Print Soal 17/10/19 16.

41

Mata Pelajaran : BahasaJawa

Tingkat | Jurusan : XII | semua
Pembuat Soal : Muji Lestari, S.Pd
Satuan Pendidikan : SMKN 1 Purwokerto

A. Soal Pilihan Ganda

1 Tembang Kinanthi saliyane kaserat ing Serat Wulangreh uga kaserat ing Serat Wedhatama.
Panganggit Serat Wedhatama yakuwe ....
A. KGPAA Pakubuwana IV C. KGPAA Mangkunegara E. KGPAA Mangkunegara
IV V
B. D. KGPAA Mangkunegara
KGPAA Pakubuwana VI VI
2 Serat Wedhatama tegese ....
A. tulisan ngenani C. tulisan ngenani ajaran E. tulisan ngenani
piwulangan utama ilmu gaib piwulangan alam gaib
B. tulisan ngenani ajaran D. tulisan ngenani ajaran
sing bener sing kudu dilakoni
3 Tembang macapat mesthi nduweni pathokan utawa paugerane. Sing dimaksud paugeran guru gatra
yakuwe ....
A. cacahe wanda saben C. larikan ing tembang E. cacahe tembang macapat
sagatra macapat saben salagu saka
wiwitan tekan
pungkasan.
B. cacahe larik saben D. tibaning swara ing
sapada pungkasaning gatra
4 Tembang macapat sing nggambarake uriping manungsa lagi seneng-senenge lan apa bae bisa
digayuh/kasembadan yakuwe tembang macapat ....
A. asmarandana C. dhandhanggula E. pangkur
B. gambuh D. durma
5 Urip sansaya tuwa, neng umur sing wis tuwa kiye manungsa wiwit ninggalna bab sing ora apik lan
luwih nggatekna marang akhirat, luwih nyawiji karo sing gawe urip. Katrangan mau kanggo tembang
macapat ....
A. asmarandana C. dhandhanggula E. pangkur
B. gambuh D. durma
6 Gatekake katrangan iki!
(1). Kanggo kasustraan jaman siki
(2). Kanggo ngiringi upacara bendera 17 Agustus
(3). Kanggo lagu ketoprak lan wayang wong
(4). Kanggo pelengkap museum
(5). Kanggo parikan lan dhagelan.
Gunane tembang macapat dideleng saka katrangan ing dhuwur kejaba ing nomer ....
A. (1) lan (2) C. (2) lan (4) E. (1) lan (5)
B. (2) lan (3) D. (3) lan (5)
7 Tembang macapat sing ndhuweni watak seneng, tresna, lan asih kanggo sapadha-padha yakuwe
watake tembang ....
A. maskumambang C. kinanthi E. asmarandana

http://36.66.171.171/candycbt/admin/cetaksoal.php?id=108 Halaman 1 dari 6

Print Soal 17/10/19 16.41

B. mijil D. sinom
8 Gatekake tembang ngisor iki!
Marma den taberi kulup
Angulah lantiping ati
Rina wengi den anedya
.......................................
Bengkas kahardaning driya
Supadya dadya utami
Tetembungan sing trep kanggo njangkepi gatra papat ing tembang macapat kasebut yakuwe ....
A. pandak-pandaking C. pandak-panduk mring E. pandak-panduk mring
sasama waskitha jalmi
B. D. pandak-panduking
pandak-panduk pribadhi pambudi
9 Guru lagu ing gatra loro tembang kinanthi yakuwe tiba swara ....
A. nglegena/a C. wulu/i E. taling-tarung/o
B. suku/u D. taling/e
10 Paugeran tembang kinanthi yakuwe ....
A. 8u, 8i, 8a, 8u, 8a, 8i C. 8u, 8i, 8i, 8u, 8a, 8i E. 8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 8i
B. 8u, 8a, 8a, 8u, 8i, 8i D. 8a, 8i, 8a, 8a, 8a, 8i
11 “Rina wengi den anedya”. Tembung rina ing pethilan tembang kinanthi tegese ....
A. wayah C. kembang E. dina
B. awan D. wulan
12 “Angulah lantiping ati”. Tembung lantip ing pethilan tembang kinanthi kosok balene ....
A. luwih C. kulina E. bodho
B. pinter D. ragu
13 Tembung “angulah” dumadi saka tembung ngulah lan–a. Tembung angulah tegese yakuwe ....
A. ngolah C. eling E. tumindak
B. ngrewangi D. prasaja
14 “marma den taberi kulup” ing pethilan tembang kinanthi ateges ....
A. sregepa anakku C. awan wengi tansah E. dadi manungsa utama
ngupaya
B. sinau nglandhepna ati D. supaya rumasuk
sajroning ati
15 Gatekake tembang ngisor iki!
Mangka kanthining tumuwuh
Salami mung awas eling
Eling lukitaning alam
Dadi wiryaning dumadi
Supadi nir ing sangsaya
Yeku pangreksaning urip
Wos surasane tembang ing tembang nduwur yakuwe ....
A. nglakoni prihatin lan C. aja tumindak kang E. angkara kang ora
ngudi ngelmu supaya sekepenake dhewek dikendhaleni tundhane
dadi utama panguripane amarga urip iku akeh bakal nuwuhake prakara.
pacobane, mula sing
ngati-ati
B. tansah eling lan waspada D. ngelmu kang sejati iku
iku bisa ngendhaleni yen ora meri, ora jail, ora
ngangsa lan mung

