wiarsayana86
Iklan
SARGAH I
PALET 1
Pawos 1
Pawos 2
Palemahan Banjar
Palemahan Banjar Adat Busana Kelod magenah ring wewengkon Desa Adat Baha, Desa Baha, Kecamatan
Mengwi, Kabupaten Dati II Badung, sane wates-watesnyane :
PALET 2
Pawos 3
Wewidangan Banjar
Wewidangan Banjar Adat Busana Kelod keepah dados kalih tempek sekadi ring sor :
– Tempek Kangin
– Tempek Kauh
Pesayahan A
Pesayahan B
Pesayahan C
Pesayahan D
Pesayahan E
Pesayahan F
Pesayahan G
Pawos 4
Kekuwub Banjar
Kakuwub Banjar Adat Busana Kelod manut Dresta luwir ipun :
Tegal, tebe, margi, carik utawi sawah sane wenten ring wewidangan Banjar Adat Busana Kelod
kasinanggeh telajakan Banjar Adat Busana Kelod.
Awig-awig lan Pararem miwah sehananing pasuaran Banjar Adat menggah, kaleleran ring wewidangan
lan kakuwuban Banjar Adat Busana Kelod.
Awig-awig lan Pararem ring telajakan Desa Adat Baha tan aran Menggah kainggilan.
SARGAH II
PALET 1
Pawos 5
Tri Hita Karana, tatwaning Agama, Bhuana Agung lan Bhuana Alit.
PALET 2
Pawos 6
Tetujon
Mikukuhin lan nyejeran tetujon tatwaning Agama Hindu mekadi “Moksartham Jagat Hita”.
Mikukuhin lan Nginggilan Tata Prawertinia Megama Hindu, manut Desa Kala Patra, lan Desa ngawi cara.
Ngerajegan kasukertan Banjar Adat lan pawongannia medasar antuk sagilik-seguluk, salunglung
sabayantaka, paras-paros sarpanaya, sekala muah niskala.
SARGAH III
PALET 1
Pawos 7
Anjek Piodalan ring Pura Melanting nemonin rahina Saniscara Kliwon Wuku Wariga (Tumpek Pengarah).
Tumpek wariga tan nemuning Purnama Tilem piodalan nyane sekadi ring sor :
Pawos 8
Krama Banjar Adat Busana Kelod patut nyiwi / nyungsung Pura Melanting
PALET 2
Pawos 9
Busana ngayah ritatkala mekarya ring Pura Melanting patut ngangge busana adat madia.
Busana ngayah ritatkala pacang mebakti / muspa patut ngangge busana adat jangkep.
Sane kebawos tan dados ngeranjing ke Pura Melanting / Karang Suci sekadi ring sor :
– Sebel di raga
– Sebel kematian
– Wong edan
– Sakit lefra
– Barang-barang sane leteh sekadi : tulang, rambut lan sane lianang sane mawit saking mayit utawi
setra.
– Makeratan
– Mewarih
– Sadurung ngadegan, utawi ngalinggihang Ida Betara Krama Banjar nenten kepatutan maturan.
– Rikanjekan Piodalan Krama Banjar Adat Busana Kelod patut ngaturan bakti / muspa sinarengan
sane kaenter olih juru sapuh / sulinggih.
– Sarana muspa minakadi : sekar, dupa lan kwangen patut kebakta olih pamedek/sang sane
muspa.
Rikala Piodalan nyatur wenten wali topeng, yaning wenten Krama Banjar Adat mapikayun mawinten
kedadosan, sakewanten sane kapica wantah upakara pawintenan kemanten, nanging sane kayun
mawinten inucap patut masadok ring prajuru sadurung mekarya nyamuh tur ngaturan dana punia utawi
pinuku manut perarem ritatkala nyanggra acara inucap.
Silih sinunggil Krama Banjar sane mapunia wali ritatkala odalan sekar taman / jaba jero kedadosan
maturan sejangkepnyane, yening wenten saldo dados dwruwen Banjar.
Pawos 10
Wali / Wewalian
Rikanjekan Krama Banjar Adat ngaturan Piodalan ring Pura Melanting (Dewa yadnhya nyatur lan bhuta
yadnya) patut kawentenan wali topeng lan santhi.
