Anda di halaman 1dari 42

ANATOMI

SISTEM DIGESTIVUS
(Hepar, Apparatus excretorius, Pancreas,
Lien, Aorta Abdominalis dan Sirculasi
Portocavalis)

DEPARTEMEN ANATOMI FAKULTAS KEDOKTERAN


UNIVERSITAS HASANUDDIN
Februari 2022
Sasaran Pembelajaran
• Setelah pembelajaran ini, mahasiswa
diharapkan mampu:
• Menjelaskan struktur anatomi Hepar,
Apparatus excretorius, Pancreas dan lien
• Menjelaskan struktur anatomi dan percabangan
Aorta abdominalis
• Mengetahui anatomi Sirculasi Portocavalis
HEPAR

3
LOKALISASI HEPAR
Regio hypochondrium dexter
Regio epigastrium
• HOLOTOPI Regio hypochondrium sinister

• Costa V pada linea medioclavicularis dexter


• SKELETOPI • Spatium intercostalis V 1-2 jari, medial linea medioclavicularis sinister
• Bagian caudal dexter,mengikuti arcus costarum (costa IX-VIII)
• Bagian caudal sinister,mengikuti arcus costarum (costa VIII-VII)

Gaster
Pars superior duodeni
Glandula suprarenalis dexter
Sebagian colon transversum
• SYNTOPI Flexura coli dexter
Vesica fellea, Oesophagus
Vena cava inferior 4
MORFOLOGI
•Incisura umbilicalis
•Ligamentum falciforme hepatis
•Fossa sagittalis sinistra

membagi

•LOBUS HEPATIS DEXTER


•LOBUS HEPATIS SINISTER

5
LOBUS HEPATIS DEXTER
• FOSSA SAGITTALIS SINISTRA

Fossa ductus venosi


Fossa venae umbilicalis

• FOSSA SAGITTALIS DEXTRA


Fossa vesicae fellea
Fossa venae cavae

• PORTA HEPATIS
membentuk lobus quadratus hepatis dan lobus caudatus hepatis
6
Lobus Quadratus Hepatis
Margo anterior hepatis (anterior)
Porta hepatis (dorsal)
Fossa venae umbilicalis (sinister)
Fossa vesicae fellea (dexter)

7
Lobus Caudatus Hepatis (Spigeli)
Porta Hepatis (ventro-caudal)
Fossa vena cava (dexter)
Fossa ductus venosi

8
LOBUS HEPATIS SINISTRA
• Lebih kecil dan pipih
• Lokalisasi: regio epigastrium dan sedikit pada regio hypochondrium
sinistrum
• Facies diaphragmatica
• Facies visceralis hepatis
• IMPRESSIO GASTRICA
• TUBER OMENTALE
• APPENDIX FIBROSA HEPATIS

9
Facies Diaphragmatica
• FACIES ANTERIOR
Margo Anterior Hepatis & perlekatan Lig. Falciforme Hepatis
• FACIES SUPERIOR
Terdapat Impressio Cardiaca dan PARS AFFIXA HEPATIS (Bare Area)

10
Facies Visceralis Hepatis
• Facies Posterior
Pars Affixa Hepatis, Fossa vena cavae,Impressio
suprarenalis, lig.hepatogastricum, impressio
oesophagea

• Facies Inferior
Impressio colica, impressio renalis,impressio
duodenalis,fossa vesicae felleae, fossa venae
umbilicalis

11
PORTA HEPATIS
Struktur yang berjalan/ berada pada porta hepatis :
• Vena portae
• Ductus cysticus, ductus hepaticus dan ductus choledochus
• A. hepatica propria dextra dan a. hepatica sinistra
• Nervus dan pembuluh lymphe

12
LIGAMENTA HEPATIS
1. Ligamentum falciforme hepatis
2. Omentum minus
3. Ligamentum coronarium hepatis dextra
dan sinistra
4. Ligamentum triangulare hepatis (appendix
fibrosa hepatis) dextra dan sinistra
5. Ligamentum teres hepatis
6. Ligamentum venosum Arantii
7. Ligamentum hepatorenale
8. Ligamentum hepatocolicum

