Ada tuturan satua anak muani madan I Rajapala makurenan ngajak
dedari madan ken Sulasih. Ia ngelah pianak adiri adanina I Durma. Mara I Durma matuuh pitung oton, kalahina teken memene mawali ka swargan. Sawireh keto, Idurma kapiara, olih Irajapala,kanti matuuh dasa tiban. Gelisang satua I Rajapala makinkin bakal nangun kerti ke alas gunung. Nuju sanja, I Rajapala ngaukin pianakne laut negak masila. I Rajapala ngusap-ngusap duur I Durmane sarwi ngomong, “duh cening Durma pianak bapa, tumbuh cening kaasih-asih pesan. Enu cerik cening suba katinggalin baan meme. Buin mani masih bapa bakal ninggalin cening luas kagunung alas nangun kerti. Jumah cening apang melah”. Mara keto, jengis I Durma, yeh peningalane ngembeng-ngembeng. Bapane nglanturang mapitutur, “Cening Durma awak enu cerik, patut cening seleg malajahang awak. Sabilang gae patut plajahin,nyastra tusing dadi engsapang. Ditu di pasraman Jero Dukuh, cening mlajah sambilang ngayah”. “Plajahin cening matingkah,ngomong muah mapineh. Tingkah,ngomong muah papineh ane rahayu plajahin. Sekenang pesan magarapan ditu di pasrama Jero Dukuhe. Prade ada anak kuma tresna, suka olas teken cening, ento eda pesan engsapanga. Nanging yen ada anak ngawe jele wiadin ngawe jengah teken ukudan ceninge, sadida-sidaan eda Walesa. Minab Ida Sang Hyang Widhi tuara wikan nyisipang. Keto masih eda cening ngadu daya lengit, ngekadaya nyengkalen anak. Jejerang papinehe ngulati ane melah. Ingetang satata ngaturang bakti ring Ida Sang Hyang Widhi, matrisandya tetepang. Nah, amonto bapa mituturin cening, dumadak Ida Sang Hyang Widhi Wasa sweca mapica karahayuan tekening cening muah bapa”. Kacarita jani I Durma suba ngayah, malajah di pesraman Jero Dukuhe. Jero Dukuh kalintang ledang pikyunanne, krana I Durma seleg pesan malajah tur enggal ngeresep. I Durma tusing milihin gae, asing pituduh Jero Dukuhe kgarap kanti pragat. Sabilang peteng kaurukang masastra baan jero Dukuh. Baan selene mlajah mamaca, dadi liu ia nawang satwa, tutur muah agama. Sasubane I Durma menek truna, pepes ia kabencingah, dadi tama ia nangkil ring anake agung di Wanakeling. Para punggawa, tandamantri pada uning, tur sayang teken I Durma. Ditu laut I Durma kaangen parekan di puri, kadadiang panyarikan sedehan agung purine. Dadine, I Durma tusing kuangan pangan kinum muah satata mapanganggo bungah. Yadiapin keto tusing taen ia engsap manyama braya, satata inet teken pitutur bapane muah ajah-ajahan Jero Dukuh. Keto yen pikolih anake jemet malajah tur anteng magarapan. Satua Bali - I Ubuh Ada tuturan satua, anak ubuh. Nu cerik suba kalahina mati baan meme bapanne. Ento krana ia adanina I Ubuh. I Ubuh ajaka teken pekakne. Geginan pekakne sai-sai makena bubu ka tukade. I Ubuh demen pesan nutug anak makena bubu. Wireh sai maan udang, sayan demen ia nutug pekakne. Jani, I Ubuh suba matuuh sawatara nem tiban. Ajahina ia ngulat bubu teken pekakne. Masih ajahina I Ubuh masastra. Lingsir sanja mara ia makena bubu di tukade. Sai-sai keto geginanne I Ubuh. Sayan makelo, sayan resep ia masastra. Baan antengne ia ngulat bubu, makelo-kelo liu masih ia ngelah bubu udang. Sedek dina anu ia luas ka tukade padidiana. Maninne semengan mara bubunne angkida. Bek misi udang gede-gede pagrepe. Liang pesan kenehne I Ubuh maan udang liu. Udangne abana mulih baanga pekakne. Sasubanne matanding-tanding lantas adepa ka peken. Pipisne wadahina celengan. Sayan demen kenehne makena bubu, pipisne mapunduh. Tuyuhne I Ubuh sadina- dina nekaang pikolih. Sayan jemet ia magae, anteng melajah muah sesai makena bubu. Pekakne demen pesan wireh cucunne dueg tur seleg. Cerita jani semengan teka I Ubuh uli makena bubu. Pajalane enduk, masebeng ngeling, sedih