Pawos 11
Rikanjekan Krama Banjar ngaturan Piodalan ring Pura Melanting patut kapuput olih :
– Sulinggih/Pandita
– Mangku Peletan
Taler Tri Manggalaning yadnya patut kemanggehan
PALET 3
KEASRIAN PURA
Pawos 12
– Sane patut ketandur ring Pura Melanting / Karang Suci sarwa bunga lan plawa.
– Telanjakan Pura Melanting, merajan, sanggah patut kapiara kebersihan, kesucian lan
keasriannyane.
PALET 4
Pawos 13
Puangkidan
Pengayah lanang utawi istri sane nunggal yening sungkan polih puangkidan jangkep selamin ipune
sungkan.
Pengayah nunggal luas utawi wenten keperluan asasih polih puangkidan apisan (arahina).
Oka utawi putra sane polih ngayah wenten sungkan polih puangkidan sekadi ring sor :
– Yan sang sungkan kantun jenek ring wewidangan Banjar Busana Kelod polih puangkidan atenga
ayah, selamin okane sungkan.
– Yan sang sungkan metamba ninggal saking wewidangan Banjar Busana Kelod polih puangkidan
jangkep lanang istri selamin okane sungkan.
Yening sang polih ngayah ngewangun ring karang ayahan ipune polih puangkidan apisan (arahina)
jangkep lanang istri.
Sang sane polih ngayah ngawentenang acara lan upakara ring karang ayahan ipun taler polih puangkidan
sekadi ring sor :
Karya nyekah utawi pitra yadnya polih puangkidan jangkep 7 (pitung) rahina.
– Yening wenten silih sinunggil krama Banjar padem nemonin wenten karya yadnya ring kahyangan
tiga sane dados amongan Banjar Busana Kelod sane polih puangkidan sane ngawakin kemanten.
– Yening wenten krama banjar padem nemoning wenten karya yadnya ring Pura Melanting sane polih
puangkidan manut dudonan cuntaka.
Pawos 14
Cuntaka
Keruron sane sebel / cuntaka wantah reraman ipun lanang istri lamin ipun 42 (petang dasa kalih) rahina.
Padem rare (seda alit) sane tan ngangge padewasan sane kecuntakan sekeluargan ipun lamine 42
(petang dasa kalih) rahina.
Padem madius :
Padem Matanem :
Sebel Banjar
Sane kabawos sebel Banjar, wantah asing-asing krama Banjar wenten padem, krama Banjar patut
ngambil sebel/cuntaka lamin ipun 3 (tigang) rahina ngawit saking pakutangan, yening sampun umandang
mantri sebel banjar inucap, ical.
Yening wenten krama banjar ngambil pengabenan umandang Mantri wusan ngerorasan krama banjar
nenten sebel.
PALET 5
Pawos 15
Yening wenten krama Banjar Adat maderbe karya sane kaucap manut pemargin yadnya, patut
kapicayang galah pemargi.
Saluwiring sane menggah ring ajeng patut kewijaksanain olih pengurus Adat lan Dinas.
I Krama Banjar nenten dados piwal ring kawentenan Desa ngawecara / Desa mawacara.
SARGAH IV
PALET 1
Pawos 16
Ring suang-suang telajakan krama Banjar patut miara keasrian, kebersihan tan katandurin taman
telajakan.
Ring sajeroning telajakan Banjar, patut ida dane Banjar miara keasrian, kebersihan lan katandurin antuk
taman telajakan.
PALET 2
TANEM TUWUH
Pawos 17
Taru utawi tanem tuwuh sane ngaliwat kapisaga / margi patut kabecikan antuk sang sane maderbe taru
inucap.
Tanem tuwuh sane nyengkalen kapisage sane wewasta Bencana Alam patut kaupakara antuk sane
maderbe Taru lan sane keni bencana majalaran antuk upakara pangulapan lan prasita.
Tanem tuwuh sane nyengkalen kapisaga majalaran antuk mabah-ebahan sane maderbe taru inucap
patut :
Tanem tuwuh sane sampun kawara / kasambat pet nyengkalen / ngerubuhin wewangunan kapisaga sang
sane maderbe taru inucap patut :
– Mecikan wewangunan sane karubuhin mejalaran antuk prabiya sang sane madue kayu inucap.
Yening wenten pepayonan ngelikadan ring wates, prajuru patut micayang pamutus ring sapasira
pepayonan / taru punika patut kapicayang.
