Anda di halaman 1dari 36

BENDUNGAN & WADUK

SUTAMI
PUTRI AGIL FARADITA (135060107111040)
Bahasan Masalah

1.
Pengertia Menuu! Pe"e#
n N$% 37 !'un
010
Bendunga
n
2. Lingkup
Pengelolaan
Pe*+nn K$n+e+/ Pen-'"u+n
Bendungan Ren,n
."e+/ &
Su#e D2 A/
Pen2-unn Pen-en/n
Fun-+/
Menurut Pe#e/'n Wu* D2 Ru+* A/
Pen-e$n " Wu* Benun-n
Perpem No. 37
tahun 2010

3.
Pengelolaan
Bendungan
Sutami

4.
Kesimpula
n
Pengertian Bendungan

Benun-n

Peraturan pemerintah Nomor 37 tahun 2010 mene!utkan !ah"a


!endungan adalah !angunan ang !erupa urukan tanah# urukan
!atu# !eton# dan$atau pasangan !atu ang di!angun selain untuk
menahan dan menampung air# dapat pula di!angun untuk
menahan dan menampung lim!ah tam!ang %tailing&# atau
menampung lumpur sehingga ter!entuk "aduk.
Lingkup Pengelolaan
Bendungan Menurut
Perpem No. 37 tahun 2010
LingkupPengelolaan Bendungan
Pe!un
Menurut Perpem No. 37 tahun 2010
"e#e/n!' N$#$
37 !'un 010
!en!n- Benun-n

Pen-e$n enun-n e+e! u*n2 un!u* "en-e$n


+u#e 2 / /!uu*n un!u* #en#/n
% *ee+!/n un-+/ n #n! enun-n e+e!
u*n28
% ee*!//!+ n e9+/en+/ "e#n!n /8 n
,% *e#nn enun-n%
Pen-e$n enun-n e+e! u* /*+n*n en-n
#e#"e'!/*n *e+e/#n-n e*$+/+!e# n 2 u*un-
/n-*un-n '/u"%

Pen-e$n enun-n /+een--*n #eu/


*e-/!n
% "e*+nn en,n "en-e$n8
% $"e+/ n "e#e/'n8
,% *$n+e+/ +u#e 2 / " u*8
% "en2-unn u*8
e% "en-en/n 2 u+* / #eu/ "en-en/n
enun-n e+e! u*n28 n
% "en-'"u+n un-+/ enun-n%
LingkupPengelolaan Bendungan
Menurut Perpem No. 37 tahun 2010

Pe*+nn en,n "en-e$n


enun-n /*u*n en-n
#e#"e'!/*n *$n/+/ +u#e
2 / n /n-*un-n '/u"%
D# ' enun-n un!u*
Pe*+nn "en-e$n +u#e 2 /:
"e*+nn en,n "en-e$n
Ren,n enun-n /+*n "

Pen-e$n % *e!e+e/n +u#e 2 /8


% *eu!u'n /8
,% "en-en/n n/8 n;!u
% *eu!u'n 2
LingkupPengelolaan Bendungan
Menurut Perpem No. 37 tahun 2010

."e+/ n "e#e/'n


enun-n e+e! u*n2
."e+/ & !e// !+
."e+/ n "e#e/'n
Pe#e/'n %
enun-n8 n
% Pe#e/'n u*%
LingkupPengelolaan Bendungan
Menurut Perpem No. 37 tahun 2010

K$n+e+/ +u#e 2 / " u* un!u*


"en-e$n +u#e 2 / /!uu*n un!u*
#en- *en-+un-n *een: 2 u*un-:
K$n+e+/ 2 !#"un-: n un-+/ +u#e 2 / "
u*%

Su#e D2 Un!u* #en,"/ !uun *$n+e+/ +u#e 2

A/ " / " u* /*u*n *e-/!n


% Pe/nun-n n "ee+!/n u*8

Wu* % Pen-e!n /8 n


,% Pen-e$n *u/!+ / n "en-en/n
"en,e#n /%
LingkupPengelolaan Bendungan
Menurut Perpem No. 37 tahun 2010
Pen2-unn u* un!u*
"en-e$n +u#e 2 / /!uu*n
un!u* #en/n-*!*n *e#n!n
+u#e 2 / -un *e"en!/n-n
/2' +e*/! !u /n-*un-n u*
+e! " *+n '// u*%

