Anda di halaman 1dari 16

a c .id/ a c .id/ ac.

id
/
ry.
a PDF DEMO: ary. brar
y .
A-PDF WORD
e j . librTO e j . libr ej . l i
//un from www.A-PDF.com to
Purchase
: ://un : / /un : / / u ne
htttp htttp htt t p htttp

c.i d/ c.id/ c .id/


.a . a a
libr ar y
bra r y
brary.
ej . e j.li e j.li ne
un /un /un u
htttp:// htttp
:/
htttp
:/
htttp
: / /

PENGARUH PEMBERIAN JUS APEL MANALAGI


(Mallus sylvestris Mill) SEBAGAI SNACK TERHADAP KADAR
GULA DARAH PADA PASIEN DM TIPE 2 DI RSD dr.SOEBANDI

SKRIPSI

Oleh

Chindhia Rima Rohmatika Bunga Lestari


NIM 092010101073

a c .id/ ac . id/ a c . id/


library. i b r ary. bra ry.
e j . ej.l e j.li e
:/ /un : / /un :/ /u n : / /un
htttp htt tp htttp htt t p

ac . id/ FAKULTAS KEDOKTERAN


a c. id/ ac . id/
b r ary. a
UNIVERSITAS
b r ry. JEMBER b r ary.
ej.l i ej.l i ej.li
:/ /u n : / / u n 2012
: / /u n : / / une
htttp htttp htttp htttp

a c . id/ ac.id
/
a c .id/
b r ary. brar
y.
b r ary.
ej.l i . l i l i
: //un : //un ej
://unej. :/ /une
htt tp httt p h t tt p htt tp
a c .id/ a c.id/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra ra bra
n ej.lib n ej.lib n e j.li e
:/ /u ://u ://u : / /un
htttp h t t tp h t t tp htt t p

a c .id/ ac.id
/
ac.id
/
br ary. bra r y .
bra r y .
ej.l i e j.li e j.li e
p :/ /un :/ /u n :/ /un : / /un
httt htttp
PENGARUH PEMBERIAN JUS APEL MANALAGI htttp htt t p
(Mallus
d/ sylvestris Mill) SEBAGAI d/ SNACK TERHADAP c.id/
a c . i ac . i a
ary. GULA DARAH PADA PASIEN
KADAR
br ary. DM TIPE 2 DI RSD dr.SOEBANDI
br ary. br
n e j.li n e j.li n e j.li e
p ://u p ://u :/ /u : //un
h t t t h t tt htttp htt t p

a c . id/ SKRIPSI
a c . id/ a c. id/
b r ary. b r a ry. br a ry.
ej.l i diajukan guna melengkapi i
l akhir dan memenuhi salah satu
ej.tugas i
ej.lsyarat untuk
:/ /u n : / / u n
menyelesaikan Program S-1 : / / u
PendidikanDokter n : / / u ne
htttp htttp dan mencapai gelar Sarjana Kedokteran
htttp htttp

a c . id/ ac . id/ a c .id/


bra ry. bra ry. bra ry.
n e j.li n e j.li n e j.li ne
p ://u p ://u p ://u : / / u
h tt t h t tt Oleh h t tt htttp
/ Chindhia Rima Rohmatika/ Bunga Lestari
d/
y. ac.id y.ac
.id
NIM 092010101073 y . a c.i
.l i brar lib rar
j.li bra r
://une j
://unej. u ne /un e
h t t tp h t t t p htt tp:// httt p : /

c.id/ c .id/ c.i d/


r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ne j.li e j . ne
:/ /u p://u :/ /un : / / u
htttp httt htttp htttp

a c .id/ FAKULTAS KEDOKTERAN


a c . id/ a c .id/
bra ry. UNIVERSITAS
r a r y. JEMBER
br ary.
n e j.li nej.lib 2012
n e j.li e
:/ /u : / / u ://u : //un
htttp htt tp h t tt p htt t p
i
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. bra r y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ej . liPERSEMBAHAN e j . e
:/ /u : //un :/ /un : / /un
htttp htt tp htt tp htt t p
Skripsi ini saya persembahkan untuk:
1.
a c .id/ Orang Tuaku, Ibunda Endang
Kedua
a c . id/
Sumpadayati dan Ayahanda Yuwono
ac .id/
br ary. Tegas Prasetiyo tercinta yang b r a ry.memberikan doa tiada henti,bkasih r a .
rysayang,
ej.l i ej.l i telah
ej.l i
:/ / u n cinta kasih, :
restu,/ / u
dan
n semangat selama ini; : / / un : / / u ne
htttp h tttp h tttp
2. Adikku tersayang Novita Putri Sekar Arum Sari, yang selalu memberikan
h tttp

a . id/ dan semangat;


keceriaan
c ac . id/ a c . id/
br ar3.y. Guru-guruku sejak TK sampai b r aPT
.
ryyang telah mendidik, memberikan b r a y. dan
rilmu
ej.l i i
ej.l kesabaran ej.l i
:/ /u n membimbing : //
dengan u npenuh : / / u n : // u ne
htttp htttp
4. Almamater Fakultas Kedokteran Universitas Jember.
htttp htttp

