“ AKSARA LATEN ”

Diajukan untuk Memenuhi Tugas Mata Kuliah Budaya Sunda

Dosen Pengampu: Emi Sriwahyuni, M.Pd

Oleh :

1. Rifki Azis Febrian 22101076

2. Vanni Nur Fitriani 22101055
3. Syifa Salsabiila 22101012
4. Meli Restu Mulyani 22101115
5. Ilmi Nurlaili Assani 22101064
6 Rohmi Robbani 22101007
7. Mira Siti Mariam 22101210

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN AGAMA ISLAM FAKULTAS

TARBIYAH DAN ILMU KEGURUAN INSTITUT AGAMA ISLAM
TASIKMALAYA

2023
 KATA PENGANTAR

Kalayan asmana Allah SWT anu Maha Welas tur Maha Asih, sim kuring
sanggakeun puji sinareng sukur ka hadirat-Na anu parantos maparin rohmat,
hidayah, sareng inayahna, dugi ka tiasa ngaréngsékeun ieu makalah ngeunaan
Aksara Laten makalah sabisa-bisa, sim kuring ngahaturkeun nuhun ka Ibu Emi
Sriwahyuni, M.Pd anu parantos masihan ieu pancén ka sim kuring.Salian ti éta,
sim kuring saparakanca sadar masih kénéh aya kakirangan dina wangun kalimah
katut tata basa. Ku kituna, dina raraga ngaronjatkeun ieu makalah, kritik jeung
saran dipiharep pisan.Pamungkas, mudah-mudahan ieu makalah bisa méré
mangpaat jeung inspirasi pikeun nu maca.

i
 DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR...............................................................................................i
DAFTAR ISI............................................................................................................ii
BAB 1......................................................................................................................1
PENDAHULUAN...................................................................................................1
A. Latar Belakang..............................................................................................1
B. Rumusan Masalah.........................................................................................1
BAB II......................................................................................................................2
A. Pamahaman Aksara Laten.............................................................................2
B. Sajarah...........................................................................................................3
C. Conto Aksara Laten.......................................................................................4
BAB III....................................................................................................................6
PENUTUP................................................................................................................6
A. Kasimpulan...................................................................................................6
B. Saran..............................................................................................................6
DAFTAR PUSTAKA

ii
 BAB 1

PENDAHULUAN

A. Latar Belakang

Alfabét Latin, aksara Latin, hurup Latin, atawa aksara Romawi nyaéta
aksara anu mimiti dipaké ku bangsa Romawi pikeun nulis Latin ti kira-kira abad
ka-7 SM. Aranjeunna diajar nulis ti Étruska, sedengkeun Étruska diajar ti Yunani.
Alfabét Étruska mangrupa adaptasi tina alfabét Yunani. Dihipotesiskeun yén
sakabéh karakter alfabét ieu diturunkeun tina alfabét Fénisia, sareng alfabét
Fénisia diturunkeun tina hiéroglif Mesir.

Dina waktos ieu, aksara Latin mangrupikeun aksara anu paling seueur
dianggo di dunya pikeun nyerat rupa-rupa basa. Sababaraha nagara ngadopsi
jeung ngaropea aksara Latin nurutkeun fonologi basa maranéhanana, sabab teu
sakabeh foném bisa dilambangkeun ku hurup Latin.

B. Rumusan Masalah

1
 BAB II

PEMBAHASAN

A. Pamahaman Aksara Laten

Alfabét Latin nyaéta hurup munggaran nu dipaké ku urang Romawi

pikeun nulis Latin kira-kira abad ka-7 SM. Aranjeunna diajar nulis ti Étruska.
Samentara éta, urang Étruska diajar ti Yunani. Aksara Étruska mangrupa adaptasi
tina aksara Yunani.Dina waktos ieu, aksara Latin mangrupikeun hurup anu paling
seueur dianggo di dunya pikeun nyerat rupa-rupa basa, kalebet basa Indonesia.
Bangsa Romawi ngan ukur peryogi 23 hurup pikeun nyerat Latin:

ABCDEFGHIKLMNOPQRSTVXYZ

Aksara séjén

J UW

Bangsa Romawi ngan ngagunakeun hurup kapital. Hurup leutik

dikembangkeun engké, tina wangun cursive tulisan leungeun.

Abc defghIjklm nopqrst uvwxyz

Hurup I sareng V tiasa dianggo salaku vokal sareng konsonan.