Pen2-unn u* #e/"u!/


Pen2-unn "en2-unn un- u* un!u*
% "en2/#"nn /8 n
Wu* % "en-en/n n/%

Pen2-unn u* /*u*n #eu/


*e-/!n
%Pen!-unn u*8
%Pen2e/n / n;!u 2 / " u*8
,%Pen--unn !u "en-u+'n / n;!u
2 / " u*8 n
%Pen-u+'n *+n enun-n e+e!
u*n2%
Bahasan Masalah

Pen-en/n
Pen-en/n 2 u+* /
D2 Ru+* A/ #eu/ "en-en/n enun-n
e+e! u*n2 #e/"u!/
Meu/ % Pen-en/n !e'"
Pen-en/n *eu!u'n 9+/* n *e#nn
enun-n8 n
Benun-n +e! % Pen-en/n !e'" un-+/
enun-n e+e! u*n2%
Wu*n2
LingkupPengelolaan Bendungan
Menurut Perpem No. 37 tahun 2010

1% Peu'n enun-n /!uu*n


un!u* *e#nn enun-n n
#en/n-*!*n un-+/ enun-n%
% Peu'n enun-n /*u*n
en-n , #e*u*n "eu'n
+!u*!u enun-n%
Pen-'"u+n 3% D# ' /"eu*n "eu'n
enun-n un!u* !/n*n
Fun-+/ "en-#nn enun-n: Pen-e$
enun-n / #e*u*n
Benun-n "eu'n +!u*!u enun-n%
4% D# ' /"eu*n "en/n-*!n
un-+/ enun-n: Pen-e$
enun-n "! #e*u*n
"eu'n +!u*!u enun-n%
Pengelolaan Bendungan
' (aduk Sutami
Pengelolaan Bendungan
Sutami

L$*+/ Benun-n Su!#/

Benun-n Su!#/ #eu"*n enun-n +e-un ( multi purpose) 2/!u +e-/


"e#n-*/! /+!/* !en- / n +e-/ "en-en/ n/ un!u* +un-/ Bn!+ -/n
'//%

Su!#/ #e#//*/ u+ e' !n-*"n +ee+ %050 *# en-n *"+/!+
!#"un-n u* +ee+ 343%000%000 #3 n !#"un-n +e/#en en,n +ee+
<0%000%000 #3% Se, -e$-9+: DAS Su!#/ !ee!* / *$$/n! n! 7$ 44= <>
+#"/ ?$ 1<= 47> LS (L/n!n- Se!n) n n! 11$ 7= 5> +#"/ 11$ 55= 3> BT
(Buu T/#u)% Se, #/n/+!!/: /2' DAS Su!#/ !ee!* / Ku"!en Mn-
P$"/n+/ @ T/#u% Wu* Su!#/ #eu"*n u* /n!e*$ne*+/ n! Wu*
Sen--uu' n Wu* L'$% De/! /n$ Wu* Su!#/ e+ / Wu* Sen--uu':
e#/n/n- +/n Wu* Su!#/ n Wu* L'$%
Pengelolaan Bendungan
Sutami
K)*)+S),-N S/MB)+ ,
-+ B)N,/NN S/*M-

Sum!er ir Bendungan Sutami

200  da 21


Sum!er mata
air
2010  da 111 ,iaki!atkan karena
Sum!er mata kerusakan lingkungan dan
air hutan konserasi ,S
2012  da 13
Sum!er mata
air
Kerusakan Lingkungan dan 5utan Konserasi ,S

u!n *$n+e+/ eun-+/ #en2/#"n ,n-n /%


Sen-*n 'n 'u!n / *+n 'uu Bn!+ K$! B!u @
T/#u eu' #en/ 'n "e!n/n +2un% D#"*n2: 6ungsi
+u#e / #!/ 2n- #en2e*n e/! +un-/ Bn!+
n$*%

T$! u+ 'u!n / B!u  11 /u 'e*!e: !e// / 


• 4 /u 'e*!e 'u!n *$n+e+/ Kuantitas
• 5 /u 'e*!e 'u!n /nu+!/ Lahan
• 3 /u 'e*!e 'u!n *2!