c.i d/ c.i d/ c.i d/


y. a y . a y. a
j . l i brar j.li bra r
j . libra
r
:/ /u ne :/ /u n e
:/ /un e
: / / u ne
htttp htttp htttp htttp

a c . id/ ac . id/ a c .id/


bra ry. bra ry. bra ry.
n e j.li n e j.li n e j.li ne
p ://u p ://u p ://u : / / u
h tt t h t tt h t tt htttp
/ id/ d/
. ac.id a c . a c.i
brar
y
bra ry. brary .
j .l i j.li j.li
://une /u n e u ne /un e
h t t tp htttp
:/
htt tp:// httt p : /

c.i d/ c .id/ c.i d/


r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ne j.li e j . ne
:/ /u p://u :/ /un : / / u
htttp httt htttp htttp

a c .id/ a c.id/
a c .id/
bra ry. r y. ary.
e j.li e j . libra e j.libr
e
/un un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
ii
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. brar y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.id/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra ra MOTO bra
n ej.lib n ej.lib n e j.li e
:/ /u ://u ://u : / /un
htttp h t t tp h t t tp htt t p
“Karena sesungguhnya bersama kesulitan ada kemudahan. Sesungguhnya

c .i d/ c . id/ .*)
bersama kesulitan ada kemudahan”
c .id/
ry . a (QS.Al . a
Insyirah:5-6)
ry . a ry
l i br a libra libra
://unej. ://u n e j . n e j .
/un e
h t tt p t t t p httt
h yang berputus asa dari rahmat Tuhannya p://u htt t p : /
“Tidak ada orang kecuali orang-orang
yang sesat”
d/ .id/
*)
d/
ac.i c.i
(QS. Al Hijr:56)
c
ary. ry.a r y . a
l i br libra libra
://u nej. : /
e j .
/un“Jika seseorang tidak berusaha, : / /un e j .
: //un e
h t t tp t p
httPadahal nasibnya telah mengharuskan t p
htt berusaha, htt t p

c.i d/dia telah menyia-nyiakan nasibnya c . / dan akan ditinggalkan.


iditu, c. id/
y. a a
. bertekad baja
ryyang ry. a
l i brar r a
namunborang
i i br a
/u nej .
/ u n ej.lakan menyerah pada ujian, /unej.l / u ne
:/ : / tidak : / : /
htttp ttp
htakan tttp
selalu melihat masalah denganhmata terbuka.” htttp
.id / .id/
(Tsabit ibn Zuhair)**)
.id/
y.ac ry.a
c
ry. a c
j . l i brar j.libra j.li bra
: // une ://u n e
://u n e
: / / u ne
htttp h t tt p h t tt p htttp
/ id/ d/
. ac.id a c . a c.i
brar
y
bra ry. brary .
j .l i j.li j.li
://u ne /u n e u ne /un e
h t t tp htttp
:/
htt tp:// httt p : /

c.i d/ c .id/ c.i d/


r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ne j.li e j . ne
:/ /u p://u :/ /un : / / u
htttp *)
Departeme Agama
ttt htttp
h Republik Indonesia. 2007. Al Qur’an dan Terjemahnya. htttp
Bandung:Sinar Baru Algesindo.
.id/ „Aidh. 2004. La Tahzan, Jangan Bersedih.
.id/ Jakarta: Qisthi Press. id/
**)
Al-Qarni,
c c c .
bra ry.a ry.a ary.
a
e j.li e j . libra e j.libr
e
/un un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
iii
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. bra r y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra a
.libr PERNYATAAN ra
n ej.lib n ej HALAMAN
n e j.lib e
:/ /u ://u ://u : / /un
htttp t t tp
h bertanda tangan di bawah ini: h
Saya yang t t tp htt t p

.id / Nama : Chindhia Rima/Rohmatika Bunga Lestari /


y.ac y . ac.id y . ac.id
brar rar r
NIM : 092010101073
j . l i j.lib j . libra
:/ /une menyatakan un e
dengan /sesungguhnya
: / bahwa skripsi yang
: /
e
/unberjudul “Pengaruh : / /un e
htttp Pemberian
t p t p
t Manalagi (Mallus sylvestrishMill)
htApel
Jus tt Sebagai Snack terhadap htt t p

. id / Darah Pada Pasien DM Tipe 2 di/ RSD dr.Soebandi” adalah benar-


Kadar Gula
. id . id/
a c a
y. hasil karya sendiri, kecualirakutipanc a c
br arbenar b ry. yang sudah saya sebutkanbrsumbernya,
a ry.
ej.l i l i
ej.institusi i
ej.l jiplakan. Saya
:/ /u n : // n
belum pernah diajukanupada mana pun, dan bukanun
: / / karya
: // u ne
htttp htttp atas keabsahan dan kebenaranhttisinya
bertanggung jawab tp sesuai dengan skripsi htttp
ilmiah yang
/ harus dijunjung tinggi.
a c . id a c . id/ a c. id/
b r ary. Demikian pernyataan ini b r a ry. buat dengan sebenarnya, btanpa
saya
r a .
ryadanya
ej.l i i
ej.lpihak manapun serta bersedia j.l i
emendapat
:/ /u n tekanan dan paksaan dari
: / / u n : / / u n sanksi
: / / u ne
htttp tttp di kemudian hari pernyataanhtini
akademik jikahternyata ttptidak benar. htttp

