SEKOLAH MENENGAH SAINS TELUK INTAN

FOLIO
SAINS TINGKATAN 1
BAB 9 : BUMI

DISEDIAKAN OLEH :

NAMA: MUHAMMAD SHAFIQ UQAIL BIN NAZRI

TINGKATAN: 1 IBNU HAITHAM

9.1 SISTEM DAN STRUKTUR BUMI

SISTEM BUMI TERDIRI DARIPADA EMPAT KOMPENEN YANG UTAMA, IAITU
ATMOSFERA, BIOSFERA, HIDROSFERA DAN GEOSFERA YANG SALING BERHUBUNG
KAIT.

Hidrosfera

Zon air yang merangkumi sungai, tasik, lautan dan juga air yang
terperangkap sebagai ais, di bawah tanah dan wap air dalam atmosfera.

Atmosfera

Zon udara yang meliputi permukaan bumi.

Geosfera

Zon batu dan tanah di atas permukaan bumi.

Biosfera

Zon hidupan yang terdiri daripada beraneka hidupan seperti manusia,

haiwan, tumbuh tumbuhan dan hidupan seni.

STRATIFIKASI ATMOSFERA
LAPISAN ATMOSFERA TERDIRI DARIPADA LIMA LAPISAN YANG MEMPUNYAI
PERANANNYA MASING MASING.

Troposfera
Lapisan tempat benda hidup bernafas, angin bertiup, serta awan.

Lapisan stratosfer

Masalah penipisan ozon berlaku apabila bahan klorofluorokarbon (CFC)

yang dihasilkan oleh racun serangga dan lain lain.

Lapisan mesosfera

Pembakaran dan penghancuran meteorit berlaku di lapisan ini.

Lapisan termosfera

Lapisan ini mempunyai ion ion yang memantulkan gelombang

gelombang radio.

Lapisan eksosfera

Mengandungi gas gas ringan seperti helium dan hidrogen.

STRATIFIKASI DALAM LAUTAN
LAUTAN JUGA BOLEH DIBAHAGIKAN KEPADA ZON ZON YANG BERBEZA, DARIPADA
ZON YANG BOLEH DITEBUS CAHAYA KEPADA ZON YANG LANGSUNG TIDAK BOLEH
DITEMBUSI OLEH CAHAYA ATAU ZON GELAP.

Zon permukaan

Air adalah sangat cetek dan cahaya boleh bergerak menembusinya. Zon
ini membolehkan zon ini sesuai untuk habitat tumbuhan.

Zon tengah malam

Tumbuhan sukar untuk hidup pada kedalaman ini tetapi tahap

kedalaman ini menjadi habitat utuk haiwan laut yang besar.

Zon gelap

Zon ini amat dalam dan tiada cahaya yang boleh menembusinya . oleh
itu, kebanyakan haiwan dalam zon ini mempunyai badan yang berkilau
atau bersinar dalam gelap.

TABURAN AIR DI BUMI

AIR LAUT MENGALAMI PENYEJATAN OLEH SINARAN MATAHARI DAN DIBAWA KE
DARATAN OLEH AWAN SEBELUM TURUN SEMULA KE SUNGAI SEBAGAI
HUJAN.PROSES KITAR AIR INI BERTERUSAN.

LAPISAN BUMI
BUMI DIBAHAGIKAN KEPADA TIGA LAPISAN UTAMA BERDASARKAN SIFAT FIZIKALNYA
IAITU KERAK,MANTEL DAN TERAS.LAPISAN MANTEL TERDIRI DRIPADA KOMPENEN
LITOSFERA,ASTENOSFERA DAN MESOSFERA.

BUMI SATU SATUNYA RUMAH BAGI SEMUA HIDUPAN

BUMI SESUAI UNTUK SEMUA KEHIDUPAN KERANA SUHU BUMI YANG TIDAK TERLALU
PANAS ATAU SEJUK KERANA KEDUDUKAN BUMI YANG TIDAK TERLALU JAUH ATAU
TERLALU DEKAT DENGAN MATAHARI.

Salah satu keistimewaan sifat bumi yang menyebabkan bumi sesuai

untuk semua kehidupan ialah suhu bumi tidak terlalu panas atau sejuk
berbanding dengan planet yang lain.hal ini disebabkan oleh kedudukan
bumi yang berada tidak terlalu dekat dan tidak terlalu jauh dari
matahari. Selain itu, kewujudan air dan oksigen di bumi juga
menyebabkan bumi sesuai untuk semua hidupan.

9.2 BAHAN BUMI

JENIS BATUAN DAN CIRI CIRINYA

1) IGNEUS

Terbentuk daripada mampatan bahan bahan enapan yang dibawa oleh

sungai, glasier, dan angin.

