PENGGREDAN BIJI KOKO KERING

Raize Shah Hussain

PROJEK STDF - CABI ICCO : LATIHAN FASILITATOR
PPPK Jengka, Pahang, Malaysia, 16-20 Jun 2014


www.koko.gov.my
Berdasarkan kepada Peraturan Lembaga Koko Malaysia
2012 - Peraturan 20.(1) :

Tiada biji koko kering atau keluaran separa siap boleh
dibeli, dijual, dieksport atau diimport melainkan jika ia
telah digred mengikut cara sebagaimana yang
ditentukan oleh Lembaga.

PENGENALAN
www.koko.gov.my
Untuk mengawal kualiti biji koko kering dari Malaysia
dengan sistem penggredan dan pensijilan kualiti
sedia ada bagi memastikan kualiti biji koko kering
yang dikeluarkan oleh negara terjamin

Untuk meningkatkan kualiti biji koko kering Malaysia
bagi menggalakkan penerimaan dan mendapatkan
harga yang lebih baik di pasaran dunia

Untuk melaksanakan prosedur sistematik dalam
penggreddan biji koko kering dan pensijilan dan
membasmi perbezaan kualiti diantara konsaimen
koko dan kualiti asal pengeluaran koko
OBJEKTIF
www.koko.gov.my
KEPERLUAN KUALITI

(MALAYSIAN STANDARD MS 293:2005)
SPESIFIKASI UNTUK PENGREDDAN
www.koko.gov.my
www.koko.gov.my

Standard Pengreddan biji koko kering ini
menerangkan syarat-syarat penggredan biji koko
kering dan menerangkan kaedah ujian untuk
menentukan kiraan biji, ujian belahan biji koko kering
dan kaedah penentuan kandungan kelembapan dan
penentuan kandungan sampah
SKOP
www.koko.gov.my
I. Biji koko kering adalah dari buah koko yang matang,
cukup fermentasi, bebas dari bau asap dan bau asing
dan bebas dari sebarang pencampuran.
II. Cukup kering dengan kandungan kelembapan kurang
dari 7.50%
III. Keseragaman saiz diantara biji koko kering yang
memuaskan
IV. Bebas dari biji melekat dan biji berkembar
V. Mempunyai kandungan sampah kurang dari 2%
VI. Bebas dari serangga termasuk anai-anai
VII. Bebas dari benda asing

KEPERLUAN DAN PARAMETER KUALITI
www.koko.gov.my
Parameter Standard
Buah Koko Masak & Matang
Fermentasi Diperam secukupnya
Bau Asap(Smoky)/Bau Asing Bebas
Pencampuran Bebas
Kandungan kelembapan 7.5%
Saiz biji koko kering Saiz biji Seragam
KEPERLUAN KUALITI
www.koko.gov.my
Parameter Standard
Biji Melekat (Bean Cluster) Bebas
Biji Berkembar Tiada
Kandungan Sampah < 2.0%
Serangan Serangga Bebas
Bendasing Bebas
KEPERLUAN KUALITI
www.koko.gov.my
SPESIFIKASI GRED BIJI KOKO KERING
Standard
Malaysian
Cocoa
(Gred SMC)
Kiraan Biji
(100g)
Kulat
(% max.)
Slati
(%max.)
Serangan
serangga dan
biji bercambah
(%max.)
SMC 1 <100 < 3% < 3% < 2.5%
SMC 2 >100 < 110 < 3% < 3% < 2.5%
SMC 3 >110 < 120 < 3% < 3% < 2.5%
NOTA