Yening wewidangan Banjar Adat Busana Kelod metu taru salah bikas sekadi :
Sang sane maderbe taru inucap patut ngupakara taru antuk Prasita lan pecaruan, sane kamargiang rikala
nemu rerahinan, lan tarune punika patut kararung.
PALET 3
Wates Karang
Wates karang sane majerapitan patut kategen olih sang sane maulu ke wates inucap manut dresta.
Pawos 19
Ring karang palemahan nenten kadadosan nunjel sawa / mayit, nenten dados ngenahin barang sane
kaucap ngeletahin wewidangan Banjar.
Yening mekarya wewangunan ke-taben, wates punika patut wenten a-tampak terus hidup / ajeg. Yening
makarya wewangunan ring wates ka-ulu, a sampel baledanne mangde tetap ajeg. Sang sane piwal
mangda kabecikan antuk sang sane makarya wewangunan inucap.
Makarya wates majalaran antuk turus hidup, tegeh turus nenten dados ngelintangin 2 (kalih) meter.
Yening jagi masepatan karang, patut ngerereh sisi wates ulu karang, baledan karang tetap ajeg. Rikala
masepatan patut naur pinuku ring Prajuru pinaka Saksi. Ageng Alit pinuku manut Pararem Banjar. Prabiya
masepatan lan pinuku rikala masepatan ketanggung olih sang sane maderbe kaberatan.
Nenten kadadosan ngura/ngutang kotoran ka-pisaga kejelinjingan ka-margi lan ke telabah, yening piwal
patut kawara olih prajuru.
SARGA V
PAWONGAN MANUT PAWONGAN
PALET 1
Pawos 20
Krama Banjar
Sane magenah ring wewidangan Banjar Adat Busana Kelod, tur tinut ring awig-awig lan pararem Banjar
Adat Busana Kelod.
Meagama Hindu, tur nyungsung Pura Melanting Br. Busana Kelod, Pura Kahyangan Tiga Desa Baha.
Asing-asing Krama Banjar Busana Kelod maderbe hak lan kewajiban sane pateh.
Pawos 21
Ayahan Banjar
Ayahan ngarep : nyangra sejeroning ayah-ayahan sakeng Desa Adat Baha, Tios ring ayahan Desa
kesanggra antuk pengayah sami.
Mayusa 70 warse ngelakungin patut sampun lepas ayah, ayah punika patut kagentosin.
Ayahan gemba kedadosan ngayah yaning nenten wenten ayah penyelediyi. Yening nenten meresidayang
ngayah kedadosan numbas ayah 6 (enem) sasih mapengarga manut perarem Banjar.
Yening wenten ayah sampun lepas sakewanten waris ipun wenten magenah ring tios Desa (secara
administrasi) tur ayah tunggil, kedadosan numbas ayah pengargan ipun manut perarem Banjar.
Yening wenten ayah balu sane mobot, patut ngayah sepatutne (lanang istri).
Pawos 22
Tedun Mebanjar
Asing-asing krama banjar sane ngepah karang sane kaupasaksi antuk prajuru patut tedun ngayah ngarep
masengker a sasih maduluran :
Prabiya rikala masepatan / ngepah karang mangda ketaur olih sang sane keberatan.
Magingsir genah ring wit ipun, masengker 3 (tigang) warsa patut tedun ngayah ngarep. Pemargin ipun
patut sekadi ring sane kebawos : pawos 22, wecana 1.
Yaning wenten anak tiyos banjar tedun magenah ring wewidangan Banjar Adat Busana Kelod sepatutne
tedun ngayah maduluran antuk :
Naur pemopog, sane dados kacicil ping tiga galah penelas / lunas 1 (siki) warsa.
Tedun ngayah banjar wit sakeng mapekurenan masengker 3 (tigang) sasih patut tedun ngayah pangele.
PALET 2
Dudonan Prajuru
Prajuru sane kantun menggah ring kayun banjar, lan prajurune punika kari kayun ngayah, dados
kaunggahang malih.
Rikala makarya prajuru kasanggra olih : Kasinoman wates ipun ngayah a sasih.
Rikala mekarya yadnya (adat) ring Banjar, patut wenten upakara pinaka cenengan pengurus,
penyanggran pengurus lan pemangku minekadi :
– Ring : Pura Melanting ngatik 11, ring Bale Adat ngatik 7 (pitu) pewarengan ngatik 11
(solas), Bale kulkul ngatik 33 (telung dasa tiga).
