Anda di halaman 1dari 12

Satua I Belog

Ada cerita tentang Si Belog, yang pekerjaanya hanya bermain-main dan makan saja. Pada
suatu hari Si Belog bermain ke Desa seberang. Saat ia hendak pulang, ia melewati kuburan
yang sangat luas. Saat ia tepat berada ditengah kuburan ia bertemu seorang wanita yang
sangat cantik. Si Belog kemudian berkata “Luh, Luh, iluh mau menikah dengan saya?”
wanita itu hanya diam saja. “Bah... kamu pasti mau dengan saya, saya gendong kamu ke
rumah saya”. Sambil ia berkata seperti itu, kemudian mayat itu digendong ke rumahnya, dan
dibawanya masuk ke kamarnya. Si Belog pun memberitahukan hal itu kepada ibunya, setelah
itu ia mengambilkan nasi untuk calon istrinya yang sebenarnya adalah mayat yang telah
membusuk. Si Belog sangat senang calon istrinya menghabiskan nasi itu, padahal nasi itu
habis karena dimakan oleh kucing, Si Belog mengira bahwa calon istrinya masih malu-malu
kepadanya. Lama kelamaan ibu Si Belog mulai penasaran dan melihat ke kamar Si Belog,
dan ibunya pun kaget setengah mati karena melihat mayat yang telah membusuk di kamar Si
Belog. Ibunya akhirnya membuang mayat itu ke dalam sumur. Si Belog baru mengetahui
bahwa mayat adalah orang yang berbau busuk. Setelah ibunya kembali dari sumur, Si Belog
mencium bau busuk di badan ibunya, karena kebetulan ibunya belum mandi pada saat itu.
Tanpa berpikir panjang Si Belog membuang ibunya ke sumur dan ia pun hidup sendiri. Suatu
saat tak sadar Si Belog kentut dan diciumnya bau busuk ada pada dirinya, ia pun berlari dan
menceburkan diri ke sumur karena merasa dirinya telah menjadi mayat.
I Belog

Sedek dina anu ia tundena meli bebek ka peken teken reramane. Ning.... kemu malu ka
peken, meli bebek. Apang tusing engalan tengai, keto raos memene marep teken pianakne i
Belog. Ia tusing mesaut, ngencolang maekin memene di abag-abag paone.

Ditu ia nyemakin memene pis. Memene buin ngomong, Kema jani cai engal-enggal ka peken,
terus meli bebek dadua di tongos dagang bebeke. Apang tusing engalan matutup dagange.

I Belog tuah maanggutan dogen, tusing ya mamunyi.

Gelisang satua enggal.....

Ngencolang I Belog majalan nuju peken, sahasa melaib. Disubane I Belog teked di peken,
kipak-kipek, kema-mai ia ninggalin dagang bebek. Di sisi kelod pekene ia nepukin dagang
bebek sedeng nyelepang bebekne ka kranjange.

Antiang jebos, Jro. Tiang meli bebeke. Di subane teked di arep dagange, ia ngenjuhang pipis
dasa tali rupiah. Jro... niki jinah, tiang meli bebeke dadua. Ane mokoh-mokoh icen
tiang.. Bebeke aukud aji petang tali ropiah (baca: Rp. 4000), keto dagang bebeke mesaur.
Ditu Lantas dagang bebeke ngemaang I Belog susuk duang tali rupiah (baca: Rp. 2000). I
Belog nyemakin pipis susuke, ngelaut ia ngaturang suksma.

Disubane maan meli bebek lantas I Belog mulih.

Kacrita ane jani I Belog, ia ngemulihang. Di tengahing pejalane mulih, ia ngaliwatin tukad
linggah. Ia ngalih tongos ngentap. Makleteg kenehne. Tegarang dini pintonin, saja ke bebek
baat baanga teken dagange, ngrengkeng I Belog. Laut bebekne tuunange ka yeh tukade. Ditu
lantas bebeke ngeleb. Maka dadua bebeke ngelangi di tukade.

I Belog bengong, buka dadua bebeke kambang tur ia ngrengkeng kene. Beh, bebek berag tur
puyung bakat beli. Awake nagih bebek mokoh tur baat, sakewala bebek puyung baanga. I
Dewek belog-beloga.