Sen2* 5 /u n 'e*!e 'u!n eu' #en/ 'n Peru!ahan


"e!n/n% Lahan
S),-M)N*S- B)N,/NN S/*M-

 2n- !/* #un-*/n /'/n/ ' ' #+u*n2 /n +un-/ *e #
u* #e# n-*u!n +e/#en n #en-en" +e'/n-- #en2e*n
"enn-*n u*% P$+e+ +e/#en!+/ #e/"u!/ e$+/: !n+"$!+/: "en-en"n n
"e#!n / +e/#en!+/ /!u +en//%
D! Se"!e#e 013 #en2eu!*n ' Lu +e/#en!+/ / u* Su!#/:
Kn-*!e+ Ku"!en Mn- #en/n-*! +e* "e#!n 'u!n " 1<<?:
#"*n2 $n-+$n !n' #e#enu'/ u*%
1ra8k *ata Luas 1una Lahan *erhadap *ahun .rea Sekitar Bendungan Sutami

Au!n S4' Tn#n P$)$4/5$


L'n Ke/n- Bn-unn&Pe*n-n

,MPK **/N L5N *)+5,P L/ S),-M)N*S- (,/K


D/ -9* /+!+ "! /*e!'u/ ' u#' 'u!n n +' #en-#/ "enuunn: n u#' n-unn:
"e*n-n: +e! 'n *e/n- #en-#/ "en/n-*!n +e, +/-n/9*n%  /n/ #en2e*n !/*  !n#n
2n- *n #en'n u!/ !n' "/  /n / 'un / 'n +e'/n-- e*/! " e+n2 u
+e/#en!+/%
D#"* Se/#en!+/ /
Benun-n Su!#/

U#u Wu* Se#*/n


Pene*

P$u*+/ L/+!/* Menuun

K"+/!+ Wu*
Be*un-
;olume )9ekti9 *ampungan Bendungan Sutami

53000000

14737000

146573000

*a!el diatas merupakan !esarna olume sedimen ang masuk dn olume sedimen total.
,apat diketahui !ah"a olume e9ekti9 tampungan "aduk dari tahun ke tahun semakin
menurun# hal ini dise!a!kan karena ter:adina penam!ahan sedimen dari tahun ke tahun.
Penam!ahan :umlah sedimen pada setiap tahunna ini se!anding dengan semakin
!erkurangna hutan pada saerah ,S !rantas dan sekitar !endungan Sutami.


K<NS)+;S- L5N ' P)NN/LNN )+<S- B)N,/NN
S/*M-
Permasalahan sedimen pada "aduk Sutami tidak dapat dilepaskan dari masalah erosi
ang ter:adi pada lahan. la:u erosi ang masuk ke dalam "aduk Sutami :uga dipengaruhi
oleh erosi lahan ang ter:adi di daerah pengaliran sungaina. *a!el di atas merupakan
upaa ang telah dilakukan guna mengurangi erosi lahan.
P)N/+NN /M/+ (,/K

 Se/#en!+/ */ Bn!+ 2n- #en-en" n !e*u#u+/ / +


u* Su!#/ !e' #en-*/!*n "e,e"!n "en-un-n u+/
u*% Wu* Su!#/ 2n- #e#//*/ u+/ en,n 100 !'un 2n-
+e#e+!/n2 e*'/ " !'un 07: 'n2 #en2/+*n +/+ u+/
16:1 !'un% Se'/n-- u+/ u* Su!#/ *n e*'/ " !'un
00 C :5 un%
S<L/S- M)N/+N- L/
S),-M)N

