Anda di halaman 1dari 25

1

TAJUK 2
MASYARAKAT MELAYU TRADISI

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


Melayu: ETIMOLOGI
2
 “MELAJU”, DARI
PERKATAAN SANSKRIT
IAITU “MALAYA”
 PTOLEMY
“GEOGRAPHIKE
SYNTAXIS
 “MO-LO-YO” IAITU
CATATAN DARI DINASTI
TANG
 UNESCO (1972): SUKU
BANGSA MELAYU DI
SEMENANJUNG TANAH
MELAYU, THAILAND,
INDONESIA, FILIPINA
DAN MADAGASCAR.

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


3
SIAPAKAH MELAYU
 Leonard Andaya (2010),
berdasarkan kepada sumber
tradisi, bila ditanya oleh raja
mereka, orang Makasar berkata
orang Melayu adalah mereka
yang memakai sarung
(terjemahan dari bahasa Inggeris)
 i.e; Peoples of Pahang, Patanni,
Champa, Minangkabau and
Johor.

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


4
Melayu:UNDANG-UNDANG
 PERLEMBAGAAN
PERSEKUTUAN
PERKARA 160(2) :
1. BERAGAMA ISLAM
2. BERTUTUR BAHASA
Melayu
3.MENGAMALKAN ADAT
ISTIADAT Melayu
.

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


5
ANTROPOLOGI

 MENURUT SYED HUSIN ALI;


“Melayu” ADALAH BANGSA
YANG BERKULIT SAWO MATANG,
BERBADAN SEDERHANA BESAR,
TEGAP, SELALU BERLEMAH
LEMBUT SERTA BERBUDI BAHASA.

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


6
RUMPUN MELAYU

 AKAR BUDAYA DAN BAHASA


 FIZIKAL
 GEOGRAFIS
 KONSTRUKSI SOSIAL-BERASAKAN KEPADA SUMBER SEJARAH IAITU
◦ SALALATUS SALATIN
◦ HIKAYAT HANG TUAH
KEDUA-KEDUA KARYA INI MENGEMUKAKAN PANDANGAN
BAHAWA BANGSA Melayu IALAH PARA PENGIKUT
KETURUNAN BUKIT SIGUNTANG MAHAMERU YANG
MENGASASKAN KERAJAAN Melayu Melaka PADA ABAD KE
15

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


7
SISTEM POLITIK DAN KEMASYARAKATAN

 DUA HIRAKI UTAMA


- GOLONGAN PEMERINTAH RAJA
- GOLONGAN YANG DIPERINTAH
 KERAJAAN BERAJA MUTLAK
 DIBANTU OLEH PARA PEMBESAR PEMBESAR

RAKYAT

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


8
KONSEP-KONSEP: -RAJA

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


9
-DAULAT DAN DERHAKA

 SECARA TEORINYA SULTAN BERADA DI PUNCAK KUASA


 TERDAPAT DUA ELEMEN UTAMA TERDAPAT PADA SULTAN IAITU KUASA DAN
WIBAWA
 KUASA RAJA MENGANDUNGI UNSUR-UNSUR SPIRITUAL DAN MATERIAL

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


10
UNSUR-UNSUR SPIRITUAL

 KONSEP DAULAT DAN DERHAKA


 TULAH
 DIGAMBARKAN MELALUI SALASILAH KETURUNAN RAJA-RAJA Melayu
 BERKETURUNAN ISKANDAR DZULKARNIAN-MERUPAKAN TEORI BAYANGAN
TUHAN DI DUNIA
 PENJELMAAN DI BUKIT SIGUNTANG

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


11
UNSUR-UNSUR MATERIAL

 UNSUR KEKUNINGAN
 ALAT-ALAT KEBESARAN, CAP MOHOR, KERIS PANJANG, MAHKOTA, DLL
 BAHASA-BAHASA KHUSUS
 PANTANG LARANG

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


12 RAJA MELAKA- Sultan
(Menurut Tome Pires)
 1. Sultan Mansur Shah- Memiliki 120 kuintal emas iaitu lebih kurang 8000 kg
dengan sejumlah intan berlian dan ratna-ratna mutu manikam
 2. Semasa Melaka jatuh ke tangan Portugis, mereka berjaya merampas
kapal milik sultan yang membawa barang dagangan antaranya iailah kain
dari Karamondel yang bernilai kira-kira 12-15 ribu cruzados.
 Kekayaan Sultan disebabkan oleh kemajuan perdagangan hasil dari cukai
yang dipungut dari barang impot, pajakan dan lain-lain.
 Kekayaan Sultan Alauddin dikatakan bernilai sama dengan 140 kuintal
emas atau 8824kg.
Sumber: Adrian B. Lapian, Pelayaran dan Perniagaan Nusantara Abad ke 16
dan 17, Cetakan kedua, Komunitas Bambu, Depok, 2017, hal. 61.

