi alu, ei a ba eri ariru ni. Jo dini ri, ama cuwi si ande ba ziti ra a? Alu di
sa di ni ku,ama ba tema mgbi ri i ku ki ama riru ai si eyi si vua Endri si, ama rarika ra ni ta nyuma rii vua ani hwe hwele ilili rii vua tro sa ani tutu retu rii ama ni ani ungweka ama Ata i kusa ama Opii. Ama di ga alusa kpe. Adi ani ungwe ama Ata i kusa ama Opi i ni ingo ni jo ama dri so sa enzi ba i? Jo ara ta lejo ce ledi idri dria ama riru ra i ri, ama ni a Rubanga ole ama amaa ta zi ideka ani ni ako ni ote.Di si ama nzo ani ku a? Adi esu ama ti vua ama dra lidri ama dri unzi ri i a, oko lidri ama dri keko aci oludi ta dru ri i a,jo esu kolu ana le vua ana tutu i ku i. Ama Rubanga ni anzo idi idi ana tutu si vua le ana ba joadru ama engwi jo ana mi ga ana baciri i konyi tro ri i si.
Lari Laje Oru Rere Hwele Ama ni Batisimu Yesu Dri Si Rii
Ba andra ni Nue ni nga ri ba ti udra adu si? Adu si ai ki eyi ni kuru (Batisimu Yesu drii). Ovi zi dria ba aridi rii aa ru ani batisimu. Osi ru petro atijoa dru ri iga tete Endri aro rii ari ru eyi elu di ri i a si ni. Ba weli koca si Nue ni nga i? Adi ba naa weli ni ni kpe ki driso odu esu weli kolu Million alu. Ba tete aro ei Nue dri i a ri ari ru ni ba million alu di i a i. Jo odu weli ledi i ni karu vi ba dri odu disi rii tro ni wa. Amala ojoru, weli ba dri odu disi rii onde Billion azia ni ra. Ba dria dru di ni rujeka pelere aia enzi ni a ri ba ti kate ba Yesu ni ai ka ra rii lofo weli si si? Jo odu ki ovi dru ganyi alu adi ki
ndrea ba a ru ubi ku. Ganyi ma olu re ri i a ire ba 250,000, di i a ba jele aia enzi ni a ra rii si? Tete 200 le i a? Jo esu eco kengwi mia dri si sa kolu ingoti? Ehwi ani ba elifu rii a tete madi alu esu tutu laje dri rii ra rii ni. Ola ru esu ru Kristo ba weli Korea a rii Million 12 dii katoli sa aru dru. Dria di ba ti ia ba ti le eyi si vua Endri si di rii kpodru si? Kole abo anye tro uje a ci tete Nue ni nga ba weli vu dri ambgu dii a ba weli aro ari ru ni. Kole oni ki ote ba Yesu ni ai ka ra rii enzi ai dri oje ru pelere aia batisimu dria ru ai ka si, disi dru odu enzi ai drii ndutu dru pi. Ba ubi ku ai Yesu oje ba cidru ana batisimu si vua ana kuruce si ni ni. Nyi ndre driso eno Yesu a onzi ka dri ni, Ba onzi ka ane tro rii si? Nyi ndrea enga ki Yerusaleme a esi kaki evu Yesu a dri ga vua awi ana dri ni mgbo ai aijo. Nyi ra dri so ta dria ru nyi ti ri a ru naa ba vuka lini sukuru Rubanga dri iga ra rii si kusa ebu ide ka rii si. Odu di si ba
vu ka lini sukuru Rubanga ni ni jo ri iga ra rii ekpadru, ki adi esu a aia ba ubi kua ri oni vua ai batisimu Yesu dri ri ka layu hwe wa ni ni. Ba ziti vu ka lini ta lajo Rubanga dri ri iga ri kojo a Yesu esu batisimu rii ana oluka madi anda rii si, ziti kojoa ohwe laka batisimu rii ausi ni kengwi dru ama ani si, kengwi dru ba si. Ki osi ru Bugu Ole rii a maju ci dru dii, Petro ti Yoana tro ai sa ara onzeki ta Yesu a batisimu ni dri jokaa enzi ama dri rii kpo dru oba ru ani dri si ni ra ama sa ama i ra. Maju onze ta Bugu Ole rii a ojoki enzi ama dri rii ci dru obaru Yesu ni dri ana batisimu si. Ani dii sadini au jo kiza Rubanga dri si ama sa ama ni layu esu jo aikaa si rii.
Tazi Alu Di Sa Iyo Nosi Batisimu Layu Kusa Laje Dri i ga i

Adi esu Rubanga a le nza go dru rii ni? Madi batisimu Yesu dri ai di ana ari tro rii. Ba amgbu koraa tete Yesu ni aika adi te di ka ama ari ni. Di ni amgbu dri lini ovi aia lari esu jo rii aa, vua ba amgbu koraa batisimu Yesu dri rii lini Kristo ba ni zoo jo rii, ki ledi ce ku. Bugu elifu ubi ma lale ra ri i lofo si, mesu bugu alusa mgbimgbi lari tii lofo laje kusa layu batisimu Yesu dri vua ari drii, lari Rubanga drii tro kuru. Tete ba aro ari ru ni Nue ni nga i. Ani ku di ba si ka rari endru ni ya i. Migeni kolu ubi ku. Ba rari ka ra na i ba batisimu Yesu dri ai ka ana ari tro ra rii. Ma aci re ekelezia under si rii, mesu ai
lofo ba ubi ku ka ka ofu loso batisimu Yesu dri idri ri nze ni, dii ofu loso anda drii. Jo igeni ki layu batisimu dri vua ari Yesu dri rii ku, amolu dri so enziba vua ama ri ru sa dri so kuru, jo sa ai ama dri acijo ekelezia a rii kolu ingoni sai. Ama ci ekelezia a lidri ama dri iga ndi ama fu dra ki ru sa enzi kolu ama asi ga aa vua amolu enziba. Jo ama ci ekelezia a kinya 50, ki ru sa enzi olu ama asi ni aa ri, ai ama dri kinya 50, dii konyi ako naa enzo ni ta. Da rii nya ai zi ce ri esu ka odu zi alu sii. Ba amgbu Yesu ni aika ra rii lofo, ba ai ce tro rii ba batisimu Yesu dri ai ka ana ari tro rii, kohwi Opi bu dri i a ra rii ni. Ai ce rii nya ta anda rii aika Ngwaapi Rubanga dri esi vu dri di a ra vua batisimu anidri si odu enzi vu dri rii pi i. Ai di ani di ka ama ji Opi bu dri iga ni. Kole ama i vua Yesu a ari ora kuruce dri nyisi vua ma si. Kole ama ni dii ote ama ni ani anzo jo wa vua eku hwejo ani ni wai. Ama ba ingoni rii? Ama baciri ago/vua uku tro rari
ka ra batisimu Yesu dri si vua ana ari ri drii. Ama ani anzo ku adu si? Yesu ni ohwe batisimu Abu Jurudano ni a esu ana kinya ni mudi na di ideru ama ari jo. Disi, odu enzi ama drii kpodru pi vua esu lamgba ama si kuruce dri. Kesu jo tee amara ta driaru ni sa, tazi amani idele wa ani iyo ra rii ama kiza retu ri tro anzo hwe anini àu. Kole anyetro cidru oniki ote ta cidru Yesu à idele vudri di à rii ide ama lari ni. Atijoadru rii, emu vudri di à ra. Esu batisimu ra, eparu kuruce dri ra, onzi dra ga si o`du inajoadru ri si ra, vua draa dini ori dri nyare Rubanga dri ri iga. Lari Rubanga dri rii ba cidru ni madi zi ebele ra ani iyo. Lari Yesu dri rii cidru nyi ni vua ma ni. Ama Rubanga ni anzo ana le si vua tutu si. Ani long zi ofu loso ri ia ote, ka ru ngo di ni. Odo pelere rii aa. Ba amgbu vu dri ri i lofo, ma madi ana le ni esu di lari tro rii. Ana le au jo rii! Ana le ma ni rii, Odo pelere rii aa. Ba amgbu vu dri di a ri i a, ama tete ba rari ka
ra rii,engwi ki ba dri aru i rii ni. Ama ba ana le ni su ka rii. O le Rubanga dri, kiza Rubanga dri. O ana le au jo rii ingo pi! Ana le mani rii. Yesu esi vu ru nyi ari re vua ma ari re, layu ana batisimu dri ri isa ba ni, Ofu loso rii te ta sabi rii ku; Ki ani anda ama lidri ni nzu di ta unzi ri i a si ji dia Opi Rubanga dri ta pelere ri iga rii. Kole nyi ba uje a ci rii ai ni ta anya lofo ga Rubanga tro rii. Esi vu dri di a ama ari re. Ohwe anini batisimu vua esu lamgba kuruce dri ama enzi ni du jo pi. Ani tutu ingo ni rii jo ba ai tro ri ka Rubanga ni ungwe aia Ata i! Ama Yesu ni ai ama Aridipi i dru vua ama rari ama enzi nia ai si wa ni ingo ni si? Ledi karide wa rii ana le nzago dru ama ni ri si. Ama ri ru ani si adu si ani madi ama ledi ati rii.
Yesu Oje Ama Enzi Ni Vu Alu Ate Tri

Kristo ni ana ngasi icandi ru vu aludi ate tri, ani madi anda rii ki icandi ru bq unzi ri ni ausi ni ani koji dru ai Rubanga dri (1 Petro 3:18). Ohwe Kristo ni batisimu ama layu si vua odra kuruce dri vu alu di nyi ari jo vua ma ari jo, adu si ru ba unzi rii. Ama ri ru vu alu ate tri a nosi ama rari be? Vu alu ate tri. Odra vu di idri vu alu di ama edu jo lamgba Rubanga dri ri i si pi. Ausini ama to dru Opi bu dri i a vua amolu dru Rubanga na ndra ta dru, esi vuru dia ru ari tro si vua oje ama enzi ni ci dru vu alu ana batisimu si, ana dra kuruce dri ri si vua ana onzi ka si. Nya i Yesu kristo ari ama
ndutudru ana batisimu si vua ana ari si ni ra a? Jo nya i ofu loso ana batisimu drii ana ari drii tro kuru, nyi ra ri kpe. Adu si ama mori ako, ama ru ti di ni kpe jo amai Yesu ka ama ari ndutudru vua ka ama enzi ni je vu aludi batisimu ani dri si vua ari si ni kui. Ohwe batisimu ani ni ama enzi ni du jo pi vua ali lejo ana dri ga kuruce dri ama si. Oje enzi cidru ba enzi ba ria idele rii vu alu di layu ana batisimu dri si vua ari si. Esu kolu ta okpo rere rii ama ba ri ni layu kusa ama jeka i jo kesu te oru enzi saa cidru si jo ide enzi ra sa i. Alusa Opi ka ba ai anda ni kpe jo sa olu ki cuwi saa ci dru si, olu ki egbwe vua aziki ta ekelezia a ingoni sa i. Disidru, ai batisimu Yesu dri idri ri ba ti ana ari kuruce dri ri tro ta duba si rii ama ni lari loku ri esu jo i. Kole dubasi ama i eyi vua ari ni. Ta loso ri ide ka, oluka loso a konyi ni iyo lari ama dri esu jo i, vua enzi ni rebe jo i. Lobu ovi ra laje oru ri jeka ba ta ako ri ni ni ta idele nya lari tro iyo, jo sa odu ci dru si nyi hwe leidipi
nyi dri ni lonya loso rere rii sa i. Yesu ka te ba ana batisimu ni aika ana ari tro ra rii ari au. Jo ama i Rubanga ari ama batisimu Yesu dri si vua ana ari si vu alu ate tri ni ra, ama ra ri ra. Ba zi ti koraa jo Rubanga kojo ta Bugu Ole rii a ra sa kolea ai kora ta dria ru nza kpa, naa ama le madia ni, amale anyiba igeni ki lejo dri aru ni kendre ondi Bugu Ole ria jokaa ri ani. Eberei 10:1-10 Osi ru di ni, ari ama vu alu di ate tri. Ani ta ce rii Rubanga ka ba batisimu Yesu dri ai ka ana ari tro ri ari au i. Kole ama sa ama i ani ani. odra vu alu di, ari ama ci dru vu alu di, Oo ma adrunzi, anya i vua anya yu ru. Anyi ba teri anyi dri rii batisimu Yesu dri ri idri. Yesu ari ama lidri ci dru unzi ri ia vua enzi ama dri i a vu alu di ate tri. Batisimu ana esu le ri si vua ana ari ra di ri si. Madi anda ri odra ba unzi ri ni (1Petro
3:18). Yesu ni Rubanga ani enzi ako vua ide hwa alu sa enzi kuru. Esi vu ru ama dri ru si ba ari re aia enzi nia. ohwe anini batisimu vua odu ama enzi ni ci dru pi. Ari ama enzi a si vua anda ako a si pi. Enzi ci dru ba drii ido jo oti nga ndi dra nga rii oba Yesu ni dri batisimu dri aru inga vua ba ci dru ri ari ru lejo alika andra ga ri i a pi di ide ru ana ari a raka vua ana dra ka kuruce dri si. Ohwe ani ni batisimu ama enzi si vua odra dra lou ri si ama kare ga. Dii lari ana batisimu drii. Yesu ari ama ci dru enzi ba rii vu alu di ate tri. Ama ci dru awi ako! Yesu oje ama enzi ni ci dru ido jo oti nga ndi odu ama dra jo ri inga esu lamgba laka rii kuruce dri ra. Ama ba Yesu ni ai ka ra rii kole ai ki ari ama vu alu di ate tri batisimu ani dri rii si vua ana ari si. Ama mori ako, ki Yesu ni ani ani ku, amba ai ta ku ki Yesu le komba a. Rubanga ari ama vu alu ate tri. Rubanga a ba vu dri rii le ka ndro si eze ana Ngwaapi ni alu tendende rii au si ni ba cidru
ani ai ka ra rii kudra dru ku ki kesu ki dru lidri oludi ta dru rii (Yoana 3:16).Rubanga ehwe ana Ngwaapi alu tende rii oba ohwe ana Ngwaapi ni ausi ni enzi vu dri rii ci dru oba dru dria aru, ausi kesu dru lamgba ba vudri ri a kare ga. Lari au jo dii ingo i! Le au jo dii ingo ni! Ama Rubanga ni anzo ana le si vua lari si. Rubanga ka ba eyi ari tro Yesu dri ai ka ra ri ari au. Batisimu Yesu dri ana ari ra di ri tro si, vua lejo ce Yesu ni Rubanga a Ngwaapi i ri si. Ba Yesu ni ai ka ra rii ai ba batisimu Yesu dri ai ka ra rii disidru ka ki lidri olu di tadru ri ri esu ra kendre ba bale anda ri ani. Kole ama ci dru dubasi ka i. Adi ari ama ni? Rubanga ari ama ni a? nosi ta ana bi le ria alu ari ama ni? Dii Yesu ni Rubanga rii, ari ama ni. Ama ri ru rii adu si ama i layu Rubanga dri rii ra vua ani dii layu lari drii.
Yesu ni Opi Lari Drii

Kristo a ehwi ni adu? Padere, Opi, Vua Profeta Yesu Kristo ni Rubanga. Yesu a ehwi ni Aridipi i. Vua Kristo a ehwi ni madi tri le adu si ri i. Kendre Samuele a Saulo ni tri ka adu si Ofu Oku a ri ani, Opi adi tri a tri adu si, paderea sa adi tri a adu si, vua profeta ni sa ana ebu ni ide jo kole otri ani adu si. Yesu esi vuru dia vua otri ru ebu ovi mgbimgbi ai ina si. Alu ni padere dru, Opi dru, vua Profeta dru kendre amba azi azidi bu a ri ani. Ohwe batisimu laka odu enzi ama drii ci dru pi. Ana laru hwe ka ta Ata a lele ri idere ga si azi ani azi enzi ti uhwejo ri i dru Ata na ndra. Ma leti, ma anda, vua ma lidri madi koya alusa ma ata dri kpe jo eya ma dri si ku i. Yesu
ka ba ani ai ka ra ri ari ana enzi ai dri duka pi batisimu ani dri si vua ana ari si si i. Adu si lidri aa rii tete ari ni a? (Levitika 17:11). Yesu a ari ora ana batisimu ni vu leti na si azi ana li dri ni Rubanga na ndra musara enzi dri uhwejo ausi ni ama ba ai tro rii kari dru ru ra. Onzi odu ina joa ana dra ni vu ri si vua onze ofu loso rii Endri mabusu a rii ni. Ba ayule kuru rii kaki endre Endri si kendre mabusu a ani adu si aia enzi si. Yesu ojo ofu loso rii dii, ofu loso eyi dri vua ari dri ri i. Rubanga ohwe ama ni ofu loso eyi dri vua Endri dri rii ama ari le au. Madi ai dia ra rii ka ru ti di.
Batisimu Yesu Drii ana Ari tro ka enzi ba ari ni

Ama ura ta loso ri esu Rubanga na ndra ingo ni? Ai ba ka batisimu Yesu dri idri ana ari tro si. Yesu Kristo ni ama Aridipi i, vua ojo ru 1 petro 3:21 ga, Eyi dii ovi batisimu anyi ari di (andi ru dri je ka si rii ku, ki Cara icara le Rubanga ni ra anda ri si rii. Onzi ka Yesu Kristo dri rii ta du ba si rii lari enzi ba dri ni i. Yesu oje enzi enzi ba drii ndutu dru pi ana ba kaa ani dri batisimu nga si. Nya i batisimu Yesu drii ra a? Nya i enzi ama asi ri ojeru pelere rii ana batisimu si ni raa? Ama asi oje ru enzi ci dru a pelere, ki ama ru le ka dri so enzi ide. Madi a ru tika di a ehwi ni ka enzi ide kpe i ku. Ama ba tile di ri isa ka enzi ide ki
ama asi kolu pelere adu si ai ama dri batisimu ru rii si. Di si dru lejo sile oru ledi ojo, Andi ru dri jeka si ri i ku, ki Cara ica ra le Rubanga ni ra anda ri si rii (1 Petro 3:21). Yesu a enzi ma dri je ka pi vua Rubanga a lejo alika laka ri ai ka ra si ma ani ai ku adu si. Ama ri ru Rubanga na ndra vua ama ra engwi pelere. Ura ta ama dri ri ka ru je pelere ni ingo ni? Ura ta ama dri karu je pelere jo ama i batisimu Yesu drii ana ari tro rai. Ari ma batisimu ani dri si vua ana ari si, ma ani ai ku adu si? Ama riru Rubanga na ndra vua ama ura ta engwi pelere. Ama jo a dria sa Rubanga andra Yesu oje ama enzi ni kuru ni kpe. Kendre ama jokaa Rubanga ole ama ku ni kpe ri ani. Ama urata engwi pelere vua te sa enzi itiri re a ga emi, jo amide tazi ego mgbesa ama nia ote. Ani ledii te leti ama ni ama urata a ta mba jo pelere wa ri i. Jo urata ama dri kande ama si ra ehwi ani ta zi ego rii aa. Eyi Yesu a batisimu dri
ri ka andi ci dru enzi dri ri je pi. Yesu odu enzi ama drii cidru ana batisimu si vua oje ama pelere oje ama ura ta isa tro. Jo ama i dii ra loku dru ama ura ta isa kolu pelere. Ama urata kolu pelere ni ingo ni si? Nya batisimu vua ari Yesu dri ri ai ka si. Madi alu alu dri urata unzi vua andi rii aa ido jo ndi ani ti jo ri inga ki jo ama i enzi ama dri rii oba Yesu ni dri ni ra ta ledii ci dru dua pi. Ani dii ai ba tile Endri si di ri dri i. Ani ta au jo ri i ku ki ta kole nya i ri i. Nya urata ni pelere a? Kolu pelere ni nya oluka lidri loso ri si si a? Kusa kolu pelere rii nyaa enzi a ru baka Yesu ni dri vua nya ani ai ka ra si a? Ani dii tete ai nyi ni urata loso ri esu jo rii. Lejo zi ti lidri tro rii aa ki lejo ziti dri le lidri iyo. Ba ci dru ria urata ka ru je pelere rii ingo ni? Leti te ce ama ni engwi jo anda vua urata pelere ri esujo rii kole ama i lari Yesu dri ndutu ri i. Jo amai batisimu dri aru ni ka ama eco ole ehwi ani ka andi ama ru ga ri du pi i ku. Ki koba urata ama dri Rubanga ni andra
ri kolu pelere. Ledi si dru ojoru, amura ohwe ani ni batisimu, odra kuruce dri vua onzi dra ga si ra, dri a di ni ori dri nya re Rubanga dri iga. Jo saa eca ra keya kengwi vu dri dia di Ba ani ute ka asi cidru si ri ni kari tede vu erijoa ri si di lejo enzi dri si ku ki lari eji le (Eberei 9:28). Ama i kengwi ama ji re, ndro le ama ba ani uteka asi cidru si rii, vua amengwi enzi ako rii ama batisimu dria ru ri aika ana ari tro si.
Ebu Ovi Ai Loku Ri Itiri Jo Rii

Ama rari batisimu Yesu dri rii ako waa? Ka ride kpe. Abi ovi ai itiri jo lidri a di idele esu amu ba ti ani ca ku ru ekelezia ama dri Daejeon ni ga. Rev.
Park ni ekelezia Daejeon dri i a ri ojo ba ru du ka ra eri ri ni enzi alu disa vu dri di a batisimu dria ehwi ni ako rii iyo. Izi dia ago ori odu oko re au saa lini nzejo ekelezia ziti na ia ri si i adu si leiba ziti ri kaki ofu loso ri nze ki kaki layu esu le batisimu Yesu dri si ri ebe ci disi oba ago di ka enzi ru odu ci dru si. Ki ama dri dia ekelezia Taejon ni ga ka ta eri mi tri mgbo dru. Adusi ojo ani ni enzi dria ru rii ndutu dru oba ru Yesu ni dri. Oba engwi ta adu rii izi di ni ani ita jo ausi ai kovu dru ekelezia a i. Odu zi alu, ori ekelezia a vua eri bugu Roma dri 8:1 ni a ojo ru, Disi dru ba remuka Yesu Kristo ti tro ri idri lejo ali ka iyo. Disidru mgbe saa nasi ora ta a, ojo kumbe gba jo madi ai Yesu ni ra ri ani enzi ako.Ma sa ma Yesu ni ai ka ra si madri enzi iyo. Disi dru mgbe oze eri ana lotu dri vua ana ozi ti dri sa alu alu dere ojo, Enzi anya asi ti ga aa a? Jo aa ehwi ani ai anyi drii ce ku. Lejo di oba Rev. Park igwe ana oku
ni ra. Ago oni driso ta batisimu Yesu dri idri ku ki ojo asi okpo dru ani enzi ako. Dii ri ba ru du ka ra di ido lejo esu ka lidri okpo tro. Izi odri olu re madi dini dri i ki ru sa enzi asi a ru aa vua di ni ri ago ojo ani enzi ako, ago aci ekelezia a vu amgbu kuru ki mgbesa oni ani enzi ako ni ote. Izi oni cuwidru ai eri truwa si ai dri enzi aa i. Ido ki ta iro ka dria ru. Ago isa oya andraga jokaa ani enzi ako tro i. Adu si Bugu ole ri ojo, Disi dru ba remu ka Kristo ti ri idri lejo ali ka iyo. Ki izi di le kaci andra ga jokaa ani dri ana asi ti ga enzi aa tro i. Di si odu zi alu izi dia olu ka madi ta radi palanda ri i si odu ra yajo Rev. Park dri ani zi jo di ta ana jole ria ehwi ni adu ya i ndrole ana jorea enzi ama drii ndutu oba ru Yesu ni ru ri i. Odu zi alu, undrwelaga lecu hweka Rubanga ni a vu ga izi di oze ana ago ni baru ati ati ki ani le oko asi vule lazi di zi re leidipi Park ni. Ojo leidipi ni, ani ote iri ama ni ta dri ba nzere au ki tro sa ani ote tazi okpo rere ru zu di di rii aa. Ale
nyi nze ma ni ta dri a ru. Di si dru Rev. Park onze ani ni ta driba ru tika di eyi si vua Endri si ni dri. Dii ri gbe sa era lejo rusidi bugu Roma dri 8:1 ga rii ra Disidru ba remuka Yesu Kristo ti tro alu ri idri lejo alika iyo. Dii ri mgbe izi di odu ra ai joa dru ra vua ari ru ra. Era vule vule ni kumbe enzi ani dri rii oba Yesu ni ru ana batisimu si i. Ido lejo rusi di ci ri a ehwi ni erika. vule ga oko esu kifunga layu dri rii batisimu Yesu ri si vua ana engwi ka anda anda layu ana batisimu dri dri si si. Esu ago isa oya lolu pi ni kuru ori ka izi ni te vua eri ta leidipi a jole izi ni rii di ojo izi ni dria nyesu layu raa? Ki ani sa eri ta leidipi a jole ri di dria oci ru ra adu si eri ta zi ti leidipi a jole Ofu loso batisimu Yesu dri idri dii au adu si esu eri eze sa kuru. Di si dru oni dri a cuwi dru ote enzi hwa ana asi ga batisimu Yesu dri ako sa i ni ote. Vua ago ti izi tro engwiki ta iro re oko izi oya ozi ana ago ni para di enzi asi a ru aa ya si? Oko ojo ago ni nyolu enzi ako ni
ingo ni batisimu Yesu dri ako i. Vua ai ani kondre dru ta ce ana ai ni ga rii. Ki ago oce kondre ta li ana ura ta ni ga di ojo ani ni enzi ana asi ga aa. Dii ri oko ongwi Rev. Park dri enzi ru ka tro. Oko ozi ani ba andrani oku ri a dri bare Indri enzi ti uhwejo ri ri idri rii adi baa kesua indri dii lidri a kusa dia kpo kpa a? Ana ta Erika gbu sa ofu loso eyi dri idri endri drii tri tro kuru si, lazi zile di oba dria oci ru andraga rere. Ledii ovi Endri dri ama iti ri le ri i Yesu ni kole ohwe batisimu adu si adi enzi vu dri ci dru ri ba dria ru. Oko kole kodra kuruce dri adu si enzi a musara ni dra. Kaki aia dri ni ba azi ni dri, lidri dru a kusa ko dra kpo kpa a, ozi i? Adusi dria ociru lejo dri ti jo batisimu Yeu dri idri ri si ra. Dii ri, Rev. Park onze ani ni ta lejo ehwi layu dri batisimu Yesu dri si ri idri azo. Odu nasi nai, ago a ofu loso eyi dri vua Endri dri ri eri ka vu atijoa rii dii ri mgbe oko ari ru ra. Eri vu alu di ki
mgbesa esu layu ausi ra. Ledii ta ama esu le batisimu Yesu dri iga rii. Ama joa dria ama dri enzi iyo ki ru sa ama dri enzi aa urata ama dri batisimu Yesu dri ri ako ri i a i. Ba amgbu kojoa Yesu oje ama enzi ni pelere ana dra ka kuruce dri si ki tete ba batisimu Yesu dri ai ka ana ari tro rii dri enzi Rubanga na ndra iyo rii ni. Rev. Park ba ai eri di si lokudru ba ka layu ndutu dru ri esu kpe jo ba oba ai layu batisimu Yesu dri idri ku i. Ani dii ovi lari ama esule ri dri i dii ai batisimu Yesu dri i a ri.
Ovi Lari Drii: Batisimu Yesu Drii

Ta ama ndrele odu disi ba ari di rii adu ta? Batisimu Yesu drii. Ovi zi odu disi ama ari di rii aa, ungwea
batisimu. Yesu eya vuru vu ama dri di idri ama enzi cinya ani ri jere ausi ni ama urata kengwi pelere lofu ani. Ojeru ama enzi nia ci dru adu si Yesu odu enzi ama drii ci dru oba ani dri batisimu nga. Ka ama ari ana batisimu si vua ari si. Disi dru ta ci dru bile bi rii kole ko wo andra a ru. Yesu ni ai ka ka ba ari wa. Amengwi baciri Rubanga dri i vua ama vu bu a ama Yesu ni ai ka si i. Ama ana ba ta azi ka rii. Ama Rubanga ni ungwe ama ata i, ama olu vu di idri ki ama Opi. Nya i gba lokudru Rubanga ka ba layu eyi dri vua Endri dri ri ai ka ra ri ari ni ra a? Layu ama dri kolu ndutu ni kpe batisimu Yesu drii ako i. Ai ama aijoa dru Rubanga ti Yesu tro ce rii ai ama batisimu Yesu dri aijo rii, ana kuruce i vua Endri ari dri a ru tro ka ama ari ndutu dru i ani dii tete ai alu ce ri i. Ama enzi oje ru pelere Yesu a batisimu si vua enzi ama dri a ti uhwe ru ra ana ari ra di kuruce dri ri si. Kristo Yesu ka ama ari eyi si vua Endri si. Oo! Ama i ra!
LEJO RUNZEDI RI I 8
Ofu Loso Enzi Ndutu Ebejo Rii
178 Ofu Loso Enzi Ndutu Ebejo Rii
Ofu Loso Enzi Ndutu Ebejo Rii

< Yoana 13:1-17 > Esu itu ogboro ali ka dri andra, Yesu oni saa ana vu ebejo ani ni ngwijo Ata dri rii eca ra ni ote. Ole ba anidri vu dri rii saa cidru si sa ndro ana le ni ite de ai iru ndi ana vu ebejo ri inga. Esu Yesu tiba ana vu koka ri tro lonya undrwelaga ri iga. Mgbe sa esu sitani osu lejo Yuda ori simone Isikariot na si Yesu ni azi jo rii ra. Yesu oni ote ana Ata ohwe ani ni ta cidru ra; oni ani enga Rubanga dri vua ani kongwi Rubanga dri isa ote. Disi dru Yesu onga oru, onzi ana bongu Endri rii ra, oko umbe bongu ru le jo rii opia. Osu eyi cupe a, idoba ani a ini le ria pa ni je ka, oko ole aia pa ni bongu ru lejo ana umbe le opia
ri si. Emu Simone Petro dri di, Simone Petro ojo; Opi, ile ma pa ni je ka ya? Yesu ai, ini driso ta ma ide le rii ku, ki vule ga nye ya nyi nia ra. Petro ojo: ije alu sa ma pa ni ku! Yesu ojo: Jo dini ri nyolu madi ma inile ri i ni kpe. Petro ojo: Opi, oje ma pa ni adi te ku, nyi je ma ou ti ma dri tro sa tro! Ki Yesu ojo: madi ru je di ra rii pelere, ka ruje ka le di kpe, ra rii ana pa i, Anyi sa anyi kpo pelere, ki anyi lofo madi pelere ku rii alu. Yesu oni madi eya di ani azi di rii ote, ojo: Anyi kpo pelere ki anyi lofo madi pelere ku rii alu ni au si. Iko ba dia pa ni je ka di osu ana bongu Endri rii ani ru di ongwi ana kare ni ga, ozi ai ini lejo ma tadi ide jo rii ote ya? Anyi ma ungwe laponyi vua Opi, ijo ce, ma ani i. Ma anya opi i vua laponyi i sa aje anya pa ni dria dru radi disi dru kole du ba anyisa anyije anya pa ni anyi lofo. Mitede
anyi ni ovi di i, ausi ni anyi sa anyi de dru maa ide kaa anyi ni ri ani. Majo anyi ni lokuloku, tiluza onde alusa ana amba ni ku, alua ri ani madi ofu eji di ri isa onde madi ani eze di rii ku. Dria ini ta anda rii ra; jo anyi de di ani, anya asi kevu kolu egbwe.
Yesu oje ana maju a pa ni oca ani epa re kuruce dri ku ku adu si? Adu si ole keri ki lari ani dri anda ria ehwi ni. Oje Petro a pa ni adu lejo si? Yesu oni ebe ru ga Petro keya ka ani ga mgbe mgbe vu ina i vua keya kaci andra ga enzi ide ka tro i. Esu jo, Yesu ko tu bua pi, ke be enzi Petro na si ri kolu bo, ka ru ni emu ru Yesu tro alu ni ku ru. Ki Yesu oni awi ako ana maju ti dri isa alu alu si ote di si ole enzi kolu aia lofo ga ana maju tro aa ni ku. Disi dru, ole ani ki ni ai ni enzi ai dri rii ndutu dru oje ru pelere i. Ledii ra ana ana maju a pa ni jejo ri i, Yesu a dri so dra re ana ai ebe re ra ni ku ru rii, ole ani koni cuwidru kaki mba okpo ofu loso ana batisimu dri idri vua, lebe
Yesu oje Petro a pa ni odu alika dri oca eca re kuku adu si? Ana driso pa driaru jere kuru rii, Yesu ojo, ini driso ta ma ide le rii ku, ki vulega nye ya nyi nia ra. Petro ni madi unde dia maju Yesu dri riia rii. Ai Yesu ni Ngwaapi Rubanga dri i ni ra vua ojo ana ti si Yesu ni Kristo i. Ta Yesu a pa ani jejo rii, mara laka ra loso re re ri kolu aa Petro a ana ai ni etede ka Yesu ni Kristo i a ehwi ni, ige ni Yesu ni Aridipi ba ani dri aridi aia enzi ni a rii ni ra.
aia enzi dri bobo dru ri idri ingo ni ya i. Yoana 13 ojo ta lari lokugo Yesu a ide le ana maju ni ria dri ga ki aia pa ni je ka ni dri le, Yesu ohwe ai ni lini ciri dri esu le ofu loso ana batisimu badi a ba cidru ka ruje aia enzi nia pelere ri idri ri i. Ojo ai ni Oba sitani ku nza anyi odu vule ga ri si ku. Adu enzi anyi dri rii ndutu dru ma batisimu esu le abu Jurudano a ri si vua ma lamgba enzi cidru dri du kuruce dri si. Diivu, mako mo nzi dra ga si ra au si mi ko dru lejo lari dri rutijo di rii anyi cidru ni ide de joa dru aje anya enzi andra ga rii ra ofu loso tema enzi ebejo ri si i, dii ra ma anya pa ni je jo oca ma epa re kuruce dri kuku ri i. Dii zu madi ofu loso rutijo di Endri si ri idri rii. Kole anyi kpo dru ka i lejo di ni. Kole ru kpodru si oni ki ra Yesu a ana maju a pa ni je jo rii ote. Vua ko le oni ki ra ana jojoa dru, ini driso ta ma ide le rii ku, ki vule ga nyeya nyi ni a ra rii, jo dini ri dria adi ki ofu
loso rutijo di Endri si rii ai waa au si ni ama sa adi ki ru ti ama nga si di.
Ojo Yoana 13:12 ga

Ta unzi ama idele rii ingo ni riba ti i? Dii enzi ama idele awi ako ama dri si odu cidru si rii. Ana dra re dri so kuruce dri ku ru rii, Yesu onya lonya alika drii ana maju tro ra, oko onze ai ni ta ofu loso le be enzi dri esu jo ri idri ana aia pa ni je ka ana dri si si. Yesu, oni ote ana Ata ohwe ani ni ta cidru ra i, oni ani enga Rubanga dri vua ani ko ngwi Rubanga dri ni ote, disidru lonya undrwelaga ri a vu ga Yesu onga oru, oco ana bo ngu ru lejo
rii opia. Osu eyi cupea, ido ba ana ini le ri ti a pa ni je ka. Oko ole aia ru ni bongu ru lejo ana umbe le opia ri si. Emu Simone Petrodri, Simone Petro ojo: Opi, ile ma pa ni je ka ya? Yesu ai: ini dr iso ta ma ide le rii ku, ki vule ga nye ya nyi ni a ra (Yoana 13:3-7). Ini ana maju ni ofu loso ana batisimu dri ri idri lebe enzi dri eyi ana batisimu dri rii tro, saa na si, aia oluka Yesu na ndra ole ni dri si sa, Petro oma ra opi Yesu a ana pa ni jejo rii ni le kpe. Ki Petro oce ani ke ra ta Yesu a ide le ani ni riidi, ovi ana Yesu ni ige ni jo rii mgbe sa eco ru ra. Yesu ole ani kini laka lebe enzi dri, esu le ofu loso ana eyi si vua batisimu si ri ni. Ori ori kokoa rii ora ri si Petro a enzi retu andra ga di si ke mu ka ra ri ana andra ga kpe, ovi zi si, enzi ana ru a ide le andra ga ri sii. Yesu oje aia pa ni rii au si ni sitani ko du dru a i maju di drii kpe si. Vule ga, Petro eya era lejo dia ehwi ni ra. Yesu ide leti ni pelere rii au
si niba cidru eyi ana batisimu dri ai ka ana ari tro rii kesu dru layu ta dru rii aia enzi nia au si. Yoana 13 ga lejo ana jo le saa ana ana majua pa ni jejo ri si ri osi ru ni. Dii lejo okpo rere tete ba tile di ri a erile wa rii ni rii. Ra Yesu a ana maju a pa ni jejo alika a vuga rii konyi hwejo ai ni era rea ga ani oje aia enzi ni bobo dru pi i. Yesu ojo, Ini driso ta ma idele rii ku, ki vulega nyeya nyi nia ra lejo jole Petro nidi ia layu oludi ta dru rii ani ni aa. Anyi ba kpo dru oni ki ote vua ai ki batisimu Yesu dri ta ama ide le rii ama enzi tro cidru jedi pelere ri ni. Batisimu Yesu dri Jurudano a rii ofu loso enzi bajo ovi dri tijo dri a ri si ri i. Anyi ba kpo dru ige ni ki lejo Yesu dri ni. Odu enzi vudri rii ndutu dru ana batisimu si vua iko lebe enzi drii ana lamgba esu ka si vua ani epa ka kuruce dri si.Yesu esu batisimu drimgbo hwejoba cidru ni aia enzi si.
Lebe Ama Enzi drii ebe ru bobo dru Batisimu Yesu dri rii si vua ana Ari si.
Matego sitani dri ba anda ri okojo rii ingo i? Sitani kaba anda ri unza au si kaki engwi enziba di. Yesu oni cuwi dru ana dra ka kuruce dri ni vu. Vua ana onzi ka ana tu ka bu a ni vu, sitani ti ayaya a i mbi ri dri tro ke ya ko maa maju di unza ka ra. Adi ani di ndre sadini Petro a hwele Nyi Kristo, ni Ngwaapi Rubanga oru ndedia ri dri i ni di iga, ehwi ani ai Yesu ni ra ki Zini ga di, Yesu ole ani ko ba Petro ke ra ofu loso lebe enzi dri esujo rii uje a ci. Ofu loso ani naa batisimu Yesu dri, ama enzi vu dri ri dujo ndutu dru rii.
ole ani ki ni Petro ni zi ni ga di, ka di ini maju ziti ni sa tro vua ama ba odu di si rii ni ba evu ka vule ga rii tro kpo dru sa tro. ini dri so ta ma ide le rii ku, ki vule ga nye ya nyi ni a ra. Saa cidru si jo maju Yesu dri ri ide enzi ni, sitani ka ai ubi vua ka aia ego ni ete kpe ri ko joa. Nyi ndre! Jo gba nya ci enzi ide ka tro andra ga di ani nyi joa nyi enzi ako ni ingo ni? Anya ri ru kuru. Anyi enzi ba gba rii. Ta ledi ani ledi ni eca jo ai ru ku Yesu ojo ai ni aia ge ni a i tro batisimu Yesu dri idri ri oje aia enzi ni pelere. Ini kpodru cuwidru ohwe mani batisimu ra! Ra ma batisimu esu jo Jurudano a rii au si ni koje dru anya enzi ni bobo dru si, di oko enzi anyi drii ndutu dru anyi ti jo au tro ri isa tro. Anyi draa ra ma batisimu esujo rii adu ya ni era vuaa. Kusa ini ra ma re pa jo, vua dra jo kuruce dri
rii ote a? Yesu oje ana majua pa ni rii etede joa dru ai ni ani oje aia enzi odu cidru si rii ana batisimu si pelere i, vua ani ka lamgba aia enzi dri du kuruce dri si pii. Draa dini, nyi i vua ma i esu layu baa enzi ni dri a ai ba dri ofu loso ana batisimu dri ana ari drii tro ri si, di oba ame su le be ama enzi ni a cidru ra. Yesu esu batisimu vua epa ru kuruce dri ama si. Oje ama enzi ni kpo dru pelere ana batisimu si vua ari si. Madi ofu loso layu dri enzi cidru dria ri aidi vua ni dia ote rii ka le be esu ana enzi ni a ra. Disi dru, draa ba ti le, Endri si di ri ba ti ka adu ta ide aia rari ka ni vui? Kole ke be ki aia enzi ide ka odu cidru si ni ra vua ko ko ka i ki lari esu le batisimu Yesu dri si vua ana ari si ri i, adu si dii ofu loso layu ta dru ri dri aia enzi ni rii. ofu loso lebe enzi dri esu jo rii, ama ruti ka di Endri si ni, ta gba okpo ko le amaba ama ura ta ni dri a ru rii. Nya zini ga enzi ide ka di si, ehwi ani nyi enzi dipi a? Ku. JO oni ki gba Yesu odu ama enzi
ni pi ni ote ri ama engwi zini ga enziba ni ingo ni dru? Batisimu Yesu dri rii ana ari kuruce dri ri tro ofu loso layu hwe di ama enzi si ri i madi ofu loso tema enzi ndutu dru ebejo ri igeni di rii ka oti Endri si rii esu ra, rovi ka kendremadi anda rii adi i ya ni ako.
Ba Anda ri kongwi alusa enziba dru di kpe.