Prajuru Dinas : uning memaca lan nulis huruf latin sekirangnyane tamat SMA.
Kelihan Dinas kajudi antuk banjar adat utawi KK manut pesuaran makehan paras paros serpanaya.
Rikala wenten karya ageng / sekel Ida dane Banjar patut mekarya mancagera.
Pikolih prajuru adat lan Hansip, agengnyane manut sekadi pararem Banjar.
Pawos 24
Indik Sekehe-Sekehe
Sekancan sekehe-sekehe sane wenten ring sejeroning wewidangan Banjar Adat Busana Kelod patut tinut
ring pemargin awig-awig lan pararem Banjar Adat Busana Kelod.
Krama Banjar patut ngayoman sekehe-sekehe sane wenten ring wewidangan Banjar Adat Busana Kelod.
Sekehe-sekehe sane kaunggahan dados druwen Banjar wantah : sekehe gong, sekehe angklung, sekehe
teruna-teruni lan sekehe santi.
Sekehe-sekehe sane wenten lianang ring pemaksan Pura sane wenten ring wewidangan Banjar Adat
Busana Kelod patut masadok indik kawentenang sekehe nyane ring Prajuru, tur naur pinuku manut
pararem.
Pawos 25
Druwen Banjar
Sekehe Angklung
Sekehe Gong
Sekehe Pesantian
PALET 3
INDIK KULKUL
Pawos 26
Ring Banjar Adat Busana Kelod kajejerang kulkul lanang lan kulkul wadon / istri.
Kulkul Banjar tan wenang katepak yening tan manut ring awig-awig lan pararem Banjar Adat Busana
Kelod.
Ngerorod ngemaling : Sang sane ngemaling rikala ngelemakuin suaran kulkul patut ke Balai Banjar,
sesampunne puput bebawosan wawu dados banban.
Keicalang : bulus atulud, yening sampun keniang, raris masuara gangsar banban.
Umah puwun : bulus atulud raris banban jantos genine punika padem.
PALET 4
PARUM / PARUMAN
Pawos 27
Pasuaran parum wawu kemanggehang yening Krama Banjar sampun ngerawuhin ngelintang sakeng
sebagi.
Sadurunge paruman kekawitan, patut ngaturang upakara paruman : Canang Sari, canang pengrawos
sane kekaryanin olih kasinoman rikanjekan penyalin kesinoman.
Yening wenten silih sinunggil krama banjar pacang maruman banjar patut :
– Ngaturang upakara : Peras Daksina jangkep, canang sari, canang pengrawos, tur naur pinuku
paruman sane agengnyane manut sekadi pararem Banjar.
– Pasuaran sane keambil kedasarin antuk gilik seguluk, paras paros sarpanaya, selunglung
sebayantaka.
Ayah Istri
PALET 5
Pawos 28
Patis
Seluwirin warga banjar padem sane ngangge padewasan, patur polih patis/patus. Ageng alit manut
pararem banjar.
Patis patut ketaur ngawit sakeng pade jantor pekutangan, macihna antuk pasuaran kulkul.
Pawos 29
Utpeti
Utpeti ring sane ngerorod / ngerangkat sepatut ipun merupa beras, jangan lan enog.
Utpeti ring sang sane maderbe karya yadnya, manut dudonan yadnyane.
Sekancan sane merupa pajak / retribusi saking guru wisesa / pemerintah patut ketaur.
Pawos 30
Dana Punia
Pemargin dana punia mangda kedasarin antuk manah lan pikayun sane lasia lan suci nirmala.
PALET 6
PENYANGGRAN BANJAR
Pawos 31
PALET 7
DUNUNGAN
Pawos 32
Indik Dunungan
Sane kewastanin dunungan inggih punika : asing-asing jadma sane jenek ring wewidangan Banjar Adat
Busana Kelod, ngelintangin arahina (1 hari/24 jam).
Silih sinunggil krama banjar sane nerima dunungan patut mesadok ring prajuru lan makta surat-surat
jangkep, wates galah mesadok 3 (tigang) rahina.
Sane nerima dunungan nenten ngawentenan sadok jantos asasih, ipun patut naur domisili sane
makehnyane manut pararem banjar, lan ngaturang ida dane banjar wedang lan lanjaran.