Merasa ken dewekne kena uluk-uluk, ditu lantas bebeke tusing ejuka. Pocol ngabe bebek
puyung keto mulih., magedebros tur kalahina mulih.
Disubane I Belog neked jumahne..................

Ajinanga baan memene tuara ngaba bebek. Memene ngomong, ih belog encen
bebeke? Masaut I Belog, Maan ja icang meli bebek, kewala ane puyung icang adepina teken
dagang bebeke. Bebeke lebin icang di tukade, tur ngelangi.

Masriab muan memene barak ekrak, ningeh munyin pianakne I Belog buka keto. Laut ulah
icang, sawireh meli bebek puyung tuara ada gunane.

I Belog, merasa teken dewekne beneh. Atepung miber sing ada nyen kenehne merasa
pelih. Ene susuk pipise, Me.

Ditu lantas I Belog welanga baan memene. Liu ia baange munyi. Baange tutur teken
memene, apang nyak i Belog melajah makruna. Sawireh ia suba madan kelih apang bisa
ngundukang dewek ri wekasan.
..............

PUPUT

Analisis
A. Tema
Tema yang diangkat dalam satua I Belog adalah “Akibat dari kebodohan”
B. Amanat
Amanat yang dapat disampaikan kepada pembaca dari satua I Belog adalah “Ilmu atau
wawasan merupakan hal yang sangat penting dan wajib untuk dicari agar nantinya
tidak selalu bergantung dan merugikan orang lain di sekitar kita”
C. Alur
Alur atau Plot dari satua I Belog adalah menggunakan “Alur maju”.
D. Perwatakan/Penokohan
Dalam cerita satua I Belog, metode yang digunakan pengarang dalam melukiskan
watak tokoh adalah metode “Campuran”, yakni gabungan analitik dan dramatik.
· I Belog memiliki watak yang “Sangat Bodoh”, hal ini dapat dibuktikan dalam
kutipan berikut:
“Mara ia teked di tengah semane nget nepukin bangken anak luh keliwat jegeg pesan. I
Belog lantas ngomong, “luh, luh, nyak mekurenan teken tiang” anake ento mendep
dogen.”
(I Nengah Tinggen, 2003:10)
· Ibu I Belog memiliki watak yang “baik dan peduli” terhadap anaknya.
Perhatikan kutipan berikut:
“Meme, yen anake mati, bengu bonne? Memene lantas mesaut, “Aa, yen anake mati
bonne bengu, buina nyem awakne”
(I Nengh Tinggen, 2003:11)
E. Latar/Setting
Latar atau setting pada cerita satua Bali I Belog yakni di Sema (Kuburan) dan di
rumah.
F. Sudut Pandang
Sudut Pandang yang digunakan dalam mengkisahkan satua I Belog adalah sudut
pandang “Orang Ketiga” artinya pengarang berada di luar cerita, ia menuturkan
tokoh-tokoh di luar, tidak terlibat dalam cerita.
LUH BULAN

