SISTEM EKONOMI MODEN

CIRI-CIRI SISTEM EKONOMI MODEN

MODAL -
perlukan
modal yang
besar
PENGELUARAN TANAH – tanah
SKALA BESAR – yang luas utk
permintaan tinggi tanaman besar-
dari pasaran besaran
antarabngsa

CIRI

BURUH – bawa masuk

buruh luar bg mengatasi TEKNOLOGI MODEN
masalah kekurangan – pengeluaran yg cekap
buruh. & menguntungkan
 CIRI: MODAL
PERLOMBONGAN
• NEGERI MELAYU
• Dilakukan secara komersil
• Permintaan tinggi dunia
• Sykt Malayan Tin Dredging
& Gopeng Consolidated
• SARAWAK
• Emas – org Cina (1820an)
Sykt Borneo Bhd
• Antomoni – Sykt Borneo
Bhd
• Petroleum – Miri (1910)
• SABAH
• Emas : org Cina
• SBUB mbawa masuk
pemodal eropah utk
teknolgi baru melombong
emas
• Arang batu: Sykt Cowie
Harbour Coal
PERTANIAN KOMERSIL
• NEGERI MELAYU
• Lada hitam, buah pala & cengkih –
P.Pinang & Spura
• Tebu – S.Perai (1830an pusat pgluaran
gula utama negara) & Perak
• Kopi – Perak, Sngor, N9 & Johor (1880an
eksport negara)
• Kelapa Sawit – Johor & Perak (1920an
eksport negara)
• Ubi Kayu – Melaka, N9 & Sngor
• Teh – Cameron Highland (Teh Ceylon)
– Sime Darby & Guthrie
• SARAWAK
• Lada Hitam – Kuching –Serian dan
Sarikei-Maredong
• Sagu (pokok rumbia) – Sg Igan, Oya,
Mukah & Bintulu
• SABAH
• Tembakau – P.Banggi, Teluk Marudu,
Lahad Datu, Tawau & Sandakan
• London Borneo Tobacco Company
GETAH
• NEGERI MELAYU
• Ladang Getah: Perak, Selangor, N9 &
Johor
• Pelabur Eropah: Sime Darby,
Guthrie, United Plantations
• SARAWAK
• Sykt Borneo Bhd shj dberi kebenaran
mengusahakna getah
• Melindungi ekonomi penduduk
tempatan
• Menjadi eksport Sarawak pada 1910
• SABAH
• Ditanam di Taman Percubaan
Kerajaan di Sandakan pada 1882
• SBUB melabur dalam penanaman
getah di Bongaya, Sg Labuk
• Jesselton: pusat perdagangan Getah
• Sykt getah di Sabah: British North
Borneo Para Rubber, British North
Borneo Companu & Langkon Borneo
Rubber Company Limited
CIRI: Teknologi
• Negeri Melayu
•1929 – 107 kapal korek kpunyaan sykt Eropah
•Teknologi kapal kotrek & lombong hiraulik
•Melebur bijih timah
•Sarawak
•Antimoni dilombong dgn kaedah moden
Perlombongan •Kilang melebur antimoni dibina di Bau & Kuching
•Dipasarkan ke Singapura
• Sabah
•Terowong Tanjung Kubong, Labuan – arang batu (1849-1911)

• Negeri Melayu
•H.N.Ridley: Pengarah Taman Botanikal Singapura
•1897: Teknik torehan sistem ibedem/ sistem torehan tulang
ikan hering diperkenalkan. Hayat pokok panjang
•Teknik membungkus anak pokok getah dengan arang
lembap.
Pertanian • Sarawak
•Betong, Sarawak ; Kilang proses lada hitam
•Kilang proses sagu
• Sabah
•Kilang daun tembakau
•Kilang proses getah (1918)
CIRI: Buruh
Negeri Melayu Sarawak Sabah
Perlombongan Kekosongan Orang Cina Orang
pekerjaan – – lombong Cina –
buruh asing emas & lombong
antimoni emas

