REOG PONOROGO

NAMA : MUHAMMAD FAHREZA G

KELAS : XII – TMI – 3

NO ABSEN : 02

SMK NEGERI 1 DUDUKSAMPEYAN GRESIK

2020

i
 DAFTAR ISI

COVER............................................................................................................i
DAFTAR ISI ..................................................................................................ii
PEMBUKA ...................................................................................................iii
BAB I

PENDAHULUAN ……………………………………................... 1

1.1 Latar Mburi ....................................................................1

1.2 Formulasi masalah .........................................................2

1.3 Tujuan ............................................................................ 2

BAB II
PEMBAHASAN .............................................................................. 3

2.1 Sejarah Reog Ponorogo....................................................3

2.2 Carane Nindakake Reog Onorogo...................................4

2.3. Peran Karakter Ing Pagelaran Reog Ponorogo...............5

BAB III

PANUTUP

Kesimpulan ......................................................................... 6

Saran ................................................................................. 6

ii
 PAMBUKA

Sungkowo syukur ing ngarsane Gusti Ingkang Maha Kuwasa, amarga berkat sih-

rahmat lan panuntun dhumateng klompok kita bisa ngrampungake makalah iki

kanthi apik. Kita ora lali ucapake matur nuwun kanggo kabeh sing wis mbantu

kita ngrampungake makalah iki. Muga-muga kertas iki bisa mbantu para siswa

sajrone proses sinau babagan sinau, utamane ngerteni babagan

REOG PONOROGO

Pungkasane, sesuai karo paribasan "Ora Gading sing Ora Nrenyuh", kita

ngarepake kritik lan saran, utamane saka kanca lan uga saka bapak / ibu guru

sejarah. Kaleresan lan kasampurnane mung Allah sing Maha Mulya.

Kanggo sawetara tembung saka klompok kita, muga-muga kertas iki

bisa migunani kanggo kabeh kita.

iii
 BAB 1
PENDAHULUAN

1.1 Latar Mburi

Budaya tradisional jaman saiki wis diwiwiti, kabudayan minangka kabeh

perkara sing ana gandhengane karo aspek uripe manungsa sing urip

(digambarake) lan dienggo bareng. Reyog Ponorogo minangka seni tradisional

saka Jawa Timur, persis ing wilayah Ponorogo, lan seni iki minangka seni asli

Jawa Timur sing mambu mistis, tegese isih percaya babagan perkara sing gaib

utawa disebut Setan, mulane seni iki wiwit ditinggalake lan kita minangka

generasi penerus bangsa kudu njaga budaya daerah dhewe supaya mbesuke anak-

anak bisa nonton utawa ndeleng pertunjukan reyog ponorogo iki. Pamrentah lan

masarakat kudu nduweni peran aktif kanggo nglestarekake budaya iki supaya

budaya seni reyog ponorogo bisa lestari. Ing pamrentahan Walanda, reog

dianggep minangka seni sing bakal nggawa pengaruh lan cilaka pamrentah

kolonial Walanda. Pramila pangembangan seni reog Ponogogo ora nampa

tuntunan lan fasilitas.

Dampak saka kabijakan pemerintah Kolonial Belanda yaiku munculna

kumpul reog ing desa sing durung diatur kanthi apik kanggo seni reog. Akibate,

persaingan muncul ing antarane kelompok reog, nyebabake konflik politik sing

duwe pengaruh negatif marang seni reog ponorogo. Kajaba iku, masarakat uga

kudu ngerti babagan sejarah seni reyog ponorogo supaya bisa diwarisake

menyang generasi mudha, kanthi nglatih lan ngenalake tokoh ing seni reyog

iv
ponorogo, yaiku tanggung jawab pamrentah lan masyarakat kanggo nglestarekake

salah sawijining seni budaya khas jwa wétan yaiku seni nelpon memedi, dhemit

sing dikenal reyog ponorogo.