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


PEMBESAR-PEMBESAR UTAMA TUGAS
13 THE BENDAHARA KETUA PENTADBIRAN

THE PENGHULU BENDAHARI PENGURUS KEWANGAN

THE TEMENGGUNG MELESTARIKAN KESELAMATAN DALAM


NEGERI

THE LAKSAMANA MENGAWAL KESELAMATAN PERAIRAN


COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22
14
UNIT POLITIK MASYARAKAT MELAYU
TRADISI

NEGERI

DAERAH

KAMPUNG

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


15
GOLONGAN RAKYAT

 GOLONGAN YANG DIPERINTAH


 STATIK DAN JARANG MELEPASI KE GOLONGAN PEMERINTAH
 ORANG MERDEKA (MERDEHEKA)
- KUMPULAN UTAMA DALAM MASYARAKAT
- TENTERA, PEDAGANG, PETUKANG, PETANI DAN NELAYAN
- GOLONGAN PEDAGANG DIKENALI SEBAGAI “KIWI”
TERGOLONG DALAM KUMPULAN YANG TERLIBAT DALAM SISTEM
KERAH

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


16
HIRARKI MASYARAKAT DALAM
MASYARAKAT Melayu TRADISIONAL
RAJA

PEMBESAR

RAKYAT

HAMBA

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


17
ASPEK EKONOMI

 EKONOMI UTAMA MMT IALAH EKONOMI SARA DIRI IAITU PERTANIAN.


 MMT JUGA DIKENALI SEBAGAI “MASYARAKAT AGRARIAN”.
 MERUPAKAN PEMBEKAL KEPADA BAHAN-BAHAN PERTANIAN DAN
MAKANAN NEGARA.
 MENGAMALKAN SISTEM BARTER
 RAKYAT BIASA TERTAKLUK KEPADA SISTEM KERAH DAN SISTEM SERAH

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


18 DAGANGAN BUDAK (BUDAK BELIAN)
 Budak merupakan komoditi penting dalam perdagangan Nusantara pada
zaman tradisional.
 Sunda Kalapa, kerajaan Blambangan (Jawa Timur), Madura dan Nusa
Tenggara merupakan pelabuhan dan kawasan yang membekalkan
budak.
 Mereka dihantar ke Melaka SELAIN DARI KAYU CENDANA, KAYU MERAH
DAN BELERANG).
 Budak belian diperlukan di istana raja, rumah bangsawan dan hartawan.
 Dikatakan 2 atau tiga pedagang dari Melaka datang ke Sunda Kalapa
setiap tahun untuk mendapatkan budak, beras dan lada.
 Budak-budak ini diambil dari kawasan pendalaman dan Pulau-pulau
Maladewa.
Sumber: Adrian B. Lapian, hal. 86-87

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


MELAKA PUSAT DAGANG DAN SANTRI
19

 Pusat pertemuan kapal-kapal


dagang Timur-Barat.
 Tome Pires “ Barangsiapa
menguasai Melaka bias
mencekik Venice.
 Raja dan pembesar
merupakan golongan pemodal
 Di Melaka, kapal-kapal
bertemu dan menunggu
angina yang baik untuk
meneruskan perjalanannya
atau kembali ke negeri asal
 Perjalanan purba –Melaka –
Canton mengambil masa 50
hari (catatan Fa Hasien 414M)
 Perjalanan Hang Tuah ke Tanah
Keling (benua India)

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


20
… MARITIM

- GOLONGAN PEDAGANG
DIKENALI SEBAGAI “KIWI”
TERGOLONG DALAM
KUMPULAN YANG TERLIBAT
DALAM SISTEM KERAH
MENURUT ZAINAL ABIDIN BIN
ABDUL WAHID, GOLONGAN
KIWI MEMAINKAN PERANAN
YANG BESAR DALAM
KEMAJUAN PERDAGANGAN
MELAKA

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


21
ASPEK SOSIAL

 3 HIRARKI UTAMA
 RAJA
 PEMBESAR
 RAKYAT
 SUSUN LAPIS YANG TERATUR
 RIGID DARI SEGI PEMBAHAGIAN
SOSIAL

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


22
BAHASA & AGAMA
 BAHASA MELAYU SEBAGAI
LINGUA FRANCA
 DIPERTUTURKAN OLEH PARA
PEDAGANG DAN SANTRI
 LAMBANG IDENTITI
SESEORANG PENDUDUK

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


23
….

 ISLAM AGAMA RASMI KERAJAAN


MELAYU.
 JUGA MERUPAKAN IDENTITI
NEGERI DAN RAKYAT
 PENGARUH TERHADAP HAL
EHWAL PEMERINTAHAN DAN
PENTADBIRAN

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


24
ADAT DAN UNDANG-UNDANG
 DUA JENIS UNDANG2 ADAT
UTAMA IAITU ADAT PERPATIH DAN
ADAT TEMENGGUNG
 UNDANG-UNDANG
BERTULIS TERTAKLUK KEPADA NEGERI-
NEGERI MELAYU SEPERTI;
‫ ﭬﺮاق‬99 ‫اوﻧﺪڠ‬-‫اوﻧﺪڠ‬
‫ ﺗﻮﺑﻮه ﻛﺮاﺟﺄن ﺟﻮھﺮ‬۲‫اوﻧﺪڠ‬1.
‫اوﻧﺪڠ ﻗﺪح‬-‫اوﻧﺪڠ‬
2.

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22


25
KEPENTINGAN MASYARAKAT MELAYU
TRADISI DALAM PEMBINAAN NEGARA
DAN BANGSA MALAYSIA
 PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN MALAYSIA:
 RAJA BERPELEMBAGAAN
HAK ISTIMEWA ORANG MELAYU
ISLAM ADALAH AGAMA PERSEKUTUAN
 BAHASA MELAYU SEBAGAI BAHASA
KEBANGSAAN

COPYRIGHT ROHANI2020 14-Sep-22

Anda mungkin juga menyukai