pangenahne. Pekakne sada makesiab ngantenang tur metakon kene, “To kenken buka tumbene cai masebeng jengis? Biasane cai setata bingar yan teka uli ngangkid bubu.” I Ubuh sada adeng mesaut, “Pekak, pocol tiang tan polih udang mangkin. Minab wenten anak mamaling. Nyanan pacang tongosin tiang di tukade.” Keto kone munyinne I Ubuh. Jengah pesan kenehne I Ubuh, wireh isin bubunne ilang. Lantas ia nyangih madik kanti mangan anggona gegawan. Suba nyaluk sanja lantas ia negen bubu, tur natad madik ka tukade. Bubunne makejang kone kenaanga di tongose ane melah. I Ubuh ngintip di batan abinge nganggar madik mangan. Mara liwat tengah lemeng, ada kone tonya pesu uli tibuane. Gobanne aeng pesan, awakne mabulu, kumisne tebel, kalesne brenges, jenggotne lambih. Bubun I Ubuhe ungsina, lantas ketoganga. Udangne amaha matah- matahan. “O, ne ane ngamah isin bubun kaine,” keto nyetne I Ubuh. I Ubuh tusing buin makeneh, jag magaang ia maakin tonyane ento. Sedeng iteha ia ngamah udang matah, jag liduna kone jenggotne tekekanga. I Ubuh ngwalek nganggar madik. “Nah jani tawang kai iba ane ngamah isin bubun kaine. Jani masin dosan ibane, ngamah ulih aluh.” Keto munyinne I Ubuh ngejer baan pedihne. I Tonya takut tan kadi-kadi ngenot madik malelam. Ngetor kone ia baan jejehne, sambilanga ngidih olas. “U-buh, ka-i ngi-dih olas teken iba. Do kai matianga. Kai tusing ja lakar engsap teken piolas ibane. Kai madan I Gede Urub. Umah kai dini di tibuane. Yen iba lega, ne baanga pipis bolong aketeng, anggon panyilur angkihan awake. Pipise ene ciri cai maan nulungin awake. Mani puan yen cai nepukin keweh, kaukin adan wakene ping telu. Ditu kai ngwales olas ibane.” Mara I Ubuh ningeh muyin tonyane keto, ilang pedihne. “Ubuh kema cai mulih, kai masih lakar mulih!” Keto kone panyuud munyin tonyane ento. I Ubuh manggutan, ngemel pipis bolong laut majalan mulih. Mara kone ia majalan telung tindakan, toliha I Gede Urub, saget sube ilang di benengan tibuane. Gelising satua suba kone I Ubuh teked jumahne. Laut katuturang undukne keto teken pekakne. “Ubuh melahang ngaba pipis pabaang tonyane ento. Ento madan jimat, anggona mingetin ukudan caine. Nyen je ngelah jimat buka keto, lakar nepukin sadia.” Lega pesan I Ubuh ningeh munyin pekakne. Buina sukat ia ngaba jimat tusing taen kelangan isin bubu. Sai ia maan udang gede-gede. Bubunne setata bek misi udang. Gelising satua, kacerita jani ada Sang Prabu. Sadina-dina nyakitin panjak. Di kenkene ida ngae balih-balihan ane nakutin. Macan aduanga nglawan jlema. Yen sing macan, singa ane seduk mekenta lebina. Makejang anake jejeh tuara bani mapalawanan. Ane sengkala, nglantas mati amah singa. Anake agung tuah ngadu prakosa, marasa teken kuasa. Jani ida sedek makarya lelombaan buka kene. Ada bangbang linggah di tengahne bek kapacekin tumbak, taji, kadutan ane lanying tur mangan. Nyen ja nyidaang ngecogin bangbange ento, tur ngalahang anake agung, ento lakar nyeneng ratu ditu. Liu pesan anake mebalih, rasa bek meres bencingahe. Jani kacerita suba ngawit lelombane ento. Liu suba ulung ka bangbange laut mati nepen tumbak. Anake agung seneng kayunne macingak, naen tuara ada ngalahang. I Ubuh milu masih paek mabalih ditu. Wireh tuara ada ane bani buin makecog, I Ubuh paksana ajaka liu. Anake agung ica wireh I Ubuh ngetor baan takutne. Inget lantas teken pabesen tonyane ane malu laut ia ngomong, “ Gede Urub tulung tiang! Gede Urub tulung! Gede Urub tul….” Cog. Liwat I Ubuh uli bangbange. Anake bengong mabalih baan kuatne I Ubuh. I Ubuh surunga ajaka liu tur sunggina. Anake agung jengah tuara karunguang, lantas sahasa makecog. Ulung nepen tumbak laut seda jalan pejang. Suba keto I Ubuh kone lantas dadi ratu ditu. Sumber : adiarta.com