Materi MS2 Garis Pengaruh Master1-2022-1
Materi MS2 Garis Pengaruh Master1-2022-1
P
Balok Jembatan
Abutment Abutment
A B
L
MATERI: Garis Pengaruh Reaksi
1. Garis pengaruh balok datar
2. Analisis struktur rangka batang statis tertentu
∑ 𝑀𝐵 = 0
RAv.L – P.b = 0
RAv = (P.b)/L
Garis pengaruh reaksi adalah suatu gambar/ diagram yang menunjukkan besarnya nilai-
nilai reaksi pada suatu struktur jika beban titik satu satuan bergerak sepanjang bentangan,
besarnya reaksi pada suatu kedudukan beban tertentu digambarkan di bawah beban tersebut.
• P = 1 KN di A RB = 0 KN
P = 1 KN di B RB = 1 KN
RB = (P.a)/L = B.x KN Pers. Linear (Garis Linear)
• Banyaknya ditemui pada struktur jembatan (beban bergerak).
Contoh: sepeda motor, bebannya adalah beban roda maka dicari nilai maksimalnya.
(semisalkan pada kendaraan roda 4 maka beban gandar yang digunakan pada tengah
antar 2 roda).
• GPRA
Kedudukan 2: RAv = (1 x 2) + (0,8 x 4)
= 5,2 KN
Kedudukan 1: RAv = 1 x 4
= 4 KN
• GPRB
Kedudukan 1: RBv = 1 x 2
= 2 KN
Kedudukan 2: RBv = (0,8 x 2) + (4 x 1)
= 5,6 KN
OVERSTEK
• GPRA
P: 1 KN di A RA = 1 KN
P: 1 KN di B RA = 0 KN
P: 1 KN sejauh x dari B ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA.L + P.x = 0
RA = (-P.x)/L
(P = 1) RA = -x/L KN
Jika P: 1 KN di D x=c
RA = -c/L KN
• GPRB
P: 1 KN di A RB = 0 KN
P: 1 KN di B RB = 1 KN
P: 1 KN di D ∑ 𝑀𝐴 = 0
-RB.L + P.(c + L) = 0
RB = (c + L)/L = 1 + (c/L) KN
BALOK GERBER
• GPRA
P: 1 KN di S RS = 1KN (Lihat balok sendi rol SC dengan ∑ 𝑀𝐶 = 0)
P: 1 KN di S ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA.L1 + RS.c = 0
RA = (-RS.c)/L1
(RS = 1) RA = -c/L1 KN
Jika P: 1 KN bergerak ke kanan RS bertambah kecil secara linear
sehingga P = 1 KN di C RS = 0 KN ; RA = 0 KN
• GPRB
P: 1 KN di A RB = 0 KN
P: 1 KN di B RB = 1 KN
P: 1 KN di S ∑ 𝑀𝐴 = 0
-RB.L1 + RS.(c + L1) = 0
RB = [RS.(c + L1)]/L1
(RS = 1) RB = 1 + c/L1 KN
Jika P: 1 KN di C balok sendi rol SC berarti RS = 0,
maka RB = [RS.(c + L1)]/L1 = 0 RB = 0 KN
• GPRC (∑ 𝑀𝐵 = 0)
P: 1 KN di C RC = 1 KN
P: 1 KN di B RC = 0 KN
P: 1 KN di S1 ∑ 𝑀𝐵 = 0
-RC.L2– RS1.c = 0
RC = - [(RS1.c)]/L2
(RS1 = 1) RC = - c/L2 KN
P: 1 KN di S2 ∑ 𝑀𝐵 = 0
-RC.L2+RS2.(L2 + d) = 0
RC = [RS2 . (L2 + d)]/L2
(RS2 = 1) RC = 1 +d/L2 KN
P: 1 KN di S1 RA = 0 KN
P: 1 KN di A RA = 1 KN
SOAL:
• GPRA ( ∑ 𝑀𝐵 = 0)
P: 1 KN di A RA= 1 KN
