PEMERINTAH PROVINSI JAWA TENGAH

DINAS PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN

SEKOLAH MENENGAH ATAS NEGERI
KEBAKKRAMAT
Jalan Nangsri-Kebakkramat, Karanganyar Kode Pos 57762 Telepon 0271-654881
Web : smankebakkramat.sch.id Email : smankebakkramat@gmail.com

PENILAIAN AKHIR SEMESTER GANJIL

TAHUN PELAJARAN 2021/2022
LEMBAR SOAL
Kelas : X MIPA – IIS Hari/ tanggal : Senin, 29 November 2021
Mapel : Bahasa Jawa Waktu : 08.45 – 09.45 WIB

PETUNJUK UMUM
1. Isikan identitas anda ke dalam lembar Jawaban yang tersedia dengan tepat.
2. Tersedia 60 menit untuk mengerjakan paket tes tersebut.
3. Jumlah soal sebanyak 40 butir, pada tiap butir soal terdapat 5 (lima) pilihan jawaban.
4. Periksa dan bacalah soal-soal sebelum Anda menjawabnya.
5. Periksalah jawaban anda sebelum dikumpulkan.
6. Semua soal wajib untuk dijawab.

Pilih salah satu jawaban yang benar dengan cara memberi tanda silang ( X ) pada huruf
a, b, c, d atau e !