1. SMC menunjukan Standard Malaysian Cocoa (SMC)
2. Semua peratusan dalam spesifikasi gred adalah dibuat dalam pengiraan.
Peratusan dalam kotak akhir diambilkira secara kedua-duanya
www.koko.gov.my
Definisi-Definisi
www.koko.gov.my
BIJI KOKO KERING (Cocoa Bean) :
Biji penuh Theobroma cacao L. yang
difermentasikan dan dikeringkan


www.koko.gov.my
Pencampuran

Pencampuran biji koko yang tidak mematuhi kaedah
penetapan gred yang menjejaskan kualiti, rasa atau
saiz






www.koko.gov.my
Biji Pecah (Broken Beans) :
Biji koko kering yang serpihannya hilang dan
kehilangan serpihan itu adalah kurang separuh
daripada keseluruhan biji penuh



www.koko.gov.my
Biji Berkulat (Mouldy bean)

Terdapat kulat di bahagian dalam biji koko yang
dapat dilihat dengan mata kasar.


www.koko.gov.my
Serangan Serangga
(Insect damaged bean) :

Biji koko yang mana dikesan terdapat kerosakan
di dalam bahagian biji koko tersebut akibat diserang
serangga yang dapat dilihat dengan mata kasar
disebabkan oleh pembiakan anai-anai pada apa jua
peringkat koko kering itu.
www.koko.gov.my
Biji Slati (Slaty bean):

Separuh atau lebih permukaan keratan biji koko
berwarna slaty, ungu kekelabuan dan biji koko ini
tidak diperam

www.koko.gov.my
Biji difermentasi (Fermented bean) :
Kotiledon biji koko yang mempunyai warna diantara
separuh ungu dan separuh coklat ke coklat penuh
www.koko.gov.my
Biji Melekat (Bean cluster)

Terdapat tiga atau lebih biji koko yang melekat antara
satu sama lain
www.koko.gov.my
Biji berkembar (Double bean)

Dua biji koko yang melekat dan tidak dapat
dipisahkan dengan tangan
www.koko.gov.my
Biji Bercambah (Germinated bean)

Biji koko yang dimana kulit telah berlubang atau
pecah kerana pertumbuhan benih didalamnya







www.koko.gov.my
Biji Leper (Flat bean)

Biji koko kering dengan kotiledon yang terlalu nipis
untuk dibelah bagi menampakkan permukaan
kotiledon yang penuh.









www.koko.gov.my
Biji Bau Asap (Smoky bean)

Biji koko yang mempunyai bau asap








www.koko.gov.my
Serpihan Biji (Fragment)

Serpihan atau pecahan daripada biji koko yang
sama atau kurang daripada setengah biji koko
penuh/asalnya







www.koko.gov.my
Sampah (Waste)

Merangkumi biji leper, serpihan biji, kulit, plasenta
kering dan musilaj (pulp) yang kering.
www.koko.gov.my
Bendasing (Foreign Matters)
Sebarang bahan dan benda selain dari biji koko dan
sampah

www.koko.gov.my
Kaedah Menentukan
Gred Biji Koko Kering
www.koko.gov.my
Sampel yang diambil adalah dari 30% jumlah bilangan
beg dan dipilih secara rawak berdasarkan bilangan guni.
(Bebas dari perkara bau asap, biji melekat)

Peralatan

Alat probing dari logam yang tidak berkarat
Beg plastik lutsinar
Alat Penyukuan
PENGAMBILAN SAMPEL
www.koko.gov.my
Cocoa probing (sample)
www.koko.gov.my
PROBE :
Mengambil sampel biji koko
kering dengan mencucuk
pada 3 tempat yang
berbeza.
PERALATAN KUALITI
www.koko.gov.my
www.koko.gov.my
Memeriksa kehadiran serangga hidup

Tujuan bagi memeriksa
kehadiran serangga hidup
sewaktu proses pengambilan
sampel untuk dinasihatkan
bagi melaksanakan fumigasi
PENENTUAN GRED
(Pemeriksaan Awal)
www.koko.gov.my
Menentukan bau asing

Untuk memastikan tiada
bau asing dalam sampel
yang diambil seperti bau
asap dsb.
PENENTUAN GRED
(Pemeriksaan Awal)
www.koko.gov.my
Memeriksa biji koko kering