1.2 Formulasi Masalah

1. Opo Sejarah Reog Ponorogo?

2. Kepiye Carane Nindakake Reog Onorogo?

3. Opo Peran Karakter Ing Pagelaran Reog Ponorogo?

1.3 Tujuan

1. Kanggo Ngerteni sejarah Reog Ponorogo

2. Kanggo Ngerteni Carane nindakake reog ponorogo .

3. Kanggo Ngerteni peran karakter ing pagelaran reog ponorogo

v
 BAB II
PEMBAHASAN

2.1 Sejarah Reog Ponorogo

Intine, ana limang versi crita populer sing dikembangake ing komunitas
babagan asal-usul Reog lan Warok (Dinas Pendidikan lan Budaya, 1978-1979,
Reog ing Jawa Timur, Jakarta) .Pemimpin yaiku wong sing duwe ilmu utawa
kesucian lan menehi kawruh marang juan sing apik Salah sawijining crita sing
paling misuwur yaiku crita pambrontakan Ki Ageng Kutu, abdi raja nalika Bhre
Kertabhumi, Raja Majapahit pungkasan sing kuwasa ing abad ka-15. Ki Ageng
Kutu nesu karo pengaruh kuat garwane raja Majapahit sing asale saka China,
nanging uga nesu marang raja ing pamarentah sing rusak, dheweke uga ngerti yen
kekuwatane Kraton Majapahit bakal mungkasi. Dheweke banjur ninggalake raja
lan ngadegake kuliah ing ngendi dheweke mulang seni beladiri kanggo para nom-
noman, ilmu imunitas diri, lan ilmu kesempurnaan kanthi pangajab supaya para
mudha iki bakal dadi wiji kebangkitan jaman kerajaan Majapahit maneh. Ngerti
manawa tentarane cilik banget kanggo nglawan tentara kerajaan, pesen politik Ki
Ageng Kutu disampaikan liwat pagelaran seni Reog, sing dadi "sindiran" marang
Raja Kertabhumi lan kraton kasebut. Kinerja Reog minangka cara Ki Ageng Kutu
mbangun resistensi saka masarakat lokal kanthi nggunakake popularitas Reog.

Ing pagelaran Reog, topeng berbentuk singa sing dikenal minangka "singa
barong", raja ing alas, sing dadi simbol kanggo Kertabhumi, lan ing ndhuwur
kasebut ditanam karo bulu merak kanggo nyuda penggemar buta sing nuduhake
pengaruh kuat para kanca Cina sing mrentah saka ndhuwur kabeh gerakan.
kandhane. Jatilan, sing dimainake dening klompok penari gemblak sing nunggang
jaran babi, minangka simbol kekuwatan pasukan Majapahit sing kontras karo
kekuwatan warok, sing ana ing mburi topeng badut abang sing dadi simbol
kanggo Ki Ageng Kutu, piyambak lan ndhukung bobot topeng Singabarong sing

vi
umume luwih akeh luwih saka 50 kg mung nggunakake untu. Popularitas Reog Ki
Ageng Kutu pungkasane nyebabake Bhre Kertabhumi njupuk tindakan lan
nyerang kuliah kasebut, pemberontakan dening warok cepet diatasi, lan kuliah
kasebut dilarang nerusake ajaran warok. Nanging siswa Ki Ageng Kutu terus
kanthi rahasia. Malah, seni Reog dhewe isih diijolake amarga wis dadi
pertunjukan sing populer ing masarakat, nanging dalane crita duwe plot anyar ing
karakter rakyat Ponorogo yaiku Kelono Sewandono, Dewi Songgolangit, lan Sri
Genthayu.

2.2 Carane Nindakake Reog Onorog

Reog biasane dianakake ing sawetara acara kayata pesta, sunat lan preian

nasional. Seni Reog Ponorogo kasusun saka 2 nganti 3 tarian pambuka. Tarian

pertama biasane ditindakake dening wong lanang gagah 6-8 nganggo sandhangan

warna ireng, kanthi rai polesan abang. Penari kasebut nggambarake tokoh singa

sing gagah prakosa. Sabanjure yaiku tarian sing ditindakake dening bocah-bocah

wadon 6-8 sing nunggang. Sabanjure yaiku tari sing ditindakake dening bocah-

bocah wadon 6-8 sing nunggang jaran:

A. Tari pambuka

Ing reog tradisional, penari iki biasane dimainake dening penari lanang sing

nganggo busana wanita .. Tari iki diarani jaran kepang utawa tarian jathilan, sing

kudu dibedakake karo gaya tari liyane yaiku tensuda lumping. lucu diarani Bujang

Ganong utawa Ganongan.

B. Tari inti

vii
Sawise tarian pambuka rampung, adegan inti anyar ditampilake gumantung saka

kahanan sing ditampilake seni reog. Yen ana hubungane karo pernikahan, mula

sing ditampilake yaiku adegan katresnan. Kanggo sunat utawa sunat, biasane crita

pahlawan.Menehi seni seni reog biasane ora melu skenario terstruktur. Ing kene

tansah ana interaksi antara pamuter lan dalang (biasane pimpinan grup) lan

kadang-kadang karo pamirsa. Kadhangkala pemain sing lagi tampil bisa diganti

pemain liyane yen pemain wis kesel.