 Me*u*n "en-eu*n +e/#en / e' +e*/! !e /n!*e +u"2


un-+/ "e#n-*/! /+!/* "! !e!" e$"e+/: n u#u u*
"! /"e"nn- +e+u/ en-n en,n%
 Pe#n-unn check dam u /"eu*n un!u* #en-un-/ u
+e/#en 2n- #+u* *e u* Su!#/%
 Me*u*n "en-'/un n *$n+e+/ 'n en-n #en/n-*!*n
*u/!+ 'u!n -un #ene*n u e$+/%
“ P)N)L<LN K/L-*S
,N K/N*-*S -+
B)N,/NN S/*M-

K/L-*S -+ B)N,/NN '
(,/K S/*M-

,egradasi lahan aki!at erosi dan peman9aatan lahan ang tidak sesuai
mene!a!kan kesu!uran tanah turun. /ntuk mempertahankan kualitas produksi
pertanian# di ,S Brantas 5ulu petani meningkatkan pemakaian pupuk anorganik.
Pemakaian ini ternata mem!erikan dampak pada kualitas air di sungai.

Sisa pupuk anorganik %:uga sisa pestisida& ter!a"a masuk ke sungai !ersama
ter=u=ina tanah oleh aliran permukaan ataupun aki!at sisa air irigasi ang
kern!ali ke sungai. Sisa pupuk dalam !entuk nitrogen dan 9os9at terlarut di air
sungai# akhirna mene!a!kan ter:adina eutro8kasi di perairan "aduk %terutama
di Bendungan Sutami& aki!at tinggina kadar nutrien dalam air.
)utro8kasi di Bendungan Sutami aki!at peningkatan kadar nitrogen dan 9os9at di air
telah tampak !e!erapa tahun silam. e:ala ang signi8kan ang pertama kali mun=ul
pada uni 2001 dan !erlan:ut sampai gustus 2004 %selama hampir 3 tahun&.
*a!el diatas menun:ukkan kriteria dan hasil pemantauan terhadap kondisi kualitas air
di Bendungan Sutami pada kondisi eutro8kasi %pemantauan uni> Septem!er 2002&.
Penelitian tahun 2010 > 2011 mene!utkan !ah"a Kondisi air "aduk Sutami adalah
sudah ter=emar dalam tingkat sedang hingga parah# !aik itu di lokasi hulu "aduk
maupun hilir "aduk. Satus tro8k "aduk Sutami adalah eutro8k hingga hipertro8k.
,ampak ang tim!ul aki!at tingkat pen=emaran ang ter:adi di "aduk Sutami adalah
adana potensi ter:adina algae !loom aki!at tinggina :umlah 9os9or dan kloro8l>a.
Be!an daa tampung pen=emaran "aduk Sutami untuk 6os9or total %kg$tahun& pada
lokasi hulu# tengah dan hilir "aduk masing>masing adalah 3? Kg P$*ahun# 1? Kg
P$*ahun# 17@# Kg P$ *ahun.
S<L/S-

*indakan pen=egahan agar 9os9or tidak masuk ke dalam "aduk


melalui penga"asan dan penuluhan kepada petani untuk
penggunaan pupuk NPK dan pem!angunan unit pengolahan lim!ah
domestik !agi tiap daerah pemukiman.
K/N*-*S -+ B)N,/NN '
(,/K S/*M-

 Kun!/!+ A/ " nun-n n u* +u!#/ !e-n!un- " /n!en+/!+ ,u' 'un
/e Mn-%
 T'un 01 
Ken /+e*n ee" e' / In$ne+/ #e#+u*/ +e E N/n$ (/*/# !*
n$# *en  n-/n *e/n-)% 3 enun-n / e' #n- #en-#/
"enuunn ee+/ (e/! /)% *n/: Benun-n Se$e$ (N-n!n-): Benun-n
Su!#/: Kn-*!e+ (Su#e"u,un-): Benun-n L'$ (Su#e"u,un-)% Dee!
/ / Benun-n Su!#/ e*un- 7 u! #e!e *u/* !u 1:? #e!e / '
"$% P': *e!/- enun-n !e+eu! #en-// 304 /u 'e,!e 'n
"e!n/n / +euu' *+n e' /n +un-/ (DAS) Bn!+% Den-n *!
/n: !u+n /u 'e,!e 'n "e!n/n !en,# -- "nen%
 S$u+/ 
#e#u! 'un $* !u u!n un!u* #en- $u#e /: n ene! / 2n-
#+u*
D! !'un 013 / D/e*!u
Pen-e$n Peu+'n U#u#
@+ T/! I (P@T I) #en2!*n
' !/*  "e#+'n
" *un!/!+ / " !'un
013: n +$u+/ 'un u!n
/+ ee*!/ un!u*
#en$#*n $u#e / /
enun-n n u*: +e!
#en$#*n ee! / 2n-
#+u*%