a c . id/ ac . id/ a c .id/


bra ry. bra ry. ry.
e j.li e j.li e j .libra
://un ://u n : / /un : / / u ne
h tt tp h t tt p tt p
htJember,November 2012 htttp
Yang menyatakan,
ac .id/ a c .id/ a c.i d/
. . .
lib rary libra
ry brary
nej. n e j . ne j.li e
tp ://u t p ://u tp://
u
t p : //un
h t t h t t t
htChindhia Rima R.B.L htt
092010101073
d/ id/ d/
ry. ac.i ry . a c .
r y . a c.i
ej . libra e j . libra e j . libra
n n /un ne
httt p://u httt p://u htttp
:/
htttp
: / / u

a c .id/ a c.i d/
a c .id/
bra ry. r y. ary.
e j.li e j . libra e j.libr
e
/un un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
iv
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. brar y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra raSKRIPSI bra
n ej.lib n ej.lib n e j.li e
:/ /u ://u ://u : / /un
htttp h t t tp h t t tp htt t p

a c .id/ ac.id
/
ac.id
/
br ary. bra r y .
bra r y .
ej.l i e j.li e j.li
:/ /un PENGARUH /u n
:/ PEMBERIAN JUS APEL /
:MANALAGI ://u /un ne
httt p h t t t p h t tt p h t t t p
(Mallus Sylvestris Mill) SEBAGAI SNACK TERHADAP
.id/ DARAH PADA PASIEN.DM
KADAR GULA
c id/ TIPE 2 DI RSD dr.SOEBANDI
.id/
ac c
ar y.a r y . r y.a
br bra b r a
/un ej.li / u n ej. li
/ u n ej. li
/un e
p :/ :/ tp:/ : /
htt t htttp htt htt t p
/ Oleh
.id . id/ . id/
rar y.ac y.
Chindhia Rima rRohmatika
r a
a c Bunga Lestari
r a ry. a c
nej.lib n
i b
ej.l NIM 092010101073 n ej.l i b
ne
p ://u : / / u : / / u : / / u
h t tt htttp htttp htttp

a c . id/ ac . id/ a c .id/


bra ry. bra ry. bra ry.
n e j.li n e j.li n e j.li ne
p ://u p ://u p ://u : / / u
h tt t h t tt h t tt htttp
Pembimbing
ac .id/ a c .id/ a c.i d/
. ry. .
b rary bra bra ry
n e j.li nej.
li Utama
Dosen Pembimbing : dr. Ali Santosa, li
nej.Sp. PD e
tp ://u t p ://uPembimbing Anggota t p /u
:/Junaidi, t p : //un
h t t h t t
Dosen : h t
dr. tEdy M.Sc htt

c.id/ c .id/ c.i d/


r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ne j.li e j . ne
:/ /u p://u :/ /un : / / u
htttp httt htttp htttp

a c .id/ a c.id/
a c .id/
bra ry. r y. ary.
e j.li e j . libra e j.libr
e
/un un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
v
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. brar y . r y.
l i b r
j.li libra
://unej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra ra libra
n ej.lib ej . libPENGESAHAN e j . e
:/ /u : //un :/ /un : / /un
htttp Skripsi berjudul
tp tp
htt”Pengaruh Pemberian Jus Apel Manalagi
htt (Mallus sylvestris Mill) htt t p
/ terhadap Kadar Gula Darah Pada
Sebagai Snack / Pasien DM Tipe 2 di RSD id/
. a c.id ac . id ac .
brar
y
dr.Soebandi” telah diuji dan disahkan
b r a ry. oleh Fakultas KedokteranbrUniversitas
a ry.
ej . l i ej.l i ej.l i
://un Jember pada :
: / / u n : / / un : / / u ne
tt p tp htttp htttp
h t hari, tanggal h:t7t November 2012
tempat / : Fakultas Kedokteran Universitas
/ Jember
.id c.id c.i d/
y.ac y . a y . a
j . l i brar j.libra r
j.li bra r
://u ne ://u n e
:/ /u n e
: //un e
h t t tp h t tt p htttp htt t p
Dosen penguji I, Dosen penguji II,
d/ d/ d/
ry. ac.i ry. ac.i r y. a c.i
i b r a i b r a libra
/u nej.l / u n ej.l /un ej .
/ u ne
:/ /
:FIHA :/ Fatmawati, M.Kes : /
htttp htttp htttp htttp
dr. Suryono, Sp.JP, dr. Heni
NIP.19691011 200003 1 0001 NIP. 19760212 200501 2 001
d/ id/ id/
ry. ac.i ry. ac .
ry. a c .
l i br a libra libra
e j . e j. e j . ne
p : //un p : //un p : / /un IV, : / / u
t t t htttp
Dosen penguji III, Dosen penguji
htt htt htt

ac .id/ a c .id/ a c . id/


b r arydr.. Ali Santosa, Sp.PD b r a ry. br a ry.
ej.l i ej.l i dr. Edy
ej.l
Junaidi, i
M.Sc
: / /u n : / / u n : / / u n : // u ne
htttp htttp htttp htttp
NIP. 19590904 198701 1 001 NIP. 19750801 200312 1 0003

