x
y
Satuan Operasi-Ekstraksi(IKS)
x
K
Yf
L
H
1.
Persamaan kesetimbangan
x = f(y) x = Ky
2.
Neraca Massa
H Yf + L Xf = Hy + Lx
Dengan asumsi
Tidak ada bahan terlarut dalam fase ringan/pelarut umpan
L dan H adalah konstan
x = Ky linier
L
L
x y
Ky
H
H
y (1 E )
Yf y
Yf
Yf
1 E
x K.y
KL
H
K .Y f
1 E
dimana,
E
L
H
K
= faktor ekstraksi
= volume pelarut
= volume umpan
= koefisien partisi
Yf y
yf
y
1
yf
yf
1
(1 E )
1
yf
(1 E )
E
1 E
y5
Satuan Operasi-Ekstraksi(IKS)
S2
y5
S3
y5
F1x
E1
S
F
E
R
R1
x1
1
y1
R2
x2
2
E2
y2
R3
x3
3
E3
y3
L1Xn
L1X2
L1Xn-1
n
H1yn+1
n1
H1yn
L1X0 = 0
L1X1
2
H1y3
1
H1y2
H1y1
1. Persamaan Kesetimbangan
xn = Kyn
2. Neraca Massa
HYn+1 + LXn 1 = HYn + LXn
L
xn
Tahap ke-n
H
yn+1
L
xn-1
H
yn
Tahap ke-1 :
y2 = (1+E)y1
Tahap ke-2 :
y3 = (1+E)y2 Ey1
= (1 + E + E2)y1
Tahap ke-n
E n 1 1
y1
E 1
y n 1
P 1
E 1
n 1
E 1
E n1 1 ( E 1)
E n1 1
E ( E n 1)
P
E n1 1
Contoh Soal :
1. 10000 L kaldu fermentasi mengandung 20 g/L novobiocin
dicampur dengan 500 L butyl asetat pada pH 7.0 dan dibiarkan
memisah dalam dekanter. Jika koefisien partisi untuk novobiocin
pada pH ini = 100, hitunglah konsentrasi antibiotik pada masingmasing fase, dan fraksi yang terekstraksi.
Satuan Operasi-Ekstraksi(IKS)
Jawab :
L
xf
L
x
H
yf
H
y
H
yf
L
K
= 10000 L
= 20 g/L
= 500 L
=100
Ditanya : a. y =?
b. x =?
c. Fraksi terekstraksi (P) = ?
Jawab :
a.
H . y f L.x f H . y L.x
(10000 20) (500 0) 10000 y 500 x
x
K
x Ky
y
100 y
200000 10000 y 50000 y
200000
y
3.33 g
l
60000
Cara Ringkas
yf
1 E
K .L 100 500
E
5
H
10000
20
y
3.33 g
l
1 5
b.
x
x K . y 100 3.33 g
333.3 g
l
l
y
K
atau
x
c.
K.y f
1 E
yf y
yf
100 20
333.33 g
l
6
20 3.33
0.8333
20
83.33 %
atau
P
2.
L.x
0.83
H .y f
Satuan Operasi-Ekstraksi(IKS)
Jawab :
yf = 260 mg/L
K = 57
H = 450 L/jam
L = 37 L/jam
P = 99 %
n = ??
E ( E n 1)
0.99
E n 1 1
K .L
57 37
E
4.68674
H
450
4.6867 n1 4.6867
0.99
4.6867 n 1 1
4.6867 n 1 4.6867 0.99 ( 4.6867 n1 1)
P
log 369.67
3.8276
log 4.6867
n 2.8276 3
Satuan Operasi-Ekstraksi(IKS)