Ba anda ri kengwi enziba dru di kpe adusi? Adusi Yesu ebe aia enzi ni bobo dru. Jo nyi geni ofu loso enzi ebejo eyi dri Endri dri tro rii, ki nyitiri nyolu dri enzidipi adu si enzi nya idele itua a ni a ri si, da rii kole nyida dri Jurudano ni Yesu a batisimu esure enzi nyidri
uhwejo ri ia di. Jo nya lebe enzidri esuka avuga, nye ngwi enzi dipidi, kole Yesu isa kesu batisimudi. Nyi ba nya ai ko lu lebe nya enzi dri ofu loso Yesu a batisimu dri idri aa. Nyera ujea ci rii Yesu oje nya enzi ni vu alu ate tri ana batisimu si. Ai nyi dri Yesu Kristo a ru ga ani a i jo nyi ni Aridipi dru rii kole ko lu a i andedi ku rii. Yesu ni ai ka nyini Aridipi dru a ehwi ni, nya batisimu Yesu dri nya enzi nidu di ta dru ri ai ka i. Jo gba nya i ana batisimu ni ra, ana kurucei ana dra i, vua onzi kai, nyengwi hwa enzi dipi dru di ku, jo tee enzi nya ide le ri kolu ingoni rii sa i. Nyesu layu enzi nya lidri ni a risi ndutudru a i si ra. Yesu oje nya enzi andraga ri isa tro, oje enzi ama ide le ama awi ako si ri isa tro. Yesu a ta jo ka okpo okpo ana batisimu dri idri okpo si si, oje ana maju a pa ni eyi si. Etedejoa dru dii layu enzi dri ana batisimu si rii. Yesu Kristo esu batisimu, epa ru kuruce dri
oga ru mgbwe, vua otu bua anda ta ti Rubanga a uba le layu tadru ri idri enzi cidru vu di idri ri si lari hwejo enziba cidru ni ri idri ri etedejo. Di oba, majudriaru ri bati onze ofu loso layu esujo enzi cidru dria rii au, dii batisimu Yesu drii. ana kurucei, ana onzika kai, di ido mgbe aia lidri a ido re ga vua ana oko re ga.
Awi ako Petro a Ru Drii

Petro oga Yesu ni adu si? Ana olu ka awi ako si. Bugu ole ri ojo ama ni amba azi ole ri dri ungwe le kaifa a tiluza, oce ani keji sikia laki andra jo joa dru Petro ni ba Yesu a vu ni oko ka ria alu i rii di, oga mgbe mgbe vu ina, ojo, madri, ani ago dii ku. Ki, vu in joa dru ri si le
alu sa ru tro Anyiba ola ki dri lejo rusi di bugu Mateo dri 26:69 ni ga ri i. Petro a ri re angwe esi difo dri rii, zaa tiluza alu emu driaru, ojo: Nyi sa anyi olu re Yesu ni Galileago ri tro. Ki uci ci, ai ba andra kpo dru, ojo: Ani ta anya jo le rii ku. Ana mu re ketumi ga si rii, zaa tiluza zi ondre ani ra, oko ojoba naa ri ni, madi dii esu anisa ai Yesu ni Nazareti go ri tro. Ziniga di alua ri ani uci ci. ojo, ani madi naa ku, olu gaadru, ba umba ka naa riba ojo Petro ni, lokuloku nyi aia alui, adusi ti nya ta jole ri dri kite dea ni. Aci vu ina joa disi sa ci ido inyaku mvu ka ra lu ka tro kojoa, ani ago ledii ku! mgbesa au logo oso cira ra. Oko era ta Yesu a jole ani ni endru au logo oca cira so re vu eri ni ku kesu a iga ma vu ina ni ra oko omu angwe, owo okposi (Mateo 26:69-75). Petro ni gba ana nga si ai Yesu ni ra vua oko Yesu a vu ni ai si. Ai Opi Yesu ni ani ni Aridipi dru ra vua ai ani Profeta emudi rii ni ra. Oce oji
Yesu ni mabusu go dru Pilatu na ndradi Petro ni ana olu loso Yesu tro ri nze ka caraba andra engwi okpo, disi mgbe oga Yesu ni mgbe vua ido ra lu ka ani si ba lejo ama ka ri andra. Petro oni ani keya ka Yesu ni ga mgbe ni ku, ki Yesu le oni keya ka ani ga mgbe ni ote. Yesu oni Petro a awi ako ni cuwidru, Disidru Yesu oje Petro a pa ni oko osi ofu loso lari dri dii ujea ru kendre ana ru si ka Yoana 13 ga ri ani, Nye ya nyi enzi ide vulega ra, ki anyi ni ote aje anya enzi andra ga ri isa kpo dru ra. Petro oga gba dru Yesu ni ana lidri a olure lidri okpo a ri i, ki awi ako dria ru oba ani ni di ide jo ni. Disidru, ana maju ni ari jo aia enzi andra ga ri ia Yesu oje aia pa ni ati ati. Ma anya enzi andraga, ri isa ebe tro. Ko le mepa ru kuruce dri kendre ma batisimu esu ka ri ani ausi ni madu dru anya enzi ni ndutu dru pi vua ma ai uhwe yote dru ausi mengwi dru Aridipi dru anyi ci dru ni. Ma Opi Rubanga anyi dri i, anya Aridipii.
Kole muhwe anya enzi ni ndutu dru, vua mengwi anya leidipi i, ma batisimu si vua ari si. Ma leidipi anya lari dri i Lejo ojpogo di saja aia asi ni a, Yesu oje aia pa ni alika vu. Dii anda anda ofu Loso ri drii. Ama rutika Endri si di ni vu sa ama ru a olu ka awi ako si, ama enzi enzi zi ku, ki jo lejo okpo ri eca ama lidri ni a kendre petro dri ledi ani ni, adi ki esua ide enzi lele ide ku ri isa ra. Ama oluka teas ru si si, saa zitisi amesua enzi di ka ama dri se ri voloka ga. Ru ama dri kaci enzi ide ka tro andra andra ama dri olure vu amaI ku di idri rii. Ki Yesu ebe enzi di bati cidru ra ana batisimu si vua ana ari kuruce dri ri si. Gbadru oga ki Yesu ni Aridipi i ni ra. Ki jo adi ki olu ru si, adi ki aci andraga enzi ide ka Rubanga a le ni ru troi. Di ka ride ni ama ru ti ka ru iza tro rii si. Yesu oni jo amo lu ru iza tro risi ama enzi ide ra ni cuwidru, disidru engwi ana nga si ama ni Aridipi dru ana ama enzi ni
uhwe ka ana batisimu si vua ari si si. Uhwe enzi cidru ba ana lari ni aika ana onzika tro ri ba ti dri ni ra. Ledii ra ofu loso su dii kpo dru aia idojo Yesu a batisimu esu le Yoana Batista dri ri si rii. Ra ana ruti jo ru si ama ani rii ausi ni ofu loso rutijo di Endri si dii, ofu loso lari dri dii kengwi dru ce si. Ama enzi ide ru si koca bi ingo pi? Ama idea ama lidri a ru ndi odu ama dra jo ri inga. Petro a ani ga ka tete vu alu ku, eri ku, ki aulogo oca cira sore kuku vu ina si, mgbe asi driaru onyo ra! Nyitiri drinza oko ani ingo pi? Nyeraa wa aninga alu ru Yesu na ndra jo kaa hwa ani oga Yesu ni ku si. Ki ide enzi ledii rii ana rua olu ka awi ako si, nyitiri engwi kiza na
ingo pi ana awi ako obai vua ana Yesu ni ga ka tete vu alu i ku ki vu ina si i? Nyitiri eri ani ingo ni aia mi a asore Yesu tro ki Yesu Yesu ka ani ndre kiza si rii? Ki Yesu oni ta di bati kpodrusi tazi ti tro sa ote. Disidru, ojo, Ani ote anyi enzi ide didi, ki anyini cuwidru adu enzi di bati yote dru pi ma batisimu si, alu sa draa anya ru kodi bajoadru enzi ni anyi eco jo enziba dru di ni ku. Alusa dri luci kolu anyi ni engwi jo madridi iyo. Mengari anya Aridipi okpo tro rii ma batisimu esu ka si vua ma lamgba esu ka anya enzi si si. Mengwi anya Rubanga i. vua anya Leidipii. Anyi geni ofu loso anya enzi a rebejo rii au. Maci anyi leka tro andraga jo tee anya ci andraga enzi awi ako dri anya idele anya ru si ri ide ka tro sa i. majo anyi ni aje anya enzi ni cidru pelere. Ofu loso enzi ebejo riibobo dru ce vua le
madri anya ru ga ri isa tadru Yesu ojo Petro ni maju ziti ri tro Jo maje nya pa ni ku, nyolu ba ma inile ria alu idru kpe. Ra ana lejo ehwi di jo jo Yoana 13 ga rii amala ani ta okpo rere rii ba ni rutijodi eyi si vua Endri si nya i dii ra a? Ana ciri ciri 9 ojo, Simone Petro ojo ani ni, Opi, te ma pa i adi te ku, ki ma ou ti ma dri tro sa tro! Yesu ojo anini, maddi rujedi ra rii pelere. Ka ruje ka ledi kpe, rari ana pa i. Ma ozi ma lele ndro ri, nyi enzi ru dri, ide ovule nga di a nosi nyi de ku? Gbadru nyideadi. Ki Yesu le ojo ani oje enzi andraga ri isa pi, enzi ama ru drii cidru oje ru ana batisimu si vua ari si, vua onze ana maju ti ni sa lejo anda dri dii au, dii ofu loso layu hwedi ana ta jore driaru, oca re pa re kuruce dri kuku rii. ondre awiako ama ru dri tro. Di si ama iko nyia kpe ki ra rii te ama enzi ide au. Yesu oje enzi vu dri rii ndutu dru pi ana batisimu si. Oje tete ama dri ti ama ru tro au ku. Ki oje ama pa isa tro, ledii, ama enzi andraga
rii. Dii ofu loso rutijo di Endri si, batisimu Yesu dri ri si rii. Yesu a batisimu esu ka ni vu Yoana Batista ohwe sadini driaru ojo, Dii! Biloangwa Rubanga dri enzi vudri ri du di ri i! (Yoana 1:29) kole dubasi ai ki enzi vudri rii ndutu dru oba ru Yesu ni dri odu ana batisimu dri si. Olu re driso vu enzi tro di idri rii, adi ki tazi ide kpe ki ra rii te adi ki enzi ide au. Ani dii ta ce rii. Jo awi ako ama ru dri eca ni, Anyiba era ki Yesu oje ama enzi ni ndutudru enzi vu di dri rii tro ofu loso enzi ebejo ana uhwe le ana ari si ri si. Anyiba ohwe ki ani ni anzo ama asi ci dru si. Anyiba ojo ki ai si Yesu ni ama Aridipi i Ba cidru vu dri dia ri ka tazi ide kpe ra rii te kaki enzi ide aia ru si au. Ba kaci enzi ide ka tro andraga vua kaki udra aia enzi nia bobo dru tadru.
Ura ta unzi asiba dri i a rii

Ta madi ivolo di rii adu? Enzi amgbu urata ego ri tro ri i. Yesu ojo Mateo 15:19-20 ga. Ama la ra unzi enga di asi a rii, ba di ka, uku bazi dri du ka, ta ini ri ide ka, ta ogu ka, enzo jo ka, vua ta jo ka ego bazi ru tro. Dii ta kpo ba inzi di rii, ki ta nya ka dri je ka ako oba madi oe pelere ku ni ku. Adu si enzi cidru ehwi di yaigo kusa lemuruzi, nosi ago kusa/izi a rii ani ta andi rii.
Kole madi koni ana ngasi ana ovi unzi dii ote.
Ta asiba cidru dri ia rii adu? Enzi drile mudri a limbi eri ri i (Maruko 7:21-23). Miti ri adi ki joa wa, Enzi drile mudri a limbi eri dii asiba drii a. Masa ma asi ga ai dii kpo dru aa. Ma asi nia enzi drile mudri a limbi eri Bugu ole ria ta si re driaru rii aa. Dii ovi ruti jo Endri si kuru ri i, kole ai ki enzi ni te sa olu re ama asi ga. Anyiba oni ki ote ru Rubanga na ndra enzi ba, ki ru amgbu saa cidru si era ledii ku. Ru amgbu ziti ka kiza ai ama enzi si, adi ki joa, Esu mura ta ledii ide ka ni ma asi ni a kuru, ki masu ra rii te aku ego i Ki Yesu ojo ba dri adu ta? Ojo ta engadi
madi ago kusa /izi asi rii ondi ta ani inzi di rii. Ojo ama ni urata ego riba asi si aa. Ira ingo ni? Nyi anda a nosi ego? Nya i ba cidru dri urata ego rii aa ni raa? Oo, urataba cidru dri ego. Oji dri kinya nza ni kuru, jo lemuba zi retugo dru ri dri seoul a dri lahwa ta mbajo ri onyo vu ru. Familiaba aia lele ndro ri igwe ka ra rii asi laza retu ri oko ai ci, kiba amgbu ri le ovu naa ta unzi ri dedi dre re. Ba ziti ri ori kuraa, Ba odra si? 200 a? ku, ledii ga oce weli ni ga kuru. Jo dini ri 300 a? kole kolu ani ani kua? Cuwi, esu kolu ba ziti ni loso esuba draka ra ria weli kolu elifu i.. Asiba dri kolu ondi ku sa kendre enzi kendre ledi ani. Kole duba ai ki. Nyitiri laru ako hwele diiba dra ka radi ni ingo ni? Vua asi laza laka rii Familia ni ingoni? Zi bati dri okolongo sa iyo. Ba ziti ta ura ka diani dia asi isa ka ri mba kpe. Kaki uraa esu kolu cuwi joba amgbu kodra ni i. Ayi madi di! ki gba esu ta alua di kideru mopira vu baa ga re ndru ri i a le? Ba
amgbu elifu ka ruse ni kaki unyo fuf, ani ani kua? Oo, di a ani ani! Esu kolu cuwi rere ka di nde ra! Amala esuru urata ba ziti drii di ani. Ta alua rii ka ri de andra unzi esule mutukari si ri si sa wa. Ba urata dri ledi ani ledii nyesua too drinza ka ai ko ru be ka gba gaa bgwa dru di si. Ru kpo ani ote di adiki olu amangasi unzi ingo ni ya i. Amala, urata ta unzi na dri nai ojo angweere ku. Adi ki amati ni amu ci ama asi okpo ni etejo ovi dru jo ama ndre andra ka ni sa i, ki ciriciri ni, ama asi ni a adiki dia mikaa. Adiki lea ondre andra unzi unzi rere, aa ru odiba elifu ri i kendre alusa ana endre ka ama urata ni ga unzi ku ri ani. Ledii ovi asiba dria ebu ide jo ri i. Ama amgbu riba ti isa saa ama rutijo Endri sidi kuru ri si amasa ama ledi ani.
Ba di ka asiba cidru dri i a rii.

Ama enzi ide adu si? Adusi urata unzi rii ama asi nia aa. Rubanga ojo ama ni ba di ka asi ba cidru dri\ia aa. Kiba amgbu ka di ga Rubanga na ndra ni kaki joa, Nyi ledi jo adu lejo si! Urata ba di jo rii ma asi ga iyo! Nyi ba mengwi madi ledi ani ledii adu lejo si! Ai ki alusa aia asi ga ba dika aa ni ku. Kaki uraa ba ba dika ria mgbi mgbi ni ai tro aa. Madi ba didi lejo ako odu zisi ofu aca di rii, ogu ba di di di vua ba igwe di aidri kare ga ri i dii ba anda ku rii,ba ba udi ka rii! Engwi ki enzi ba vua kaki owo, Ba tile engajo ori unzi ri iga rii kole da si odu ai vu di idri pi! Odi ai kpodru kpo!
Ki andra unzi dru, urata ba dijo dii ba unzi na batro asi ni a, kendre ana oluka oca di di di nyadru ri a asiga ba ba udi ka ri tro ri ani anyi ba aiki lejo Rubanga dri ni, adusi ka ta ndre ta ruzu di ama uje ni a rii tro kpo dru. Disi, kole ai ki ojo ki Ma enzi dipi, ba di kama asi ni aa. Oo, Rubanga ojo amani urata unzi rii ama asi nia aa, di oko ba dika, asi ba dri ia ri isa tro. Anyi ba ai ki iyo Rubanga dri i. Draa suru ba dria engwi ka enzi ba si, dri lahwa madi ni ana ta ni mbajo ana nga si ri engwi drilahwa ba di jo rii. Ledii draa ovi badijo ria ani etede ka ama asi nia i. Nyi ba bi abiri lejo si, kusa adri ta zi ti dri si. Ta ma jole ri a ehwi ni ama alu alu ka ba di ra i ku. Ki rari urata laka rii ama asi ni a aa i. Ama cidru oti ru urata unzi ri tro ama asi ni a. Aa ru ziti gbadru ka ba di ki dii ai tika mgbe ba ba ka rii si ku, ki tati mbadi ra ama alu alu ni sa engwi jo ba ba didi ri idru wa ri si. Ruanga ojo ama ni urata ego
rii urata ba dijo ri tro ba asi aa, Dii ta ce rii. Ama i lofo madizi alusa lejo anda di ia ku na iyo. Disidru leti anda ama ni du le wa rii kole ai ki lejo Rubanga dri ni vua ide ki ebu a ni. Adi ki enzi ide vu di idri rii urata unzi ria olu ka ama asi ni a aa si.
Bate ama asi ni a ri i

Rubanga ojo bate asi madi alu alu dri ia aa. Nya i dii raa? Nya i bate nya asi ga aa ni ra a? Oo, bate asi ba cidru dri ia aa. Ledii ra bate enzi ziti dejo rua ri tro ria aca jo laki badri i lofo ri i. Dii ovi okolongo a resujo emi emi saa lidri baa odo dri iga ri i. ide ziti ia dri luci nza. Ki ide angwa ani dii komu andraga hwa dri luci ako adusi bate ni kolu ba alu alu cidru asi.
Oa Enzi ba drii enzi.

Adi ba lidri obi adu tro? Hwe te enzi a di au ri i tro. Kendre eleu a a a ka elu ri ani, vua lolu a ka lolu ri ani, amasa ama ba rutika enzi drile (12) dii tro ama asiga rii , ka tazi ide kpe ki rarii te ama oa enzi dri a au. Yesu ojo ta enga di madi ago kusa izi a rii ani ta madi inzi di rii. Nya i dii ra a? Adi ki te ra i lejo Yesu dri iga adiki joa, Oo, ama baciri enzi dri i, ba ta ego ide ka ri i. Anyi ba ai ki ta anda rii Rubanga na ndra ama ni ama nga si. Kendre Kristo a lari hweka ata a le ni idorega ri ani, ba sa kole oko ki Rubanga a lejo a vu ni ai kaa si vua ide kaasi. Dii leti tete alu amani lari esujo ama enzi nia eyi si vua Endri si ri i. Dii
dride Rubanga dri ama ni rii. Vua ama ohwe ga ri esu dride lofo loso go su kinyea a nia ri si okpo si. Lofo kinya a dia li re rii, hwe cidru aa aia aa nivoi alua risi, enzi mudri a limbi eri ama asi ni a di oko ama ci vua ka ama ji te sa enzi a. Endru rii, nosi ba di ka omba ama asi ga tondo dru ni obu rii, nosi kolu bate diivu, obuzi rii, urata ego rii, uku bazi dri du ka, ogu, ti enzo ta ziti vua ta ziti tro. Ama ci andraga enzi ide ka tro kinya a a ni ru, imba cidru si, odu cidru si, saa cidru si. Odu alusa ali ama ni enzi ide ka ako ni ku. Driaru si amaci andraga ama alu ka amide hwa draale enzi zi ku tro i, ki alusa ama ikonyia kpe adusi dii ovi ama tijo rii. Indre nya lidri ni ga eleu ole eleu aka ku ana lekaa ku si ni raa? Ale madri ma a eleu ku! Jo tee kole ana nga si ani ko a eleu ku sa, ka eleu a au ku ni ingo ni? Kori ofu co ka keifo nya, eleu a oa komba koko kkoka eyi nga vua saa kinya nasi
o ana koka mgbe nyaa sa wa Dii ovi ta cidru a endre jo ri i vua ovi enziba dri isa kole koko endre ka alua ledii au. Enzi ba ka tazi ide kpe ra rii te kaki aci andra ga oa enzi dri a ka tro.
Batisimu Yesu dri rii ana kuruce tro lebe hwejo ama ni ama enzi si.
Enzi ebe ka Yesu dri ri a ehwi ni adu? Dii musara enzi dri uhwe ka Yesu a batisimu i (dri ti ka dria i vua ana ari kuruce dri rii). Anyi ba ola ki lejo Bugu ole ri i a rii nijoadru di enzi baciri ta unzi dri, kaki di lebe enzi dri esu Rubanga na ndra vua di kaki olu asi egbwe si ingo ni ya i.
Dii ofu loso layu esujo enzi dria rii. Levitika 4, ojo, Jo madi ani dru diani di kaci andraga ta unzi ri ideka cara Rubanga dri ni ru tro ta esu kole ide ku rii. Madi dii mgbe enzi dipi, jo kusa eya oni ta enzi ana idele ri idri ra, kole keji indri angwa ana azi i dru, keji izi luzu ako rii, enzi ana idele ri si au. Koko koti ana dri ni azi enzi ebejo ri idri, koko kali azi dii kare azi igwele igwe ri azire ri iga. Diivu amba ole azi dri rii kole keya keji ari dii ana drisi kuyi alitari azi igwele igwe ri dri idri, ari rebedi rii koko ko sua alitari a paga. Kole keji azi dia osa ni pi, kendre osa a ri yi ka azi egbwe dri iga ri ani; kole omba azi ole dri koko kigwe osa dii alitari dri kendre azi ngu di koti jo lemu dri dri iga opi na ndra ri ani Jo otiki aia dri ni azi enzi ebejo ri idri ni mgbesa enzi aia idele rii karebe azi di iru, madi enzi dipi di koko ka nyuhwa dia gboro ni li ka ari ani ko koko kubaa oju alitari azi enzi ebejo ri dri idri. Diivu, nyuhwa di koko kengwi tau, adi
ko adi ana iza ni re ciri ciri adi igwea alitari azi enzi ebejo ri dri idri ka re co ufu dro. Diivu, ewo iza di dri limi dii adi azia Rubanga na ndra lebe enzi dri esujo ledii ovi aia lebe esule odu cidru si ri drii. Diivu Rubanga ole azi ovi zi enzi aia idele kinya a ri ebejo au. Mgbi mgbi ani azi enzi odu cidru si ri ebejo ri tro nza. Ovi disi dru, amba azi ole ri dri ri idri ba Isaraile dri ni kpodru koko ka ari di uyi ewo itu a efure kare ole kiza dri iga vu tuderi. Vua trosa ana dri ti ka indri lidri ri idri ka ri deba Isaraile dri ri andra kpodru odu mudri joa imba tuderi joa riisi kinya cidru (Levitika 16:5-27). Adi kendre azi enzi ebejo ofu oku a ri ani rii ni? Yesu Kristo i.
Draa, anyi ba esu ki di ovi azi azijo ri eco ru di ofu udi a gbeti ani ingo ni yaI vua ta Rubanga a ti ubale ri olu di kinya a a riia sa alusa ri ani adu si ya i. Alua ri ani adu si ya I Nyura Yesu Kristo kole kodra kuruce dri dia unzi rii adu Rubanga lejoa dru ana Ngwaapi kodra kuruce dri ni dii? Adi oba laka lazima drajo kuruce dri rii ni? Enzi ba vudri di a rii ehwi ani ru yote dru. Ozo ki enzi a, Yesu eya vudri dia ama arire. Esu batisimu Yoana Batista dri abu Jurudano a oko odu lamgba aa rii kuruce dri si enziba cidru ni ka re ga. Ovi Yesu a batisimu esujo rii vua ovi ana rajo kuruce dri rii oviru azi azile ofu oku a ri tro vi, dii dri ti ka azi enzi ebejo ri idri I vua ari ani su ka i. Dii ovi ana ridejo ofu oku a riI madi enzi dipi rii ka ana dri ni ti azi enzi ebejo ri idri koko ka ana enzi ni jo au si, kojoa, Opi, mide enzi ra. Adi ba ra vua mide bate ra. Diivu, mgbe enzi driaru ri ka ru ba azi enzi
ebejo ri idri. Kendre ondo enzidipi a gboro azi enzi ebejo ri dri li ka vua azi kaa Rubanga a andraga ri ani, Yesu isa azi ra ovi alua ri si layu hwejo ama enzi ba ri ni kpo dru. Yesu esu batisimu vua odra kuruce dri lari hwejo ama ni kpo dru vua layu hwejo ama ni azi ana ti ubale ri si. Adusi, Yesu odra ama si. Jo oraki ta driaru ni, ra nyuhwa luzu ako ri azi jo enzi ba cidru dri ebejo rii adu? Nyuhwa nai nyitiri kpodru oni ki enzi ote a? Majo nyi ni nyuhwa oni enzi ku. Ki kole kolu ki nyuhwa luzu ako rii. Kendre nyuhwa na batia, oluka kpo dru enzi ako ri ani, disidru, Yesu isa alua ri ani luzu ako, enzi ako. Ani Rubanga ole rii, Ngwaapi Rubanga dri i, vua hwa ide enzi kuru. Disidru, odu enzi vudri rii ndutu dru ani ru abu Jurudano a ana kinya a olure 30 rii. Yesu odra kuruce dri rii enzi ana du le ama dri rii si. Dii ebu ana lari dri oje enzi ba cidru drii pelere rii ni.
Ido ka ofu Loso Layu Enzi dri esu jo rii

Yesu esu batisimu Yoana Batisita dri Jurudano a adusi? Ki ko dru anda anda ndutudru ri ni si. Osiru Mateo 3 ga, Yesu enga Galilea ga emu abu Jurudano ni ga batisimu kore Yoana dri. Yoana ole ta dii ga ka mgbe, ojo, batisimu ledi nyi dri rii ma i ki nyiko nyemu madri ya? Ki Yesu ai ani ojo, Nyebe ta di kolu bobo dru dini, ama ta di ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au (Mateo 3:13-15). Anyi ba oni ki ote vua eriki ehwi ani di ta Yesu a batisimu esu;jo kinya a olure 30 rii adu yai. Esu batisimu enzi ba cidru dri ebejo oko iko anda anda ba cidru dri
Rubanga dri tro ra. Ba cidru arijo aia enzo nia, Yesu Kristo ni enzi ako rii, kole kesu batisimu Yoana Batista dri. Ledi ani ledi si, Yesu odu enzi cidru vudri rii pi vua azi ru ana nga si enzi ba cidru dri uhwejo. Lari esujo enzi dria, kole oni ki lejo anda drii cuwi dru vua ai ki. Ani ebu ba drii lari dria ru igenijo vua rarijo i. Batisimu Yesu dri ria ehwi ni adu? Di ovi ru ondi dri ti ka dri a ofu okua ri tro. Ofu oku a, enzi ba cidru drii adi baa azi enzi ebejo ri idri amba azi ole ri dria dri ti ka driaru ananga si si. Alua ri ani, ofu udi ri i a, Yesu odu enzi vudri rii ana ani azi ka ana nga si azi ole azi enzi ebejo ri i dru ana batisimu esu ka Yoana Batisita dri si. Yoana ondeba cidru tile ru si rii raba tile ti ri ia madizi ani obi jo iyo, ani sadini enzi badri Rubanga a tri le ni rii. Ana olu ka Sadini ba kpodru drii si, amba azi ole ri dri ba ndutu ni rii si, oti ana dri ni Yesu ni dri oko oba enzi vudri rii cidru ruaru. Batisimua ehwi ni, ta ba
ka ta zi ni, ta seka, kusa ta je ka, ini ra Yesu a emujo vu dri dia vua ana batisimu esujo Yoana Batista dri ri aduya ni ote a? Nya i Yesu ni ra a, ini batisimu a ehwi ni ote a? Batisimu Yesu dri rii ama enzi kpo dru du jo, enzi ama, baciri ta unzi ideka ri drii, ama enzi ide ama ru si ama lidri aa ni ru. Yoana Batista ohwe batisimu Yesu ni lejo ehwi tajodi lebe enzi cidru ama tijo au tro ri ebejo rii dri. (Mateo 3:13-17) ido jokaa Draa, oko ka ta jo saa Yesu a batisimu esujo ri idri, saa enzi cidru vudri ria ru bajo ani ru ri dri. Draa, Yesu odu enzi ba cidru dri kpodru pi, kinya na di ivu eya odra kuruce dri, oko onzi odu ina joa dru ri si, Enzi vu dri ri dujo esu batisimu vu alu vua ate tri, odra kuruce dri vu alu vua ate tri, vua onzi draga si vu alu vua ate tri. Ba lekaa ai kesu layu aia enzi si Rubanga na ndra rii, odu enzi cidru vudri rii pi vua ariba vudri rii vu alu ate tri.
Kole Yesu kesu batisimu ra adu si? Esu ta ana oci ititi dru si sa jo dria vua lali a ra lijo driaru vura Pilato dri andra kendre enzi ba nya nya ziti dri ri ani adu si? Nyitiri kole ke paru kuruce dri vua kora ari si kpo adu si? Ai kpo dru dejo oru ledi dri ni amala odu enzi ci dru vu dri rii ni, enzi nyi drii vua madri i, odu ani ru ana batisimu si. Enzi ama dri ri si, kole ko dra kuruce dri. Anyiba igeniki lejo lari dri Rubanga a ama arijo di ni vua asi egbwe koko ama ani si. Batisimu Yesu dri rii ako, kuruce driaru rii ako, vua onzi ka dri aru rii ako, alusa lari kolu oli amani iyo. Yesu esu batisimu Yoana Batista dri enzi cidru vudri ri dujo di, gba dru odu ama enzi ni pi vua ledii, ta ana ama ba ofu loso ana lari dri ai ka ra ri arijo rii. Ba ziti aa kaki uraa, Yesu odu tete enzi ama tijo au tro ri i, ani ani kuu a? Ki sa ai mbi. Osiru Bugu ole ri ia pelere Yesu odu enzi cidru vudri rii vu alu ate tri saa ana batisimu
esujo ri si. Enzi amadri kpo dru, di oko enzi ama ti jo autro ri isa tro. Kpodru oje ru pelere. Yesu ojo Mateo 3:15 ga, Nyebe ta dii kolu bobo dru di ni ama ta di ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au. Anda lele ri ide au ni jole di a dia ehwi ni enzi cidru ba cidru drii ru oovi ka ako, odu ru amadri si pi bobo dru. Yesu oje nyi sa nya, enzi ni bobo dru tro a? Oo, oje tro. Anyi ba esu ki ai ani ce rii Levitika ga kpa. Ojo, ama ni ta amba azi ole ri dri idri vua azi azile odu azi enzi ebejo ri si ri idri.
Azi Enzi Ebejo Isaraileba kpodru ni kinya a rii

Isaraile baa enzi ka ru du mgbe vu alu kate tri azi enzi ebejo azile vu di idri ri si ia? Hwa. Kole Aroni kazi monigo azi enzi ebejo ri i dru, ani ni ana nga si, kole kohwe lebe anini ana nga si vua ana jo ni. Kole koji indri eri kitede ai Opi na ndra joti jo lemu dri iga. Aroni ni koko kole ko be agi Opi na ndra indri eri di si. Alu rii koba Opi ni zi rii indri ebele kulala enzi du le ri i dru. Aroni ni koko kole keji indri zi alu Opi dria dere driaru di ni, koko ka zi azi enzi ebejo ri i dru. Ki indri zijo alua dere driaru rii kole kolu indri kulala enzi dudi ri idru rii kole ete Rubanga na ndra lidri dru, layu bajo dria ru, adi ko adi
ebea koya kulala indri enzi du di ri idru hwesihwesi a (Levitika 16:6-10). Dia Aroni ka indri du eri kojia joti jo lemu dri iti enzi Isaraile baa idele kinya a ri dujo. Kole Aroni kobe agi indri eri di si: Aru alu ri upejo Opi ni vua zi rii indri ebele kulala enzi dujo ri i dru. Ovi nyuhwa azijo ri ole ru cara si enzi ebejo ausini enzi enzi baa idele odu cidru si rii ka rebe ruaru dri tika azi di idri si. Ki enzi Isaraile ba dri kinya a ri du jo le, amba azi ole ri driiba cidru pi kare ga, ka enzi cidru baa idele kinya a ri ba azi enzi ebejo ri idri odu mudri joa imba tudetri joa ri si kinya cidru. Osiru Levitika 16:29-31 ga, Imba tuderi joa, odu mudri jo a imba cidru a ri si, kole duba anyije anya asi ni, ide ebu odu disi ku, ba anyi dri jotiga rii amu anyi lofo rii tro kpo dru. Amala odu na si amba azi ole ri dri ka azi anya enzi ni ebejo rii azi ra, anyi jejo, ausi ni anyolu dru Opi na ndra enzi anyi dri cidru riisi pelere. Dii
odu sabatu dri anyi cidru ni lovu esujo ri i, odu disi anyije anya asi ni. Dii cara tadru ri i (Levitika 16:29-31). Ofu Oku a, ba Isaraile dri riba ti ka azi enzi ebejo ri azi enzi aia idele odu cidru si ri ebejo kaki dri ai dri ri ti azi di idri, enzi ruka tro, kaki joa, Opi, mide enzi diani di i di ani di i. Ayi nyebe mani ra. Diivu, koko ka azi enzi ebejo ria gboro ni li, ka ari ani he amba azi ole ri dri dri, koko koya baru, konia dria ani enzi ako ni ote. Disidru azi enzi dujo ri kodra enzi ba ni enzi cidru baa idele rii baa dria ru. Nyuhwa azile rii madi enzi dipi ri dika kpo a kare ga adi dia kpo rii au. Ofu oku a, azi enzi ebejo riI dru adi indri, biloangwa, monigo angwa, kusa kajua azi au, ledii nyuhwa ole Rubanga lele rii. Rubanga ni ana le retu ri si, ai madi ago kusa izi ria dra ka ana enzi si nia kare ga kole lidri nyuhwa dri kazi ru ni. Ovi di si ofu oku a, enzi ba ka lebe aia enzi
dri esu azi enzi ebejo ri si. Enzi madi enzidipi ri a idele rii adi baa azi enzi ebejo di idri dri tika dria ru si, vua ari ani adi hwea amba azi ole ri dri dri ausi ni enzi madi enzi tro ria idele rii kpdru ka ru du pi. Disidru, laku esu ka enzi dri a odu cidru si ni okpo. Di oba Rubanga ohwe okpo amba azi ole ri dri ni enzi kinya a rii du jo, kinya cidru imba tuderi joa odu mudri joa ri dri si, kole kide dii Isaraile ba kare ga kpo dru. Jo dini ri ebu amba azi ole ri drii odu odu azi enzi ebejo rii azi jo risi i? Ati, Aroni ni amba azi ole ri dri ka ana dri ni ti azi enzi ebejo ri idri, ka enzi ba cidru a idele riijo driaru, kojoa, Opi, ba Isaraile dri ri bati ide enzi ovi diani dii diani dii, odi ki ba ra, ideki bate ra, ide ki asa ra, ogu ki ta ra, ojo ki ti enzo ra, vua ole ki bazi azi a ra Diivu, koko ka azi enzi ebejo dia gboro rii li, ka ari ani du, koko ka ari di uyi vu tuderi kare ole egbe a rire ri iga. (Bugu ole ri ia, 7 ni igeni ta
kpodru ri i). Disidru, loku esu ka enzi dri a odu cidru si ni okpo. Ai oba Rubanga ohwe okpo amba azi ole ri dri ni enzi kinya a rii dujo, kinya cidru imba tuderi joa odu mudri joa ri dri si, kole kide dii Isaraile ba kare ga kpo dru. JO dini ri ebu amba azi ole ri drii odu azi enzi ebejo rii azi jo risi rii adu? Ati, Aroni ni amba azi ole ri dri ka ana dri ni ti azi enzi ebejo ri idri, ka enzi ba cidru a idele rii jo driaru, kojoa, Opi, ba Isaraile dri ri bati ide enzi ovi diani dii diani di i, odi ki ba ra, ide ki bate ra, ide ki asa ra, ogu ki ta ra, ojo ki ti enzo ra, vua ole ki bazi asi a ra.. Diivu, koko ka azi enzi ebejo dia gboro rii li, ka ari ani du, koko ka ari di uyi vu tuderi kare ole egbe a rire ri iga. (Bugu ole ri ia, 7 ni igeni ta kpo rii ta okodi ra rii.) Enzi ba cidru dri kinya a ri baka azi enzi ebejo ri idri ba cidru kare ga ni ebu dria ru i, vua azi enzi ebejo dii adi azia lini si ku kusa ta ni ka driaru ote si ku.
Ofu oku ri ojo biloangwa azi le rii adi i? Yesu ni enzi ako rii. Rubanga a oluka anda, Ba cidru arire aia enzi nia ga si, ai azi enzi ebe jo rii kodra ba cidru ni kare ga ni ra. Gbadru Rubanga a kizaa olu ka retu si, ai bani nyuhwa lidri rii azile aia kare ga au. Diivu amba azi ole ri dri ka aridiji kare egbwea rii iga itua efu re ga esi disi, koko ka lebe eji enzi ba cidru ni kinya amvu ka pi riisi odu azi enzi ebejo ri azi jo ri si, dii odu mudri joa imba tuderi joa ri dri si. Odu azi enzi ebejo ri azijo ri si amba azi ole ri dri kole ka zi Rubanga na ndra indri eri ba Isaraile dri riba ti ni i. Alu rii adi ungwea indri kulala riI ehwi ani adi ze angwe awesi;. Alua ri ani, indri kulala ofu udi ri i a rii Yesu Kristo i. Rubanga a ba vudri ri le ka ndro si eze ana
Ngwaapi ni alu tende rii ausi ni ba cidru ani aika rii kudra dru ku, kesu ki dru lidri olure tadru ri i (Yoana 3:16). Rubanga ehwe ba ni ana Ngwaapi ni kendre Biloangwa azi le ri ani. Kendre biloangwa azi leba cidru ni ri ani, esu batisimu Yoana Batista dri oko engwi ama Aridipi i, Laponyi vu di dri i. Yesu a ehwi ni Aridipi i vua Kristo a ehwi ni Opi, ni tri le ra ri i disidru Yesu Kristo a ehwi ni Rubanga a Ngwaapi ni emu di ama cidru ari re ri i. Kendre ondo azi enzi ebejo ri azika ofu oku a ri ani, Yesu Kristo ni ana nga si emudi dria ate kinya 2000 rii, emu vudri dia batisimu esujo vua ora ari si kuruce dri lejo ofu loso enzi ebejo enzi ba cidru ni ria anda ni ete re. Diani disi dru, anyi ba ola ki lejo ru si di Levitika ga ri ni. Kole Aroni koti ana dri ni eri truwa si indri lidri ria dri ga, koko kojo enzi baciri Isaraile dria idele rii kpodru dria ru, koba ai kpodru
indri di idri, koko koze indri dii hwesi hwesi a dri madi anda ri dri si. Indri di koko koya kare ba ako ri iga aia enzi ti tro ru a; diivu koko kole kebe indri dii ya le hwesihwesi a i (Levitika 16:21-22). Osi ru enzi cidru Isaraile ba dri rii oba indri di indri kendre ana rusika Levitika 1 ga ri ani. Enzi aia idele rii kpodru ka ta jo enzi cidru aia idele aia ru si vua asi si ri idri. Vua enzi aia idele rii kpo dru obaru azi enzi ebejo ri idri amba azi ole ri dri a ana dri ni ti ka driaru si.
Cara Rubanga dri ri si, Ama ama enzi ni ni cidru ote.

