ULASAN JURNAL

Pendahuluan
Jurnal yang ditulis SAFANI BARI & HAMDAN MOHD ALI ini adalah
sebuah kajian engenai !elaksanaan akti"iti !endidikan jasani suaian
yang dijalankan di sek#lah yang dijalankan terhada! !elajar$!elajar
berke!erluan khas% &enulis ebin'angkan !erbe(aan ke!erluan
!endidikan antara urid n#ral dan berke!erluan khas di sek#lah%
Ringkasan Metodologi
Akti"iti !endidikan jasani suaian eru!akan satu akti"iti yang sangat
!enting ke!ada seua !elajar di sek#lah terasuk !elajar berke!erluan
khas% &elajar khas engalai !elbagai asalah yang elibatkan
ketidaku!ayaan )i(ikal* s#sial dan ental% Akti"iti !endidikan jasani
suaian ini !enting ke!ada ereka kerana ia eru!akan akti"iti tera!i yang
b#leh engurangkan asalah atau tekanan yang dihada!i%
Akti"iti &endidikan Jasani yang dijalankan ke!ada !elajar berke!erluan
khas kurang diberikan !erhatian dan ereka engikuti akti"iti yang
kurang sesuai bersaa$saa dengan !elajar$!elajar biasa +Au,ter* &y)er
dan Huettig* -.../% Menurut !enulis* banyak halangan yang dihada!i #leh
g#l#ngan khas untuk elibatkan akti"iti !endidikan jasani di sek#lah
kerana terda!at !elajar$!elajar berke!erluan khas engalai asalah
)i(ikal yang elibatkan #t#t* sara) dan !ebentukan !#stur yang kurang
se!urna%
Melalui artikel ini* !enulis enyatakan bebera!a asalah yang dihada!i
dala !engajaran dan !ebelajaran &endidikan Jasani ke!ada !elajar$
!elajar khas di sek#lah !er'antuan dan sek#lah khas% Saya bersetuju
dengan kenyataan !enulis yang enyatakan antara asalah yang
dihada!i adalah asalah k#unikasi antara guru biasa dengan !elajar
khas* !elajar khas dan !elajar n#ral* asalah kurang u!aya yang
berbe(a$be(a !elajar$!elajar khas dan kekurangan guru &endidikan
Jasani yang berkelayakan%
&enulis enggunakan res!#nden kajian yang terdiri dari!ada guru
sek#lah enengah yang diberi tanggungja0ab untuk elaksanakan
!engajaran kelas &endidikan Jasani dan juga guru yang terlibat se'ara
langsung akti"iti )i(ikal di luar 0aktu kelas )#ral yang elibatkan !elajar
khas% Sek#lah yang di!ilih elibatkan 1 buah sek#lah !er'antuan dan 2
buah sek#lah khas yang hanya ene!atkan !elajar$!elajar khas%
Berdasarkan da!atan kajian* terda!at seraai 34 #rang guru yang
engajar &endidikan Jasani ke!ada !elajar khas% Hanya 156 +-7/
dari!ada guru$guru tersebut ialah guru$guru &endidikan Jasani yang
eiliki kelayakan% 8idak seua dari!ada ereka !ernah engikuti
kursus se'ara khusus engajar &endidikan Jasani Suaian%
&elaksanaan !engajaran !endidikan jasani juga dida!ati l#nggar iaitu
engikut budi bi'ara guru yang elaksanakannya% Lebih ketara lagi*
akti"iti dala &endidikan Jasani dilaksanakan ke!ada !elajar
berke!erluan khas adalah dirujuk dari!ada buku !anduan akti"iti
&endidikan Jasani !elajar n#ral%
Rumusan
Saya juga berse!enda!at dengan !enulis yang ana engatakan
&endidikan Jasani yang dilaksanakan se'ara tidak teran'ang dan
sesuai untuk sesuatu kateg#ri ke!erluan khas tidak eba0a sebarang
kesan yang !#siti) ke!ada !erkebangan )i(ikal* e#si dan ental%
Masalah ini !atut diatasi dan ditangani kerana akti"iti &endidikan Jasani
yang disesuaikan dengan keu!ayaan !elajar berke!erluan khas b#leh
ebantu g#l#ngan ini engurangkan keleahan dan asalah yang
dihada!i +Au,ter* &y)er dan Huettig* -.7./% Dala artikel ini juga !enulis
enerangkan bebera!a kesan jika &endidikan Jasani Suaian da!at
dilaksanakan sebaik$baiknya ke!ada !elajar berke!erluan khas% Menurut
H"#(d#"i' 2553* a!abila sese#rang !elajar itu berjaya enguasai
sesuatau keahiran* !elajar ini akan eningkatkan k#nse! kendiri +sel)$
'#n'e!t/* !enghargaan kendiri +sel)$estee/ dan keyakinan diri +sel)$
'#n)iden'e/%
&endidikan Jasani yang dilaksanakan se'ara teran'ang dan sesuai
untuk sesuatu kateg#ri ke!erluan khas b#leh eba0a kesan yang
!#siti) ke!ada !erkebangan )i(ikal* e#si dan ental indi"idu% &erlu