Sarawak
Negeri 1901 – Sabah
Melay Orang Cina Org Cina- ladang
u dibawa tembakau
Pertanian
masuk sbg
Orang pekerja 1890- Lembaga
India – ladang Penasihat Org Cina
pekerja ditubuhkan
ladang Orang Jawa
– Ladang
getah
CIRI: SKALA BESAR & BERCIRIKAN EKSPORT

Perlombongan Pertanian

Negeri Melayu Negeri Melayu

Bijih Timah Getah

Sarawak
Sarawak
Kelapa, Lada Hitam
Arang batu
& Tembakau
Petroleum
Getah (abad ke20)

Sabah
Getah
CIRI: Tanah
 Aset yang amat berharga
 Perlu dimiliki oleh pemodal & pelabur Eropah
 Tanah kawasan perlombongan & perladangan
biasanya ialah kawasan hutan yg belum diterokai &
terpisah dari petempatan penduduk tempatan.
 Pelabur Eropah berminat dengan tanaman komersil
berbanding tanaman yg melibatkan sistem pengairan.
SISTEM PENTADBIRAN MODEN
BERKAITAN DENGAN EKONOMI
 PERUNDANGAN - Tanah
 NEGERI MELAYU
 1913: Majlis Mesyuarat Persekutuan meluluskan Akta Tanah
Simpanan Melayu
 SARAWAK
 1931: Land Order
 1933: Land Settlement Order
 1948: Land Order – merujuk kpd Land Order 1931 & Land
Settlement 1933
 Tanah Sarawak dibahgikan kpd 5 kawasan
 SABAH
 1889: Proklamasi III Perlindungan Hak Peribumi
 Urusniaga tanah antara orang Eropah & pribumi sebelum
1888 adalah x sah.
SISTEM PENTADBIRAN MODEN
BERKAITAN DENGAN EKONOMI
 PERUNDANGAN - Buruh
 SISTEM KONTRAK (buruh dari China)
 Bekerja di lombong
 Dibawa masuk ke negara kita oleh majikan
 1877 : Jab Hal Ehwal Cina ditubuhkan – melindungi buruh
Cina dari d’eksploitasi
 1882: Ordinan Buruh Kontrak
 SISTEM KANGANI (buruh dari India)
 Ketua, tandil, mandur/ penyelia di ladang getah
 Pemilik Ladang mhantar Kangani ke India utk mcari buruh
 Kangani urus tambang & pjalann buruh ke ladang majikan
 1908: Tabung Imigran India – kemudahan belayar percuma dr
Madras ke Tanah Melayu.
SISTEM PENTADBIRAN MODEN
BERKAITAN DENGAN EKONOMI
 JABATAN & AGENSI KERAJAAN
 Jabatan Kerja Raya (Public Works Department) – 1872
 Jabatan Pertanian – 1905
 Institut Penyelidikan Getah Malaya (RRIM) – 1926
 Jabatan Parit & Tali Air – 1931
 Jabatan Pos & Telegraf
 Jabatan Kereta Api Tanah Melayu
SISTEM PENTADBIRAN MODEN
BERKAITAN DENGAN EKONOMI
 KEWUJUDAN SYARIKAT PERWAKILAN
 Mengimport barangan secara terus dari negara-negara
tertentu.
 Peranan ini dimainkan oleh syarikat perwakilan.
 Syarikat Perwakilan (Agency House)
 Juga dikenali Gedung Perwakilan/ Crown Agent
 Memiliki rangkaian sistem kewangan, insurans, syarikat
perkapalan, pusat penyelidikan & mjalankan perdagangan
antarabangsa.
 Boustead & Company; Boustead Buttery; Estate Agency;
Harrisons & Crosfield; Guthrie & Company; Barlow &
Company; & Sime Darby
SISTEM PENTADBIRAN MODEN
BERKAITAN DENGAN EKONOMI
 PEWUJUDAN SISTEM KEWANGAN & INSURANS
 Penggunaan mata wang asing.
 1850: Mata wang perak Sepanyol – digunakan di negeri-
negeri Melayu & Selat.
 1897: Lembaga Pesuruhjaya Wang ditubuhkan utk
mengeluarkan wang kertas di bawah Ordinan VIII
 Diberi kuasa mengeluarkan wang kertas Negeri-negeri Selat;
KESAN: mata wang kerajaan melayu terhapus
 1939: Dolar Selat digantikan dengan Dolar Malaya
 Syarikat Insurans terkenal: Syarikat Royal Insurance
Company (1860); Khean Guan Insurance Limited (1885);
Commercial Union (1919)
 Perkhidmatan Insurans: Insurans Maritim; insurans nyawa;
insurans kebakaran; insurans perniagaan; insurans harta
KESAN EKONOMI AKIBAT PENTADBIRAN BARAT
1. PENGANGKUTAN

