BAB 1 – PENGENALAN KEPADA 3.

Unit ekonomi Projek Projek

EKONOMI pembangunan pembangunan
Isi rumah/individu Individu yang yang membawa kedua terbaik
1. Definisi ekonomi tinggal di sebuah kebajikan
- Merupakan bidang sains sosial rumah maksimum kepada
Firma Pengeluar barang masyarakat
- Bagaimana manusia
dan perkhidmatan
memperuntukkan sumber
Kerajaan Pihak yang
ekonomi yang terhad memerintah 5. Keluk kemungkinan pengeluaran
- Memenuhi kehendak manusia sebuah negara
yang tidak terhad Maksud: had maksimum gabungan
2. Faktor pengeluaran dua jenis barang yang dapat dihasilkan
4. Masalah ekonomi – oleh sesebuah ekonomi dengan
Jenis Tanah Buruh kekurangan/pilihan/kos lepas menggunakan semua faktor
Maksud Anugerah Tenaga pengeluaran sedia ada dan tingkat
alam manusia Kekurangan
teknologi tertentu.
semula jadi dari segi Individu Pendapatan terhad
mental dan tetapi kehendak Andaian:
fizikal tidak terhad
Ganjaran Sewa Upah Firma Sumber ekonomi a) Mengeluarkan dua jenis
Jumlah Terhad Terhad terhad tetapi barang
Contoh Sumber Pekerja projek tidak terhad b) Tingkat teknologi tetap
alam mahir dan Kerajaan Sumber hasil c) Ekonomi mencapai guna
tidak mahir terhad tetapi tenaga penuh
projek d) Faktor pengeluaran tetap dan
pembangunan terhad
Jenis Modal Usahawan tidak terhad
Maksud Wang dan Individu Contoh:
alatan yang
menggabung- Pilihan Kos lepas
kan faktor Barang yang Nilai barang kedua
pengeluaran memberi kepuasan terbaik
Ganjaran Faedah Untung maksimum
Jumlah Terhad Terhad Projek yang Projek kedua
Contoh Modal Pengusaha membawa untung terbaik
perniagaan bas sekolah maksimum dan
kos minimum
Titik Maksud Jenis Penyelesaian bebas tidak bebas
A Semua faktor pengeluaran Apa Mekanisme pasaran atau membuat membuat
digunakan untuk menghasilkan permintaan masyarakat pilihan pilihan
barang Y sahaja. Berapa Mekanisme atau Contoh Amerika Cuba &
B Sebanyak 800 unit barang X dan permintaan masyarakat Negara Sayrikat & Korea Utara
450 unit barang Y dikeluarkan Bagaimana Intensif buruh atau modal Hong Kong
dengan menggunakan semua Untung maksimum dan
faktor pengeluaran. kos minimum
C Sebanyak 1600 unit barang X Untuk siapa Agihan pendapatan atau Sistem Ekonomi
dan 300 unit barang Y kuasa beli ekonomi Islam
dikeluarkan dengan campuran
menggunakan semua faktor Pemilikan Swasta dan Tuhan
pengeluaran. 7. Ciri-ciri sistem ekonomi fakror kerajaan (Allah)
D Semua faktor pengeluaran pengeluaran
Sistem Sistem Penentu Swasta ikut Swasta ikut
digunakan untuk menghasilkan
ekonomi ekonomi kehendak mekanisme mekanisme
barang X sahaja.
pasaran perancangan pasaran pasaran dan
W Ada pembaziran sumber kerana
bebas pusat manakala ikut syariah
bukan semua faktor pengeluaran
Pemilikan Individu Kerajaan kerajaan manakala
digunakan dengan sepenuhnya.
faktor dan swasta keluarkan kerajaan
Y Ketidakupayaan ekonomi
pengeluar barang keluarkan
mengeluarkan barang X dan Y
an awam. barang
kerana kekurangan sumber
Penentu Pengguna Kerajaan awam
ekonomi.