Rubanga ohwe ama ni cara adu ni? Ama ni ta ni jo enzi dri.
Lejo Rubanga ehwele rii a cara kpo dru si 613. Gbadru jo oraki ta driaru ni, adiki esua adi ta ana jo le amani ide ku ri ide au, vua tro sa ide ki ta ana jole amani ide rii ku. Diani disidru, ama enzi ba osi ru Bugu ole ri i a Rubanga ohwe ama ni ana cara ni rii amani ama enzi ni erajo (Roma 3:20). Dia, ehwi ni ohwe ana cara ni ama ini jo ama enzi ba i. Ohwe ai ama ni rii ausi dru ama olu ausi wa i ku. Ki ama ni ama enzi ni erajo. Ohwe ama ni ana cara ni ta ani mba le ku. Nyu raa oce koluba lidri ani ni kpe. Alua ri ani, adiki alusa olu cara Rubanga dri si kpe, ra ri adi ki enzi ama dri ni ama ego tro cara ana ba le ri si au. Rubanga ohwe ai amani rii ama enzi ide ka si, ki ru sa omaki era lea kpe. Anyi ba ba udi ka ri i, bate, ba ta unzi ide ka au ri i, Rubanga ojo amani ta anidia unzi ni cara ani dri ri ia. Ojo ama ni odi ba ku, ki adiki ba di saa ziti si ama asi si vua ziti si ama ru si. Ki, ana rusika cara a odi ba ku si, ori ki
mgbesa rubaba udi ka riI ni ote, adi ki joa, Ah, ma ego, ma enzidipi rii ma ta esu lele mide ku ri ide ka si. Mide enzi ra.. Ba Isaraile dri arijo aia enzi ni a, Rubanga oba Aroni ka azi enzi ebejo ri azi ofu oku a au, vua Aroni ni dii madi layu ejidi ba di ni kinya alu a vu alu ri i. Ofu oku a, azi enzi ebejo rii odu azi enzi ebejo ri dri si kole kazi ru Rubanga a andraga eri. Alu rii adi azi a Rubanga na ndra ki zijo ri le adi zea hwesi hwesi a dri ti ka driaru rii vu, ka enzi ba cidru dri kinya a rii du pi. Oca driso indri dii ze re hwesihwesi adri madi anda ri dri si ku. Amba azi ole ri dri ka ana dri ni ti indri oludi lidri ria driga koko ka enzi Isaraile ba dri rii ba driaru. Kojoa Opi, ba di odi ba ra. Olu ki uku bazi dri tro ra, ogu ki ta ra, oru ki Rubanga enzo rii ra Amide nya ndra enzi ra. Kare Falestei drii hwesi hwesi awi ri i, indri ebele kulala enzi du jo rii adi ze a hwesi hwesi ti ase di ku ri i a koko kodra sa naa. Jo oze indri
dii ni, ba Isaraile dri rii kaki indri dii ndre paka gwada kegwe di tro, kaki ko ki ige nia enzi aidri rii sa egwe indri di tro. ba di ka egbwe egbwe esu aia uje nia, vua indri ebele kulala enzi du jo dii ko dra hwesihwesi a enzi ba dia idele kinya a rii dujo ovi alua di si, Rubanga ebe enzi ama dri rii biloangwa Rubanga dri Yesu Kristo si. Enzi amadri rii ndutu dru oje ru pelere batisimu Yesu dri rii si vua ana ari kuruce dri ri si. Yesu ni Rubanga vua ama Aridipi i. Ani Rubanga a Ngwaapi ni emudi ba cidru aridi aia enzi nia rii. Ani ta bi di ni ama bidi ovi ani dri si ri i emu vu dri dia ama arire enzi cidru dri a. Tete enzi ama idele ama ru si odu cidru si rii oba ru Yesu ni ru ni ku. Ki enzi cidru ama idele andra ga ri ba ti enzi ama idele ama uje si ri bati enzi ama idele ama ru si ri ba ti tro kpo dru. Ledii, ta ana batisimu esujo Yoana Batisita dri anda anda Rubanga dri etejo rii, dii lebe tadru
enzi dri vu dri ri i. Kinya ina Yesu a repare kuruce dri kuru kuru rii, ana ebu ani dri laki dri ri idore rii, odu enzi ndutu ba cidru dri rii batisimu ana esule Yoana Batisita dri abu Jurudano a ri si. Ana lari lebe ejijo ama enzi ni ri ido ana batisimu si Abu Jurudano a. Ana lari lebe ejijo ama enzi ni ri ido ana batisimu si. Abu Jurudano dri igeni le ire kaba su opi si rii, Yoana Batisita oti ana dri ni yesu ni dri oko osu ani eyi iti. Batisimu di ovi ru ovi dri ti jo dri a ofu oku a rii tro vi vua ovi enzi a rebe jo ri isa ovi ru vi. Ru su ka eyi itia ehwi ni dra, vua enga ka oru eyi a si a ehwi ni onzi ka. Ledi, ide ru rii ana batisimu esu ka Yoana Batista dri si, Yesu iko lejo cara cidru drii ra oko ojo ta ana ebu na ri idri kpo dru ra dii: enzi vudri ri du ka kpo dru i, ani epaka kuruce dri i, vua ana onzi kai. Adi ki lari esu wa ni tete jo eri ki lejo ehwi Yesu a ama ari;jo enzi dria rii ra i. Rubanga uba tati ama arijo Yesu si, vua cara cidru ana ti uba
le ofu oku a rii ide ra. Disidru, ovi disi Yesu oya kuruce dri enzi ama dri tro ani dri. Ebu draa ingo ni rii eberu ama ni ni ani ni erijo Yesu a ama enzi ni dujo ri inga i? Ta ama idele wa rii kole ama ai kolu lejo Rubanga dri idri aa. Orisu Yoana 1:29 ga, Obu zi Yoana ondre Yesu kemu anidri, ojo, dii! biloangwa Rubanga dri enzi vudri ri du di ri i! Yoana Batista ojo, dii! biloangwa Rubanga dri enzi vudri du di rii! Enzi ba cidru dri rii oba ru Yesu ni ru ana batisimu esure Jurudano a rii. Nya i dii! nyingo nyi leco tutu tro esu nya enzi ni a ra. Anyi ba ai ba dri kolu lejo Rubanga dri ri idri aa. Anyi ba oba ki dri okpo ba drii urata ba drii tro maraga oko ai ki lejo Rubanga dri rusidi ra rii
au. Anyi ba aiki lejo anda dri Yesu odu enzi vudri rii ndutu dru pi ni. Ojo ni Yesu odu enzi vu dri rii cidru pi. Vua ojo ni iko anda anda Rubanga dri rii vua ana lebe eji ka ama ni ama enzi si ni kpo ta alua rii. Dri ti ka dria batisimu si isa kpo ta alua rii. Ide ta ku jo nosi ojoki kpo dru, ta yote dru, kusa ndutu dru, aia ehwi ni yote kolu alu. Lejo ehwi, dri tika dria ni ofu oku a ri ovi ru ofu ledi ia ri tro vi, ki tete lejo batisimu ni ebu mbi rii au. Eya engwi ta adu rere vua ce rii ama ni ni joa dru Yesu esu batisimu vua esu lamgba kuruce dri lebe ejijo ama enzi ni cidru si i. Ama lari esu ra jo ami geni ofu loso tema dii ra i. Bugu ole ri a jore a Yesu odu vudri rii yote dru pi rii, (Yoana 1:29), enzi vu dri ria ehwi ni adu? Ehwi ani enzi cidru ama tijo au tro ri i, dii, urata ego rii, ogu, olu ka uku bazi dri tro, ba leka asi a, awi ako, ta ide ka nya dru, lecuma, lali oludi ama uje ni a ri tro. Di oko ta unzi ama idele rii enzi ama
idele rii tro kpo dru sa tro dii enzi ama idele ama ru si vua asi si rii. Enzi a musara ni dra, ki hwe Endri drii lidri olure tadru Kristo Yesu ama Opi si ri i (Roma 6:23). Vua ari biloangwa driri ni ra ka ako alusa lebe enzi drii iyo (Eberei 9:22). Kendre ana ru si ka dia ri ani enzi cidru ti kole kuhwe ru ra. Yesu Kristo ni, ba cidru arijo aia enzi nia, azi ru ana nga si enzi cidru ti uhwejo vu alu vua ate tri. Disidru, amaa lebe esujo ama enzi nia, anyi ba igeni ki ofu loso tema rii __batisimu Yesu drii vua ana arii vua ana oti vu dri dia rii.
Lebe Enzi Obu ri ni rii

Kole zini ga ama zi azi ama enzi si ia? Alu sa di ku.
Enzi ama idele obu, dru zi, vua enzi ama idele paka odu ama dra jo ri si ri oko enzi vu di drii tro, vua enzi ai vu dri dii gbadru oba ru Yesu ni ru ana batisimu si. Enzi cidru ama idele ndi odu ama dra jo ri si rii dria dini sa odu ru ama dri pi. Anyi ba igeni ki ofu loso tema dii au, dii lejo Rubanga dri ru si di ra ri i, vua nyi geni anda aaru rii au anyiko anyi rari ra. Anyi ba ebeki ama urata a vu ni okoka au ni ra, ebe ki ura ta ama dri ni layu esujo ama enzi ni a i. Noisi nyi zia ka enzi driso idele kuru ri le du ingo ni? Diivu, masa ma nyingwi lazi si, nyi tiri Yesu ni kole keya vu dri dia saa cidru ama enzi idejo ra ri si vua ari a kora kuruce dri didi a? oba di di a?. Ofu loso rutijo di Endri ri ia, cra lebe esujo ama enzi ni a rii aa Vua ari biloangwa dri ni ra ka ako alu sa lebe enzi drii ijo (Eberei 9:22). Ani nga ofu oku nga jo madia ole layu esule ana enzi si, kole koba enzi dii azi enzi ebejo ri idri
dri ti ka driaru si, dii vu azi enzi ebejo dii kole ko dra madi dia ensi si. Leti alua risi, Ngwaapi Rubanga dri ri emu vudri di à `ba cidru ari re. Esu batisimu enzi cidru vudri ri dujo pi, ari driaru ri ora kuruce dri enzi cidru amadri ri uhwejo, vuaru oko odra kuruce dri, Dria lejo eko ra. O`du ina dra anidri ri ì vu onzi lidri vua draa dini ori dri nyare Rubanga dri ri iga. Ledii, ta badia anini engwijo amani Aridipi dru ru dru ri ì. Ama ni lebe esujo ama enzi nia ndutu, lebe esujo ama enzi nia ri ni lebe esujo ama enzi nia ndutu, anyi ba ebeki ama lini ego ri ni oga ki lini dini dri ini. Dia ama layu esu ama nga si wa rii ilegi enzi ebejo odu cidru si rii ilegi ka si ri ni. Enzi ba cidru dri ni lejo iyo, kole azi cara si ri kazi ru ni, vu alu adite. Rubanga ni bua ri oba ana nga si enzi vudri rii ana ngwaapi ni ru ana batisimu si vua eparu kuruce dri sa ama si. Onzi ka ani dri dra ga ri si, iko lejo ama lari drii ra. Ki idra ani enzi ama dri si, icandi ani ama enzi
si, gbadru odu ama icandi ni vua odu ama asi laza ni pi; Ama ndrea icandi ru da ku. Rubanga azi ra, oko onzi ru oruopi oko oba ama enzi ni cidru ani dri. Izaia 53 ojo, ojoru ta unzi cidru baa idele rii, enzi aia idele vu dri rii tro cidru obaru Yesu Christo ni ru. Ofu udi ri ia, Efeso 1:4 ga, osi ru, Kendre ana ama upeka ana andraga vua ido kuku nga ri ani. Di kitedea ama ni upe ama ani a vu oca ru bi re kuku. Vua driso rubire kuru kuru ri isa, Rubanga ni Kristo ni a. Draa ta andra ni ama urale ri ia, anyi ba draa aiki vua ideki lejo Rubanga dri au, lejo eyi dri i, lejo ari dri i, vua Endri dri i aika si. Rubanga ojo ama ni biloangwa ani dri, Yesu Kristo, odu enzi vudri rii ndutu dru ana lebe enzi ba cidru dri ri ebeka si. Ta rusi di Eberei 10 ga ri ojo. Lokudru cara ni, lindri lindri ovi ta loso emudi ri itede di ri i. ani ovi ta loku ri dri iku,
disidru azi alua azile didi kinya cidrusi rii kate ba ni cajo Rubanga a anda anda ni ga kpe (Eberei 10:1). Dii ondo azi alu a, aia azile kinya si kinya si ri, koba kaki engwi anda ni kpe. Cara ni lindri lindri ta loso emudi nidri i, ki ovi ta loso ria endrejo ri i ku. Yesu Kristo ni, laponyi ni emu di ri i, oba Amengwi anda vu alu ate tri (kendre ondo enzi Isaraile ba dria rebeka vu alu kate tri ri ani). Esu batisimu vua epa ru kuruce dri enzi amadri cidru si. Disidru, Yesu ojo Eberei 10 ga, ziniga ojo, meya nya le ni idere au, Rubanga madri; odu ati rii au rii ausini ani kide vule ga ri ni si: Ledi oba amengwi enzi ako azi Kristo a ru dri si vua vu alu ate tri. Amba azi ole ri drii kaki mba ebu idere ga laki ni odu didi ti li ka ako dii vua azi sa enzi dudi kpe ri si. Ki ago di le, azi azi enzi ti uhwe jo rii tete vu alu di bobo dru, oya ori dri nyare Rubanga dri iga, rijo saa nasi kotea paka oja driaru ni adi azi ana azile vu
alu ri si oba ba lebe enzi dri esuka ra ri bati, engwi anda. Endri ole rii sa ka ama ni sadini hwe tadi idri; nainga ana jo rea, Dii cara ma eyale ma bale ai etro odu nasi rii. Opi okpo tro ri ojo ta dii ni: Ma lejo ma dri ba aia asi ni a, mako masia aia uje ni a; oko inza, Enzi aia idele rii ta ego ego aia idele rii tro meya me ra di ku, kare ta dia ru bare ri iga azi zi enzi ebejo ri ole ru di ku (Eberei 10:9-18). Amigeni Yesu ari ama enzi cidru vu di idri ri iga ana batisimu si vua ana ari kuruce dri ri si.
Lari rutijo di eyi si vua Endri si rii oseru ama asi ni a vua ama uje ni a.
Ama anda rii ama enzi zi ide kadi kuru si a? Ka. Ama anda rii Yesu a ama enzi ni du ka ndutu dru pi si adu si ami geni ani ra. Anyi kpo ai ana lari loku rii ra a? ___Ame___ Nyi lejo Rubanga drii igeni aI si a, ovi dru Yesu Kristo ni ana nga si esu batisimu vua aria ora kuruce dri ama arijo i? Kole ama aI kolu lejo driaru idri aa ama ni rutijo Endri si di i. Adiki lari esu ra jo ai ki Yesu Kristo ni, ofu loso layu dri si i, oje ama enzi ni cidru enzi vu di dri rii tro. Amengwi alu sa enzi ako cara Rubanga dria ta mba ka si kpe, ki ama engwi tete anda wa rii ai ebu dria ru idri ri si. Yesu odu ama enzi ni ndutu
dru si ana batisimu esu le Jurudano a ri si, icandi ru kuruce dri vua esu lamgba ama enzi ni cidru si. Ofu loso anidi igeni ka ama asi cidru si si, ama layu esu enzi ama dri cidru riI a ra vua Amengwi anda nya i dii ra a? Batisimu Yesu dri rii, repaka driaru kuruce dri rii vua onzika ani dri rii lebe enzi ba cidru drii ebejo vua anda cara Rubanga a lari retedi tete ana le si rii ete jo. Rubanga ole ama ndro kendre ama olu ka ri ani vua ani anda, disi eco ama anda ati ati. Eco ama anda rii ana enzi amadri rii ndutu ba ka Yesu ni ru ana batisimu si si. Ama enzi ni rujejo pelere, eze ana Ngwaapi ni alu tende rii au; Yesu i, eze ani vudri dia rii du le ana batisimu si ni ra vua ali lali ana Ngwaapi a dri ga enzi ama kpodru dri si. Oba Amengwi ana baciri anda rii lari eyi dri si, ari dri si dii le Rubanga dri ilili rii. Osiru Eberei 10:16 ga, Ma cara madri ba
aia asi ga, vua masia aia uje ni a. ba asi ni a vua ba uje ni a, itiri ru Rubanga na ndra enzi ba a nosi ru ba anda rii? jo ba dri ai lejo Rubanga dri ri idri aa, adi ki engwi ba anda rii. Yesu odu enzi ama dri rii kpodru pi vua esu sa lamgba laka rii ra. Yesu Kristo ni ama Aridipii. Nyi raa, Amala ama enzi ide odu cidru si, ama olu ba anda rii ingo ni? Ama gba enzi ba dii, ki jo igeni ki lejo Rubanga drii, kendre Kristo Yesu a Ata a le ni eri ka ri ani, adiki engwi anda. Amala kendre majokaa liri tesa rari ani, enzi ama si aa rii saa ama rutire Endri si di kuru rii. Ki ace amadu ofu loso enzi ndutu ebejo rii ama asi ga di, amesu gbe sa lari ama enzi cidru ri i a ra. Ama ofu loso ri ni re kuru rii, ama enzi ba. Ki ari engwile anda rii ari lari Yesu dri ri ige ni le kpo, ako Amengwi baciri Rubanga dri anda rii. Dii ovi engwijo anda a i si majugo Paulo a ta jore driaru rii. Ai ofu loso enzi ebejo ri idri ri oba Amengwi ba anda
___
ri i. Ovi dru tee Paulo i, kusa abaramu i kusa abi ai dri ri bati i engwi ki anda rii ebu loso aia idele ri si ku, ki ra rii ai aidria oluka lejo Rubanga dri idri aa si, lejo ana tutu dri enzi cidru ebejo rii. Eberei 10:18 ojo, Kare ta dia ru bare ri iga azi enzi ebejo ri ole ru di ku. Kendre ana ru sika ra ri ani, Rubanga ari ama rii ausi ama dra dru ama enzi tro ku si. Nya i dii raa? ___Ame Osi ru Fillipi ba 2 ga, Anyi ba ra anyi dri rii kovi ru ra Kristo dri tro vi, ana lidri ni Rubanga dri i, ki orata aia ruvika Rubanga tro vi ni afu re ga ku, ebe eku ani dri, engwi kendre opi go ani, ecoru ba itede ru ba ani. Oba ani epe, olu laru tro dra kuruce dri ri i aire ga sa i. Lejo disi Rubanga inga ani oru, ohwe ani ni ru ruzi cidru nde di ra ri i, ausi ni ta cidru bu a rii vu dri rii vua vu iti ni tro, kowo ki dru laru tro ru Yesu dri si. Vua ba cidru kojo dru Yesu
Kristo ni opi, eku Rubanga Ata dri i ni (Fillipi ba 2:5-11). Yesu Kristo ni, madi eku ani dri nzi di oru rii madi ondi ebu driaru a lidri ni vi di au ri i (Eberei 1:3), ondru alu sa eku eji ka aini ana nga si kuru. Kira rii oba ani ana nga si kendre ti luza ani, vua oti ra ru si ama ani. Omu ru ci vua olu laru tro paka saa ana dra jo risi ausi ani kohwe dru ama ni lari wasi. Disidru, ecu Yesu ni, Ani Rubanga ba dri i, Aridi i vua Opi i:. Ra ama anzo hwejo Rubanga ni vua lecu hwejo Yesu ni rii adusi Yesu oko ana Ataa le ni ndi tatia asere ga. Kesu kohwe lari Ata eku hwe Rubanga a Ngwaapi ni pke. Ki Rubanga a Ngwaapi a Ata a ti ni eri ka ndi tati a aserega paka ana dria si si, Ta cidru bi le vudri dia rii ba tro kpodru ka eku hwe ani ni, vua kaki ide a ta dru. Yesu Kristo engwi bilo angwa Rubanga dri enzi vudri ri du di ri i, vua osiru, odu ai batisimu anidri ri si. Draa odu enzi vu dri rii ndutudru si
ali kinya oca 2000 rii ra. Nyi i vua ma i ido olu le vu di idri mgbe sa ani ni eri jo ru ti jo ri inga, vua enzi ba dri ri bati isa oba ru enzi vudri ri ia tro. Jo ami de enzi obu ni ama engwi enzi ba a? Amengwi enzi ba ku adu si Yesu odu ama enzi aje ni rii, endru rii vua obu rii yote dru pi. Enzi amatijo autro ria ni anzu ka enzi ama idele andra andra ama lidri rii a rii tro ako, erijo ama tijo ri si hwa amide enzi kuru a? ___Oo, amide kuru. ____ Yesu oni ama enzi ide ani ni erijo saa ama ti jo risi paka ama fu dra ni ote, disi dru odu ama enzi ni ati ati. Draa sa nyi ndrea enzi ama dri ri isa koga ka mutukari gboro rii mvu mia. Ki Yesu
odu ama enzi ni ndutu dru ana batisimu si vua onzi ai kuruce dri ani tro. Kesu Yesu kodu tete enzi ubiku au mgbe ama vu aci olure tadru ri ia. Jo tee amitiri ama kendre odu ama enzi ni kuru ani sa i, eco alu sa lejo ehwi Yesu a ama enzi dujo ndutu vua ana dujoa dru pi rii ku. Jo dini ri ama enzi ide vu di idri koca bi ingo pi? Enzi cidru ama idele rii enzi rubadi vudia dri ga ra rii. Yesu a jorea Yoana kohwe anini batisimu ni, dii ondi ta ana urale rii. Yesu ojo ana nga si ani odu ama enzi ni cidru pi. Rubanga eze ana tiluza ni Yesu na ndra vua oba ohwe batisimu Yesu ni ni. Batisimu ana esule Yoana ni sadini enzi ba kpodru dri di dri ri si, ilu ana dri ni andraa ru batisimu esujo, Yesu odu enzi ba cidru drii pi. Enzi ama drii kpo dru erijo kinya 20 paka 30 kusa ri jo kinya 30 paka 40 kusa ziti tro; enzi ama baciri drii sa obaru enzi vu di dri ri ia tro,Yesu odu ai kpo dru ana batisimu si pi. Adi ti kojoa aia enzi olu vu di idri rii ni? Yesu Kristo
odu enzi vu di idri rii pi, vua ru kpo dru ka lari esu ra jo ai ki dii ba asi nia ra i, dri luci lindri lindri ta Yesu a idele ama enzi ni ebejo ri drii ako: Ana batisimu i vua ari driaru loso go ra di rii. Ba amgbu kolu aia lidri nia urata ai dri si, kaki ta jo aia olu ni dri kendre okpo rere rii aia olu i ani. Ki gbadru ba ziti kolu lidri okpo ri ia. Ba amgbu olu lidri unzi ri si ni. Masa ma ru ti re di Endri si kuru rii molu lidri okpo unzi lebe enzi dri esujo dia ehwi ni erika ako ni ra, Ki nyi lejo dia ehwi ni eri ku ni ingo ni kusa nya ia ku ni ingo ni, dii batisimu Yesu drii vua ana ari si nyeria ku kwa kusa nyaia ku kwa ni ingo ni?
Lari Enzi ba dria lejo oko ra

Yesu oje Petro a pa ni adu lejo si? Ole Petro a ai komba okpo koni ani oje enzi dria ru Andra ga rii sa ana batisimu si ni ote. Anyi ba olaki Yoana 19 i. Ana, efure angwe rii ga enzi ana kuruce ni tro kare ungwele endredi Drihwa ani Eberei ba ti si, Gologota ni ga, laka epa ki ani kuruce dri, epaki ani laga ogu eri alu rii ana nyarega, zi rii ana leji ga, Yesu ni agaga. Pilato osi ta epa Yesu ni drile dini: YESU NI NAZERETI GO RII, OPI JUDEI BA DRII. Yudei ba amgbu ola ta dii ra, amala kare Yesu ni epare ga rii tauni tro lolu ku; ta sile dii osiru Eberei ba ti si, Latini ti si vua Giriki ti si (Yoana 19:17-20).
Ma ozi ma lele ndro ri, Yesu odu enzi vu dri rii ndutudru vua osu ani lejo driaru amale vura Pilato dri andra oko oli driaru dra au. Draa anyi ba ora ki ta lejo di idri gaadru. Anyi ba olaki ana ciriciri 28 ni, Diivu, Yesu a ni kaa ta cidru ideru oko rasi, ta sile Bugu ole ri ia ri ni engwijo anda Yesu odu enzi cidru ama idele rii pi ausi ni lejo Bugu ole ria jole ri kengwi dru anda si. Diivu ojo, Eyi vi oza ani kpo! Esu naa vino asa rii muda a aa: osu ki amori ni vino asa ri ia osu sosu si, iju ki Yesu dri. Yesu omvu vino asa rii di ojo, dria lejo oko ra! mgbesa ilu dri vuru, odra ra (Yoana 19:2830). Yesu ojo, Dria lejo oko ra! oko odra kuruce dri ra. Odu ina dra ani dri ria vu ga, onzi lidri dra ga si ra otu bua. Batisimu Yesu a esule Yoana Batisita dri rii ana dra kuruce dri ri tro eri truwa katajo ovi ru vi; zi ri kolu zi rii ako kpe. Disidru, anyi ba ecuki opi Yesu ni ana ama arika ofu loso
ama enzi a rebejo ri si si. Izaba lidri dri te sa ka vico ru dri a vu oko au, disi adiki tazi ide kpe ki adiki aci andraga enzi ide ka ama ru si si i. Yesu Kristo ohwe ama ni ana batisimu ti ana ari tro ama ari le enzi cidru ama rua idele ri iga. `Ba cidru lebe ndutudru enzi dri ri esuka ra ri `bati saa cidru si kaki to Opi bu dri ri iga wa àia Yesu ni igenika si ì, Yesu ni ma`di tile Beteleme ga ri ì, esu batisimu Jurudano à, odra kuruce dri vua ziniga onzi o`du inajoadru risi lidri di. Ama Opi à ru ni ecu vua ama eku retu ri hwe ana ru ni ru dru. Lejo sile Yoana ga tati a aserega rii, onzi ka Yesu dri oko ojo Petro ni Simone Petro ori Yoana gba ile ma ra ya? Petro ai, Oo, Opi; ini ta cidru ote ini ote ale nyi ra, Yesu ojo ani ni, Nyimba ma bilo a ta ni. Mgbe Petro era ta aa riikpo dru ra. Dii ofu loso Yesu a batisimu dri i vua ana ari dri i dii ofu loso lebe enzi dri esujo rii. Draa ana ofu loso eyi dri vua ari dri ri aika si esu ari esu lebe
enzi dri ra mgbesa oko era andra ni Yesu ana ana pa ni je ka ni di ehwi ani adu ya ni ra, mgbe ana a i Yesu ni ni ri engwi okpo rere. Anyi ba ola ki Yoana 21:15 nidi. Lonya a vuga, Yesu ojo Simone Petro ni, Simone, ori Yoana, ile ma gba ndro onde ba ziti ra ya? Petro ai, Oo, Opi; ini ta cidru ote ini ote ale nyi ra. Yesu ojo ani ni, Nyimba ma bilo a ta ni. Ka ana bilo ti hwe Petro dri amala Petro ni ana maju i, maju ga ra ri di ra rii, amala Petro engwi Rubanga a ti luza anda vua ce ri i. Esu Petro kengwi enzi ana idele ri si enzi dipi dru di ri, yesu ojo laka konze ofu loso layu esujo enzi dia rii ni ku, amala ani ana nga si vua maju ziti tro, kaki ai ikonyi kpe ki rarii tete kaki enzi ide ru ai dri ri si odu ci dru si au. Disi dru, Yesu ojo ai ni konze ki ofu loso enzi aidri ndutu a rebejo ana ari kuruce dri rii tro ra, dii ofu loso enzi ndutu a rebejo rii.
Opi, ini ote Ale Nyi rai

Nye ngwi enzi dipi dru dia jo nyi de enzi ni i? Ka. Yesu odu enzi ma idele Andra ga rii sa yote Jurudano a si pi. Anyiba oraki dri lejo Yesu a jole Petro ni dia rii. Simone, ori Yoana, ile gba ma ndro onde ba ziti ra ya? Oo, Opi; ini ta cidru ote ini ote ale nyi ra. Ta ana jo le le dri rii ce. Onga ide kendre di ako ofu loso lebe enzi dri esujo riia ri ani. Kesu Yesu kini Petro ni maju ziti tro ofu loso enzi a rebejo rii aia pa ni je ka si ku, kaki aia le ni itede ovi ledii si kpe. Ra rii, yesu a emure ai dri vua ana zi re a, ile gba ma onde ba ziti ra ya rii? Esu Petro ka ia, Opi, ma ba ndi rii ku. Ma enzi dipi nyi le di badi ba di bati ani kpe rii. Ayi nyebe mani ma adu te. Esu
kole Petro kofe pi, kozu ani Yesu si di. Ki anyi ba ora ki ta Petro a ai ni dri. Esu tutu ofu loso enzi ndutu a rebejo ri si ra, dii batisimu Yesu dri rii ana ari ba cidru ari di rii tro. Disidru, Petro oma ana nga si jo lea, Opi, ini ta cidru ote; ini ote ale nyi ra ni i. Ta jole di ani di enga ana ai ofu loso enzi ebejo ri ia, dii ofu loso Yesu a enzi cidru vudri ri dujo rii. Di oko enzi andraga, ba a idele awi ako aia ru dri ri si rii tro. Petro igeni ofu loso enzi ndutua rebejo rii okposi si, vua tro sa ana igeni kaa i ni ra si, obi opi ai ai le lazi ana zi le ri iga dri luci ako. Lari Yesu dri ri keen ya ofu loso enzi ndutu ebejo ri i a dii, ra petro a lari esujo ana enzi odu cidru si ri ia sa ra rii. Petro igeni ofo loso enzi ndutu dru vu di idri ri a rebejo rii au. Nyi sa nyi petro ania a? Nyi Yesu ni le vua nyi geni a waa? Ani madi enzi nyi dri du di ofu loso enzi ebejo ri si ana batisimu si vua ari si ri i. Nyi ani geni kusa nyi ani le ingo ni? Leti zi
alu sa iyo. Jo Yesu kodu tete enzi alika pi ri I kusa endru ri I koko kebe andra ga rii ama dri ga. Oli alusa adi ki ani ecu kendre ondi dria sa ama ide kaa di ani kpe. Inza jo dru ko vu aci a. Disidru, kole ru kpo dru kojo ama igeni ofu loso enzi ebejo ri idri ri ari ama ni rua ta idele ni saa cidru si sa enzi, disidru ama enzi ide lini. Disidru, kole ojo ki gebi ofu loso enzi ndutu ebejo Yesu a hwele ama ni dii, ofu loso batisimu dri Yesu a ari tro di, ari ama ni. Jo igeniki ofu loso enzi ndutu ebe jo dii kuru, dii batisimu Yesu dri rii ana ari tro, madi ai tro rii hwa. Alu sa ari ru ana enzi ni a bobo dru kuru. Inza jo a dru, jo amesu layu ama enzi nia bobo dru saa cidru si enzi ru ka ri ra, adiki engwi olu ka anda tro manza vua enzi kolu saa cidru si sa ba asi ga aa. Jo di bati ce, adi ki Yesu ni le kpe vua adi ki evu ani laga ire a dru isa kpe. Disidru, draa adiki sa lari retugodru Yesu dri dii ai kpe vua tro sa adi ki ana vu ni oko ndi tati a asere ga kpe. Yesu
ohwe amani ofu loso lebe esujo enzi dria rii vua ari ba igeni kaa ra rii ra. Engwi Aridipi ni anda rii vua oje ama enzi odu cidru si rii pi ausi ni ama ani le ndro si. Ama ai ba ri ka ta zi ide kpe rari ama ofu loso Yesu a batisimu dri ana ari drisi tro ai au, ama di ai lebe enzi dri esujo. Ai ba cidru ka Yesu ni le ru dru vua kaki ga ndai le ofu loso lari dri si ofu loso aia esule yesu a hwele aia ndro ni ebejo rii. Ba ma lele ndro ri! Kesu Yesu kebe tee enzi angwa maraga telea dra sa ra, kusa nyengwi sadini ofu loso enzi ndutu ebejo ri dri i rii kpe. Nyi maa alusa ebu idele kendre tiluza Rubanga dri ani kpe. Ki, jo nyi geni ofu loso enzi ndutu a rebejo rii ni, nyi lari esu nya enzi nia ndutu dru ra. Ai nyini lari esule nya enzi ni a ra jo nya i ofu loso lebe enzi dri esujo sile lejo Yesu dri ia rii ra i.
Ile gba ma onde Ba ziti raa?

Adu ta oba ale Yesu ni onde ta zi ti ra rii ni? Ana le batisimu dria ru si enzi ama dri du jo pi ri i di oko enzi andra ga ri isa tro. Rubanga ohwe biloangwa anidri rii ana tiluza ti ni, ai dii ba ofu loso layu esujo enzi dria ri ai ka ra ri i Yesu ozi ani vu ina, Simone, ori Yoana, ile gba ma ndro onde ba ziti ra ya? Oo, Opi, ini ta cidru ote ini ote ale nyi ra Draa anyi ba ora ki dri ta ai Petro a hwele di idri. Adikindrea dia odri ana le ni etedere auku, ki ana ai ofu loso lebe enzi dri esujo ri i a ri i. Jo oleki madizi ndro, vua jo le nai ta enga di ama le ni a ri i, kengwi iyo jo oba awi ako ani ni i. Ki jo le na etu pa okpo Rubangaa le dri iga,
koko kolu, bobo dru. Dii le Rubanga dri, ungwele, layu tadru lebe enzi dri esujo rii, lari eyi batisimu Yesu dri si vua Endri si rii na ani. Kole ai ama dri ofu loso ndutu lebe enzi esujo ri drii kengwi ba zele ama le dri opi a ebu ni ide jo ri i. Ko le tete ole ki ani ama le si, mgbe obu adi ki zo ra. Adiki mgbe idoa rulele ama enzi si asi a. Disidru Yesu ojo enzi ama idele rii kpodru: Enzi ama ti jo autro ri i, enzi amvuka pi ama idele odu cidru si rii, enzi ama idele ama lidri si ri i, enzi endru rii obu ri tro, vua enzi ama idele ama lidri ni a rii tro kpodru. Alusa ebe madizi lari anidrii ni ia angwe ni kuru. Ta di bati kpodru ce. Jo ai amadri i le ama drii tro komba ama le nia, ai ama dri ka dri ci ra. Ki ai amadri nia mbaka ofu loso enzi ebejo Yesu a hwele ama ni ri idri si, ama draa baciri Rubanga dri i, oma anda amala ama ofu loso eyi dri Endri tro ri igeni ka ama ni lari esujo ra si. draa ama enzi ako.
Draa lejo ce ama lari a emujo ri idri, dii ama makaa olu ka Rubanga andra anda si ku, ki dii le Rubanga dri ana cara ofu enzi ebejo ri idri ri i, ama ba anda rii jo tee ausi ako ama dri kolu ingo ni sa i. Ama to opi budri ia ra vua ama Rubanga ni ecu tadru. Nya i dii raa? Yoana atijoadru rii 4:10 ojo, Dii le ma jole ria ehwi i, le ama Rubanga lejo ri i ku, ki Rubanga a le ama ru ga ri si eze ana Ngwaapi ni azi dru enzi ama dri dule. Yesu ari ama eyi si vua Endri si, disidru ai ba dri kolu ofu loso enzi ndutu dujo ri idri aa, dii bati, mu Yesu dri rii ana ari tro. Kesu Rubanga kari ama ofu loso enzi ebejo disiku. Oli dri ama ri ru kuru, jo tee amigeni ani ingo ni sa i. Amala Yesu oje enzi cidru ama idele ama asi si vua ru si rii pi. Amani engwi jo anda, kole ombaki okpo ai ama dri lejo eyidri Endri tro ri idri i, dii ofu loso enzi ndutu ebejo rii. Ofu loso enzi ndutu vudri ri ebejo rii ojo ta batisimu Yesu dri ri idri ana ari tro.
Ofu loso enzi ndutu ebejo rii ido ka ai ce ri dri i, ba zele laridri i, vua kifunga hwijo opi Rubanga dri iga rii.
Anyi Ba ebeki A i ama dri ama nga si ri ni

Ai ce ri ke nga ingo? Kenga le, Opi ni ama enzi andra ga rii sa je di pi ri dri. Ai enga di madi alu alu a le ni ni ga rii kolu ce kusa mbi. Ba ziti vu dri dia amgbu aa kaki ati Yesu ni ige ni ta loso aia idele ri si, ki tatia aserega kaki ai aidri ebe ra adu si enzi amgbu go di aia asi ni a ris si. Ki anyi ba era ki ci Yesu oje enzi cidru vudri rii pi. Te enzi manyi manyi ri ku, ki enzi gboro
ziti idele ta ni ka ku si ri bati isa tro. Yoana 13, ani ni lini hwejo ana maju ni konyi okpo tro ana lari dri idri, Yesu otra ana maju a pa ni kare alu ga oca repare kuruce dri kuku. Aia lonya undrwelaga ri nya re ana maju tro rii, onga oru mgbe ido ana majua, pa ni jeka anda lari tadru ri dri si ojo aia asi ga. Anyi ba kpodru oni ki ote vua ai ki ofu loso enzi ndutu dru ebejo dii au, dii ofu loso Yesu a nile ana maju ni aia pa ni je ka si ri si. Ki atijoa ri si le Petro oga Yesu koje ana pa ni ni mgbe. ije alusa ma pa ni ku! vua dii ai okpo tro engadi ana le nia ana nga si rii. Ki Yesu ojo anini. Ini driso ta ma idele rii ku, ki vulega nyeya nyi ni a ra. Draa, ofu loso eyi dri si vua Endri dri si adi ki lejo Bugu ole riia ria ehwi ni eri pelere ka ta joisi idele ri dria dri nde ra. Dii lejo anda drii ofu loso eyi dri i vua Endri dri i, lebe enzi dri, badia enzi dipi kengwi anda ta dii ai ka ana asi ga
si ri i. Petro ni maju ziti ri tro ori ki ebi ubere au kendre ondi andrani aia Yesu ni esujjo kuru ri ani. Diivu, Yesu esu ai oko ungwe, Yesu odi lonya ai ni, aia lonya di nya re rii. Mgbe Petro era lejo andrani Yesu a jole rii ra. Ini driso ta ma idele ri a ehwi ni ku, ki vulega nyeya nyi ni a ra. Oko tati ni ase jo era ra gba Yesu a ana pa ni jejo ati ati ri isa ra. Opi oje ma enzi ni ndutu dru si. Enzi cidru ma idele cidru ma emule ma idele andraga ri tro kpo dru odu pi oje pelere. Petro ebe mgbe ana le ana urata tro ana nga si rii ra. Oko ido mgbe mba ka okpo batisimu ari tro Yesu dri idri, dii ofu loso enzi ndutu ebejo rii. Lonya a vuga, Yesu ozi Petro ni, Ile gba ma ndro onde ba ziti ra ya? Draa, Petro oga ai si le Yesu dri si, Petro ojo. Oo, opi; ini ta kpo ote, ini ote ale nyi ra. Petro ka draa ta ai wa amala era lejo ehwi Yesu a jole andrani ana jorea Ki nyeya nyi nia vulega rii ra. Obi ana ai ce rii itede le wa,
ai batisimu Yesu dri idri vua ana ari ni dri ri i, dii ofu loso lebe enzi dri esujo rii.
Dii vu, Engwi Tiluza Loso Rubanga Si ri i

Ta di ni ka ni vu, Petro ti maju ziti tro onzi ki ofu loso rii maju ziti tro paka saa aia drajo ri si. Paulo ni Kristoba isiki di kiza ako rii, Ohwe sadini ofu loso ani nga odu okpo go Roma a vu asejo ni ri idri.
Nye ngwi tiluza anda Rubanga driri i ni ingo ni? Ana layu tadru ri ige ni ka ma enzi nia ndutudru au si.
Maju Yesu dri mudri a limbi eri ri i a. Yuda azi Yesu ni ni oko ani sa vule ga oti ru ana nga si kpo. Madi kare ni ga mbadi rii majugo Paulo i. Maju oko upe ai lofo Matia i, ki Rubanga oko upe ani dri Paulo ni au. disidru Paulo engwi majugo Yesu dri i oko onze ofu loso enzi ebejo rii maju ziti ni, maju amgbu Yesu dri rii udi ai lejo Rubanga dri si. Ai uma re lejo dra dri si ri isa, hwa oga ki aia a i ni kuru, ra rii ali ki andraga ofu loso tema rii nze ka tro. Ori ki nze di ani: Yesu Kristo oje enzi cidru anya ru drii ana batisimu si vua ari si, ledii, ana ofu loso enzi ndutudru ana batisimu Jurudano a ri si vua esu lamgba anya kare ga kuruce dri si ra. Anyai ofu loso Yesu a batisimu dri i vua ana ari kuruce dri ri idri i anyi ko anyesu lari. Ofu loso loku rii ai ka ni gbadru ari ba amgbu. Dii a i okpo tro ofu loso Yesu a batisimu ni dri rii, ana ari ni dri rii vua Endri dri rii. Maju onze ofu loso eyi dri Endrii tro ri i, kaki joa, Yesu ni Rubanga
vua Aridipi i dii amala aia ai a olu ka ofu loso eyi dri idri Endri dri tro aa si. disi dra ru nye tro ka ofu loso Yesu a batisimu drii ana ari dri tro ai ama ni mari esujo wa, vua ama dru lari esu enzi dri a ra. Ki le Rubanga dri si vua lari Kristo dri ndutu dru ri si, ama kpo dru engwi maju Yesu dri i. Kpodru anya i dii ra a? Yesu a ama le ka ndri si ohwe ama ni ofu loso eyi dri vua Endri dri i, dii ofu loso lebe esujo enzi dria ri i, vua oba Amengwi maju Yesu dri anda rii. Ofu loso enzi ndutu ebejo ri ini jo wa, Yesu oje ana maju a pa ni ra. Yesu oje ana majua pa ni rii ini joadru ai ni vua ama ni enzi vudri rii kpo dru, di oko enzi ama idele ama lidri rii a ni sa tro, oje ru yote kpodru pelere batisimu ana esule ri si vua ana ari radi kuruce dri ri si. Ama Yesu ni anzo le si vua ana ofu loso enzi ndutu ebejo rii si. Lini ana ana maju a pa ni jejo ri idri Yesu ini ama ni ta eri Atijoa rii, ai ini jo, kendre ana jokaa ra ri ani,
ini driso ta ma idele rii ku, ki vule ga nyeya nyi ni a ra, ri i, enzi ama dri rii cidru oje ru ofu loso enzi cidru ebejo ri si dii batisimu Yesu dri i vua ana ari i. Lini eri joa dru rii, Yesu a ani baka ana nga si, vuru enziba arijo vua ai ecojo anda si, ama, ba rutika ___Endri si di rii, kole ikonyi ki ba ziti ofu loso enzi cidru ebejo ri si, dii batisimu Yesu si ri i, Yesu a ani ba ka ana nga si vudri enziba arijo vua ai ecojo anda si, ama, ba rutika___Endri si di rii, kole ikonyi ki ba ziti ofu loso enzi cidru ebejo ri ini ka ai ni si. Ani ta ce rii amaba evuka ati ri ni, ebu ideka ba evuka vule ri bati ni i. Ra erijoa Yesu a ana maju a pa ni jejo odu alika dri si ria ehwi ni tau vua pelere vua ondre ru lini ani ledii ndi endru sa Ekelezia driaru riia kaci andraga kendre madi maju dru ini le ri ka alusa laponyi ani dri ni nde kpe ri ani. Disidru, ama ofu loso rii nze vu ndutu dri vua ama ebu ideka Yesu ni ri ani. Ama, ba rari ka ra ati ati tii, anyi ba ikonyi ki ba evu ka
ama ivu ri ni. Di inijo, Yesu oje ana maju a pa i. Inza joa dru, ana Petro a pa ni jeka si, itede ama ni ani Aridipi ni ce ri i ausini sitani unza ama di ku. Anyi kpo lari esu ofu loso enzi ndutu ebejo ri si wa, dii ofu loso eyi dri Endri tro ri i.Yesu oje ama enzi ni cidru ana batisimu si, ana repaka kuruce dri si vua ana onzi ka si. Ba te ana ofu loso ri ai ka ra rii ka lari esu enzi vu di idri ri idri a bobo dru rii ni.
Nya Ai kolu ofu loso ama Enzi odu cidru si ri jedi Ri idri aa.
Adi ki alu alu sitani drii li pi wa rii tete ofu loso enzi ebejo rii ai ka si, dii ofu loso eyi dri Endri tro rii. Sitani unza ba amgbu au, vua sitani kaci andra ga koyo koyo ujo ka ba bi tro i. Adusi oni ote ruba bi tro i. Adusi oni ote
ruba dri ka enzi ide vu di idri ande ka ako, kojoa kaki olu enzi ako ni ingoni si? Ba kpodru enzi ba ki oni ai ani ote. Oni ote Yesu odu enzi cidru ama ru dri i ana batisimu si, jo dini ri madi ai dia ra ri kolu enzi tro ni ingo ni? Yesu uhwe musara enzi cidru drii ra, jo dini ri enzi musara rebedi ama ni uhwele rii ingo i? Jo igeni ki ofu loso eyi dri rii ari dri rii tro ku, lejo sitani dri ke ngwi ama ni konyi tro.Ki, jo Ofu loso rii ama dri aa, ama ai okpo lejo Rubanga dri ia ri esu ra. Anyi ba ai ba dri kolu ofu loso ru ti jo di eyi si vua ari si di idri aa. Ai loku rii ofu loso Yesu a batisimu dri ai ka,ana ari kuruce dri ri i, ana dra i vua ana onzi ka i. Indre eno kare ile gi jo ri dri Ofu oku a rii ra a? Dii jo angwa ani gaa ngwa dru si a- Kima si. Jo dia a ni anzu eri, Kare angwe esi rii kare Ole ri i, oko ka re a ga esi rii Kare Ole rere azi azi jo ri i, tro sad ii kare egwe a rire ga ri i. Aju weli 60 omba joti jo lemu dri di a ewo
angwe esi ri iga ni, vua kare Ole di iga ta mgimgbi mgbimgbi 48. Anyi ba oko ki dri jo ole lemu dri dia eno ni ama uje ni a ama ni lejo Rubanga dria ehwi ni eri jo.
Joti jo lemu dri dii ide adu si?

