Metode Epidemiologi
2. Perubahan dan Pola
Perkembangan
Penyakit di Indonesia
Oleh :
Dwi Ochta Pebriyanti, S.KM
METODE EPIDEMIOLOGI
ADA 3 :
a. STUDI RIWAYAT KASUS (CASE HISTORY
STUDIES)
b. KOHORT
c. EKSPERIMEN
Perubahan dan Pola
Perkembangan Penyakit di
Indonesia
Pengkategorian Penyakit, ada 2 yaitu :
1.Penyakit Menular
Larva Ae.
2.Penyakit Tidak Menular aegypti
Terjadinya perubahan pola penyakit ini dapat
berkaitan dengan beberapa hal, yaitu:
Perlangsungnya kronik
###
## #
##
# ## #
## #
# #
#
#
#
# #
# #
#
## #
## #
# #
# # ##
# # ###
# ## # # ## ##
# ## ## ## ##
#
# # #
##
#
# # # # # ##
# # # # ##
# # # #
## ## # #
# #
# ## ##
# ## # ###
## # ### ##
# # # #
# ## # # ##
# # # ## # # ## ## ##
# # # #
## ## #
# ###
# # #
# ## #
# # ## ##
# # ## # #
# # ## ## #
## # # # ### #
# # ##
# # ### # # # # ## #
# # # ##
## # #
# ## # # #
### # # ## #
## # # ## # # ## # ## # ## ## # # ## #
# # # # # # ## # #
## # # ## # # ## # ## ## # ## ## ## ## ## # ##
## # # ## # ## # ## ###
## ## #
#
## # # ## ## # ## # # #
# # ## ## ## ## ## ##
# # ##
## # ##
# # ## # #
# ### # ## ## # ## # # #
# # ## # # ## ## # # ## #
# ## # # #
# ## # # # ## ## # ## ## # # ## # # ## #
## ## ## # ## # ## ## ## # # # # ## # ## # # ## # ##
# # # # # ## # # # # ## # # # # # # #
# # # # ### # ## ##
# # # # ##
## # # # # # # ## #
## # # # # ## # # # # # ##
## # #
# # ##
# # # # #
## # # ## # ## ## ## # #### # # # # # #
#
#
# # # # # ## ##
## # ### # ##
# # ## ###
# ### # # ## ## # # # # # ##
# ## ## ## # # ## # # # # # # # # #
# ## ## # # ## ## ## ## # # # # # # # # # #
# ## # # # # ## ## # # ## ## # # ##### # # # #
# # # # # ## # # ###### # ## ## # # ##
## # # ## # # ## # # # # ## # # ## #
# # # # # # ## # # # ## # # # ## # # # # # ##
# # ## ## ## # ## ## ## ## # ## ## ## ## ## # # ## ## # #
# ## ## ## ###
# # # ## # # # ## # # ##
# # # # # ## # # # ###
# # # # # ### # # ## # #
# ## # # ## ## # ## # ## ## ## # # # ## ## ## ## ## ### # # # ## # # # # ## # #
# # # ### # # ## # # ## # # # # #
# # # # # # # # # ## ## # # ## #
# # # # # # # # ## # # # # # ## # ## # ##
# ## # # # # # # # ## # # # ## ## # ## ## ## ## # ## # ## ## ## ## ## ## ## # # ## # #
# ## # # # # # # ## # ## ## ## # # # ## ## ## ## # ## # # # # # ## # ## # # ## # # # # # # # ## ## ##
# # # # ## # # # ## # ## ## # # # #### # ## # # # # # # #
# # # # # # # ## ### # # # ## # # # # # # ## # # #
# ## # # # # # ## # ## ## #
# # # # # ## # # # ## ## # ## ## # # # # # ## # # # # # ###
# # # # # # ## # # ## # # ## ## # ### ## # # # ## # # # ## ## ## ## # # ## ## ## ## ## ## #
## # # # #### # # # ## # ##
# # # # # # # ## ## # # ## # # # #
# # # # # # # # ## # ## # ### # ## # # # # # # ## # ##
# # # # # # # # ## ## # # # # ## # # ## # ## # ## ## ## # # # # # ## ## # # # ## # # # # # ## # ## ## # # # # ## # ## # # # # # # ## ## #
# # # ## ## # # ## # ## ## ## # # # # # ## ## # # # # ## ## ## # # ## # ## # # # ## ## ## ## ## # # # # ## # # # # ## # # ## #
# # # # # # # ## # # # # # ## # # # # ## # # ### #