c.i d/ c .id/ c.id/


r y. a ry. a r y . a
ra libraMengesahkan libra
n ej.lib e j . e j . ne
:/ /u : /
Dekan /unFakultas Kedokteran Universitas : / /un
Jember, : / / u
htttp htt t p htt t p htttp

a c .id/ a c.id/
a c .id/
bra ry. r y.
ra Suswati, M.Kes ary.
e j.li e j . libEnny
Dr.
e j.libr e
:/ /un : / /un NIP. 19700214 199903 2 001 :/ /un : //un
htttp htt t p httt p htt t p
vi
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. brar y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
br ary. bra ry.
bra r y .
n e j.li ne j.li n e j.li ne
://u tp://
u :/ /u : / / u
htttp htt htttp htttp
/ d/ id/
. ac.id . a c.i a c .
r y r y ry.
e j .libra e j.li
a
brRINGKASAN
e j . libra e
:/ /un ://u n : //un :/ /un
htttp htttp htt t p htt tp
Pengaruh Pemberian Jus Apel Manalagi (Mallus sylvestris Mill) Sebagai
id / /
.id Pasien DM Tipe 2 di.aRSD /
.ac. terhadap Kadar Gula Darah
Snack .acPada c.id
b r a ry b r a ry b r a ry
ej.l i e l i
dr.Soebandi;Chindhia Rimaj.Rohmatika
ej.l
Bunga Lestari; 092010101073; i 2012; 67
e
:/ / u n :/ / u n :/ / u n : / /un
htttp htttpKedokteran Universitas Jember htttp
halaman; Fakultas
htt t p

Diabetes Melitus (DM) merupakan penyakit akibat gangguan metabolik


yang secara genetik dan klinis termasuk heterogen dengan manifestasi berupa
hilangnya toleransi glukosa. Pada DM tipe 2 terjadi kurangnya sensitivitas
jaringan terhadap insulin sehingga glukosa tidak dapat masuk ke jaringan dan sel.
Terdapat 4 pilar terapi pada DM yaitu perencanaan makan, aktivitas fisik,
intervensi farmakologi dan edukasi. Dalam terapi tersebut perlu pengukuran kadar
gula darah secara kontinyu, karena kadar gula darah merupakan suatu marker
apakah terapi tersebut efektif atau tidak dalam menurunkan kadar gula darah.
Pada perencanaan makan juga perlu diterapkan teknik snacking supaya gula darah
lebih terkontrol, karena kebanyakan pasien gula darahnya menjadi kurang
terkontrol karena teknik snacking yang kurang tepat. Jus apel (Mallus sylvestris
Mill) merupakan buah yang baik bagi kesehatan, karena kandungannya yang
rendah karbohidrat, rendah indeks glikemik, mengandung serat, dan antioksidan
yang diduga mampu menurunkan kadar gula darah sehingga cocok dikonsumsi
sebagai snack pada pasien DM tipe 2.

Tujuan penelitian ini adalah untuk mengetahui pengaruh pemberian jus apel
(Mallus sylvestris Mill) sebagai snack terhadap kadar gula darah pada pasien DM
tipe 2. Penelitian dilakukan dengan cara eksperimental semu dengan
pendekatanPre and Post Test with Control Group Design. Penelitian dilakukan
selama bulanOktober 2012. Penelitian ini memiliki dua kelompok uji, yaitu
kelompok kontrol dan perlakuan yang masing-masing terdiri dari 15sampel
penelitian. Pada kelompok kontrol diberikan panduan meu diet 1200-1700 kalori,
sedangkan pada kelompok perlakuan diberikan panduan menu diet 1200-1700

vii
kalori dengan jus apel sebagai snack pagi dan sore. Evaluasi dilakukan setelah 7
hari perlakuan, yaitu dengan mengecek kadar gula puasa dan kadar gula darah
post prandial.

Pada penelitian ini, didapatkan hasil penurunan gula darah tidak signifikan
karena secara jumlah apel, sebanyak 200 gram perhari, dengan total kandunga
serat 6,8 gram, dengan total pectin sebanyak 0,5 gram belum cukup memadai
sehingga apa yang dilakukan peneliti di atas belum teramati aktivitasnya dalam
menurunkan kadar gula darah. Kemudian jumlah antioksidan yang terkandung
dalam buah apel tersebut juga belum dapat diamati bagaimana aktivitasnya. Selain
itu jumlah sampel yang berkurang juga berpengaruh terhadap signifikansi. Pada
awalnya penelitian ini dilaksanakan pada 30 sampel pasien diabetes mellitus tipe
2, namun dalam perjalanan penelitian ini sejumlah 6 sampel didrop-out karena
mengundurkan diri. Sehingga pada akhir penelitian jumlah data yang terkumpul
dan yang bisa dianalisis hanya sejumlah 24 sampel pasien. Jumlah sampel yang
berkurang ini dapat mempengaruhi hasil dalam pengukuran kadar gula darah pada
kelompok kontrol dan perlakuan.
Dari kajian menunjukkan bahwa tidak terdapat perbedaan signifikan
(p>0,05) pada dua kelompok dalam penelitian ini. Adapun saran yang dapat
diberikan peneliti adalah pada penelitianselanjutnyaperlumenambahkuantitas jus
apel yang diberikan, denganasumsikomponenseratdanantioksidan yang
memengaruhikadarguladarahdenganmempertahankan menu diet 1200-1700 kalori,
namunkomposisi menu diet yang lain sehinggajumlahkalori total sesuaidengan
menu diet, selain itu jumlah sampel harus sesuai dengan yang ditetapkan di awal
penelitian, serta perlu ditentukan strategi dalam pembatasan kalori, pengawasan
farmakoterapi dan aktivitas supanya menjadi faktor-faktor yang benar dikontrol
pada sampel penelitian.