Jo ti angwe esi jo lemu dri rii ide adu si? Ide bau endre di pelere obe di obe emu le uzi dri le ubi tro ri si. Lejo ehwi ta jo di joti jo lemu dri di idri ri a dri ba onze ru Efu ka 27:16 ga, Kole azo joti jo lemu dri ri dri kolu kpodru kovi ru vi mudiri mudiri, kole ide ifo kendre pelere uzi dri le amgbu si, aju a ko lu su vua paa isa ko mba su.
Dri lahwa ebu le joti jo lemu dri di ide jo rii kendre pelere uzi dri le amgbu si vua ta ubi si dii gba dru uzi ovi pelere ri i. Dii uzi ovi amgu osa le osa ri i. Ta dri le dia isu di omba ama Lari Rubanga dri ria kare ga, dii ta ana idele lari hwe jo ba cidru Ngwaapi ni ai ka ra ri ni ri i. Di ka ri de batisimu Yesu dri ri si vua ana ari si vua ana olu ka Rubanga si Dri la hwa alu alu ru ebu di jo lemu dri si re ga rii alu alu a ta mba re vua driba nze le rii tema ta nza nza ani ana nzele rii tati Rubanga a ubale enzi ba cidru ari jo Yesu si rii. Draa, ebu drilahwa joti angwe esi jo lemu dri ri sirea ga si? Ebu dri lahwa su; ovi endredi bulu rii, foro ri i, wa ra ri i vua uzi loso loso ri tro. Ta isu dii loso rere ama ni ama ai ni imba jo ofu loso rutijo di Endri si ia i. Jo esu kolu okpo ku, esu ta osiru driaru Bugu ole ria tau rere ku. Dri lahwa cidru ebule jodia ti angwe esi ri sire ga rii ama lari ni okpo rere. Disidru,
Rubanga itede ta dii mose ni vua ojo kide ondo ana jo kaa ri ani.
Ehwi Bulu, foroforo, vua wara waradi ka amaa adu ta itede ofu loso Rubanga dri ri i a i?
Dri lahwa cidru ebu le jo lemu dri siregari ka adu ta itede? Lari Yesu dri ana batisimu si vua ari si ri i. Jo ole lemu dri riI a, bulu, foroforo, wara wara vua uzi loso loso edi ebu bongu kateni dru i le kare ole ri ni bati a lofo ni anzu di ole ole rere ri tro ni iga. Dri lahwa alua ledii adi ebua diga amba azi ole ria oi le ri isa ide jo au. Adusi
amba azi ole ri dri i ani madi hwidi kare ole rere ri iga kinya alua vu alu rii. Bulu ingwe tro dia ehwi ni batisimu Yesu drii. Ofu atijoa Petro dri 3:21, ojo, Ovi zi ama aridi rii aa ungwea batisimu. Petro ojo ta batisimu Yesu dri, ana enzi vudi dri dujo ri idri lejo ana sile di iga ra. Ojo dii ovi lari dri lebe enzi dri esu ka si rii. Enzi ama dri rii yote dru oba ru Yesu ni ru ana batisimu si. Disidru bulu ingwe tro dii, batisimu Yesu dri, i, dii lejo ehwi okpogo lari dri i. Ovi endre di wara wara ri ka ta jo ari Yesu dri ri idri, vua foroforo ri ka ta jo ana ovi vudi idri ri idri __jo dia Yesu ni opi vua Rubanga rii. Ovi drile mgbi mgbi na ledii ama aI Yesu ni ru ri iga vua ana lari ni ga okpo rere. Kanzu loso rere amba azi ole ri dria sule rii adi ungwe a sulele, iba suelele di umba jo ri isa kpodru bulu. Amba azi ole ri dri ka cupea su ana dri ga ci, cupeo di idri usu mula loso cuwe rii OLE OLE OPI NI RII. Mopira loso ri isa uso
cupe di iru ovi aai anisa kendre bulu.
Lejo Ehwi Anda ovi Bulu Dia ta jore dri a ru rii

Ovi bulu di amba adu ta ka re ga? Batisimu Yesu dria kare ga. Andre masa lejo ehwi ta driba nzedi ovi bulu ri idri rii Bugu ole rii a. Bugu ole ri ojo ta bulu ni dri ingo ni? Anyi ba eri ki bulu ani dia ehwi ni bulu ziti riia si, wara riia si, vua Foro rii a si. Wara ri i ia si, vua Foro rii a si. Bulu ingwe ri omba eyi kare ga; ledii, batisimu Yesu drii. Yesu Kristo esu batisimu Yesu drii. Yesu Kristo esu batisimu Yoana Batisita dri enzi vu dri rii dujo
yote ani ru (Mateo 3:15). Kesu Yesu kodru enzi vudri rii yote dru ana batisimu si kuru, oli tee disa engwi ki Rubanga andra enzi ako ni kuru. Disidru, kole Yesu Kristo kemu vu di i dri vua kesu batismu Yoana enzi vu dri rii ndutu du jo i. Ra lejoa dru ovi bulu ignwe tro ri dri kolu joti jo lemu dri iga ofu oku a aa rii amala ama engwi enzi ako batisimu Yesu dri rii ako kpw. Ovi wara ri ka ana ari ni itede au, dra Yesudri i. Foroforo ri ka tajo Yesu ni dri ana olu ka alu i ina ni dri, di ka Yesu ni itede kendre madi tete okpo si nde dia ri i, Amba amba cidru dri i vua Opi opi cidru dri i (1 Timateo 6:15). Ta ce rii ovi wara rii omba ari Yesu dri ria kare ga, ari madi ari driaru su di kuruce enzi ba cidru ari jo ri si i. Yesu Kristo emu vudri dia ru si ama ani enzi ba cidru drii duka si ana batismu si vua uhwe enzi ba cidru dria ti ni ana ra zi ka ana nga si kuruce dri si. Batisimu Yesu dri rii
ana ari tro ai ofu loso ce enzi bejo profeta ta jore driaru ofu oku a ovi dri lahwa endre di pelere ebu le jo ole lemu dri ri sijo ri si rii. Aju jole ole lemu dri di idri rii usubau loso ri si, pa ani aya, vua pa aya rii aku mula si. Enzi ba cidru ka lamgba esu aia enzi si ra amala enzia musara ni dra. Rubanga oca tutu co re madi ru ani ni idri udi re madi dii ago kusa izi dii kole nainga ofu oku nga keji azi enzi ebejo koko kazi opi na ndra kpa. Disidru, batisimu Yesu dri ofu udi a rii, ovi bulu ofu oku a jo lemu dri ole aninga ri ia ri ojo ta driaru rii, disi odu ama enzi ni ndutu dru pi. Yesu odu enzi dii kuruce dri ai, ora ari si kuruce dri vua esu lamgba ausi ra diani disi, ari ama ba kpo dru aI ba ka ofu loso enzi ndutu ebejo ri idri rii ra. Ani amba amba cidru drii vua Rubanga ole rii. Kristo ba ma lele ndro ri, batisimu Yesu dri rii lari Yesu drii, ari ama ana ama enzi nidu ka
ndutu dru pi si. Yesu ni, Rubanga di, emu vu dri dia ru si ama ani (ovi foroforo risi); esu batisimu enzi ndutu dru vu dri ri du jo (ovi bulu rii); eparu kuruce dri vua ora ari si kuruce dri ai lamgba ama kare ga (ovi warawara rii). Batisimu Yesu dri ri kinia amani dri luci ako Yesu engwi Aridipi enzi ba cidru ni rii. Adiki vua tro sa ndre a ovi ebule joti jo lemu dri iga. Ofu oku a sa wa. Inza joa dru bongu joti ni ga ri isa kendre bulu, foroforo, vua warawara ide uzi loso risi di ka amani anda Rubanga a lari dri ete au. Uzi loso rere ri kitedea ehwi ani ari ama cidru enzi driaba ovi ka ako. Dii gbadru esi ca lari enzi a rebejo ebe ri nii. Adi ki ndrea dri lahwa alua joti jo lemu dri dri iyo ofu oku a ledi ia adi ki ndrea Yesu Kristo ari ama ba enziba dii, tia uba ka ako ku. Ka te Rubanga a ti ubale ra ria vu oko anda anda, esu batisimu ra, epa ru kuruce dri ra vua onzira dra ga si ra anda enzi ba dri etejo.
Dii ovi bulu vua foroforo, enzi dri esu jo ri i. Yesu ariba cidru lari ari dri igeni ka rii ra.
Ahwajo azi dri ofu oku a rii lindri lindri Batisimu Yesu dri ri dri ofu udi a ri si.
Paderea ka aia dri ti je pa tro kpa odri ki to, ka re ole ri iga i adu si? Adusi ole komba ki Rubanga na ndra enzi ako. Ahwa jo azi dri dii sa ide aya si. Aya di omba lamgba Yesu a ricandi jo amasi ri dri i. Eyi cupe a ri omba lejo ofu loso ri dri iga, dii jo dii ama ni ama enzi ni kpo dru si oje ru pelere rii. Itede amani di enzi idele odu cidru si rii
karide ingo ni ya i. Enzibaa idele odu cidru si rii Yesu a batisimu dri idri si. Alitari azi igwe le igwe ri dri emba lali ka re ga. Eyi Yesu driI, endredi bulu riI ofu loso lebe enzi dri esujo risi, ovi zi si, batisimu Yesu dri Yoana Batista dri rii. (Mateo 3:15, 1 Yoana 5:5-10). Dii lejo ehwi sadini dri ofu loso lari dri si lebe enzi dri esu ka si rii. osi ru 1 Yoana 5 ga, Draa dii drimgbo ama vu di ndejo ri i ___ ai ama drii: Adusi ta sadini hweka rii vudri dia na: Endri; Eyi, vua ari; vua ai dii na tru a si ai ki ru alu. Vua tro sa ojo ama ni madi Ngwaapi ni ai dini ani ta ana eyi ni dri ari ni dri vua Endri ni dri ote. Rubanga oba Amengwi enzi ako ai ofu loso enzi ndutu ebejo ri dri si vua oba ama ta jo lemu dri ole ri ia. Disidru, draa ama olu ai si, ama lejo Rubanga dri nya au, vua ama tutu esu, ani si, ama ngo ama olu lidri anda ri si. Engwi ka ;ba Rubanga dri i a ehwi ni rari ka ai ofu loso enzi ndutu ebejo ri si i vuaa oluka
Rubanga a jo ole ri i a i. Ba amgbu odu disi ri kojoa mgbe nya i nyini ai ta ra ka di bulu, kusa foroforo kusa, warawara ni dii di adu ya ni ako oraki ta joti jo lemu dri di idri ku. Jo madi ago kusa izi ai ta ni ka ta di bati idri ni ako ai driaru ri kolu ce ni kpe adu si enzi olu driso asia ru aa. Madi diani dii rusa enzi kolu asi a ru aa amala ana lejo ehwi anda ofu loso enzi ndutu ebejo eyi si, arisi vua Endri si ri ai ka ku si. Jo ovidru ojo madi zi ni kondru ta zele madi zi dri ani tazi esu ka kengwi okpo ki jo, ba ta eri ka ri a asi ni igbwe jo, kojoa Oo, ma i madi dii ra. Amala, amesu ni madi di tro kuru, k sa migeni ani ra. Nyitiri ba ta eri ka ri a asi kolu ta di eri ka si egbwe a? Noisi anyi ziti lejo ba dri ujore ga anya lidri ni ledi ani, ki dii geni ovi Rubanga a lele anye tro ba dri rii ku. Rubanga ole igeni ki ofu loso enzi ndutu ebejo ri i dii (batisimu Yesu dri si rii), foroforo (Ru Yesu drii). Anyi ba oniki ote, oca ki ai ba re Yesu ni ru ku, vua ora ki
di ari ama enzi dria ingo ni yai. Jo ai ki Yesu ni, kole oni ki ote di ari ama enzi cidru dria ana eyi si (batisimu Yesu dri si) ingoni ya i. Dii ana ari (dra i) ana Endri i)ana oluka Rubanga i). Jo gba eri ki dii ra, adiki ai ce rii ni vua esu ra. Ai ama drii alusa kolu ce ta anda dii ni ka ako. Ai ce rii te sa kenga sadini loso Yesua lari dri eri ka ni ga, dii ofu loso enzi ndutu ebejo ri i vua Yesu Kristo a engwi ka Aridipi loku enzi ba ni rii. Jo dini, ri ai Yesu ni ede di ede rii kolu ingo ni? Anyiba ondre ki dri.
Ai Lede ma Ejidi Yesu ni ru rii

Ai le le rii ingo i? Lini anda Yesu a batisimu ni dri ri i.
Kole nyera ci Yesu ni igeni ka asi pelere si ku ni ani inya di ka. Jo nyitiri, mesu ai kaa ni opko, ki ana oluka Rubanga si vua Ngwaapi Rubanga drii si, kole draa migeni di ni. Draa nyi ko nyi ledema eji Yesu ni ru. Jo gba dru ile nyi ti ru endri si di, kole nyai batisimu Yesu dri ni ana ari tro, dii ofu loso enzi ndutu ebejo ri i Yesu ni aika ta nika ofu loso enzi ndutu a rebejo ri i dri ri ako oza unzi si Yesu ni ai ka ku isa ra. Ofu loso tete Yesu a ari drii nze ka au ni ebu ide ka nyadru ta anda rii nika ako. Yesu ole alusa madi zi koya ana ru ni nzesi ani aika tro nyadru raa ako ni ku, kusa aiba ka anidrii raa ako. Ole igeniki ani tanika ofu loso lebe enzi dri esujo ri idri ote si. Jo aiki Yesu ni ni, kole aiki ofu loso enzi ndutu a rebejo ri batisimu Yesu dri i ana ari tro. Jo aiki Yesu ni ni, kole ofu loso enzi ndutu ebejo ri ana lejo si vua kole eriki cuwidru di oje ama enzi ni pelere ingoni ya i? Vua tro sa kole oniki ote di bulu, foroforo, vua warawara ovidri
bale jo ti ole lemu dri rii ti. ofu oku a ri ani vua ora ki ta dria ru di ekwiani aduya i.Diivu, adiki a,i oludi tadru esura.
Adi ki hwa Ru ti Endri si Di Yesu Ni ai ka ako ta ai ledi era ka si ovi Bulu rii, Foroforo ri i vua wara wara rii ai ka ako kpe
Paderea oca to re ka re ole ri i ga ku ka ki adu ide? Kaki aia dri ti je pa tro eyi ahwajo azi azijo riia ri si. Ama opi Yesu, ari ama ra. Ama draa tazi ide kpe ra rii ama lecu hwe anini au jo ame ra anda anda ana ama arijo rii ni i. Anyiba ondre ki jo ole lemu dri ri ni. Ohwe ama ni ofu loso enzi
ebejo ovi bulu si, foroforo si, vua warawara jo lemu driia rii si vua ari ama ausi. Ama anzo lecu tro hwea opi ni. Enziba koto alu sa kare ole ri iga lamgba ni ru hwe ka aini ako ni kpe. Madi ago kusa izi kohwi kare ole ri iga ani ni lamgba esu ka ana enzi ni a ni ako ingo ni? Di kolu okpo. Jo madi di okwi kare lele ku di iga ni. Madi dii ago/izi dii mgbe adi dia naa si. Kolu anini icandi retugo rii. Madi enzi dipi rii alusa kohwi kare ole ri iga vua kolea ani kolu naa ni kpe. Opi ama dri ri ari ama zumadi lejo driaru aia ri si, dii ketumi tojo jo lemu dri ole ri ia ri si. Ai vua azi ovi loso rere rii, ari ama au si. Ojo ama ni zu madi ana lari drii ta di ba ti si. Ari ru nye tro ovi disi a? Jo ai ki lejo ehwi Bulu drii, foroforo drii, vua warawara drii kuru, lari kolu ama ni alusa ofu loso enzi ndutu ebejo ri si iyo. Ovi bulu ri omba Rubanga kare ga ku; itede tazi kovu batisimu Yesu drii ra rii kuru. Tete batisimu Yesu dri ri odu enzi vudri rii
yote dru rii ni. Madi alu alu kehwi wa kendre alitari azi igwejo ki geni ovi bulu ti dri ako rii. Disidru kohwi kare ole Rubanga olu re ri iga kpe. Disidru, ojo ki to re joti si kare lemu dri ri i a ku. Kole mgbe igeni ki ovi bulu (batisimu Yesu dri rii), warawara rii (ana ari kuruce dri rii, vua foroforo rii (Yesu a olu ka Rubanga vua NGaapi Rubanga dri i i) kole ai ki dii kpa. Jo ai ki dii ra Rubanga ka ama ai ra vua koba ama to kateni ni ogu si cajo kare ole rere ri iga ra. Kole ebeki cupe azi igwejo rii ko. Cupe azi igwejo di ka ta jo batisimu Yesu dri ri idri, vua kole ama le ama enzi odu cidru si rii batisimu Yesu dri si vua Amengwi enzi ako ausi ama ta dru kare ole rere ri iga wa si i ofu oku ri ia, kole Paderea koji ki aia ngasi kpa adri ki wio to kare ole rere ri iga wa sii ofu oku rii a, kole paderea koje ki aia ngasi kpa adri ki wio to kare ole rere ri iga i, vua ofu udia Yesu oje ana maju a pa i itede joa dru ani oje aia enzi ni bobo dru i. Cara Rubanga dri
ojo, Enzi a musara ni dra, ki hwe Endri drii lidri olure tadru Kristo Yesu ama opi si ri i (Roma 6:23). Rubanga ka enzi baa idele rii ali ru ovi ka ako, ki oba enzi amadrii ana Ngwaapi ni dri vua esu sa lamgba ausi ama kare ga ra. Aii le Rubanga drii, vua ana lari i. Lari loku rii adi esua tete jo ai ki ofu loso enzi ndutu ebejo Yesu a batisimu si, ari si, dra si, vuanonzi ka si rii ra i.
Madi Ni Ru tijo di Endri si, kole Alu Sa ki gwe anda Bugu ole ri drii ku, di i Ofu loso Enzi Ndutu a Re bejo Ri i
Ta tete rebedi alu amani idele rii adu? ofu loso Rubanga dri ru si di ri ai ka i.
Me de hwa ba zi ku. Jo madi zi katajo ta gbu sa ma erile kuru ri idri, Ma bia ani zile kiza si ausini konzi dru ma ni dri dra ani. Ki jo mamu mazi ta ebujo lemu dri ri dri ofu ako a rii ni, madizi alusa kojoa mani kpe. Jo dini ri dria ma adu ide? Kole mada dri Bugu ole ri ia. Bugu ole ri ia. ewo ta jo di jo ole lemu dri ri idri rii ingo rii? Ta onzeru driaru pelere rii efu ka ga. Jo gba madi ka anda anda ani eri lejo Rubanga dri ru sidi ri si ra. Ma ozi ma lele ndro ri, nyi alusa lari esu Yesu ni igeni ka ata si kpe. Vua hwa nyi ruti di Endri si aya ka Ekelezia a kila si kpe. Oni ki ta Yesu a jole Nikodemu ni rii ote. Majo, nyi ni lolu loku, jo madi oti di eyi si vua Endri si ku ri, kohwi opi Rubanga dri iga kpeNyi opi Isaraileba dri i ki ndi driadru sa ini lejodia ehwi ni ku ya? (Yoana 3:5, 10). Ba cidru Yesu ni ai ka rii kole kai ki ovi bulu rii (enzi vudri rii cidru oba ru Yeesu ni ru ana batisimu sii), ovi warawara ri i (dra Yesudri ama kpodru a enzi si
rii), vua ovi foroforo rii (Yesu ni Aridipi ama dri i; Rubanga amadri i, vua Ngwaapi Rubanga drii). Anyiba ai ki Yesu ni Aridipi enzi ba vu dri rii cidru drii. AI diani dii ako, madi ka alusa rutidi Endri si kpe. Kusa madi kohwi kare ole opi budri iga kpe. Vua madi ka sa olu vudri ole ani dii ako kpe. Esu kolu adu kua jo madi otiru di Endri si Yesu ni ai ka si si i? ___Oo ___ anya ri ru ra. Ma ri ru ra. Ru kpo arisu ra. Loso rere! Ki gbadru ba Yesu ni ai ka ra ki oti ki ru Endri si di kuru rii ekpa dru: Anyi ba oni ki anda Bugu ole riia rii ote kendre ai badria olu ka Yesu ni dri aa ri ani. Anyiba eri ki ofu loso enzi ndutu ebejo Bugu ole ri i a ria ehwi ni vua bulu, a ehwi ni ausi adi ki ta ai si jo lemu dri ole ri i a Rubanga trowa. Dii jo lemu dri a i drii. Adi ki olu asi egbwe si paka saa Yesu a emujo ama jijo ana eku nia ti inga. Ama ni Yesu ni ai ka leti anda risi ni ta loso rere ri i.
Ofu Loso Loku rii oti Layu ovi Bulu ri si rii.

Kovu kuruce Yesu dri ra dru ta zi ru ledi ama ni lari esu jo rii adu? Batisimu Yesu dri i. Ba koraa ai kolu te sa anda enzi ide ka ako. Disidru, jo kabuki mori ma joadru ta anda ri idejo ingo pi sa, kaki esua tati a asere ga ai nya. Taba ni dii ta ndutu dru rii ku, disidru ai ni enzi ide ka ku ni dii ta okpo rere rii. Disidru, Yesu a ama ari ka ovi bulu ri si si, foroforo ri si si, vua warawara ri si si, ofu loso enzi ndutu ebejo ri si si, adi ki lebe enzi drii esura vua adi ki to kare ole ri iga olure Rubanga tro. Kesu oli jo Rubanga kari ama ovi bulu disi ku, foroforo disiku, vua wara wara disi ku, alusa adi kito kare ole ri iga

ba nga si pke. Dia ehwi ni adu? Jo oli tete ba olu ka aia ru si anda ri koto kare ole ri iga ni, madi alusa ide dia wa ani kolu iyo. Jo adi ai Yesu ni ofu loso loku ri ni ka ako, madia ka enzi inya i ana asi ga au. Yesu ohwe ama ni lari lari driaru ti rubadi anda anda ri si; dii lari bulu si, foroforo si, warawara si, vua uzi loso rere ri si rii. Oje ama enzi ni yote dru pelere. nya i dii ra a? ____Oo____ Nyi sadini hwe ofu loso ce ri idri a? ____Oo____ Jo sadini hwe ofu loso ri ni nyi cupe ta sire ruaru, OLE OLE OPI NI RII Rii sa dria ra nyi ko nyengwi Familia amba azi ole ri dri i a. (1 Petro 2:9). Jo dini ri dria nyi mbaba anda nyi ko nyi joa ai ni nyi tiluza Rubanga dri i ni ingo ni si, kusa nyi ebu le kendre madi enga di familia amba azi ole ri dri i a ri ani ni ingo ni. Bongu amba azi ole ri dria su le rii oi ru ani mula suka su rii si mgbi vua ovi mula ziti dri kendre bulu. Kendre bulu adu si? Adusi Yesu ari ama ofu loso
enzi ebejo ri si, odu ama enzi ni cidru pi vua oba amenwi enzi ako ama batisimu si. Batisimu ofu udi a ri ovi ru dri ti ka dria ofu oku a ri tro. Ide ta alusa ku di ama Yesu ni igeni ingo ni ya i. adiki alusa cupeo sirea rua ru, OLE OLE OPI NI RII ri esu kpe jo oniki zuma di lejo ehwi bulu dri ia, foroforo dri ia vua warawara dri i a rii ku i. Jo di ni ama engwi anda ni ingo ni? Mateo 3:15 ojo, Ama ta di ide ka dini ni ama anda anda Rubanga lele ri ide au. Yesue esu batisimu vua ari ama enzi vudi dri ri i a yote dru si ra. Dii ana batisimu si, odu ama enzi ni ndutudru pi, vua ama ba a i ba di engwi anda. Ama joa draa ama enzi ako ni ingo ni jo kesu batisimu Yesu drii kolu iyoi? Jo igeni ki Yesu ni ra vua owo ki ani dri sa, ora ki ta dra driaru kuruce dri ri idri ni sa, mindraba dri vu dri dia ri ka enzi ba dri vu dri dia ri je alusa kpe. Hwa kpe. Jo owo ki ingoni vua oru ki enzi ingo ni sa i, enzi ama dri kolu
ama tro. OLE OLE OPI NI RI i. Ana enzi ama dri du ka ndutu dru ana batisimu si vua ari si si. Opi oba enzi ama cidru enzi ba ri di kosu ba ani ru, amala lejo laridria rusika Bugu ole ri i a a si, Amengwi anda rii ama ai si, jo tee amide enzi awi ako tro ingo ti sa ide ta ku. Disidru, draa adi ki mba Rubanga na ndra wa. Adiki dria dria oluba anda ri ani wa vua adiki ofu loso rii nze vu di ni wa. Mari ru ra. Nyari ru ra. Ama kpo ari ru ra Ama ni ru Rubanga a tati ubale ana kiza si ri si. Alusa lejo ofu loso enzi ebejo ri ni olu ka nya asi ga niako. Lari iyo, ide ta ku jo nyima leti ani ingo ni sa i. Oviru ondi Longo koreaba a ngole le letiori idri rii tro. eh, ma asi ka mgbe sa mvu jo andre lemuruzi nai lejo ako. Saa cidru ma laga a ru. Molu le retu ri tro. ma asi ko mvu da ku, ki ani le asia umvuda kuku. Le madri hwele ri
ingwile vule kpe. Andra unzi dru, Kristo ba amgbu a le Rubanga ni ru rii draasa ka ri ingwi vule wa. Ba oba ai kaki uraa lari keya ba mgbi mgbi ni leti mgbi mgbi si wa. Kaki zia, Keya tete ofu loso batisimu dri si ingo ni? Ki kolu lari loku ri i ni kpe jo eya batisimu Yesu dri si ku i. Dii leti tete ama engwi jo Rubanga na ndra anda wa ri i, amala ledii tete leti ama ni ru jejo ama enzi nia pelere wa ri i.
Lari ovi bulu ri dri Yesu a hwele ama ni rii ingo i?

Aduta oba amengwi anda rii ni? Ofu Loso bulu dri i, foro foro dri i, vua wara wara drii. Ofu loso bulu si rii, foroforo si ri i vua
warawara si rii dii Rubanga a hwe ba cidru ni rii. Dride di oba ama to jo ole Rubanga dri ri ia vua, oba Amengwi anda vua oba amolu Ekelezia a vua ama lini esu Bugu ole ri i a Ekelezia a si. Jo avu Rubanga andra ilegi si ni, ofu loso ri ka tutu co ama ru ana le si ra. Dii ta laria olujo ama ni loso rere ri i. Yesu ojo ama ni kole amasi jo ai dri zeledri eri di oni dri ri i: Oni ni ofu loso ana batisimu dri i. Kole kpo ari ki ru ra, olu ki lari a, ovi ki bua, esu ki lidri olure tadru ri i, oko engwi ki baciri Rubanga dri i. Ma ozi ma lele ndro ri, ofu loso enzi ndutu ebejo ri si, amato jo ole lemu dri ia ai si wa. Ama enzia njeka kpo dru pelere si. (batisimu Yesu dri si) vua ana lamgba esule kuruce dri ri si, amesu lari ai ama dri ofu loso Yesu a batisimu ni dri ri si. Lebe enzi dri ndutu ama enzi si ri i dii batisimu Yesu drii ana ari tro, ai ofu loso ama enzi ndutu ri ebejo rii. Nya i dii ra a? Ofu loso ce rii ofu loso enzi ebejo enga di bu a ri i, dii ofu loso enzi
amadrii ndutu jedi pelere rii. Oti ama Ebdru si di rii ama ofu loso enzi ndutu ebejo ri si. Yesu ohwe ama ni of loso enzi ndutu ebejo rii si, dii ofu loso enzi ama dri odu cidru si ri je di pelere, enzo andraga ri tro rii. Ecu opi ni. Alleluyah! Ofu loso eyi dri Endri tro rii (ofu loso eyi dri ari tro rii) ofu loso ce Yesu Kristo a nzele rii. Bugu di osi ru zumadi ofu loso Yesu dri ri idri ri etejo, dii ofu loso eyi drii vua Endri drii. Ki ba amgbua Yesu ni ai ka aii ta anda rii nika ako si, kaki resu aia nga si kendre ba vua ido nga aa ri i kusa dini ba Kristoa lini (dii lini ungwele geni ta lejo Rubanga dri ia rii) Leti ali si, kaki olu ai mbi ri ia vua dri luci a Disidru, oda ki dri vule vua igeni ki ofu loso ce rii au. Olu dri ole. Bugu erijoa ri ia ma ta driba nze a ahwa azoba lazi tro, kusa aii lazi aa ofu loso ruti jo di eyi si vua Endri si ri idri r bati ikonyi jo.
TA INZALE RI I 1
Sadini Lari Drii
236 Sadini Lari Drii
Sadini Lari Drii

Enzi madri onyo ma mgbu
Adrupi Jae-dong Park, ni Korea a rii Ki Yesu ai ojo, Nyebe ta dii kolu bobo dru dini, ama ta di ide ka dini ni ama anda Rubanga a lele rii ide au (Mateo 3:15). Madi oli dri ba di aci olu re tadru riI a ri ariru ra. Eku kolu Rubanga ni! Anyebe weli ori unzi amgbu anya ori le ri dri ni (Izaia 47:12). Ondi mide ledi ani. Oti ma familia ba dini mgbi ri dri iga ma endre ni madi ole rere ebu ide di Ekelezia dini zi ungwele Buddhite driI a rii. Ma ze re rii, lemu Buddhist dri iga liri ca ma aa, ofu loso aidri ri isa
me rao pelere vua maya kare lemu dri iga saa cidru si. Meya mera ta lini unzi ori unzi dri Buddist dri ukunzi amgbu a vu okole rii di, ari mgbesa tazi ndrule konyi hwele ma lidri ni a. Ki ru sa mori enzi dri olu masi aa, disidru abi ma ovi ni eco ka, lecu esujo ba Malaga ri dri. Maya re Fonyi oru ri iga tauni sokcho dri iga rii, amoca ru ozi Kristo ba go ri tro. Ledii kare ma lidri a recore rii. Ro ca ka amadri dii Rubanga uba ti ani ni. Vulega meya mesu ozi dii, kendre andra ni ma enga ka ri ani, ozi di osu ani dini konyi ako mbi ri iga oko esu ta ana lidri ni ikonyi di rii kuru; ki gba kiza oke ma ani si ci. Ekelezia, mera ovi madri manga si jo te kole mide dini ni jo dii enzi. Adu si ta unzi rii, ra ego rii tro kenga ondoto bani asi ga. Amala, ta ini ri ide ka, ta ogu ka, ba di ka, uku ba zi dri du ka, momo, asi unzi, ti enzo, bate, avi ru ivoloka, dri okpo, lali ide ka tro (Maruko 7:21-22). Mitiri mgbe ma ta loso ri ide kpe adusi ma uje oga ta
unzi risi, vua dri luci madri enzi tro ri oko kuru lejo laka ri iko ru kuru. Ma dri ba aci olure tadru ri i a. Ani ni eri jo nasi paka para madri luci esu ma enzi si okposi disidru ako azi Rev. Jaesuk kim ni ma iko nyi le, ani driaru Yesu ni madi enzi vudi dri du di ri i ni ote (Yoana 1:29). Disidru Yesu odu ma enzi ni pi vua uhwe sa ai ra. Mgbe ma uje ori embe ka, mgbe mitiri ma uje ori lovu enga di bua ri esu le ra. Vulega am esu ru Rev. Paulo C. Jong tro ako ani driarudi Yesu oje ama enzi ni kpodru si ingoi ya i vua aningaba Isaraile dri ka azi azi ofu oku ri i a ingo ni ya i. Inzajo adru, ako mera Yesu ni tile okpo Endril ole ri dri si dii (Mateo 1:20), alu ra vua epa kuruce dri ingo ni yaI (Galatia 3:13). Nyebe ta dii kolu bobo dru dini, ama ta di ide ka dini ni ama anda Rubanga lele ri ide au (Mateo 3:15). Yoana Batista ni, kendre amba azi ole ri dri tati a asejp ri ani, ohwe batisimu vua oba enzi cidru vudri rii Yesu ni ru, ani biloangwa
Rubanga dri luzu ako rii. Yesu uhwe dride ama enzi dri kuruce dri si ra. Dii ofu loso ce ma mi ni ingadi vuaba dia mengwo anda rii. ma. Joisi enzi dipi dii, engwi madi anda Ta oku rii dria ali pi; udi ri eca ni (2 Korinto 5:17). Madri isa ondi ledi ani. Aru enzi ma lidri nia rii ra (Ebu Majua idele rii 11:18) ako mesu batisimu Yesu ni a, vua lejo alika kolu madri iyo (Roma 8:1). Aga draa ana kiza si vua ma Rubanga ni anzo ana ma ari ka si. Ba cidru nyo ka aia enzi si mgbu vua Yesu ni ndru ka rii kaki ofu loso layudri ani a ri esu ra! Alleluya.
Enga jo ori unzi ri ori re ga si eca jo ai anda Rubanga ru ni iga

Amvoti Sung-neo Kim ni, Korea a ri i. Adu ru ma kinyaa olu re 19 rii. Ki familia ma ago drii kpodru oce ta ako. Disidru hw amolu asi egbwe si ni kuru vua ma ago ole ma ndro isa kuru. Ale ukunzi ru le ka aia ago tro ndro vua ai ta tro rii asi a. Familia ma ago drii aidri igeni ki Rubanga be dri i. Vua ago a endre ni madi andra loso etedi rii. Odu ina ama ladu rii vu, mgbe ma ago osi ru asikari ga oko ma ago a Ata a kinya oca 22di mgbe engwi laza uje a ri tro. Dini ri ma agoa endre oe dria amba mi ako kinya ani 50. Odu ai nai gbadru mani unzi rere. Muraa madi zi mani ru atijo ausi iyo, endre ka madri ri isa cuwi ku, ma uje a ta ra ka isa engwi
anda anda ku, ra madri isa engwi cuwi ku, ara ri si mari ledi oba dri madri mani olu jo ma lidri rii a ledi ni. Esu ma ago a endre ka dakitari le ana mi ni idele ra sa afu jia si kuru, oji ani erua jo a kuru, adu si saa nasi ma laka erua sa je kpe, Madri mura draa oe avu di kofu sa dra. Draa ma kinya ni 54 vua ma ago a endre odra dria oji kinya eri. Lejo zi ojo ru, madi dradi ra ria ta dri uba jo josi lidri si ri ba ka sandu ani sejo ri I a tro ni andra unzi, ki esu saa nasi madri ani ku disidru ase ani ta ona dri uba jo ri tro. Disidru anini eri jo na si itede ru mani Orobi si vua ekpa dru vua ma asi ni laza ma ana ta dri bajo rii seka sandu ku a tro siI vua ma oluka andrani ani ni lidri si anya si i. Ba ziti kolu aia aadra ti tro pelere, ki madri ama ani le ka asi a ku ni kpe. Ta eya di ma uje a a ni a ini aga ri oba ma ta ra kpe vua madri ociru ra. Madri bara alu inzonzi su, ki ma asi kaza da sa ku di nosi tazi unzi ka ri de ma bara aludi iru ra ku ya sii. Anze ai ni ta dri ba
ma orobi ni dri di, ma jirani ti ohwe mani ra ojo ki endri unzi ri ka re mgbwi wa ka ruga wa. Aya Ekelezia Shamano driI a saa cidru ma wo ma konyi ai ki hwa konyi ani iyo. Urata madri ri iga draa ma lidri rii ire keya oko si. Kesu layu kuru, oli endru dini sa ma lidri ku. Odu zisi mebe ma jo ni ra ako alu ma zaapi ti dri jo ga mura maya ma ovu vua ma erua madi ziti isa umvu na s si. Ledii draa saa Rubanga a mani leti lidri dri etede jo rii. Ma zaapi tia olu ni madi ru ti di Endri si di ra riI, Kristo ba zi, oko ungwe leidipi ani dri ria izi ni ta jole ma dri evu ki uku ziti tro ojo ka madri. Saa na si ani ta hwa Rubanga dri ku. Ki oce kojo ki mani Yesu odu ma enzi ni cidru ai re ga au. Ari majoa ma izonzi di ba ti ni kolu ki Ekelezia a ku amala ara ri si di ka andra unzi eji raa vua koe Rubanga eri eji ka jo alu a. Ki ara ta zi ti ka ride unzi si onde dii ra vua ale ma dra enzi dipi dru ni ku. Leidipi a izi ojo ma niba cidru oti ru enzi ba, ki Rubanga odi
ama enzi ni Yesu si vua amolu hwa enzi ba dru di ku jo ama I Yesu ni nii. Disidru ari aya ka Ekelezia abe vua ari lejo ni eri ka, ki ta rujo di rii ma eri a palanda ni kpe. Ki saa oya andtagad, lejo driaru ori mgbe ta ide ka ma uje ni. Adri muraa oti ma enzidipi vua ma ikonyi a engwi ka enzi ako ni kpe adu si oti ma mgbe enzi tro. Aya mesu kumbe, Urata unzi ma asi nia diisa Rubanga nandra enzi. Azi ana azi le ofu oku a rii ana lete ta loso emudi ridedi ri dri ama ni riI, ki Yesu le, kendre ana rideka ovidri ti jo nyuhwa azile ri idri ofu oku a ri si ri ani, esu batisimu Yoana dri, vua enzi madri rii cidru oba ru rauru Jurudano a si. Odu enzi madri cidru si pi vua ora ari si kuruce dri ai uhwe jo. Tati asere ga mgbe ani ote ma enzi ako, vua madi lejo ali di madri wa ani iyo. Disidru ori dria ru omu andraga ma odu ko egbwe si. Disidru ba Kristo ni ai kara ri idri lejo ali ka iyo (Roma 8:1). Enzi ma asi ni a rii si
micandi ru para ki draa le enzi di oe iyo. Draale hwa ta ma icandi di iniaga rii iyo. Ma ta si ta ma ni le ote ri idri pelere ni kpe adusi ani ta laka rii anda anda ku ki ma ta jo madi zi tro ovi Yesua enzi cidru dujo ma asi ni a pi ri idri okpo si wa. Milegi asusi ni Rubanga ka dru ma ago ni ari ma familia ziti ri tro kendre ana ma arika ri ani. Vua mitiri Sadini di kaba ziti isa ikonyi layu esu jo Yesu ni a ra. Ma Rubanga ni anzo ana ma arikasi vua ma asi ni egbwe ma ofu loso rii ica kaba ambgwu ni si. Draa ale ba lini tro rii asiaba pelere rii tro alu sa di ku.
Ofu Loso ce nzele Moscow a ri si