P: 1 KN di B RA= 0 KN
P: 1 KN di C ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA.10 – 1.6 = 0
RA = 6/10 = 3/5 KN
• GPRA ( ∑ 𝑀𝐵 = 0)
P: 1 KN di A RA= 1 KN
P: 1 KN di B RA= 0 KN
P: 1 KN di C ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA.8 – 1.3 = 0
RA = 3/8 KN
• GPRB ( ∑ 𝑀𝐴 = 0)
P: 1 KN di A RB= 0 KN
P: 1 KN di B RB= 1 KN
P: 1 KN di C ∑ 𝑀𝐴 = 0
-RB.8 + 1.5 = 0
RB = 5/8 KN
• Atau pakai ∑ 𝐹𝑣 = 0
Kalau RA = 3/8 berarti supaya = 1, maka RB = 5/8
• GPRS1 ( ∑ 𝑀𝑆2 = 0)
P: 1 KN di S1 RS1= 1 KN
P: 1 KN di S2 RA= 0 KN
• GPRS2 ( ∑ 𝑀𝑆1 = 0)
P: 1 KN di S1 RS1= 0 KN
P: 1 KN di S2 RA= 1 KN
• GPRA ( ∑ 𝑀𝐵 = 0)
P: 1 KN di A RA= 1 KN
P: 1 KN di B RA= 0 KN
P: 1 KN di S1 ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA.10+ S1.2 = 0
(RS1 = 1) RA = (-S1 . 2)/10 = -1/5 KN
P: 1 KN di S2 ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA.10 + S1.2 = 0
(RS1 = 0) RA = (-S1 . 2)/10 = 0 KN
• GPRB ( ∑ 𝑀𝐴 = 0)
P: 1 KN di A RB= 0 KN
P: 1 KN di B RB= 1 KN
P: 1 KN di S1 ∑ 𝑀𝐴 = 0
-RB.10 + RS1.5 = 0
(RS1 = 1) RB = (RS1 . 12)/10 = 12/10 KN
P: 1 KN di S2 ∑ 𝑀𝐴 = 0
-RB.10 + RS1.5 = 0
(RS1 = 0) RB = (RS1 . 12)/10 = 0 KN
• GPRC ( ∑ 𝑀𝐷 = 0)
P: 1 KN di C RC= 1 KN
P: 1 KN di D RC= 0 KN
P: 1 KN di S2 ∑ 𝑀𝐷 = 0
RC.8 - RS2.10 = 0
(RS2 = 1) RC = (RS2 .10)/8 = 5/4 KN
P: 1 KN di S1 ∑ 𝑀𝐷 = 0
RC.8 - RS2.10 = 0
(RS2 = 0) RC = (RS2 .10)/8 = 0 KN
• GPRD ( ∑ 𝑀𝐶 = 0)
P: 1 KN di C RD= 0 KN
P: 1 KN di D RD= 1 KN
P: 1 KN di S2 ∑ 𝑀𝐶 = 0
-RD.8- RS2.2 = 0
(RS2 = 1) RD = (-RS2 . 2)/8 = -1/4 KN
Dx kanan = RB - P
= RAv
• Dc = RAv - P
Dx = RAv – P = RB x>a
• GPDC
Jika 1 KN di A RAv = 1 KN ; DC = RAv – P = 0 KN
Jika 1 KN di x RAv = (L – x)/L ; DC = RAv – P
= (L – x)/L – P = Linear (Garis lurus)
Jika 1 KN di C RAv = (P . b)/L ; DC = RAv – P
= (b/L) – 1 = (b/L) - (L/L)
= -a/L KN
Perhitungan:
• Jika jarak P terhadap A > a
DC = RAv KN Linear, Garis lurus
• Jika P di B
RAv = 0 KN DC = 0 KN
• Jika P = 1 KN di C (Sedikit di kanan C)
RAv = (b . P)/L = b/L KN
• P = 1 KN diantara A - C
DC = RAv – P = (-)
• P = 1 KN diantara C - B
DC = RAv (+)
• P = 1 KN di D ∑ 𝑀𝐵 = 0 DC = RAv
(RAv . L) + (P . c) = 0
RAv = (-P . c)/L = -c/L KN
• P = 1 KN di E ∑ 𝑀𝐵 = 0
(RAv . L) –[P . (L + d)] = 0
RAv = (L + d)/L = 1 + d/L KN
• DC = RAv - P
STRUKTUR JEPIT
Perhitungan:
• Gambar
GPDE,
GPDF,
GPDG,
GPDH dan
GPDI.