kehendak bebas menentukan Pembuat Pengguna Pengguna
menentu penggunaan pilihan dan dan
6. Masalah asas ekonomi kan dan pengeluar pengeluar
pengguna pengeluaran bebas bebas
Jenis Maksud an dan membuat membuat
Apa Jenis barang pengeluar pilihan pilihan
Berapa Kuantiti/bilangan/jumlah bebas dengan berdasarkan
barang menentu kawalan syariah
Bagaimana Teknik/kaedah/cara kan aktiviti kerajaan dengan
pengeluaran pengelua kawalan
Untuk siapa Agihan barang/pengguna ran kerajaan
Pembuat Pengguna Pengguna Contoh Malaysia & Arab
pilihan dan dan Negara Thailand
pengeluar pengeluar
 BAB 2 – PASARAN iii). Menunjukkan hubungan 3. Jadual dan keluk penawaran firma:
songsang antara harga dan Harga (RM) Kuantiti
Permintaan kuantiti diminta diminta (unit)
1. Permintaan bermaksud keinginan 5. Permintaan pasaran merujuk 4 50
dan kemampuan individu untuk kuantiti sesuatu barang atau 6 70
perkhidmatan yang diminta oleh 8 90
membeli sesuatu barang atau
perkhidmatan pada tingkat harga semua individu pada tingkat harga
dan jangka masa tertentu. dan jangka masa tertentu.
2. Hukum permintaan: apabila 6. Penentu permintaan terdiri
harga meningkat, kuantiti diminta daripada:
berkurang dan sebaliknya apabila a) Harga barang itu
harga menurun, kuantiti diminta b) Penentu bukan barang itu
bertambah. i) Harag barang lain
3. Jadual dan keluk permintaan ii) Cita rasa
individu: iii) Pendapatan
Harga (RM) Kuantiti iv) Musim Ciri:
diminta (unit) v) Jangkaan harga i) Mencerun ke atas dari kiri
1 6 masa depan ke kanan
2 4 vi) Dasar kerajaa ii) Mempunyai kecerunan
3 2 positif
Penawaran
iii) Menunjukkan hubungan
1. Penawaran bermaksud kuantiti langsung antara harga dan
sesuatu barang atau perkhdmatan kuantiti ditawar
yang ditawar oleh sebuah firma 4. Penawaran pasaran merujuk
pada tingkat harga dan jangka kuantiti sesuatu barang atau
masa tertentu. perkhidmatan yang ditawarkan
2. Hukum penawaran: apabila oleh semua firma dalam pasaran
harga meningkat, kuantiti ditawar pada tingkat harga dan jangka
Ciri: meningkat dan apabila harga masa tertentu.
i). Mencerun ke bawah dari menurun, kuantiti ditawar
kiri ke kanan menurun.
ii). Mempunyai kecerunan
negatif
 5. Penentu penawaran terdiri Keanjalan harga permintaan
daripada:
Keanjalan harga permintaan mengukur
a) Harga faktor pengeluaran
tindak balas perubahan harga ke atas
b) Penentu bukan barang itu
kuantiti diminta sesuatu barang.
i) Harga faktor
pengeluaran Rumus 1
ii) Jangkaan harga 𝑄 −𝑄
𝐸𝑑 = 1𝑄 0 × 100
masa depan 0

iii) Cuaca ÷
𝑃1 − 𝑃0
iv) Tingkat teknologi 𝑃
× 100
0
v) Matlamat
pengeluar
vi) Dasar kerajaan Perubahan kesimbangan Rumus 2
%∆𝑄
Keseimbangan pasaran 𝐸𝑑 =
%∆𝑃

Rumus 3
𝑄1 − 𝑄0 𝑃0
𝐸𝑑 = ×
𝑄0 𝑃1 − 𝑃0

Jenis Anjal
Nilai Lebih daripada satu (𝐸𝑑 > 1)
Maksud %∆Q > %∆P
Tafsir 𝐸𝑑 = 1.5: perubahan harga
sebanyak 1% menyebabkan
perubahan kuantiti diminta
sebanyak 1.5%
 Jenis Tak anjal Hubungan hasil dengan keanjalan harga Rumus 3
Nilai Kurang daripada satu (𝐸𝑑 < permintaan 𝑄1 − 𝑄0 𝑃0
𝐸𝑠 = ×
1) 𝑄0 𝑃1 − 𝑃0
Maksud %∆P > %∆Q  Jumlah hasil = kuantiti × harga