Galang bulan, tiang mabalih bulan. Telektekang tiang kanti peteng pisan. Bulane masi
keto. Tusing nyak makisid.Arepina tiang.Misi makenyem. Tiang makesiab. Ia ngomong,
“Luh Bulan,mai!Melahang negak! Ajaka ngantih keneh”.
Alah kadaut keneh tiange,”Nggih, Me”.Akudang keneh suba kantih tiang. Nanging pepesan
tusing nyukuh. Samben. Paslingku dini ditu. Meme bulan makenyem. Edengang tiang kantih
tiange.
“Adeng-adeng. Eda suud-suud mlajah. Tusing ada anake mara lekad suba dueg majalan”.
Tiang nyautin baan kenyem.”Ene ingalin kantihane, Ibi nyak lung. Jani, dadi kakene?.
Tiang nelektekang.”Saja!” Tiang masaut di keneh. “ Dadi ane jani tusing nyak patuh cara ane
ibi”.
“Nyen nyidayang sayan makelo, sayan ngluungang. Tusing sayan uug.”
“Nah, Me.Buin lakar jumuin tiang. Tiang suba meled apang maan akebatan tapis. Nyanan
nyen buin tusing nyak luung. Orahin tiang, Me. Dadi suba meme milusin kuping tiange.”
Meme Bulan makenyem.”Tusing dadi keto. Yen pelih nyandang benahin. Nyen nyidayang
luung sesai? Nanging yen meme ngerengin luh, eda ulakanga gati di keneh. Baan tresnan
meme teken luh”.
Nah, Me. Tiang masi ngalih apang ada nundunin kenah tiange”.
Ane sanget inguh ningalin tiang, sing len reraman tiange. Apa buin tiang jani.
Sabilang peteng negak di batune lempeh. Sambilang tiang mamunyi sing karoan. Makejang
nyambat tiang suba buduh. Tusing inget teken awak. Apa buin tiang mara pesan suuding
gagelan. Makejang suba nawang. Tiang suba cara anak luh jalir. Mai kema lemah peteng
ngajak gagelan tiange.
Ane sanget sebetang tiang adepa teken gegelan tiange. Teken anak gede. Yen sing nyak, tiang
lakar matianga. Bandingang mati, tuutang tiang kenehne. Anake gede ento lega pisan. Uli
tiang mara dadi bajang bunga suba ia ngintip. Ipidan taen tiang nagih perkosana. Aget
enggalan teka reraman tiange. Jani kenkenang tiang makelid. Ia kendel gati. Uli pidan di
polone suba ada tiang. Mara jani misi.
Suud ngadep awak tiange. Ia lantas nyuudin tiang. Prajani ngorahang med ajak tiang. Kenken
kaden sakit keneh tiange nyelsel awak. Nyelsel ane tusing mragatang apa-apa. Reraman
tiange suba inguh gati. Kadena tiang lakar nuba awak. Nanging tiang ajanian enu inget teken
awak. Tusing ada keneh megat urip baan pajalan ane tusing beneh. Depang suba tiang jele.
Mirib suba pajalan urip tiange kakene.
Uli sekat ento. Sabilang peteng tiang negak di batune lempeh di natah tiange. Batune ento
tongos kuluk tiange medem. Kuluk ane sanget sayangang tiang. Adanin tiang ia I Badengan.
Tiang tetep mandusang. Baangin tiang amah-amahan ane luungan abedik. Beliang tiang
pupur kuluk apang tusing aas bulune.Apang tusing mebo.Sabilang Redite pandusang tiang.
Tusing masi nyalahang. Ia tresna gati teken tiang.
Mirib ia nawang sebet keneh tiange. Mara tiang nongosin pademanne. Ia tusing galak.Di
samping tiange ia nongos. Ngintil sesai. Ikuhne kutal-kutil. Sambilanga nglinderin awak
tiange.
Kuluk tiange mula soleh pisan.Tusing bisa ngongkong. Pragat nyalung. Yen suba ia nyalung.
Makejang jejeh. Ciri suba lakar ada ane mati. Tumben suba telung bulan ia tusing nyalung.
Uli sasukat tiang nongosin tegakanne. Makejang lega. Krana tusing iju banjare ngae papaga.
Baan sasai tiang negak mabalih bulan. Tiang gelem. Kuluk tiange masi bareng gelem. Mirib
baan tresnane bareng ia gelem.
Reraman tiange nglemekin. “Suud malu ngenehang ane suba liwat! Suud malu nyelsel awak!