13
FIXASI HEPAR
1. LIGAMENTA : Lig.falciforme hepatis
Omentum minus
Lig.triangulare hepatis
Lig.coronarium hepatis
Lig.teres hepatis
Lig.venosum Arantii

2. VENA HEPATICA
3. Desakan negatif cavum thoracis
4. Desakan positif cavum abdominis

14
VASCULARISASI HEPAR
• CIRCULASI PORTAL
• A. HEPATICA COMMUNIS (dipercabangkan oleh v. coeliaca)
• VENA PORTAE HEPATIS
• VENA HEPATICA → bermuara pd Vena Cava inferior

15
A.HEPATICA COMMUNIS
• Berasal dari a.coeliaca
• Melewati lig.hepatoduodenale (bersama
ductus choledochus,v.portae,
pemb.lymphe dan serabur saraf)
• Bercabang menjadi a. hepatica propria
dextra dan a.hepatica propria sinistra

16
V. PORTAE HEPATIS
Dibentuk: v. mesenterica superior dan v.lienalis
Berjalan melewati lig.hepatoduodenale
bercabang menjadi ramus dexter dan ramus sinister
vena yang membawa darah dari organ lain menuju hepar

17
INNERVASI HEPAR
• Nn. SPLANCHNICI (simpatis)
• N. VAGUS DEXTER ET SINISTER (Chorda anterior dan Chorda posterior)
• N. PHRENICUS DEXTER (viscero-afferent)

18
APPARATUS EXCRETORIUS HEPATIS
• struktur yang termasuk apparatus excretorius :
1. VESICA FELLEA
2. DUCTUS CYSTICUS
3. DUCTUS HEPATICUS
4. DUCTUS CHOLEDOCHUS

• Lokasi : pd regio hypochondrium dexter


• Kelanjutan dari vesica fellea (vesica biliaris) → ductus cysticus
• Membentuk ductus choledochus (ductus biliaris) → ductus
hepaticus communis dan ductus cysticus
• Tempat bermuaranya ductus choledochus (ductus biliaris) →
duodenum pars descendens

19
PANCREAS & LIEN

20
PANCREAS

• Kelenjar exocrine & endocrine


• Lokasi : pd epigastrium, hypochondrium sinister
• T/d : Caput, corpus dan cauda pancreatis
• Terletak pada bagian konkaf duodenum
• Antara caput dan corpus terdapat collum pancreas
• RETROPERITONEAL
• Bagian pancreas yang berdekatan dengan lien (berada di
sinister) = cauda pancreatis
• Bagian pancreas yang berdekatan dengan duodenum pars
descendens = caput pancreatis

21
Caput Pancreatis
Dorsalnya tdp ductus choledochus
Bagian caudalnya menonjol ke kiri
disebut PROCESSUS UNCINATUS
yang membtk INCISURA
PANCREATICA (tempat lewatnya a.
mesenterica superior)

22
Corpus dan Cauda pancreatis
• Saluran keluarnya dimulai dari
cauda pancreatic yg disebut
DUCTUS PANCREATICUS
WIRSUNGI terkadang terdapat
DUCTUS PANCREATICUS
ACCESSORIES SANTORINI
→bermuara ke dalam duodenum
pars descendens

23
VASCULARISASI
1. A. PANCREATICO DUODENALIS SUPERIOR (cab. A. gastroduodenalis)
2. Cabang dari a.lienalis (a. pancreatica dorsalis,a.pancreatica magna dan
a.pancreatica caudalis)
3. A.PANCREATICO DUODENALIS INFERIOR (cab.a.mesenterica superior)

24
LIEN (=SPLEEN)
• INTRAPERITONEAL
• Difiksasi oleh LIG.GASTROLIENALE dan LIG. LIENAORENALE
• Facies diaphragmatica dan facies visceralis
• Margo superior(=margo anterior,margo crenatus)
• Margo inferior (=margo posterior
• Extremitas superior & ext.inferior
• HILUS LIENALIS