1. Pathokan tembang macapat kang ngemot A. Dhandhanggula

pathokan cacahe wanda saben sagatra B. Pangkur
diarani … C. Mijil
A. Guru sastra D. Sinom
B. Guru basa E. Kinanthi
C. Guru lagu 4. Pathokan tembang pangkur yaiku …
D. Guru wilangan A. Gatra : 6, wilangan : 8, 8, 8, 8, 8, 8,
E. Guru gatra lagu : u, i, a, i, a, i,
2. Tibaning swara saben pungkasane gatra B. Gatra : 4, wilangan : 12, 6, 8, 8,
(dhong dhing) diarani… lagu : i, a, i, a
A. Guru swara C. Gatra : 7, wilangan : 8, 11, 8, 7, 12,
B. Guru basa 8, 8, lagu : a, i, u, a, u, a, i
C. Guru lagu D. Gatra : 5, wilangan : 12, 8, 8, 8, 8,
D. Guru wilangan lagu : u, i, u, i, o
E. Guru gatra E. Gatra : 7, wilangan : 8, 11, 8, 7, 12,
3. Tembang macapat kang asale saka 8, 8, lagu : o, i, u, o, u, o, i
tembung mungkur kang ateges nyingkiri 5. Rong tembung utawa luwih kang
hawa nepsu angkara murka. Kang dipikir didadekake siji kanthi nyuda cacah
tansah kepingin wèwèh marang sapadha - wandane nanging ora ngowahi tegese
padha diarani .... tembung diarani….
 A. Tembung Saroja kleru gundhulku mula swarane ora nong…
B. Tembung Garba nong…nong…nanging aduhhh…….
C. Tembung Plutan 8. Sapa paraga utama kang ana ing crita iku?
D. Saloka A. Tukang kenong
E. Bebasan B. Dhalang
6. Panulise tembung ing ngisor iki kang C. Aku
bener yaiku …. D. Sindhen
A. Sethithik E. penonton
B. Dengkul 9. Ana ngendi kedadeyan kuwi dumadi?
C. Kulo A. Omah
D. Sederek B. Panggung
E. Sapanthuk C. Dalan
7. Tembung jalma iku pada karo tembung D. Pasar
…. E. Bale kalurahan
A. Kewan 10. Kapan kedadeyan kuwi dumadi?
B. Tanduran A. Nalika Gara-gara
C. Manungsa B. Nalika Limbukan
D. Wewangunan C. Sore
E. Piranti D. Wengi
E. Parak esuk
Kethuthuk thuthuk kenong 11. Kedadeyan apa kang dadekake crita kuwi
Dening : mas gandung dadi narik kawigaten?
A. Penontone akeh
Nalika malem rasulan ing desaku B. Wayangane gayeng
nanggap wayang. Iku wis dadi adat sabene. C. Tukang kenonge ngantuk
Aku salah sijining bocah sing seneng nonton D. Kethuthuk tabuh kenong
wayang, angger nonton mesti nutug tekan E. Ora entuk nggon kanggo nonton
esuk. Saking akehe penonton, ing wiwitane 12. Crita kasebut ngemot surasa kang ….
wayang aku ora isa lungguh ing sajroning A. Gawe gela
panggung. Nanging bareng wis bubar gara- B. Nyusahake
gara aku isa nonton munggah ing panggung. C. Gawe kaget
Sing daksenengi aku isa lungguh ing cedhak D. Nengsemake
kenong amarga isa sendhen rancakan kenong. E. Gawe tangis
Bareng wis parak esuk ana kedadeyan sing ora 13. Kanggo nyengkuyung amrih becike
bakal daklalekake, embuh merga saka kesele pamaose crita cekak, pamaos isa kanthi
lan ngatuk apa merga wis pirang-pirang dina nggawa wayang, boneka, pusaka, payung,
ketanggap lan kurang turu, tukang kenong lan sapiturute. Kaprigelan iku diarani ….
kuwi sing dithuthuk dudu kenonge nanging
 A. Isa nggunakake piranti kanggo E. Katulis kanthi komplit
mragakake.
B. Crita kanthi ekspresi kanthi jinejer neng Wedhatama
kombinasi suara lan gaya basa kang mrih tan kemba kakembeng ing
narik kawigaten, pambudi
C. Cethaning lafal miturut watak para mangka nadyan tuwa pikun
paragane supaya luwih imajinatif. yen tan mikani rasa
D. Kudu njumbuhake alur crita karo yekti sepi asepa lir sepah samun
kang dicritakake. samangsane pakumpulan
E. Nutup crita kanthi pungkasan kang gonyak-ganyuk nglelingsemi
narik kawigaten. 16. Tembang ing ndhuwur kapethik saka
14. Pangreten babagan sinopsis kaya ing serat....
ngisor iki, kajaba …. A. Wedhatama
A. Tulisan kang ngemot dudutan B. Wulangreh
sawijining crita kang katulis C. Wulangdalem
nggunakake ukara-ukara kang D. Wedhawata
prasaja. E. Wulangsunu
B. Kudu langsung nyritakake babagan 17. Tembung lir padha tegese karo tembung
buku kang dadi klimaks saka alur ing ngisor iki, kajaba....
crita A. Kadya
C. Ora ngrembuk nglambrang kalebu B. Pindha
karakter tokoh apadene latar crita C. Kaya
D. Isa crita babagan panemu pribadi D. Nir
E. Nggunakake basa kang prasaja, E. Laksana
gampang dipahami 18. Werdine gonyak ganyuk nglelingsemi
15. Tata carane nulis sinopsis kaya ing ngisor yaiku ....
iki, kajaba …. A. Sakarepe dhewe mula ngisin-isini
A. Nyathet gagasan utama B. Supaya ora mangu-mangu
B. Nulis ringkesan adhedhasar tumindake
gagasan-gagasan utama C. Mapan ing papan sepi murih
nggunakake ukara kang efektif lan wening atine
narik kawigaten, sabanjure karakit D. Aja tumindak kang singular saka
dadi karangan cekak kang wewaton urip
nggambarake karangan asline. E. Tumindak becik iku minangka
C. Dialog lan monolog tokoh cukup lambang kamulyan
tinulis isi pokoke. 19. “Mira ngajari Ibuke cara gunaake Hp kaya
D. Ringkesan/synopsis ora kena kebo nusu gudel”. Tembung kebo nusu
nyebal saka crita asline. gudel diarani….
 A. Tembung Saroja dianakake, puluhan siswa dinyatakake
B. Tembung Garba pengguna narkoba, amarga asil tes-e
C. Tembung Plutan nuduhake positif ngandhut narkoba.
D. Saloka Saka asil kasebut ndadekake
E. Bebasan keprihatinan tumrap warga pendidikan,
20. Wujud tulisan kang ana sesambungane dene isih ana wae bocah kang durung sadar
karo pambudi dayane penulis kanggo marang bebaya lan akibat nggunakake
