Anda di halaman 1dari 6

LOGARITMA

A. PENGERTIAN
Logaritma merupakan invers dari bilangan berpangkat/ eksponen. Hal ini dapat ditunjukkan
melalui hubungan sebagai berikut :
a c
log b=c artinya a =b
Dengan a, b > 0 dan a ≠0 a = bilangan pokok
b = bilangan hasil
c = bilangan numerus
Contohnya :
2 3
1. log 8=3 artinya 2 =8
3 4
2. log 81=4 artinya 3 =81
5 ........
3. log 625=4 artinya ..... =........

B. SIFAT – SIFAT LOGARITMA

Sifat 1 : log ( axb )=log a+log b


Contoh :
Diketahui log 2 = 0,3010 dan log 3 = 0,4771
Tentukan nilai :
a. log 6 c. log 18
b. log 12 d. log 36
Jawab
a. log 6 = log ( 2 x 3 ) c. log 18 = log ( …..x……x…… )
= log 2 + log 3 = log ….. + log …. + log ….
= 0,3010 + 0,4771 = ….. + …. + ….
= 0,7781 = ….

b. log 12 = log ( 2 x 2 x 3 ) d. log 36 = log ( …..x……x...…x….. )


= log 2 + log 2 + log 3 = log …+ log …+ log … + log …
= 0,3010 + 0,3010 + 0,4771 = ….. + …. + ….+….
= 1,0791 = ….

a
Sifat 2 :
log ()
b
=loga−log b

Contoh :
Diketahui log 2 = 0,3010 , log 3 = 0,4771 dan log 7 = 0,8451
Tentukan nilai :
3
a. log 2
b. log 3,5
c. log 210
Jawab
3 7
a. log 2 = log 3 – log 2 b. log 3,5 = log 2
= 0,4771 – 0,3010 = log 7 – log 2
= 0,1761 = 0,8451 – 0,3010
= 0,5441

21
c. log 2,1 = log 10
....x ....
= log ....
= log… + log… - log…
= ……..+ …….. - …….
= ……..

LATIHAN 1

1. Diketahui log 5 = 0,6989 dan log 7 = 0,8451


Tentukan nilai :
a. log 35
b. log 175
c. log 245
2. Diketahui log 3 = 04771 dan log 5 = 0,6989
Tentukan nilai :
3
a. log 5
b. log 6
c. log log 1,5

a
Sifat 3 : log a=1
Contoh ;
2 5
a. log 2=1 c. log 5=1
3 8
b. log 3=1 d. log 8=1
Jika antara bilangan pokok dan bilangan hasil memiliki nilai yang sama maka nilai logaritma
bernilai 1

n
Sifat 4 : log a =n . log a
Contoh :
Diketahui log 2 = 0,3010 dan log 3 = 0,4771
Tentukan nilai:
a. log 16 c. log 27
b. log 64 d. log 243
4 ......
a. log 16 = log 2 c. log 27 = log .....
= 4 . log 2 = …… x log …..
= 4 ( 0,3010 ) = ….. ( ………..)
= 1,204 = ….
6 ......
b. log 64 = log 2 d. log 243 = log .....
= 6 . log 2 = …… x log …..
= 6 ( 0,3010 ) = ….. ( ………..)
= 1,806 = ….

p
a log a
log b= p
Sifat 5 : log b
Contoh :
Tentukan nilai dari :

8 log32 log.... .. . 49 log .......


log 32= 27 log 125= log216=
a. log8 b. log.... .. c. log ......
2 3 .....
log 32 log27 log......
=2 =5 =.....
log 8 log125 log......
2
log 25
3
log....... ... ..
=2 =5
log 23 log....... ... ..
......
log ............
=......
log ............
5 . 2 log 2 ..... 3 log......
= 2 =
3 . log 2 ...... 5 log ......
......
..... log ......
= ......
...... log......
5.(1) .......(.....) .......(.....)
= = =
3.(1) .......(.....) .......(.....)
5 ....... .......
= = =
3 ....... .......

