Divergensi
Vektor
https://youtu.be/rB83D
pBJQsE?t=224
div F = ∇ ∙ F
𝜕 𝜕 𝜕
∇= 𝒊Ƹ + 𝒋Ƹ + 𝒌
𝜕𝑥 𝜕𝑦 𝜕𝑧
𝐹Ԧ = 𝐹𝑥 𝒊Ƹ + 𝐹𝑦 𝒋Ƹ + 𝐹𝑧 𝒌
Maka:
𝜕 𝜕 𝜕
∇ ∙ 𝐹Ԧ = 𝒊Ƹ + 𝒋Ƹ + 𝒌 ∙ 𝐹𝑥 𝒊Ƹ + 𝐹𝑦 𝒋Ƹ + 𝐹𝑧 𝒌
𝜕𝑥 𝜕𝑦 𝜕𝑧
ර 𝐹Ԧ ∙ 𝑑𝑠Ԧ = න ∇ ∙ 𝐹Ԧ 𝑑𝑉
Δ𝑠 Δ𝑉
Curl Vektor
https://youtu.be/rB83D
pBJQsE?t=303 curl 𝐹Ԧ = ∇ × 𝐹Ԧ
𝜕 𝜕 𝜕
∇= 𝒊Ƹ + 𝒋Ƹ + 𝒌
𝜕𝑥 𝜕𝑦 𝜕𝑧
𝐹Ԧ = 𝐹𝑥 𝒊Ƹ + 𝐹𝑦 𝒋Ƹ + 𝐹𝑧 𝒌
Maka:
𝜕 𝜕 𝜕
∇ × 𝐹Ԧ = 𝒊Ƹ + 𝒋Ƹ + 𝒌 × 𝐹𝑥 𝒊Ƹ + 𝐹𝑦 𝒋Ƹ + 𝐹𝑧 𝒌
𝜕𝑥 𝜕𝑦 𝜕𝑧
𝑑𝑠
ර 𝐹Ԧ ∙ 𝑑𝑙 = න ∇ × 𝐹Ԧ ∙ 𝑑𝑠
Δ𝑙 Δ𝑠
Latihan soal
1. Tentukan divergensi dari vektor berikut
መ
𝐹Ԧ = 𝑥 2 𝒊Ƹ + 3𝑥𝑧 2 𝒋Ƹ − 2xz𝐤
2. Tentukan curl dari vektor berikut ini:
𝐹Ԧ = −𝑦𝒊Ƹ + 𝑥𝒋Ƹ
3. Buktikan teori divergensi menggunakan persamaan berikut, dengan
permukaan tertutup berbentuk kubus dengan rusuk = 1 satuan.
𝐹Ԧ = 𝑦 2 𝒊Ƹ + 2𝑥𝑦 + 𝑧 2 𝒋Ƹ + 2𝑦𝑧 𝒌
4. Buktikan Teorema Stokes jika terdapat vektor
𝐹Ԧ = 2𝑥𝑧 + 3𝑦 2 𝑗Ƹ + 4𝑦𝑧 2 𝑘 dan permukaan seperti ditunjukkan
gambar berikut: