Anda di halaman 1dari 70

Blok 12

Abdomen
(Tractus Gastrointestinal / Saluran Cerna)

Siska, dr

Saluran Pencernaan (Tractus Gastrointestinal)


Pengelompokkan
1. Berdasarkan morfologi ; Esofagus, lambung, usus halus (duodenum, jejenum & ilium), usus besar (colon), hepar, vesica fellea, pancreas, dan lien (s.spleen, s.limpa). 2. Berdasarkan pembentukan : foregut, midgut, dan hindgut. (Lebih praktis !!)

Foregut
Derivat: Esofagus, gaster, duodenum, hepar, vesica fellea, pancreas, duodenum pars superior et descendens, dan lien. Vaskularisasi:
Arteri: A. coeliaca (Tripus Halleri). Vena : vena porta hepatis Parasimpatis (n.vagus). Simpatis (n.splanchnicus mayor, T5-T9).

Inervasi :

Midgut
Derivat : duodenum pars inferior, jejenum, ilium, caecum, appendix, caecum, colon ascendens dan 2/3 proximal colon transversum. Vaskularisasi : Arteri : A. mesenterica superior. Vena : V. mesenterica superior. Inervasi : Parasimpatis : n.vagus. kecuali colon descendens, sigmoid dan rectum (S2-3, n. splanchnicus pelvis). Simpatis : n.splanchnicus minor, T10-11.

Hindgut
Derivat : colon transversum 1/3 distal, colon descendens, colon sigmoid, dan rectum. Vaskularisasi : Arteri : A. mesenterica inferior. Vena : V.mesenterica inferior. Inervasi : Parasimpatis : n.splanchnicus pelvicus (S2-3). Simpatis : n.splanchnicus lumbalis (L1-2).

CAVUM ORIS
BATAS/DINDING
Depan: Labium Oris Samping: Buccae = Pipi Atap: Palatum Durum & Molle Lantai: Diaphragma Oris (Otot2: m.Mylohyoid, m.Geniohyoid , m.Digastricus, membran & Lidah) Belakang: Faucium: Istmus (Uvula, arcus pharingopalatinus & Radix lidah) dan Anulus tonsilaris Waldeyer (Tonsilla Palatina,
Tonsilla Lingualis, Tonsilla Pharyngealis)

ISI
Gigi-geligi Lidah

KELENJAR:
Kelenjar Pada Dinding Kelenjar Di Luar Cavum Oris

Gigi Geligi
Merupakan organ disgestif tambahan yang beada di dalam celah alveolar dari tulang Maxilla dan Mandibula Terdiri dari 4 Tipe:
Insisivus (seri) Caninus (taring) Bicuspidatus/premolar Multicuspidatus/molar

Fungsi: Mencerna makanan secara mekanis

Gigi Geligi

Gigi Geligi

LIDAH
= Indra pengecap LIDAH: Apex lingua Dorsum lingua: Sulcus terminalis Foramen caecum Papilla lingualis organum gustatorium:
Papilla Papilla Papilla Papilla

1
4 2 3

Radix lingua

valata (1) fungiformis (2) filiformis (3) foliata (4)

LIDAH
1: 2: 3: 4: bitter sour salty sweet
A
B 1

A: N. X B: N. IX C: N. VII

2 3 4

LIDAH
OTOT LIDAH: Ekstrinsik: M. genioglossus M. hyoglossus M. styloglossus M. palatoglossus Intrinsik: M. longitudinalis superior M. longitudinalis inferior M. transversus M. verticalis

Klasifikasi Berdasarkan Letak:


Glandula Parotis Glandula Submandibularis Glandula Sublingualis

Kelenjar Ludah

Diluar Cavum Oris (Masing-masing Sepasang)

Dalam Dinding Cavum Oris


Glandula Labialis Glandula Buccalis Glandula Palatina

Dalam Cavum Oris


Glandula Lingualis

Muara Kelenjar:
Cavum Oris

Kontrol: Otonom nuclei salivatorius di MO


Reseptor dimonitoring oleh N. Lingualis Cab N.V

A. Derivat Foregut

1. Esofagus
Letak : Rongga Thorax : Esofagus pars thoracalis Rongga Abdomen : Esofagus pars abdominalis Vascularisasi : Arteri : Pars superior: a. thyroidea inferior Pars media: arteri esophageal Pars inferior: arteri bronchiale dan ramus esofageal a gastrica sinistra Vena : Vv esofageal
Anastomose dengan v.gastrica sinistra Case : Varices esofagus

Limfe: nodus limpaticus coeliacus.