• GPDE
P = 1 KN
diantara AE
DE = RA – P
P = 1 KN di
A RA =
1 KN
(∑ 𝑀𝑆1 =
0)
DE = 1 –
1 = 0 KN
P = 1 KN di
E∑ 𝑀𝑆1 =
0
RA . 6 – P . 2 = 0
RA = 2/6 = 1/3 KN
DE = RA – P
= 1/3 – 3/3 = -2/3 KN
P = 1 KN diantara E – S1 DE = RA
P = 1 KN di E RA = 1/3 KN
DE = RA = 1/3 KN
• GPDF
P = 1 KN di S1 RS1 = 1 KN (∑ 𝑀𝐴 = 0)
DF = RS1 = 1 KN
P = 1 KN di F DF = 1 KN
P = 1 KN dikanan F DF = 0 KN
P = 1 KN di A RS1 = 0 KN
DF = 0 KN
• GPDG
P = 1 KN di B RB = 1 KN (∑ 𝑀𝐶 = 0)
DG = 1 – 1 = 0 KN
P = 1 KN di G ∑ 𝑀𝐶 = 0
RB . 6 – P . 3 = 0
RB = 3/6 = 1/2 KN
DG = RB – P
= 1/2 – 1 = -1/2 KN
P = 1 KN diantara G – C DG = RB
P = 1 KN di G RB = 1/2 KN
DG = RB = 1/2 KN
P = 1 KN di S1∑ 𝑀𝐶 = 0
RB . 6 – 1 . 8 = 0
RB = 8/6 = 4/3 KN
DG = RB – P
= 4/3 – 1 = 1/3 KN
P = 1 KN di S2∑ 𝑀𝐶 = 0
RB . 6 + 1 . 2 = 0
RB = -2/6 = -1/3 KN
DG = RB
= -1/3 KN
• GPDH dan GPDI cara sama.
• GPDE
P = 1 KN diantara A – E DE = RA – P KN
P = 1 KN di A DE = 1 – 1 = 0 KN
P = 1 KN di E ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA . 9 – P . 6 = 0
RA = 6/9 = 2/3 KN
DE = RA - P = 2/3 – 3/3 = - 1/3 KN
P = 1 KN diantara E – B DE = RA KN
P = 1 KN di E RA = 2/3 KN
DE = RA = 2/3 KN
P = 1 KN di S1 RS1 = 1 KN (∑ 𝑀𝐵 = 0)
RA . 9 + RS1 . 2 = 0
RA = - 2/9 KN
DE = RA = - 2/9 KN
P = 1 KN di S2 RS1 = 0 KN
RA = 0 KN
DE = 0 KN
• GPDF
P = 1 KN di S1 RS1 = 1 KN
DF = 1 KN
P = 1 KN di F DF = 1 KN
P = 1 KN di kiri F DF = 0 KN
P = 1 KN di S2 RS1 = 0 KN
DF = 0 KN
• GPDG
P = 1 KN di S1 RS1 = 1 KN
DG = 1 – 1 = 0 KN
P = 1 KN di G RS1 = 1 KN (∑ 𝑀𝑆2 = 0)
RS1 . 6 + RS1 . 4 = 0
RA = 4/6 = 2/3 KN
DG = RS1 - P = 2/3 – 3/3 = - 1/3 KN
P = 1 KN diantara G – S2 RS1 = 2/3 KN
DG = RS1 = 2/3 KN
• GPDH cara sama dengan GPDF.