# # # # # # # # # # ## # # # # #### # # ## # # # #
# ## # # ## # # ## # ## ## ## # # # # # ## #
# # # # # # # # # # # ## #### # ## # # ## ## ## ## ## ### ## # # # # ## ##
# # # # # # ## ### #### ## # # ## # #
### # # # # # ## # # # # # # # # ## # # #
# # ## # ## # # # #
# # # # # ## # ## # # # #
# ## # ## # #
# # # # # # #
# ## # # # ## # # # # ##
## # # ## # # # # # ## # #
## # #### # # ## # # ## # #### ## ## #
# ## #### # # # # # ## # # # ## #
# # # ## # ## # ## ## ## # # # # # # # # # # # ## # #
# # # ## # # # # # # #
# # # # ## # ## # # # # # # # # #
# # ## # # ### ## # ## ## # # ## # ## # #
# # ## # # ## ## ## # # ###### # # # # # # #
# ## # # ## # # # # # # # ## #
# ## # ## # ## # ## # ## # # ### # # # ## # # ## # ## ## # # #
# # # ## ## # # # #
# ### # # ## ## # #
# ### # # # # #
# # # # ## # ## # # # # ## # ##
# ### ## # # ## # # # # # ## # # # #
# ## # ### # ##
# ## ## # ## # # ## # # # # # # #
# ## # ### # ## # # # # # # # #
## # # # #
### # # ## # #
## # # # # ## # # ## # #
## # # # # # # #### ## # ## # ## #
# # # # ## # ## ## # # ## # # # # # # # # # # ## ## # ### #
# # # ##
# # ##
# # ##
# # # ## # # #
## # #
# #
##
# # # # ## #
## ## # # ## # # ### # # # ## #
# ## ## ## ## # ## ##
## # ###
# ## ## #
# # # ##
# # ## # ## #
# ## #
## #
# ## # ## ## # ## # #
#### # # ## ## # ## # # # # # ## # ## # ##
# ## ## # # # # # #
### # # # ## ## ## # # # # # # ## ##
# # # ## # # # # # ## #
# ## # # ## # ## # # # # #
# # ## # # # # ##
# # # # # # # # # ## # ## # # # #
## ## # # #
# #
#
#
# #
# # ## #
#
# #
# #
# # ## #
### # ## ## #
# # ## # # # # # #
# # # # # ## # # # # # # # # # #
# # # # # ## ##
# # ## # # # ## # # # ## # ## # # # # # ## ## ## # # #
# # # # # # ## # # ## # # ### #
# # # #
# # # # # # #
# # # # ## # #
# # # # ## # # # # # #
# ## # # # ## # # # #
# # # # # #
## # # # # #
# # # # # # # #
# # # # # # ## # #
# # # # # #
# # #
# # #
# # # # # # # #
# # ## # # # # # # # #
#
# # #
# #
# ## # #
# # # ## # ## # # # # # # # # # # # # # # #
# # # # # ## # # # # # # # # # # #
# ## ## ## # # # # # # # # # # # # # # # # #
### # # ## ## # # # # # # # # # # # # # # # # # # #
# ### ## # ## ## ## # ## # # # # ## # ## # ## # # # #
# # # # # # # #
# # #
#
# # # # # #
#
# # # #
# # #
# # #
## # ### # # # # # # # # # # # # # #
## # # ## # # ## # # # # # # # # # # # # # # # # # # # # #
# # # # # ## # # # # # # # # # # #
# # # ## # # ## # # # ## ## # # # ## # #
# # #
#
#
# #
# # # #
# # #
# ## # # ## # # # # # #
# #
#
# # # # # # # # #
# # #
# # # #
# #
#
# # # #
# #
# #
# #
# # # # # # # # # #
# # # # # # # # # # # # #
# # # # # # # # # # # #
# # # # # # # # # # # #
# # # # # # # # # # #
# # # # # # # # # # # # # # #
# # # # # # # # # # #
# # # # # # # # # # # # # #
# # # # #
# # # # # # # #
# # # #
# # # # # # #
# # # # # # #
# # # # #
# # #
# # # # # #
# # # # # # # # # # #
# # # # # # # # # #
# # # #
# # #
# # # # #
# # # # #
# # #
# # # # # # #
# #
# #
# # #
# # # #
#
# #
# #
#
NAD
19,23%
MALUKU UTARA
SUL.UT. 0%
KAL.TIM.
