Anda di halaman 1dari 5

Offia Melda Permata Hartamto

XII MIA 6/18

merasuk ke dalam sanubari,


TEMBANG KINANTHI
melenyapkan nafsu pribadi,
83
Agar menjadi (manusia) utama.
Mangka kanthining tumuwuh,
85
Salami mung awas eling,
Pangasahe sepi samun,
Eling lukitaning alam,
Aywa esah ing salami,
Dadi wiryaning dumadi,
Samangsa wis kawistara,
Supadi nir ing sangsaya,
Lalandhepe mingis mingis,
Yeku pangreksaning urip.
Pasah wukir reksamuka,
Padahal bekal hidup,
Kekes srabedaning budi.
selamanya waspada dan ingat,
Mengasahnya di alam sepi (semedi),
Ingat akan pertanda yang ada
Jangan berhenti selamanya,
di alam ini,
Apabila sudah kelihatan,
Menjadi kekuatannya asal-usul, supaya
tajamnya luar biasa,
lepas dari sengsara.
mampu mengiris gunung penghalang,
Begitulah memelihara hidup.
Lenyap semua penghalang budi.
84
86
Marma den taberi kulup,
Dene awas tegesipun,
Anglung lantiping ati,
Weruh warananing urip,
Rina wengi den anedya,
Miwah wisesaning tunggal,
Pandak panduking pambudi,
Kang atunggil rina wengi,
Bengkas kahardaning driya,
Kang mukitan ing sakarsa,
Supaya dadya utami.`
Gumelar ngalam sakalir.
Maka rajinlah anak-anakku,
Awas itu artinya,
Belajar menajamkan hati,
tahu penghalang kehidupan,
Siang malam berusaha,
Offia Melda Permata Hartamto
XII MIA 6/18

serta kekuasaan yang tunggal, Itulah caranya berhasil,

yang bersatu siang malam, Kurangilah sedikit demi sedikit godaan


hawa nafsu,
Yang mengabulkan segala kehendak,
Latihlah agar terlatih.
terhampar alam semesta.
89
87
Aywa mematuh nalutuh,
Aywa sembrana ing kalbu,
Tanpa tuwas tanpa kasil,
Wawasen wuwus sireki,
Kasalibuk ing srabeda,
Ing kono yekti karasa,
Marma dipun ngati-ati,
Dudu ucape pribadi,
Urip keh rencananira,
Marma den sembadeng sedya,
Sambekala den kaliling.
Wewesen praptaning uwis.
Jangan terbiasa berbuat aib,
Hati jangan lengah,
Tiada guna tiada hasil,
Waspadailah kata-katamu,
terjerat oleh aral,
Di situ tentu terasa,
Maka berhati-hatilah,
bukan ucapan pribadi,
Hidup ini banyak rintangan,
Maka tanggungjawablah, perhatikan
semuanya sampai tuntas. Godaan harus dicermati.

88 90

Sirnakna semanging kalbu, Umpamane wong lumaku,

Den waspada ing pangeksi, Marga gawat den liwati,

Yeku dalaning kasidan, Lamun kurang ing pangarah,

Sinuda saka sethithik, Sayekti karendhet ing ri.

Pamothahing nafsu hawa, Apese kasandhung padhas,

Linalantih mamrih titih. Babak bundhas anemahi.