c.id/ c.id
/
c .id/
y. a y . a ry. a
l i brar j.li bra r
i b r a
/un ej .
u ne /unej.l /un e
htt t p :/
htttp:// httt p : /
htt tp : /
viii
a c. id/ a c.i d/
a c. id/
rar y. ra r y. ry.
lib j.lib libra
://unej. /un e une j.
/une
h tt tp htttp
:/
htttp:// htt t p : /
a c .id/ a c.id/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.libra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra raPRAKATA bra
n ej.lib n ej.lib n e j.li e
:/ /u ://u ://u : / /un
htttp h t t tp h t t tp htt t p
Puji syukur atas kehadirat Allah SWT yang senantiasa melimpahkan rahmat
/ id/ /
y.a c.id
dan karunia-Nya sehingga penulis dapatc.menyelesaikan c.id
skripsi yang berjudul
y.a (Mallus sylvestris Mill) Sebagai a
y.Snack
r ar”“Pengaruh r a r r a r
n ej.lib Pemberian Jus
n e j.lib
Apel Manalagi
n e j.lib e
t p ://u terhadap Kadar Gula
t p /u Pada Pasien DM Tipe 2 ditpRSD
:/Darah ://udr.Soebandi”. Skripsi t p : / /un
h t t h t t h t t htt
ini disusun guna memenuhi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat untuk

.id/ Program Strata-1 Pendidikan


menyelesaikan
ac
/
.idDokter .id/
dan mencapai gelar Sarjana
ac c
r y. r y . r y.a
bra Kedokteran. bra b r a
/un ej.li n e j.li n e j.li
/un e
tp :/ t p ://u karya ilmiah ini penulisttbanyak
Saat proses penulisan
t p ://umendapat bimbingan t p : /
htt h t t h
dan bantuan dari berbagai pihak, oleh karena itu penulis mengucapkan terimaksih
htt
/
.idkepada:
terutama . id/ . id/
a c a c a c
b r ar1.y. Dr. Enny Suswati M.Kesbselakur a ry. Dekan Fakultas KedokteranbrUniversitas
a ry.
ej.l i i
ej.l skripsi ini; ej.l i
:/ /u n Jemebr yang / / u n
mengesahkan
: : / / u n : / / u ne
htttp htttp Sp.PD., selaku Dosen Pembimbing
2. dr. Ali Santosa, htttp Utama dan dr. Edy htttp
id/
Junaidi,M.Sc.,
c . .id/ Anggota, dan Ibu Dr. Ir. Entin
selaku Dosen Pembimbing .id/
ry. a
ary .ac .ac
bra Hidayah M. UM yang telah rmeluangkan rary dalam
waktu, pikiran dan perhatian
n e j.li n e j.lib n e j.lib ne
p ://u /u
penulisan skripsi:/ini;
p p ://u : / / u
h tt t
3. h t tt
dr.Suryono,Sp.JP,FIHA
t tt
h skripsi ini;
selaku dosen penguji utama htttp
4.
c . d/ Fatmawati,M.Kes selaku Koordinator
dr. iHeni
c .id/ KTI yang telah menyetujui
c . id/
a
ry. judul skripsi ini dan selaku bpeguji . a
ryskripsi ry. a
i b r a i r a ini;
i br a
/u n ej.l 5. dr. Desie Dwi / u n
Wisudantiej.l selaku dosen pembimbing/uakademik
nej.l yang telah / u ne
: / : / : / : /
htttp membimbinghtttppenulis selama studi; htttp htttp
6.
a
Ayah,
c . id/ Ibu, Adikku, Eyang Kakung a c .id/ Uti, atas segala limpahanadoa,
dan
c . id/
b r a ry. dukungan, dan inspirasinya;brary. b r a ry.
ej.l i i
.l Muti, Danez, Iqbal, Yudha,nSubhan
ejAsti, i
ej.l yang selalu
: / / un 7. Sahabatku Dwita,/u
: / n
Elsa,
: / / u : / / une
htttp memberikan
p
htttbantuan, saran juga semangat; ht
ttp htttp
8.
.id / “Turtle”, Dulur TBM Vertex Angkatan
sahabatku / . id 7 dan Vertexer yang lain,
.id/
a c a c a c
br a ry. Kelompok KKT-50 desa Kepanjen,
b r a ry. teman-temanku dari kost bM2-73
r a ry. yang
ej.l i i
ej.l dan keceriaan; ej.l i
:/ / un selalu memberikan
: / / u n
semangat
:/ /u n : // u ne
htttp htttp
9. rekan seperjuangan“Avicenna htttp
2009” yang telah banyak memberikan corak htttp
ix
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. bra r y . r y.
l i b r
j.li libra
://unej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra ra kuliahku; libra
n ej.lib .libbangku
dan warna dalam kehidupan
n ej e j
n yang. e
:/ /u / u
:/ Interna :/ /upasien : / /un
htttp
10. Seluruh Staftp
Poli RSD p
dr.Soebandi, seluruh
t menjadi t p
htt htt htt
sampel penelitian penulis;
/ / /
c.id pihak yang tidak dapat disebutkan
11. semua
y.a c.idsatu per satu. c.id
br ar bra ry.a bra r y . a
/un ej.li /u n e j.li
/un e j.li
/un e
p :/ /
p:2012
Jember, November :/ Penulis : /
httt httt htttp htt t p

