Kimia

KESEIMBANGAN REDOKS
Cyan Lite
WOW NOTES
 V IDEO

Tekan Link di bawah untuk video

interaktif Keseimbangan Redoks
N OTA

Video Keseimbangan Tekan Link di bawah untuk nota

Redoks ringkas Keseimbangan Redoks
CIRI-CIRI
ISTIMEWA
Nota Keseimbangan
Redoks
INFO
• Kehadiran ion ferum(II), Fe2+ dan
ion ferum(III), Fe3+ dapat
ditentusahkan dengan
INFOGRAFIK
menggunakan larutan natrium
hidroksida, NaOH, ammonia
akueus, NH , larutan kalium
3

heksasianoferat(II), K [Fe(CN)
4 6

], larutan kalium
heksasianoferat(III), K [Fe(CN)
3 6

] atau larutan kalium tiosianat,

KSCN.
 TELEGRAM
WEBSITE
SMK Cyan Lite
cyanlite.blogspot.com
Study Squad

YOUTUBE
Cyan Lite Universal
Education
S U BS C R I B E !
CYAN LITE UNIVERSAL
EDUCATION
CLICK HERE TO GO TO OUR CHANNEL!
 V IDEO

Tekan Link di bawah untuk video

interaktif Keseimbangan Redoks
Video Keseimbangan
Redoks

1.1
PENGOKSIDAAN DAN PENURUNAN
Maksud
Tindak balas redoks ialah tindak balas kimia yang melibatkan
pengoksidaan dan penurunan berlaku secara serentak.
TINDAK BALAS REDOKS
• Penambahan atau kehilangan oksigen
• Pemindahan elektron
• Perubahan nombor pengoksidaan
• Penambahan atau kehilangan hidrogen
 Pengoksidaan

Redoks dari Segi [Penambahan Oksigen]

Penambahan dan 2Mg + CO2 → 2MgO + C

Kehilangan Oksigen Penurunan

[Kehilangan Oksigen]

• Tindak balas pengoksidaan berlaku Bahan dioksidakan |

Magnesium, Mg
Magnesium, Mg mengalami
penambahan oksigen.
apabila suatu bahan tindak balas Bahan diturunkan | Karbon dioksida, CO2
mengalami penambahan oksigen. Karbon dioksida,
CO2
mengalami kehilangan
oksigen.

• Tindak balas penurunan berlaku Agen pengoksidaan |

Karbon dioksida,
Karbon dioksida, CO2 telah
mengoksidakan magnesium,
apabila suatu bahan tindak balas CO2 Mg.

mengalami kehilangan oksigen. Agen penurunan |

Magnesium, Mg
Magnesium, Mg telah
menurunkan karbon
dioksida, CO2 .
 Pengoksidaan

Redoks dari Segi [Penambahan Oksigen]

Penambahan dan H2S + Cl2 → S + 2HCl

Kehilangan Hidrogen Penurunan

[Kehilangan Oksigen]
• Tindak balas pengoksidaan berlaku Bahan dioksidakan: Hidrogen sulfida, H2S
apabila suatu bahan tindak balas Hidrogen sulfida,
H2S
mengalami kehilangan
hidrogen.

mengalami kehilangan hidrogen. Bahan diturunkan | Klorin, Cl2 mengalami

Klorin, Cl2 penambahan hidrogen.
• Tindak balas penurunan berlaku Klorin, Cl2 telah
apabila suatu bahan tindak balas Agen pengoksidaan |
Klorin, Cl2
mengoksidakan hidrogen
sulfida, H2S.
mengalami penambahan hidrogen. Agen penurunan |
Hidrogen sulfida, H2S telah
Hidrogen sulfida,
menurunkan klorin, Cl2
H2S
Redoks dari Segi
Penambahan dan
Kehilangan Hidrogen
• Tindak balas pengoksidaan berlaku
apabila suatu bahan tindak balas
kehilangan elektron.
• Tindak balas penurunan berlaku
apabila suatu bahan tindak balas
menerima elektron.
MENULIS SETENGAH PERSAMAAN

Pengoksidaan
MENULIS SETENGAH PERSAMAAN

Penurunan
PERSAMAAN ION

Keseluruhan
Redoks dari Segi Perubahan Nombor
Pengoksidaan
• Tindak balas pengoksidaan berlaku apabila nombor
pengoksidaan suatu unsur dalam bahan tindak balas
bertambah.
• Tindak balas penurunan berlaku apabila nombor
pengoksidaan suatu unsur dalam bahan tindak balas
berkurang.
 Nombor pengoksidaan
atau keadaan
pengoksidaan ialah cas
NOMBOR unsur dalam sebatian
jika pemindahan
PENGOKSIDAAN elektron berlaku dalam
atom untuk membentuk
ikatan kimia dengan
atom lain.
 INFOGRAFIK
Jumlah nombor pengoksidaan atom unsur dalam suatu
sebatian ialah sifar.