Suud malu mabalih bulan! Mirib tusing ia karmane.Melahan ka tengah masare’. Tiang tusing
makipekan. Dugase ento, tiang kenjekan mragatang kantihane buin abucu.
“Enu liu anak muani ane demen ajak luh. Ibi ada anak ngaku teken bapa ngorahang demen
ajak luh. Diastun luh suba…” Bapan tiange suud mamunyi.Enggalan yeh paningalanne
nrebes pesu. Bareng kenehne sakit gati. Baan solah tiange ane tusing beneh.
Tiang mendep.Kidemang tiang paningalan tiange. Apang tusing marawat ane soleh-soleh.
Kanti leleh rasane. Masi ngenah ane liwatin tiang ipidan.Kari marawat gegelan tiange
kenyem-kenyem suud ngadep tiang. Suud nadiang tiang anak luh jalir. Kari marawat Bapa
Gede lenganne ngonyang-ngonyang. Mara maan meli tiang.
“Luh, Luh … Suud nyelsel awak. Yen sayan selselan tusing lakar telah sakit kenehe”.
“Tusing, Pa. Tiang tusing nyelsel awak,”sautin tiang uli di keneh. “Tiang jani lakar dadi
tukang kantih keneh. Suba med tiang teken pajalan tiange”.
Baan sesai tiang tusing taen nyautin petakon reraman tiange. Tiang ajaka ka psikiater. Tiang
orahanga suba tusing inget teken awak. Tiang takonina. Pragat baan kenyem sautin tiang.
Psikiatere nawang tiang jatine tusing sakit. Mantas besenina reraman tiange apang melah
ngrunguang dogen.
Teka uli psikiater. Petenge drika buin tiang negak di batune mebalih bulan. Muan tiange
sayan putih jani. Paningalan tiange sayan cedang. Kuping tiange sayan luung ningeh. Jani,
anak mamunyi joh-joh nyidayang dingeh tiang. Apa ane ada di keneh anakke bakat baan
tiang nyambat. Kanti anak ane lakar mati masi tepuk tiang.
“Pa. Nyanan lakar ada anak mai ngapak-ngapak”.
“Saja, luh?”
“Antiang dogen!”
Mara teka sandikalane saget ane sambat tiange teka. I Darma adane. Jlema demen pesan ngae
uyut. Matuakan tusing dadi kuangan. Engkahne mebo lau dogen.
“Pa, nyanan lakar ada anak mati I Sukerti adane”.
“Saja, Luh?”
“Antiang dogen!”
Buin jebosne saget suba ada munyi kulkul bulus. Ngorahang ada anak labuh di jurange.
Bapan tiange lega krana tiang suba nyak ngomong kapah-kapah. Sayan ilang inguh kenehne.
Tusing nyak ngae reraman tiange sakit keneh. Ulian pajalan tiange.
Reraman tiange tusing bani nambakin tiang mabalih bulan. Tusing bani nungkasin munyin
tiange. Tiang orahanga ngiring pakayunan. Liu anakke teka nuturang keweh kenehne. Liu
teka nuturang sebet kenehne. Bisa ulian somah. Bisa ulian panak. Bisa ulian isin basang. Bisa
ulian kuangan pipis. Orahin tiang apang malajah ngantih keneh. Makejang maboya. Tiang
masi tusing nyangetang. Guguna ya dadi. Tusing ya, tusing kenapa. Ada masi ane ngugu.
Nyak mlajah ngantih keneh.Kewala tusing kanti apurnama suba med. Ngorahang awakne
tusing kuat. Tuah abesik ane marengin tiang ngantih keneh sesai. Kuluk tiange I Badengan.
Petenge ento purnamane sedeng nedengang. Sunaran bulane lung gati ngenah. Barak, putih,
kuning cara mailehan tepukin tiang. Bintange ulap-ulap. Rasa ngaukin keneh tiange.
Teka Meme Bulan. “Luh mai! Tekekang magisian. Ajaka ngantih keneh ane luungan. Ditu di
langite gadang”
“Nah, Me!”.
“Kuluke masi ajak. Pedalem ia. Pejang dini. Apang taen ia nawang langit ane pinih tegeha.”
Kuluk tiange kutal-kutil. Misi nyalung. “Auuuuuuuuuuuuuuuuung! Auuuuuuuuuung!
Auuuuuuuuuuung!”
Masrantaban reraman tiange ka natahe. Ulap-Ulap. “ Luuuuhhhhhhh! Luuuuuuuuuuuhhhhh!
Luuuuuuuhhhhhh! Tuuuuuuuuuunn! Bapa tresna teken Luh”.