2) SEDIMEN

Terbentuk daripada proses penyejukan dan pembekuan magma atau lava

yang mengalir keluar dari lapisan mantel

3) METAMORFIK

Terbentuk apabila batuan igneus atau batuan sedimen terdedah kepada

tekanan dan suhu yang sangat tinggi.
PROSES PEMBENTUKAN BATUAN
PROSES PEMBENTUKKAN BATUAN BOLEH DITERANGKAN DENGAN KITAR BATUAN DI
DALAM GAMBAR RAJAH.

9.3 PROSES UTAMA BUMI

PERMUKAAN BUMI TERBENTUK MELALUI DUA PROSES,IAITU PROSES EKSOGEN DAN
PROSES ENDOGEN.

CONTOH PROSES EKSOGEN

Proses yang berlaku dipermukaan bumi

Hakisan

Proses penghausan yang dialami oleh

Bumi akibat tindakan agen-agen yang
bergerak seperti air, angin dan ombak.

Angkutan dan pengenapan

Bahan-bahan yang telah diluluhawa atau

terhakis akan dibawa oleh agen-agen
seperti aliran air, angin, ombak dan glasier.
Bahan-bahan ini akan dienapkan apabila
halaju agen menjadi perlahan

Susutan jisim dan susutan darat

Melibatkan pengerakab tanah dari atas

cerun ke bahagian bawah akibat daya
tarikan graviti.

Luluhawa

Merupakan satu proses pemecahan dan

penguraian atau pereputan batuan akibat
perubahan suhu, air, hujan, tindakan fros
dan mikroorganisma.

CONTOH PROSES ENDOGEN

Proses yang berpunca daripada bahagian dalam bumi

Proses olakan mantel

Suhu yang tinggi dalam bahagian mantel

dan teras Bumi menghasilkan arus-arus
perolakan di lapisan astenosfera.

Proses pergerakan kerak bumi(plat teknonit)

Plat-plat ini sentiasa bergerak menyebabkan

proses pertembungan dan pencapahan yang
menghasilkan pelbagai bentuk Bumi serta
hanyutan benua.

Aktiviti magma

Gunung berapi ialah satu lohong dari

dalam kerak Bumi yang membolehkan
magma yang cair dan panas keluar
melaluinya dalam bentuk letusan yang
kuat.

9.4 FENOMENA GEOBENCANA

KESAN PROSEN ENDOGEN IALAH KEJADIAN GEOBENCANA SEPERTI GEMPA BUMI,
TANAH RUNTUH, TSUNAMI, VOLKANISMA DAN LAIN LAIN.

Tanah runtuh Tsunami

Volkanisme Gempa bumi

SAINS DAN TEKNOLOGI UNTUK MENGHADAPI GEOBENCANA

KEMAJUAN DALAM SAINS DAN TEKNOLOGI MEMBOLEHKAN CIPTAAN ALAT YANG
MAMPU MEMBERIKAN AMARAN AWAL TERHADAP KEJADIAN TANAH RUNTUH DAN
TSUNAMI.

Alat untuk mengesan tsunami di malaysia

KESAN GEOBENCANA
GEOBENCANA SEPERTI TSUNAMI DAN GEMPA BUMI BOLEH MENYEBABKAN
KEHILANGAN NYAWA, PENYAKIT, KEBULURAN SERTA KEROSAKKAN HARTA BENDA.

9.5 USIA BUMI

USIA BUMI DIANGGARKAN SEBAGAI 4.5BILLION TAHUN DARIPADA METEORIT YANG
DIPEROLEHI. BUMI TELAH MELALUI PELBAGAI PERINGKAT MASA YANG TELAH
MENGUBAH ATAU MENCORAK BENTUK MUKA BUMI DAN KEHIDUPANNYA. AHLI
GEOLOGI MENETAPKAN TENPAT MASA YANG PANJANG ITU SEBAGAI ERA. SETIAP ERA
PULA DIBAHAGIKAN KEPADA BEBERAPA TEMPOH MASA.

FOSIL
FOSIL BAHAN BUMI YANG TERBENAM DAN TERTIMBUS SEPERTI TUMBUHAN,
HAIWAN DAN SERANGGA, UNTUK JANGKA MASA YANG LAMA.

Contoh fosil

9.6 SUMBER BUMI DAN GEOLOGI GUNAAN

AIR PERMUKAAN DAN AIR BAWAH TANAH.

MINERAL EKONOMI

MINERAL EKONOMI DI BUMI TERDIRI DARIPADA MINERAL BUKAN LOGAM DAN

MINERAL NADIR.CONTAHNYA IALAH BIJIH BESI,BIJIH TIMAH DAN EMAS MANAKALA
MINERAL BUKAN LOGAM IALAH ARANG BATU.

Pembentukan
arang batu
 Pembentukan petroleum dan gas asli

PROSES HIDROTERMA

Pembentukan kolam air panas dan penjanaan tenaga

elektrik daripada hidroterma

KESAN BURUK DARIPADA AKTIVITI MANUSIA

AKTIVITI MANUSIA YANG TIDAK DIRANCANG DENGAN BAIK BOLEH MEMBERIKAN
KESAN BURUK KEPADA SEMUA HIDUPAN DI BUMI.