bagi sese#rang guru eran'ang Ran'angan &engajaran Indi"idu yang
baik dan sesuai dengan urid berke!erluan khas agar #bjekti)
!ebelajaran ter'a!ai%
Seterusnya* !r#gra inter"ensi dala bentuk !endidikan jasani suaian
da!at ebantu !elajar$!elajar berke!erluan khas eningkatkan
keb#lehan #t#r% Mereka harus diberi !eluang !endidikan yang sebaik
ungkin untuk e!erkebangkan !#tensi kendiri 0alau!un !r#ses
keajuan ereka ungkin lebih labat dari!ada !elajar$!elajar n#ral%
Setelah didedahkan dengan keahiran$keahiran tertentu* ereka
a!u elakukan akti"iti )i(ikal yang lebih ber)#kus dan da!at elatih
diri eaksiakan !enggunaan )i(ikal% Dengan bantuan dan latihan yang
sisteatik* ereka teta! b#leh en'a!ai !#tensi kendiri% Malah enurut
!enulis* guru !erlu lebih bersika! !enyabar dan !#siti) a!abila berde!an
dengan kanak$kanak khas ini% 8idak kurang !enting juga* ereka !erlu
!eka engenai !erbe(aan yang terda!at !ada anak didik ereka%
Kritikan
Masalah yang dikeukan !enulis se!erti kekurangan guru !endidikan
jasani yang berkelayakan dan !eralatan yang tidak sesuai bagi !elajar
khas !erlu diatasi dengan segera agar !elajar berke!erluan khas juga
a!u enda!at !eluang belajar dan berakti"iti se!erti !elajar n#ral%
&endidikan Jasani !erlu dilihat sebagai lebih enyeluruh berbanding
dengan subjek lain%
Subjek$subjek lain banyak enyentuh as!ek k#gniti) +intelektual/* sedikit
ruang untuk as!ek r#hani +a)ekti)/ dan ha!ir tiada ruang untuk as!ek
!sik##t#r dan )i(ikal% Akti"iti jasani yang disesuaikan dengan
keu!ayaan !elajar berke!erluan khas b#leh ebantu g#l#ngan ini
engurangkan keleahan dan asalah yang dihada!i% Akti"iti
&endidikan Jasani yang bersesuaian !erlu disediakan untuk
ela(ikan keu!ayaan ereka ke taha! yang #!tiu bagi
enyediakan ereka untuk enghada!i kehidu!an sebenar di luar
sek#lah serta da!at enggalakkan kesejahteraan e#si ke!ada
g#l#ngan istie0a ini%
Sebagai kesi!ulan* enjadi se#rang guru !endidikan khas bukan
sekadar enjadi guru biasa teta!i sebagai guru yang baik kerana taha!
kebergantungan urid ke!ada guru adalah elebihi urid$urid yang
n#ral% Naun* sebagai se#rang guru* keikhlasan dala endidik
enjadikan ereka se#rang yang ber)ikiran !#siti)* bersika! eneria
dan sebagainya% 9alau!un banyak 'abaran yang dite!uhi teta!i
didiklah ereka kerana ereka ber!eluang untuk eningkatkan kualiti
hidu! dan engurangkan kebergantungan ke!ada keluarga* asyarakat
dan Negara
Lampiran 1
Aktiviti Pendidikan Jasmani Suaian Pelajar Berkeperluan Khas
oleh
Safani Bari
Hamdan Mohd Ali
Fakulti Pendidikan
Universiti Kebangsaan Malaysia
ABSTRAK
Aktiviti pendidikan jasmani suaian merupakan satu aktiviti yang sangat
penting kepada semua pelajar di sekolah termasuk pelajar berkeperluan
khas. Pelajar khas mengalami pelbagai masalah yang melibatkan
ketidakupayaan fizikal, sosial dan mental. Aktiviti pendidikan jasmani
suaian ini penting kepada mereka kerana ia merupakan aktiviti terapi
yang boleh mengurangkan masalah atau tekanan yang dihadapi Kajian
ini merupakan kajian tinjauan mengenai pelaksanaan aktiviti pendidikan
jasmani suaian yang dijalankan di sekolah-sekolah pendidikan khas.
Sampel yang terlibat dalam kajian ialah 3 orang guru di sekolah
menengah di !ilayah dan Selangor. Kajian melibatkan pemerhatian dan
temubual terhadap pelaksanaan aktiviti pendidikan jasmani di tujuh buah
sekolah di !ilayah Persekutuan dan Selangor. "apatan kajian
menunjukkan hanya #$% daripada guru yang mengajar pendidikan
jasmani pelajar khas mempunyai mempunyai latihan khusus dalam
pendidikan jasmani, tiada format yang standard digunakan di antara satu
sekolah dengan satu sekolah yang lain, pelajar khas di sekolah
per&antuman mengikuti aktiviti yang sama dengan pelajar biasa, jumlah
masa pengajaran pendidikan jasmani juga berbeza-beza dan kebanyakan
guru mengajar pendidikan jasmani mengikut &ara yang difikirkan sesuai
oleh guru.