Sirnakan keraguan hati, Seumpama orang berjalan,

waspadalah terhadap pandanganmu, Jalan berbahaya dilalui,


Offia Melda Permata Hartamto
XII MIA 6/18

Apabila kurang perhitungan, Muluk-muluk bicaranya seperti wali,

Tentulah tertusuk duri, Berkali-kali tak terbukti,

celakanya terantuk batu, merasa diri pandita istimewa,

Akhirnya penuh luka. Kelebihannya tak ada,

91 Semua bukti sepi.

Lumrah bae yen kadyeku, 93

Atetamba yen wus bucik, Kawruhe mung ana wuwus,

Duweya kawruh sabodhag, Wuwuse gumaib gaib,

Yen tan nartani ing kapti, Kasliring thithik tan kena,

Dadi kawruhe kinarya, Mancereng alise gathik,

Ngupaya kasil lan melik. Apa pandhita antiga,

Lumrahnya jika seperti itu, Kang mangkono iku kaki,

Berobat setelah terluka, Ilmunya sebatas mulut,

Biarpun punya ilmu segudang, Kata-katanya di gaib-gaibkan,

bila tak sesuai tujuannya, Dibantah sedikit saja tidak mau, mata
membelalak alisnya menjadi satu,
ilmunya hanya dipakai mencari nafkah
dan pamrih. Apakah yang seperti itu pandita
palsu,..anakku ?
92
94
Meloke yen arsa muluk,
Mangka ta kang aran laku,
Muluk ujare lir wali,
Lakune ngelmu sejati,
Wola wali nora nyata,
Tan dahwen pati openan,
Anggepe pandhita luwih,
Tan panasten nora jail,
Kaluwihane tan ana,
Tan njurungi ing kahardan,
Kabeh tandha tandha sepi.
Amung eneng mamrih ening.
Baru kelihatan jika keinginannya muluk-
muluk, Padahal yang disebut laku,
Offia Melda Permata Hartamto
XII MIA 6/18

sarat menjalankan ilmu sejati tidak suka Aywa esak aywa serik.
omong kosong dan tidak suka
Walau orang yang mempersoalkan itu,
memanfaatkan hal-hal sepele yang bukan
sudah diketahui ilmunya dangkal,
haknya,
tetapi secara lahir kita mengalah,
Tidak iri hati dan jail,
berkesanlah persuasif,
Tidak melampiaskan hawa nafsu.
Sebaliknya, bersikap tenang agar sekedar menggembirakan hati orang lain.
menggapai keheningan jiwa.
Jangan sakit hati dan dendam.
95
97
Kaunanging budi luhung,
Yeku ilapating wahyu,
Bangkit ajur ajer kaki,
Yen yuwana ing salami,
Yen mangkono bakal cikal,
Marga wimbuh ing nugraha,
Thukul wijining utami,
Saking heb Kang mahasuci,
Nadyan bener kawruhira,
Cinancang pucuking cipta,
Yen ana kang nyulayani.
Nora ucul ucul kaki.
Luhurnya budipekerti,
Begitulah sarat turunnya wahyu,
pandai beradaptasi, anakku !
Bila teguh selamanya,
Demikian itulah awal mula,
dapat bertambah anugrahnya,
tumbuhnya benih keutamaan,
dari sabda Tuhan Mahasuci,
Walaupun benar ilmumu,
terikat di ujung cipta,
bila ada yang mempersoalkan..
tiada terlepas-lepas anakku.
96
98
Tur kang nyulayani iku,
Mangkono ingkang tinamtu,
Wus wruh yen kawruhe nempil,
Tampa nugrahaning Widhi,
Nanging laire angalah,
Marma ta kulup den bisa,
Katingala angemori,
Mbusuki ujaring janmi,
Mung ngenaki tyasing liyan,
Pakoleh lair batinnya,
Offia Melda Permata Hartamto
XII MIA 6/18

Iyeku budi premati. Yekti tuna ing tumitah,

Begitulah yang digariskan, Poma kaestokna kaki.

Untuk mendapat anugrah Tuhan. Tetapi harus giat berupaya, sesuai


kemampuan diri,
Maka dari itu anakku,
Jangan melupakan suri tauladan,
sebisanya, kalian pura-pura menjadi
orang bodoh terhadap perkataan orang Bila tak berbuat demikian itu anakku,
lain,
pasti merugi sebagai manusia.
nyaman lahir batinnya,
Maka lakukanlah anakku !
yakni budi yang baik.

99

Pantes tinulat tinurut,

Laladane mrih utami,

Utama kembanging mulya,

Kamulyan jiwa dhiri,

Ora ta yen ngeplekana,

Lir leluhur nguni-uni.

Pantas menjadi suri tauladan yang ditiru,

Wahana agar hidup mulia,

kemuliaan jiwa raga.

Walaupun tidak persis, seperti nenek


moyang dahulu.

100

Ananging ta kudu kudu,

Sakadarira pribadi,

Aywa tinggal tutuladan,

Lamun tan mangkono kaki,

Anda mungkin juga menyukai