Amvoti Belova Lyssa ni Moscow a, Russia a rii. Ale mazi tiluza cidru opi a ebu ni ide ka kore a rii loku ru Yesu dri si vua ale manze anyi ni ta dri ba gaadru tazi anzo dri ri dedi vua ma lidrini ecodi ri idri gaadru. Lemu ba pa emu di Moscow a ledia dru kinya ubi ku amvuka pi ledi si ledi I a, meri lejo Rubanga dri au jo rii ra. Masa ma ta ingwi re lemuba pa emu kinya aje ni ledi si kore a ledi iga rii, meri lini lejo Rubanga dri idri rii ekpa dru, nza nza ani ovi rutijo di eyi si vua Endri si ri idri, Asi egbwe retu ri oko ma ni ma engwi ka enzi cidru ma idele ri I a kulala si! Mai dria Yesu ni oji kinya 6. ki ofu loso gba ru ti jo di rii ini re, amani kuru rii, odri adi ini mani ma enzi dipi ndedia riI vua kole ma ru enzi
odu cidru si. Milegi vua ma enzi ni odu alu alua si. Mesu batisimu eyi si rii ra ka ru sa ati ru Endri si di kuru. Ako mera ma enzi dipi vua enzi ma asiga ekpadru. Disi kole maci andraga ilegi enzi ebejo ri zi ka Rubanga dri tro i. Enzi ma dri ka ma icandi saa cidru si. Ki gba mitiri Rubanga ebe ma asi laza diia ku vua keya ka ma ari tati a asere ga ra. Diani disidru Rubanga oko ose madri ni ana tiluza ni rutidi di eyi si vua Endri si ri dri. Ani si mesu mori ofu loso okpo tro vudia dri ga ri erijo ra, dii ofu loso ce lari esu jo riii. Ani Yesu oje ma enzi ni ndutu dru si ana batisimu si vua ana arisi vua draa ma enzi ako. Draa molu enzi dipi dru di ku, vua ma asi oga anzo si. Draa ilegi enzi ru jo ria kare ga, ma anzi madri etede sa Rubanga ni au, ma anzo ete Rubanga ni odu cidru si. Vua ma lidri engwi egbwe si vua anzo si rere. Draa ani ofu loso zi iyo ni ote, vua aI zi anda ce di ani na iyo. Ma tete ilegi ausi ni ma ai
komba dru okposi. Ma anzo hwe Rubanga ni odu cidru si vua mitiri ai zi loso rere di ani ana iyo kusa ndedia ra ani iyo. Ma asi ni egbwe ani draa cuwidru ma hwi opi bu dri iga ra jo odu ma lidri a ti oko jo ri eca ni sai. Ma draa ebu ide Rubanga ni vua ma ofu loso rii nzeba ma laga riba ti ni. Molu anzo ndedia rii si, le Rubanga dri amikaba ndutu ni si, le Rubanga dri amika ba ndutu dru vu dri ri tro si.
Draa, ma a i Kristo ni a rii okpo

Peter Chris, Baciri Kristo dri i Nigeria Ta ehwi ma erile bugu di ia rii, anda anda Rubanga a ehwi ni eri jo ri i, batisimu Yesu driI ana kuruce tro. AI ledii cidru kle kove kare aluga ta ama laria lele ri iko jo i. Batisimu Yesu dri (eyi si rii.), dii ana esu le Yoana Batista ni mbadi Sadini dru ba cidru ni ri i. odu enzi ba cidru drii ana driga ana batisimu esu ka si pi (ovi dri ti jo dria ri si), vua odu ai kuruce dri si, ana ai du ka kpodru ani ru si esu lamgba laka ri isa ana nga si ra. Ki jo maI batisimu driaru rii ku, dii aduta si ana dri ce di Kuruce ga riI, lari madri kolu kpodru ni kpe, ide alusa ta ku josa eku Yesu a dra dri kuruce dri ri kolu ingo pi sa i. Ki ma Yesu ni esu ka ra ni vu sa dri molu ma
enzi ide, ki Kristo na ndra draa ma enzi dipi ku adu si Yesu ni enzi ni di ku di engwi enzidipi ausini ama engwi dru anda anda Rubanga drii. Anya bugu diI a, ma aI omba draa okpo ebu lari dri idere ga Kristo a batisimu si vua kuruce si (eyi ti ari tro), uhwe ma aje ni, endru vua obu rii kpodru ra. Rubanga ebe ma enzi ni cidru ra ali lejo laka rii Kristo si. Kendre Krsito ba ga tile Endri si di ri ani, ale ma ba mori bu joadru ta cidru enzi ri ni ehwi jo ama lidri ni a ku. Anyi ba era ci Kristo uhwe ama enzi ni cidru si disi olu ki dria enzi a ku jo ide ki ra adi ki olu enzi a karuni adi ana kiza ama ari jo rii nyo.
Yesu odu ma enzi ni ana nga si ani ru

Leidipi Timothy Katola, ni Kenya a rii Rubanga koco tutu Rev. Paulo C, Jong ni ru ana ofu loso tau pelere di eji kaba cidru bugu di laka ri ni si, Itiru gba di Eyi si vua Endri si a ni di i. Ma bugu di la re sabiti ubi ku avmvu ka pi ledi I a rii, ofu layu dri Yesu ama Aridipi a dra si ri engwi ma lidri ni a okpo rere. Anda anda ana batisimu dri i, enzi cidru ria ruba jo Yesu ni dri Abu Jurudano a dri Yoana Batista dri si I, Etede ba cidru ni lari cidru enzi dri ama lidri ni a rii odu ru pi. Karide emi jo ama I ofu loso rii ra i. Yoana Batista ni ovi Aroni ni amba azi ole rii dri ri dri ofu okua ri i, ani madi azi azi di enzi Isaraile ba dri si rii. Aroni ka azi azi Rubanga ni koko ka kiza ai enzi Isaraile baa
idele ri si. Ka enzi Isaraile baa idele ri ba indri ebele kulala enzi du jo ri idri dri ti ka driaru si. Alua ni ani, Yesu a ana batisimu si odu ama enzi ni cidru pi saa Yoana Batista a dri tmjo driaru risi. Amba azi ole ri dri rii kole kazi indri enzi ebejo kinya cidru si, Ki azi di badi kinya a cidru si ka a iko nyi enzi aidri erajo di i, adu si ari moni dri indri drii tro rii ka enzi du kpe (Eberei 10:3-4). Ki, Yesu Kristo le ide ledii vu alu vua ba cidru ni ate tri. Jo aiki gba Opi Yesu Kristo ni ni, ama lebe ama enzi dri esu vu alu vua kate tri. Rev. Paulo C. Jong etede ba ni pelere di enzi amadri oba ru Yesu ni ru ingo ni ya i. Vua ojo hwa draa enzi di bati ama lidri ni a asi laza ku. Draa ma enzi dipi drudi ku amala mesu lebe enzi dri ra saa YESU A ENZI MADRI D RE ANI RU ANA NGA SI RI I ide dii ana batisimu si vua odra kuruce dri ma karega. Dri luci dria diniba cidru ni rii drimgbo esuka
aia enzi nia i. Bugu di itede ama ni pelere di ama lidri enzi ako rii olu ingoni ya i. vua lidri lejo alika ama dri ako rii olu ingoni ya i. jo ama i ofu loso Yesu dri rii ni i. Anzoki Rubanga ni lete ana etele ana tiluza ni Paulo C. Jong ni rii si.
WOW! Lau!
Missonari Brucilla Johnson, ni USA a ri i. Meji anyi ni lazi vua anzo alu mudri dri si rii ru ama Opi vua Aridipi Yesu Kristo dri si. Dii draa ofu loso nya ezele mani odu irea diI a ri a ti i. Yoana oti ana dri ni Yesu ni dri Abu Jurudano a adu lejo si? Dii cara enzi ebejo ofu oku a ri i. Mose a ana adrupi Aroni ni tri ka amba azi ole ri dri i dru ni cara Rubanga dri i. ausi ni ka ana dri ni ti nyuhwa azile ri idri (indri dri) koko ka kiza zi enzi unzi kanya baciri Isaraile dria idele di si. Lidri ega aia etele rii tro (Izaia 53:3-5). Dia vu ga, idri di ka enzi ta unzi tro Isaraile baa idele ri dri ani ru adi ka adi indri di ze hwesi hwesi dri madi anda ri dri si (Levitika 16:21-22).
Yoana Batista oti ana dri ni Yesu ni dri oji saa nza kuru mgbe ide eby ani dri laki dri rii ra. Yesu ni enzi vudri dia rii ta unzi vudri dia rii tro dujo, omu ani ovi dii si ole ra vua oko su batisimu Yoana dri ra. Odu enzi ama dri cidru ana dri ga vua oleka dri ga (amba azi ole ri dri ri ba ti indri tro; Izaia 53:3-5 Mateo 3:13-17). Ana batisimu i (ru su ka eyi a). disi, Yesu odu enzi cidru vudri rii ani ru ana nga si enzi di ce dria iyo. Oje ru pi, vua oje ru pelere ovi batisimu dri si (Yoana 1:29) Bugu ole ri ojo dini. Jo amega ru vuru ni sa, mgbe ama nga aru, (Longo 37:23-24), Ba cidru inziki ra ai Rubanga a eku ni ga lolu (Roma 3:23). Madi ta loso ide di ani alusa iyo, iyo alusa iyo (Roma 3:10-12). Oh! Ecu Rubanga ni, Alleluya! Eku kolu Rubanga ni, adu si kiza Rubanga dri si ama ri ru ra ai si. (Efeso 2:8, 1 Yoana 1:9). Biloangwa Rubanga dri ri odu musara enzi cidru dri vu dridia rii pi odu dii ana nga si batisimu
anidri ri si vua ana dra kuruce dri rii si (Yoana 1:29). Draa ma enzi ako mariru kiza Yesu Kristo dri rii si ai Kristo Yesu a ba jejo rii si anda batisimu drii si vua ari biloangwa Rubanga dri ri dri si. Draa, anyi ba, oda ki dri ofu loso eyi dri Endri tro ri iga. Ngwi ka ofu loso eyi dri Endri tro ri iga a ehwi ni emu ka opi na dra Endri enzi ru jo ri tro vua asi enzi ru jo rii jojoa dru ti si rii tro. Disi mgbe Opi Yesu ka ama enzi ni ebe ra vua koko ka ama ija ru lou a, drinza a, vua anda ako a ra. (1 Yoana 1:9, 2 Koronito 1 7:14; 3 Yoana 2) dii ofu loso eyi dri Endri tro rii si ngwi ka ofu loso eyi dri Endri tro ri iga a ehwi zi ri i Enzi ru ka anda ri i vua nya ujea re co ka okpo Endri ole Rubanga dri ri si si anyiko anye su batisimu Endri ole ri dri rini (Ebu maju a idele ri i 1:5). Asi egbwe oko ma palanda ma bugu di laka si i adu si awi ma uje ni mgbo vua oba dria ma lejo driaru a ehwi ni eri nzuru. Drilahwa okpo
tro vua loso rere di, ohwe ma ni lini lejo ehwi ziti esu ingaisi ma ni le ku rii ni jo pelere. WOW! Lau!
Ma enzidipi ta ra di kpe rii

Mrs. Alderman, USA Atijoa rii, Rubanga eze ana tiluza Yoana Batisita ni batisimu hwe re ana Ngwaapi ni ausi ni ori disi Yoana ka leti lari dri ide wa. Yoana Batisita oti ana dri ni Yesu ni dri Abu Jurudano a si. Dii anda madi alua ete le ri i, oko odu enzi ba cidru a idele rii au. Yesu odu enzi cidru vu di idri rii ana batisimu esu ka si yesu ohwe ana lidri ni kuruce dri musara enzi drii ehwejo. Uhwe musara enzi drii amadri cidru obaru Yesu ni dri vua esu lamgba ausi ama kare gaba cidru arijoBa cidru kolu enzi a jo ai ki batisimu Yesu dri ni ana Kuruce tro kui. Disidru, lejo Rubanga dri aika ku ni enzi kusa ta anda ce rii duka vua mbi rii ba ka kare ani ga au isa enzi. Ani ta enzi ri i jo madi ai lejo Rubanga dri ru si di Yesu
esu batisimu odra kuruce dri vua onzi draga si ama ebejo enzi dria kulala ni kui. Enzi ruka si adiki endre enziba kole ai ki Yesu ni Ngwaapi Rubanga dri ni, ama enzi ni a ndutu dru, gbadru adi ki ko adi ki engwi enzi dri a kulala. Disidru anyi ba ai ki batisimu Yesu dri rii ana ari tro dii ta ama enzi ni je di pelere rii. ma batisimu Yesu dri ai re kuru rii ma enzi dipi ta radi kpe ri i! Esu Yoana Batisita kohwe batisimu Yesu Kristo ni ku, oli ma nya, molu enzi dipi vua megwe di.
Dria ma mba Rubanga na ndra wa

Leidipi Steven Icke, ni England a rii Ofu oku a amba azi ole ri dri ka dri ti asi azile enzi ti uhwejo ri, idri vua enzi na karu idri laka (Leviba 16:3-4) Dritika anyuhwa azi enzi ebejo ri dri idri ni ta okpo rere ewo odu enzi ti uhwejo ri inga ri i. Jo ideru dini kuru, azi azile rii ideru kuru adusi enzi ti uhwejo ndutu dru ole adusi oti dri ra ausi enzi Isaraileba dri kari dri azi ni dri Leviba 16:21, vua Arone koti ana dri ni indri lidri ri idri, kula ta ego ego baciri Isaraile dri a idele rii. Aia lari ako i. vua aia ta idele enzi rii tro dra ai idri rii dri vua naivu koze indri ni hwesi hwesi a dri madi anda ri dri si. Kole kodu indri eri azi enzi drii dru i vua Bilogo alu azi igwele igwe ri i dru. Ka ai azile Opi na Andra joti tebaranakula dri iga vua kobea agi si aia opi ni
rii upejo i. vua zirii kole zele hwesi hwesi a.rii zea idri kulala ri i dru ani dii azi azile odu cidru ri i, ani dii enzi Isaraile baa idele kinyaa ndi rii du jo. Leviba 16:7-10. Enzi Isaraile ba drii karidri indri zele rii idri driti ka si dria indri zele enzi Isaraile ba dri du di rii zea hwesi hwesi a ausi keji asi egbwe ba tii lofo Rubanga tro. Mgbesa enzi Isaraile ba dri kinya a rii odu ru pi. Leti alua risi ofu udi ri ia Yesu Kristo ni ohwe batisimu ra (dritika ofu oku a rii) Yoana ni batisimu hwedi rii ohwe ni. Ani ondo madi lete enga di ei amba azi ole rii dri Aaroni dri iga ri i vua odu enzi cidru vudri rii pi. Kendre Biloangwa azile rii ani ausi kede dru lari Rubanga dri ni (Leviba 20:22, Mateo 3:15, Yoana 1:29, 36). Ofu oku a driso oca agi ni bere ku, Aaroni ka moni go li enzi anidrii uhwejo vua ba anidri ei a rii tro. (Leviba 16:11) Diivu, odu be iswe gwedi aci kolo si rii kidori opi dri andra si oji ebe kima ni ra ausini kebe be iswe ketu
sanduku kiza dri idri. Odu ari ana dri ga rii uyi ana dripidi si sanduku kiza dri ri idri si sanduku kiza dri ri idri vu tuderi (levi ba 16:12-19). Odu azi enzi ti uhwe jo rii azijo ri si, Aaroni a dritika karebe ra ni kpe Aaroni ka driti indrii dri.enzi ba cidru dri karuba ta ego ego aia idele rii tro driaru. Naivu madi loso rii ka indri di ji hwesi hwesi a vua koko kebea laka na a indri zele di ka ricandi hwesi hwesi a enzi Isaraile ba dri tro vua kodra ra. Dii azi enzi ti uhwejo ofu okua ri i. Ani ta aluari i ki te mgbimgbi ani Yesu Kristo i kendre indri zele ri ani ani madi enzi vudri rii du di cidru pi ani dri batisimu si vua ana dra kuruce dri rii si ri i. Disidru Lari engajo enzi a pi rii karide batisimu ako vua kuruce ako ni kpe. Dii lari rutijo eyi si vua Endri si ria rideka i. Yesu ni madi enzi vudri ri dudi ri i (Yoana 1:29) adusi odu ma enzini pi vua uhwe tro. Yesu odu ama enzi ni cidru pi kendre madi
ofu okua ria azi azile ri ani. Dii ta Yesu ni kojo a a okpo Endri ole rii dri si ri i. (Mateo 1:20), Alu amadri ode driaru vua oti ani hwesi (Galatia 3:13) Nyibe tadii kolu bobo dru dini, ama ta di ide ka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au. (Mateo 3:15). Yoana Batisita ni, kendre amba azi ole ri dri rii ani, ohwe batisimu vua oba enzi ama drii Yesu ni, Biloangwa Rubanga dri enzi ako rii idri. Dii si Yesu uhwe enzia tini kuruce dri. Ani di ofu loso loku ma inga di vua ma eco di anda ri i. Ta cidru oku rii ali pi; dria, udi rii eca ni (2 Korinto 5:17). Aru enzi ma lidri ni ga ra ( Ebu Majua idele rii 11:18) vua ohwe mani batisimu Yesu ni a ra, vua dria lejo alika kolu madri iyo (Roma 8:1). Molu ana kiza ni a vua ma Rubanga ni anzo ana ma arika si. Jo sa mide enzi ra sa ama reco batisimu yesu dri iga ma ni kaa odu ma enzi ni pi si vua ana kiza si draa tutu si mesu lebe enzi dria ra. ECU
RUBANGA NI!!! Dria, ma enzi ako, jo tee mide enzi lidri madri iga odu cidru si sa i. Osiru, enzi a musara ni dra (Roma 6:23). Mesu ma mba Rubanga nandra kpe enzi madri tro i, vua ma asi oe anzi ki Rubanga OLE ma ra. Eze ana Ngwaapi ni ma je re. Dii bilo angwa Rubanga dri enzi vudri ri dudi ri i! (Yoana 1:29) Mera enzi vudrii ni dia ehwi ni enzi cidru, madri isa tro. Odu tete enzi ma idele ajeni rii endru rii tro au ku ki obuzi ri isa tro. Yesu odu enzi vudri rii cidru saa ana batisimu esure ri i. Ki Yesu ai ani vua ojo, nyebe tadii kolu bobo dru dini, ama tadi ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au. Disi oko ai ra (Mateo 3:15). Draa mai ma enzini ndutudru obaru Yesu ni dri saa Yoana Batisita a anini batisimu hwejo ri si ni ra vua mai dra driaru kuruce dri ri si uhwe ma enzi ni ndutudru isa ra. Adusi lidri ru dri rii aria ni a, vua ahwe anyini kidori dri ausi
anyuhwe enzi ti dru ana endri si; Adusi ari driaru ri ka enzi ti uhwe ni (Leviba 17:11) Te Yesu odra dra si adite ku ki ojo, dria lejo okora! (Yoana 19:30) Oso ana mara ni naivu gbe emiemi ari eyi tro kora lakasi okposi (Yoana 19:34), onyo abi ba lofo anzudi Rubanga tro rii mgbu. Dria oje ma ra dru ma mba Rubanga na ndra wa.
Draa le ma i wio ofu loso eyi dri Endri tro rii ra.
Adrupi Godson, ni India a ri i. Bugu ole ri ia adi ki esu a ta osiru batisimu Yesu dri ri idri pelere. Yoana 3:5 ojo, Jo madi ani oti eyi si vua Endri si di ku ri, kohwi Opi Rubanga dri iga kpe. Eyi ru jodi dia dii batisimu Yesu dri i. vua lejo sile anidri ledi ojo ama ni ohweru amani rii amala ka ta jo to ka opi Rubanga dri iga ni dri. Disidru ai Yesu a batisimu ni dri rii ako, adi ki lari esu kpe. Vua majugo petro isa ojo ta driaru ovi ledi si ovi zi dria amani lari hwe di rii aa (1 Petro 3:21). Adi layu esu olusa Rubanga na ndra Yesu a dra kuruce dri rii si kpe. Ofu oku a, jo Isaraile ba ohwe azi Rubanga ni dri ti ka driaru ako, kolu, ce
ku. Ovi alua ledi si Yoana Batisita ni, Sadini ba cidru dri dii, oti ana dri ni Yesu ni dri di, oti ana dri ni Yesu ni dri saa ana batisimu hwe jo laka rii si, di oko eji ra enzi amadri rii cidru oba ru Yesu ni dri i. Draa engwi ta ce ri i. amani ni jojoa dru Yesu iko anda anda Rubanga dri riiba cidru ni ana batisimu si, ide dii anda si vua ovi esi di ca ri si i. Disidru, odu Yoana Batisita a batisimu hwejo Yesu ni ri ivu obuzi ohwe Sadini ojo, Dii biloangwa Rubanga dri enzi vudri ri dudi rii. (Yoana 1:29). Enzi cidru ba a idele rii oba ru ana oloko dri ga Yesu omu kuruce dri vua esu lamgba enzi cidru dri ana du kaa ana nga si ana batisimu si si. Vua oko odra kuruce dri, ojo, dria lejo oko ra! (Yoana 19:30) Yesu Kristo oje ama enzi ni cidru pelere oca sa ama ti re kuku. Odu ai kpodru si pi. Enzi ama idele obu rii sa oba ni enzi vu di dri ri idri tro vua enzi cidru vudi idri rii kpodru oba ru Yesu ni dri oca dria
kinya 2000 ni ra. Ebe enzi zi alusa maraga kuru. Bugu ole ri ojo ama ni kole ama i asi cidru si Yesu odu ama enzi ajeni rii obu rii tro kpo dru vu alu vua ate tri vua uhwe sa ai ndutu dru ra. Anyi ba batisimu esuka ru Kristo dri si rii, anyemuru Kristo ti tro alu (Galatia 3:27). Batisimu esu ka Kristo ni a a ehwi ni remu ka alu Kristo ti tro ai ana batisimu dri si. Yesu esu batisimu di enzi amandri kpodru Yoana Batisita oba ruaru, vua ama enzi oje ru pelere, ovi zi si, ama draa enzi ako. Jo amesu batisimu Yesu drii ama asi ga ni Amengwi anda odu disi ba amgbu ni dri luci aa oni ki cuwi kudi gba nosi aia enzi ebe ru ra ya kusa kuru ya i. Ba amgbu ziti kaki olu aia lidri ni a dri luci diani di tro ki, jo obaki ra amadri ofu loso ce ri idri, adiki joa draa wio ru enzi ako ni wa. Yesu ojo ani eco ama ole vu alu vua ate tri. Jo ama enzi ru odu cidru si, karuni ziniaga oda dri ofu oku a. vua hwa ama engwi anda kpe. Ki jo tee ama i Rubanga ni ra sa, ama olu enzi ide
ka ako kpe. Vua draa odu disi ama engwi ole enzi ru ka si kpe. Ama enzi ide odu cidru si mba ka ako, Disidru, amani gbadru ama enzi ni ru ka yote dru si ni ta okpo rere rii. Adiki ndrea bugu Eberei dri iga mori ama enzi drii uhweru vu aludi ate tri. Disidru, Yesu esu batisimu vu alu, ausi amasa ama engwi ole vu alu. Ama layu esu ama enzi ru ka si ku, ra rii amesu layu tati Rubanga a ubale rii si vu alu vua ate tri. Yesu Kristo ide ta Rubanga a lele ani kide anisi rii ra, vua azi ani ole (Eberei 10:10). Tati ni asejo ta draa dini idele wa ri anyiba ai ki ana batisimu ti ana dra kuruce dri rii tro. Draa le ma i wio ofu loso eyi dri Endri tro rii ra, Mai dii ofu loso ce rii. Ale draa mide ebu cidru nya ehwele mani rii au adusi ale Yesu ni onde ta cidru ra vua dii ta ma iti ri le midea ani ni wa rii.
TA INZALE RI I 2
Lejo Ehwi Inzale Rii
254 Lejo Ehwi Inzale Rii
Lejo Ehwi Inzale Rii

Luhwe madi enzi ide di ri ebe jo ri i
Luhwe dri la hwa si, kusa ru madi dri si rii kole kate weli okolongo ru le di ri tro. Laje kusa weli okolongo ruledi uhwe le lebe ledi ani ledi ni rii tro. Vu amgbu si adi ebu a ewo ba eji jo leti anda layu dri iga rii ni (ef: Efu ka 21:30, weli okolongo dri i; Ulaka 35:31-32, Izaia 43:3, laje). Ofu udi ri ia Mateo 20:28 vua Maruko 10:45 ka ta dri ba nze Okolongo uhwe ka dri.
Lebe, Ebe ka
Ta idele enzi ba drii ndutu dru si ba jo Yesu
ni ru rii. Ofu Oku a, enzi ebe ka dii idea enzi ifuka azi eji le azi le ria dri ga si. Ofu Udi a ri le ka ta jo batisimu Yesu a esu le Yoana Batisita dri ri idri, lejo dia ehwi ni Giriki ba ti si vua Eberei ba ti si, enzi ba ka Yesu Kristo ni dri au si ni enzi ba keto le loku ri iga Rubanga tro. Ofu Udi ri etede azi enzi ebe jo dii anda: Ojoru di ka ri de wa rii te batisimu Yesu dri si vua ana dra kuruce dri ri si. Ofu Oku a: lejo ehwi ebe ka ni dii osi ru ire ka te vu 100 dii Ofu Oku a i vua te sa ta ka ru jo dria ru kendre ovi dru (ef: Levitika 23:27, 25:9, Ulaka 5:8) ga kaphar Eberei ba ti si (Usi a be rii kendre ta ide ka enzi ebe jo rii dru). Lebe enzi dri ni dii lejo jole Eberei ba ti si ri i ehwi ani dri ti ka enzi ebe jo indri olu di lidri ri idri vua enzi ci dru Isaraile ba dri rii ifu ka idri di iru si (Levitika 16:20). Ofu Udi a: Lejo ehwi enzi ebe ka ni di ovi ru lejo Aramaiki ti si kpr tro vi ehwi ani ta aku ka.
Dia ehwi ni batisimu Yesu dri layu dri Ofu Udi a ri i. Yesu emu vu dri dia esu batisimu ana kinyaa olu re 30 rii ausi ni kiko dru layu ba dri ni si.
Lejo Rubanga Dri Ria Ta Jo Le Enzi Ebe ka Dri Rii

A. Ofu Oku a, enzi ebe ka di karide nza nza ani nyu hwa azi ka si (ef: Efu ka 30:10, Levitika 1:3-5, 4:20-21, 16:6-22). B. Ofu Udi a, ovi andra ni azia zi jo Ofu Oku a ri oko ru ni, ki lebe ama enzi dri ka ri de wa rii te ru Yesu Kristo azi ka si, adu si ani Ngwaapi Rubanga dri i. Majugo Paulo ojo Korinto ba ati joa 15:3 ni ga, Kristo odra ama enzi si. Lejo ehwi enzi ebe ka ni dia ehwi ni te Yesu a dra ka kuruce dri ama enzi ama ti jo au tro ri du jo i ku, ki enzi ndutu ba dri du le. Batisimu Yesu dri ba
dia enzi vu dri rii ndutu dru oba ru ani ru ri si (Mateo 3:15), ari ba ci dru ana ra ka kuruce dri si (Levitika 1:1-5, Yoana 19:30). Majugo Paulo onze ta dri ba Korinto eri joa 5:14 ni ga ojo, madi alu odra ba ci dru si ana ciri ciri 21 ni ga ojo ama ni zi ni ga ojo Galatia 3:13 ga, engwi ama ni alu. Lejo ru si di Ofu Udi a ri i a ciri ciri ubi ku ri ojo ta Yesu ni azi ni dri ni (ef: Efeso 5:2): Yoana 1:29, 36 (Biloangwa___Yoana Batisita ojo i) Ofu ati joa Korinto dri 5:7 ojo, (ali ka ama dri i___ Majugo Paulo ojo ni). Ama la, Paulo ojo batisimu Yesu a esu le Jurudano a rii lebe enzi vu ndutu a idele ri dri i. Onze ta lejo di idri Roma 6 ga ojo enzi vu ndtutu dri rii oba ru Yesu ni ru batisimu ana esu le Yoana Batisita dri rii si. Aci andra ga ta dri ba nze ka tro ojo Yesu a repa ka kuruce dri ni lamgba vua ri zu ka enzi si i, di oba azi enzi ebejo rii azi ru Endri ba kpodru dri ni. Dra Yesu drii ta Rubanga a ti uba le ra ri a ru
era ka i, Dii ovi azi enzi ebe jo ri azi jo Ofu Oku a ri si. Ovi dri ti jo ta dri Ofu Oku a rii batisimu Yesu dri Ofu Udi a rii tro kpo kata jo Cara Rubanga dri ri idri (Izaia 53:10, Mateo 3:13-17, Eberei 7:1-10, 18, 1 Petro 3:21). Ofu Udi ri eko batisimu Yesu dri ana dra tro si ku, ki aci andraga jokaa ama ni ama lari a resu ka ni ama batisimu esu ka Kristo ni a i tro i, di oba ama ru oku ri odra anetro ra (Roma 6:3-7, Galatia 2:19-20). Ojo ama ni Yoana Batisita ohwe Yesu Kristo ni batisimu au si kodu dru enzi vu dri rii pi si, di oba epa ani kuruce dri. Yesu Kristo ni ana, batisimu si vua ari si, oje tete enzi vu dri rii au ku, ki tro sa ari ama okpo sitani dri i a pi oko ingwi ama okpo Rubanga dri i a lamgba ai ka vua ana ru lou mi ka ba ci dru kare ga si. Draa, layu Yesu dri iko lejo enzi dri ba abu di ca jo Rubanga laga kpe rii ra. Ta ride di era le wa dii eyi egbwe olu loso tro ba Opi dri i lofo rii, di eji lari, anzo tro (Roma 5:11), eji lidri (Roma
5:17-18), eji layu (Mateo 3:15, Yoana 1:29, Eberei 10:1-20, Efeso 1:7, Koloso 1:14) Adu si ohwe dii ai ni saa alu a ri si.
Odu Enzi Ebe Jo ri i

Eberei ba ti si lejo dia ehwi ni, aku ka kusa engwi ka anda ga odu okpogo Yudei ba ni rii odu enzi ebejo odu mudri joa imba tuderi joa ri si ri i (Levitika 23:27, 25:9). Adi ki ndrea Levitika 16 ga amba azi ole ri dri isa ohwi kare Ole rere ri iga ku kusa ka ta azi odu na si kpa le i. Kare Ole ri isa an nga si ka lebe enzi dri le kendre ba Isaraile dri a lekaa ri ani; Dii, ra lejo a dru amba azi Ole ri dri koti ana dri ni enzi ebe jo azi enzi ebe jo ri idri kpa ri i. Lini ohwe ru Isaraile ba ni Ole Opi dri ri idri vua aia enzi odu enzi ebejo ri si ri idri ra. Saa na si, Azi ka ra zi ekpa dru (indri ebe le kaa enzi du jo rii ka te 15). 12 rii kolu azi
igwele igwe ri i dru, vua 3 rii azi enzi ebe jo ri i adi ai di azi kpo dru Rubanga ni (Levitika 16:529, Ulaka 29:7-11). Jo kesu olaki bilongwanzi ziti ru jo di Ulaka 28:8 ga rii ni, adi ki ndrea azi igwe le ingwe rii 13 vua azi enzi ebe jo rii 4. Saa Isaraile ba a enzi kinya a ri a ti uhejo rii odu mudri joa imba tuderi joa ri dri i. Ojo ru alua ri ani, odu enzi vu dri ria rebejo ndutu rii odu Yesu a batisimu esu jo Yoana Batisita dri na i. Dii gbadru odu ba ci dru a enzi a rebe jo ri i. Dii odu Rubanga a enzi vu dri ri jejo ri i (Mateo 3:13-17). Dii odu enzi ebejo badia Rubanga ni ana nga si a anda anda iko jo ri i.
Azi Enzi Ebe jo Ri i

Ofu Oku a: Kendre azi ziti a ra zi ka ri ani, azi ti leci dri enzi ebejo Isaraile ba ni kpodru ri ka razi kare ilegi dri iga.
Amba azi Ole ri dri ka ani je pelere kanzu loso vua ole rere ri su ka au si di kovu bongu ziti nya nya usu le enzi ebere ga rii ra. Amba azi Ole ri dri koko ka monigo angwa du azi le azi enzi ebejo ri drii dru, bilo agwa azi igwele igwe ri i dru ka ati azi di azi anini ana nga si vua ana jo ni (Levitika 16:3-4). Amba azi Ole ri dri ka ana drini ti azi di idri ausi ni kodu dru enzi baa idele kinya a ri ni dri ti ka dri a ru si. Dri ti ka azi dri dii ewo retugodru odu enzi ebejo ri idri ri i. Kesu kide ru ku, azi azi ka ide ru ku adu si azi enzi ebe jo ri ka ri de dri ti ka azi dri ako kpe, dii ovi enzi Isaraile ba dri kinya a ri a ru bajo azi enzi ebe jo ri idri ri i. Bugu Levitika dri 16:21 ojo, Kole Aroni koti ana dri ni eri truwa si Indri ebele lidri di a dri ga, koko kozi ausi enzi baciri Isaraile dri a idele ri ni, aia ta eri ka ku ti aia enzi tro kpo dru, koba ai Indri di idri, koko koze Indri dii lidri dru hwesihwesi a dri madi anda ri dri si. Ka Indri du eri azi enzi ebe jo ri i dru
koko ka biloangwa du azi igwele igwe ri i dru ba ci dru ni (Levitika 16:5). Koko ka Indri eri eji Opi na ndra jo lemu dri a ti ga kaki ko kaki agi be a ru alu ani upe jo Opi ni, vua alu ri ebe joIndri kulala ri i dru. Alu Opi ni dii adi ko adi azia azi enzi ebe jo ri i dru, vua Indri kulala dii adi azia Opi na ndra lidri dru au si ni kodu dru enzi Isaraile baa idele kinya a ri ni adi ko adi zea hwesihwesi a (Levitika 16:7-10). Enzi Isaraile ba dri rii ka re be tete wa rii amba azi ole ri dria dri ti ka Indri ebele kulala ri idri si. Dii vu, Indri ebele kulala di, ka enzi Isaraile ba dri du ndutu dru ani ru, amala adi zea angwe hwesihwesi a rii ti leci eji re ba lofo Rubanga tro. Dii, ovi Isaraile baa enzi kinya a ria ru jejo ri i. Ofu Udi a: Ovi alua ri si, Yesu Kristo esu batisimu Yoana Batisita dri (ovi dri ti jo dri a Ofu Oku a ri si) oko odu enzi vu dri rii ndutu dru kendre biloangwa azi le azi ri ani ebu Rubanga a
lari dri idejo (Levitika 20:22, Mateo 3:15, Yoana 1:29, 36). Ani nga Ofu Oku a, oca dri si agi be re kuku, Aroni ka monigo angwa li azi enzi ebe jo ri i dru ani ni an nga si vua ana jo ni sa tro (Levitika 16:11). Dii vu, Koko ka cupe aci a gwere a ru ri ji alitari Opi dri ri andra. Ka iswe ngudi druwi ri ji dri a tro, aci ta mbadi ata ri tro, koko kojia kateni ogu. Koko ka aci ba iswe di idri Kogwe dru Rubanga andra vua ausi dru acika iswe dri dii konga dru ru bu ani kare ole di iga. Zii ni ga di ka ari monigo angwa dri di ji ku yia kare ole ri iga ana dri pi di si vu tu de ri (Levitika 16:12-19). Odu enzi ebe jo ri si, Aroni a dri ti ka azi eji le azi le ri idri ka ri de ku isa kpe. Aroni ka ana dri ni ti Indri eji le azi le ri idri koko ka enzi Isaraile baa idele kinya na si ri ndu tu dru ba Indri di iru. Dii vu, madi anda ri koko ka Indri di ji ebele hwesihwesi a. Indri di ka ricandi hwesihwesi a enzi Isaraile ba dri si di ivu koko kodra kpo. Dii azi ovi enzi ebejo ri dri Ofu
Oku a ri i. Ofu Udi a sa alua ri ani, ki Yesu ifu Indri enzi du jo dii ra, odu enzi vu dri rii ndutu dru si ani dri batisimu ani dri si, ora ari si kuruce dri vua odra ama si. Di si dru draa, Lari esu le enzi ci dru a ri ka ri de alu sa batisimu Yesu dri rii ani epa ka kuruce dri tro ni ako kpe, adu si ani amba azi ole ri dri bua ri i. Dii draa lari ru ti jo di eyi si vua Endri si ri a ri de ka i.
Batisimu
Batisimu a ehwi ni ru ru je ka ru se ka (ru su ka vu ru) ki ana ehwi Endri si rii enzi du ka ovi dri uti jo dri a ri si, kendre ana ri de ka na inga Ofu Oka a ri ani. Ofu Udi ri ia, Batisimu Yesu a esu le Yoana Batisita dri rii enzi vu dri rii ndutu je jo Batisimu Yesu dri a ehwi ni enzi ba ci dru dri du ka, vua enzi ci dru vu dri ri je ka pelere. Yesu batisimu Yoana Batisita dri, ani sadini enzi ba cidru dri i vua ani madi engadi suru Aroni ni amba azi ole ri dri i a ri i odu enzi vu dri rii ndu tu dru ana nga si ani ru. Dii ra ana batisimu esu jo ri i. Lejo ungwele batisimu ni dia ehwi Endri si rii ta ba ka tazi dri, kusa ta se ka disidru, batisimu Yesu dri ri a ehwi ni enzi ama dri rii ndutu oba ru Yesu ni dri vua esu lamgba laka rii ama kare ga ama ni rari jo wa, kole Yesu kodu ama enzi ni ana batisimu si vua ko dra ausi kpa. Diani disi dru, ana dra ka ovi ru
Dri ti ka dri a ni, ba eco ka