Tafsir 𝐸𝑑 = 0.5%: perubahan harga  Bagi barang yang permintaannya
sebanyak 1% menyebabkan anjal, penurunan harga Jenis Anjal
perubahan kuantiti diminta menyebabkan peningkatan jumlah Nilai Lebih daripada 1 (𝐸𝑠 = 1)
sebanyak 0.5% hasil dan kenaikan harga Maksud %∆Q > %∆P
menyebabkan pengurangan jumlah Tafsir 𝐸𝑠 = 2: perubahan harga
hasil sebanyak 1% menyebabkan
Jenis Keluk kuantiti ditawar sebanyak 2%
 Bagi barang yang permintaannya
Anjal Keluk
tak anjal, penurunan harga
menyebabkan pengurangan jumlah
hasil dan kenaikan harga
menyebabkan peningkatan jumlah
Tak anjal hasil
Keanjalan harga penawaran
Keanjalan harga penawaran mengukur Jenis Tak anjal
tindak balas perubahan harga ke atas Nilai Kurang daripada 1 (𝐸𝑠 < 1)
kuantiti ditawar sesuatu barang. Maksud %∆P > %∆Q
Penentu keanjalan harga permintaan Tafsir 𝐸𝑠 = 0.5%: perubahan harga
Rumus 1 sebanyak 1% menyebabkan
𝑄 −𝑄
 Jenis barangan 𝐸𝑠 = 1𝑄 0 × 100 perubahan kuantiti diminta
0
 Faktor jangka masa sebanyak 0.5%
÷
 Bilangan barang pengganti 𝑃1 − 𝑃0 Keluk
𝑃
× 100
 Nisbah perbelanjaan dengan 0

pendapatan
 Bilangan kegunaan Rumus 2
 Ketagihan %∆𝑄
𝐸𝑠 =
 Ketahanan barang %∆𝑃
Penentu keanjalan harga penawaran 4. Fungsi bank perdagangan ialah: c) Faedah
a) Menerima deposit d) Untung
 Tambahan kos b) Memberi pinjaman e) Dividen
 Corak penggunaan faktor c) Menerima dan membuat f) Bayaran pindah
pengeluaran bayaran 4. Faktor yang mempengaruhi
 Faktor masa d) Perkhidmatan lain tingkat pendapatan individu
 Bilangan firma dalam pasaran 5. Skim perbankan Islam termasuk: termasuk:
a) Wadiah a) Pilihan kerjaya
 Mobility faktor pengeluaran
b) Bai bithaman ajil b) Pilihan pendidikan
 Ketersediaan stok atau iventori c) Mudharabah c) Kemahiran
d) Takjiri d) Keusahawanan
e) Keadaan ekonomi
Pendapatan individu
BAB 3 – WANG, BANK DAN
PENDAPATAN INDIVIDU 1. Sektor ekonomi terdiri daripada:
a) Sektor utama Penggunaan pendapatan individu
Wang dan Bank
b) Sektor kedua
1. Maksud pendapatan boleh guna:
1. Maksud wang: benda yang c) Sektor ketiga
pendapatan sebenar individu yang
diterima umum sebagai alat 2. Faktor pemilihan pekerjaan
boleh dibelanjakan setelah ditolak
perantaraan pertukaran. ialah:
semua potongan wajib.
2. Fungsi wang ialah: a) Upah
2. Jenis potongan wajib terdiri
a) Alat perantaraan b) Minat
daripada:
pertukaran c) Suasana tempat kerja
a) Caruman KWSP
b) Alat tukaran nilai d) Pengalaman dan
b) Caruman PERKESO
c) Alat simpanan nilai kemahiran
c) Zakat
d) Alat bayaran tertunda e) Pengaruh keluarga
d) Cukai pendapatan individu
3. Fungsi bank pusat ialah: f) Faedah sampingan
3. Penggunaan pendapatan boleh
a) Mengeluarkan mata wang g) Jarak
guna merupakan pendapatan yang
b) Mengawal kestabilan nilai h) Kelayakan akademik
digunakan untuk membeli barang
mata wang i) Keadaan ekonomi
tahan lama, barang tidak tahan
c) Jurubank kepada kerajaan j) Prospek pekerjaan
lama, dan perbelanjaan
d) Jurubank kepada bank 3. Jenis pendapatan individu
perkhidmatan. Bakinya adalah
perdagangan termasuk:
tabungan.