C. Tari panutup

Adegan pungkasan yaiku singa barong, ing ngendi aktor kasebut nganggo topeng

berbentuk singa kanthi makutha sing digawe saka bulu merak lan nuduhake

kekuwatan pejuang kanggo ngangkat dada merak sing bobote udakara 50

kilogram kanthi kekuatan gigitan untu ing pertunjukan kasebut. Bobot topeng iki

bisa nganti 50-60 kg. Topeng abot iki digawa para penari nganggo untune.

Kemampuan kanggo nindakake topeng iki ora mung dioleh kanthi latihan sing

gigih, nanging uga dipercaya bisa dipikolehi dening praktik spiritual kayata pasa

lan tapa. unik, endah lan munggah. Salah sawijining klompok Reog biasane

kalebu Warok Lama, yaiku nomor warok, pembarong lan penari Bujang Ganong

lan Prabu Kelono Suwandono. Gunggunge kelompok reog yaiku 20 nganti 30

wong, peran utama yaiku tangane warok lan pembarongnya.

viii
2.3 Peran Karakter Ing Pagelaran Reog Ponorogo

JATHILAN

Jathil minangka hussar lan dadi tokoh seni Reog. Jathilan minangka tarian
sing nggambarake ketrampilan para penunggang jaran sing latihan kanggo
nunggang jaran.

WAROK

"Warok" sing asale saka tembung panguwasa yaiku wong sing duwe tekad
murni, menehi panuntun lan proteksi tanpa strings. Warok yaiku wong
kang duwe wewarah (wong sing duwe wewenang). Ateges, ana sing dadi
warok amarga dheweke bisa menehi instruksi utawa mulang wong liya
babagan urip sing apik

BARONGAN

Barongan (Merak Gantung) minangka peralatan tarian paling dominan ing

seni Reog Ponorogo. Ing bagean kalebu; Kepala Macan (caplokan),
digawe saka kayu, pring, rotan, ditutupi kulit Gembog Tiger

KLONO SEWANDONO

Klono Sewandono utawa Raja Kelono yaiku raja sihir mandraguna sing
duwe pusaka sing dipercaya ing bentuk Cemeti sing kuat banget kaya Kyai
Pecut Samandiman ing endi wae dheweke lunga, raja sing ganteng lan
enom mesthi nggawa pusaka.

BUJANG GANONG

Bujang Ganong (Ganongan) utawa Patih Poet Anom minangka salah

sawijining tokoh sing nyenengake, lucu lan sekaligus duwe keahlian ing

ix
 seni beladiri supaya ing saben penampilan dheweke mesthi ditunggu para
pamirsa, utamane bocah-bocah.

BAB III

PANUTUP

 Kesimpulan
Reog Ponorogo minangka seni asli Indonesia, khususe Ponorogo, Jawa
Timur. Kesenian iki pancen mistis. Ora asring uga ing pagelaran reog ana
pelaku reog sing diduweni. Nanging, ana sing nyekel para tugas kanggo
ngatasi yen ana pemain sing duwe. Kesenian iki kasusun saka limang
karakter utama, yaiku bunang ganong, jathilan, warok, lan barongan.
Sayange, akeh remaja saiki sing ora ngerti lan ngerti babagan seni Reog.
Dadi butuh gaweyan kanggo ngenalake seni Reog Ponorogo kanggo
dheweke. Liwat makalah iki penulis pengarep-arep supaya para nom-
noman sing ora ngerti seni Reog, sawise maca lan ngerteni pangerten
Reog, tokoh ing seni Reog lan reogene. Muga-muga kita lan pamrentahan
melu nglindhungi seni reog iki lan rasa bangga bisa muncul amarga nduwe
seni Reog minangka salah sawijining budaya Indonesia sing tepat ing Jawa
Timur (Ponorogo).

 Saran

Kesenian tradisional REOG PONOROGO kudu dijaga lan dikembangake

supaya ora di lalekake lan bisa diwarisake menyang generasi sabanjure.

Ben generasi sabanjure ben ngerteni lek ana kesenian tradisional seng

duweni nilai – nilai seni seng dukur . Ora kanggo wong tuo tok kesenian iki

yo iso di lakoni karo wong – wong enom seng pasti due tenaga seng lebih gede

gawe nampilno kesenian seng hampir ilang lek ora dewek arek enom sopo maneh

seng kape ngembangake kesenian REOG PONOROGO.