Untuk memeriksa keadaan fizikal biji koko kering seperti
keseragaman biji, warna dan lain-lain keadaan fizikal
yang asas
www.koko.gov.my
PERALATAN KUALITI
ALAT PENYUKUAN :
Untuk mengecilkan kuantiti
sampel sebelum penggredan
biji koko kering (4 sukuan)
www.koko.gov.my
4 Sukuan -

Rujukan
Audit
Pengeksport
Analisa Gred
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
11 12
1
+
4
5
+
8
PENENTUAN GRED
www.koko.gov.my
www.koko.gov.my
Kaedah Menentukan
Gred Biji Koko Kering
www.koko.gov.my

% Sampah =

Berat sampel [Berat biji penuh + pecah + berkembar] x 100
Berat sampel
MENENTUKAN KANDUNGAN
SAMPAH

www.koko.gov.my

Alat timbang Digital

Untuk menimbang berat biji penuh,
sampah, biji pecah, biji leper dsb

www.koko.gov.my

Langkah

1. Sampel Biji Koko Kering







2. Ambil Berat Setiap Sukuan
(S
1
) = (W)

S
1
S
2
S
3
S
4
W
www.koko.gov.my


Sampah
Biji Pecah
Biji Penuh
Biji Berkembar
3. Asingkan biji penuh, biji pecah, sampah dan biji
berkembar
www.koko.gov.my
W1
4. Timbang - (W1)











Timbang Biji Penuh
Timbang Biji Pecah
Timbang Biji Berkembar
www.koko.gov.my

Peratusan Kandungan Sampah :


= W - W1 x 100
W

W = Berat Sampel (gm)
W1 = Berat biji penuh, biji pecah dan
biji berkembar (gm)
www.koko.gov.my


Contoh : % SAMPAH

S1

= ( 317 312) gm x 100

317 gm

= 1.60 %

Ulang langkah yang sama bagi sukuan berikutnya

www.koko.gov.my


Contoh : PURATA KANDUNGAN
SAMPAH
Purata % Sampah = S1 + S2 + S3 + S4
4

= 1.8 + 1.8 + 2.2 + 2.2

4

= 2.00%

www.koko.gov.my
MENGUKUR KANDUNGAN
KELEMBAPAN


% Kelembapan =

Bacaan kelembapan bagi keempat-empat sukuan

4
www.koko.gov.my

Pengisar
(Blender)
Alat untuk mengisar
biji koko kering sehingga
menjadi serbuk bagi
mengukur tahap
kelembapan biji koko
kering
www.koko.gov.my
49

Moisture Meter

Alat bagi mengukur dan
mendapatkan kandungan
kelembapan biji koko
kering
www.koko.gov.my
Ambil 4 bacaan
kelembapan daripada
moisture meter dan
dapatkan bacaan purata
www.koko.gov.my

Langkah


Ambil sampel satu sukuan

Kisar biji koko kering (40 biji)

Ambil kisaran biji koko dan
letak di dalam moisture meter

Ulang proses yang sama bagi sukuan berikutnya



www.koko.gov.my

Bacaan Purata Ujian Kelembapan :

% Kelembapan = Bacaan 4 MC

Bilangan Bacaan


Contoh

= 7.0 + 7.0 + 7.0 + 7.0

4

= 7.0 %
www.koko.gov.my

Menentukan kiraan biji koko kering dalam 100gm

BC/100gm = Bilangan biji penuh x 100

Berat biji penuh
MENENTUKAN KIRAAN BIJI
www.koko.gov.my

Langkah

1. Ambil berat sampel

2. Asingkan biji penuh

3. Kira bilangan biji penuh

4. Ambil berat biji penuh bagi setiap sukuan


S
1
S
2
S
3
S
4
www.koko.gov.my


Contoh : Kiraan biji
S1 = 243 biji x 100gm

238 gm


= 102 .biji/100gm


Ulangi proses yang sama bagi sukuan
berikutnya
www.koko.gov.my


Contoh : Purata Kiraan Biji/100gm
= S1 + S2 + S3 + S4
4

= 100 + 100 + 100 + 100

4

= 100 biji/100gm

www.koko.gov.my
I. Sampel daripada biji penuh digunakan bagi membuat
ujian belahan
II. Sampel ujian belahan diambil daripada sukuan yang
mempunyai bilangan biji yang tertinggi
III. Bagi menentukan peratus parameter