http://36.66.171.171/candycbt/admin/cetaksoal.php?id=108 Halaman 2 dari 6

Print Soal 17/10/19 16.41

hawa nepsu anteng ing ati

16 Geguritan dumadi saka tembung gurit sing tegese ....
A. nggawe C. cangkriman E. warta
B. tulisan D. sajak
17 Geguritan kagolong dadi loro yakuwe geguritan gagrag anyar lan geguritan gagrag lawas.
Titikane/ciri-ciri ing geguritan gagrag lawas yakuwe ana tembung ....
A. sun guritan C. sun nyerat E. sun ngrepi
B. sun timbali D. sun gegurit
18 Ing ngisor iki sing kalebu titikane/ciri-cirine geguritan anyar, kejaba ....
A. cacahe gatra nduweni C. tibane swara ora E. mentingna wujud supaya
pathokan. digatekake narik kawigaten
B. cacahe wanda saben D. mentingna pamilihane
sagatra bebas tembung sing mentes
19 Wujud geguritan sing bisa narik kawigaten lan kalebu ing unsur fisik geguritan diarani ....
A. pamiling tembung/diksi C. tema E. tipografi
B. lelawaning basa/gaya D.
bahasa citraan
20 Geguritan sing kadhapuk sekang limang baris saben segatra diarani ....
A. gita trigatra C. gita pancagatra E. gita hastagatra
B. gita caturgatra D. gita sadgatra
21 Gatekake geguritan iki!
Layang Kagem Ibu
Ibu
Saka lemah pangulandaran kene
Anakmu kirim layang
Nyuwun donga pangestu
Bakal methik kembang
Susumping sotya
Bakal lungguh dhampar kencana
Linambaran babut sutra
...
Ukara lemah pangulandaran maksude ....
A. panggonan sing garing C. panggonan ngarep umah E. panggonane ing kene
B. panggonan prantauan D. panggonane kanca
22 Gatekake geguritan iki!
Layang Kagem Ibu
Ibu
Saka lemah pangulandaran kene
Anakmu kirim layang
Nyuwun donga pangestu
Bakal methik kembang
Susumping sotya
Bakal lungguh dhampar kencana
Linambaran babut sutra
...
Ukara sing nudhuhake lelawaning basa/gaya bahasa/majas yakuwe ....
A. saka lemah pangulandara C. nyuwun donga pangestu E. susumping soyta
kene
B. anakmu kirim layang D. bakal methik kembang

http://36.66.171.171/candycbt/admin/cetaksoal.php?id=108 Halaman 3 dari 6

Print Soal 17/10/19 16.41

23 Gatekake geguritan iki!

Layang Kagem Ibu
Ibu
Saka lemah pangulandaran kene
Anakmu kirim layang
Nyuwun donga pangestu
Bakal methik kembang
Susumping sotya
Bakal lungguh dhampar kencana
Linambaran babut sutra
...
Miturut wosing tembang ing dhuwur, tegese ukara bakal lungguh dhampar kencana supaya anak bisa
lenggah kaya ing ....
A. kursi palenggahan C. dhingklik kuning E. palenggahan sing bisa
lendehan
B. palenggahan ratu D. kursi sing empuk
24 Gatekake geguritan iki!
Layang Kagem Ibu
Ibu
Saka lemah pangulandaran kene
Anakmu kirim layang
Nyuwun donga pangestu
Bakal methik kembang
Susumping sotya
Bakal lungguh dhampar kencana
Linambaran babut sutra
Ibu
Kanthi dlancang seta kiyi
Anakmu ngantu rawuhmu
Ngasta sasuwek pangapura
Pinangka nambal kaluputan
Anakmu kang wus kesupen
Sega thiwul sambel korek desa
Dangdangane ibu sewengimuput
Datan sare kanggo aku
Biyen kae
...
Wos surasane paragraf kapindho yakuwe....
A. nyuwun donga pangestu C. ngenteni tekane Ibu ing E. kangen marang Ibu
marang Ibu merga arep adicara mantenan
dolan karo kancane
B. nyuwun donga pangestu D. nyuwun pangapura
marang Ibu merga arep
marang Ibu
mbojo
25 Gatekake geguritan iki!
Tunawisma
Wong kuwi mung wujud ragangan
Begja dene esih kanthilan nyawa
Urip parandene urip-uripan
Ora urip satemene urip
Darbe wewenang padha lan wong liya
Ngetrepi angger-angger sing kawedhar
Wong kuwi mung melu urip
Ing bumine Pangeran
Wong kuwi mung nunut ngiyub

