Anda di halaman 1dari 3

LUH GISHA

Dugas Nipongé ngéncakang gumi Baliné, tiang dadi tukang igel kasub. Mataksu anaké
nyambat. Tiang gumanti demen ngigel. Ngelah tiang sekaa ngigel. Di pasekaan tiang
pinih jegéga. Tusing ngajumang awak. Kulit tiangé lumlum gading. Bok tiangé lantang
kanti ka betekan batisé. Pipin tiangé misi sujénan anéh. Sabilang tiang makenyem,
koné macepol keneh anaké ané nyledétin tiang.

Sabilang lakar ada tentara Jepang teka, tiang suba orahina ngigel. Lemuh gati koné
igel-igelan tiangé. Tentara Nipongé ané ngaku leleh ngromushiang nyama Baliné.
Lantas tiang ngibur. Nyama Baliné orahanga lengit magaé. Yén tusing caraanga sampi
matekap, tusing lakar énggal pragat gegaéné. Dikénkéné kanti makuah-kuah ia
ngorahin nyama Baliné. Caraanga sepur awak nyama Baliné. Yén Jepangé koné mara
jemet-jemet magaé. Jemet ngalih pipis. Jalanné ané ngilehin bukit ento apang énggal
pragat. Parasé ané tebel apang dadi datar baana. Alat-alaté ané anggona apa lénan
tekén linggis ajak pancong. Apang énggal asat, orahina nyama Baliné dadi sampi lantas
ngedeng tanahé. Bapan tiangé dugasé ento dadi gunjing tentara Jepang. Tiang pepes
katekain baan jlema Jepang. Ngaku matimpal tekén bapan tiangé. Baan liuné, kanti
sapin tekén adané. Ané muani-muani saja bagus-bagus. Ada masi kleteg keneh tiangé
tekén tentara Jepang. Kéwala tiang suba masemaya di keneh lakar tusing ngantén-
ngantén. Tiang lakar dadi pragina dogén. Meleg tiang ngrastitiang awak baan igel-
igelan.
Tiang uli cerik suba malajah ngigel. Gurun tiangé Jero Taman. Jero Taman dadi rabi
Gusti Aji Smara. Jero Taman mula dueg ngurukang. Yén tusing kanti andel tekén
muridné tusing lakar suud ngorahin. Tiang ping kuda kadén kena lidin sampat. Balan
rasan batis tiangé. Yén lakar malajah tusing dadi kasép. Lamun kasépan tusing baanga
ngigel bareng-bareng ajak timpal tiangé. Tiang apang padidi ngigel. Dong suba tiang
dadi kakedékan timpal. Peluh ngrébés. Jengahé pesu. Pabalih timpal. Kanti tiang buka
jani bisa ngigel. Demen atiné. Bapan tiangé demen. Panyaman tiangé demen. Bapan
tiangé ngorahin lantas tiang apang ngigel di tekan tentara Nipongé. Tiang tusing bani
tungkas. Nyanan bapan tiangé maan sengkala. Suba taén i pidan, Mbok Rupi tusing
nyak ngigel, bapanné kayang buin telun tusing ada ortana. Kanti abénanga nyuasta
tekén panyamaané. Padalem masi Bapa Regig, bapanné Mbok Rupi, mati apa nu idup?

Bapa Regig jatiné balian totos di désan tiangé. Koné bisa makeber di petengé. Mbok
Rupi orahin tiang apang bapanné nglawan baan aji kapetengan. Maan adokanga,
sakéwala tusing mintulin. Tusing dadi anggon nglawan tekénan nyama padidi. Tiang
dugasé nika kedék masi di keneh. Tusing dadi adokang Bapa Regig. Kadénang saja
kasub buka ortané. Bisa nyabut urip. Urip penjajah tusing nyidaang kajabut.
Mbok Rupi masi kaliwat wanén, suba tawanga, Baliné kakuasaang tekén Jepang masi
bani nglawan. Yén suba katindes, eda suba wanén nglawan. Tuutin dogén suba
kenehné.
Uli sukat ento tusing pesan tiang bani tempal tekén pangidih bapan tiangé. Sabilang
ada tentara Nipong teka, tiang énggal-énggal suba mapayas. Ėlag-élog tiang di arepan
tentara Nipongé. Dikénkéné tundikina bangkiang tiangé. Tiang kedék, sakéwala keneh
tiangé ngeling. Tiang kadung suba masemaya di keneh lakar tusing baang tiang awak
tiangé usudin anak muani. Apa buin suba tawang tiang di kenehné ané tuara-tuara ada.
Sinah suba tiang kadénanga anak luh dadi ajak mai kema. Bapan tiangé ngelidang mua
mara tiang tundikina. Tawang tiang di keneh bapan tiangé jatiné ngeling. Bes buah
basang padidi lantas coléka, gigis gedeg basangé. Baan bapan tiangé dadi gunjing
lantas mendep dogén. Yén bani nglawan, patuh tekén mati.Tiang adanina Luh Gisha,
tekén tentara Nipongé. Koné apang mirip cara gaisha. Orahanga, gaisha ento anak luh
jegég-jegég. Saja apa tusing? Tiang tusing nawang seken. Krana tiang bajang Bali
kaukina Luh Gisha. Tiang mendep dogén. Adan tiangé gumantiné Luh Sujani. Meled
bapan tiang ngelah sentana apang dueg dadi sujana. Tiang mautsaha ngisinin pangidih
bapan tiangé. Ulian ngigel anggon tiang.