c.i d/ c . id/ c.i d/


y. a ry. a y . a
j . l i brar j.li bra j.li bra r
/un e n e n e /un e
p :/ p ://u :/ /u : /
htt t h t tt htttp htt t p

c.i d/ c.i d/ c.i d/


y. a y . a y. a
j . l i brar j.li bra r
j . libra
r
:/ /u ne :/ /u n e
:/ /un e
: / / u ne
htttp htttp htttp htttp

a c . id/ ac . id/ a c .id/


bra ry. bra ry. bra ry.
n e j.li n e j.li n e j.li ne
p ://u p ://u p ://u : / / u
h tt t h t tt h t tt htttp
/ id/ d/
. ac.id a c . a c.i
brar
y
bra ry. brary .
j .l i j.li j.li
://une /u n e u ne /un e
h t t tp htttp
:/
htt tp:// httt p : /

c.i d/ c .id/ c.i d/


r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ne j.li e j . ne
:/ /u p://u :/ /un : / / u
htttp httt htttp htttp

a c .id/ a c.id/
a c .id/
bra ry. r y. ary.
e j.li e j . libra e j.libr
e
/un un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
x
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. brar y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra a
librDAFTAR libra
n ej.lib ej . ISI
e j . e
:/ /u : //un :/ /un : / /un
htttp htt tp htt tp htt t p
Halaman
/ / /
y.a c.id JUDUL .........................................................................................i
HALAMAN
y.a c.id y.a c.id
r ar r a r r a r
n ej.lib HALAMAN PERSEMBAHAN
n e j.lib n e j.lib
.......................................................................ii
e
t p ://u HALAMAN MOTO
t p u
t p ://u
://..........................................................................................iii t p : / /un
h t t h t t h t t htt
HALAMAN PERNYATAAN ...........................................................................iv

a c .id/ PEMBIMBINGAN ......................................................................v


HALAMAN .id/ a c a c . id/
r a y.
rHALAMAN r a ry. r a ry.
i b b
PENGESAHANi...........................................................................vi
i b
/u n ej.l / u n ej.l / u n ej.l / u ne
:/ RINGKASAN : / : /
....................................................................................................vii : /
htttp htttp htttp
PRAKATA .........................................................................................................ix
htttp

. ac .id/ISI ......................................................................................................xi
DAFTAR
. ac .id/ . ac .id/
r y r y r y
ej . libra DAFTAR TABEL .............................................................................................xiii
e j . libra e j . libra
:/ /un DAFTAR GAMBAR : / n : / /un
/u........................................................................................xiv : / / u ne
httt p htt t p htt t p htttp
DAFTAR LAMPIRAN .....................................................................................xv

c d/
BAB 1..iPENDAHULUAN
c . id/ c .id/
ry.a ry. a ry. a
libra ra ra
1.1 Latar Belakang ..............................................................................1
e j . e j.lib e j.lib ne
p : //un 1.2 Rumusan
p
n
p ://u n
://uMasalah .......................................................................4 : / / u
htt t
1.3 h t tt
Tujuan h t tt
...........................................................................................4 htttp

ac .id1.4/ Manfaat .........................................................................................4


a c .id/ a c . id/
r a y. 2. TINJAUAN PUSTAKArary.
rBAB r a ry.
i b i b i b
/u n ej.l 2.1 Diabetes / u n ej.l ...........................................................................5
Melitus / u n ej.l / u ne
: / : / : / : /
htttp htttpDefinisi dan Klasifikasi .......................................................5
2.1.1 htttp htttp

c.i d/ c .d/
2.1.2 Patofisiologi ..........................................................................5
i c . id/
r y. a ry. a ry. a
ra 2.1.3 Penatalaksanaan r a a
....................................................................11
r
n ej.lib n
i b
n ej.l i b
ej.l............................................................................14 ne
:/ /u : / u
2.1.4 Komplikasi
/ : / / u : / / u
htttp 2.2 htttp Gula Darah .......................................................................19
Kadar htttp htttp
.id / Snack .............................................................................................20
2.3
. /
id .id/
y.ac ry. a c
ry. a c
brar
2.2.1 Definisi...................................................................................20
a a
l i ib r i b r
/ une j . 2.2.2 Snack/ u n ej.l Diabetes Mellitus...............................................20
bagi /u n ej.l / u ne
p :/ : / :/ : /
httt htttp
2.4 Apel............... htttp
.................................................................................22 htttp
xi
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. bra r y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra ra .libr
a
n ej.lib n.lib..........................................................................22
2.3.1 Pendahuluan
ej n ej e
:/ /u :// u :/ /u : / /un
htttp
2.3.2tpTaksonomi
htttp p
............................................................................22 t
htt htt
2.3.3 Botani ...................................................................................23