e) Mengawal kestabilan a) Sewa
ekonomi b) Upah
 4. Faktor yang mempengaruhi b) bayaran secara kredit 2. Langkah penyediaan belanjawan
corak perbelanjaan pengguna peribadi adalah:
termasuk: Kelebihan Kelemahan
Bantu merancang Dikenakan faedah
a) Pendapatan Mengenali pasti punca pendapatan
perbelanjaan
b) Barang pengganti dan potongan wajib
Bayaran bulanan Mengelakkan
c) Harga
yang kecil sikap boros
d) Cita rasa dan segmen Mampu guna Barang mungkin
pasaran barang yang mahal ditarik balik Mencatat semua perbelanjaan yang
e) Pengiklanan dan Meningkatkan Mungkin hendak dilakukan
pemasaran taraf hidup menangguhkan
5. Kaedah permbayaran pembelian perbelanjaan lain
barang termasuk: Menjana Menyusun perbelanjaan mengikut
a) Bayaran secara tunai pendapatan keutamaan

Kelebihan Kekurangan
Harga murah Masalah 6. Fitur ekonomi dalam pembelian
Mengimbangkan anggaran
kekurangan tunai kredit ialah:
pendapatan boleh guna dan
Perbelanjaan Tidak dilindungi a) Perlu membuat bayaran
berhemah daripada kesan perbelanjaan
pendahuluan
inflasi b) Dikenakan faedah
Diberi diskaun Kurang sesuai 3. Kepentingan belanjawan
c) Dikenakan caj kewangan
untuk barang peribadi ialah:
d) Jumlah yang perlu dibayar
mahal a) Membolehkan individu
= (Harga – wang
Barang menjadi Kurang mendahulukan perkara
pendahuluan) + faedah
hak milik perkhidmatan lepas penting
pengguna jualan Belanjawan peribadi b) Membantu individu
Kaedah bayaran menabung
diterima secara 1. Maksud belanjawan peribadi: c) Membantu menyelaraskan
meluas anggaran perbelanjaan berdasarkan perbelanjaan mengikut
anggaran pendapatan boleh guna pendapatan
untuk tempoh masa tertentu. d) Mengelakkan hutan
e) Mengelakkan kenaikan
harga barang (inflasi)
Strategi simpanan Sekuriti Bebas Rendah 2. Klasifikasi firma:
kerajaan risiko Ikut saiz – firma kecil dan firma
1. Bank perdagangan Hartanah Rendah Rendah besar
2. Bank Islam Logam Serdehana Tinggi Jenis firma – firma swasta dan
3. Bank Simpanan Nasional (BSN) berharga firma awam
4. Lembaga Tabung haji (LTH) FOREX Tinggi Tinggi
5. Unit amanah Industri
6. Koperasi
Jenis Tahap Maksud industri: sekumpulan firma
7. Insurans nyawa
pelaburan kecairan yang mengeluarkan barang atau
8. Syarikat kewangan
peribadi perkhidmatan yang sama
9. Simpanan lain
Simpanan Tinggi
tetap Pengeluaran
Strategi pelaburan
Unit Tinggi Maksud pengeluaran: proses
1. Simpanan di bank amanah mengubah input kepada output
2. Hartanah Saham Serdehana
3. Saham syarikat Input
4. Unit amanah Sekuriti Serdehana
5. Sekuriti pinjaman kerajaan Jenis- jenis input termasuk:
6. Logam berharga Hartanah Rendah Input tetap Input berubah
7. FOREX Logam Rendah Kuantiti tetap Kuantiti berubah
berharga pada sebarang mengikut tingkat
Perbandingan tahap risiko, FOREX Tinggi
pulangan, dan kecairan antara tingkat output output
Wujud walupun Tidak wujud jika
pelbagai jenis pelaburan peribadi
output sifar output sifar
BAB 4 – PENGELUARAN
Jenis Tahap Tahap Wujud dalam Wujud dalam
pelaburan risisko pulangan Firma pengeluaran pengeluaran
peribadi jangka pendek jangka masa
Simpanan Bebas Rendah 1. Maksud firma: unit ekonomi sahaja pendek dan
tetap risiko produktiviti yang merancang dan panjang
Unit Rendah Rendah menggunakan sumber ekonomi Contoh: mesin Contoh: buruh
amanah untuk menghasilkan barang dan
Saham Tinggi Tinggi perkhidmatan
syarikat
Output b) Jangka masa Keluaran marginal (MP)
panjang = perubahan dalam
1. Output yang merupakan barang jumlah keluaran (∆𝑇𝑃) /
- Tempoh
atau perkhidmatan yang dihasilkan perubahan dalam input
pengeluaran di
dalam proses pengeluaran. berubah (∆𝐿)
mana firma
2. Output terdiri daripada:
berupaya  / = bahagi
a) Barang perantaraan –
mengubah semua Kos pengeluaran
barang yang akan
input dalam proses
digunakan dalam proses 1. Kos pengeluaran merupakan
pengeluaran
pengeluaran seterusnya. segala perbelanjaan terhadap input
Contohnya, papan dan Fungsi pengeluaran jangka pendek yang digunakan dalam proses
tepung gandum. pengeluaran
b) Barang akhir - barang 1. Fungsi pengeluaran jangka pendek
menunjukkan hubungan antara 2. Jenis-jenis kos termasuk:
siap yang boleh terus
input berubah dengan output pada a) kos tetap (FC)
digunakan oleh pengguna
suatu tingkat input tetap tertentu. - bayaran untuk
akhir. Contohnya, perabot
2. Rumus: penggunaan input
dan roti.