ABSTRAT
Physi&al edu&ation a&tivities are very essential for all s&hool students
in&luding those 'ith spe&ial needs. Students 'ith spe&ial needs fa&e
multiple difi&ulties 'hi&h &omprises of physi&al, so&ial and mental
disabilities and disadvantages. (hrough physi&al a&tivites some form of
theraphy takes pla&e &an redu&e stress among the students. A&tivities
'hi&h in&orporate some kineti& aspe&ts and physi&al lo&omotions 'ill help
the students in releasing mus&ular and physi&al tensions and a&&elerates
the nerve and sensor responses. (his is an observational study on ho'
adapted physi&al edu&ation a&itivities are &ondu&ted in spe&ial s&hools.
(hirty si) se&ondary s&hool tea&hers in Selangor and the *ederal
(erritory of Kuala +umpur are identifed as samples. "ata on ho' physi&al
edu&ation is handled is gathered through intervie's and observations. A
total of seven s&hools are involved. All the respondens and tea&hers
involve in the tea&hing of physi&al edu&ation to the spe&ial needs students.
(he finding sho's that only #$% of the tea&hers tea&hing physi&al
edu&ation &lasses have spe&ialized training in physi&al edu&aiton. (here is
no standard format of tea&hing among the s&hools. Spe&ial students in
2
integrated s&hools took part in the same physi&al edu&ation a&tivites as
their normal &ounterparts. (he total time spent on physi&al edu&ation
differs among the s&hools and the tea&hers taught physi&al edu&ation as
they see fit.
Pendahuluan
Pendidikan khas ialah pendidikan yang disediakan khusus untuk murid-murid dengan
keperluan khas. Murid-murid berkeperluan khas ialah murid-murid yang mengalami
masalah penglihatan, pendengaran, pembelajaran dan juga termasuk murid-murid
pemulihan. Matlamat pendidikan murid-murid berkeperluan khas adalah menekankan
kepada kebolehan, kefungsian, kemahiran, perkembangan, penguasaan dan penapaian
murid-murid untuk menjadikan mereka insan yang dapt berdikari dan berjaya dalam
kehidupan !"abatan Pendidikan Khas, #$$%&. Penguasaan dan penapaian dalam
kemahiran-kemahiran melibatkan kebolehan kognitif, perkembangan tingkahlaku, sosial,
penguasaan bahasa lisan, membaa, matematik, berdikari serta meningkatkan kemahiran
fi'ikal.
Pro!ram Pendidikan Murid Khas
Program perkolahan pendidikan khas di Malaysia mengandungi tiga jenis iaitu program
sekolah khas, program sekolah perantuman dan program sekolah inklusif. Program
sekolah khas ialah program persekolahan yang menempatkan satu kategori !keaatan&
murid berkeperluan khas atau menyamai konsep persekolahan segregasi. (ontohnya
murid-murid bermasalah pendengaran di tempatkan belajar di sebuah sekolah khas untuk
mereka !Faridah ) *afani, 2+++&. *ekolah ini di tadbir dan diajar oleh guru-guru yang
dilatih khas dan berasingan dari sekolah biasa yang lain. Kaedah pengajaran dan aktiviti
ko-kurikulum juga disediakan khusus untuk keperluan dan kesesuaian murid berkenaan.
Program sekolah perantuman juga dikenali sebagai program integrasi. ,alam program
ini murid-murid berkeperluan khas di tempatkan belajar di sekolah biasa bersama-sama
murid normal. -alau bagaimanapun murid-murid berkeperluan khas belajar seara
berasingan daripada pelajar normal. Mereka hanya berkongsi kemudahan fi'ikal sekolah
dan pentadbiran sekolah adalah sepenuhnya di ba.ah pentadbiran biasa. *eorang
penyelaras dilantik untuk mengurus hal eh.al pendidikan dan ko-kurikulm pelajar khas.
Program ketiga iaitu program inklusif, program ini menempatkan murid-murid
berkeperluan khas belajar bersama-sama dengan murid normal. Mereka di tempatkan
dalam kelas yang sama dengan murid normal dan diajar oleh guru kelas biasa. ,alam
program ini murid-muird berkeperluan khas mengikuti kurikulum yang sama dengan
murid normal. (iri-iri yang diambilkira sebelum menempatkan murid-murid khas ke
dalam program inklusif ialah mereka perlu menapai tahap penapaian akademik yang
hampir sama dengan murid biasa. Mereka boleh di tempatkan belajar bersama-sama
murid normal dalam semua matapelajaran atau pun dalam matapelajaran tertentu sahaja
!Faridah ) *afani, 2+++&.
Aktiviti Pendidikan Jasmani Suaian "an Masalah Pelajar Khas
Pendidikan "asmani merupakan satu subjek penting dalam kurikulum pendidikan formal
dalam sistem pendidikan di Malaysia. -alaupun matapelajaran pendidikan jasmani tidak
diuji dalam peperiksaan a.am di Malaysia, subjek ini nyata signifikan kerana merupakan
/
satu-satunya bidang pendidikan yang menekankan taksonomi jasmani yang tidak
disentuh oleh matapelajaran-matapelajaran lain dalam hal berkaitan dengan empat
taksonomi penting pendidikan iaitu jasmani, emosi, rohani dan intelektual. 0ambahan
lagi, selain daripada merupakan bidang ilmu itu sendiri, subjek ini menyumbang kepada
keergasan semasa seseorang murid dan mampu menerapkan amalan bersenam untuk
kesihatan di luar .aktu sekolah malah untuk sepanjang hayat.