Sedengkeun hurup K, X, Y jeung Z ngan dipaké pikeun nulis kecap injeuman tina
basa Yunani. Huruf C bisa diucapkeun kawas dina basa Indonésia. Lafal saterusna
dimana C di hareup I jeung e diucapkeun salaku [s] sarta di hareup vokal lianna
salaku [k], paling dipikaresep teu dilarapkeun ka jaman baheula. Tapi aya anu
ngabantah yén C diucapkeun dina sadaya kasus salaku [k]. Hurup J, U jeung W
ditambahkeun engké pikeun nulis basa non-Latin séjén, utamana basa Jermanik. J
mangrupa varian tina I, sarta diucapkeun kawas /y/ dina basa Indonésia. Huruf U
mangrupa varian V, sarta W diwanohkeun salaku “v ganda” pikeun ngabedakeun
antara sora /v/ jeung /w/ teu relevan dina basa Latin.

2
 B. Sajarah

Hal ieu dipercaya yén bangsa Romawi Kuna ngadopsi varian tina alfabét
Yunani di Cumae, hiji koloni Yunani di Italia Kidul, dina abad ka-7 SM. (Gaius
Julius Hyginus dina Fab. 277 nyebutkeun legenda yén Carmenta, hiji sibyl
Cimmerian, nyerep lima belas hurup Yunani pikeun jadi alfabét Latin,
diwanohkeun ngaliwatan Latium ku putrana, Evander, sababaraha 60 taun
saméméh perang Trojan, tapi teu aya. Ngambah sajarah carita ieu .) Aksara Yunani
kuna sorangan asalna asalna tina aksara Fénisia. Tina alfabét Yunani dina Cumae,
alfabét Étruska dijieun lajeng urang Romawi ngadopsi 21 tina 26 hurup dina
alfabét Étruska, saperti kieu:

Huruf ⟨C⟩ mangrupa wangun varian gamma dina basa Yunani Kulon, tapi dipaké
sarua pikeun sora /ɡ/ jeung /k/, bisa jadi alatan pangaruh basa Étruska, nu teu boga
plosives. Saterusna, kira-kira abad ka-3 SM, hurup ⟨Z⟩ — anu henteu diperlukeun
pikeun nulis Latin konvensional — diganti ku hurup anyar ⟨G⟩, dumasar kana
wangun ⟨C⟩ anu dimodifikasi ku cara nambahkeun garis vertikal leutik. Ti saprak
éta, ⟨G⟩ ngagambarkeun /ɡ/ (plosif bersuara), sedengkeun ⟨C⟩ ngagambarkeun /k/
(plosif tanpa sora). Hurup ⟨K⟩ jarang dipake, contona dina sababaraha kecap
saperti Kalendae, sok diganti ku ⟨C⟩.

Sanggeus panaklukan Romawi Yunani dina abad ka-1 SM, alfabét Latin
diadopsi (atawa diadopsi deui) hurup Yunani ⟨Y⟩ jeung ⟨Z⟩ pikeun nulis kecap
Yunani injeuman, nempatkeun aranjeunna dina tungtung alfabét. Usaha Kaisar
Claudius pikeun ngawanohkeun tilu surat tambahan teu hasil. Ku alatan éta, dina
jaman klasik, alfabét Latin ngan ngandung 23 hurup:

Sababaraha ngaran hurup ieu dina basa Latin aya dina ragu. Tapi, urang
Romawi umumna henteu ngagunakeun ngaran tradisional tina alfabét Yunani (anu
dasarna asalna tina aksara Semit: Fénisia, Ibrani, Syriac, Arab). Pikeun hurup
ngalambangkeun plosives (B, C, G, jsb), urang Romawi nambahkeun sora
vokal /eː/ kana ngaran maranéhanana (iwal ⟨K⟩ jeung ⟨Q⟩, nu merlukeun vokal
béda pikeun dibédakeun tina ⟨C⟩ ) jeung ngaran-ngaran aksara ngalambangkeun

3
konsonan konsonan bisa ngagunakeun sora basajan atawa konsonan anu
dimimitian ku sora /e/. Hurup ⟨Y⟩ dina waktu bubuka meureun disebut “hy” /hyː/
sakumaha dina basa Yunani, sedengkeun ngaran upsilon teu acan dipaké, tapi
engké robah jadi “I Graeca” (hurup I Yunani) sabab panyatur basa Latén hésé
ngabédakeun sora vokal /y/ jeung /i/. ⟨Z⟩ dingaranan tina ngaran Yunanina, zeta.