http://36.66.171.171/candycbt/admin/cetaksoal.php?id=108 Halaman 4 dari 6

Print Soal 17/10/19 16.41

Ing langite Pangeran

Oh, dheweke wong sing kabuncang
Kleleran ing pinggir dalan
(Sri Adi Harjono, Panjebar Semangat No. 40-6 Oktober 2018)
Ing ngisor iki, sing dudu gancarane saka geguritan ndhuwur yakuwe ....
A. manungsa iku mung C. Urip sing dudu sejatine, E. Ing langite Gusthi,
wujud ragangan, duwe wewenang sing jebule dheweke kalebu
manungsa nemu padha karo liyane. wong sing disingkirake.
kabegjan, amarga isih Nglakoni apa bae sing Uripe ana ing pinggiran
ana nyawa sing nginthili. tinitah kanthi ora setiti dalan.
Urip sanadyan mung
urip-uripan.
B. urip sing sejatine iku D.
duwe wewenang sing Manungsa mung nunut
beda karo liyane. urip ing bumine Gusthi.
Nglakoni apa bae sing Manungsa mung melu
tinitah kanthi setiti lan nunur ngiyub.
ngati-ati
26 Gatekake geguritan iki!
Kanggo Kanca
Biyen, tanganmu genggem tanganku
Biyen, pundakmu ana kanggo aku nangis
Biyen, guyumu nentremake atiku
Nanging saiki...
Tangan, pundak, guyumu ilang saka uripku
Kanca-kancaku kabeh, bayangna
Apa sejatining kahanansajroning dunya
Yen ora ana welas lan asih
Ora ana uga kekancan tanpa pamrih
Ing sakjroning manah atiku
....
Amanat saka geguritan dhuwur yakuwe ....
A. aja nggawe rekasane C. kudu bisa ngiklahsake E. urip neng dunya kudu
wong liya wong sing ditresnani ana rasa welas asih
marang sapadha-padha
B. aweh pitulungan marang D. kabeh sing disenengi
liyan kanthi pamrih kancane dituruti
27 Gatekake geguritan iki!
Saksuwene sawengi natas ngancani sepining bawana
Swarane jago kluruk padha pamer swara
Minangka pratandha yen bagaskara bakal tumeka
Cahya warna abang rampak-rampak
Pratandha ngajak jalma miwiti makarya
Ngobahake raga
Ngudu rejeki ngluru pangupawijaya
Sakwuse madhep kiblat
Saka pethilan geguritan dhuwur, njlentrehake kahanan wayah ....
A. esuk C. sore E. lingsir
B. awan D. bengi
28 Gatekake geguritan iki!
Saksuwene sawengi natas ngancani sepining bawana
Swarane jago kluruk padha pamer swara
Minangka pratandha yen bagaskara bakal tumeka
Cahya warna abang rampak-rampak

http://36.66.171.171/candycbt/admin/cetaksoal.php?id=108 Halaman 5 dari 6

Print Soal 17/10/19 16.41

Pratandha ngajak jalma miwiti makarya

Ngobahake raga
Ngudu rejeki ngluru pangupawijaya
Sakwuse madhep kiblat
Tembung bagaskara nggadhahi teges ....
A. bawana C. rembulan E. lintang
B. srengenge D. lemah
29 Gatekake geguritan iki!
Gayus
Jenengmu misuwur
Ngungkuli pejabat dhuwur
Kabarmu ngetren, ngluwihi presiden
Bandha donyamu mubra mubru
Ngasi bisa kasembadan apa sing kok luru
Neng tahanan, kanggomu kaya neng swarga
Bisa nglencer mrana-mrene
Pasang aksi mlebu TV
Kaya plesir ing Bali
Lan sadhengah papan sing asri
....
Geguritan nang dhuwur kalebu ....
A. himne C. satire E. balada
B. ode D. romansa
30 Gatekake geguritan iki!
Wis Wanci
Langite sumringah dumilah
Sawise dikumbah udan
Kang sumanak grapyak
Srengenge wis glendheh-glendheh sumeh
Geguritan dhuwur nganggo citraan ....
A. pangganda C. paningal E. pangucap
B. pangrasa D. pangrungu

B. Soal Essai

http://36.66.171.171/candycbt/admin/cetaksoal.php?id=108 Halaman 6 dari 6