EMBRIOLOGI ESOFAGUS

EMBRIOLOGI ESOFAGUS

Inervasi: Parasimpatis : n. vagus Simpatis :


N. splanchnicus thoracis (pars thoracis) N .splanchnicus mayor (pars abdominal).

Afferent (sensorik) : via saraf simpatis. Referred pain : regio sisi bawah thorax dan epigastric. Fungsi : sebagai saluran

Gaster (lambung)
Letak : regio epigastrica & hypochondrium sinistra. Intraperitoneal Pembagian :
1. 2. 3. 4. Cardia, terdapat sphincter Fundus, berisi udara Corpus Pylorus, terdiri atas :
Antrum pylori Canalis pyloricum Sphincter pylori

Struktur externa:
Curvatura mayor, terdapat:
Omentum mayus Lig.gastrophrenica Lig.gastrosplenica

Curvatura minor, terdapat :


Omentum minus Lig.gastrohepatica Lig.hepatoduodenale

Struktur interna:
Mucosa, berlipat rugae
Rugae permanen, membentuk gastric canal / Magenstrasse Waldeyer, letak di curvatura minor Gastric rugae; bentuk tidak tetap tergantung tonus otot.

Mucosa, mengandung
kelenjar gastric, secresi pepsin & HCl Kelenjar pyloricea, secresi secretin.

Otot,
Stratum longitudinalis Stratum circularis Stratum obliq

Vascularisasi
Arteri: Sumber dari truncus coeliaca 1. A. gastrica sinistra sisi atas curvatura minor. Cabang dari a. coeliaca 2. A. gastrica dextra sisi bawah curvatura minor Cabang dari a. hepatica propria 3. A. gastroomentalis dextra sisi bawah curvatura mayor Cabang a. hepatoduodenale 4. A. gastroomentalis sinistra sisi atas curvatura mayor Cabang a. spleenica (a.lienalis) 5. A. gastrica brevis fundus. Cabang dari a. spleenica

Vena:
Paralel dengan arteri Muara ke vena porta.

Limfe: paralel dengan arteri Inervasi:


Parasimpatis : N.vagus Simpatis : (T5-9) n.splanchnicus mayor (presinapstik) ganglion coeliacus (sinaps) postsinaptik, gaster.

Duodenum (usus 12 jari)


Letak: sekunder retroperitoneal Bentuk seperti C, panjang 25 cm Pembagian:
Pars superior (intraperitoneal) Pars descendens retroperitoneal Pars transversa Pars ascenden

Pars superior
Fixasi : lig.hepatoduodenale Mucosa licin, duodenal cap (rontgen)

Pars descendens
Mukosa berlipat : plica circularis. F/ Absorbsi Ampula hepatopancreatica dan ductus pancraeticus sekunder Papilla duodenale Vateri, tonjolan duct.choledocus Sphincter hepatopancreatica Oddi.

Pars transversa
Terbentuk akibat perputaran (janin) Di anterior terdapat a.mesenterica superior dan colon transversum.
Klinis: sindroma a.mesenterica superior

Pars ascendens
Berakhir di flexura duodeno-jejenalis Fixasi oleh lig suspensorium duodeni Treitz. Setelah flexura jejenum & ilium kembali intraperitoneal

Vascularisasi Arteri, suplai dari tr.coeliacus & a.mesenterica superior. 1. Truncus coeliacus a.gastroduodenale a. Pars superior (suplai darah sedikit) A.supraduodenale b. Pars descendens,transversa, dan ascendens (suplai darah banyak) A. pancreoticoduodenale superior anterior A. pancreoticoduodenale superior posterior 2. A.mesenterica superior, hanya untuk distal A. pancreoticoduodenale inferior anterior et posterior

Vena
Bag. proximal bermuara ke vena porta via v.gastrica dekstra, v.gastroduodenale, dan v.pancreoticoduodenale superior Bag.distal bermuara ke v mesenterica superior via v.pancreoticoduodenale inferior Transperitoneal anastomose dengan vena cava inferior melalui vena Retzius (vena retroperitoneal)

Limpatik
Paralel dengan vena, bermuara ke nodus limpatikus coleacus , mesenterica superior dan cisterna chylii.