a) Biji berkulat (Mouldy bean)
b) Biji Slati (Slaty Bean)
c) Serangan serangga dan biji bercambah
d) Mengenal pasti tahap fermentasi

UJIAN BELAHAN
www.koko.gov.my
P1 : Biji koko dibelah dua secara mendatar dari tengah bagi
menampakkan permukaan kotiledon biji koko kering

P2 : Periksa kedua-dua permukaan tadi, di tempat
bercahaya atau lampu bagi mengenal pasti tahap
kecacatan yang ada serta tahap fermentasi

P3 : Asingkan dan kira biji koko yang dibelah yang
mempunyai kecacatan mengikut susunan kecacatan
Cth - biji berkulat, slati, serangan seranga &
biji bercambah.
Bagi biji yang mempunyai kecacatan lebih daripada 1,
ianya dikira mengikut tahap kecacatan yang utama.
UJIAN BELAHAN (PROSEDUR)
www.koko.gov.my
% Biji Berkulat = Bilangan biji berkulat x 100
Bilangan biji dibelah

% Biji Slati = Bilangan biji Slati x 100
Bilangan biji dibelah

% Biji Serangga = Bilangan biji Serangga x 100
Bilangan biji dibelah

% Biji Bercambah = Bilangan biji Bercambah x 100
Bilangan biji dibelah

MENENTUKAN PERATUS
KECACATAN

www.koko.gov.my

% Coklat penuh = Bilangan Coklat Penuh x 100

Bilangan biji yang dibelah

% Ungu/Coklat = Bilangan Ungu/Coklat x 100

Bilangan biji yang dibelah

% Ungu Penuh = Bilangan Ungu Penuh x 100

Bilangan biji yang dibelah

TAHAP FERMENTASI
www.koko.gov.my
61

Secateur
Untuk membelah
biji koko sehingga
menampakkan
kotiledon

www.koko.gov.my





Langkah

Ambil sukuan yang
mempunyai bilangan
biji yang tertinggi

Belah biji koko dan sehingga menampakkan
permukaan kotiledon.
www.koko.gov.my






Pamerkan semua permukaan biji yang dibelah dan
kira bilangan biji yang cacat dan tahap pemeraman
www.koko.gov.my

Susunan Kecacatan :
www.koko.gov.my
Papan Ujian
Belahan
(Cut Test Board)
Untuk meletak dan
mempamerkan bilangan
biji yang dibelah mengikut
tahap kerosakan/
kecacatan serta tahap
fermentasi
www.koko.gov.my


Tahap Fermentasi Kategori
> 60% daripada biji yang dibelah
ialah coklat
Baik
45%-60% daripada biji yang
dibelah ialah coklat
Sederhana
< 45% daripada biji yang dibelah Kurang baik
TAHAP FERMENTASI BIJI KOKO KERING
(MS 293 : 2005)
www.koko.gov.my
KEPUTUSAN PENGGREDAN
www.koko.gov.my
xie-xie
zikomo
stuh-tee
terima kasih
cm n c
urakoze
merci
thank you
ke itumetse
dhanyawaad
mersi
efharist
salamat
asante sana
Assalamualikum
tak

kiitos
danke

grazie


gracias

teekkr ederim

faleminderit
www.koko.gov.my
TERIMA KASIH.
www.koko.gov.my