Kursif Romawi Kuna, disebut ogé kursi kapital, nya éta wangun tulisan
leungeun sapopoe, dipaké pikeun tujuan bisnis keur padagang, pikeun diajar
aksara Latin pikeun barudak, sarta pikeun nulis dekrit ku Kaisar Romawi. Gaya
tulisan anu langkung formal pakait sareng Capitalist Monumentalis, sedengkeun
hurup cursive dianggo pikeun tulisan anu langkung gancang sareng informal.
Surat ieu umum dianggo ti kira-kira abad ka-1 SM nepi ka abad ka-3 Masehi, tapi
sigana mimiti muncul ti jaman ayeuna. Ieu hurup mangrupa dasar pikeun Uncials,
jenis hurup kapital dipaké dina abad ka-3 nepi ka 8 Masehi ku scribes Latin jeung
Yunani.

Kursif Romawi Anyar, ogé katelah hurup leutik, dipaké ti abad ka-3 nepi
ka abad ka-7 Masehi, sarta ngagunakeun hurup aksara anu leuwih gampang
dipikawanoh kiwari; ⟨a⟩, ⟨b⟩, ⟨d⟩, jeung ⟨e⟩ nyokot wangun anu leuwih akrab,
sarta hurup-hurup séjénna sabanding. Surat ieu dimekarkeun nepi ka Abad
Pertengahan salaku naskah é

C. Conto Aksara Laten

Kapital Non Kapital Ngaran Ngucap

A a A a
B b Be bé
C c Ce cé
D d De dé
E e E é
F f Ef éf
G G Ge gé

4
H H Ha ha
I I I i
J J Je jé
K K Ka ka
L L El él
M M Em ém
N N en én
O O o o
P P pe pé
Q Q Ki ki
R R Er ér
S S Es és
T T Te té
U U U u
V V Ve vé
W W we wé
X X eks éks
Y Y Ye yé
Z Z zet zét

5
 BAB III

PENUTUP

A. Kasimpulan

Alfabt Latin nyata hurup munggaran nu dipak ku urang Romawi

pikeun nulis Latin kira-kira abad ka-7 SM. Aranjeunna diajar nulis ti
truska. Samentara ta, urang truska diajar ti Yunani. Aksara truska
mangrupa adaptasi tina aksara Yunani. Dina waktos ieu, aksara Latin
mangrupikeun hurup anu paling seueur dianggo di dunya pikeun nyerat
rupa-rupa basa, kalebet basa Indonesia.
Bangsa Romawi ngan ukur peryogi 23 hurup pikeun nyerat Latin A
B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X Y Z Aksara sjn J UW Bangsa
Romawi ngan ngagunakeun hurup kapital. Hurup leutik dikembangkeun
engk, tina wangun cursive tulisan leungeun.
Hal ieu dipercaya yn bangsa Romawi Kuna ngadopsi varian tina
alfabt Yunani di Cumae, hiji koloni Yunani di Italia Kidul, dina abad ka-7
SM. Aksara Yunani kuna sorangan asalna asalna tina aksara Fnisia. Tina
alfabt Yunani dina Cumae, alfabt truska dijieun lajeng urang Romawi
ngadopsi 21 tina 26 hurup dina alfabt truska, saperti kieu Huruf C
mangrupa wangun varian gamma dina basa Yunani Kulon, tapi dipak
sarua pikeun sora jeung k, bisa jadi alatan pangaruh basa truska, nu teu
boga plosives.
Saterusna, kira-kira abad ka-3 SM, hurup Z anu henteu
diperlukeun pikeun nulis Latin konvensional diganti ku hurup anyar G,
dumasar kana wangun C anu dimodifikasi ku cara nambahkeun garis
vertikal leutik.

B. Saran

Saupama kapanggih aya kasalahan boh dina hal téhnik nulis, boh
tina eusi makalah ieu, panulis nyuhunkeun dihapunten. Kritik sareng saran

6
ti pamaca sadaya dipiharep ku panyusun supados tiasa ngabebenah ieu
tulisan, hususna dina pangaweruh urang sasarengan.

DAFTAR PUSTAKA