tetap
Jangka masa pengeluaran Jumlah Jumlah output yang - tidak berubah
keluaran dapat dihasilkan oleh mengikut bilangan
Jangka masa pengeluaran boleh (TP) sejumlah input yang output
dibahagikan kepada dua jenis, iaitu: dimiliki oleh firma
Jumlah keluaran (TP) =
- wujud walaupun
a) Jangka masa pendek Keluaran purata (AP) × output sifar
- Tempoh input berubah (L) - wujud dalam
pengeluaran yang Keluaran Jumlah kuantiti keluaran pengeluaran
melibatkan purata yang dapat dihasilkan jangka pendek
penggunaan input (AP) oleh seunit input berubah sahaja
berubah dalam Keluaran purata (AP) = - contoh: sewa
proses jumlah keluaran (TP) / - rumus: harga
pengeluaran. input berubah (L) input tetap ) ×
Keluaran Perubahan dalam jumlah kuantiti input
marginal keluaran kesan daripada berubah
(MP) perubahan dalam
penggunaan satu unit
input berubah
b) kos berubah (VC) d) jumlah kos (TC) 5. Kos implisit ialah kos yang
- bayaran atas - semua jenis kos sepatutnya dibayar kepada faktor
penggunaan input terlibat dalam kos pengeluaran tetapi diambil kira
berubah pengeluaran dalam kos pengeluaran
- berubah secara - rumus: kos tetap 6. Kos eksplisit ialah kos yang
langsung dengan dan kos berubah dibayar secara nyata oleh firma
perubahan tingkat e) kos purata (AC) dalam proses pengeluaran.
output - kos seunit output Produktiviti dan ekternaliti
- tidak wujud jika - rumus: jumlah kos
output sifar (TC) / jumlah 1. Produktiviti ialah keupayaan
- wujud dalam output (TP) untuk meningkatkan penghasilan
pengeluaran f) kos marginal (MC) output daripada sejumlah input
jangka pendek dan - perubahan dalam yang diberikan.
jangka panjang jumlah kos kesan 2. Kepentingan produktiviti
- contoh: upah daripada termasuk:
buruh perubahan seunit a) Peningkatan output
- rumus: harga input output b) Peningkatan keuntungan
berubah × kuantiti - rumus: perubahan c) Peningkatan upah pekerja
input berubah jumlah kos (∆TC) d) Peningkatan pendapatan Negara
c) kos berubah purata / perubahan dalam e) Peningkatan taraf hidup rakyat
(AVC) jumlah output
- kos berubah seunit (∆TP) 3. Rumus produktivit: output / input
output 4. Faktor yang mempengaruhi
Konsep hasil dan untung
- rumus: kos produktiviti ialah:
berubah (VC) / 1. Hasil ialah nilai penerimaan yang a) Tenaga manusia
jumlah keluaran diperoleh firma daripada jualan b) Sistem dan prosedur
(TP) keluarannya c) Struktur organisasi
2. Rumus: harga (P) × kuantiti jualan d) Gaya kepimpinan
(Q) e) Persekitaran kerja
3. Untung ialah perbezaan antara f) Bahan-bahan
jumlah hasil dengan jumlah kos g) Teknologi
4. Rumus: jumlah hasil – jumlah kos h) Kelengkapan
5. Eksternaliti ialah kos atau faedah
yang tidak diambil kira dalam
pengeluaran dan pengguna sesuatu
barang atau perkhidmatan.
6. Kos sosial ialah kos kepada pihak
ketiga yang tidak termasuk dalam
harga pasaran.
7. Faedah sosial ialah faedah kepada
pihak ketiga selain pengguna dan
pengeluar.