PEMBINAAN PENGANGKUTAN
KERETA API
JALAN RAYA UDARA & LAUT
NEGERI MELAYU
i) 1885 – 1896 UNTUK MENGHUBUNGKAN
KWSN PERLOMBONGAN &
Kawasan lombong & PERTANIAN DENGAN STESEN NEGERI MELAYU:
pelabuhan KERETA API. 1937 : Sykt Wearne Air
Menghubungkan bandar Service
Menjalankan
perkhidmatan
ii) 1897 – 1909
NEGERI MELAYU: penerbangan domestik:
Menghubungkan utara Singapura, Kuala
Tanah Melayu & selatan KL – Pelabuhan Klang (Port Lumpur & Pulau Pinang
apabila NNMB dibentuk Swettenham)
1902 – Jalan lebar dibina
1911 – mhubungkan bandar2 1890: Syarikat Straits
iii) 1910 – 1931 Steamship –
Menghubungkan seluruh 1939 – jaringan jalan raya perkhidmatan kapal
menghubungkan seluruh wap iaitu Kapal Susur
Tanah Melayu
negeri
Mengangkut bahan Pantai
mentah & penumpang
KESAN EKONOMI AKIBAT PENTADBIRAN BARAT
1. PENGANGKUTAN

PEMBINAAN PENGANGKUTAN
KERETA API
JALAN RAYA UDARA & LAUT
SABAH
1896: Bukau
1900: Beaufort – SABAH SABAH
Jesselton & Tenom Untuk mhubungkan bandar yg 1890: sykt pkapalan
Pembinaan landasan sedia wujud di sebelah pantai Straits Steamship
kereta api di Sabah barat. memulakan pkhidmatan
tertumpu di kawasan 1941: 165km jalan raya berturap mengangkut barang &
pantai barat Sabah. di Sabah. (Jesselton, Sandakan, penumpang
Kudat, Lahad Datu & Tawau.

SARAWAK
SARAWAK Mempunyai banyak kawasan
berbukit, paya & sungai. – kos
1917: Bau - Kuching
pembinaan tinggi.
SARAWAK
Kuching: pkhidmatan
pkapalan oleh Singapore
& Sarawak Steamship
Company.
1924: pkhidmatan kapal
terbang air (Kuching –
Singapura)
KESAN EKONOMI AKIBAT PENTADBIRAN BARAT
2. KEMUDAHAN PELABUHAN

NEGERI
SARAWAK SABAH
MELAYU

Pelabuhan P.Pinang;
Kuala Sepetang (Port
Weld), Port Dickson; Pelabuhan Labuan;
Melaka; Singapura &
Pelabuhan
Kota Kinabalu; Tawau;
Klang (Port Kuching; Rajang; Lahad datu &
Swettenham) Bintulu & Miri Sandakan
- Eksport bijih timah
& getah
KESAN EKONOMI AKIBAT PENTADBIRAN BARAT
3. TELEKOMUNIKASI

NEGERI
SARAWAK SABAH
MELAYU

1886, talian telegraf

dipasang antara KL & 1897: pkhidmatan SBUB mperkenalkan
Melaka. telegraf antara pkhidmatan telegraf
Perkhidmatan Pos Kuching & & radio d bandar-
bermula di KL sejak Singapura bandar besar.
tahun 1880-an
 KESAN SOSIAL AKIBAT PERKEMBANGAN EKONOMI
DI NEGARA KITA
1. PERKEMBANGAN BANDAR

