Simaklah
Unyil mengamati Badu yang sedang mengikuti latihan baris berbaris. Badu berjalan ke
arah depan 5 langkah, kemudian mundur 3 langkah, maju lagi 1 langkah ke depan, terakhir
melakukan 4 langkah ke belakang.
1. Dimana posisi akhir Badu tersebut terhadap posisi awal?
2. Berapa banyak langkah yang dilakukan Badu?
Jawab :
1. 5 + (−3) + 1 + (−4) = −1
Jadi posisi akhir Badu adalah 1 langkah ke belakang dari posisi awal.
2. 5 + 3 + 1 + 4 = 13
Badu melangkah sebanyak 13 langkah.
6 6
−10 −9 −8 −7 −6 −5 −4 −3 −2 −1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
"6" adalah sejauh 6 dari nol dan "−6" juga sejauh 6 dari nol.
hal ini kita sebut nilai mutlak (absolut) dari 6 adalah 6, dan nilai mutlak dari -6 juga 6
2 Nilai Mutlak Kelas X MIPA5,6,7,8
LAS 2
LAS Nilai Mutlak Kelas X MIPA5,6,7,8
Tidak Negatif
Dalam praktek "nilai mutlak" berarti untuk menghilangkan tanda negatif di depan angka
dan memikirkan semua nomor yang tidak negatif (positif atau nol).
1. |π − 3| = π − 3
2. |3 − π| = −(3 − π) = π − 3
3. |5 − 23 | = |5 − 8| = | − 3| = −(−3) = 3
√ √ √ √ √ √ √ √
4. |2 − 5| = | 4 − 5| = −( 4 − 5) = 5 − 4 = 5 − 2
√ √ √ √ √ √ √
5. |(2 − 5)(3 − 5)| = |11 − 5 5| = 121 − 125| = −( 121 − 125)
| √ √ √
= 125 − 121 = 5 5 − 11
1. |2 − |3 − |4 − 5||| = ...
2. ||||1 − 2| − 3| − 4| − 5| = ...
3. 23 − 32 = ...
√
4. 3 − 2 2 = ...
√
5. 4 − 3 2 = ...
√ √
6. 2 5 − 3 2 = ...
√ √
7. 3 3 − 2 7 = ...
√ √
8. 4 5 − 6 2 = ...
√ √
9. (1 − 2)(1 − 2) = ...
√ √
10. (1 − 2)(3 − 2) = ...
√ √
11. (1 − 3)(2 − 3) = ...
Soal-soal Pilihan Ganda tentang Konsep Nilai Mutlak
7 √ 14 √ = ....
13
√ − 6√
a 4( √6 + √13)
b 4( 6 − 13)
√ √
c 3( √6 + √ 13)
d 2(√ 13 −√ 6)
e 2( 6 + 13)
a d
3 6
2 5
1 4
−1 2
−2 1
−3
−
−4
e
b
6 3
5
4 2
3
2 1
1
−1 0 1 2 3 4 5 −2 −1−1/2 1
−1 0 1/2 1 2
1.3 Persamaan Nilai Mutlak
Untuk p > 0:
Prinsip 1
|x| = p ⇔ x = −p atau x=p
−p 0 p
Prinsip 2
|ax + b| = p
⇔ ax + b = −p atau ax + b =
p p b b p b
p− − − −
−
⇔ x = −p − atau x= a a a
ba b
a
1. |x| = 8
⇔ x = −8 atau x=8
−8 0 8
2. |3x| = 18
⇔ 3x = −18 atau 3x = 18
⇔ x = −6 atau x = 6 − 18 = −6 0 18
3 3 =6
3. |x − 4| = 1
⇔ x − 4 = −1 atau x − 4 =
1 −1 + 4 = 3 4 1+ 4= 5
⇔ x = 3 atau x = 5
4. |2x + 5| = 3
⇔ 2x + 5 = −3 atau 2x + 5 =
3 −3 − 5 5 3−5
⇔ 2x = −8 atau 2x = −2 =− 4 − = −1
2 2 2
⇔ x = −4 atau x = −1
Soal-soal Pilihan Ganda Persamaan Nilai Mutlak
1 Penyelesaian dari |x| = 4 adalah .... |x| = k ⇔ x = k atau x = −k
a −4 Berdasarkan definisi nilai mutlak,
b 4 |x| = 4 ⇔ x = 4 atau x = −4.
c −4 atau 4
d semua bilangan real
e tidak ada penyelesaian
2 Penyelesaian dari |x| = −7 adalah .... Nilai mutlak dari suatu bilangan tidak
a {} pernah bernilai negatif.
b {−7} Nilai mutlak dari suatu bilangan tidak
c {0} pernah bernilai negatif, dengan demi-
d {7} kian tidak ada nilai x yang memenuhi
e {−7, 7} |x| = −7.