Dii ovi Rubanga a hwele azi ba jo ovi azi enzi ebe jo ri azi jo ri si Ofu Oku a ri i (Levitika 4:29, 16:21). Ofu Oku nga, Rubanga aba ka lebe aia enzi dri esu dri ti ka Indri enzi du jo ri idri jo lemu dri i a si. Dii ausi dru ketede ovi emu di Yesu a batisimu dri Ofu Udi a ri ni.
kendre adra ma i kusa idra nyi i tro ra, ku sa ovi ru enzi ba vu dri ria dra ka ni tro ra, onzi ka ani dri rii onzi ka ba kpo dru dri i. Azi dri aru rii lari enzi ba dri i, vua batisimu dri a ru rii sadini anda itede dia enzi ba cidru dri ri oje ru pelere ri i. Bugu Ole ri ojo ama ni, Ovi zi dri a di ni sa ama ari di rii aa, ungwea batisimu (1 Petro 3:21). Batisimu Yesu dri rii ovi anda ba ci dru ni lari esu jo enzi ai dri a ru je ka si ri i.
Enzi
Ta cidru Rubanga a ga le mgbe rii enzi. Dii ka ta jo enzi ci dru dri, di oko enzi ama ti jo au tro ri ba ti enzi ama idele ama lidri a ru ri tro. Enzi ni Giriki ba ti si hamartia. Vua ana ovi ungwele efu di tia ri iga ka ru ngwe hamartano, ehwi ani ta ili ka. Amala, enzi zi alu undedi
unzi si ni rii Yesu ni ai ka leti anda ku si i, vua ledi oba ama rarile kpe rii ni. Ta anda ri ni ka ku kusa ai kaa ku ni Rubanga na ndra enzi dri okpo dri i i vua ba kaa Rubanga kengwi enzo i. Jo anye tro ole ki enzi ledi ani ledi ideka Rubanga na ndra ku, kole eri ki lejo dria ru a ehwi ni anda anda vua era ki lejo anda jodia Yesu engwi ama Ari dipi i ri ni. Anyi ba ai ki batisimu Yesu dri ri ni ana kuruce tro kendre Bugu ole ria jokaa ri ani. Lejo Rubanga drii ai ka ku, aa ru ziti du ka pi, vua lejo enzo dru ri ige ni ka au ni enzi. Bugu Ole ri ojo ama ni enzi unzi rere nde dia rii, enzi dra eji di wa ri i (1 Yohana 5:16), di ka ride ai kaa Rubanga oje enzi vu dri rii cidru pi ni ku si. Anyi ba ai ki oti Yesu dri ni, vua ana enzi je ka ana batisimu si ni, vua ana ama ni lidri hwe ka ana ari kuruce dri ri si ni. Ani ta enzi rere ri i jo madi ai lejo ru si di Yesu esu batisimu, odra kuruce dri, vua onzi dra ga si ama ebe jo kulala ama enzi cidru ri ia ni ku i.
Enzi Ru Ka
Jo madi ru nzu di Rubanga ni ru si pi rii ago nosi/izi eya era ana enzi ni ni vua anzo Yesu ni ana ana enzi ni je ka pelere si ni vua oko eda dri Rubanga dri ni ri adiko adi ana dri eda ka di ungwe enzi ru ka. Ama cidru tara enzi dri i. Enzi ru ka ce rii ta ce liele ladi ba ti jo ka: Jokaa ama Rubanga na ndra enzi ba i, vua jokaa ama tazi ide alusa kpe ki rarii te ama enzi ide au disi jo adra ni ama vu aci olu re tadru ri i a i; ai kaa Yesu eya vu dri dia Ari dipi ani si vua ai kaa eya vu dri dia rii ani kari dru enzi ba ama ani dii si, ai kaa odu enzi cidru vu dri dia rii ana (batisimu si si), ai kaa odra ra vua onzi ra ani kari dru ama wa si. Enzi ru ka ce rii ama urata ama dri ebeka ra vua ngwika Rubanga dri i (Ebu majua idele ri i 2:38). Enzi ru ka ni enzi ba dri rii jo ka ra vua enwi
ka lejo Rubanga dri ri iga, vua lari eyi dri vua ari dri di ai re ga ama asi cidru si (1 Yohana 5:6). Enzi ru ka ce rii ai kaa ama enzi ba gba ri i vua naivu Yesu ni, Ngwaapi Rubanga dri ri ai ka au, ani ai ka kendre Ari dipi ni ama aridi ama ci dru ri ia rii dru. Ama ni rari jo vua ru je jo ama enzi ni a si pelere, kole ebe ki layu esu le ama ebu loso ide ka si rii ra, rarii ojo ki Rubanga na ndra vua ana Cara na ndra ru enzi ba. Dii vu oko ai ki ana anda lari dri ni,Dii Ofu loso eyi dri vua Endri dri Yesu a hwele ama ni ana batisimu si vua ana ari si ri i. Madi ago kusa/izi enzi dipi rii kole kebe ta ana ura le ri ba ti ta ana lele ri tro kpo dru koko kengwi mgbe Yesu dri. Adi evu adi ki mgbe sa lari esu ra jo evu ai ki batisimu Yesu dri rii ama enzi ni du jo ana nga si ani ru i. Ovi zi si, batisimu Yesy dri rii, ani epa ka kuruce dri i, vua ana onzi ka iko anda anda Rubanga dri, vua ana lari enzi ba ni rii ra. Yesu emu vu dri dia ru si, esu batisimu vua epa ani kuruce dri enzi
ama drii ndutu jejo. Ai ndutu dru ri esu jo di i a. Kole ama ai onzi ka Yesu dri rii au si ni kengwi dru Ari dipi dru ba ani ai ka enzi ru ka leti anda si ri ba ti ni a i anda vua lokugo ri si.
tro ri ba ti enzi aia idele odu ci dru si ri tro sa tro, ana rebeka aia Yesu ni ai ka si i. Kendre madi omvu di ri a rari ka ri ani, madi omvu di enzi vu dri ri si rii isa ka layu esu ana lidri ni a ana Yesu ni igeni ka anini Ari dipi dru si ra, di karide ana batisimu driaru ai ka ana ari tro si, dii lejo ce Endri dri i.
Lari
Lari Kristo ni a ri a ehwi ni Layu esu le okpo enzi ci dru dri i a ri i.Adi ki lari esu ra jo ojoki adi ta zi ide kpe ama enzi si i ki ra rii adi ki vu aci olu re tadru ri i a i jo oko ai ki yesu ari ama ana oti si, batisimu si vua ana ari kuruce dri ri si ni ra adi ki lari esu ra. Ba engwi ka enzi ako aia lari Yesu dri ri ai ka si, batisimu vua ari tro Yesu dri ri ai ka si rii, adi ai ungwe ba ra ri ka ra ri i, ba ti le- Endri si di ri i, vua tro sa ai ba anda ri i. Adi ki lejo ehwi lari ni ledi ebu ba lari esu ka aia enzi nia ra ri ba ti ni, di oko enzi ai ti jo au
Oti Endri Dri i

Ehwi ani ru ti ka vu eri joa ri si madi enzi dipi rii karu ti di ni ana engwi ka anda jo otiru Endri si i si di ka ride ana batisimu Yesu dri ai ka ana kuruce tro si. Adi ki ru ti Endri si di wa rii tete batisimu Yesu dri ri ai ka ana ari tro si. Ba ti le -Endri si di rii tete ba enzi ai dri jere pelere ri i vua Ba ani ute ka ri ni keya ka ri tede vu erijoa ri si ra, kovu enzi ra, ki keya lari ni (Eberei 9:27).
Lebe enzi dri i

Lejo dia ehwi ni zi rii enzi ebe ka. Enzi ama drii ndutu kare be ra rii jo aje ru amengwi pelere Ofu Loso eyi dri vua Endri dri ri si i. Ai Ofu loso eyi dri vua Endri dri ia rii ta anda vua ce rii ai ka au i ndro le: oti Yesu Kristo dri vu dri dia ri i, ovi Ngwaapi Rubanga dri a ru ti jo vu dri dia ri i, ana batisimu i ani epaka kuruce dri lari eji jo ama cidru ni i, vua ana onzi ka i. layu Yesu a hwele di kolu ama i rii ama ai ba ka ana batisimu ni dri ana ari tro si. Kendre profetaa a jo kaa Ofu Okua ra ri ani, Yesu ni ana nga si ari cidru aia enzi ni a ni. Layu Bugu Ole ri i a ri ka ta jo ama enzi a ru jeka pelere ai si batisimu Yesu dri si vua ana ari si ni idri.enzi ci dru ri oba ru Yesu ni ru, di si dru dri a ta enzi ni dii ba asi ga iyo. Adi ki ama ungwe ama nga si ba layu esu ka ra ri i vua ba anda ri i dru wa rii kesua ama enzi ama idele ri ba ndutudru Yesu ni ru ai
baka ana batisimu ni dri si.
Yesu Kristo i
Yesu: Ari dipi ni ba cidru aridi aia enzi ni a lamgba enzi dri tro rii. Yesu ni Ari dipi i, ani madi ba cidru ari di aia enzi ni a ri i. Kristo: tri le ra ri i. Ba drile mgbimgbi mgbimgbi ebu mgbimgbi mgbimgbi na ga kole du ba Rubanga na ndra otri ai ra ri i: Opi profeta padere. Ki Yesu iko ai ledii yote ra. Ai ledi ba ti yote Yesu Kristo i. Ide ebu di ba ti yote ra. Kole ai ki Yesu ni Opi, profeta, vua padere ama ni layu eji di lari tro ri i. Dii ra, ama evu jo ani ungwe jo Yesu Kristo i ri i. Ani amba azi ole ri dri bu a ama cidru ni lari hwedi ama enzi ndutu dru vu dri dia ri i a ana batisimu si vua ari si ri i. Disidru, ani Opi ba ci dru ani ige ni ka ri ni i. Kobaa ama ama enzi ni
era jo amevu andraa ru ni i. Kini a ama ni ama enzi ba eri jo ndi ama abi ni nga; suru ama dri a oluka enzi ba si ama sa oti ama enzi ba rii au si, di oko oba, amemgwi lamgba Rubanga dri iti. Ziniga ini ama ni ojo oje ama ama enzi nia ndutudru si pelere rii ana batisimu si vua ari si. Ide ebu dii ci dru rii ama enzi ba di si.
Yesu Ni Adi i?
Ojo ru ido ka 1:3 vua Yoana 1:1-3 ga, ani ta bi di i, ani Rubanga loku ri i, Rubanga ba cidru dri enzi ba ari di ai a enzi vudri dia ri i a rii (Filipoba 2:6, Ana, lidri ni Rubanga dri i, Yoana 1:2-3, Vua ido nga sa ani Rubanga tro. Ta cidru obi ru ani si, ta alu sa bi le ani ako ani iyo.) Yesu ni Rubanga ta bi di ri i, amba ba cidru dri i. Esuru, ba amgbu oma ki rari le kpe aia le lari tro yesu ni emu di vu dri dia ru si ri dri igeni ka ku si. Ki ba amgbu ziti le esu lari ra, engwi ki ba Rubanga dri i vua esu ki lidri olure tadru rii aia ani ai ka si ra. Engwi ki ba anda ri i.
Ngwaapi Rubanga Dri Eco Ru Ba Adu Si?

Eco ru ba rii ausi ani kengwi dru Ari dipi lari hwe di enzi ba ni aia enzi ni a ndutu ri i si ausi ni ani kedu dru ai lamgba a si vua aci olure tadru ri ia si pi.
Cara Rubanga a Ba Le Rii Ingo Ti i?

Rubanga ni madi ta ru le di ria ti uba di ri i, ani Rubanga alu vua ce ri i, vua te sa olu di ri i. Di si, oba Cara vu dri dia ci rii ra di ba ti si: Ohwe enzi ba ni ana Cara ni kari dru ai aia enzi ni a. Cara oba ru ta ni jo enzi dri (Roma 3:20). Cara erijoa ru rii Cara ai dri enzi ba ari di ri i. Dii Cara Endri lidri hwe di ri dri i (Roma 8:2) di ka leti awi lari ni ama ai ba ka Yesu Kristo ni ama Ari dipi ni ru si (Roma 5:1-2). Yesu emu vu dri dia ebu Cara di ba ti dri cidru iko re. Esu batisimu, ora kuruce dri, va oko onzi ra. Yesu oba Cara lari dri dii enzi ba vudri rii ndutudru ari jo. Rubanga oba Cara ai dri dii ba lari eyi drii Endri drii tro ai ka ra ri ba ti ni. Madi ledia ani kari ru ra vua ani kengwi barangwa Rubanga dri i rii kole kigeni Cara ai
dri Rubanga a eco le ole di ni. Dii leti tete alu lari esu jo wa ri i. Disidru, ai leti bu dri rii ba lari Endri si ri ai ka ra ri ba ti ni aia igeni kaa anda ana Cara dri si si.
Cara Rubanga Dri i: Cara Mudri Ri i

Cara Rubanga dri rii kpodru si 613 di oko Cara ta jodi lidri olu jo odu cidru si ri idri ri isa tro. Ki ana gba nzanza rii Cara mudri rii, adu si kole omba ta ani Rubanga na ndra i. na a ovidru Cara ta ru ledi ide ku ri tro kpo aa ovi dru anyi de dii vua ide nai ku. Dii ovi kole olu au si ri i, Vua Cara Rubanga dri rii ohwe ru ama ni rii kebe dru amera dru ama enzi ni si. Cara Rubanga dri ru si di ra si adi ki nia di ide ki ta unzi andra ru ingo ti ya ni ote (Roma 3:19-20).
Ra Rubanga a Cara hwejo ama ni rii kebedru amere dru ama enzi ni wa i. Adi ki Cara driaru a ta ni mba yote dru kpe, disi kole kiza si ai ki andra a ru ta ce ama Yesu ni ai re kuru rii ama enzi ba i. Ama gba dru ba enzi ba ri i disi Rubanga oni ama olu ana Cara si kpe isa ote. Disidru, esi vudri di a ru si ba ani, esu batisimu vua lamgba kuruce dri. Makaa olu ka Cara dria ru si ni enzi lecuma dri i. Kole ide ki ledii ku. Cara ka ama ni itede a ole Rubanga drii ana anda tro ingo pi ya i, vua kusa di ama ba ru si di a awi ako ni ingo pi ya i. Ovi zi si, Ole ole anda anda tro Rubanga dri ri ba ti itederu ana Cara ni a si.
sa vu ndutu dri ru ehwele ba ni rari jo ausi ni iyo (Ebu Maju a idele ri i 4:12). Ari dipi zi iyo. Yesu ni ama Ari dipi alu tende ri i. Ama layu esu rutika di tro tete ani ai ka si. Adu si adi ki to tete bua wa vua adi ki olu bobo dru wa rii ani ai ka si, anyi ba ai badri kolu ruaru aa.
Ama Kristo Ba Ri Kolu Driasa Enzi Ba Waa?

Kpe. Majugo Paulo ojo ofu atijoa Timoteo dri 1:15 ni ga, ani ana ngasi enzi dipi unde dia ri i, Ka saa ana Yesu ni esujo kuru nai era. Lemu Kristo ba dri amgbu odu disi ri i a, ba urakaa te jo ai ka i Yesu ni ra sa dri ai olu enzi ba rii ekpa dru. Ki dii ce ku. Yesu ni ai re kuru rii ru kpodru enzi ba. Ki mgbe oce ai Yesu ni anda ana lejo si di, engwi ki mgbe anda emi emi. Majugo Paulo oce ani kera saa ana driso nainga
Kole Ama i Yesu Ni A?

Oo, Kole ama i ani, adu si ani ama Opi i, ani anda rere adu si dii ana le i. adu si madi zi alu
Yesu ni ni re ku rii di ojo enzi si munde ma i. Paulo ni dii, saa ani ungwejo Saulo i ri si, oca ki ru Yesu tro leti a ana yare Damasiko a rii oko odri eraa Yesu ni ana Ari dipi i ni i, disidru oko ai ani ra vua oko anzo ani okpo si. Adusi, ana lidri ni a, ojo anda anda Rubanga dri ri idri ra, ojo batisimu Yesu dri ri, odu enzi vu dri rii ndutu dru pi vua ojo adu si Kristo ni kole kodra enzi vu dri riii du jo i. Ovi zi si, ani ana nga si engwi tiluza Rubanga dri ofu loso eyi dri Endri drii tro ri nzedi ri i. Amala, Kristo ba amgbu ori kuraa draa sa dri Majugo Paulo olu dri enzi dipi ana Yesu ni ai ka ra a vu ga sa i. Eri ki alusa lejo dia ehwi ni ku kendre Kristo ba olu ka driso enzi tro ru tika driso di kuru ri dri ani. Ki, lejo ce rii, ana Yesu ni esu ka avu ga draa ani enzi ako i, ki madi ledia jo ani ole ra i ani ka yesu ni ndre ra ri i. Odu saa ani dri a nzanza ni ofu loso lari dri nzere ga, ta ana nzele rii layu batisimu Yesu dri ri si vua ana ari si ri i. ka rera wa saa ana dra re
ra ri isa, ofu loso ana sile rii ebe Bugu Ole ri ia ka ama iko nyi, ta ana nzele rii ofu loso eyi dri vua Endri dri dii ofu loso eri jo eze bero ri i ekelezia aninga ri ba ti ia sa ondo di ani. Dii, ta Majugo Paulo a jo le ofu atijoa Timoteo dri 1:15 ni ga ri i ta ana jole rii ana lidri andra ni oku rii vua ana anzo hweka Opi ni lejo di si i. Ana Yesu ni ai re ra rii sa ani enzi dipi a? Ku. Ani enzi dipi rii saa ana rutijo di kuru ri si. Amala oce ani kai Yesu ni ani ni Aridipi dru di, oce ani kera enzi ani dri rii ndutu dru oba ru Yesu ni ru ana batisimu si di, vua oce ani kera layu Yesu a ari si kuruce dri rii di, mgbesa engwi anda. Ta ana ani ungwejo ana ngasi enzi dipi ndedia ri i rii amala ori ka andrani ana sikia ejika ba Yesu a vu okoka ri iru ni era oko anzo Rubanga ni ana ani enzi dipi unzi kanya di ari ka si. Madi ani ungwedi ndi dri asa enzi dipi rii adi i? Adi ka madi zi ago kusa/izi ungwe enzi dipi ni ni jo engwi anda rii ana batisimu ari tro Yesu
dri ri ai ka ani ni ana lari ni esu jo i? Tete ba ta ni ka layu Yesu dri idri ku ri ka ledi ide ni. Majugo Paulo engwi anda rii ana lari anda rii ai ka Yesu si si disidru anini ri jo saa nasi omu andraga, kendre tiluza Rubanga dri ri ani, onze Ofu loso engwi jo anda Kristo ni ai ka si rii ba cidru ni, adu si ojo Ngwaapi Rubanga dri dii Ari dipi i. Disidru ngajo saa na si paka omu andraga, Majugo Paulo ni enzi dipi ku, ki tiluza Rubanga dri anda ri i, tiluza anda ofu loso ri nzedi enzi ba ni vu di idri ndutu ri i. Jo dini ri enzidipi ka ofu loso ri nze ba ziti ni waa? Alusa ka ebu ide kpe. Madi ka ta ani dri ana nga si iyo rii nze ba ziti ni ingo ni! Jo madi esu lari kuru, madi di ka ba ziti ari ingo ni! Jo esu madi zi ori ana nga si komvu koko ka ana wadezi ni ani laga omvu di ri ikonyi ingo ni, ai eru truwa a zeleti koo eyi iti. Madi enzi dipi ri ka ba ziti ri ari ingo ni? Ka rarii ai ji ane tro aci olu re tadru ri i a. Madi ana nga si avu rii ka
avu zi imve anda anda ni ingo ni? Madi Sitani a unza le ra ri ka ba ziti ari ingo ni? Majugo Paulo ni madi enzi dipi ri i, ki engwi gbe anda ana batisimu ari tro Yesu dri ai ka si vua oko ari ru ana enzi nia ra. Disidru, engwi tiluza Rubanga dri i vua onze ofu loso rii enzi ba ni vu ndutu dri. Ari enzi ba anda anda Rubanga dri rii si ekpa dru. Ani ana nga si le enzi dipi ku anini eri jo nainga omu andra ga. Oti ru Endri si di disidru olu alusa anda anda Cara dri si ku, ki ra rii kolu anda anda Rubanga dri si. Eco ru tiluza vua madi anda anda Rubanga dri ri nzedi ri i, vua tro eji Endri enzi ru ka ra rii Rubanga na ndra teretere dru. Ani madi ta nze di ana nga si ani dri ta ana idele ri tro rii ku alua ri ani ani madi Anda anda Cara dri nze di au rii ku, ki madi anda anda Rubanga dri nze di au ri i. Ki ondre ki dri tatia asere ga ani enzi dipi a? Ku. Ani madi anda ri i. Ana olu ka madi anda ri i si, engwi Majugo anda
Rubanga dri etedi ri i. Ungwe alu sa ani enzi dipi ni ku jo ani ani ku karu ni nyi Rubanga na ndra madi ba uda di ri i kendre pelere kendre ondi ta ehwi anda ri eri ka ku ri ani. Ani ana nga si anda. Isiki ki ani ku kendre Yesu ni isiki ka ku ri ani jo adi ki ta ra wa i. Jo ojo ki esu Yesu ni di sa olu enzi dipi, karu ni eji ki Yesu ni ungwe ka enzo. Adu si Yesu oba engwi anda, vua Yesu oba engwi tiluza ana anda anda dri i rii ni.
Ilegi Enzi ru jo ri ka ama enzi ni je pelere waa?

Ilegi enzi ru jo ri ka ama enzi ni je pelere kpe adu si adu si ama layu esu ebu loso ama idele ri si kpe. Jo, ama ni ru jejo ama enzi ni a si pelere ni wa, kole ai ki batisimu ari tro Yesu dri ri ni au, vua ai ki Yesu ni Rubanga ni au. Layu loku rii adi hwea ba ai kaa Yesu oje ama enzi ni ana
batisimu si vua ana raka kuruce dri lidri udi ri hwejo ama ni si ri ba ti ni. Jo di ni ri ama enzi ama idele odu cidru si ri je ilegi enzi ru jo ama ilegi le odu cidru si rii si waa? Kpe. Enzi cidru ama idele ama lidri ni a rii oje ru pelere oca dria ire kinya 2000 ni ra, dii saa Yesu a ai du re ndutudru ana batisimu si ri i. Ajeru mgbe gba ama enzi ni a pelere bobo dru rii batisimu Yesu dri ri si vua ari dria ru ra di kuruce dri ri si. Engwi biloangwa azi le rii ama ba ai kaa ra ri ni i, oje ama enzi ni cidru pi, uhwe dride laka rii ana batisimu si vua ana ari kuruce dri rii si. Enzi cidru ama idele ama Yesu ni ai ka a vu ga ri isa oje ru pelere ai idi lari Yesu a batisimu dri si, dii lejo loku go layu dri i; Yesu engwi dria dini ama Ari dipi i vua odu enzi cidru ama idele rii paka saa ama drajo ri si rii tro. Yesu eya vu dri dia oko esu abtisimu ra kolu dia ni ni (mateo 3:15) ga rii, anda anda Rubanga a lele ri
ikojo kodu dru enzi ama dri ni si. Ngwaapi Rubanga dri odu lamgba ama enzi dri i ana batisimu si. Batisimu Yesu dria ehwi ni Ru je ka. Amala enzi ama dri rii cidru ana ru baka Yesu ni ru saa ana batisimu esu jo ri si si, dria dini ojeru enzi ba dri ri iga pelere vua ebe sa ama kulala. Batisimu dia ehwi ni ziasa, ru su ka vuru, ku sa ru se ka. Enzi ba drii cidru ana ru ba ka Yesu ni ru si, kolea kodra ru enzi ba dii si kpo dru. Ba ai kaa enzi ci dru rii obaru Yesu ni ru ana batisimu si ri bati kengwi enzi ako bobo dru. Ai ce rii ige ni kaa ama asi ni a ama enzi ni cidru ama idele dria dru ri ba ti obu ri tro kpodru oba ru Yesu ni ru ate dria ire kinya 2000 ni ra, ana batisimu esu re Yoana dri ri i, vua ana jorea kolu di ani ausi anda Rubanga a lele ri ikojo ri i. Jo kesu eze sa koje dri ama enzi ni ana batisimu si kuru, esu tee dini dria ama ni ama enzi ni je ka ama nga si ni ko lu okpo. Nyera ci rii Yesu oje ama enzi ni ndutu dru si eze. Aì
loku o`du disi ri `bati lari loku ri tro ehwi ani enzi amadri ri ejika Yesu niadra ì vua nijoadru cuwidru di enzi di `bati cidru si ojeru pelere ni ra ya ì, kole ojoki, Ije enzi di `bati isa cidru tro, Ije kuru ya? Vuatrosa ehwi ani ani àika vua anzo retu rii hweka anini. Ledii ra ana emujovudri di à ri ì, esu batisimu, odra kuruce dri vua onzi lidri di o`du inajoadru risi; ledisi oba Yesu engwi ama Aridipi ì. Anzo retu rii ba enzi ai dri jeka aia batisimu Yesu dri ri ai ka si ri ba ti ni, adusi oje ama enzi ni pelere. Dii ta ce enzi ama dri ri ojeru pelere i. ai ce rii Yesu ni ai ka i, adu si ani madi enzi vu dri ndutu dru du di ana batisimu si ri i.
Roma 8:30 ojo, madi ana upele ra rii, madi ana ungwele ra ri i;Madi ana ungwele ra rii madi ana bale ana ndra anda ri i; madi ana bale ana andra anda rii madi eku esu di ra ri i. Jo di ni ri lejo ehwi di ka ra alu ri hwe lini sakarametu dri enzi ebejo ri idri a?
Lejo ehwi dii alusa ini ta lejo ehwi sakarametu enzi ebejo ri dri idri ku. Ba amgbu ta laka Rubanga dri ri ba ti laponyi enzo ri tro ini ki, ba Yesu ni ai ka ri ba ti mgesa kaki reco ra enzi ai dri ru dri rii Endri dri rii tro kpodru ka rebe ra, Dii vu mgbe ba amgbu ai ni. Ki gba onze li i ri, Kristo ba amgbu dri sir u ti ka di kuru rii ba ti esu kit a eri ka ku tro ai kovu andra andra. Aia e ka amba tro sa enzi aia asiga ri isa koji zo si.
Kuri gba layu ama dri kolu saa si ni ingo ni? Lejo ehwi enzi run ka sakarametu si ni ledii Rubanga ole ku palanda ki sitani le ole ebu kaa ani palanda. Adi ki engwi anda wa rii tete leti zi a oluka ama ni ama nga si enzi idejo iyo si. Adu si Yesu oje enzi ama dri rii cidru ana batisimu si vua azi ani ana nga si enzi di uhwejo ndutu dru ana nga si, ama anda anda ama dri ri jo batisimu Yesu dri ri iru ana ari tro. Amengwi anda ai si rii lejo ehwi anda vua ce Yesu oje enzi ama dri rii ndutu dru bakaa ani ru si si. Lejo ehwi ebe ka kulala ni dia ehwi ni engwi ka ole. Ma kaa engwi ka ole ama nga si kigenia ta anda ri ai ka ku, ki ra rii madia urata tema ana nga si ria ana dri ni du ka awi ako ru dri si i. Anda lebe enzi dri ri esu jo ri kenga ondo to ama asi a lele Endri tro ri iga. Di ni alu alu dri lini tema ovi di enzi ru jo kolu di ingo ni ya drii aa, ki ama ba Yesu ni ai ka ra rii kole oba ki anda
anda okpo lejo dria ru idri ri dri kolu ehwi ani eri ka ako ni ku. Emengwi kulala rii ama ce kaa ama nga si ama i Yesu ni ra si ku; ki gba dru amengwi kulala bobo dru rii am ace kaa vua ama batisimu ari tro Yesu dri ri ai ka ra si, adu si dii ru lika Endri si ri i. Ba gbadru anda rii ba ru tika di ai si ofu loso Yesu a batisimu dri si vua ana ari dri si ri i.
Enzi ama dri ru ka koba ama enzi kengwe ra a?

Ku. Enzi kegwe ru kaa si kpe, ki tete ai ofu loso eyi dri Endri tro ri si. Enzi ama dri ka tete egwe wa rii kesua ama batisimu ari tro Yesu dri ama je di enzi cidru a ri ai kpa. Dii ofu loso Endri dri Yesu a lari dri i, ani madi enzi ama dri ndutu je di ana batisimu Jurudano a ri si ri i. Ta enzi ru ka ni dii ovi madi a etele ana nga si
dria le ani era Cara Rubanga dri rii ra i, ki gba layu loku ri le ka ruhwe ama ni kesua ama tete Batisimu Yesu dri ri ai ana ari tro kpa. Eyi ana batisimu drii vua ari Kristo dri rii anda bu dri ba cidru ari di aia enzi ni a ri i, Ki lari ama dri rii obaru alusa enzi ru ka dri ku kusa amesua wa rii ama enzi ru ka si ku, ki ai kaa Yesu odu enzi ba cidru dri rii pi ana batisimu si si. Kristo ni epaka kuruce dri ni lamgba ana du le ru enzi ba di idri ri i. Disidru, lari ama dri ce dii batisimu dri aru Jurudano a rii vua ana ari kuruce dri ri i. Ra ama ru jejo ama enzi nia ndutu pelere rii ama Yesu ni ai ka au si, adu si ani masi enzi ama dri jedi pelere ri i. Ba ini kaa ama layu esu ama ama enzi ni ru ka si ri ka lari loku Rubanga dri rii ga. Disidru, anyi ba igeni ki batisimu Yesu dri rii ana ari tro, adu si dii lari Rubanga dri i. Ojo alusa enzi ba cidru dri ri karebe aia enzi di ruka Rubanga andra si ni ku. Ra rii kole oni ki
cuwidru enzi ba dri ri ka ba ji aci olure ta dru ri i a, ki Yesu ni igeni ka si, vua ana batisimu ti ana ari tro ai kaa si, ayu ama ra oko ebe ama Rubanga na ndra kulala bakaa amengwi ba anda ri i si, adu si ani di ka tete ama enzi ni je wa rii ni. Dii tete leti ama ni rujejo ama enzi ni a pelere wa ri i. anyi ba kpodru oni ki ote ojeru yoteru pelere ama enzi ni a vu alu ama lejo ehwi anda dri ri ai ka si, dii eyi ari tro Yesu dri i (1 Yohana 5:4-8). Enzi kare be saa cidru ama enzi rure ra ri i ku. Jo nyidri iba nyi nya nga si enzi ru ka dri sa, nya zeleti koko aci olure tadru ri i a. Anyi ba igeni ki ofu loso ce rii au ausini enzi ba asi nia rii koje dru ru pelere. Nyigeni nya asi cidru si, ki te nya uje cidru si ku, nyide diani nyingo nyengwi dru kulala nya enzi ni a bobo dru.
Ofu loso ce rii adu?

Ofu loso ce rii badia amengwi ama enzi nia kulala bobo dru ri i, jo ama i ni koba amengwi kulala vu alu vua kate tri bobo dru. Mori ofu loso Rubanga dri ri dri alu sa karu jo kpe ovi ru mori ziti ri tro ku. Ofu loso Rubanga dri rii, Yesu Kristo uhwe mori mori ba drii (enzi ba drii) okpo a oluka ai ni aia nga si mori di a ti uhwe jo iyo i. Ra jojo a dru ofu loso dii ka ru jo kpe rii ama la jo odra ki ama enzi ni vua ovu ki aci olure tadru ri i lali esu re ni, adi esu a Ngwaapi Rubanga dri engwi azi razi di rii ausini ani kodu dru enzi dii pi bobo dru si i. Emu vudri di a vua odu enzi vudri dia rii ndutu dru ana batisimu Jurudano ga ri si oko oje ama enzi ni bobo dru. Uhwe dride ama enzi dri i ana batisimu Jurudano a ri si vua ana dra ka kuruce dri si. Yesu enzi vu dri rii ndutu dru karu jo kpe ana
batisimu si vua ari si. Dii ofu loso ce rii. Ofu loso ce rii Yesu a emu ka vudri dia si ana batisimu esu ka si vua ana ari a ra ka kuruce dri si, ari ba cidru ani igeni ka ra rii kpodru. Kendre ana ru si ka ofu atijoa Yohana dri 5:6 ni ga ri ani, Dii madi emudi eyi si vua ari si ri i Yesu Kristo i; eya tete eyisi adite ku, ki eyi ti ari tro eri truwa si si. Endri ka sadini hwe ta di idri adu si endri ni te sa anda.
Yesu azi ru ana nga si kuruce dri adu si?

Ra zika Yesu dri rii ama enzi si dii enzi ana du le ana batisimu si pi ri i. ohwe ama ni ana ru ni ama enzi ni du jo au ausini amesu dru lamgba ama enzi nia cidru ku si. Ta anyetro kole oni ki ote rii Yesu esu batisimu Jurudano a enzi ama drii du jo pi. Anyi ba era ki Yesu odra kuruce
dri rii ra di si. Esu Yesu kesu batisimu kpa odri repa kuruce dri ku vua esu kodra kuruce dri ku, dria dini sa esu ama enzi olu bo. Disidru, anyi ba igeni ki batisimu Yesu dri rii ana ari tro eri truwa. Ki Yesu a olu ka Ngwaapi Rubanga dri i si, biloangwa ra zidi ri i si, azi ani enzi ndutu ri du le. Anyi ba kpodru ai ki Yesu ni Ngwaapi Rubanga dri i, adu si esu batisimu enzi ama dri vudri di a ri du jo ndutu dru, vua epa ani kuruce dri ama enzi si. Yesu ni ohwe batisimu enzi ama dri cidru rii du jo, vua epa ani kuruce dri ausi ni, enzi dipi, ka lari esu ana enzi nia drimgbo tro ra vua koko kolu kulala lamgba emudi ri ia i.
Yoana Batisita ni batisimu hwedi Yesu ni dii adi i?

Rubanga ohwe ana Cara Isaraile ba ni rii Mose
si di oko ovi ana hwele azi azi jo ri isa tro dii ausi ni kesu ki dru lebe enzi cidru aia idele ri dri i wa si. Otri Aroni ni, Mose a adrupi ni amba amba rii, kolu dru amba azi ole ri dri i dru vua oba ka azi enzi ebe jo rii azi odu mudrijoa imba tuderijoa ri dri si ni, dii odu enzi ebejo ri i, ausi ni enzi Isaraile ba dri kinya a ri karuje pi (Levitika 16). Rubanga oba tete azi enzi ebejo rii Aroni kazi a ni adusi ani madi madia oludi ba anidrii lofo amba azi ole ri dri i dru wa ri i. Rubanga awi leti Isaraile ba ni layu esujo ovi Aroni a dri ti jo Indri enzi dujo ri idri ri si ri i. Dii Cara enzi ebejo Rubanga a ti ubale ai tro ri i. Lindri lindri disi, oba oni ru pelere Yesu ni ari dipi enzi ba cidru dri i. Saa Ofu Udi ri dri si, Rubanga eze Yoana Batisita ni, engadi suru Aroni dri ia rii (1 Koronikolu 24:10, Luka 1:15) vua amba azi ole ri dri tati asejo Ofu Okua ari i (Mateo 11:11-13). Yoana Batisita ni dii kendre profeta-Rubanga a ezele ni ri ani, madi mbadi
ba amgbu ni kare ga rii vua enga suru amba azi ole ri dri ba cidru ni ri dri ia, ohwe Yesu ni batisimu ausi ni kobadru enzi ba cidru drii rua ru, adusi ani Ngwaapi Rubanga dri emu di vu dri dia enzi ba ari re ri i. Ba kpodru gbadru esu ki tutu ra aii enzi ai dri ri ba jo Yesu ni ru Yoana Batisita si i. Ebu Yoana dri rii olu ka amba azi ole ri dri mba di enzi ba kpodru ni kare ga rii vua ani tiluaza Rubanga dri enzi ama idele ri ba di ndutu dru Yesu ni ru ri i. Yoana Batisita ni madi mba di ba kpo dru ni ri i vua ani amba azi ole ri dri Rubanga a ezele ba kpo dru ni ri i, adi madi ezele oji imba 6 ni kpa odri wio yesu ni eze ri i. Ovi zi si, Yesu ni biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di rii ki Yoana Batisita le ani madi enzi vu dri rii ndutudru si badia Yesu ni ru ana batisimu hweka anini si ri i. Yoana Batisita ni tiluza Rubanga dri i.
Abu Jurudano drii, kare Yesu a batisimu esu re ga ri i

Abu Jurudano odi meri retugodru ungwele meri kpo ni a. Meri kpo ni dia ti a ekpa ni kate ire mita 400 ni ra. Disidru, eyi meri kpo ni a di kodi kare zi kpe; adu si oga linyi kare aluga. Guru meri ani di dri isa kate meri ziti ri nde jo vu 10 ni ra, vua a ru alusa ta lidri rii iyo. Ledii ra, ungwe joa dru meri kpo ri i ri i. Yoana Batisita ohwe Yesu ni batisimu abu dra dri ia (abu Jurudano i). Di itede ba lidri rii kpodru, tete ba enzi ai asi iyo ri ba ti i, kaki icandi bobo dru ri esu aia enzi si ovule nga ra. Disidru, abu Jurudano dri dii ani abu enzi jejo ri i, abu enzi baa udra re aru ri i. lati ali si, dii abu layu dri enzi vu dri rii ci dru a ru jere a ru ru ana batisimu si ri i, dii ovi enzi ama dri a ru ba jo Yesu ni ru ri i.
Azi layu eji di odu cidru si Ofu Oku a rii adu?

Azi azi le layu eji jo enzi idele odu alu alu si ri si rii aa. Enzi itu a a ni a ri ni rebejo, kole madi keji biloangwa, kusa okpo bilo, ku sa monigo, kusa ama mu keji ta di ba ti a alu ni jo ilegi dri ia koko koti ana dri ni dria ru ausini enzi dria ru ri ka rifu azi di iru. Dii azi layu dri enzi idele itu a a ni a ri dri hwele Cara Rubanga dri ia ri ani ri i (Levitika 3:1-11).
Azi layu eji di enzi idele kinya a ri si Ofu Oku a rii adu?
Dii azi layu dri kinyaa a ni a vu alu atedi tri Isaraile baa enzi ni ri i. Amba azi ole ri dri ka ana dri ni ti Indri enzi du jo ri idri enzi cidru
Isaraile ba dri kinya a rii baka indri di idri vu alu kate tri si (Levitika 16:1-34).Yesu Kristo iko azi enzi itua a ni a ri drii kinyaa a ni a rii tro kpodru ra ana engwi re biloangwa Rubanga dri i ausi ni ani kodu dru enzi dii ani dri ana batisimu si ri i.
dri si vua esu batisimu enzi vu dri rii ndutu du jo pi ru Yoana Batisita dri si. Vua ora kuruce dri lari hwejo enzi ba cidru ni bobo dru aia enzi ni a (Levitika 16:6-22, Mateo 3:13-17, Yoana 1:29, Eberei 9:12, 10:1-18).
Azi layu tadru ri ni rii ingo ni ri i?

Dii layu enzi dri ba cidru ni ri i esua vu alu adite Yesu ni ai ka si. Yesu a olu ka Ngwaapi Rubanga dri i si vua ama Opi ni olu di tadru ri i si, ka enzi vu dri rii du tadru. Ka enzi ama dri ri du tadru ni ingo ni? Ka di ide wa riii ana ru ti ka ru ba dri si si, ana batisimu esu ka Yoana Batisita dri Jurudano a si, ana repaka kuruce dri lamgba cidru ri du jo si, Ngwaapi Rubanga dri emu vu dri dia ru ba
Lebe enzi dri rii ohwe ru vu alu ate tri a nosi kole kangwa Ru di di?
Ohwe ru vu alu ate tri adusi ku Yesu odu enzi ama dri rii vu alu adite ana batisimu esu ka vua alu si vua ana lamgba laka ri isa esu ka vu alu adite si. Ana ru si re Mateo 3:15 ni ga le ojo, Nye be ta dii kolu bobo dru dini, ama ta di ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au. Yoana 1:29 ga, Yoana Batisita ojo, Dii!, biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di ri i! Yoana 19:30 ga, Yesu ojo, Dria lejo oko ra.
Eberei 10:9-18 ga, Ziniga ojo ai ni, memu le nyi dri idere au, Rubanga madri. Odu ati rii au rii ausi ni ani kide dru vule ga ri ni si. Ledii ta ama engwijo anda vu alu vua ate tri ru Yesu Kristo dri a ra zi ka si ri i. amala esu paderea cidru komba ta azire ga odu cidru si vua kaki azi ovi alua ri azi zidizidi, ki alusa odu enzi ku. Ki ago di le, azi azi enzi ebejo rii vu alu di, mgbe bobo dru oya ori dri nya re Rubanga dri iga,koteaa paka adi oja bazi ani dri ri ba ana pa gada ga kpa.Azi ana azi le vu alu ri si oba ba kpo engwi Rubanga na ndra anda aia enzi a rebe ka si. Oca ta dii jo re ku sa mgbe Endri Ole ri ohwe sadini dria ru ra dii ana jorea, Dii Cara memu le ma ba le ai tro odu na si ri i, Opi okpo tro ri ojo ta dii ni: Meya ma lejo madri ba aia asi ga, vua masi a aia uje ga, oko inza ojo, alusa mera enzi ai drii ta unzi aia idele rii tro ku. Kare ta di bati ebere ra ri iga, azi enzi ti uhwejo ri ole ru di ku. Batisimu Yesu dri rii
ana ari tro odu enzi vu dri rii ndutu dru si vu alu ate tri.
Enzi a musara ni adu?

Enzi a musara ni dra. Jo tee kolu adu sa, enzi ci dru ria lejo ka ra li Rubanga na ndra ra, ki vua enzi angwa tilea ri isa a musara ni dra. Enzi ni rebejo wa, ba Isaraile dri rii kole kazi ki biloluzu ako rii Rubanga na ndra au. Ki azi ovi na ani na ka aia enzi ni je bobo dru kpe, adusi ari moni dri indri dri tro ri ka enzi du kpe (Eberei 10:4). Disi dru, Rubanga uba biloangwa a ti ni ba cidru a enzi ni ebejo. Nyuhwa cidru azile azi dru rii kole oti dri driaru kpa ausi ni ka enzi ba drii du pi vua koko kodra enzi ba dri si. Ofu udi ri i a, Yesu odu enzi ama dri rii ana batisimu si Jurudano a kendre biloangwa
Rubanga dri ri ani oko odra ama si. Enzi a musara ni dra, ki hwe Rubanga dri rii lidri olure tadru Kristo Yesu ama Opi si ri i (Roma 6:23). Enzi a musara ni dra, ki Yesu etede ana le ama ru ga rii ana draka ama kare ga si vua ana dride lidri olure tadru ri dri hweka enzi ba vu dri ri ni ndutu si.
cidru vudri rii dujo pi vua ohwe ani ana nga si lali ni kuruce dri ausi ana kari dru ama cidru ama enzi nia, dra a, lamgba a vua icandi retu go ri i a wa si. Draa Yesu dri rii enzi vu di dri ana du le ana nga si Jurudano a ausi ni ani kesu dru lamgba laka rii ba cidru ni kare ga ri i. Odra kuruce dri vua onzi di kebe dru amolu dru di ba anda ri i si.
Yesu ni kole kodra kuruce dri adu si?

Dra Yesu dri rii lebe enzi vu dri ndutu ri du di ana batisimu si ri i. Ba ka dra tadru aci olure ta dru ri dri esu aia enzi ide ka si au, ki Yesu a ama leka ndro si, ai batisimu ama enzi ni badi ndutu dru ani ru rii ra, oko odra kuruce dri ama ari jo. Azi ru ana nga si ama ari jo enzi dri a vua alu aci olu re tadru ri dri ia. Dra ani dri rii luhwe enzi cidru baa idele ri dri i. Esu batisimu rii enzi
Jo ama i Yesu ni ni ama adu ta esu au?

Ama lebe enzi dri esu au vua ama ko amengwi ba anda ri i (Roma 8:1-2). Adi ki Endri Ole dria ru ri esu lidri olure tadru ri tro (Ebu a maju a idele ri i 2:38, 1Yohana 5:11-12). Adi ki anda ru eco jo,ba ciri Rubanga dri rii esu au (Yoana 1:12).
Ama okpo esu tojo Opi Rubanga dri iga, Opi bu dri i (Lete gboro ani. 21-22). Koba ama tutu Rubanga dri ri bati esu kpodru si (Efeso 1:3-23).
Kole ama i Yesu ni au adu si?

Kole ai ki Yesu ni au: ta Rubanga a ti ubale ra rii iko jo ama ni rari jo ama enzi ni a ndutu dru tojo Opi Bu dri iga ausi ni amolu dru Opi tro tadru. Ama enzi ba de ka aci olure ta dru ri i ai Yesu ni Ari dipi nia rii ako ri i. Yesu ni tete Ari dipi ama dri ama edu di aci olure tadru ri i a wa ri i. Anyi ba ige ni ki tete Yesu ni au adusi ani tete Ari dipi ce ri i. Ba Yesu ni ai ka ra vua layu ndutu dru ri esu ka aia enzi si ra ri bati a zeleti koko ingo? __
koko Bu a.__ Ba Yesu ni ai ka sa kuru vua layu sa esu ka kuru ri ba tia zeleti koko ingo? __ Aia zeleti koko aia enzi si aci olure tadru ri i a; vua meri, aci dri uluvi tro ri i a (Lete 21:8).__ Bilo Rubanga dri rii adi ti i? __ ai ba lebe enzi dri esu ka aia batisimu ari tro Yesu dri ai ka si ri i. __ Vua, bilo ziti goro di ia ku ri isa aa (Yoana 10:16) indri saa geni alua ri ebu ka ta ehwi aia erile ri iga si karuni ai sa ai ta alua ri i a, ka olu ki dri enzi ba ba tete batisimu Yesu dri ri ai ka ana ari tro ra rii ari ki ru vu alu ate tri rii ni vua oko engwi ki bilo Rubanga dri i.
Ekelezia Rubanga dri loso rii ingo i?

Ekelezia Rubanga dri rii kare ba anda, ba
layu Kristo dri esu ka ana anda tro batisimu ana ari tro ai ka si ri i, ai ba remu ka kare alu ga Opi ni ecu re ga ri i (1 Korinto 1:2). Ki Ekelezia ce Rubanga dri sile Efeso 4:5 ga rii, kare ba remu ka alu ria Opi alua ri igeni re, ai alu, batisimu alu; vua Rubanga alu ata ta cidru dri ri ige ni re ri i.
Bugu Ole ri ia madi enzi dipi rii adi i?