Sane nerima dunungan patut nanggung jawaban mantuk ring sang madunungan.
PALET 8
Pawos 33
Merebat, mesesimbing / mebawos sane nenten patut ring karang suci lan genah umum.
Pawos 34
Duratmaka
Sane kesinanggehang duratmaka / maling, yening sang sane melaksana sampun mayusa 15 (lima molas)
warsa ngelangkungin.
Pawos 35
Pekraman
Nyelek-nyelekin, mengancam, mapisuna lan nyemseman prajuru rikala ngemargiang awig-awig lan
pararem banjar.
Maka sami pelaksana sane menggah ring pawos 33 rauh 35 indik pemargin pamidanda lan
dudonannyane kaenggahan pararem Banjar.
PALET 9
MAPELEGAN
Pawos 36
Undangan
Saluwiring pekraman Banjar kedadosan ngundang Banjar, utawi pekraman Banjar ritepengan medruwe
karya adat / yadnya. Indik ngundang Banjar dudonannyane manut pararem Banjar.
Saluwiring Krama Banjar sane madruwe karya adat patut ngundang prajuru Banjar Dinas / Adat.
Bebaktan
Indik bebaktan sane patut kebakta rikala kundangan / keundang, manut pekaryan sane kelaksanayang
olih sang madruwe karya. Ageng alit bebaktan manut kawentenan sang sane kaundang.
Pesalin
Asing-asing sane keundang tur makta bebaktan patut polih pesalin. Ageng alit pesalin manut pararem
banjar.
PALET 10
SALAH WETU
Pawos 37
PALET 11
LELUPUTAN
Pawos 38
Indik Leluputan
– Hansip
– Kraman
– Kerta Desa
Ritatkala wenten karya adat (yadnya) ring banjar / ring Pura Melanting, Pengurus Adat lan Dinas lan
Pemangku Kahyangan nenten keni urunan.
Ritatkala wenten karya yadnya ring Kahyangan Tiga, sane polih luput wantah Prajuru Adat/Dinas lan
Kraman.
MANUSA YADNYA
Pawos 39
Metatah
Ngerorod
Metatah
Ngerorod / Ngerangkat
– Tunggal purusa
– Makedeng ngad / pegat sot
– Tumin / temen
– Upakara petiwangi
– Upakara pemarisuda
Angguran
Yening wenten anak lanang/istri memondok solah ipun sekadi anak metunangan, yening sampun
keuningan antuk prajuru/kesadok antuk sang sane maderbe genah, mejalaran antuk yusan sang kalih
sampun manut, patut keambil, sengker ipun :
– Memadik
Ngelemakuin / Ngakuin
Makta surat-surat lengkap berupa surat pernyataan sane memuat : sang sane lanang/istri sampun pada
arsa pacang merabian.
Ritatkala sampun ketepakang kulkul antuk sang sane kapandung sane memandung mangda rawuh ke
Balai Banjar Adat Busana Kelod pacang ngangkenin memandung anak istri punika.
Sang sane memandung patut naur peti kentongan maduluran antuk canang sari, lan naur pinuku manut
perarem Banjar.
Ring pemargin ngerorod ngemaling patut ketepakan kentongan masengker 15 (limolas) rahina ngawit
sakeng kepandung.
Mabyakawonan
Saduring mabyakonan ring natah peumahan, nenten kedadosan ngeranjing ke karang suci
(sanggah/pemerajan).
Regu penyaksi makta sangan / nampi sangan polih ajengan (ngatik 5).
Penyaksi pewarangan rikala mejauman mangda naur pinuku sane ageng nyane manut perarem banjar.
– Nasi pengenduh
– Ring saking dure desa, patut ngewentenang pekilitan berupa jinah Rp.100.000 (seratus tali
rupiah).
Silih sinunggil Krama Banjar Adat sane makta sanganan / mejauman dados ngarsayang sanganan ring
Krama Banjar Adat manut pengarsan sang maderbe karya indik pewales manut pararem.
Ngambul Mapakuren
Mawit sakeng Banjar Busana Kelod, mangda nginutin pararem Banjar Busana Kelod.
– Ngambul mapekurenan lintangan teken 3 (tigang) sasih mangda nyantenan indik kawentenan ipun
mapakurenan ring sang prajuru mejalaran surat-surat jangkep.