LATIHAN 2

1. Diketahui log 3 = 0,4771 , log 5 = 0,6989, log 6 = 0,7782

Hitunglah nilai :

a. log 125 d. log 625


b. log 729 e. log 675
c. log 1296 f. log 324
2. Hitunglah nilai :
9 9
a. log 81 d. log 27
4 27
b. log16 e. log64
81 125
c. log 3 f. log1296
3. Hitunglah nilai dari :
3
a. log 9+ 3 log 81
2
b. log 8+ 2 log 64
2
c. log 5+ 2 log50−2 log 25+ 2 log 40
3 1
log + 3 log54+ 3 log108−3 log 4
d. 6
an m a
log b m = . log b
Sifat 6 : n

Contoh :

25 3 3 3 6 6
log 43 = . 2 log4= . 2 log22 =2 . . 2 log2= .1=
a. 5 5 5 5 5
9 .... .. . .... .... ....
log 81=..... log ...... ... ... = . ... .. log ....= .1= =...
b. .... .... ....
25 .. .. . .. ... . .. .. ....
log 625=..... log........ ... . = . .. ... log....= .1= =...
c. ... . .. .. ....

a b c a
Sifat 7 : log b. log c. log d= logd

Contoh :
2 5 6 2 2 3 2
a. log 5. log 6. log 8= log 8= log 2 =3. log 2=3
3
b. log 4. 4 log 9. 9 log 2. 2 log 27=..... log.....=..... log..........=...... .... log .....=.......
5 3 ..... ..... ..... .....
c. log 3. log 125= log.....= log ..... =...... log.....=.....

a
Sifat 8 : log 1=0,a≠1 ,a>0
Contoh :
2
a. log 1=2 log 20 =0 . 2 log2=0
5 ..... .... .....
b. log 1= log ..... =...... log .....=.....
7
c. log 1=..... log .........=...... ..... log .....=.....
LATIHAN MANDIRI

Pilihlah salah satu jawaban yang paling tepat!

1. Jika log 2 = 0,3010 maka nilai dari log 25 adalah ….


a. 0,3980 d. 9,3980
b. 1,3980 e. 9,4080
c. 1,4080
12
log
2. Jika log 2 = 0,3010, log 3 = 0,4771 dan log 5 = 0,6990, maka nilai 125 adalah….
a. – 2,0179 d. 1,0179
b. – 1,0179 e. 1,4771
c. 0,0179
2 1
log 32+ 2 log 4−2 log
3. Nilai dari 8 adalah ….
a. 2 d. 8
b. 4 e. 10
c. 6
3 1 3
log + log9−3 log 3
4. Nilai dari 27 adalah ….
a. –3 d. – 2
b. –1 e. 2
c. 1
5. Jika log 2 = 0,301, log 3 = 0,477, maka nilai log 3,6 adalah ….
a. 3,857 d. 1,556
b. 2,857 e. 0,556
c. 1,857

6. Hasil dari log 25+log 12−log3 adalah ….


a. 2 d. 10
b. 5 e. 12
c. 8
2 8
7. Jika log 7=a maka nilai log 49 adalah ….
2
a
a. 3 d. a
1 2
a
b. 2 e. a
3

4
a
c. 7
3 3 3
8. Jika log 5=1,465 dan log 2=0, 673 maka nilai log 40 adalah ….
a. 1,346 d. 3,284
b. 2,346 e. 3,484
c. 2,958
p p p
9. Jika log 12− log 4+ log27=2 , maka nilai p yang memenuhi adalah ….
a. 3 d. 10
b. 6 e. 81
c. 9
10. Jika log 2=0,3010 dan log 3 = 0,4771, maka nilai log 120 adalah….
a. 1,0791 d. 1,7791
b. 2,7791 e. 1,4771
c. 2,0791

2
11. Jika log 2 = p dan log 3 = q, maka nilai dari log 12 adalah ….
q
2+
a. 2 p+q d. p
2 p+q
b. p+2 q e. p
p
2+
c. q
x
12. Jika log x = 0,666 dan log y = 0,444, maka nilai log y adalah ….
2
a. – 2 d. 3

b. √2 e. 0
c. 2
2 3 5
13. Nilai dari log 16+ log 27− log1 adalah ….
a. – 1 d. 5
b. 0 e. 7
c. 1
3 1 1
log −3 log
14. Nilai dari 9 27 adalah ….
a. – 5 d. 5
b. – 1 e. 6
c. 1
5 15
15. Diketahui log 3= p maka nilai log 81 adalah ….
3
p
a. 4 d. 1 + 4p
4p
b. p+1 e. 4 ( 1 + p )
p+1
c. 4p

Anda mungkin juga menyukai