Nombor pengoksidaan
bagi ion monoatom
adalah bersamaan
dengan cas pada ion itu.
1
Nombor pengoksidaan
bagi semua unsur ialah 3
sifar. 2
Nombor pengoksidaan unsur dalam sebatiannya
bagi Kumpulan 1, Kumpulan 2 dan Kumpulan 13 4
dalam Jadual Berkala masing-masing ialah +1,
+2 dan +3.
 Nombor pengoksidaan
6 bagi hidrogen dalam
sebatian biasanya ialah
+1, kecuali dalam logam
hidrida, iaitu -1.
5 maka nombor pengoksidaannya akan bernilai positif.
Nombor pengoksidaan bagi unsur Kumpulan 17 dalam
sebatian biasanya -1.
8
• Nombor pengoksidaan fluorin sentiasa -1.
• Nombor pengoksidaan klorin, bromin dan iodin
biasanya -1, kecuali apabila unsur itu terikat kepada
unsur lain yang lebih elektronegatif seperti oksigen,

Jumlah nombor
pengoksidaan atom
unsur dalam suatu ion
poliatom adalah
bersamaan dengan
cas pada ion itu. 7
Nombor pengoksidaan bagi oksigen dalam
sebatian biasanya ialah -2, kecuali dalam
sebatian peroksida, iaitu -1.
Nombor Pengoksidaan • Unsur-unsur peralihan ialah logam yang lazimnya
menunjukkan lebih daripada satu nombor
dan Penamaan pengoksidaan dalam sebatiannya.
Sebatian Mengikut • Mengikut sistem penamaan IUPAC, angka roman
Sistem Penamaan digunakan untuk menunjukkan nombor pengoksidaan
IUPAC logam yang tersebut dalam sebatiannya
Nombor Pengoksidaan • Unsur-unsur peralihan ialah logam yang lazimnya
menunjukkan lebih daripada satu nombor
dan Penamaan pengoksidaan dalam sebatiannya.
Sebatian Mengikut • Mengikut sistem penamaan IUPAC, angka roman
Sistem Penamaan digunakan untuk menunjukkan nombor pengoksidaan
IUPAC logam yang tersebut dalam sebatiannya
Pertukaran Ion • Pertukaran ion ferum(II), Fe2+
ferum(II), Fe2+
kepada Ion
kepada ion ferum(III), Fe3+ dan
ferum(III), Fe3+ dan sebaliknya
Tindak balas pengoksidaan
Sebaliknya
• Nombor pengoksidaan ferum bertambah daripada +2 kepada +3
• Ion ferum(II), Fe2+ membebaskan elektron menghasilkan ion Fe3+
INFO
Fe2+ Fe3+
Kehadiran ion ferum(II), Fe2+ dan ion
ferum(III), Fe3+ dapat ditentusahkan Nombor pengoksidaan = +2 Nombor pengoksidaan = +3
dengan menggunakan larutan natrium
hidroksida, NaOH, ammonia akueus, Tindak balas penurunan
NH3 , larutan kalium
heksasianoferat(II), K4 [Fe(CN)6 ], • Nombor pengoksidaan ferum berkurang daripada +3 kepada +2
• Ion ferum(III), Fe3+ menerima elektron menghasilkan ion Fe2+
larutan kalium heksasianoferat(III), K3
[Fe(CN)6 ] atau larutan kalium
tiosianat, KSCN.
 • Rajah menunjukkan satu
Tindak Balas kepingan zink, Zn dimasukkan
Penyesaran Logam ke dalam tabung uji yang
daripada Larutan berisikan larutan kuprum(II)
Garamnya nitrat, Cu(NO3 )2 .
Penyesaran logam dilakukan dengan
meletakkan satu logam ke dalam larutan
garam logam lain. Logam yang lebih
elektropositif berupaya menyesarkan
logam yang kurang elektropositif
daripada larutan garamnya.
“ Setengah persamaan, persamaan ion dan persamaan
kimia bagi tindak balas ini dapat dibina berdasarkan