1ktiviti jasmani suaian untuk golongan khas kurang diberikan perhatian pada masakini.
,i Malaysia tidak banyak tempat-tempat yang disediakan sesuai untuk memberi peluang
kepada golongan khas untuk beriadah terutamanya di luar ka.asan sekolah khas.
2olongan normal mudah dapat menyesuaikan diri dengan persekitaran, kemudahan dan
peralatan sesuatu jenis aktiviti riadah tetapi golongan khas pula sukar mendapat peluang
untuk turut serta aktiviti yang dijalankan. 3egitu juga dengan aktiviti pendidikan jasmani
yang dilaksanakan di sekolah, aktiviti pendidikan jasmani yang dijalankan kepada pelajar
berkeperluan khas kurang diberikan perhatian dan mereka mengikuti aktiviti yang kurang
sesuai bersama-sama dengan pelajar-pelajar biasa !1u4ter, Pyfer dan 5uettig, #$$$&.
3anyak halangan yang dihadapi oleh golongan khas untuk melibatkan aktiviti pendidikan
jasmani di sekolah kerana terdapat pelajar-pelajar berkeperluan khas mengalami masalah
fi'ikal yang melibatkan otot, saraf dan pembentukan postur yang kurang sempurna.
(ontohnya terdapat di kalangan pelajar yang mengalami otot-otot yang kurang sempurna
tidak dapat melakukan pergerakan seperti pelajar biasa. 3egitu juga yang mengalami
masalah deria tidak dapat bergerak sebebas dan sepantas pelajar biasa. 6ni akan
mengakibatkan mereka merasa rendah diri dan tersisih. 1ktiviti pendidikan jasmani yang
bersesuaian perlu disediakan untuk melatih dan mela'imkan keupayaan mereka ke tahap
yang optimum bagi menyediakan mereka untuk menghadapi kehidupan sebenar di luar
sekolah. *elain daripada itu aktiviti pendidikan jasmani suaian juga perlu menyediakan
situasi eria yang dapat menggalakkan kesejahteraan emosi kepada golongan istime.a
ini.
*ubjek pendidikan jasmani untuk kanak-kanak normal telah lama diajar di semua sekolah
kerajaan dan s.asta sejak sebelum Merdeka lagi. -alau bagaimanapun tahap pengajaran
telah menurun seara mendadak selepas kemerdekaan terutamanya pada tahun #$%+an
!5amdan Mohd 1li, 2++2&. 1ntara masalah yang dikenal pasti ialah pengabaian subjek
pendidikian jasmani kerana tidak diuji dalam peperiksaan, kekurangan guru terlatih
dalam bidang ini, kemudahan dan peralatan yang tidak menukupi, tiada sokongan dari
masyarakat sekolah dan masyarakat ibu-bapa, uaa yang tidak mengi'inkan dan guru
tidak jelas dengan matlamat pendidikan jasmani !5amdan 2++2, de 7ries #$$8, 1bu
3akar Miskon #$9%, ,aud *alleh #$98, (hee *.ee Ming #$98&. 3egitu juga dengan
dengan aktiviti pendidikan jasmani yang dijalankan di sekolah-sekolah khas, .alaupun
terdapat garis panduan yang yang dinyatakan dalam *urat Pekeliling Pendidikan khas
#$%$-#$$# tetapi sehingga kini belum terdapat satu garis panduan yang jelas mengenai
pelaksanaan aktiviti tersebut di sekolah-sekolah khas !Unit Pendidikan Khas, #$$2&.
Pendidikan jasmani suaian merupakan satu kursus .ajib yang telah diperkenalkan untuk
semua bakal guru ija'ah sarjana muda dalam bidang pendidikan khas yang dita.arkan
oleh Fakulti Pendidikan Universiti Kebangsaan Malaysia !UKM&. 3akal-bakal guru
diberi kursus seara teori dan amali mengenai pendidikan jasmani yang diubahsuai untuk
golongan khas. :ebih seribu orang guru yang mempunyai pendedahan dalam subjek
pendidikan jasmani suaian telah dikeluarkan oleh UKM sejak kursus ini diperkenalkan
pada tahun #$$8. -alau bagaimanapun tidak terdapat ;follo.-up; dan pemantauan
terhadap pengajaran guru dalam dan pelaksanaan program dalam bidang ini. 0ambahan
pula, .alaupun di Malaysia banyak penyelidikan telah dibuat mengenai pendidikan
<
jasmani, seperti yang dijelaskan diperenggan di atas, malangnya penyelidikan yang
mengkhusus kepada pelaksanaan pengajaran-pembelajaran pendidikan jasmani suaian
untuk murid berkeperluan khas adalah di peringkat permulaan.
Malah, jika dilihat daripada skop yang lebih luas, pendidikan jasmani suaian untuk
golongan khas adalah lebih kritikal daripada golongan normal. 6ni adalah kerana situasi
di Malaysia, umpamanya, tidak banyak kemudahan yang sesuai untuk memberi peluang
kepada golongan khas untuk beriadah samada di sekolah atau pun di luar. *ementara
golongan normal dengan mudah dapat menyesuaikan diri dengan persekitaran,
kemudahan dan peralatan sesuatu jenis aktiviti riadah, golongan khas pula sukar
mendapat peluang untuk turut serta.