a c .id/ c.id
/
c.id
2.3.4 Macam varietas .....................................................................25 /
ary. r y.a r y.a
ej.l i br ibra libra
2.3.5 Kandunganl............................................................................27
/un nej. nej.
://u .................................................................................28 /un e
httt p :/ 2.3.6pManfaat
h ttt h tttp://u htt t p : /
2.3.7Efek negatif ............................................................................29

a c . id2.4/ .id/
Kerangka Teori ............................................................................31
ac ac.id/
ary. r y . r y .
ej.l i br 2.5
Kerangka Konseptual
e j . libra ..................................................................32
e j . libra e
tp :/ /un :
2.6 Hipotesis
t p / un
t p : / /un
/.........................................................................................33 t p : //un
htt htt
BAB 3. METODE PENELITIAN
htt htt

a c . id3.1/ Jenis Penelitian .............................................................................34


a c . id/ a c . id/
b r ary. 3.2 Tempat dan Waktu b r a ry.
Penelitian r a ry.
....................................................34
b
ej.l i i i
ej.l dan Besar Sampel .........................................34
ej.l
:/ /u n 3.3 Populasi,
: / / u n
Sampel, : / / u n : / / u ne
htttp htttp Penelitian.......................................................................35
3.4 Variabel htttp htttp

c . id3.5/ .id/
Definisi Operasional.....................................................................36.id/
ry. a .ac .ac
bra rary rary
3.6 Alat dan Bahan Penelitian..........................................................36
n e j.li n e j.lib n e j.lib ne
p ://u 3.7 Prosedur
p ://uPenelitian......................................................................36
p ://u : / / u
h tt t t tt t tt
h Penelitian .............................................................................38
3.8 Alur h htttp
d/
BAB 4.iHASIL DAN PEMBAHASAN id/ id/
r y. ac. ry. a c .
ry. a c .
libra a a
4.1 Hasil Penelitian.............................................................................39
r r
j.l i b i b
n e j . n ej.l
e.................................................................................43
n ne
: //u / u
4.2 Analisis/Hasil
: : / / u : // u
htttp htttp
4.3 Pembahasan htttp
...................................................................................45 htttp
d/
BAB 5. KESIMPULAN
c.i
DAN SARAN
c .id/ c . id/
r y. a ry. a ry. a
i b r a 5.1
i b a i b r a
Kesimpulan ...................................................................................52
r
/ un ej.l / un ej.l / u n ej.l
5.2 Saran .............................................................................................52 / une
: / : / : / : /
htttp htttp ........................................................................................53
DAFTAR PUSTAKA htttp htttp
/
LAMPIRAN
d/ id/
. a c.id . a c.i a c .
bra r y
libra
r y
br ary.
n e j.li e j . e j.li e
/u un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
xii
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. bra r y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ej . liDAFTAR TABEL
e j . e
:/ /u : //un :/ /un : / /un
htttp htt tp htt tp htt t p
Halaman
2.1
a .id/
Klasifikasi
c . id/
etiologi DM .............................................................................5
a c a c .id/
r a y. Kadar glikat hemoglobin pada
r2.2 r a y. ...........................................................13
rDM r a ry.
i b i b i b
/ u n ej.l / u n ej.l / un ej.l / u ne
:/ 2.3 Kandungan :
gizi/ dalam 100 gram apel : /
manalagi........................................27 : /
htttp h tttp h tttp
3.1 Pre-post test with control group design .....................................................34
h tttp
4.1
a . id/ analisis kadar gula darah puasa
Hasil
c a c . id/ dan kadar gula darah post ac.id/
(GDP)

br ary. prandial (GDPP) subjek diabetes b r a ry.mellitus ................................................39


b r a ry.
ej.l i l i
ej.selama i
ej.l dan
:/ /u n 4.2 Hasil konsumsi : // u n
pangan 7 hari pada kelompok : / / u n
perlakuan : // u ne
htttp htttp htttp
kelompok kontrol .......................................................................................42
htttp
4.3
a c id/ normalitas kolmogorov smirnov
Hasil
. a c . d/ gula darah puasa dan
ikadar a c . id/
b r ary. kadar gula darah post prandial b r a y.
rsebelum r a ry.
intervensi ....................................43
b
ej.l i j.l i
epaired ej.l i
:/ /u n 4.4 Hasil analisis : / / u n
statistik samples T-test / / u n
.............................................44
: : / / u ne
htttp htttp htttp htttp

a c . id/ ac . id/ a c .id/


bra ry. bra ry. bra ry.
n e j.li n e j.li n e j.li ne
p ://u p ://u p ://u : / / u
h tt t h t tt h t tt htttp
/ id/ d/
. ac.id a c . a c.i
brar
y
bra ry. brary .
j .l i j.li j.li
://une /u n e u ne /un e
h t t tp htttp
:/
htt tp:// httt p : /