“”
pemerhatian dan inferens bagi tindak balas yang
berlaku.
 SIRI ELEKTROKIMIA

KEKUATAN SEBAGAI AGEN PENGOKSIDAAN MENINGKAT

KEKUATAN SEBAGAI AGEN PENURUNAN MENINGKAT

⇌ E0 = -2.92 V

⇌
⇌
SIRI ELEKTROKIMIA ⇌
Siri elektrokimia ialah satu siri
⇌
penyusunan logam mengikut ⇌
tertib keupayaan elektrod ⇌
piawai, E0 dari paling negatif ⇌
kepada paling positif. Logam
yang lebih elektropositif ⇌
adalah agen penurunan lebih ⇌
kuat kerana nilai E0 lebih ⇌
negatif maka lebih mudah
melepaskan elektron.
⇌
PENGOKSIDAAN PENURUNAN
Tindak Balas • Rajah menunjukkan air
klorin, Cl2 dimasukkan ke
Penyesaran dalam tabung uji yang
Halogen daripada berisikan larutan kalium
Larutan Halidanya bromida, KBr.

Penyesaran halogen dilakukan dengan

menambahkan satu halogen ke dalam
suatu larutan halida lain. Halogen yang
berada lebih atas dalam Kumpulan 17
(lebih reaktif) dapat menyesarkan
halogen di bawah (kurang reaktif)
daripada larutan halidanya.
“
Setengah persamaan, persamaan ion dan persamaan
kimia bagi tindak balas ini dapat dibina berdasarkan

“”
pemerhatian dan inferens bagi tindak balas yang
berlaku.
PENYESARAN
HALOGEN

PENGOKSIDAAN MENINGKAT

KEKUATAN SEBAGAI AGEN

PENURUNAN MENINGKAT
❖ Semakin reaktif suatu halogen,

KEKUATAN SEBAGAI AGEN

semakin mudah halogen itu
menerima elektron.
❖ Halogen yang berada di
bahagian atas Kumpulan 17
merupakan agen pengoksidaan
yang lebih kuat.
❖ Sebaliknya, semakin rendah
kedudukan ion halida dalam
Kumpulan 17, semakin mudah
ion halida itu melepaskan PENGOKSIDAAN PENURUNAN
elektron.
❖ Ion halida yang berada di
bahagian bawah dalam
Kumpulan 17 merupakan agen
penurunan yang lebih kuat.
 N OTA

Tekan Link di bawah untuk nota

ringkas Keseimbangan Redoks
Nota Keseimbangan
Redoks

1.2
KEUPAYAAN ELEKTROD PIAWAI
Maksud
Keupayaan elektrod ialah beza keupayaan yang terhasil apabila
wujud keseimbangan antara kepingan logam M dan larutan
akueus yang mengandungi ion logam Mn+ dalam sel setengah.
KEADAAN PIAWAI
• Kepekatan ion di dalam larutan akueus 1.0
mol dm−3.
• Tekanan gas 1 atm atau 101 kPa.
• Suhu 25 °C atau 298K.
• Platinum digunakan sebagai elektrod lengai
apabila sel setengah bukan elektrod logam.
Elektrod hidrogen piawai terdiri
Gas hidrogen,
daripada satu elektrod platinum, Pt H2 pada 1 atm Wayar
yang direndam ke dalam larutan platinum, Pt
asid yang mengandungi ion
Larutan asid Elektrod
hidrogen, H+ 1.0 mol dm−3 dan gas mengandungi platinum, Pt
hidrogen, H2 pada tekanan 1 atm ion hidrogen, dilapisi
dialirkan ke dalam larutan asid itu. H+ 1.0 mol dengan
dm−3 platinum(IV)

Elektrod
oksida, PtO2
PERSAMAAN SEL SETENGAH HIDROGEN
2H+ (ak) + 2e− ⇌ H2 (g)
KEUPAYAAN ELEKTROD HIDROGEN
PIAWAI, E0 DIBERI NILAI 0.00 V
HIDROGEN PIAWAI
H+(ak) + e− ⇌ ½ H2 (g) E0 = 0.00 V
 V IDEO

Tekan Link di bawah untuk

Oleh sebab keupayaan elektrod hidrogen piawai video interaktif Keseimbangan
ialah 0.00 V, maka bacaan voltmeter 0.76 V Redoks
menunjukkan keupayaan elektrod zink.
Zink,Zn adalah lebih cenderung untuk
Video Keseimbangan
membebaskan elektron berbanding hidrogen. Redoks
Maka zink, Zn menjadi terminal negatif.
Elektron bergerak dari elektrod zink, Zn (terminal
negatif) ke elektrod platinum, Pt (terminal positif)
melalui wayar penyambung.