Aktiviti Pendidikan Jasmani Suaian dan kepentin!ann#a kepada pelajar khas
,alam konteks hubungan antara pendidikan jasmani dengan pendidikan formal,
pendidikan jasmani merupakan penyumbang besar kepada proses asimilasi individu ke
dalam masyarakat !de 7ries, #$$8&. Pendidikan formal ialah proses di mana masyarakat,
melalui sekolah, universiti dan lain-lain institusi pengajian menurunkan ilmu
pengetahuan dan kemahiran terkumpul daripada satu generasi ke satu generasi. *ekolah
merupakan salah satu institusi pengajian formal. *ubjek pendidikan jasmani di sekolah
pula dirangkumkan ke dalam kurikulum persekolahan.
Pendidikan jasmani merupakan satu bentuk pendidikan formal !de 7ries, #$$8&. Malah,
pendidikan jasmani dilihat sebagai lebih menyeluruh berbanding dengan subjek lain.
*ubjek-subjek lain banyak menyentuh aspek kognitif !intelektual&, sedikit ruang untuk
aspek rohani !afektif& dan hampir tiada ruang untuk aspek psikomotor dan fi'ikal.
1spek-aspek yang dinyatakan adalah amat penting kepada golongan berkeperluan khas
kerana sebahagian pelajar mengalami masalah fi'ikal seperti pertumbuhan otot dan deria
yang tidak sempurna. 1ktiviti jasmani yang disesuaikan dengan keupayaan pelajar
berkeperluan khas boleh membantu golongan ini mengurangkan kelemahan dan masalah
yang dihadapi !1u4ter, Pyfer dan 5uettig, #$9$&. Masalah keaatan fi'ikal tidak boleh
dipulihkan dengan ra.atan perubatan sahaja tetapi pakar perubatan telah
memperkenalkan program terapi fisio yang dapat mengurangkan masalah yang dihadapi
oleh kebanyakan individu dengan lebih berkesan !1u4ter, Pyfer dan 5uettig, #$$9&. =leh
yang demikain pengajaran pendidikan jasmani suaian untuk pelajar khas yang diranang
dengan baik dan bersesuaian akan dapat memenuhi falsafah kurikulum bersepadu yang
dilaksanakan di sekolah-sekolah di Malaysia.
Tujuan Kajian
0ujuan kajian ialah untuk mengkaji dari aspek pelaksanaan aktiviti-aktiviti pendidikan
jasmani suaian di sekolah, kesesuaian aktiviti pengajaran dan pembelajaran pendidikan
jasmani, mengenalpasti masalah pelaksanaan dari aspek keperluan tenaga pengajar serta
kesesuaian kemudahan dan peralatan pengajaran pendidikan jasmani suaian di sekolah-
sekolah menengah khas.
Metodolo!i Kajian
Kajian yang dijalankan merupakan satu kajian tinjauan melalui pemerhatian dan
temubual. 6nstrumen kajian yang digunakan dalam kajian ini merupakan senarai semak
yang mengandungi borang maklumat sekolah, kelas pendidikan jasmani dan kegiatan
aktiviti fi'ikal yang dilaksanakan di sekolah. 3orang maklumat ini selain merupakan
8
borang untuk mendapatkan maklumat tentang sekolah dan kegiatan di sekolah tadi, juga
merupakan alat yang mempunyai soalan-soalan berbentuk terbuka bagi mendapatkan
maklumat lain seperti latarbelakang guru pendidikan jasmani, jenis-jenis aktiviti dan
permainan yang melibatkan pelajar khas, kemudahan dan peralatan sukan khusus untuk
pelajar berkeperluan khas, masalah pengajaran kelas pendidikan jasman dan huraian
tentang aspek modifikasi>suaian dalam pengajaran dan pengajaran pendidikan jasmani.
Responden Kajian
?esponden kajian terdiri daripada guru sekolah menengah yang diberi tanggungja.ab
untuk melaksanakan pengajaran kelas pendidikan jasmani dan juga guru yang terlibat
seara langsung aktiviti fi'ikal di luar .aktu kelas formal yang melibatkan pelajar khas.
*epuluh buah sekolah menengah telah terpilih untuk kajian ini, % buah sekolah menengah
di -ilayah Persekutuan Kuala :umpur dan di negeri *elangor. *ekolah yang dipilih
melibatkan 8 buah sekolah perantuman dan 2 buah sekolah khas yang hanya
menempatkan pelajar-pelajar khas.
Analisis "ata
,ata kajian dianalisis menggunakan statistik diskriptif. Min, kekerapan dan peratusan
digunakan untuk membinangkan dapatan. 1spek perbinangana menumpukan berkaitan
dengan pengajaran dan pembelajaran pendidikan jasmani, tahap keberkesanan
pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran, masalah pelaksanaan dari aspek tenaga
pengajar serta kesesuaian kemudahan dan peralatan pengajaran pendidikan jasmani di
sekolah-sekolah khas. 5asil temubual dianalisis dan digunakan untuk menyokong di
dalam dapatan kajian.
