Anda di halaman 1dari 10

SERAT WEDHATAMA PUPUH

KINANTHI
KGPAA MANGKUNAGARA IV

DISUSUN OLEH:
Nama: Azka Emo
No. Absen: 08

KELAS XII IPA 3


SMA NEGERI 4 SEMARANG
TAHUN AJARAN
2021/2022
PADA 1

Mangka kanthining tumuwuh, Padahal bekal/modal orang hidup,

Salami mung awas eling, selamanya waspada dan ingat,

Eling lukitaning alam, Ingat kepada petunjuk/contoh di alam ini.

Dadi wiryaning dumadi, Jadi kekuatan hidup,

Supadi nir ing sangsaya, supaya lepas dari kesengsaraan,

Yeku pangreksaning urip. yaitu cara pemeliharaan hidup

Amanat:

PADA 2

Marma den taberi kulup, Oleh karena itu rajinlah anakku,

Angulah lantiping ati, belajar menajamkan perasaan.

Rina wengi den aneda, Siang malam berusaha,

Pandak-panduking pambudi, berusahalah selalu,

Bengkas kahadaning driya, menghancurkan nafsu pribadi,

Supaya dadya utami. agar menjadi utama.

Amanat:
PADA 3

Pangasahe sepi samun, Cara memperdalam/mempertajam


didalam sepi (semedi),
Aywa esah ing salami,
jangan berhenti selamanya,
Samangsa wis kawistara,
apabila sudah lihat,
Landhepe mingis mingis,
tajamnya luar biasa,
Pasah wukir reksamuka,
dapat untuk mengiris gunung penghalang,
Kekes srabedaning budi.
Lenyap semua penghalangnya budi.

Amanat:

PADA 4

Dene awas tegesipu, Awas itu artinya,

Weruh warananing urip, Tahu penghalang kehidupan

Miwah wisesaning tunggal, Serta kekuasaan yang tunggal,

Kang atunggil rina wengi, Yang Bersatu siang malam,

Kang mukitan ing sarkara, Yang mengabulkan segala kehendak,

Gumelar ngalam sakalir. Terhampar alam semesta

Amanat:
PADA 5

Ayawa sembrana ing kalbu, Hati jangan lengah,

Wawasen wuwus sireki, Waspadailah kata-katamu,

Ing kono yekti karasa, Di situ tentu terasa,

Dudu ucape pribadi, Bukan ucapan pribadi

Marma den sembadeng sedya, Maka tanggungjawablah,

Wewesen praptaning uwis. Perhatikan semuanya sampai tuntas

Amanat:

PADA 6

Sirnakna semanging kalbu, Sirnakan keraguan hati,

Den waspada ing pangeksi, Waspadalah terhadap pandanganmu,

Yeku dalaning dalaning kasidan, Itulah caranya berhasil,

Sinuda saka sathithik, Kurangilah sedikit demi sedikit

Pamotahing nafsu hawa, Permintaan godaan hawa nafsu,

Linantih mamrih titih. Latihlah agar terlatih

Amanat:
PADA 7

Aywa mematuh nalutuh, Jangan terbiasa berbuat aib,

Tanpa tuwas tanpa kasil, Tiada guna tiada hasil,

Kasalibuk ing srabeda, Terjerat oleh rintangan,

Marma dipun ngati ati, Maka berhati-hatilah,

Urip keh rencananira, Hidup ini banyak rinanagn,

Sambekala den kaliling. Godaan harus dicermati.

Amanat:

PADA 8

Upamane wong lumaku, Seumpama orang berjalan,

Marga gawat den liwati, Jalan yang berbahaya dilalui.

Lamun kurang ing pangarah, Apabila kurang perhitungan,

Sayekti karendhet ing ri, Tentulah tertusuk duri,

Apese kasandhung padhas, Paling tidak terantuk batu,

Babak bundhas anemahi. Akhirnya terluka.

Amanat:
PADA 9

Lumrah bae yen kadyaku, Yang demikian itu biasa,

Atetamba yen wus becik, Berobat setelah terluka,

Duweya kawruh sabodhag, Walaupun punya pengetahuan banyak,

Yen tan nartani ing kapti, Apabila tidak ada gunanya,

Dadi kawruhe kinarya, Sehingga pengetahuannya hanya dipakai,

Ngupaya kasil lan melik. Mencari nafkah dan pamrih.