NEGERI
SARAWAK SABAH
MELAYU
Tertumpu di
kawasan yang
mempunyai aktiviti
Bandar-bandar baru ekonomi. Akhir abad ke-19:
muncul sebagai muncul bandar
pusat pentadbiran, 1841: Kuching – ibu Jesselton
pusat kewangan, negeri Sarawak Nama Asal: Jessel
pusat pendidikan & 1862: muncul Town (sempena nama
pusat pentadbiran. bandar Sibu Charles Jessel)

Abad ke-20: bandar

Miri
 KESAN SOSIAL AKIBAT PERKEMBANGAN EKONOMI
DI NEGARA KITA
2. PEMBENTUKAN MASYARAKAT BERBILANG KAUM

ORANG ORANG
ORANG CINA
MELAYU INDIA
Petempatan:
Kawasan bandar & Petempatan:
Petempatan:
Kawasan kampung, pekan yang mpunyai Kawasan perladangan,
bandar & pekan. banyak peluang pekan & bandar
ekonomi
Kegiatan Ekonomi: Kegiatan Ekonomi:
Kegiatan Ekonomi:
Sektor pertanian; Sektor perladangan,
perikanan; Sektor pertanian; pengangkutan &
perikanan; perniagaan; pelbagai pekerjaan
perniagaan;
perusahaan; harta dalam sektor swasta &
perusahaan; harta tanah; perbankan &
tanah; perbankan & kerajaan.
mjawat jawatan tinggi
ahli profesional dlm kerajaan
 KESAN SOSIAL AKIBAT PERKEMBANGAN EKONOMI
DI NEGARA KITA
3. PERKEMBANGAN PENDIDIKAN

NEGERI
SARAWAK SABAH
MELAYU
Didirikan oleh
SEKOLAH mubaligh – St Thomas
VERNAKULAR Didirikan oleh
(Kuching); St Joseph mubaligh Kristian –
MELAYU (Kuching); St Paul Sekolah Rendah St
SEKOLAH (Banting); St Mary; St
Mary & Sekolah Lelaki
VERNAKULAR Teresa (Kuching)
St Michael
CINA Sekolah Melayu 1 –
SEKOLAH Sekolah Abang Kassim
VERNAKULAR Madrasah Melayu: 1931 SBUB mbuka sekolah
TAMIL (Malay College) – Melayu di Papar &
mlatih guru Kota Belud
SEKOLAH
INGGERIS Sekolah Cina (1870) -
Bau
 KESAN SOSIAL AKIBAT PERKEMBANGAN EKONOMI
DI NEGARA KITA
4. PERKHIDMATAN KESIHATAN

NEGERI
SARAWAK SABAH
MELAYU
Hospital dibina bagi Gabenor 1 SBUB
merawat buruh asing mbina hospital di
yg bekerja di Kota Kinabalu;
lombong & estet. 1900: Hospital di Sandakan; Beaufort;
Penduduk tempatan Kuching
Tawau & Kudat
turut mdapat 1913: Hospital di Sibu
manfaat. Hospital Raja Brooke
1878: Hospital 1 Memorial (1925) – Dispensari-
dibina di Taiping penempatan kusta di Tambunan; Kota
seluruh Borneo Belud; Sipitang;
1900 – Institut Keningau; Semporna;
Penyelidikan Pensiangan; Papar;
Perubatan KL Tuaran & Ranau
 KESAN SOSIAL AKIBAT PERKEMBANGAN EKONOMI
DI NEGARA KITA
5. PEMBINAAN PENJARA

NEGERI
SARAWAK SABAH
MELAYU
Fort Cornwallis
(1790) di Pulau
Pinang –
menempatkan The Square Tower
banduan dari India. Penjara Sibu/Rumah
Pasong (1890) (dbina SBUB-1879) –
Penjara Taiping menempatkan
(1879) – pusat Ditadbir oleh Pegawai pesalah yang dijatuhi
Daerah 1918-1963
tahanan banduan hukuman.
hukuman lama
Perak, Pahang, N9 &
Selangor
 SEKOLAH MELAYU
PERTAMA, SEKOLAH
MELAYU GELUGOR
P.PINANG

PENANG FREE SCHOOL

 MALACCA FREE SCHOOL

SEKOLAH CINA SAM TET, IPOH

 KOLEJ MELAYU KUALA
KANGSAR, PERAK

MAKTAB PERGURUAN
SULTAN IDRIS