"apatan Kajian
"umalah sekolah yang terlibat dalam kajian ini ialah % buah sekolah iaitu terdiri daripada 2
buah sekolah menengah khas dan 8 buah sekolah menengah khas program
perantuman. 0erdapat seramai /@ orang guru yang mengajar pendidikan jasmani kepada
pelajar khas. 5anya 8+A !#9& daripada guru-guru tersebut adalah guru-guru pendidikan
jasmani memiliki kelayakan. 0idak semua daripada mereka pernah mengikuti kursus
seara khusus mengajar pendidikan jasmani suaian. 0erdapat 29 A !#+& adalah terdiri
daripada guru-guru pendidikan jasmani yang berkelayakan mengajar murid biasa dimana
di dalam kelas tersebut terdapat pelajr-pelajar berkeperluan khas. *eramai @A !2& guru
pendidikan jasmani yang berkelayakan mengajar pendidikan jasmani di sekolah biasa
mengajar pendidikan jasmani di sekolah khas .alau bagaimanapun mereka telah banyak
mengikuti kursus-kursus pendidikan jasmani yang berkaitan dengan golongan
berkeperluan khas.
,ari segi pelaksanaan, dapatan kajian melalui pemerhatian dan temubual mendapati tiada
format pengajaran yang standard digunakan antara sekolah yang terlibat dalam kajian,
kebanyakkan guru mengajar mengikut ara yang difikirkan sesuai oleh mereka.
Pelaksanaan pengajaran pendidikan jasmani juga didapati longgar iaitu mengikut budi
biara guru yang melaksanakannaya. 1ktiviti dalam pendidikan jasmani dilaksanakan
kepada pelajar berkeperluan khas adalah dirujuk daripada buku panduan aktiviti
pendidikan jasmani pelajar normal. =leh yang demikian, aktiviti yang disediakan adalah
@
berdasarkan budi biara guru terlibat. 5al ini berlaku kerana didapati tidak ada
pemantuan pengajaran pendidikan jasmani oleh pihak kementerian, guru yang mengajar
tiada pendedahan atau latihan. 3ilangan pelajar khas dalam sekolah perantuman adalah
minoriti dan mereka kurang diberikan perhatian oleh pihak sekolah dalam aktiviti
berbentuk fi'ikal.
Kajian juga mendapati guru pendidikan jasamani yang mengajar pelajar biasa tidak
mengadakan ubahsuaian pengajaran untuk pelajar khas. Kaedah permainan juga adalah
mengikut kaedah permainan pelajar-pelajar normal. 3egitu juga dengan perlatan yang
digunakan, kebanyakannya menggunakan peralatan biasa yang digunakan oleh pelajar
normal. Penglibatan pelajar-pelajar khas menjalankan aktiviti yang sama dengan murid
biasa terhad dan mereka berfokus dalam kumpulan mereka sahaja dengan menjalankan
aktiviti mengikut kupayaan mereka sendiri. "umalah .aktu pengajaran pendidikan
jasmani juga berbe'a di antara sekolah. -alaupun kebanyakan sekolah menjalankan
pengajaran sebanyak 2 kali dengan <+ minit setiap sesi pengajaran tetapi terdapat 2 buah
sekolah melaksanakan @+ minit sekali satu minggu dan 2 buah sekolah mengajar 2 kali
iaitu /+ minit setiap sesi pengajaran. 0erdapat juga 2 buah sekolah yang melaksanakan
.aktu pengajaran pendidikan jasmani yang berbe'a dengan kelas biasa iaitu 2 4 /+ untuk
kelas khas dan 2 4 <+ minit untuk pelajar biasa.
"enis permainan dalam pendidikan khas yang dilaksanakan terbahagi kepada dua. 3agi
sekolah-sekolah program perantuman jenis permainan yang dilaksanakan untuk murid-
murid khas adalah sama seperti yang dimainkan oleh pelajar normal. 6ni adalah
disebabkan majoriti pelajar di sekolah adalah pelajar normal. 3egitu juga alat permainan
yang digunakan adalah alat permainan yang biasa digunakan oleh pelajar normal.
Manakala bagi sekolah khas, hanya pelajar bermasalah penglihatan menggunakan jenis
permainan yang berlainan. -alau pun memainkan permainan yang sama tetapi beberapa
pengubahsuaian di ranang oleh guru dalam melaksanakan permainan ini seperti dalam
permainan ping pong, bola sepak, atur dan karum. 3egitu juga ubahsuaian dilakukan di
dalam gimasium untuk peralatan yang diguanakan agar tidak membahayakan
keselamatan pelajar.
Masalah-masalah yang dihadapi dalam pengajaran dan pembelajaran pendidikan jasmani
kepada pelajar-pelajar khas yang disuarakan oleh guru-guru di sekolah perantuman dan
sekolah khas adalah seperti berikutB
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.
vii.
viii.
i4.
kekurangan guru pendidikan jasmani yang berkelayakan
jumlah pelajar yang terlalu ramai untuk pengajaran yang kondusif
peralatan yang tidak sesuai bagi pelajar khas
pelajar khas yang dipinggirkan oleh pelajar normal
uaa yang panas dan tidak kondusif kepada pelajar khas
masalah fi'ikal bagi pelajar-pelajar khas
kurang upaya yang berbe'a-be'a pelajar-pelajar khas
tingkah laku pelajar khas kerana terdapat mereka yang agresif
masalah komunikasi antara guru biasa dengan pelajar khas, pelajar khas dan
pelajar normal.