Amanat:

PADA 10

Meloke yen arsa muluk, Baru kelihatan jika keinginannya muluk-


muluk,
Muluk ujare lir wali,
Muluk-muluk bicarany aseperti wali,
Wola wali nora nyata,
Berkali-kali tak terbukti,
Anggepe pandhita luwih,
Menganggap dirinya pandita hebat,
Kaluwihane tan ana,
Kelebihannya tidak ada,
Kabeh tandha-tandha sepi,
Semua bukti sepi.

Amanat:
PADA 11

Kawruhe mung ana wuwus, Pengetahuannya hanya ada didalam


mulut.
Wuwuse gumaib-gaib,
Kata-katanya digaib-gaibkan,
Kasliring thithik tan kena,
Dibantah sedikit saja tidak mau.
Mancereng alise gathik,
Mata membelalak alisnya menjadi satu
Apa pandita antiga, (marah),
Kang mangkono iku kaki. Apa itu pandita palsu,
Yang seperti itu anakku.

Amanat:

PADA 12

Mangka ta kang aran laku, Padahal yang disebut laku (sarat)

Lakune ngelmu sejati, Saratnya menjalankan ilmu sejati,

Tan dahwen pati openan, Tidak iri dan dengki,

Tan panasten nora jail, Tidak mudah marah dan jail,

Tan njurungi ing kahardan, Tidak melampiaskan hawa nafsu.

Amung eneng mamrih ening. Hanyalah diam agar dapat tenang.

Amanat:
PADA 13

Kaunanging budi luhung, Luhurnya budi pekerti,

Bangkit ajer ajur kaki, Pandai bergaul dengan siapapun anakku!

Yen mangkono bakal cikal, Demikian itulah awall mula,

Thukul wijining utami, Tumbuhnya benih keutamaan,

Nadyan bener kawruhira, Walaupun benar ilmumu,

Yen ana kang nyulayani, Bila ada yang mempersoalkan.

Amanat:

PADA 14

Tur kang nyulayani iku, Lebih-lebih yang berbeda pendapat itu,

Wus wruh yen kawruhe nempil, Kita ketahui bukan pengetahuannya


sendiri,
Nanging laire angalah,
Tetapi diluar mengalah,
Katingala angemori
Agar terlihat sesuai.
Mung ngenaki tyasing lisan,
Hanya menyenangkan hati orang lain,
Aywa esak aywa serik.
Jangan sakit hati dan dendam.

Amanat:
PADA 15

Yeku ilapating wahyu, Demikianlah saratnya wahyu,

Yen yuwan ing salami, bila demikian selamanya,

Marga wimbuh ing nugraha, itu jalan menambah pahala,

Saking heb Kang Maha Suci, dari Sabda Tuhan,

Cinancang pucuking cipta, diikat diujung cipta,

Nora ucul-ucul kaki. tidak akan lepas anakku,

Amanat:

PADA 16

Mangkono ingkang tinamtu, Begitulah biasanya,

Tampa nugrahing widhi, Mendapat anugrah Tuhan.

Marma ta kulup den bisa, Oleh karena itu anakku agar kau bisa,

Mbusuki ujaring janmi, Pura-pura menjadi orang bodoh terhada


orang lain,
Pakoleh lair batinnya.
Nyaman lahir batinnya,
Iyeku budi premati
Yakni budi yang baik.

Amanat:
PADA 17

Pantes tinulad tinurut Pantas menjadi tauladan dan diikuti,

Laladane mrih utami, Cara-cara mencapai kebaikan,

Utama kembanging mulya, Itu permulaan dari kemuliaan.

Kamulyaning jiwa dhiri, Kemuliaan jiwa jiwa raga,

Ora ta yen ngeplekana, Walaupun tidak persis,

Lir leluhur nguni uni. Seperti nenek moyang dahulu.

Amanat:

PADA 18

Ananging ta kudu-kudu, Tetapi harus ikhtiar,

Sakadarira pribadi, Sekedarnya saja,

Aywa tinggal tutuladhan, Jangan melupakan tauladan/contoh,

Lamun tan mangkono kaki, Apabila tidak demikian anakku,

Yekti tuna ing tumitah, Itu berarti rugi hidup ini.

Poma kaestokna kaki. Oleh karena itu jalankanlah anakku.

Amanat:

Anda mungkin juga menyukai