c.i d/ c .id/ c.i d/


r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ne j.li e j . ne
:/ /u p://u :/ /un : / / u
htttp httt htttp htttp

a c .id/ a c.i d/
a c .id/
bra ry. r y. ary.
e j.li e j . libra e j.libr
e
/un un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
xiii
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. brar y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra ibra GAMBAR libra
n ej.lib ej . lDAFTAR e j . e
:/ /u : //un :/ /un : / /un
htttp htt tp htt tp htt t p
Halaman
/ / /
c.id insulin ..............................................................................................11
2.1 Sekresi
y.aLangkah-langkah diagnostik rDM .a c.id y.a
y.................................................................12 c.id
r ar a r r a r
n ej.lib 2.2
n e j.lib n e j.lib e
t p ://u 2.3 Grafik gula darah
t p u
://setelah makan pokok dan konsumsi
t p /u
:/snack......................22 t p : / /un
h t t h t t h t t htt
2.4 Macam-macam bentuk daun apel.................................................................24

. ac .id/
2.5 Bagian-bagian
. ac .id/
buah apel................................................................................25
. ac .id/
r y r y r y
e j . libra 2.6 Macam-macam bentukebuah j . ra
e j . libra
libapel..................................................................25 e
tp :/ /un t : //un t p : / /un
2.7 Kerangka teori ...............................................................................................31
p t p : //un
htt htt htt
2.8 Kerangka konspetual......................................................................................32
htt
/ .id/
.idpenelitian...............................................................................................
3.1 Alur 39.id/
r y. ac r y . ac r y . ac
ej . libra 4.1 Diagram rata-rata GDPedan j . ra gula darah post prandial subjek
libkadar e j . ra
libdiabetes
:/ /un : / /un : / /un
mellitus .........................................................................................................41 : / / u ne
httt p htt t p htt t p htttp

a c . id/ ac . id/ a c .id/


bra ry. bra ry. bra ry.
n e j.li n e j.li n e j.li ne
p ://u p ://u p ://u : / / u
h tt t h t tt h t tt htttp
/ id/ d/
. ac.id a c . a c.i
brar
y
bra ry. bra ry .
j .l i j.li j.li
://u ne /u n e u ne /un e
h t t tp htttp
:/
htt tp:// httt p : /

c.i d/ c .id/ c.i d/


r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ne j.li e j . ne
:/ /u p://u :/ /un : / / u
htttp httt htttp htttp

a c .id/ a c.i d/
a c .id/
bra ry. r y. ary.
e j.li e j . libra e j.li br
e
/un un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
xiv
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. bra r y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p
a c .id/ a c.i d/
a c.i d/
ry. r y . r y .
e j. libra e j.li bra
e j.li bra
/un u n /u n u ne
htt tp : /
htt tp:// htttp
:/
htttp
: / /

c.i d/ c . id/ c.id


/
r y. a ry. a r y . a
ra libra libra
n ej.lib ej . e j . e
:/ /u : //un DAFTAR LAMPIRAN tp://un : / /un
htttp htt tp htt htt t p

a c .id/ a c . id/ Halaman


a c .id/
r a y. Informed Consent ......................................................................................57
rA. r a ry. r a ry.
i b i b i b
/ u n ej.l / u n ej.l / un ej.l / u ne
:/ B. Lembar :
Kuesioner/ 24H-recall : /
...................................................................60 : /
htttp h tttp h tttp
C. Menu Diet 1200-1700 Kalori.....................................................................61
h tttp
D.
a .
Data
c id/Hasil Penelitian...............................................................................
a c . id/ .. 63.id/
a c
r y . r y . r y .
e j . libra E. NPAR Test .................................................................................................
e j . libra e j . libra 64
:/ /u n : // u n...................................................................................
E. T-Test...................... : / / u n 66 : // u ne
htttp F.
htttp htttp
Dokumentasi .............................................................................................. 67
htttp

c.i d/ c.i d/ c.i d/


y. a y . a y. a
j . l i brar j.li bra r
j . libra
r
:/ /u ne :/ /u n e
:/ /un e
: / / u ne
htttp htttp htttp htttp

a c . id/ ac . id/ a c .id/


bra ry. bra ry. bra ry.
n e j.li n e j.li n e j.li ne
p ://u p ://u p ://u : / / u
h tt t h t tt h t tt htttp
/ id/ d/
. ac.id a c . a c.i
brar
y
bra ry. brary .
j .l i j.li j.li
://u ne /u n e u ne /un e
h t t tp htttp
:/
htt tp:// httt p : /

c.i d/ c .id/ c.i d/


r y. a ry. a r y . a
ra bra libra
n ej.lib ne j.li e j . ne
:/ /u p://u :/ /un : / / u
htttp httt htttp htttp

a c .id/ a c.id/
a c .id/
bra ry. r y. ary.
e j.li e j . libra e j.libr
e
/un un ://u n /un
htttp
:/
htt tp:// h t tt p htt t p : /
xv
ac . id/ ac.id
/
a c.i d/
ary. bra r y . r y.
l i b r
j.li libra
://u nej. :/ /u n e
: / /une j .
: / /une
h t t tp htttp htt tp httt p

Anda mungkin juga menyukai