25
LOKALISASI
• Skeletopi: diantara costa IX-XI sinister
• Holotopi: Regio hypochondrium sinister
• Syntopi: Facies diaphragmatica (pars costalis diaphragmatica) dan
facies visceralis (gaster,ren dan colon)

26
VASCULARISASI
A. LIENALIS ( cab. A.coeliaca) bercabang menjadi 2-3 cabang
V. LIENALIS

27
VASA ABDOMINIS

28
•AORTA ABDOMINALIS
•A. COELIACA
•A. MESENTERICA SUPERIOR
•A. MESENTERICA INFERIOR

•V. CAVA INFERIOR


•V. PORTA
•V. MESENTERICA SUPERIOR
•V. MESENTERICA INFERIOR

29
AORTA ABDOMINALIS
CABANG PARIETALIS:
•A. PHRENICA INFERIOR (2)
•A. LUMBALIS (4-5 pasang)
•A. ILIACA COMMUNIS (2)
•A. SACRALIS MEDIA

CABANG VISCERALIS:
•A.SUPRARENALIS MEDIA (2)
•A. RENALIS (2)
•A.TESTICULARIS (2)
•A COELIACA
•A. MESENTERICA SUPERIOR
•A. MESENTERICA INFERIOR

30
ARTERI COELIACA

•A. GASTRICA SINISTRA


•A. HEPATICA COMMUNIS
•A. LIENALIS

31
A. MESENTERICA SUPERIOR

• A. ILEOCOLICA : ileum, caecum, appendix, colon ascendens


• A. COLICA DEXTRA : colon ascendens
• A. COLICA MEDIA : colon transversum

32
A. MESENTERICA
INFERIOR
• A. COLICA SINISTRA : ke colon transversum pars
sinistra, colon descendens
• AA. SIGMOIDEAE : ke colon sigmoideum
• A. RECTALIS SUPERIOR = arteri hemorrhoidalis
superior : ke pars superior rectum

33
VENA CAVA INFERIOR

• VV.LUMBALES

• V. PHRENICA INFERIOR
• V. HEPATICA
• V. RENALIS
• V. SUPRARENALIS
• V. SPERMATICA INTERNA DEXTRA

34
VENA PORTA
•Di ventral v.cava inferior
•Berjalan di dlm lig.hepatoduodenale, di dorsal a.
hepatica dan ductus hepaticus
•Dibentuk oleh V.MESENTERICA SUPERIOR dan
V. LIENALIS

35
Vena Porta

Vena-vena yang bermuara langsung pada vena portae


hepatis :
• V. coronaria ventriculi yang juga menerima darah dari v. esophagei
• V. pylorica
• V. cystica
• Vv. Paraumbilicalis yang mengadakan anastomose dengan vena thoraco-
epigastrica dan vena epigastrica superficialis
Vena-vena yang bermuara pada vena mesenterica superior :
•vv.intestinales
•v.ileocolica
•v.colica dextra
•v.colica media
•v.pancreatico duodenalis
•v.gastroepiploica dextra.
Vena-vena yang bermuara pada vena lienalis :
•v.gastroepiploica sinistra
•v.gastrica brevis
•v.mesenterica inferior
Vena-vena yang bermuara pada vena mesenterica inferior :
•v.hemorrhoidalis superior
•v.sigmoidea
•v.colica sinistra.
ANASTOMOSE PORTO
CAVALIS

38
ANASTOMOSE PORTOCAVALIS

•Vena coronaria ventriculi – vena oesophagei


(VARICES OESOPHAGEI)
•Vena hemorrhoidalis superior- vena hemorrhoidalis
media - vena hemorrhoidalis inferior (HEMORRHOID)
•Vena paraumbilicalis - vena thoraco epigastrica –
vena epigastrica superficialis (CAPUT MEDUSSAE)

39
INNERVASI VISCERA ABDOMINIS

40
• N.THORACO ABDOMINALIS
• N. PHRENICUS
• N. VAGUS
• Nn. SPLANCHNICI
• TRUNCUS SYMPATHICUS
• PLEXUS OTONOM
• PLEXUS LUMBALIS

41
TERIMA KASIH

Anda mungkin juga menyukai