P)N)N,L-N BN-+
B)N,/NN S/*M-


 K$n!$ *"+/!+ +"/2 Benun-n Su!#/ n L'$ #+/' /e+/n en-n
#en--un*n e/! n/ n,n-n " * un-1000!'% Sen-*n De/! PMF
e+*n "e$#n "een,nn enun-n +! /n/ /!e!"*n +e-/ *$n!$ !/n--/
-n #/n/#u# " "een,nn enun-n%
 Peu'n u, 2n- e*+!/# " !'un!'un !e*'/ /n/ n /+u "e#n+n -$
" e*e !e*'/ /n/ +e! u +e/#en 2n- #en/n-*! +!/+ e#"* e+ "
"$ $"e+/ Wu*%
 Den-n !/* n2 "e/#"' u! #* u+' "en/n-*!n *e+"n 2n- "!
/*u*n $e' "en-e$ enun-n ' en-n #en- !/n--/ #u* / u*
(ControlWaterLevel,CWL) +e'/n-- " +! !e/ e/! n/ PMF: !#"un-n u*
#+/' "! #eeu*+/ n/ !e+eu! n '2 $e!$""/n- "! !e'/n*n !u
#/n/# "! /*un-/ e*uen+/ "$!en+/ !e/n2: ' !e+eu! #eu"*n u"2
"en-e$n /+/*$ enun-n / W/2' Sun-/ K/ Bn!+%
S"/2 Benun-n Su!#/
<;)+*<PP-N B)N,/NN
S/*M-

 Se, '/$$-/ e/! n/ PMF !'unn 2n- e"$!en+/ !e/ "
Benun-n Su!#/ n//n2 +n-! e+ 2/!u 11%6<:14 #3;!:
/#n n// PMF /n/ +e! en-n :31 H 1000 !' n en-n
n2 /n/n- ""e! +e!/n--/ 1 # n #ne#en WL "
ee+/ n! C 57:00 # +#"/ en-n C 67:00 # #+/'
e"$!en+/ !e/ $e!$""/n- +en2* 3 */ *e/n en-n !/n--/
/ / !+ ""e! :0< # !u 3:0< / !+ ee+/ "un,* enun-n%
S<L/S-

 gar diperoleh keamanan ang =ukup !aik pada Bendungan Sutami


terhadap kemungkinan potensi ter:adina oertopping aki!at !an:ir
PM6 pada musim hu:an# maka dalarn operasi "aduk Sutarni perlu
mempertim!angkan penerapan nilal A(L pada eleasi antara  27#00
m sampai dengan  2C7#00 m.
 /ntuk mengantisipasi kemungkinan potensi ter:adina oertopping#
se=ara struktural perlu dilakukan studi alternati9 pem!uatan pelimpah
darurat %emergen= spill"a& pada Bendungan Sutami.
K)S-MP/LN
Bendungan Sutami memiliki !anak permasalahan seperti# alih 9ungsi
lahan# sedimentasi# oertopping# !ahkan )utro8kasi. Namun permasalahn
kekeringan ang !erkepan:angan dapat diatasi dengan P*1 %pengelola
!endungan Sutami& dengan mem!uat hu:an !uatan di daerah malang.
Pada sarat pengelolaan !endungan ang telah di=antumkan pada
Perpem No. 37 tahun 2010# !endungan sutami telah melakukan
konserasi lahan# pengendalian sedimen dengan =ara pengerukan# serta
dapat men:aga olume !endungan saat musim kemarau.

Anda mungkin juga menyukai