berbagai maksud dan tujuan dalam masyarakat sesuai dengan unggah-ungguh Jawa. Indikator 3.1.1. Memahami penggunaan tataran bahasa Jawa di sekolah/di rumah untuk menyatakan harapan atau doa, menyatakan ikut berbela sungkawa.
3.1.2. Memahami unggah-ungguh Jawa di
sekolah / di rumah untuk menyatakan harapan atau doa, menyatakan ikut berbela sungkawa. UNGGAH- UNGGUH BASA
NGOKO
KRAMA NGOKO
NGOKO LUGU NGOKO ALUS
KRAMA
KRAMA LUGU KRAMA ALUS
I. NGOKO LUGU A. Sing Nganggo 1. Menyang sapadha-padha kang wis kulina banget. 2. Menyang sing kaprenah enom utawa andhahane. 3. Wong sing lagi ngunandika (mbatin) 4. Bocah cilik sing lagi ajar guneman. 5. Wong manca sing durung akeh kabisane nganggo basa Jawa. Wujude : ♦ Kabeh tembung ngoko, tanpa tembung krama/krama inggil tumrap sing dijak guneman. ♦ Yen prelu kena nggunakake tembung krama inggil nanging mung tumrap sing digunem. ♦ Tuladha : - Aku sarujuk karo gagasanmu menawa saiki luwih becik ana omah wae supaya uwal saka virus COVID. - Aku ora sarujuk menawa sesuk pada dolan amarga wabah durung ilang. - Aku melu bungah ya mas, kang mas entuk juara nulis geguritan lumantar internet. - Dik aku melu seneng ya, kowe saiki wis isa maca majalah basa Jawa. - Melu bela sungkawa awit sedane simbahmu ya Ton. NGOKO ANDHAP (NGOKO ALUS) 1. Sing nganggo - menyang sapadha-padha sing isih pada dene ngajeni. - menyang sing kaprenah nom kang luwih dhuwur kalungguhane. 2. Wujude : Ngoko lan krama inggil. 3. Tuladha : - Sliramu apa Sarujuk pemanggihe pak RT? - Aku ndherek bela sungkawa awit sedane sedulurmu ya. KRAMA ♦ KRAMA LUGU 1. Panganggone : Wong tuwa marang sing kaprenah enom. 2. Wujude : Krama kabeh 3. Tuladha : - Sampeyan punapa sarujuk kalih gagasan kula - Kula ndherek bingah awit kakng sampeyan sampun lulus KRAMA ♦ KRAMA ALUS 1. Panganggone : Abdi menyang bendarane sing dhuwur kalungguhane. 2. Wujude : krama, krama inggil 3. Tuladha : - Panjenengane boten sarujuk pamanggih kula? - Kula ndherek mangayubagya putra panjenengan ingkang sampun lulus. - Ndherek bela sungkawa awit sedanipun sedherek panjenengan GLADHEN : GAWENEN UKARA ING NGISOR IKI DADI NGOKO ALUS LAN KRAMA ALUS 1. Bapak guru setuju karo gagasane kepala sekolah. 2. Aku ora setuju karo kancaku menawa arep tuku buku ana gramedia numpak bis. 3. Ibuku mau esuk ketemu ibu RT banjur ngaturake melu bungah amarga anake bu RT ketampa ing SMA negeri. 4. Kakangku ngomong marang aku melu seneng amarga wis ditumbaske sepatu ibu. 5. Ibu Kepala Sekolah teka ing omahe kanca melu bela sungkawa awit bapake ora ana. MATUR NUWUN
AMPUN KESUPEN TETEP JAGA
KASARASAN, KEMPALAKEN TUGAS SALARAS KALIYAN WEKDALIPUN ( TEPAT WAKTU )