Kaketus saking : Bangke Matah


Olih IBW Widiasa Keniten
ANALISIS CERPEN
I. SINOPSIS

Galang bulan, Luh Bulan mabalih bulan. Telektekanga teken ia kanti peteng pisan. Bulanne
masi keto. Tusing nyak makisid. Arepina Luh Bulan.Misi makenyem. Luh Bulan makesiab.
Meme Bulan ngajak Luh Bulan ngantih keneh.
Alah kadut keneh Luh Bulanne.Uli sukat ento ia malajah ngantih keneh.Akudang keneh suba
kantihane. Nanging pepesan tusing nyukuh. Samben Paslingkut dini ditu. Meme bulan
makenyem lan ngorahang apang Luh Bulan eda suud-suud mlajah. Krana tusing ada anak ane
mara lekad suba dueg majalan.
Sautina baan kenyem teken Luh Bulan. Meme Bulan ngorahin apang Luh Bulan ningalin
kantihane ane ibi lung, nanging jani dadi kakene.
Luh Bulan lantas nelektekang. Mara ia ngerungu, dadi ane jani tusing nyak patuh cara ane ibi.
Meme Bulan ngorahin teken Luh Bulan apang kantihane sayan ngeluungang, tusing sayan
uug.
Buin lakar jumuina teken Luh Bulan. Ia suba meled apang maan akebatan tapis. Nyanan nyen
buin tusing nyak lung. Lakar orahina teken Luh Bulan. Dadi suba Meme Bulan milusin
kuping Luh Bulanne.
Meme Bulan mekenyem. Ia ngorahin tusing dadi anakke keto. Yen pelih nyandang benahin.
Nanging yen Meme Bulan ngerengin Luh Bulan eda ulakanga gati di keneh, baan tresnan
Memene teken Luh Bulan.
Luh Bulan setuju teken munyin Meme Bulanne. Ia masi ngalih apang ada ane nundunin
kenehnyane. Ane sanget inguh ningalin Luh Bulan, sing len reramane. Apa buin ia jani.
Sabilang peteng negak di batune lempeh. Sambilang mamunyi sing karoan. Makejang
nyambat ia suba buduh. Apa buin ia mara pesan suudin gegelan. Tiang suba cara anak luh
jalir. Mai kema lemah peteng ngajak gegelan tiange.
Ane sanget sebetanga, ia adepa teken gegelanne. Teken anak gede. Yen sing nyak ia lakar
matianga. Bandingang mati, tuutanga kenehne. Uli ia mara dadi bajang bunga suba intipanga.
Anak Gede ento kendel gati. Uli pidan di polonne suba ada Luh Bulan. Mara jani misi.
Suus ngadep Luh bulan, lantas ia suudina. Prajani ngorahang med ajak ia. Kenken kaden
sakit kenehnyane nyelsel awak. Reraman Luh Bulanne suba inguh gati. Kadenna ia lakar
nuba awak. Nanging tusing ada keneh megat urip baan pajalan ane tusing beneh. Mirib suba
pejalan urine kakene.
Uli sekat ento. Sabilang peteng ia negak di batune lempeh di natahe. Batune ento tongos
kulukne medem. Kuluk ane sanget sayangang teken Luh Bulan. Adanina I Badengan.
Mirib I Badengan nawang sebet keneh Luh Bulanne. Mara tongosina pademanne. I Badengan
tusing galak.
I Badengan tusing bisa ngongkong. Pragat nyalung. Yen suba ia nyalung. Ciri suba lakar ada
ane mati. Tumben suba telug bulan ia tusing nyalung sekat Luh Bulan nongosin tegakanne.