– Sesampune ngambul lintangan 3 (tigang) sasih raris malih atep mapekurenan, pamutus ipun manut
perarem Banjar Adat Busana Kelod.
Pemargin ritatkala silih sinunggil wenten wargi Banjar pacang ngangkat sentana / waris mangda :
– Sang sane keangkat waris/sentana mawit sakeng lelintingan keluarga purusa, yening nenten
wenten ring keluarga purusa wawu kedadosang sakeng lelintingan keluarga predana. Pet nenten polih
makasami wawu kedadosan ngerereh lianang (nenen nginutin tetalian keluwarga).
– Mangda wenten cihna pada arsa (adung arsa) saking sang keangkat sentana lan sang sane pacang
ngangkat sentana.
Prajuru patun nguningan ring paruman Banjar indik kawentenan warginnyane pacang ngangkat sentana
tur kawentenang sang sane pacang keangkat sentana.
Risampune galah 3 (tigang) sasih kelangkungin, tur nenten wenten sane nyangke pemargin ngangkat
sentana kelanturan mejalaran antuk upakara pamerasan keupasaksi antuk paruman Banjar, lan ngaturan
pinuku penyaksi ngangkat sentana sane agengnyane manut perarem Banjar.
Rikala meupasaksi ring paruman Banjar, sang sane keangkat sentana mangda nyarengan tur patut
ngawentenan atur pinaka sima krama ring warga banjar.
PALET 13
PATIWAN-TIWAN
Pawos 40
Dudonan Patiwan-tiwan
– Sane ngangge padewasan lan sane nenten gangge padewasan, sane mekarya eteh-eteh
pagulungan sebagi banjar adat lanang istri.
Krama Banjar Adat Lanang sebagi patut tedung ngayah mekarya jantos puput sepolah palih ipun, sang
sane padem patut kagulung.
Makutang metanem
Ida dane banjar adat lanang-istri patut tedun mekarya jantos puput sepolah palih ipun.
Yening wenten silih sinunggil krama banjar padem ritepengan piodalan ring Pura Melanting utawi ring
Pura Kahyangan Tiga sane dados amongan Banjar Adat Busana Kelod, masengker 3 (tigang) rahnina sang
madruwe lampus polih sebagi Banjar rauh puput sepolah palih ipun. Rikala punika kulkul Banjar nenten
dados katepak, Banjar sane polih mekarya polih sebel tigang rahina, sang madruwe lampus polih sebel
42 (petang dasa dua rahina). Jinah paringkesan patut katebus olih sang madruwe lampus sane ageng
alitnyane manut perarem.
Krama banjar adat lanang kemanten sane tedun makarya jantos puput sepolah palih ipun.
Yening wenten krama banjar lampus ritepengan piodalan ring Pamongan, Pura Melanting lan Pura
Kahyangan Tiga sane dados amongan Banjar Adat Busana Kelod masengker 3 (tigang) rahina pemargin
ipun :
– Sane madruwe lampus polih banjar sebagi lanang lan istri.
Ida dane Banjar adat lanang istri patut tedun mekarya mungwing jinah paringkesan sane dados keambil
wantah jinah tatakan bahu lan pagemel.
Dius Kumeligi
Yening dewasa makutang lintang saking 1 (arahina) krama Banjar sebagi patut tedun ngayah mekarya
lanang istri jantos puput sepolah palih ipun.
Ritat kala makutang ida dane banjar adat lanang istri patut nyarengin, ritat kala mekarya ida dane banjar
patut keaturin kopi lan lanjaran, rikala ring setra ida dane banjar patut taler keaturing wedang, lanjaran
lan sanganan pamuhun.
– Daksina pengawak
Yening pedewasan ipun nadak (arahina) Ida dane banjar lanang istri patut tedun mekarya sepolah palih
nyane pateh sekadi ring ajeng.
Suasta Geni
Pemargin Banjar pateh sekadi ring dius kumaligi sakewanten sidakarya ritepengan mekarya ulam banten
sane polih giliran mekarya polih ajengan.
Pranawa
Silih sinunggil ida dane Krama Banjar Adat madruwe karya mapranawa mangda maruman Banjar Adat.
– Sang maderbe karya dados ngambil warga Banjar 10 (dase) diri pinaka mancagra.