• GPDI
P = 1 KN di CRC = 1 KN(∑ 𝑀𝐷 = 0)
DI = 1 – 1 = 0 KN
P = 1 KN di I∑ 𝑀𝐷 = 0
RC . 10 – P . 7 = 0
RC = 7/10 KN
DI = RC - P = 7/10 – 10/10 = - 3/10 KN
P = 1 KN diantara I – D DI = RC KN
P = 1 KN di I RC = 7/10 KN
DI = RC = 7/10 KN
P = 1 KN di S2 RS2 = 1 KN (∑ 𝑀𝐷 = 0)
RC . 10 + RS2 . 12 = 0
RC = 6/5 KN
DI = RC - P = 6/5 – 5/5 = 1/5 KN
P = 1 KN di S1 RS2 = 0 KN
RC = 0 KN
DI = 0 KN
Jika P di c RA = (P . b)/L
• MC = RA . a = (P . b)/L . a
= (P . a . b)/L (Kiri)
Jika P di c RB = (P . a)/L
• MC = RB . b = (P . a)/L . b
= (P . a . b)/L (Kanan)
Analisis:
• GPMC
Kedudukan 1: MC = (1,2 . 2) + (4 . 2,4) + (4/6 . 2,4) . 2 + (2/6 . 2,4) . 2
= 2,4 + 9,6 + 3,2 + 1,6
= 16,8
Kedudukan 2: MC = (2,4 . 2) + (4/6 . 2,4) . 4 + (2/6 . 2,4) . 2 + (2 . 0)
= 2,4 + 9,6 + 3,2 + 1,6
= 12,8
STRUKTUR OVERSTEK
• GPMC
P = 1 KN di F ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA . L + P . c = 0
RA = -c/L KN
MC = RA . a = (-c . a)/L KNm
P = 1 KN di G ∑ 𝑀𝐵 = 0
[-1 .( L + d)] + RA . L = 0
RA = (L + d)/ L = 1 + d/L KN
MC = RA . a – 1 . (a + d)
[(1 + d/L) . a] – a . d = (a . d)/L– d
= [d . (a – L)]/L = (-b . d)/L KNm
STRUKTUR DENGAN BEBAN TAK LANGSUNG
1. GPR pada struktur dengan beban tidak langsung = GPR pada struktur dengan beban
langsung.
2. GPD apabila titik yang ditinjau tepat dibawah gelagar melintang (misalnya titik C atau
titik D), maka GPDnya = GPD pada beban langsung.
Analisis:
• Jika P = 1 KN di A RA = 1 KN (∑ 𝑀𝐵 = 0)
DC = RA - P = 0 KN
• Jika P = 1 KN di C ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA . 5L’ – 1 . 4L’ = 0
RA = 4/5 KN atau dengan menggunakan RA = (P . b)/L = 4/5 KN
DC = RA - P
= 4/5 – 5/5 = -1/5 KN
• Jika P = 1 KN di C (Sedikit sebelah kanan C) RA = 4/5 KN
DC = RA = 4/5 KN
• Jika P = 1 KN diantara A – C DC = RA – P KN (Linear)
• Jika P = 1 KN diantara C – B DC = RA KN
• Perubahan ∆ untuk GPDG (L’ = 2 m)
(1/5)/x = (3/5)/(2 – x)
2/5 – 1/5x = 3/5x
x=½m
(1/2)/(1/2) = (1/5)/DG DG = 1/5 KN
GPD apabila titik yang ditinjau terletak diantara 2 buah gelagar melintang (misalnya
titik E yang berposisikan diantara gelagar D dan F), maka GPDnya = GPD pada beban
tak langsung.
Analisis:
• Jika P = 1 KN di A RA = 1 KN
DE = RA - P = 0 KN
• Jika P = 1 KN di D RA = 3/5 KN
DE = RA - P
= 3/5 – 5/5 = -2/5 KN
• Jika P = 1 KN di F RA = 2/5 KN
DE = RA = 2/5 KN
• Jika P = 1 KN diantara D – F DE = RA – P1
Misal P = 1 KN di E yang jaraknya = ½ L’ P1 = ½ P
RA = (5/2 P) .1/5 = ½ P KN
DE = RA – P1 = ½ - ½ = 0 KN
• GPDG
P = 1 KN di A DG = RA – P = 0 KN
P = 1 KN di C RA = 4/5 KN
DG = RA - P = 4/5 – 5/5 = - 1/5 KN
P = 1 KN di D RA = 3/5 KN
DG = RA = 3/5 KN
P = 1 KN diantara C – D DG = RA – P1
Misal P = 1 KN di G yang jaraknya = ½ L’ P1 = ½ P
RA = (P . b)/L = 3,5/5 = 7/10 KN
DG = RA – P1 = 7/10–5/10 = 2/10 = 1/5 KN
• GPDH
P = 1 KN di A DH = RA – P = 0 KN
P = 1 KN di C RA = 4/5 KN
DH = RA = 4/5 KN
P = 1 KN diantara A – C DH = RA – P1
Misal P = 1 KN di antara H yang jaraknya = 3/2m P1 = ¼ KN
RA = 8,5/10 KN, P1 = ¼ KN
DH = 0,85 – 0,25 = 0,6 = 3/5 KN
Perubahan ∆
(1,5/2) . (4/5) = 3/5
3. GPM
1) Apabila titik yang ditinjau tepat pada gelagar melintang (misalnya dititik C atau
titik D), maka GPMnya = GPM pada beban langsung.