Nilai Keupayaan
ELEKTROD PIAWAI, E0
 Tindak balas sel setengah E0 / V (298 K)
Li+(ak) + e− ⇌ Li(p) -3.04
K+(ak) + e− ⇌ K(p) -2.92
Nilai E0 Ag lebih

Kekuatan sebagai agen pengoksidaan meningkat

Ca2+(ak) + 2e− ⇌ Ca(p) -2.87

Kekuatan sebagai agen penurunan meningkat

positif, Nilai E0 Mg lebih
Na+(ak) + e− ⇌ Na(p) -2.71
• Ion argentum, negatif,
Mg2+(ak) + 2e− ⇌ Mg(p) -2.38
Ag+ di sebelah kiri Al3+(ak) + 3e− ⇌ Al(p) • Atom
-1.66
ialah agen Zn2+(ak) + 2e− ⇌ Zn(p) -0.76 magnesium, Mg di
pengoksidaan Fe2+(ak) + 2e− ⇌ Fe(p) -0.44 sebelah kanan
yang lebih kuat. Ni2+(ak) + 2e− ⇌ Ni(p) -0.25 ialah agen
• Ion Ag+ lebih Sn2+(ak) + 2e− ⇌ Sn(p) -0.14 penurunan yang
mudah menerima Pb2+(ak) + 2e− ⇌ Pb(p) -0.13 lebih kuat.
elektron dan 2H+(ak) + 2e− ⇌ H (g)
2 0.00 • Atom
mengalami Cu2+(ak) + 2e− ⇌ Cu(p) +0.34 magnesium, Mg
penurunan. O2(g) + 2H2O(ce) + 4e− ⇌ 4OH−(ak) +0.40 lebih mudah
• Sebaliknya atom I 2(p) + 2e− ⇌ 2I−(ak) +0.54 melepaskan
argentum, Ag di Fe3+(ak) + e− ⇌ Fe2+(ak) +0.77 elektron dan
sebelah kanan Ag+(ak) + e− ⇌ Ag(p) +0.80 mengalami
sukar melepaskan Br 2(ce) + 2e− ⇌ 2Br−(ak) +1.07 pengoksidaan.
elektron. Cr 2O 72 (ak) + 14H+(ak) + 6e− ⇌ 2Cr3+(ak) + 7H2O(ce)
−
+1.33
• Sebaliknya ion
Cl 2(g) + 2e− ⇌ 2Cl−(ak) +1.36
magnesium, Mg2+
MnO 4−(ak) + 8H+(ak) + 5e− ⇌ Mn2+(ak) + 4H2O(ce)
Jadual Siri +1.52
di sebelah kiri
H 2O 2(ak) + 2H+(ak) + 2e− ⇌ 2H2O(ce)
Keupayaan +1.77
sukar menerima
S2O8 2−(ak) + 2e− ⇌ 2SO42−(ak)
Elektrod Piawai +2.01
elektron.
F (g) + 2e− ⇌ 2F−(ak) +2.87
 INFOGRAFIK
Lebih mudah
mengalami
tindak balas Lebih mudah
penurunan mengalami
Lebih tindak balas
Lebih pengoksidaan
cenderung Molekul atau ion cenderung Atom atau ion
yang mempunyai membebas yang mempunyai
menerima nilai keupayaan nilai keupayaan
elektron -kan
elektrod piawai, elektron elektrodpiawai,
E0 lebih positif E0 yanglebih
atau kurang negatif atau
negatif . kurang positif.
Merupakan
agen
pengoksidaan Merupakan
yang lebih agen
kuat penurunan
yang lebih
kuat

Siri Keupayaan
Elektrod Piawai
 Sambung?
TEKAN LINK DI BAWAH!

Continue Learning Redox

Equilibrium!
 TELEGRAM
WEBSITE
SMK Cyan Lite
cyanlite.blogspot.com
Study Squad

YOUTUBE
Cyan Lite Universal
Education
S U BS C R I B E !
CYAN LITE UNIVERSAL
EDUCATION
CLICK HERE TO GO TO OUR CHANNEL!
 IKHLAS

SUBSCRIBE!