Inervasi
Parasimpatis, n.vagus via plexus coleacus Simpatis, n.splanchnicus mayorggl coleacusplexus coleacus Afferent, dialirkan lewat serabut simpatis Referred pain, ke dermatom T 7-9 (regio epigastric).

Fungsi
Digesti; pepsin (kelenjar Brunneri) Regulasi : Enterogastron ( gaster -) dan cholecystokinin (gallbleder +)

Hepar (s.liver, s. hati)


Kelenjar terbesar, berat 1500 gr Fiksasi:
Omentum minus Lig.gastrohepatica Lig.hepatoduodenale Lig.falciforme Lig teres hepatis
Sisi bawah

Sisi depan

Lig.coronarius anterior et posterior Lig triangulare dekstra et sinistra

atas

Lobulasi
4 lobus : dekstra, sinistra, caudatus, dan quadratus.

Letak
Intraperitoneal, dilapisi peritoneum (capsula hepatica Glisson), kecuali bare area

Vaskularisasi
Mendapat suplai darah dari:
A.hepatica dekstra et sinistra (kaya oksigen) Vena portae (kaya nutrisi)

Aliran darah balik


Vena hepatica bermuara di vena cava inferior

Vesica fellea dan Saluran Empedu


Vesica fellea (kandung empedu)
Letak di antara lobus dekstra & quaratus Fungsi : penyimpanan & konsentrat empedu Tidak teraba (normal), jika membesar teraba di titik pertemuan antara arcus costae dekstra dan tepi m.rectus abdominis.

Pembagian
1. Fundus 2. Corpus 3. Collum/leher

Vaskularisasi
Arteri : A.cystica ant et post Vena : V.cystica ant et post Sal. Empedu : Ductus cysticus Terdapat di cystohepatic triangle (of Calot)

Cystohepatic triangle (of Calot) Daerah segitiga yang dibatasi oleh tepi bawah lobus quadratus(atas), ductus cysticus (kiri), dan ductus hepaticus communis (kanan). Isi: duct cysticus, duct hepaticus communis, a.v.cysticus

Saluran empedu
Intrahepatik :
canaliculi biliaris ductus biliaris, terletak di triad porta

Ekstrahepatik
ductus hepaticus dekstra et sinistra ductus hepaticus communis ductus cysticus, bermuara di distal duct hepaticus communis duct choledochus/duct.biliaris communis

Pankreas
Letak
Sekunder retroperitoneal, kecuali cauda (intraperitoneal). Regio epigastrica dan hypochondria sinistra Permukaan depan melekat pd bursa omentalis Permukaan belakang melekat dinding posterior tubuh

Fungsi :endokrin (insulin & glukagon), dan


eksokrin (gastric juice)

Struktur luar
Caput (retroperitoneal) Corpus (retroperitoneal) Cauda (intraperitoneal)

Struktrur dalam
Ductus pankreaticus primer (Wirsungianus) Ductus pankreaticus sekunder (Santorini) Pulau Langerhans :Insulin (sel ), glukagon (sel ) Kelenjar eksokrin: bicnat, tripsin,amylase, lipase

Vaskularisasi
Arteri :
a.pancreaticoduodenale superior Caput a.pancreaticoduodenale inferior a. pancreatica mayor Corpus et cauda a. pancreatica caudalis

Vena,
paralel dengan arteri Via v.Retzius beranastomose dengan v cava inferior

Limpatik
Caput dan corpus: nod.pyloric, splenicus, dan mesenterica superior. Cauda : nod .splenicus Cysterna chylii

Inervasi:
Parasimpatis : n.vagus Simpatis: T 7-11, ggl coleacus Afferent: via serabut simpatis Referred pain : regio dermatome 7-11

Lien (s.Spleen, s.Limpa)


Letak :
Regio hypochondria sin, (intraperitoneal) Setinggi iga 9-12, jika membesar sampai setinggi L 1

Fiksasi
Lig splenorenalis Lig.gastrosplenica

Fungsi : sistem retikuloendotelial (RES)

Vaskularisasi
Arteri: a.splenica Vena: v. splenica

APPEDIX

Anda mungkin juga menyukai