Tuladhane
Cangkriman yaiku Unen Unen kang isine kudu di bathang utawa di bedhek lan dijawab.
Jenis-Jenis Cangriman
1. Cngkriman Wancahan yaiku Cangkriman kang di jupuk saka Suku kata ngarep lan Buri,
Cangkriman Wancahan luwih kayata Singkatan Kang duweni arti
Tuladha :
Burnas Kopen = Bubur Panas Kokopen (dimakan dgn cara mulut nempel ke mangkok)
Pak Boletus = Tapak Kebo lelene satus (Jejak telapak kerbau berisi lele seatus)
Manuk Biru = Pamane punuk Bibi e kuru (Pamanya gemuk bibinya kurus)
Buta Buri = Tebu ditata mlebu lori (Tebu ditata masuk lori)
Pindang Khutut= Sapi Mblandang lukune katut (Sapi kabur walukunya ikut)
2. Cangkriman Pepindhan yaiku Cangkriman kang ngemu teges Pepindahan utawa irib iriban
Tuladha :
Abang-abang dudu kidang, pesegi dudu pipisan (merah bukan kijang, pesegi bukan alat
penggiling jamu), Jawaban: = batu bata
Duwe rambut ora duwe endhas (Punya rambut tidak punya kepala) Jawab = Jagung
mboke diidak idak anake dielus-elus (Ibunya diinjak-injak anaknya dibelai-belai) jawab =
tangga bambu
Tuladha :
Wtenge keroncongan = Wetenge wis luwe ( Perutnya sudah lapar )
Disuguihi Opak angin = Ora disuguhi apa-apa ( Tidak dijamu apa apa )
Gajah numpak becak ketok apane? (Gajah naik becak kelihatan apanya?) Jawab Ketok ndobole
(kelihatan membualnya)
Wong dodol tempe ditaleni (Orang jual tempe diikat). Jawab: Yang diikat bukan orangnya
tetapi tempenya
Wong dodol klapa dikepruki (Orang jual kelapa dipukuli kepalanya). Jawab: Yang dikepruk
bukan orangnya tetapi kelapanya
4. Cangkriman Tembang yaiku Cangkriman kang isine dijupuk saka tembang macapat biasane
iku tembang pocung
Tuladha :
Tembang Kinanthi: Wonten putri luwih ayu; Tan ana ingkang tumandhing; Sariranira sang
retna; Owah- owah saben ari; Yen rina kucem kang cahya; mung ratri mancur nelahi (Ada putri
amat cantik; tidak ada yang menandingi; badan sang dewi; Berubah setiap hari; Kalau siang
suram cahayanya; Hanya pada malam hari bersinar cahayanya).
Jawaban: Rembulan
Tembang Pucung: Bapak pucung dudu watu dudu gunung; Sangkamu ing sabrang; Ngon
ingone sang Bupati; Yen lumampah si pucung lembehan grana (Bapak pucung bukan batu
bukan gunung; Asalmu dari tanah seberang; Piaraan sang Bupati; Kalau berjalan si pucung
berlenggang hidung).
Jawab: gajah
Tembang Pucung: Bapak pucung renten-renteng kaya kalung; Dawa kaya ula; Pencokanmu
wesi miring; Sing disaba si pucung mung turut kutha (Bapak pucung berangkai seperti kalung;
Panjang laksana ular; Tempat bertenggermu besi miring; Yang didatangi si pucung dari kota ke
kota).
Jawab: kereta api