Faktor-faktor tersebut merupakan beberapa halangan yang menyebabkan kesukaran untuk
menjalankan aktiviti pendidikan jasmani atau .alau pun guru-guru menyedari pentingnya
aktiviti ini kepada pelajar khas. Kadang-kadang aktiviti ini tidak dapat dijalankan
langsung kerana faktur-faktur keselamatan ka.asan aatau perlatan yang hendak
digunakan tidak bersesuaian dan boleh membahayakan pelajar sekiranya digunakan.
%
Penutup
,i kebanyakan sekolah di Malaysia, jumlah pelajar yang perlu ditangani oleh guru
pendidikan jasmani adalah terlalu ramai untuk pengajaran-pembelajaran yang kondusif.
Kesannya, tugas pengajaran pendidikan jasmani diagih-agihkan kepada guru-guru yang
tidak mendapat sebarang latihan rasmi dan menukupi dalam bidang pendidikan jasmani.
1ngka mereka yang tidak terlatih ini biasanya jauh lebih besar daripada guru pendidikan
jasmani yang berkelayakan di sekolah-sekolah yang ditemuduga. *ebagai ontoh, di
sebuah sekolah di *elangor, nisbah guru yang bertauliah mengajar pendidikan jasmani
ialah tiga orang berbanding sembilan belas orang yang tidak bertauliah. 6ni bermakna
apabila tiada guru yang berkelayakan mengajar subjek ini, pengajaran diserahkan bulat-
bulat kepada guru yang tidak berkelayakan.
Pelajar-pelajar berkeperluan khas yang serba kekurangan dalam pelbagai aspek kurang
mendapat perhatian, terutamanya di dalam program kelas perantuman. 3ilangan pelajar
biasa yang terlalu ramai dan di tambah dengan pelajar berkeperluan khas bersama-sama
mereka menyebabkan pengajaran pendidikan jasmani tidak berkesan. Masalah-masalah
ini menyebabkan pelajar-pelajar khas kurang mendapat perhatian. :agi pun mereka tidak
dapat menyaingi kemahiran pelajar-pelajar biasa dalam pelbagai kemahiran sukan di
sekolah dan menyebabkan kehadiran mereka tidak menunjukkan sebarang kesignifikanan
kepada sekolah 3erbe'a dari program pendidikan jasmani di sekolah khas, kebanyakan
pelajar khas dalam program perantuman akan mengikuti pelajaran pendidikan jasmani
bersama-sama pelajar normal. Kehadiran mereka juga dilihat kurang penting kerana
bilangan mereka keil.
Pendidikan jasmani yang dilaksanakan seara tidak teranang dan sesuai untuk sesuatu
kategori keperluan khas tidak memba.a sebarang kesan yang positif kepada
perkembangan fi'ikal, emosi dan mental. Kategori kesihatan yang paling utama untuk
pelajar yang mempunyai kekurangan upaya seara fi'ikal yang melibatkan aspek
kesihatan ialah apabila kekurangan-kekurangan itu sendiri boleh mendatangkan kesan
kepada kesihatan individu tadi seara timbal balik !5eller, 2+++&. 1ktiviti fi'ikal
teranang menjadi lebih penting kerana banyak keaatan yang dialami oleh pelajar khas
seperti kekejangan otot menyebabkan mereka sukar untuk melakukan sesuatu pergerakan
dan menghadkan pergerakan !1u4ter, Pyfer dan 5uettig, #$9$&. =tot-otot yang kurang
sempurna ini sepatutnya perlu dilatih dan dila'imkan ke tahap yang melebihi optimum
bagi membantu mereka untuk menghadapi kehidupan sebenar di luar sekolah. 1ktiviti
pergerakan dalam pendidikan jasmani boleh membantu mengurangkan atau
mengendurkan ketengangan yang dialami. *elain itu aktiviti pendidikan jasmani juga
perlu menyediakan situasi eria yang dapat menggalakkan kesejahteraan emosi kepada
golongan istime.a ini. 0anpa aktiviti fi'ikal yang direka khas dan diubah suai juga
adalah meyukarkan untuk golongan khas ini berpeluang bermain dengan adil, bermain
bersama rakan-rakan yang mempunyai kekurangan yang sama, persekitaran ka.asan
yang sesuai dan selamatC dan peralatan yang khas yang diperlukan untuk tujuan beriadah.
2uru yang mengajar pendidikan jasmani juga perlu mempunyai sikap penyabar dan
positif apabila berdepan dengan kanak-kanak khas ini. 0idak kurang penting juga,
mereka perlu peka mengenai perbe'aan yang terdapat pada anak didik mereka.
(ontohnya guru yang mempunyai pelajar spina bifida dalam kelasnya perlu membuat
perubahan seperti meranang kelas supaya pelajar ini berpeluang mengambil bahagian
dalam aktiviti fi'ikal, mengubah suai persekitaran untuk mengegalakkan mobiliti dan
pergerakan dan mengelak pergerakan yang boleh mendatangkan rasa kurang selesa dan
kesakitan kepada pelajar tadi. *elain itu guru pendidikan jasmani perlu mampu
9
mengenalpasti dengan epat tanda-tanda dan simptom seperti kulit yang teredera atau
jangkitan urinari. 3egitu juga, ontohnya, kelas yang mempunyai pelajar sa.an. 2uru
perlu membuat perubahan supaya aktiviti itu tidak terlalu menekan ji.a pelajar. *ebagai
langkah berjaga-jaga, guru ini perlu mengingatkan pelajar untuk mengambil medikasi
terlebih dahulu dan dengan epat mengenalpasti tanda-tanda dan simptom distres semasa
aktiviti !5eller, 2+++C "ansma ) Frenh #$$<C Pangra'i ) ,arst, #$$<&.