Makejang lega krana tusing iju banjare ngae papaga.
Baan sesai Luh Bulan negak mabalih bulan. Ia gelem. Kuluknyane masi bareng gelem.
Reraman Luh Bulanne nglemekin apang ia suud ngenehang ane suba liwat, suud nyelsel
awak, suud mabalih bulan. Nanging Luh Bulan tusing makipekan. Dugase ento ia kenjeakan
mragatang kantihane buin abucu.
Bapan Luh Bulane ngorahang enu liu anak muani ane demen ajak ia, nanging pegat munyin
bapan Luh Bulanne. Enggalan yeh peningalan bapane nrebes pesu. Bareng kenehne sakit gati
baan solah Luh Bulanne ane tusing beneh.
Ia mendep. Kidemanga paningalanne apang tusing marawat ane soleh-soleh. Masi ngenah
ane liwatina teken ia ipidan. Kari marawat gegelanne kenyem-kenyem suud ngadep ia. Kari
marawat Bapa Gede lenganne ngonyang-ngonyang. Mara maan meli ia.
Baan sesai Bapan Luh Bulan ngingetang apang ia suud nyelsel awak. Ia jani lakar dadi
tukang kantih keneh.
Krana sesai tusing taen nyautin petakon reramane, Luh Bulan ajaka ka psikiater. Ia orahanga
suba tusing inget teken awak. Ia takonina, pragat baan kenyem gen sautina. Psikiatere
nawang ia jatine tusing sakit. Lantas pesenina reramane apang melah ngrunguang dogen.
Teka uli psikiater. Petenge drika buin ia negak di batune mebalih bulan. Muane sayan putih.
Paningalane sayan cedang. Kuping Luh Bulane sayan luung ningeh. Jani, anak mamunyi joh-
joh nyidayang dingeha teken ia. Kanti anak ane lakar mati masi tepukina.
Bapan Luh Bulane lega krana ia suba nyak ngomong kapah-kapah. Sayan ilang inguh
kenehne. Tusing nyak ngae reramane sakit keneh ulian pejalane.
Reramane tusing bani nambakin ia mabalih bulan. Tusing bani nungkasin munyine. Ia
orahanga ngiring pakayunan. Liu anake teka nuturang keweh kenehne. Orahina teken Luh
Bulan apang malajah ngantih keneh. Nanging tuah abesik ane marengin ia ngantih keneh
sesai. Kuluk Luh Bulane I Badengan.
Petenge ento purnamane sedeng nedengang.Sunaran luung gati ngenah.Binange ulap-ulap.
Rasa ngaukin keneh Luh Bulane.
Teka Meme Bulan ngaukin Luh Bulan ajaka ngantih keneh di langite gadang. I Badengan
masi ajaka milu. I Badengan misi nyalung.
Masrantaban reraman Luh Bulane ka natahe.Ulap-ulap. Ngorahin apang ia tuun.
II. TEMA
♪ Tema cerpen puniki inggih punika Tresna Asih.
♪ Paragraf utawi daging cerita sane negesin tema punika sinalih tungil :
Uli sekat ento. Sabilang peteng tiang negak di batune lempeh di natah tiange. Batune
ento tongos kuluk tiange medem. Kuluk ane sanget sayangang tiang. Adanin tiang ia I
Badengan. Tiang tetep mandusang. Baangin tiang amah-amahan ane luungan abedik. Beliang
tiang pupur kuluk apang tusing aas bulune.Apang tusing mebo.Sabilang Redite pandusang
tiang. Tusing masi nyalahang. Ia tresna gati teken tiang.