29,07%
KEP.RIAU 0%
0%
GORONTALO
0%
RIAU KAL.BAR. 0%
19,13% 18,36%
SUL.TENG
88,45% IR.JA.BAR.
SUM.BAR.
KAL.TENGAH 0%
53,86% JAMBI 0% BA.BEL.
5,79%
0% SUL.BAR.
0%
SUM.SEL.43,.32 KAL.SEL.
BENGKULU % 97,77%
0% MALUKU
SUL.SEL. 0%
DKI JKT
LAMPUNG 72,77% 23,15%
0%
SUL.TRA.
JA.TENG. 90,31%
BANTEN JATIM
TDK ADA 0%
16,01% 0%
LAPORAN
JA.BAR.
78,72 DIY
0-30% NTT
0% BALI NTB 24,64%
0% 146,87%
>30%-86%
RINCIAN KLB DIARE PER PROPINSI
TAHUN 2005
No. PROPINSI Jumlah Jumlah Jumlah Jumlah CFR
Kab KLB letusan Penderita Mati
KLB
1. NTT 3 15 2194 28 1,28
2. Sulteng 1 1 69 13 18,84
3. Lampung 1 2 95 2 2,11
4. Sumatera Utara 1 1 75 2 2,67
5. Maluku Utara 2 2 133 7 5,26
6. Banten 2 5 1371 26 1,90
7. Sumsel 1 1 95 1 1,05
8. Jatim 1 1 48 0 0,00
9. Papua 1 1 486 37 7,61
10 Jawa Barat 1 1 148 1 0,68
11. NAD 5 8 267 6 2,25
12. Sumatera Utara 1 1 70 4 5,71
1 0.99
0.86 0.95 0.93
0.84 0.86 0.87
0.8 0.78 0.78
0.72 0.69 0.75
0.6
0.4
0.2
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005
Angka Prevalensi
Angka Penemuan penderita baru
EPIDEMI, MAS. KESEH(PENY) DAERAH TTT, WKT SINGKAT, FREK.
MENINGKAT
PANDEMI, MAS. KESEH(PENY) PD. WKT SINGKAT, FREK.
MENINGKAT DAERAH YG SANGAT LUAS.
ENDEMI, MAS. KESEH(PENY), FREK MENETAP, WAKTU YANG
LAMA, WILAYAH TTT.
SPORADIK, MAS. KESEH(PENY), WILAYAH TTT,FREK BERUBAH-
UBAH MENURUT PERUBAHAN WAKTU.
PATOGENESIS, KEMAMPUAN BIBIT PENY. U/ MENIMBULKAN
REAKSI PADA PENJAMU SHG TIMBUL PENY.
VIRULENSI, UKURAN KEGANASAN/ DERAJAD KERUSAKAN KRN
PENY
ANTIGENESITAS, KEMAMP. BIBIT PENY. MERANGSANG. TIMBUL
MEKANISME PERTAH, TUBUH PADA HOST
INFEKTIFITAS, KEMAMP. BIBIT PENY. MENGADAKAN INVASI DAN
MENYESUAIKAN DIRI, BERTINGGAL DAN BERBIAK
DALAM HOST
VEKTOR, BINATANG MENULARKAN PENY.
RESERVOIR, HABITAT/TEMPAT HIDUP PALING SESUAI U/ BIBIT
PENY. TEAM KOM 2008