Program aktiviti fi'ikal teranang untuk golongan khas tidak kurang penting seperti juga
golongan normal. Faedahnya tidak terhad kepada kesihatan fi'ikal, tetapi juga
merangkumi kesihatan psikologikal, termasuk pembentukan kognitif, sosial, afektif dan
moral mereka yang mengikuti program ini. Kesempatan untuk mengambil bahagian
dalam aktiviti memberi peluang kepada pelajar khas untuk merasa seronok dan berguna.
*ebagai tambahan, apabila seseorang pelajar itu berjaya menguasai sesuatau kemahiran,
pelajar ini akan meningkatkan konsep kendiri !self-onept&, penghargaan kendiri !self-
esteem& dan keyakinan diri !self-onfidene& !5vo'dovi, 2++/&. Keterangan-keterangan
ini sesuai dengan definisi yang diberikan oleh "ansma dan Frenh !#$$<& yang merujuk
pendidikan jasmani suaian sebagai Dmodifikasi aktiviti fi'ikal tradisional bagi
membolehkan individu kurang upaya berpeluang untuk mengambil bahagian seara
selamat, berjaya, dan mendapat kepuasanD !"ansma dan Frenh, #$$<&.
Rujukan
1bd -ahab 5ashim.#$$9. Senario masa kini dan ran&angan masa depan
pendidikan khas di ,alaysia. Kementerian Pendidikan Malaysia.
1bu 3akar Miskon. #$9%. Persepsi guru-guru bukan opsyen pendidikan
pendidikan jasmani yang mengajar pendidikan jasmani terhadap pengajaran pendidikan
jasmani di sekolah menengah. +atihan -lmiah. University Pertanian Malaysia, *erdang.
1u4ter, ,., Pyfer, ". ) 5uettig, (. #$9$. Adapted physi&al edu&ation and
re&reation. *t. :ouis, Missouri. Mosby-Eear 3ook, 6n.
3ritish *port (ounil 2+++. .ritish /overnment "o&ument.
(heah *.ee Ming. #$98. 6su-isu pendidikan jasmani. 0urnal Pendidikan. ##B#<-
#9.
,aud *alleh. #$98 Peranangan pengajaran pendidikan jasmani di sekolah
menengah luar bandar. +atihan -lmiah. Universiti Pertanian Malaysia. *erdang.
,e 7ries. #$$8 Pendidikan jasmani dan kesihatan-satu delima. Kertas kerja
Seminar Pendidikan 0asmani dan Sukan menjelang tahun 1$$$. Universiti Pertanian
Malaysia, *erdang. UPM.
Fnglert, (. *., 0arrant, K. :. ) Mariage, 0. 7. 2+++. ,efining and redifining
instrutional pratie in speial eduationB Perspetives on good teahing. (ea&her
edu&ation and spe&ial edu&ation, #8!2&B @2-@9.
Faridah *erajul 5aG ) *afani 3ari. 2+++.Ke arah meningkatkan profesionalisme
guru-guru pendidikan khas. Pendidikan guru alaf baru. Prosiding kolokium ke 2. Fakulti
Pendidikan UKM. hlm. 2@9-2%9.
5amdan Mohd 1li. 2++2. 0he 3ritish olonial legayB *port and politis in multi-
ethni Malaysia #9++-2+++. (esis Phd. 0he University of -ar.ik, U.K.
5eller. 2+++. 3nderstanding physi&al, sensory and health impairment. Paifi
2rove, (1B 3rooks > (ole.
"abatan Pendidikan Khas. #$$%. .uletin Pendidikan Khas. Kementerian
Pendidikan Malaysia. Kuala :umpur.
"ansma, P. ) Frenh, ?. -. #$$<. Physi&al edu&ation for handi&apped persons. H
"B Prentie 5all.
$
Miller, 3. 2++2. 4igh blood pressure. 3rue Miller;s 5ealth *eries. ,allasB =ak
Fnterprise.
Pangra'i, ?. P. ) ,arst, P. -. #$$%. "ynami& physi&al edu&ation for se&ondary
s&hool students. 1ri'onaB Prentie 5all.
Polo.ay, F. 1. ) Patton, ". ?. #$$/. Strategies for tea&hing learners 'ith spe&ial
needs. Upper *addle ?iver, H "B Prentie 5all> Merrill.
*humn, ". *. ) 7aughn, *. #$$2. Planned for mainstreamed speial eduation
studentsB Pereptions of general eduation teahers. 5)&eptionallity, / 2B 9#-9$.
*hepard, ". ) (oley, 6. :. #$$@. Self-&are for independent living. *t. :ouisB
Mosby-Eear 3ook, 6n.
Unit Pendidikan Khas. #$$2. Surat Pekeliling Pendidikan Khas 6727-6776. Kuala
:umpurB Kementerian Pendidikan Malaysia.