Petengé dugasé ento bapan tiangé tumbén negakang tiang. “Luh, mai malu!” Tiang
ngamelahang tegak. ”Bapa buin mani lakar ka Sulawesi. Ditu bapa tugasanga tekén
Nipongé.”
”Apa gegaéné ditu, Pa?”

”Bapa tusing nawang. Koné ada pemberontakan ditu. Bapa jani maan tugas nglawan
pemberontaké ditu.”

”Pa, ané merontak ento anak nyama padidi. Ngujang dadi bapa nyak nglawan nyama
padidi. Tusing ada keneh prabéla tekén wangsa padidi?”

”Mendep dogén Luh. Bapa nawang suba isin keneh Luhé. Bapa bisa nongosang awak.
Manian tingalin. Nanging kéto melahang Luh ngaba awak.” Bapan tiangé luas. Tiang
padidian jumah. Sabilang peteng tiang orahina ngigel tekén tentara Nipongé. Sabilang
peteng tiang mapayas. Makejang nyambat tiang jegég ngolét. Suud ngajum tiang lantas
nagih ngelut. Tiang makelid. Ada ané sedek nginem saké nagih ngelut. Jengah gati
tiang.
Bapan tiangé amé-amé tiang. Tongos tiang nuruhang isin sebet tiangé.
Orta ané dingeh tiang. Bapan tiangé ketara dadi telik tanem. Ketara nyemak mimis ajak
bedil Jepang. Bapan tiangé entunganga ka pasihé. Kéwala tiang tusing sebet. tiang
bangga ngelah bapa prabéla tekén wangsa padidi. Diastun, dugasé di Bali tiang ngadén
saja-saja dadi tentara Jepang. Antesan sabilang peteng mimis di jumah tiangé énggal
gati telah. Mara tiang nawang di subané kalebuang ka pasihé.

Uli sekat ento sayan nyangetang ngéndah pelag bikas Jepangé tekén tiang. Ada
tentara Jepang yén sing pelih Kimura kaukina tekén timpal-timpalné. Tiang ngaukin I
Mura apang aluhan. Suba ada petang dasa umurné. Ngaku tondén ngelah somah di
Jepang. Tiang lemesina gati apang nyak tekén ia. Tiang inget tekén semaya. Tusing
lakar ngantén kanti tua. Diastun suba kalain rerama. Kanggoang tiang pisagané lakar
gelantingin keneh tiangé.

Sawatara sandikala ajak tatelu teka tentara Jepang. Maksa tiang apang nyak ja ka
umahné Kimura. Tiang majalan sada makawal. Cara jlema gedé tiang. Munyin
pangawalé makejang rengas. Patuhanga cara nemprak pejuangé ané katawan. Tiang
énggal-énggal nyemak payasan. Tiang penékanga ka montor jipé. Tiang di malu di
samping supiré ané nganggo baju tentara Jepang. Di duri ajaka dadua ngisi bedil. Cara
lakar némbak dogén. Sakéwala tiang tusing ada ngelah keneh jejeh anang abedik. Apa
takutin? Rerama suba tusing ada. Yén gantiné mati, depang apang mati.

Umahné Kimura saja luung. Di kamarné liu pesan keramik kuna. Keramik uli Cina.
Tiang orahina ka tengah. Ditu tepukin tiang, poton bapan tiangé dugasé lebuanga.
Tiang ngeling. Kimura kedék. Orahanga reraman tiangé kaliwat wanén. Tiang
ngedénang bayu. Lakar lawan tiang yén suba ngéndah-ngéndah. Ia buin nyesed keneh
tiangé apang nyak ajak ia. Tiang nagih parikosana. Tiang malaid ka paonné. Ia
ngepung. Ngelut tiang uli duri. Tusing tawanga di liman tiangé suba ada tiuk belati.

Anda mungkin juga menyukai