Madi enzi dipi rii ago kusa/izi ana Yesu ni ai ka ra a vuga sa olu di dri enzi tro ri i. Tito 3:11 Ojo, Madi diani dii ivolo ru ra, vua ana enzi itede__ mgbesa ani ego. Yesu odu enzi ama drii ndutu dru ana batisimu si, ki ba lini mbi ri ini ka ri ba ti igeni ki ofu loso Rubanga dri eyi dri tutu tro (batisimu Yesu drii, batisimu layu dri), anda Rubanga dri etedi rii ku, ki ra rii ka ani ondi enzi
di pi ani lari Rubanga dri tadru dii ga ka si. Bugu Ole ri ojo ba di ani dii ba lini enzo dru ri nze ka ri i, ai ba Yesu ni ai ka ra ki ai ondi ka aia ngasi enzi ba dru ri i (Tito 3:11). Nyama nya a ni nya nga si di nyi madi lini mbi ri ini di ri a ya i kusa nosi di nyimadi anda ri i ya i. Jo nya i Yesu ni ra, ki nyi nyi ungwe dri nya nga si enzi dipi, karu ni dri ini lejo ehwi anda Endri dri ofu loso eyi dri Endri tro ri drii ku. Jo nya i Yesu ni ra, ki nyi nyi itiri nya nga si enzi dipi ta nidi ku ri ani, karuni nyi madi lini mbi ri dri i. Ehwi ani nyi raa ofu loso eyi dri Endri tro rii okpo rere enzi nyi drii du jo kendre Ngwaapi dri a ru ani i. Jo ba ledi ani ledi a alu i, Ungwele, madi mbi ana enzi ni ru di Rubanga na ndra odu cidru si ki jodia driasa ani olu enzi dipi ri i, kole nyindre a i nyidrii anda anda. Nyolu dri enzi dipi ni ingo ni dru jo Yesu odu nya enzi ni ndutu dru si pi i? Nyi lea nyuhwe nya mori enzi dri a ti ni ni ingo ni dru jo yesu kiko lejo laka rii nyi ni
ana nga si ra kendre dride ani i? Jo nyi mba nyi mori di uhwere ga nya nga si, nyi madi mbi ri i adusi a i nyi drii Rubanga a hwele rii tro mgbimgbi. Kristo ba go kusa zi Yesu ni ai di ra, ki ru ti di Endri si di kuru rii, madi mbi ri i. Kole nyi ni ta ce rii ote. Rubanga odu enzi vu dri rii ci dru pi, jo iga lari dria ru mgbe, nyi madi mbi ri i. Madi mbi rii madi ani ungwedi ana nga si enzi dipi rii, ovi zi si, ani madi ana ego ni etededi___ ana nga si ri i. Nyi ti ri ani ta adu ri ia Rubanga ni Ole rere di ni jojoa dru madi enzi dipi ri ni dria nyi ma Ngwaapi i ni i? Jo nyungwe nyi nya nga si dri enzi dipi nya Rubanga ni ole rere di ai ka avu ga i, karuni nyi madi mbi ri i. Nyini engwi jo madi mbi ri i ku, kole nya i batisimu Yesu dri rii ana ari kuruce dri rii tro eri truwa kendre kpo lini anda ri i ani. Nyi lari esu wa ni ai eri truwa di ai ka vu alu si si: Dii batisimu Yesu dri i ana ari tro.
TA INZALE RI I 3
Lazi Ai Tro
284 Lazi Ai Tro
Lazi Ai Tro
Lazi 1: Ari bugu anya ezele mani kiza sidi la re ako mesu ra anya kwele batisimu Yesu dri idri rii pelere ndro. Anyi mani alu alu ama batisimu dri ete batisimu, dra, onzika Yesu dri tro waa? Ai: Atijoa rii, otraki asi lini batisimu dri iga kendre ana ru sika Eberei 6:2 ga ri ani, Bugu ole ri ojo batisimu drile mgbi mgbi na; batisimu Yoana Batisita dri enzi rujo ri i, batisimu Yesu a esule Yoana Batisita dri ri i, vua batisimu ba dri eyi si, asi ecojo ri i. Batisimu baa esule rii, batisimu enzi rujo batisimu Yesu dri si rii. Dii jokaa, amesu batisimu ai amadri __etedejo Yesu esu batisimu enzi amadri ndutu hwejo vua tro sa odra kuruce
dri enzi ama dri uhwe jo ndutu i. Draa nyi Mateo 3:15 a ehwi ni eri wa ojo, Nyebe ta dii kolu baba dui dini, ama ta di ideka dini rii ama anda Rubanga a lele rii ide au. Ama ni ana jole dia ehwi ni, Yesu ni ana ngasi odu enzi du dri rii ndutu dru pi batisimu ana esule Yoana Batista dri rii madi mbadi enzi ba ndtu ria kare ga ri si Dii ta Rubanga a ti ubale nzuru ama ari jo Mateyo gbadru enzi dri ama kodi ndi ri idri a rii. Opi Rubanga oba enzi amadri ndutu dri a ru (Izaia 53:6) oko ohwe amani ana anda anda i Anda anda die dia ehwi ni Giriki ba ti si dikaiosune di kata jo oluka da vua anda si rii dri. Ketedea amani Yesu odu enzi ba cidru dri ovida vua anda ana batisimu esuka ovi dri atijoa dria ri si. Ari ki ru ama dri si oluka okpo batisimu, dra kuruce dri, vua onzi ka Yesu dri I dri si. Mori ru lejo endri (Romaba 2:29) batisimu dri a ru si ri, oli enzi amadri ama arijo rii ndutu dru, oje enzi
285 Lazi Ai Tro
ama asi ga rii pelere. Disi, maju go Petro ojo ai ni Anyi ru anya enzi ni, anyiko batisimu ni Yesu Kristo dri si ausini anya enzi ni kebe dru ru ra; anyevu anyi hwe Rubanga dri Endri ole risi esu ra. (Ebu majua idele riI 2:38) odu endri ole ri a esijo maju dri riisi. Kole enzi ba cidru kesuki lebe enzi dri aia asi ni a rii aia ru Yesu Kristo dri aika si. Ru driaru i ni dia ehwi ni adu? Anyevu anyi ru ani ungwe YESU i, adusi kua keya ka ba cidru anidri ri ari aia enzi nia ni (Mateo 1:21). Ru Yesu ni dia ehwiani Aridipi ni ba dri au aridi aia enzi ni ga cidru rii. Ari ama ama enzi nia ndutu dru ni ingo ni? Yesu ari ama enzi nia ndutu dru ni ama batisimu si vua dia driaru kuruce dri ri si. Andrani maju Yesu drii na bati a ofu loso ri nzere rii, Kaki baa ba ka batisimu Yesu drii ana kuruce tro ri cuwi dru. Disi kaki ofu losos ce rii ini au. Kaki ki kaki batisimu hwe ba aukaa ra ri ba ti ni. Aluani ani, ohwe bani
batisimu ausini adi ki enzi ru angwe esi jokaa aiki batisimu Yesu dri anadra tro ama uje nia nzuru si, ohwe ama ni batisimu ra, aru enzi ra, manzo nyi ra, Opi idu enzi madri cidru pi nya batisimu si, idra ma si vua nyo onzi di lari hwejo mani. Ma i ofu loso nyi dri dii au. Amesu batisimu eyisi ba amba ri dri ovi ama ai Yesu a batisimu ni dri vua ana dra kuruce dri rii etejo risi kendre ana batisimu esu ka Yoana Batista dri ri ani. Disi, ba andrani bero ekelezia a ri bati kaki batisimu esu geni aidu, itijo, jo ojoki au ai ofu losos ri dri rii ra vua esuki layu, lebe enzi dri tro ra i. Batisimo ari ecojo enzi dria dii cara lari esujo rii ku jo tee kolu ama ai ni etedejo okpo rere sa i. Batisimu amadri eyi si ri ni ta idele ama lari tro iyo. Adi ki ra ri wa rii tete ofu losos eyi dri ari dri tro aika si. Bugu ole ri ojo esu ki batisimu Yesu Kristo ni a (Romaba 6:3, Galatiaba 3:27)
286 Lazi Ai Tro
ojo aiki ana batisimu ni ra i. Jo dini ri, adi ki batisimu esu ania ingo ni? Dii odu rere rii kesua adiki geni ba ana batisimu ni dri kendre ru si, ru badri andrani oku rii karemu Yesu tro vua kare pa kuruce dri anitro ai sibatisimu dria ani. Di ivu, kendre Yesu a enzi badrii duka ndutu ana batisimu si ri ani, dia driari lali ama enzi drii. Dioba, a dra kuruce dri ani tro. Ovi zi si, ru amadri, ta zi ide di kpe ki ani te enzi ide di au paka kofu dra rii odu enzi pi ra vua amesu lari enzi amadri cidru a ako amaremura Kristo ti tro alu ana batisimu si. Ba remuka alu yesu ti tro ana batisimu ni a vua ama andra bati ka remu ana onzika ni ga sa alu. Onzi ka dri a ru tete onzi ka ama dri draga enzi ga rii ku. Ki tro sa koba ama ru ti di kembe boronzi Rubanga dri i ani vua amolu ba ole rii. amolu andra a ni tau vua enzi ai dri cidro baka ru an ru ai si ribati emu kira dra driaru kueuce dri ri ga alu. Di oba oti kuru di enzi si kendre ba anda ri
ani. Ku iri, ba enzi aI dri baka ru a ru batisimu dri aru igeni ka si ku rii, aidri olu loso ana dra tro, kusa nosi onzi katro sa iyo. Josa kolu ingoni sa i. Batisimu ai badri ri bati kari igeni wa ovi ni kendre ojo dri ni ago tiaremuka isi tro alu itu ogboro maturumonio dir si ri ani. Batisimu ba ole ri dri rii lejo nzele angwe esi ria ai male ovi a ga ori si itede ka i. Jo ama ama ai ama batisimu ni dri ni nze ana ari ni dri ni tro Rubanga na ndra ba ole ri andra. Vudi andra ai, badri k engwi kuru la kpe. Batisimu Yesu a esule Yoana Batista dri ria ehwi ni Erika anda anda ku si, ora adi ki ra ri wa ni ku jo aiki ana batisimu ni ta driaru ri tro ku i. Dii gba ciri Sitani a ebale ama ngojo rii. Adiki lebe enzi dri esu ra vua adi ba ai bua ra ri jo gba aiki batisimu Yesu dri ba asiga au batisimu badri ba nga si ri aika au a karega i.
287 Lazi Ai Tro
Lazi 2: Majoa, ma anda ni ingoni jo ma enzi ide odu cidru si i? Ai: Ama oluka ba si, adiki na enzi ide ka gbe saa ba tiyo ri si paka adi fu udra. Ta ce rii, dii ovi ama endre jo rii, naa amido enzi ideka mgbe taa ido nga i. Disi Bugu ole ri ojo Madi anda rii alu sa iyo, iyo alu sa iyo (Romaba 3:10) Dii ra Majugo Paulo a jo joa dru Rubanga andra Lejo jole dii lejo loku rii, dubasi ba kpo ka i rii Kristo Yesu emu vudri dia enzi ba ari re ki madi ai lofo enzi si ndedia rii mai (1 Timateo 1:15). Kii dria leti Rubanga ba bajo ana anda anda ri ite desu ra, kovu cara ra, ki cara ti Profeta tro ehwiki sadini driaru ra. Leti Rubnaga dri ana ba bajo ana ndra anda roo Yesu Kristo ni aikai Rubanga kidea ba cidru Yesu Kristo ni aika ra ri ni, adusi mgbi mgbi laka aluso iyo. Ba cidru inzo ki ra, ai Rubanga a eku ni ga lolu.
Ki kiza Rubanga dri ri oba ai ana andra anda iliki, leti Yesu Kristo a ai arijo ri si (Romaba 3:21-24). Anda anda Rubanga dri di kitedia Yoana Batista ohwe batisimu Yesu si Jurudano a rii, ojo Yoana ni, nyebe ta doo kolu baba dri dini; a,a ta di ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au (Mateo 3:15) odu enzi. Vudri rii ovi anda vua cu wi ri si saa Yoana Batista ai madi mba di enzi ba ci dru ni kare ga ria batisimu hwere ani ni ri i. Disi, Yoana ojo odu ama Yesu ni dujo ana batisimu koka avuga ri pi. Dii Biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di ri i (Yoana 1:29). Jodiniri, enzi vudi dri ria ehwi ni adu? Itede enzi ba cidru drii erijo Adama ti Eva tro ba andrani ati vu di idri rii inga, cajo ndi oludi vudri paka ba vuati okorega ri inga Ba andrani ati rii ba vu di dri i, ba esuka oluka andra ga ri bati isa ewo vu di dri i.
288 Lazi Ai Tro
Yesu ni taa idojo ausi vua okojo ausi ri, ohwe azi vu alu tende rii enzi saa cidru si ri drisi au. Odu enzi udi rii vu alu ate tri batisimu ana esule Jurudano ga rii si vua dra ani dri kuruce dri rii si. dii ta ama ru jejo pelere enzi dria ri i. Bugu ole rii ojo ama ni pelere, Esuki lebe ama enzi drii azi Yesu a ru dri si vu alu ate tri (Eberei 10:10). Nyindre dii li osiru lejo andra ga ce karide rii si. Amesu dru lebe ama enzi drii ra vua amengwi dru enzi ako, mgbe saa angwa ama Rubanga ni igeni jo ri si paka driaru vua kolu liri aduri opi ni Rubanga okpo tro riI, mi ani ari ngwaa dri ani ka ta ndre erijo vua idorega paka vua ti ekore ga. Jo tee ana batisimu esule ri koji kinya 2000 sa, odu enzi cidru baa idele idojo vua ido nga rii vua oko nga rii tro ndutu dru pi. Disidru, ana drare kuruce dri kuru rii ojo, lejo oko ra! (Yoana 19:30). Odu enzi vudri rii ndutu dru oca dria ire kinya 2000 ni ra vua odra kureci dri enzi dii lejo ndutu. Adiki dri driasa enzi
ide ari ki ku ra sa i adusi ru ba dri awi ako. Disi, Yesu ayu ama enzi ndutudru, saa disi riia vua andraga ri ia ana enzi cidru rii ba ka ani ni batisimu driani ri si vua lali alile driaru ana hwe kuruce dri ri si. Dii Rubanga a lari ndutu dru vua anda rii. Kesu oli jo Yesu kodu enzi idru ama idele andi aya mi aniru kuru, madi alusa layu esudi enzi odu cidru dri ri ani kolu iyo, Enzi a musara ni dra (Roma 6:23). Andrani driso Esau tia olure Yakobo tro aia endre nia rii, Rubanga anzu ai vu eri rii kusa mori unzi rii idero Rubanga a andraga sa kuru, Rubanga ole Yakobo ni ndro, ki ole Esau le ku, adusi ojo, Amba amba ri ka ebu ide gaga ri ni (Idoka 25:23). Lejo rusidi di kitedea lari Rubanga dri ni ta idele ebu amadri ama idele amangasi ri tro iyo, rarii ka ruhwe tete ba geni baka lari retugodru Rubanga a batisimu drii ama re paka kuruce dri idri ri tro rii ni. Ru ba lidri enzi ba dii mgbe obadri yare acia ga erijo
289 Lazi Ai Tro
saa batijo ri si, paka saa drajo ri si, ki mgbe Rubanga ondre ama enzi ni ati ati, oko oje ama enzi ni vu alu ate tri batisimu Yesu dri si vua kuruce driaru si adusi ole ama ndro. Adiki olu saa tutu core ra ri ia. Profeta Izaia ojo, Anyi jo ta Yerusaleme dri asi egbwe si, anyo wo driaru, adusi dria oja driaru omba ra. Vua enzi driaru isa cidru eriru ra: esu dride ana enzi si Opia dri ga vu eri (Izaia 40:2). Ama Opigo enzi dria ria ti omba ofu loso tajo di Yesu a batisimu ni dri ana kuruce tro ri si. Disi, dru, madi ago kusa/izi ofu losos ri aidi ri ka layu esu ana enzi nia ra. Dii cara ma emule ma bale ai ni odu naba a vuga ri i, Opi ojo ta dii ni: meya ma cara ni su aia asiga, vua meya ma sia ai uje nia, ziiniga ojo, meya mera aia enzi ni ta aia idele ego ego rii tro di ku: Kare ta di bati ebera ri iga, azi enzi ti uhwejo ri oleru di ku (Eberi 10:16-18). Rubanga ali draa enzi idele odu cidru si ria lejo ni di ku adusi ebe enziba cidru drii
ndutudru vua oli lejo laka rii Yesu ni dri. Di oba, adiki Opi ni eyadi ri ute vua adiki lejo dria rua vu ni oko, kendre ba anda vua enzi ako ri ani, jo tee oluki dri enzi idere ama lidri ni a sa i.
Lazi 3: Batisimu Yoana dri enzi ru jo rii ingo i? Ai: Yoana Batisita ni tiluza Rubanga dri, tile amvu imba 6 kpa odriko Yesu ni ti ri i, ojoru Bugu Malaci dri iga keya kolu Profeta tatia asejo Ofu Oku a ri i. Nyera cara Mose dri rii, tiluza ma dri, ma icarale anini Horebo dri Isaraile ba kpo ni, cara si vua lali si ri ni. Ledia, ma anyi ni Profeta Elizeo ni ze saa retugo enzi opi a emujo ri oca ecare kuku. Keya ka boronzi ciri asi eco aia ata ti iru. Di ivu mesi vuru ma vu di iza alu si
290 Lazi Ai Tro
(Malaci 4:4-6). Oce oti Yesu ni di, ba Isaraile dri mgbe oga ki cara Rubanga a ti ubale ai tro rii mgbe vua kaki Rubanga juru dri ru au. Kaki anyuhwa mi ako ri azi anyuhwa andi rii tro, ledema dru au vua obaki jo Rubanga dri engwi jo ide dri i. Yesu Kristo, ni dri sa aninga ta ojoru cara Mose dri ia ta Profeta a jole rii tro ra. Cara ka ba ni lini hwe enzi dri, kitedea di ai enzi ba ni ingoni si ya i (Roma 3:20). Oluka ta cidru rusidi bugu cara dri a ri si ku ni enzi. Ofu Okua, enzi dipi ta cidru sile bugu cara dri ia ria dri nyodi ri ka azi enzi ebejo ri eji jo lemu dri ia, ka ana dri ni ti azi enzi ebejo ri idri usi enzi driaru kifuru dru azi dii ru, koko ka azi enzi ebejo dii di kpo ausi kodu dru enzi ni pi vua ka remu dru Rubanga tro di. Di ivu padere koko ka ari di du ku baa oru alitari azi igwele igwe ri dri idri koko ka ari ziti rii su alitari ni pa. Disi dru, ba Isaraile drii ka ki ripa enzi ai dri
ia ndutu dru kpe, di azi aidri ni ladi kpe odu cidru si rii tro. Diani disi, Rubanga oba cara ru dri rii ai tro au, dii odu enzi cidru ebejo rii. Dii draa saa Rubanga a enzi aidri ki nya a su ri ebejo odu mudri joa imba tudeir joa ri ia ri i. Odu nasi Aroni ni amba azi ole ri dri, ka endri ji eri koko ka agi be ausi; alu rii Opi ni alu rii ebele kaa enzi dujo. Diisi, koko ka enzi ba isaraille dria idele kinya a ru rii ifu indi di iru. Aroni koko ka indri di li koko ka ari ani uje vu tuderi alitari dri vua koko kojoa alitari kiza dri andra. Jo iko azi loku dri dii kare ole rii iga pi ra, Koko ka nyahwa zi jo ri azi. Koko ka ana dri ni ti indri oludi lidri ria dri ga koko ka enzi ba Isaraile dria idele kinya a ru rii ebe ru a ru. Ovi disi, aia enzi cidru kinya a rii ka ruba ru a ru, adiko adi zea hwesihwesi a dri ago anda ri dri si. Disidru azi ovi azile cara ofu oku vi di ri si ri bati ani ledi si ri ide kpe.Adi azi azi liri kinya si __ kinya- si, ki ce. Dii gbadru lidri lidri ta loso
291 Lazi Ai Tro
anda anda ebu (laponyi ni) emu di ri dri itede di ri i (Eberei 10:1). Ba Isaraile dri ri bati ote ki Yesu Kristo ni, Aridipi ni kuru. Ra rii, kaki laru hwe Rubanga juru dri vu enzi tro di idri ri bati ni, ogaki lejo profeta a jole Ofu Oku a rii mgbe. Dii ra, Rubanga a andrani jojoadru ani keya ka Yoana Batisita ni eze ausi kohwe dru lovu asi Isaraile ba dri ni ri i, au si kingwi dru ai ani dri, vua kide dru aia asi ni baba Yesu Kristo ni esujo. Yoana Batisita oca dri batisimu hwere Yesu ni kuku, ohwe batisimu enzi rujo rii Isaraile ba ni hwesi hwesi a vu Yudea dri iga. Ana ra batisimu hwejo ai ni eyi si rii kebedru kote ki dru ta wa vua kigeni ki dru Yesu ni au. ini aini oma Aridipi ni ani ka batisimu hwe ni ovi dri utijo dria enzi vudri ri dujo ndutudru ri si, vua eparu kuruce dri ai arijo enzi aidri ndutudru ri ia. ojoru Yesu keya ra vua keya ka azi ana ru si rii azi au ausi ka enzi amadri du ndutu dru ana batisimu si, kendre ondo ba Isaraile dri a layu
esu ka aia azi enzi ako ri azika dri tika driaru si vua likaa ondo ovi azi azi jo Ofu Oku a ri si ri ani. Isaraile ba amgbu ka aia enzi ni ai, kaki rua kakiko kaki batisimu esu ana dri ga. Enzi ruka a ehwi ni madizi a ra ni eco ka opi dri. Nyera cara Ofu Oku a ri ni, evuku Yoanadri vua ojoki ai enzi ba ra ako ki enzi ideka paka kaki fu udra ri i. Ojoki zia sa ai ko to opi budri iga ta loso aia idele risi kendre cara a lekaa ri ani kpe, disi eco ki aia ra ni Yesu Kristo ni madi aia enzi ni ebedi vu alu vua ate tri ri iru, adusi ani madi joti opi bu dri dri awi di mgbo ri i. Batisimu Yoana Batisita a hwele Isaraile ba ni dii. Oba kaki joa di ai inzi aia lidri rii ga ingo ti ya I, kaki aia enzi ni ru vua kaki ta ndre Yesu Kristo ni, madi batisimu esure driaru riisi, adusi ani amba azi ole ri drii madi mbadi enzi ba kpodru ni rii, vua ru epa di kuruce dri enzi aidri ndutu dujo rii, kendre ana batisimu hwe ka aini ri ani.Dii ovi
292 Lazi Ai Tro
enzi nijo anda kendre ovi bugu ole ri a lekaa ri ani ri i. Disi, Yoana ojo aini, ma gbadru anyi ni batisimu hwe eyi si enzi nijo, ki madi emudi ma vuga rii, oza mara, male mesi ana mvuka isa nzile ku. Keya ka anyini batisimu hwe Endri ole rii si vua aci si (Mateo 3:11). Yoana Batist ecoba asi Yesu dri, ojo ai ni Yesu ka aia enzi vudri rii du pi (Yoana 1:29) vua azi ni drajo ai si. Disidru, Yesu ni ania nga si ohwe amani sadini Yoana ni dri ojo Yoana eya amani leti anda dri etedere (Mateo 21:32).
Lazi 4: Nyi ti ri batisimu Yesu dria ehwi Eri ka a olu ka ta te ma lari esu jo rii ni ka ana dra kuruce dri ri ga ofu loso ri ia waa? Ai: Batisimu Yesu dri si ba to ana dra kuruce dri ri tro esi truwa si ta okpo rere ama lari ni a eii. Ama joa zijo rii okpo rere ondre zijo rii ra
ni kpe. Adusi lejo ni Kristoba odu disi di oni tete ote rii Yesu a adra kuruce dri si, ki Yesu odu enzi vu dri rii pi ri I tete kuruce si ku. Ana enrijo Yoana Batista a batisimu hwejo ani ni rii si vua saa ana enzi vudri ri bajo ana ogu ga risi. Ana dra ka kuruce dri ka ru jo mgbe lali ama enzi dri i. geni ba ka tete dri batisimu Yesu dri aiko ako ovi ni kendre azi madi a azile opi ni dri ti ka dri a ru ako tro. Ba azi ovi diani di azika ri ka layu esu aia enzi nia kpwe. Adusi azi ovi lediani ledii azi cara si rii ku, opi ni aile rii ku. Rubanga ungwe Mose ni vua ojo ta driaru jo lemu dri iga ojo ani ni Jo azi driaru rii azi igwele igwe nosi ti ani ri i, nyiba keji ki ago ki ruda ri i, kaziki dii aia le si. Jotijo lemu dri dri iga Opi na ndra. Vua koti ana dri ni azi igwele igwe dia dri ga, koko kara i anini enzi driaru dujo ra (Levitika 1:3-4). Opi ni anda vua cara tro. Oba cara cuwi vua anda azi azijo rii enzi ama drii jejo au.
293 Lazi Ai Tro
Jo azi ki azi cara a lele ri i, opi ka azi di ai ama ebejo mgbo. Dri tiko azi dri ako, azi zi alu sa airu Rubanga dri ku. Alua ri ani, Jo odu batisimu Yesu dri ri ni ama ai ruaru ri ia pi, ama lebe ama enzi dri esu ai ovi lediani ledi si kpe. Jo ovi ego adusi Kristo ba amgbu a. Igeni le rii ai ka ra ni aia Yesu ni aika kolu dri aini Aridipi dri si, adusi opi ni le. Adusi Bugu ole ri isa ojo, Ba cidru ru opi dri ungwe ka rii kevu kara ri ra (Ebu maju a idele rii 2:21, Roma 10:13) vua ziasa ojo amani Ba aidru jokaa ma ni, Opi, Opi, rii oto opi bu dri riia ku, ki madi ta ma Ata ni bua ria lele ri idedi rii keya kohwi ni (Mateo 7:21). Disidru, ovi anjo vua anda laki Rubanga dri idri rii gbadru osiru Bugu ole ri ia ra. Gbadru, adiki ndrea bugu Levitika dri 3 ti 4 tro ojo, enzi dipi kole koti ana dri ni azi dri kpa ausini enzi driaru ndutudru karifu azi dii dri koko ka azi di di kpo koko ka ejia saa ana azi enzi dri i vua azi egbwe dri azi jo riisi. Nyuhwa azika ni
gba cara ako rere ba jejo enzi dria i. Eritruwa lejo rusika Ofu Oku a ri bati Ofu Udi a rii tro ka ta ehwi alua ni ete ka ruvivi (Izaia 34:16). Batisimu Yesu a esule Jurudano a ri ovi ru madi enzidipi ria dri ti ka azi enzi ebejo ri idri Ofu Oku a ri tro. Yesu a batisimu esure Yoana Batista dri Jurudano a rii ojo, Nyebe ta dii kolu bobo dru dini, ama ta di ideka dini ni ama anda Rubanga a lele ri ide au (Mateo 3:15). Aia, anda anda ndutu dru ni dia ehwi ni oluka anda vua cuwi. Di kitedea ani ta ce ri i Yesu ni egwijo azi enzi dri i ovi ledii si pi i. Vua trosa ani tro anda rii anini batisimu esujo Yoana Batista dri ovi dri utijo dira ri isi i ausi kodu dru enzi vudri rii ndutu dru ovi anda rii si, kolea esu ovi azi azi jo, ndrole dri tika dri a kura nosi ari dri ti endri dri tro ovi Rubanga a bale ofu oku a ri i. Kuruce driaru igeni ka tete au igeni dra driaru ni ta idele ama enzi tro iyo amala enzi
294 Lazi Ai Tro
ama dri karuba ruaru batisimu Yesu dri rii ako kpe. Ehwi ani jo ari dri aru tau ku vua andaku ani ni ai jeka tao ni kolu okpo (Eberi 10:29). Disidru, ari dua ru kolu gbadru okpo rere enzi ai ba asia rii jejo i jo te aiki enzi aidri rii ndutudru obaru ruaru saa Yoana Batista a batisimu hwejo anini ovi dri ti jo dra nosi ni ra i Dii ta, majugo Yoana a jo joadru madi aidia Yesu ni Rubanga a Ngwaapi ni emudi eyi si, vua ari si ri i ri ka va di a ori ni nde ra ri i. Yesu emu eyi si vua ari si, te eyi si vua asi si ku (1 Yoana 5:4-6). Yesu Kristo onze ta ani dri rii ana maju ni Bugu ofu losos ri dri a rii ru. Idojo Mose si vua Profestaa yote tro, itede aini azi enzi dri ofu okua rii katajo ana nyasi ani dri. Padre ojo ta dria ru Bugu longo dri ia ra. Majonyini, ma aa memu ra; ta sile bugu nyidri ia rii osiru__ madri le nyidri idejo, Rubanga madri (Longo 40:7, Eberei 10:7). Di oba, batisimu driaru oga kuruce driaru kuru, ki
anisa ai ewo ce opi a lejo ana anda anda kuruce dri etedi vua ikodi rii. Vua trosa ka ama ini, kojoa ama alusa layu esu pke kesua paka ama batisimu ari Yesu Kristo dri tro ai kpa. Ta nya jole rari ka ra nidia ehwi ni lebe enzi dri esuka batisimu ari tro Yesu dri kuruce dri ri aika si vua dride Endri Ole ri dri esuka si (1 Yoana 5:8, Ebu majua idele ri i 2:38).
Lazi 5: Nyi ma ni ofu loso eyi dri ari dri tro a ehwi ni nze waa? A i: Jo ovi dru nosi igwe ki libira di, mgbe adi ki idoa undru kaa kare ana egwere ri ga. Ki ka resu mgbe lali jo ojo esuru jo a amajoaa a olu ka ingwe si i. mesu ba lali ledi ani ledii Ekelezia odu disi di ia sa aa. Jo kolu ofu loso Bugu ole ria jole ri kore okpo, ovi dru batisimu
295 Lazi Ai Tro
eyidri ba ai ba ri drii iga sa, oziki ai ni ai ngasi lazi okpo dii kuru, Yoana Batisita ohwe Yesu ni batisimu ni adu si?. Lidri ovi ledi ani ledi si, oba disi engwi tere tere dru vua anzuku ni Kristoba odu disi dii loso mgbimgbi mgbimgbi ekpadru irota mba ka ako dia ti drojo ri I anyiba enga ki e. uzu za dri di ia pi oko engwiki kare ba ubiri dia ebeki ovi loso di si, adusi adi di esu ei disi dri ia kpe. Maju ojo ta batisimu Yesu dri idri okposi adu si? Madi ce ofu loso eyi dri vua endri dri aia esule Yesu dri ri onzeru vu ndutu dri. Yesu ojo, Majoa anyi ni lokuloku, madi alu sa hwidi opi Rubanga dri ia ni iyo jo oti ani eyi si vua Endri si ku i (Yoana 3:5). Bugu ole ri ojo ama ni Yesu emu eyi si vua ari si ama ari jo enzi amadri cidru a (1Yoana 5:6). Ari a ehwi ni dra driaru kuruce dri rii. Jo dini ri, eyi a ehwi ni adu? Yoana Batista ohwe Yesu ni batisimu ni adu si? Ana jojo a dru, Nyebe ta dii kolu bobo dru dini, ama ta di ideka dini
ni ama anda Rubanga a lele ri ide au (Mateo 3:15) oca driso batisimu esure kuku rii adu? Mitiri kolu loso, jo nyeya nyeri vua nya i ofu loso eyi dri endri dri tro rai, ndrole jo nyigeni batisimu Yesu dri au i. Dia ta driba onzeru gaadru ofu loso eyi dri vua endri dri ana hwele ana maju ni ri idri ra. Maju onze ta batisimu Yesu dri idri saa aia ofu loso ri onze re rii okpo si. Majugo Paulo ojo, Ausi atijoa rii mini anyi ni lejo ma esule rii, Ani lejo okpo ndedia ri i, ama Kristo odra enzi amadri si kendre sile Bugu ole ri ia ri ani, ose ani ra; oko enga odu inajoa ri ia lidri di, kendre Bugu ole ria jokaa ri ani (1 Korinto 15:3-4). Bugu ole ria jokaa Kristo odra ama enzi si ni dia ehwi ni adu? Ehwi a ni ana dra aku ama enzi ni ndutudru ovi Rubanga a ti ubale vua ana ehwele ofu oku a ri si. Odra amasi kendre cara lete tro ni badi ofu oku a ri ani. Eberei 10:1 ojo, lokudru Cara ni, ovi ta loso emudi ri itede di
296 Lazi Ai Tro
ri dri i, Anyi ba ondre ki lejo ruvidi ovi azi azijo ri tro rii levitika 1:3-5 ga. Kole enzidipi kide ta na enzi ania idele rii akujo azi igwele igwe ri si. 1) kole keji azi enzi ako ri i (Levitika 1:3). 2) Koko ka ana dri ni ti azi dia driga (Levitika 1:4). Dia, kole oba cara Rubanga dri a ehwi keru ru tau: Dri tika azi azile ri idri ni dii cara Rubanga a hwele ausi madi a enzi ka dru ru ifu azidi iru ri i. 3) Kole kodi azi dii kpo ausi kaku dru ana enzi ni (Levitika 1:5). Odu azi enzi ebejo ri azi jo rii si, Aroni ka ana dri ni ti eritruwasi indri lidri ri idri, koko ka enzi baciri Isaraile dri a idele ri jo ruaru, enzi ai drii cidru, koko ko baa idri dia dri ga (Levitika 16:21). Saa na si, aroni ni madi Isaraileba ti idri di rii. ka ana dri ni ti indri ru dri adite, ki enzi ba Isaraile dri ndutu dru (kate million 2 ti na tro) rii idele kinya a rii ka ru ba ndutudru indri di idri. Azi ofu oku a rii lindri
lindri ta loso emudi ri dri i. Yesu azi ru ana nga si le Rubanga dri si ausi ani keco dru ama ole kendre bugu ole ria lekaa ri ani. Atijoa rii, Yesu emu ru ba dri si ausi kengwi dru biloangwa Rubanga dri enzi ako ri i Ani Rubanga a Ngwaapi ni alu tende ri i vua dii ovi ani gba a endrejo ri i (Eberei 1:3). Dii ovi ana engwijo azi atedi tri enzi ba kpo dru ni ri i. Erijoa rii, Yoana Batistaohwe Yesu ni batisimu Jurudano a. ohwe laka batisimu ovi cidru ni ti idri di rii. Yoana oce ani koti ana dri ni Yesu Kristo ni dri di, enzi vu dri rii ndutu ni gbe ifuro rua ru di ideru cara Rubanga a ti ubale ri si, ama tadi ideka dini ni ama anda Rubanga a lele rii ide au, Disi oko ohwe anini batisimu ra. Enzi amadri rii mgbe ndutudru oba ru rua ru. Obuzi Yoana ojo, Dii! Bilo angwa Rubanga dri enzi vu dri ri du ri i (Yoana 1:29). Inajoa rii, Yesu odra kuruce dri enzi amadri uhwe jo ndutu dru, ojo, Dria lejo oko ra!
297 Lazi Ai Tro
(Yoana 19:30) onzi dra ga si di ausi ni ani keco dru ama Rubanga andraga anda. Nyera azi enzi dri rii adi azia enzi ebejo. Kole enzi dipi koti ana dri ni azi di idri odri ko wio dia kpo. Jo igwe ta alu sa ra, ovi zi si, jo igwe ovi dru dri ti ka azi dia dri ga ni ra, madi di esu hwa alusa layu ku adusi cara ako ana etele rii si, jo Kristoba go kusa zi oni batisimu ani dria ehwi ni ku, madi ledi ani ledi ani ledi olu dri enzi a disidru ka ra ri ana ai ana nga si ri si kpe. Kristoba amgbu oni ki aia anda anda ni tete gaa dru. Maju go Yoana onze ta ofu loso ri idri pelere saa ana ana ofu angwa atijoa rii sijo rii si. Dii madi eya di eyi si rii Yesu Kristo i eya tete eyi si adite ku, ki eya eyi si vua ari si. Vua Endri ka lejo nze driaru, adusi tesa Endri ni anda (1 Yoana 5:6). Ofu loso ri ia ewo ta jodi ana batisimu ni dri ana anda anda ama lari ni ikojo ri tro rii ekpa dru. Kristo ba cidru kole kedaki dri ofu loso eyi dri vua Endri dri di iga.
Lazi 6: Ewa Bugu ole ri dri etede dia gba loku loku maju oba aia ai nza nza rii batisimu Yesu dri idri rii ingo i?. Ai: Okpo rere rii, ondreki batisimu ba dri ria ehwi ni batisimu Yesu dri rii tro. Adi ki rutidi tete batisimu esule eyi si rii si kpe. Adi ki ru ti di wa rii tete Yesu Kristo ni aika si. Ta idele ziti ta ovi si batisimu, kusa nosi ru li kadibati ani dii cara Rubanga a lari dri i ku. Bugu ole ri ojo ta batisimu ai ba dri idri kole kolu tiluza kusa aa ai ni lari esu jo i ni kuru. Ki ta ojoru nza rii batisimu Yesu a esule Yoana Batista dri ri idri. Amala, ewo amgbu Bugu ole ri ia ri ohwe konyi ta jo,jo batisimu Yesu Kristo a esule rii anda vua loso ama ni lari esujo i ni dri. Ati joa rii, batisimu a ru ni onze ni kendre ido ka ana anda anda dri ani ofu loso su di ia ndutudru ovidru, ofu loso Maruko a sile rii idri ofu loso Yesu Kristo dri si, ondo idojo batisimu Yesu dri
298 Lazi Ai Tro
si, vua Yoana osi ofu loso rii ovi odu sijo ri si, ebu leti ovi dru obu zi (1:29) odu ina joa ri si (2:1) idojo odu Yesu a batisimu esujo ri si. Yoana Batisita onze lejo Rubanga dri idojo mgbe odu Yesu a batisimu esujo rii ivu, ojo Dii! Biloangwa Rubanga dri enzi vu dri ri du di ri i (Yoana 1:29). Lejo dia ehwi ni enzi vudri rii ndutu dru obaru Yesu ni ru saa Yoana Batisita a batisimu hwejo anini ri si. Dii vu, odra kuruce dri enzi ama dri si, vua ojo, dria lejo oko ra! (Yoana 19:30), vua onzi dra ga odu ina joa ri si. Maju go Yoana ojo, Kristo odra enzi ana dri si kendre bugu ole ria jokaa ri ani (1 Korinto 15:3). Lejo bugu ole ri dri sile dia di ka ta jo ofu oku dri. Enzi dipi ka azi azi ana enzi ni ebejo ofu oku a rii ingo ni si?. Kole koti ana dri ni azi enzi ebejo ri idri koca lirea kuku. Jo igwe ovi dritijo nyhwa azile enzi ebejo di idri dii ra, ana enzi eberu ku ana nyuhwa azi ka cara ako si i. Majugo Paulo ojo, ini ama batisimu esu re
Yesu Kristo si rii esu batisimu ana dra si ni ku ya? (Roma 6:3). Draa ama batisimu esuka Yesu si kolu adu ni ingo nisi? Batisimu esuka Kristo Yesu ni a ehwi ni batisimu dri aru Jurudano ga ri aika, ki batisimu ba dri ba nga si eyi si ri i ku. Jo igeni ki Yoana Batisita oba enzi badri i ndutudru yesu ni dri ovi dri atijoa dria ri si ni ra, adi ki batisimu esu ani si ra. Anyi ba batisimu esuka ru Kristo dri si rii anyemuru Kristo ti tro alu (Galatia 3:27). Ba enzi cidru ba ka ndutu dru Yesu ni ru geni Yoana Batisita ni ru ri si rii engwi ki baciri Rubanga dri enzi ako ri i. Ani si oli anya ru ni ra oli anya ru ni driba dri ri si ku, amala anyi eduka okpo anya ru enzi tro ri dri i a pi si, dii rulika Kristo dri lele esi ri i (Koloso 2:11). Ovi ama ra yujo enzi dri a ovi ru dri duka pi si rii ru lika Endri si i ai dii ebu ama idele ama dri si ri i ku. (Roma 2:29) ojo, Ru lika ni asi a), dii geni ba ka batisimu Yesu dri, enzi
299 Lazi Ai Tro
ama asi nia ri lidi ri idri si, kendre maju go Paulo a jo kaa ra ri ani. Eyi dii ovi batisimu anyi aridi (andi ru dri jeka si rii ku, ki cara icara le Rubanga ni ra anda ri si ri itede di rii) Onzi ka Yesu Kristo dri si rii (1 Petro 3:21). Batisimu ni ovi ama aridi ri i. Kendre draa sa ni kaa ote ri ani, ba udraka Nue ni nga ria eyi eludi ri aika ku ri ani, endru sa ani ani, ba draa dini sa evu ka dra ka ri ia jo tee kigeni ki Yesu ni ra sa i, adusi aiki batisimu Yesu dri ungwele eyi dii kuru. Majugo Yoana etede ta ofu loso ri idri rii kpodru gbo saa ana ofu anidri ciri ciri ri sijo ati ri sii. Dii madi emudi eyi si ari tro ri i ani Yesu Kristo i, eya tete eyi si adite ku, ki Endri si sa tro (1 Yoana 5:6). Yesu emu ama dri ta eri si ana batisimu si vua ana hwe alala ama arijo enzi cidru a ri si Yoana ojo ziasa, Ta sadini hwe ka vudri dia rii na: dii Endri eyi, vua ari ta dii na trua si aiki ru alu (1 Yoana 5:8). Di kitedea
amani batisimu Yesu dri i, ana hwe alala i, vua ana Endri ti tro kpodru ka ta alua ria ehwi ni ete lari ama dri tadru ri ni au. Yesu ojo Nikodemu ni, Majo nyi ni loku loku, madi alusa hwi di opi Rubanga dri ia ni iyo jo oti ani eyi si vua Endri si ku i (Yoana 3:5). Oti ama di eyi si vua Endri si. Batisimu driaru eyi si ri aika ti ana kuruce tro ta kpo ruledi nyini layu esujo vua dride Endri ole ri dri esujo ri i. Adusi dii ta Bugu ole ri a jole rutika di dri rii. Dii ta majugo Petro a jole rii. Anyi ru anya enzi ni, anyiko batisimu ru Yesu Kristo dri si, ausi ni anya enzi ni kebe dru ru ra; anye vu anyi hwe Rubanga dri Endri ole rii dri esu ra (Ebu Maju a idele rii 2:38). Madi ni lebe enzi dri esujo ndutu dru hwe Endri ole ri dri tro wa, kole geni batisimu Yesu dri idri ri kolu asi a ru kola ru kpe. Tazi adu ama ni jole wa rii adu? Oga ewo ziti mgbimgbi Bugu ole ri ia konyi hweka jojoa dru batisimu dria ru rii ta
300 Lazi Ai Tro
loso rere ana anda anda rii etededi lari ama dri si ri i rii ku. Kole da si Kristo ba koda dri ofu loso eyi dri Endri tro ri iga. Anyiba ebeki lini ati Kristo a ru ga rii ra, rarii ciri amadri kinza ru, amini anyi ni tadibati ra, ausi ama ngwa ku, ini enzi ba ji di draga rii ru ka vua oluka ai tro Rubanga ru isa ote. Amini anyi ni lejo batisimu dri ra, vua dri ti ka badri isa ami ni ra. Ini vua lejo onzijo draga rii lejo alika olure ta dru ri dri tro sa ra. (Eberei 6:1-2). Dia, adiki ovi ofu loso anda Ekelezia andrani bero ri dria ovi ni ndre au. Kaki lejo ehwi batisimu dri, ovi dri dri tijo dria ri si rii nze au, onzi ka draga si ri i, vua lamgba oludi ta dru rii ba driso recoka Kristo ba dru ri nir i i. kole kpodru aiki ama uje nia Yesu odu enzi amadri ndutu dru pi batisimu dria ru ri si vua odra kuruce dri vua lamgba ohweru ani ni ama enzi si cara Rubanga dria anda ni etejo.
Lazi 7: Dii ta joisa ma aile ra ri i. vua tro sa inile mani ra ri i kesua nosi anyi ta angwa inza batisimu Yesu dri baa gale -mgbe ri idri le i. Jo dini ri ta gba ofu loso eyi dri Endri tro ri ia rii adu? Ai: Ra rika ra a ehwi ni lebe esuka enzi cidru a. vua trosa ruti ka Endrisi di. Jo madi enzi dipi ri engwi madi anda rii ana ofu loso lidri hwedi ri aika si, adiki joa, madi dii ago nosi izi di oti di eyi si vua Endri Kristo a lari dri si. Endri ole ri kesi ba layu esuka ra ri idri ba tile Endri si di ri tro koko kojoa aini ai baciri Rubanga drii. Diani disi dru ta dii kpo sa alu vua ovi ru vii lebe enzi dri esuka, Endri ole ri esuka, layu esuka, ruti ka Endri sidi, engwi ka barangwa Rubanga drii,vua engwi ka madi anda ri i. Yesu ojo, ma leti anda vua ma lidri. Madi koya ma ata dri alusa kpe, jo eya madri si ku i (Yoana
301 Lazi Ai Tro
14:6), ehwi ani, tete Yesu ni, Rubangaa Ngwaapi ni alu tende ri si amato opi Rubanga dri iga rii. Disidru kole oni ki di Yesu oje ama enzi ni ingo ni ya ni ote vua di amaba ani dri ri i ni ingoni si yai, ebe ama tole opi bu dri i a. Di oba, Kristoba amgbu kigenia ru driaru ungwe ka ka ai ari wa kaki Yesu ni ai Bugu ole ri awi ka ako, oni ki di ide ama arijo adu ya isa ku. Rubanga ni Endri vua ole ecoru ku vua izeru sa ku. Ki bale adiki olu enzi tro. To ka opi driaru iga ni adu rere rii Yesu si, ama ani ai wa rii ai. Cara Endri tro lidri Yesu Kristo dri ia ri si. (Roma 8:1-2). Ba amgbu ziti oni ki Yesu ide di gba ama arijo aduya isa ku; adusi mi kia abu ru ci, vua aiki ani nyadru, kaki joa, Opi, Opi! vua gba kaki raa ai ari ru ra, ki ru sa enzi olu aia asi ga aa. Jo nyai Yesu ni ra sa enzi olu nya asiga aa, nya ri ru adu dria a? ovi dru madi zi kozi, Yesu oje ama enzi ni ingo ni dru? Ba tere tere, ka aia hwe ni, kakijoa oje ai ana hwe alala si.
Draa lazi ziti enzi nya asi ga aa a? kaki joa, oo aa. Adi ka ruje kulala enzi cidru vudri dia rii iga wa rii ni? Ru Yesu dria ehwi ni Aridipi ni madi ba ani dri ari di enzi a ri i (Mateo 1:21). Amaa lari esujo ama Yesu ni igeni au. Ku i ri, jo enzi kolu basi aa sa, vua kesu ai Yesu ni ra sa, amolu dri enzi ba azile enzia kole ci rii, vua adiki lamgba esu ra. Maju go Paulo ojo, Ba remuka Yesu Kristo ti tro alu ri idri lejo alika iyo (Roma 8:1). Dii ce rii ehwi ani jo ago kusa izi enzi dria ru olu driso aria ru i ri karu ni ani Kristo Yesu tro alu ku. Kaki olu enzi ba layu esuka kuru ri ani vua kaki ezo lari ga jo tee kaiki Yesu ni ra sai adu lejo si? Dii amala aia tete ari hwe alala dri ri igeni ka au si, ai ni aia enzi ni ba ka batisimu Yesu dri idri ni ako. Disidru, draa sa enzi olu aia asi ga aa, kuri esu Yesu odra hwe alala dri aia enzi si. Mgbi mgbi Kristo ba batisimu Yesu dri aika ra ri ba tii lofo ba aikaa kuru ri tro aa; ba ziti esu
302 Lazi Ai Tro
layu oko engwiki ba anda rii rii aia ai Yesu a batisimu ni dri ri si, ki ziti le olu dri enzi ba aidri ai batisimu dri a ru idri rii iyo. Endri ole ri esi enzi dipi dri ku. Ki kesi te madi anda, tile eyi si vua Endri si ri idri. Dii ta, majugo Palo a jole rii, Ini ama batisimu esure Yesu Kristo si ri i, ini esu batisimu ana dra si ni ku ya? (Roma 6:3). Ba amgbu igeni Yesu odu ama enzi ni kuruce dri ni ra, ki adiki joa ama asiga enzi iyo ni kpe jo aiki batisimu Yesu dri kuru i. Ba ofu loso batisimu Yesu dri aika ana ari tro kuru rii, ta aia idele rii cakucaku vua kaki olu enzi ba bu dri teka rii i. Disi dru jo kideki ta ingo ni sa, ovidru ilegi ka be dri kusa ilegi ka enzi, ebejo saa trajo ilegi ga rii si, kaki ko kaki asua enzi olu aia asi ga aa. Yesu ojo, Ba ai dru jo kaa mani, Opi!, Opi! Rii oto opi bu dri ri ia ku, ki madi ta ma ata ni bua ria lele ri idedi rii keya ko hwi ni. Jo odu na keca ni, ba amgbu kojoa ma ni opi; opi; aninga ami ni ta nya ru si kuru ya adro ori unzi nya ru si
kuru ya, amide nyuma nya ru si kuru ya? Mako majoa aini kperi ani anyi ku, anyi ba unzi di konga ma ndra pi! (Mateo 7:21-23) Ba Cara ta mbaka ku dii aditi i? Di ka ta jo ba layu ta dru ri esu ka kuru ri idri adusi igeniki tete kuruce ni aia asi ga au. Ledii ai mgbi ri i enga Rubanga dri ku. Ta idele rii cidru kolu cara ako jo aiki ta rujodi Yesu ari ama ana batisimu si vua kuruce si rii ku i. Adiki joa geni amadri ce ni kpe jo igeniki vua aiki batisimu Yesu drii ana kuruce tro ku i. Yesu ojo jo madia ole tutika di kolu laka adu ni tete eyi si vua Endri si. Kendre ondo oli nainga ba Nue ni nga ria ri paka ri ani jo oli kotoki ibo nia ra i, nyisa nyi lebe nya enzi dri esu ndutu dru ra nyingo nyolu lidri loso vua ai dri si jo nyi geni ofu loso eyi drii Endri dri tro au i. ofu loso eyidri Endri tro rii ako, nyi alusa lebe enzi dri esu kpe vua trosa nyi rungwe barangwa Rubanga dri i dru kpe.
303 Lazi Ai Tro
Lazi 8: Ani cuwidru Yesu ni aika ari ma ni. Ari olure asi egbwe si ta ma asi nia ri si. Ki draa madri oci ru lejo anya nzele ri si ra. Draa kole migeni batisimu dria ru ti ana kuruce tro eritruwa si mani lari esujo wa i a? Ai: Jo nya i batisimu Yesu dri kuru, ka ru ni gba loku loku nya asi ga enzi aa. Majugo Yoana ojo, Ki jo oce ama enzi ako ri, adi runza amanga si, lejo anda rii ama asi ga iyo (1 Yoana 1:8). Jo ijo nyi enzi ako, jo kesu oli vua nyidri enzi kolu nya batisimu Yesu dri aika kuru si aa i ri, dii kendre nyi nyi icandi nya nga si ausi di koko kitedea ama asi nia kesua Yesu dri aika ana ari tro si. Maju go Paulo jo ofu loso, zii iyo (Galatia 1:7) ofu zi iyo ki ofu loso eyi dri Endri tro ri i, majua esule Yesu dri ri i vua jo igeni ki ofu loso eyi dri vua Endri dri aninga majua nzele rii ku karuni enzi olu ama iru aa Adiki olu asi egbwe lari dri tro ingoni jo enzi
olu ama asi ga aai? Jo Kristoba, driso rutika Endri si di kuru ri, kaci Rubanga a andraga loso, kaki nia lari aidri ndutu esi egbwe tro vua ra anda ri tro ra ni ote; kuiri, aini asi egbwe iyo vua oba ori oko ai ci teri nzago dru enzi dri aia asi nia ri si jo tee kideki enzi retugo rii ra sa i. Dii larinzagodru baa urale ura vua aia idele rii, ki enga Rubanga dri ku. Kaki ilegi enzi rujo rii ilegi odu cidru si ausi ni aisa aia enzi karuje dru pelere vua lari aidri adidi adi (Kololo) ri komba dru okpo. Ba lari mbidi igeni ka ri ba ti koraa ai kevu ai ka ra ri odu zi si ra, jo ai kolu ole, ai ka kiza zi Rubanga dri odu ci dru si vua ai ka jo cara ta mba vua ni oko ka sii. Kuiri, oluki dri enzi ba jo oba ki enzi ai drii Yesu ni ru ana batisimu si kuru i. Lari Rubanga dri dii lari ndutu dru rii, jodia amani Yesu odu enzi vudri rii ndutudru ana batisimu esule Yoana dri Jurudano ga ri si vua oje enzi dii kuruce dri si ri i. Dii ta majugo Yoana a jojoa dru, Ki jo aiki enzi ama drii ra,
304 Lazi Ai Tro
ani anda vua igenia wa, ka ama enzi ni ebe ra, ka ama je ta cidru amadri unzi ri ia pelere ri i (1 Yoana 1:9). Jo enzi ama dri eberu ndutudru ofu loso eyi dri Endri dri tro rii si ama ni nikaa ako, kole oru ki enzi Rubanga andra ga ojoki olu driso enzi ba, jo tee aiki ani ra vua oniki adi vu ama enzi si acia ni ote sai. Dii enzi ru ka ce ri i enzi karuje alusa ofu loso eyi dri Endri tro rii ako kpe. Jo tee enzi a kolu ga na ingo pi sa i. Jo adiki enzi ru ovi di si koko koba Amengwi ba anda rii. Dii draa saa raidi ra ri i (2 Korinto 6:2). Madi ofu loso Yesu a batisimu dri ana ari dri tro eridi vua aidia rii jo kolu nosi ago kusa izi sa ariru ana enzi ni a si ndutudru ra engwi madi anda ri i, ai driaru engwi okpo vua ani baba hwijo opi bu dri iga jo opi keya kengwi ni sa i. Ai cidru geni cidru tro esule fonyi ta lajo lini Rubanga dri idri ri iga rii, jo kongo ko nze ofu loso ria driba ni ra ri, ka alama gaangwadru oriunzi ria bale ba asi ga rii du pi. Anyi ba odaki
dri ama asi nia enzi amadri si i. Dii ani leka ebu driaru tro i.
Lazi 9: Jo lejo ehwi nya erile eyi dri vua Endri dri rii ce, esu rarika kolu ogu hwe alala dri ri ni okpo. Jo esu ogu hwe alala dri ri koko cara vu ta nile rii tro ku i, Rubanga isa olu au tro anda ku, adu si onyo cara driaru ana ngasi hwijo opi driaru ia rii mgbu. Diani disi dria nyi lari ogu di dri kuruce dri dia driba ni nze ingo ni? A i: odu nainga, Yudei ba cidru ka Aridipi ni Profetaa a ta jore dria ru rii ute. Disidru, oni ki ta Cara ehwele aini Mose si, madi zi si ku ovi nyuhwa azijo ri idri rii ote. Igeniki Aridipi keya kemu Rubanga a cara enzi akujo rii tro, koko ka dru ai ebe aia enzi ni a kulala. Amala, aiki batisimu Yesu a esule Yoana Batisita dri ri enga
305 Lazi Ai Tro
Rubanga dri ni kuru. Vua aiki enzi cidru vudri rii obaru Yesu ni ru isa kuru. (Maruko 11:27-33) ki ra rii, igeni ki ani madi ba dri sedi ego ri i, dii, ra aia ani dijo kpo ri i. Kendre Romaba ni cara hweka ovi lamgba esujo ri idri ra ri ani kusa ai di ka cara Romaba di si ri ani (Ebu maju a idele ri i 22:25-29, 23:27), oni ote rii ogu hwe alala dri naba ti Romaba ku, ki Yudeiba. Vua zini ga sa oni ote rii ogu go Rubanga ni oridi nai Yudei ba go, ori Rubanga ni lejo ana jole ri si, ojo, opi, nye ra ma odu nya opi nyajo rii nga ci (Luka 23:42). Ogu Yudeiba go di oni cara ovi azi azijo Rubanga a ehwele Mose dri rii ote. Disi aiki Aridipi kemu Rubanga a cara enzi akujo rii tro. Ba Rubanga dri rii kole kai ki ai enziba ni vua ai baba vule acia aia enzi si i ni. Ogu go di oru ana enzi ni, ojo, Ki ama dri le ce, adusi ide enzi ra lamgba dii ohweru ba ni nye tro anda (Luka 23:41). Adiki ziniga nia ogu go di ori Rubanga ra ni ote adusi lejo ana jole rii
itede ta ana urale rii hwika opibudri iga i, adusi ojo, opi, nyera ma odu nya opi nyanjo ri inga ci (Luka 23:42) ojo, Ki madi dile ide ta unzi kuru (Luka 23:41). Ogu go di oni ta Yesu a idele rii ote a? Ai Yesu otiru okpo Endri ole ri dri si ni ra, Viriko Maria oti ni isa ra, ai esu batisimu Yoana Batisita ni madi enzi ba ni ti idri di ri dri isa ra, ai odu enzi vu dri rii ndutu isa ra, vua ai odi ani kpo epa ani hwe alala dri isa ra. Ani Yudei ba go ai dia Yesu odra ba cidru si, oko anisa ai tro rii. Jo tee kepa ru hwe alala dri dride esujo ta loso ana idele vu dri dia ri si sa i. Ba enzi aidri ruka batisimu Yoana dri si ri bati oni anda anda Rubanga dri ote jo eriki enzi aidri ndutudru karuba Yesu ni ru ana batisimu si ni rai. Diani disi, ba batisimu Yoana dri enzi nijo ri aika kuru rii ba ti oga Rubanga a le ni mgbe adusi aiki batisimu, Yesu dri isa kuru (Luka 7:28-30). Ta okpo rere rii. Ogu go ra ri di di ai ta cidru Yesu a idele dii anda vua ce, ki
306 Lazi Ai Tro
Yudeiba go zi kajo ri le ai kuru. Kolu Yudei ba go ta di bati eridi gborodru ri i ni wa. Adusi ta dii ideru ai lofo (Luka 1:1). Esu gba tatia aserega kojoa Yesu ni anda vua Aridipi Profeta a ta jore driaru ri i ni wa adusi eya ai vulevule ni hwe alala dri si Yesu odu ana enzi ni ndutudru pi ana batisimu si i. Alua ni ani, oko ari ru tro. Ari ru ofu loso eyi dri vua Endri dri rii aika si. Rubanga a oluka anda si, ka ba batisimu Yesu dri aika ana hwe alala tro ri bati ai anda ana cara Endri lidri tro ri dri si.
Lazi 10: Rubanga a oluka kiza tro vua anda si, kolea amasa amolu anda ku a, jo kesu enzi kolu ama asi ga aa sa mgbe amai Yesu ni au le? Ai: Rubanga ni le tro vua sa anda. Disidru ka lejo enzi dri ali anda anda jo kolu adu sa i. Enzi a musara ni dra (Roma 6:23). Dia ehwi
ni madi enzi dipi ria lejo ni alika a vu ga koya aci a. Ka ba anda ria lofo ni anzu enzi ba tro ra, kendre ana ingwe ti anzuka ini tro ri ani. Rubanga ka ba anda ri ungwe aia aikaa Yesu oje enzi ai drii ndutudru pi ana batisimu si vua ana hwe alala si si. Amala, ba dria dinisa enzia olure asi a ru aa rii; aiki enzi ba aidii ovi zi si ba eyi ni aika kuru rii, ewo zi si batisimu Yesu dri rii aika kuru ri i, kendre andrani ba Nue ni nga ria ideka ri ani. Jo Rubanga kai enzi ba draara ehwia ka enzo nze au. Karuni draa ka lamgba hwe kusa ka ta ana bile rii ase kpe. Ojo, Ba awi ako rii alusa aba anda ku (Aci 23:7). Ba awi ako rii ba oluka lati badri si vua trosa ai ba lati vu okoka au ri i, ai ba ofu loso eyi dri Endri dri tro ri ba ka maraga ri i, Ani ledii ofu loso Rubanga a ama ayujo enzi amadri cidru ri ia ovi loso vua anda ri si ri i. Yesu ojo, olu ki enzi a rii aia ma aika kuru si (Yoana 16:9). Enzi dria re be di vudri dia kuru rii Yesu odu ama enzi ni ndutu dru
307 Lazi Ai Tro
ana batisimu si,vua hwe alala si di aika ku i. Vua aikaa Yesu engwi ama Aridipi i ni ku i. Dii enzi unzi idele Endri ole ri iru ri i, enzi diani di karebe kpe (Eberu ku hwa). Ba enzi enzi dianidi ideka Endri ole ri ni ri bati ni ovi zi ruarijo iyo adusi aiki Yesu oje aia enzi ni ndutudru pi ni kuru. Majugo Yoana ojo, madi enzi ide di rii ka cara nyo, adusi enzi ideka ni cara nyo ka. Ini ote ta ana emujo rii enzi du ka i, adusi ani enzi ako. Madi remudi anetro ri ide enzi di ku. Ki madi enzi ide di ri ondre ani kuru, vua oni sa ani ku (1 Yoana 3:4-6). Cara ako ide ka ni Yesu odu ama enzi ni ana batisimu si vua hwe alala si ni aika ku i kaba cara ako ledi ani ledi ga odu vule rii si mgbe. Ba remuka anetro alu ri bati dri enzi iyo. Adusi emukiru Yesu ti tro alu aia batisimu esuka anisi si. Ba aia enzi ni ba ka ndutudru aia lidri nia aia geni baka batisimu driaru idri si ri batia enzi ebe ru ra, jo tee kaciki andraga enzi ideka tro sa i. Kaba aia enzi ni
baka Yesu ni ru vua eberea ausini ra ri ungwe au, ebe aia enzi ni cara Endri ole ri driisi dride dru au. Endri ole ri emu alusa ba enzi tro ria asi ga ku.Davide ojo longo ana ngole ri iga, nyi Rubanga asi ebgwe a kole ta unzi ri si ri iku, ta unzi ri kolu alusa nyetro kpe (Longo 5:4). Endri ole Rubanga dri ri olu alusa madi enzi tro ria asi ga ku. Jo tee madi Endri ole ria olure asia ru iyo ri kojo ani ari ru ana enzi nia ra sa i. ki geni ovi diisi anidri enzi zi iyo vua ani anda ni kpe, amala ana urata anangasi ria ani ikonyi ka ni konyi ako. Disidru, madizi a joka ani enzi dipi ka reri ba ziti ni unzi, ki anangasi tee kojo ledi ni sa kuraa ani Rubanga andraga anda. Ki Rubanga ungwe alusa enzi bago anda ni kuru. Madi enzi dipi rii tuba si ka lamgba esu ra madi enzi dipi rii kole kai ofu loso eyi dri Endri tro rii lari esujo au.
308 Lazi Ai Tro
Lazi 11: Jo ojo Yesu ebe enzi ama dri oku rii ra endru rii ra, vua obu rii kolu anya jokaa ri ani lei jodini ri madi kareco kori enzi ideka kuraa andrani sa Yesu ebe ana enzi ni ra ana ai baka Yesua batisimu ni dri hwe alala tro si wa a? Jo tee madi di kodi madizi kpo sa, koraa opi ebe anini ra adusi ideru Yesu ni ru hwe alala dri sa ledi ani. Ovidru madi di kaci andra ga enzi ideka tro andeka ako kuraa Yesu ebe enzi ana idele andraga rii sa kpo dru ra. Ma i anyi anyi nze mani ta lejo di idri. Ai: Atijoa rii, manzo nyi ra nya lazi zi ka ofu loso eyi dri Endri dri tro ri idri si. Lazi nya zile dii lazi Kristo ba amgbu sa a zile nainga ocaki driso rutire di kuru ri i. Ani ote nyuraa tee Kristo ba kesuki ofu loso ce rii ra ra sa kaki aci andraga enzi ideka tro i. Ki, ale majo nyini ra ba ofu loso eyi dri Endri dri tro ri aika ra ri bati dri olu
lidri nya orijo ausi le di ani ledi si rii iyo. Ki ra rii te kaki olu lidri anda ri si. Nyi ra tadi idri kpa. Jo Endri ole rii gba nye tro, nyi oa ole ri a au jo tee nyile idekaa ku sa i. Ovi zi si, jo Endri ole rii nye tro ku, nyi alusa oa Endri dri apke, jo tee nyima ingoni sa i. oa Endri dri ri a ka kolu madi ni adu ni ingoni, jo Endri ole rii asi aru iyo tee kai Yesu ni andrani gbo sa i? Dii okpo opi ojo hwe unzi ri ka oa loso rii a kpe (Mateo 7:17-18). Draa ale mazi nyi ni lazi di i mako ma ai ani hwe tro. Nya i Yesu ni ra, ki nyi gba nya lidri ni ase enzi vudri dia ri ni elo kaa ako a? Nyolu tiluza anda Rubanga dri ri ani enzi vu di idri ria mi ni nde ka sia a; nyi opi a ebu ni ide bajoadru ba karari aia enzi nia ofu loso eyi dri vua Endri dri ri nzeka aini si si ia? Nye gwi gba madi enzi angwa sa ako ri ani nya Yesu ni aika a vu ga ia? Ai ofu loso ridri tete badia nyi lazi di ai oo i ri ofu loso eyi dri Endri dri tro ri i. dii ofu loso opi
309 Lazi Ai Tro
a ta jore driaru ofu oku a ri i. Adi ki aci enzi ideka tro andraga jo tee oniki Yesu ni ote sa i. Amala, opi amadri ni batisimu Yoana ohwe ni vua ari a ora hwe alala dri enzi amadri ndutudru dujo. Disidru, opi ide ama ni ta loso rii ra amesu lebe enzi amadri ia ama geni bale anda anda driaru ri idri rii si, dii opi a batisimu ana ari tro ama enzi ni dujo rii. Ale mazi nyi ni lazi zi di. Nyi enzi nya urata dri iga mgbo a? Nya Yesu ni aika a vuga dria nyi enzi aia. nyi adrani nya ani aire kuru ri ani ku a? Jo dii ce, karuni ini ta ofu loso eyi dri Endri dri tro ri idri ku. Diani disi, ide enzi a ra vua nyesu ri zaka ru si rii ra adusi nyesu Endri dria ru ni nya asiga kuru. Ide ta ku jo nyolu ole ani ingoni sai, nyi te ofu urata nya asi nia ri ebeka mgbo si vua ofu loso eyi dri Endri tro ri du ka au si, Nyebe urata nyidri rii ra ausi ni nyengwidru lejo Rubanga dri ru si di ra ri iga ausini nyi ofu loso eyi dri Endri dri tro ria anda ni ni ote. Ba vudri dia cara Rubanga a bale ra ri
ecoka aia lekaa ri ani rii amgbu, jo tee aia tisi kilegi ki ilegi enzi na ru jo rii sa i. Jo nyiba ovi ledi ani ri i, opi ka nyi ga odu vule rii si mgbe mitiri di ideru madi zi ni vu dri dia ku milegi rii ausini nyolu madi ari Yesu dri hwe alala dri rii aidi ta tete ani aridi ri i dru au ri i. Vua nyi madi lazi zi di vico ru dri ako ausi ni nyi lidri angwa rebedi nya lidri ni a rii olu cuwi enzi ako ri i. Adusi, urata anyi dri ni urata ru si ri i aso cara Rubanga dri tro ku, vua kaso sa kpe (Roma 8:7) Paulo ojo, Ba lejo rudria ta mbaka au rii, ka anzo hwe Rubanga ni kpe (Romaba 8:8). Jo ile gba dru nyesu ai lari hwedi Rubanga ni ri si, kole nya i ai ebu Rubanga dri endre di wa risi, adusi eya vudri dia ru Viriko Maria dri si, odu enzi ba cidru drii batisimu ana esule Yoana Batisita dri Abu Jurudano a ri si, disi iko anda anda Rubanga drii ra. Madi nya itirile ka anda anda Rubanga a ebu dri ide wa rii adi i? madi anda ri ia nosi madi
310 Lazi Ai Tro
enzi dipi rii? Madi enzi dipi ri olu driso enzi a adusi esu lebe enzi dri Rubanga dri rii kuru. Ta te ba diani dia utele rii lamgba enzi si ri i. Rubanga oba enzi ba oto eku anidrii ia ku amala Rubanga ni madi asi egbwe a kole ta unzi risi rii ku (Longo 5:4). Rubanga ojo jo enzi dipi emu anidri, vua ozi ta ani dri, ani eri ilegi enziba drii ku adusi aia enzi anzu ai Rubanga tro ra. (Izaia 59:1-2) Enzia musara a oluka dra si madi enzi dipi rii mgbe kode aci olure tadru ri ia ra. Tete ba anda engwi ka ole ri ba ti ka ebu anda ri ide wa rii te ni. Inza joa dru, Endri ole ri kolu ba anda ri asi, aidii ba enzia olure aia asi ga iyo aia batisimu Yesu dri aika ana hwe alala tro a vuga rii. Majugo Petro ojo odu Endri ole ria emujo maju dri ri inga, Anyiru anya enzi ni, anyiko batisimu ru Yesu Kristo dri si, ausi ni anya enzi ni ka rebe dru ra; anye vu anyi hwe Rubanga dri Endri ole ri dri esu ra (Ebu maju a idele rii 2:38). Lejo bugu
ole ria jole dia dia ehwini jo ile lebe enzi dri nya asi ni a rii esule ai si, kole nya i ana batisimu ti ana dra hwe alala dri ti tro eri truwa ai ovi ledi ani ledi koba nyi ru ti Endri si di ru Yesu dri si dii jokaa, nyi lebe enzi dri esu ai anda rii tro ta loso ana idele ri si, amala, maju Yesu dri ri bati isa onze ta lejo ehwi batisimu;dri idri ba tile Endrisi di ungwele aiba ri ba ti ni ra, di oba Yesu ohwe cara ana maju ti ni batisimu hwejo ba ci dru ni ru ata dri si Ngwaapi dri tro vua Endri oleri ri dri si (Mateo 28:19). Acijo andra ga, maju go Paulo ojo, Jo madi dri Endri Kristo dri iyo, ana dipi ni Kristo i ku (Roma 8:9). Rubanga ka Endri ole ri hwe ba anda ri ni ausi ni keco dru ai ana baciri i. Endri ole ri olu enzi ru ku amala kaki enzi ide au. Endri ole rii ole enzi a ku, ra rii, ole ole au (Oluka enzi ako). Endri ka ba anda ria ta mba anda vua koba kaki ata a le ni ide au. Jo dini si, le ata dri dii ingo i? Dii ofu loso
311 Lazi Ai Tro
eyi dri Endri tro ri nzeka vu ndutu dri i vua batisimu hweka aini cara retugo ri si i. Idekaa paka dranga i. Adusi, opi ide ta anda vua esidi ca rii enzi baa idele aia ru si vua asisi ria ti drojo ana batisimu si vua ari si i. Dii anda anda Rubanga dri ruetede di aia rinzaka ana oluka baa asiga kendre Bugu ole ria jokaa, Ofu loso ce ri ia) madi Rubanga andra anda rii ai si kolu lidri ri anii (Roma 1:17). Madi lebe enzi dri esudi ana ai baka anda anda Rubanga dri idri si ri ka cara enzi dri dra tro ri a mi nde ra. Koko ka anda anda opi dri ria vu ni oko au. Dii te adu rii Endri ole, emudi vua oludi ba ofu loso eyi dri Endri tro rii aika ra ri asi ri si. Enzi madi anda ri dri aje ni, endru, vua obu rii yote dru eberu Yesu ni dri saa ana batisimu esujo Yoana Batisita dri ri si vuatrosa, ru madi anda ri dri odra Yesu tro. Jo madi ai dii odu ana dra dri si ra i. Ai diani di kongo kengwi lamgba izi/ago dia enzi ndutu dru dri i
(Romaba ana dri rongo rii 6i). Adusi tee ru madi anda ri dri kaci andraga enzi ideka ana lidri aa ru tro sa, Endri ole olu di madi di asi di ka ani ikonyi ausini ka ta Endri dria vu ni oko au. Madi anda ri ka Endri ole ria vu ni oko Rubanga a ebu ni ide jo au adusi Endri ole rii kolu rua ru. Nainga saa maju dri si sa, ba amgbu ka ba tile Endri si di rii ule asi a adusi badia elenvu ga tazi orijo ba tile Endri si didi bati si rii aa, adusi Endri ole ri ka ba tile Endri si di bati ase ni. Adusi, oniki ta ba tile Endri sidi ofu loso eyi dri Endri dri tro maju a nzele ri a ehwi ni ku, dii urata ego ru drii. Disi, majugo Paulo ojo ba diani di ni, Jo dini ama dria adujo? Ale oluka enzi tro ausi kiza Rubanga dri kinza dru ru ya? Alusa dini ku! Amebe enzi ra; jo dini dria adi olu etro adu si (Roma 6:1-2). Inza ojo, Anzo kolu Rubanga ni ru ama opi Yesu Kristo dri si! Dii ma ovi i, ma cara Rubanga dri ide ra madri si, ki ma cara enzi dri
312 Lazi Ai Tro
ide ma ru si (Roma 7:25). Ikojoadru, ru madi anda ri dri ate dri ku adusi vico zi anini ra le iyo ki ra rii acika andraga enzi ideka tro, ki rusa kaki aci andraga Endri ole ria vu oko ka si, vua ofu loso ri nzeka vu ndutu dri si Ba anda ri bati kaki olu tesa Endri si adusi asi aidri kolu tesa le si. Jo dini adu ta? Ama ci enzi ideka tro andraga adusi Cara a ama aseka ni ku kiza a ama aseka ni si ia ya? Alusa dini ku! Ini pelere jo anyazi anyi ebu madi zi dri idele opi go dru anyi opigo madi anya ebu driaru idere ri dri i ki jo enzi ka anyi ase opi dru ni, ana ta ejile ri keya kolu dra, jo anyi Rubanga ori ta ana ejile rii anyi aika ani andra anda ia? (Roma 6:15-16). Kendre ofu idele dri si ria ru vika ofu tema ri tro ku ri ani, amba madi anda ri asi rii mgbi oviru vua madi enzi dipi ri a asiga ri tro ku. Amala amba madi anda ri a asiga ri a olu ka Endri ole ri i si, madi dini acika le Endri dri si ni kolu adu, vua madi ka anda anda Rubanga dri
kiza hwedi ri ide ana lidri a ru. Ovi zi si, madi enzi dipi rii ni vico zi iyo ki te enzi vu oko ka au adusi amba ana asi ga rii enzi ni anaga si. Madi enzi dipi ri kolu lidri ole ri si kpe adusi Endri dii driaru iyo. Di karide dini rii madi dia enzi a oluka amgbu si. Urata ehwi di i eria enzo dru ba ofu loso eyi dri Endri dri tro ri aika ra ri bati kolu lidri ole ri si kpeni ledii tete urata ago engadi ra ego ru dri ri dri iga ri si. Rubanga ohwe aini cara ojo, Ki badi edeta aia ehwi ni le ku ri i ta te aia nile rii ciri ru dri ai tijo etro, kendre anyuhwa ta ni ka ku ri dri ani ri i, ondi dii ra aia ri volo jo ri i (Yuda 1:10). Ba odu disi di eri olukaba anda ri i a ehwi ni ku, jo tee koniki ofu loso eyi dri Endri tro rii ofu loso ce rii ni ote sa i, adusi oni ki ta driaru anda anda ku vua esu ki sa aia asi nia kuru. Jo dini ri nyi ta ra ebu batile-di Endri si ba upele ra ri idri ingo ni? Ohwe ki ta cidru aidri loso loso rii aia ru aia nga si ri tro azi oludi tadru ri i dru, ebu anda ofu loso
313 Lazi Ai Tro
ri ikojo vu ndutu dri ri si. Nya urakaa nya ngasi ra ri ani. Nyu ra ba ai tro ofu loso eyi dri Endri tro ri iru ri ka enzi ide andi ni nga ru ofu loso ce ri iru ingo ni? Ba loso ri ka ebu loso rii ide ai si ingwe anda Rubanga a anda anda dri si. Amuraa asi cidru si enziba cidru ka dri eda ofu loso Yesu a aia enzi ndutu dru ri jejo ana batisimu si vua ari si di iga. Ojo ta ama lele rii anyesu lebe enzi dri anya asi ni a rii ofu loso eyi dri Endri dri tro ri aika ka si i, vua anyingo anyite opia engwika odu tatia okojo ri inga ni enzi ako i.
TheNewLifeMission
e-Books
USER GUIDE
?
How to Read Easier Way to Read Cover Page
User Guide
HOW TO READ
PAGING THROUGH THE BOOK
Page by Page Skiping to a Page
User Guide
User Guide
PAGE BY PAGE
KeyBoard
1) Page Up / Page Down Key Page Up = Previous Page, 2) Arrow Key or = Previous Page, or = Next Page Page Down = Next Page
Acrobat Reader Menu Button

= Previous Page, = Next Page
Link
= Previous Page, = Next Page Contents = Go to Table of Contents
User Guide
User Guide
SKIPING TO A PAGE
1) Key Board Ctrl + N Key : The number of page you want to go to.
2) Acrobat Reader Scroll Bar Click and drag in the scroll bar until the page number in the number field matches the page you want to go to.
User Guide
User Guide
EASIER WAY TO READ

Using Bookmarks
You can move easily where you want by using bookmarks - Show bookmarks : Press F5 Key on your keyboard - Hide bookmarks : Press F5 Key again
User Guide

Itiru Gbwa Di Eyisi Vua Endri Si A?

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Itiru Gbwa Di Eyisi Vua Endri Si A?

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

Worldwide websites of

The Official Website of The New Life Mission

The New Life Mission

The New Life Mission

TA RUSIDI RIA DRILE I

TA RUSIDI RIA DRILE I