TUGAS 2/ 9 Maret 2011

MEKANIKA KUANTUM

KOMUTATOR DAN NILAI EIGEN

NAMA : MELI MUCHLIAN

BP : 1021220005
DOSEN : DR. DIAN FITRIYANI

PROGRAM STUDI FISIKA

PASCASARJANA UNIVERSITAS ANDALAS
PADANG
2011
1. Tentukan komutator-komutator
a. [x, px ] = [x px − px x] Ψ
d
= [x(−iℏ) dx − (−iℏ)x] Ψ
d dx
= [(−iℏ)x dx Ψ + iℏ) dx Ψ]
d dx dΨ
= −iℏ x dx Ψ + iℏ (dx) Ψ+ iℏ x dx
d dΨ
= −iℏ x dx Ψ + iℏ Ψ+ iℏ x dx

= iℏ Ψ
b. [x, px 2 ] = [x, px px ] Ψ
Rumus komutator [A, BC] = [A, B]C + B[A, C]
Sehingga: [x, px ]px + px [x, px ]Ψ
= [iℏ px + px iℏ] Ψ
= [2 iℏ px ] Ψ
dΨ
= 2 iℏ. −iℏ dx
dΨ
= 2ℏ2 dx

c. [Lx,Ly] = [LxLy – LyLx] Ψ

Lx = y pz – z py
Ly = z px – x pz
Lz = x py – y px
= [(y pz – z py) (z px – x pz) - (z px – x pz) (y pz – z py)] Ψ
= [(y pz z px - y pz x pz - z py z px + z py x pz) – (z px x pz - z px z py –
x pz y pz - x pz z py)] Ψ
= [y pz z px - x pz z py] Ψ
dz dz
= [𝑦 (−iℏ) dz px - x(−iℏ) dz py] Ψ

= [𝑦 (−iℏ) px - x(−iℏ) py] Ψ

= (−iℏ)Ψ (y px − x py)
= iℏ Ψ(x py − y px)
= iℏ LzΨ
d. [Lz ,L2] = [Lz L2 – L2 Lz] Ψ
L2 = Lx2 + Ly2 + Lz2
Lz = x py – y px
Lx2 = Lx Lx
 = (y pz – z py) (y pz – z py)
= y pz y pz - y pz z py - z py y pz + z py z py
= - y pz z py - z py y pz
= iℏ y py + iℏ z pz
Ly2 = Ly Ly
= (z px – x pz) (z px – x pz)
= z px z px - z px x pz - x pz z px + x pz x pz
= - z px x pz - x pz z px
= iℏ z pz + iℏ x px
Lz2 = Lz Lz
= (x py – y px) (x py – y px)
= x py x py - x py y px - y px x py + y px y px
= - x py y px - y px x py
= iℏ x px + iℏ y py
Lx2 + Ly2 + Lz2 = iℏ y py + iℏ z pz + iℏ z pz + iℏ x px + iℏ x px + iℏ y py
= 2 iℏ y py + 2 iℏ z pz + iℏ x px
= 2 iℏ (x px + y py + z pz)
Lz L2 = (x py – y px) 2 iℏ (x px + y py + z pz)
= 2 iℏ (x py x px + x py y py + x py z pz - y px x px - y px y py - y px z pz
= 2 iℏ (x py y py - y px x px)
dy dx
= 2 iℏ (x (−iℏ) dy py – 𝑦 (−iℏ) dx px)

= 2 iℏ (x (−iℏ) py – 𝑦 (−iℏ) px)

= 2 iℏ(−iℏ)(x py – 𝑦 px)
= 2ℏ2 Lz
L2Lz = 2 iℏ (x px + y py + z pz) (x py – y px)
= 2 iℏ (x px x py - x px y px + y py x py - y py y px + z pz x py - z pz y px
= 2 iℏ (x px x py - y py y px)
dx dy
= 2 iℏ (x (−iℏ) dx py – 𝑦 (−iℏ) dy px)

= 2 iℏ (x (−iℏ) py – 𝑦 (−iℏ) px)

= 2 iℏ(−iℏ)(x py – 𝑦 px)
= 2ℏ2 Lz
 Kembali ke persamaan awal:
[Lz L2 – L2 Lz] Ψ
= (2ℏ2 Lz - 2ℏ2 Lz) Ψ
= 0 (komut)
𝜕 𝜕𝑛 𝜕 𝜕𝑛 𝜕𝑛 𝜕
e. [𝜕𝑥 , 𝜕𝑥 𝑛] = [𝜕𝑥 𝜕𝑥 𝑛 − ]Ψ
𝜕𝑥 𝑛 𝜕𝑥
𝜕 𝜕𝑛 𝜕𝑛 𝜕Ψ
= 𝜕𝑥 𝜕𝑥 𝑛 Ψ − 𝜕𝑥 𝑛 𝜕𝑥
x2
− ∂2
2. Tunjukkan bahwa Ψ = e 2 adalah suatu fungsi eigen dari operator (∂x2 − x 2 )
x2
∂2 2 ∂2 2 −
(∂x2 − x ) Ψ = (∂x2 − x ) e 2

x2 x2
∂2
= ∂x2 e− 2 − x 2 e− 2
x2 x2
𝑑 𝑑
= 𝑑𝑥 (𝑑𝑥 e− 2 ) − x 2 e− 2
x2 x2
𝑑 −
= 𝑑𝑥 (−x e 2 )− x 2 e− 2

Misalkan:
u = −x
u´ = −1
x2
v = e− 2
x2
v´= −x e− 2
sehingga:
x2 x2
𝑑 −
= 𝑑𝑥 (−x e 2 )− x 2 e− 2
x2
= u´v + v´u −x 2 e− 2
x2 x2 x2
− −
= (−1) e 2 + (−x e 2 )(−x) − x 2 e− 2
x2 x2 x2
= −e− 2 + x 2 e− 2 − x 2 e− 2
x2
= (-1) e− 2
= (-1) Ψ

x2
∂2
Ψ = e− 2 adalah fungsi eigen dari operator (∂x2 − x 2 ) dengan nilai eigen (-1)