– Ida dane Banjar lanang istri patut polih ajengan apisan (panyemeng) lan tegak lanang istri nanging
tegag inucap patut katebus antuk jinah ageng alitnyane manut pararem.
– Surudan bebangkit mangda katur ring Banjar, tur dados katebus antuk jinah ageng alitnyane
manut pararem.
– Pemalaspas reranggen utawi wadah sane ngangge pepalihan mangde keaturing ring sang tukang.
Ritatkala mekarya mebat (mekarya ulam banten lan pesanguan) ida dane Banjar Adat lanang polih
ajengan panyemeng. Tur ritatkala nemonin rahina pakutangan ida dane Banjar adat lanang istri polih
ajengan panyemeng lan tegak tabuh kalih nanging tegak inucap patut katebus antuk jinah pengargan
tegak manut pararem.
– Bale pawedan
– Surya
– Bale gong
– Pebasmian
– Bale salunglung
– taban
– Pemalungan
Ritatkala makarya ulam banten ida dane Banjar Adat patut sami nyarengin.
11. Nganyut
Sane polih nyarengin nganyut wantah sebagi ayah Banjar Adat lanang istri sane dados pengarep karya
inucap.
12. Batu-batu
Sahananin karya patiwan-tiwan sane kemargiang olih krama Banjar Adat Busana Kelod patut polih batu-
batu manut dudonan karya. Ageng alitnyane manut pararem Banjar.
13. Gebagan
Sang nadruwe lampus patut polih gebagan saking krama Banjar Adat Busana Kelod.
Asing-asing krama banjar medruwe karya lampus kedadosan nyelang Balai Banjar nanging wusan
pekutangan ngewentenan caru penyapsap ayam brumbun jangkep polah palih ipun.
SARGAH VI
PALET 1
Pawos 41
Dedosan
Sane patut keni dedosan inggih punika asing-asing krama Banjar sane nenten tinut ring dedauhan lan
arah-arahan kesinoman utawi prajuru ritatkala :
– Parum / paruman
– Karya ngeroyong
– Mekarya wewangunan
Asing-asing krama banjar nenen kedadosan keni dedosan neren ping 3 (tiga) lianang ring sang sane keni
dedosan punika kesinahan ipun sungkan.
Pawos 42
Pamidanda
Sane patut katibakan pamidanda inggih punika asing-asing krama banjar sane mamurug/piwal ring
pemargin awig-awig lan pararem banjar.
Asing-masing krama banajr sane sampun ketibakan dedosan neren / nekeh ping 3 (tiga) lan sane keni
dedosan punika, nenten sangkanan sungkan.
RERAMPAGAN
Pawos 43
Silih sinunggil krama banjar sane negung urunan utawi pamidanda masengker 3 (tiga) sasih patut
kerampag.
– Barang sane kerampag nginutin petiwakan makeh urunan utawi denda ipun.
– Kelaksananin antuk prajuru desa, Hansip lan kesaksi untuk krama banjar kewakilin antuk 3
(tigang) diri.
Berana sane kerampag masengker 9 (siya) rahina nenten katebus kedadosan kelelang ring pekraman
banjar manut pengargan ipun.
SARGAH VII
PALET 1
Pawos 44
Paruman banjar patut ngamedalan / pararem angge mitegepin awig-awig, lan ngentosin pararem sane
sampun tan manut ring pekarsan krama banjar.
Daging sehananing pararem manut utawi sepemargi ring awig-awig Banjar Adat Busana Kelod, lan Desa
Adat Baha.
Mekadi pamutus pasuaran, patut nginggilan kesusilan kemanusan, manut ring loka dresta, Agama Hindu,
Sastra, Purwa lan Desa ngawi Cara.
PALET 2
Pawos 45
– Sesampune awig-awig kemargian, raris wenten ngemangguhin sengke / nenen manut ring
pekarsan banjar, awig-awig, lugra keparipurnayang.
– Sekancan sargah, palet rauh pawos sane kagentosin utawi kabecikan patut kasurat medasar antuk
pararem banjar.
– Indik pamargin sane nyantenan ageng alit pamidanda, dedosan lan leluputan sane nenen
menggah ring awig-awig puniki pacang kepuputan mejalaran antuk perarem utawi pasuaran banjar.
Iklan
Kategori: Uncategorized
Wiarsayana86's Blog
Kembali ke atas
Iklan