2) Apabila titik yang ditinjau terletak diantara 2 buah gelagar melintang (misalnya
dititik E yang terletak diantara gelagar melintang titik D dan F), maka GPMnya =
GPM pada beban tak langsung.
• y1 = (4/10) . 5 = 2
• y2 = (4/10) . 5 = 2
Analisis GPME:
• Jika P = 1 KN di A RA = 1 KN
ME = RA .5 – 1 . 5 = 0 KN
• Jika P = 1 KN di D RA = 3/5 KN
ME = RA . 5 – 1 . 1
= (3/5 . 5) - 1 = 2 KN
• Jika P = 1 KN di F RA = 2/5 KN
ME = RA . 5
= (2/5 . 5)= 2 KN
• Jika P = 1 KN diantara D – F, misal 1 KN di E
RA = 5/10 = 1/2 KN
P1 = 1/2 KN
ME = ½ . 5 – ½ . 1 = 2 KN
STRUKTUR BEBAN TAK LANGSUNG DENGAN OVERSTEK
MD Max.
• Hitungan dari ∑ 𝑀𝐺 = 0
R (2,5 – x) = 1,5 P . (2,5)
2,5 P (2,5 – x) = 1,5 P . (2,5)
2,5 – x = 1,5
x=1m
• Hitungan dari ∑ 𝑀𝐻 = 0
R . x = P (2,5)
2,5 . P . x = P . 2,5
x=1m
• ∑ 𝑀𝐴 = 0
-RB . L +R (L – x – y ) = 0
RB = R/L (L – x – y) KN
Mmaks. Akan terjadi di titik y atau dibawah beban 1,5 P.
My = RB . y
= R/L (L – x – y) . y
= R/L (Lx – xy – y2) KNm
Mmaks. Akan terjadi di titik dengan gaya lintang = 0 KN
Gaya Lintang = ∂My/∂y ∂My/∂y = 0
R/L (L – x – 2y) = 0
L – x – 2y = 0
2y = L – x
y = ½ (L – x)
R.x=2.3
6x = 6
x=1m
• ∑ 𝑀𝐴 = 0
-RB . 12 + R (12 – y – x) = 0
RB = [6 . (12 - 5,5 – 1)]/12
= 2,75 KN
• My = RB . y
= 2,75 . 5,5 = 15,125 KNm
• Cara grafis
Mmaks. abs = [(3,5/12) . 5,5 (2)] + [(6,5/12) . 5,5 (4)]
= 3,208 + 11,917
= 15,125 KNm
• Dicoba jika yang berhimpit dengan titik tengah adalah R dan gaya 2 KN, Apakah
didapat hasil yang maksimum?
• ∑ 𝑀𝐵 = 0
RA . 12 – R . 5 = 0
RA = (6 . 5)/12
= 2,5 KN
• Mx = RA . 5
= 2,5 . 5 = 12,5 KNm(Tidak maks.)
• Cara grafis
Mmaks. abs = [(7/12) . 5 (2)] + [(4/12) . 5 (4)]
= 5,83 + 6,67
= 12,5 KNm(Tidak maks.)
• GPMG
P = 1 KN di A MG = 0 KNm
P = 1 KN di C RA = 4/5 KN
MG = RA . 3–1 . 1
= (4/5) . 3 – 5/5 = 7/5 KNm
P = 1 KN di D RA = 3/5 KN
MG = RA . 3
= (3/5) . 3 = 9/5 KNm
P = 1 KN diantara C – D, misal 1 KN di G
RA = 7/10 KN
P1 = 1/2 KN
MG = RA . 3 – ½ . 1
= 7/10 . 3 – ½ = 16/10 = 8/5 KNm
• GPMF
P = 1 KN di A RA = 1 KN
MF = RA . 5,5–P . 5,5 = 0 KNm
P = 1 KN di D RA = 3/5 KN
MF = 3/5 . 5,5–1 . 1,5
= 3,3 – 1,5 = 1,8 KNm
P = 1 KN di E RA = 2/5 KN
MF = (2/5) . 5,5 = 2,2 KNm
P = 1 KN diantara D – E, misal di F
RA = 4,5/10 = 0,45 KN
P1 = 1/4 KN
MF = 0,45 . 5,5 – 1/4 . 1,5
= 2,475 – 0,375 = 2,1 KNm
Analisis:
MD = 1,8 + y