x
4 Penyelesaian dari = 3 adalah...
6
a {−18, 18}
b {−3, 3}
c {−2, 2}
1 1
d {− 2 , 2 }
1 1
e {− 6 , 6 }
Prinsip 2a
Untuk p positif
|x| < p
⇔ x > −p dan x<p
≡ −p < x < p −p 0 p
Prinsip 2b
Untuk p positif
|ax + b| < p
⇔ ax + b > −p dan ax + b < p
−p − p −b −p − b p−
⇔ x> ba dan x < −
a ba a
−p − b ba
≡ p − b
<x<
a a
Prinsip 3a
Untuk p positif
|x| > p
⇔ x < −p atau x>p −p 0 p
Prinsip 3b
Untuk p positif
|ax + b| > p
⇔ ax + b < −p atau ax + b >
p −p − b b p−b
p −b −
⇔ −p − atau x> a a a
x< ba a
Contoh Pertidaksamaan Nilai Mutlak
Contoh 1
|x| < 7
⇔ x > −7 dan x<7
≡ −p < x < p
−7 0 7
Contoh 2
|2x − 5| < 3
⇔ 2x − 5 > −3 dan 2x − 5 < 3
−3 + 5 3+ 5
⇔ x> dan x <
2 2 −3 + 5 3+ 5
=4
≡ 1<x<4 5 2
=1 −
2 2
Contoh 3
Untuk p positif
|x| > 4
⇔ x < −4 atau x>4 −4 0 4
Contoh 4
Untuk p positif
|2x − 5| > 3
⇔ ax + b < −p atau ax + b > p
−3 + 5 3+ 5 −3 + 5 3+ 5= 4
⇔ x< atau x >
2 2 b 2
=1 −
2 a
⇔ x<1 atau x>4
Soal-soal Pilihan Ganda Pertidaksamaan Nilai Mutlak
−1 0 1
adalah ....
a |x| ≤ −1
b |x| < −1
c |x| ≤ 1
d |x| ≥ 1
e |x| > 1
5 Pertidaksamaan −10 < x < 4 meru- Untuk c > 0, maka
pakan penyelesaian dari .... −c − b < ax < −b + c
a |x + 3| < ⇔ −c < ax + b < c
7 b |x + 3| > ⇔ |ax + b| < c
7 c |x − 3| <
7
d |x − 4| <
10
e |x − 4| > 10
Untuk c > 0, maka |ax + b| > c ⇔
ax + b < −c atau ax + b > c
6 Penyelesaian dari pertidaksamaan
5|2n + 4| + 7 > 22 adalah ....
a1 −7 < n < −
2 2
b − 27 < n < 21
7 1
c n < − 2 atau n > − 2
d n < − 27 atau n > 21
1 7
e n < 2 atau n > 2
2x + 10
8 Nilai x yang memenuhi ≥1
x−1
adalah ....
a −3 ≤ x < 1
b x ≤ −11 atau x > 1
c −3 ≤ x < 1 atau x > 1
d −11 ≤ x < 1 atau 1 < x ≤ 3
e x ≤ −11 atau −3 ≤ x < 1 atau
x>1
9 Penyelesaian dari |x2 + 5x| < 6 adalah
....
a −6 < x < −3
b −2 < x < 1
c −3 < x < 2
d −6 < x < −3 atau −2 < x < 1
e −6 < x < 1 atau 2 < x < 3
10 Penyelesaian dari
−3|6 − 3k| − 10 ≤ −82
adalah ....
a k ≤ −6 atau k ≥ 10
b −6 ≤ k ≤ 10
c k ≤ −8 atau k ≥ 12
d −8 ≤ k ≤ 12
e k ≤ −6 atau k ≥ 12
2 |x| > 5
a −5 ≤ x ≤ 5
b x ≤ −5 atau x ≥ 5
c −5 < x < 5
d x < −5 atau x >
5
3 |2x − 3| ≤ 7
a −2 < x < 5
b x < −2 atau x >
5
c −2 ≤ x ≤ 5
d x ≤ −2 atau x ≥ 5
4 |2x + 5| > 3
a x ≤ −4 atau x ≥ −1
b −4 < x < −1
c x < −4 atau x >
−1
d −4 ≤ x ≤ −1
5 |x − 2| = 4
a x = −6 atau 2
b x = −2 atau 2
c x = −6 atau 6
d x = −2 atau 6
6 |x + 4| = 3
a x = −7 atau −
1
x2 − x1 = 10 − (−4) = 14
7 |x − 3| ≤ 1
a x ≤ 2 atau x≥4
b x < 2 atau x>4
c 2≤x≤4
d 2<x<4
8 |x + 5| > 2
a −7 < x < −3
b −7 ≤ x ≤ −3
c x < −7 atau x > −3
d x ≤ −7 atau x ≥ −3
11 | − 3x + 2| ≤ 8
a −2 < x < 331
1
b −2 ≤ x ≤ 3 3
c x < − 2 atau x > 3 31
d x ≤ −2 atau x ≥ 33
1
20 Penyelesaian dari |x − 1| = 2x + 1
ada- lah ....
a −2
b −2 atau 0
c −1
d 0
e tidak ada jawaban
Nilai :
NIS