III. TOKOH/PENOKOHAN
► Luh Bulan
Demen nyelsel awak : ‘Ia lantas nyuudin tiang. Prajani ngorahang med ajak tiang. Kenken
kaden sakit keneh tiange nyelsel awak. Nyelsel ane tusing mragatang apa-apa.’
Tresna teken rerama : ‘Bapan tiange lega krana tiang suba nyak ngomong kapah-kapah.
Sayan ilang inguh kenehne. Tusing nyak ngae reraman tiange sakit keneh. Ulian pejalan
tiange.’
Welas asih teken buronan : ‘Kuluk ane sanget sayangang tiang. Adanin tiang ia I Badengan.
Tiang tetep mandusang. Baangin tiang amah-amahan ane luungan abedik. Beliang tiang
pupur kuluk apang tusing aas bulune. Apang tusing mebo. Sabilang Redite pandusang tiang.’

► Rerama/Bapa
Tresna asih teken pianaknyane : ‘Masrantaban reraman tiange ka natahe. Ulap-Ulap. “
Luuuuhhhhhhh! Luuuuuuuuuuuhhhhh! Luuuuuuuhhhhhh! Tuuuuuuuuuunn! Bapa tresna
teken Luh”.
tusing sanget nyelselin ane sampun liwat : “Luh, Luh … Suud nyelsel awak. Yen sayan
selselan tusing lakar telah sakit kenehe”.
► Meme Bulan
Ngajakin lan ngajahin Luh Bulan ngantih keneh : “Luh Bulan,mai!Melahang negak! Ajaka
ngantih keneh”.
Tresna teken Luh Bulan : Meme Bulan makenyem.”Tusing dadi keto. Yen pelih nyandang
benahin. Nyen nyidayang luung sesai? Nanging yen meme ngerengin luh, eda ulakanga gati
di keneh. Baan tresnan meme teken luh”.
► I Badengan
Kuluk sane soleh : ‘Kuluk tiange mula soleh pisan.Tusing bisa ngongkong. Pragat nyalung.
Yen suba ia nyalung. Makejang jejeh. Ciri suba lakar ada ane mati.’
tresna teken Luh Bulan : Baan sasai tiang negak mabalih bulan. Tiang gelem. Kuluk tiange
masi bareng gelem. Mirib baan tresnane bareng ia gelem.
► Gegelan
Tusing ngelah perikemanusiaan : Luh Bulan ngorahang ‘Ane sanget sebetang tiang adepa
teken gegelan tiange. Teken anak gede. Yen sing nyak, tiang lakar matianga.’
► Anak Gede
Maksain keneh teken anak luh : ‘Anake gede ento lega pisan. Uli tiang mara dadi bajang
bunga suba ia ngintip. Ipidan taen tiang nagih perkosana. Aget enggalan teka reraman tiange.
Jani kenkenang tiang makelid. Ia kendel gati. Uli pidan di polone suba ada tiang. Mara jani
misi.’
► Psikiater
Ngerti teken kondisi pasien : Baan sesai tiang tusing taen nyautin petakon reraman tiange.
Tiang ajaka ka psikiater. Tiang orahanga suba tusing inget teken awak. Tiang takonina.
Pragat baan kenyem sautin tiang. Psikiatere nawang tiang jatine tusing sakit. Mantas besenina
reraman tiange apang melah ngrunguang dogen
IV. LATAR
Latar waktu
i. Galang bulan, tiang mabalih bulan. Telektekang tiang kanti peteng pisan.=
peteng
ii. Tumben suba telung bulan ia tusing nyalung. Uli sasukat tiang nongosin
tegakane.= suba telung bulan Luh Bulan nongosin tegakan I Badengan.
iii. Petenge drika buin tiang negak di batune mebalih bulan.
iv. Buin jebosne saget suba ada munyi kulkul bulus.
v. Kewala tusing kanti apurnama suba med.= abulan
vi. Petenge ento purnamane sedeng sedengang. Sunaran bulane lung gati ngenah.
Latar tempat
i. Sabilang peteng tiang negak di batune lempeh di natah tiange.
ii. Bapa ngorahang teken Luh Bulan ‘ melahang ka tengah masare’ =di tengah
umah.
V. ALUR
☼ Alur cerpen sane majudul ‘Luh Bulan’ puniki ngangge alur : maju-mundur
☼ Sane negesin alur maju lan mundur ring cerpen, inggih punika :
ALUR MAJU : (paragraf 1-9) nyeritayang tatkala Luh Bulan sedeng negak mabalih
bulan lantas matemu teken meme bulan.
ALUR MUNDUR : (paragraf 10 lan 11) Luh Bulan inget teken solah ane suba liwat.
Dugas ia adepa teken gegelane teken anak Gede.
ALUR MAJU : (paragraf 12 kanti panyuud) cerita minakadi jalan hidup Luh
Bulane jani. Sukat ia suud adepa teken gegelane. Engkn ia nyelsel awak lan tusing nyautin
petakon reramane.
*cerpen Luh Bulan saking halaman kapertama
VI. AMANAT
☺ Amanat sane kasurat ring cerpen punika :
i. I Raga patut masolah ane beneh apang tusing ngae sakit keneh rerama.
ii. Tusing sanget nyelsel ane sampun liwat, tusing lakar mragatang apa-apa.
Patutne iraga malajah uli ane sampun liwat apang dadi manusa sane maguna.
VII. KALEBIHAN LAN KAKIRANGAN CERPEN
○ Kalebihan :
v Jalan cerita lan konflik ring cerpen puniki menarik lan tusing ngae med sane ngewacen.
v Bahasa sane kaange ring cerpen puniki sanget aluh karesepang olih sane ngewacen.
○ Kakirangan :
v Panyuud cerita puniki tusing sanget jelas alurnyane.

-PUPUT-

Anda mungkin juga menyukai