By : Physics Club
RANGKAIAN LISTRIK ARUS SEARAH
RANGKAIAN LISTRIK ARUS SEARAH
Hambatan/Resistansi(R) Pada Sebuah Kawat
Perhatikan betul-betul gambar berikut !!!
ρ
A l
ρ
R=l.
A
Keterangan
R = hambatan kawat(Ω)
l = panjang kawat(m)
A = Luas penampang kawat(m2)
ρ= hambatan jenis kawat(Ωm)
LATIHAN SOAL
Hukum Ohm
Rangkaian percobaan yang dilakukan oleh Ohm
Perhatikan betul-betul gambar berikut !!!
R
4
3
2
1
V(volt)
2 4 6 8
i V
1 .
i= V
V
R= 4 = 6 = 8 = 2Ω
R
R=
i 2 3 4
i= V Keterangan
R
V=i. R i = kuat arus listrik (A atau ampere)
V = tegangan listrik (volt)
R = hambatan listrik (Ω atau ohm)
LATIHAN SOAL
Hukum I Kirchhoff
“
Perhatikan betul-betul gambar berikut !!!
i masuk = ikeluar
i 2 + i 4 = i1 + i 3 + i5
i2 i3
i4
i1
i5
Hukum II Kirchhoff
“ Jumlah aljabar ggl (sumber arus listrik) = jumlah aljabar penurunan
tegangannya (hasil kali antara I dengan R) “
ΣE= Σi .R
E = ggl sumber arus atau tegangan
i = kuat arus listrik (A atau ampere)
R = hambatan listrik (Ω atau ohm)
Contoh penerapannya
1. a). i
E2 R2
Perhatikan betul-betul
ΣE= Σ i .R
gambar berikut !!! E3 E1 E2 E3 = i ( R1 + R2 + R3 + R4 )
Dari gambar disamping bila:
R1 R1 = 5Ω E1 = 18 volt
R3 R2 = 10Ω E2 = 10 volt
R3 = 5Ω E3 = 4 volt
R4 = 4Ω
E1 R4
Hitung kuat arus listrik yang
mengalir dalam rangkaian!!
b). Perhatikan betul-betul
E gambar
R berikut !!!
i 2 2
E3
R1
R3
E1 R2
ΣE= Σ i .R
E1 E2 E3 = i ( R1 + R2 + R3 + R4 )
Dari gambar disamping bila:
R1 = 5Ω E1 = 18 volt
R2 = 10Ω E2 = 10 volt
R3 = 5Ω E3 = 4 volt
R4 = 4Ω
R2=2Ω
1
R3=2Ω
10V
E
2
B
10V
E i3
1
R1=2Ω
R2=3Ω
6V
B
E
1
W= V2
.t
R
DAYA(P) LISTRIK
Adalah: Besar usaha /energi listrik tiap satu-satuan waktu
P =V . i
P = i2 . R
V= i.R
V2
i= V P=
R R
SUSUNAN RESISTOR ATAU
HAMBATAN LISTRIK
SUSUNAN RESISTOR/HAMBATAN LISTRIK
1. SUSUNAN SERI/DERET
Perhatikan betul-betul
R
gambarR berikut !!! R
3
1 2
V1 V2 V3
i
V = V1 + V2 + V3
i . Rs = i . R1 + i . R2 + i . R3
Rs = R1 + R2 + R3
2. SUSUNAN PARALEL/SEJAJAR
Perhatikan betul-betul gambar berikut !!!
R1
i1
i2 R2 i = i1 + i 2 + i 3
V = V + V + V
i3 R3 R3
i Rp R1 R2
1 = 1 1 + 1
Rp + R3
R1 R2
V
3. SUSUNAN CAMPURAN (CAMPURAN SERI – PARALEL
ATAU CAMPURAN PARALEL – SERI)
Perhatikan betul-betul gambar berikut !!!
R1 R2 R3
R5
R4
TRANSFORMASI DELTA BINTANG
PerhatikanB betul-betul gambar berikut !!!
B
R1 R3 Perhatikan betul-betul gambar
berikut !!!
Rb
A C
R2 Rc
Ra
BENTUK DELTA A C
BENTUK BINTANG
B
Perhatikan betul-betul gambar berikut !!!
Rb
R1
R3
Ra
Rc
A C
R2
3Ω
A R1
B
i2 R3 C R5 D R6 E
10Ω 8Ω 8Ω 5Ω
i i3 R4
24Ω
50V
d. V CE
e. V BC
10Ω 10Ω
A R3 5Ω B
10Ω 4Ω
R2 R5
Gambar di atas dapat dirubah menjadi
R4
10Ω
R4
R1
10Ω 10Ω
Rb
Rb
A Ra Ra
R3 5Ω A B
B
10Ω R Rc
c
R2 4Ω
4Ω R5
R5
3. Perhatikan betul-betul
E gambar berikut !!!
1
i R2
1Ω
24V
R1 4Ω E2 = 2VR3
VR3
R3 = 3Ω
8Ω
A R2 B R3 R4 D
4Ω 2Ω C 4Ω
2Ω
R5
Gambar di atas dapat dirubah menjadi
C
R1 R4
8Ω Rb 4Ω
A Ra D
R3 2Ω
4Ω
Rc 2Ω
R2 R5
B
RANGKAIAN JEMBATAN
WHEATSTONE
B
Perhatikan betul-betul gambar berikut !!!
R1 R2
i1 0
A D
- G+
i2
i
R4 R3
C
R .R
E
4
=R 2
i . R1 = i . R4
1 2
i .R = i .R
1 2 2 3 atau
i= i .R 2 4 i .R .
2
R = i .R
4 R .R =R .R
1 3 2 4
R1 R1
1 2
2 3
PENGUKURAN NILAI HAMBATAN/RESISTOR
DENGAN KONSEP JEMBATAN WHEATSTONE
R RX
0
- G+
l1 l2
R1 = ρ R2 = ρ
A A
l1 l2
E
R = Resistor/hambatan yang telah diketahui nilainya
Rx = Resistor/hambatan yang akan dicari diketahui nilainya
Dari Rangkaian Berlaku
R . l1 = R . l 2
R . R1 = R . R2
x
x
R . ρ . l1 = R . ρ . l2 R = R . l2
x
x
A A l1