KATA TERBITAN

Takrif :

Bentuk kata yang mengandungi kata dasar yang mendapat atau menerima baik
awalan,sisipan,akhiran atau apitan ( imbuhan )

Imbuhan ialah bentuk morfem yang tidak boleh hadir bersendirian dalam ayat dan
harus diimbuhkan pada bentuk yang lain yang merupakan kata dasar.

Jenis Imbuhan

a.Awalan – hadir sebelum kata dasar.

b.Akhiran – hadir sesudah kata dasar
c.Apitan – hadir secara mengapit kata dasar secara serentak di awal dan akhir
kata dasar.
d.Sisipan – hadir di celahan kata dasar

Kata Terbitan Berawalan

Awalan dapat wujud dalam kata nama terbitan,kata kerja terbitan dan kata adjektif
terbitan.

Contohnya :

1.Awalan kata nama

pe- ( pelari, perakus,penyapu )

pem- ( pembawa,pembuka )
pen- ( pendatang,pendua )
peng- ( penggali,penggubal )
pel- ( pelajar )
ke- ( ketua,kelepek )
juru- ( juruukur,juruwang )
pra- ( prakata,prasejarah )
dwi- ( dwifungsi,dwibahasa )

2.Awalan kata kerja

me- ( melawan,menyikat,merasa)
memper- ( memperhamba,memperisteri)
ber- ( berjalan,berganti, berserta )
ter- ( terjebak,terbentuk )
di- ( diatur,ditimbang,disusun )
diper- ( dipercepat, diperoleh )

3. Awalan kata adjektif

ter- ( terbesar,terputih)
te- ( teruncing,terendah,teringin )
se- ( secantik,secerah,setebal )

Kata Terbitan Berapitan

Apitan wujud dalam kata nama terbitan,kata kerja terbitan dan kata adjektif terbitan

1.Apitan kata nama

pe…an ( pelaksanaan,perasaan )
penge…an ( pengesahan,pengehadan)
ke…an ( kelaianan,kelebihan )

2.Apitan kata kerja

me…kan ( memainkan,melukakan )
mem…kan ( membaharukan,membaikkan )
ber…kan ( beralaskan,berlaukkan )
diper…i ( diperdengarkan,diperbahaskan )
ke…an ( kehujanan,kehausan,kepanaskan)
di…kan ( didekati,dimulai,diadili )
memper..i ( memperingati )

3.Apitan kata adjektif

ke…an ( keinggerisan,kearaban,kecinaan )

Kata Terbitan Bersisipan

Sisipan bahasa Melayu dapat wujud dalam kata nama dan kata adjektif

1.kata nama

2.kata adjektif

Contohnya :

i. Sisipan kata nama

 -el- ( kelengkeng,telunjuk,kelabut )
-er- ( keruping,seruling,serabut )

ii. Sisipan kata adjektif

-el- ( selerak,gelembung )
-er- ( serabut,gerigi )
-em- ( gemilang,semerbak,gemerlap )
-in- ( sinambung )