menehi peprincen-peprincen saka narkoba, ora mung isa ngrusak awak
sawijining objek (panggonan, manungsa, nanging uga isa urusan karo hukum. Mula
barang, lan sapanunggalane) diarani …. saka iku miturut ngendikane Kepala Dinas
A. Narasi Pendidikan, kegiyatan kaya kasebut bakal
B. Deskripsi dianakake minangka kegiyatan rutin Dinas
C. Eksposisi Pendidikan, supaya aja ana maneh siswa
D. Argumentasi kang lumaku ing dalan sesat.
E. Karangan 21. Sapa kang nggiyarake pawarta ing
dhuwur?
Wilujeng siyang para miyarsa. A. Para miyarsa
Siyang iki, Kemis Pon, surya kaping 29 B. Widaryatmo Adi Supriyanto
Nopember 2012, pinanggih maneh kaliyan C. Kepala Dinas lan Kapolres
kula Widaryatmo Adi Supriyanto, lumantar D. SMA Aldakarejo
radhiyo “SISWA PATULADHAN” SMA E. Para siswa
Aldakarejo, badhe kaandharake pawarta 22. Kapan sidak narkoba ing SMA lan SMK
cekak nanging wigati “SEMPALAN Aldakarejo dianakake?
PRASTAWA WIGATI”. A. Kemis Pon
Rebo paing (28/11), Dinas B. 28 Nopember 2012
Pendidikan bebarengan Polres Aldakarejo, C. 29 Nopember 2012
kang dipangarsani dening Kepala Dinas lan D. Ing wanci siyang
Kapolres nganakake sidak narkoba ing E. Ing wanci surup
SMA lan SMK Kota Aldakarejo. 23. Pawarta ing dhuwur nggunakake ragam
Kegiyatan kasebut kawitan esuk nganti basa apa?
sore. Ing sidak kasebut ditemokake ana A. Ngoko alus
siswa kang nggawa narkoba lan obat- B. Ngoko lugu
obatan terlarang, kayata ganja lan pil C. Krama madya
koplo. Nanging sing akeh gunggunge yaiku D. Krama alus
ganja. Ora mung winates nyidak narkoba, E. Kramantara
petugas uga nganakake tes urin kang 24. ”Panjenengan napa empun nate kesah
ancase supaya ngreteni apa ana siswa kang dateng Surakarta?” Pitakonan iku
kulina nggunakake narkoba. Saka tes kang nggunakake ragam basa apa?
 A. Ngoko alus
B. Ngoko lugu
C. Krama madya
D. Krama alus
E. Kramantara
25. Wacanen!
A. salebeting pawiyatan
B. salebeting pawiwahan
C. salajengipun pawiwahan
D. salebetipun pawiyatan
E. salebete pawiyatan
26. Wacanen!
A. kasukan ingkang tenan
B. kasunyatan ingkang tenan
C. kasunyatan inggih tenan
D. kasunyatan padintenan
E. kasunyatan padhintenan
27. Perangan omah joglo kang
pralambang luruhe pribadi Jawa kang
tansah tinarbuka lan mentingake
karukunan lan kekadangan yaiku ….
A. Teras utawa Pendhapa
B. Pringgitan
C. Dalem Agung
D. Krobongan/senthong
E. Gandhok atau Pawon/pekiwan
28. Ruwangan kang kerep digunakake kanggo
nggelar wayang kulit utawa upacara
tradhisional liyane diarani ….
A. Teras utawa Pendhapa
B. Pringgitan
C. Dalem Agung
D. Krobongan/senthong
E. Gandhok atau Pawon/pekiwan
29. Papane ana ing mburi dhewe. Fungsine
kanggo masak lan kamar mandi. Sanajan
katon prasaja, nanging perangan iki uga
minangka perangan kang asipat pribadi lan
duwe nilai luhur, yaiku ….
A. Teras utawa Pendhapa
B. Pringgitan
C. Dalem Agung
D. Krobongan/senthong
E. Gandhok atau Pawon/pekiwan
30. Ruwangan kang nuduhake manawa
manungsa iku tansah eling marang Gusti
kang paring kanugrahan yaiku ….
A. Teras utawa Pendhapa
B. Pringgitan
C. Dalem Agung
D. Krobongan/senthong
E. Gandhok atau Pawon/pekiwan
31. Wacanen!
aweh A. Tamu sedhahan ingkang dhahat
kinurmatan.
B. Tamu undhangan ingkang winantu
ing kabagyan.
C. Tamu sekaliyan ingkang kinurmatan.
D. Tamu sinedhahan ingkang
kinabekten.
E. Tamu undhangan ingkang dhahat
kinurmatan.
32. Wacanen!
A. Kanthi cabar narima
B. Kanti sabar narima
C. Kandhi sabar narima
D. Kanthi sabar narema
E. Kanthi sabar narima
Tari Dolalak kalebu dolanan bocah
kang bisa tinemu ing kabupaten Purworejo.
 Dolalak saka tembung ‘do’ lan ‘la’, Ing 35. Ing jaman kunane dolalak diparagakake
jaman kunane karepe joget iki kairing nggunakake apa?
mung rong titi laras do lan la. Saiki tarian A. Alat music modern
iki kaiiring alat music modern. Kayata B. Keyboard, lan lagu-lagune kang
keyboard, lan lagu-lagune saiki luwih variatif
variatif. Penari Dolalak ing jaman kunane C. Sragam ireng lan clana cekak, kaya
dipragakake wong lanang kanthi sragam adate bocah
ireng lan clana cekak, kaya adate bocah. D. Sragam sing variasi
Saiki sing joget ora mung wong E. Joged kanthi tingkah kang aneh-
lanang ananging uga ana para remaja putri aneh
kanthi sragam sing variasi. Para penari isa 36. Pawarta duwe titenan (ciri-ciri) kaya
ndadi (kesurupan) kanthi tingkah sing kasebut ing ngisor iki, kajaba……..
aneh-aneh. Tarian dolalak kalebu tarian A. Tinemu ing akal (penalaran logis)
pergaulan remaja. Sing duweni karep B. Informasi pepak kang jumbuh karo
mupuk rasa solidaritas lan paseduluran. rumus 5w + 1h
Mula Dolalak wajib dilesterekake lan C. Struktur basa trep
dikembangake amarga ngandhut nilai-nilai D. Diksi kang digunakake ambigu
kaarifan lokal kang ana ing tlatah E. Narik kawigaten
Purworejo. 37. Perangan pawarta kaya kang kaandharake
Kapethik saking : panaliten dosen Unnes ing ngisor iki, kajaba………..
33. Tari Dolalak kuwi kesenian asli saka A. Headline (judul/irah-irahan)
ngendi …. B. Deadline
A. Semarang C. Lead (teras pawarta)
B. Rembang D. 5w+1H
C. Purworejo E. Body (tubuh/surasane pawarta)
D. Yogyakarta 38. Nilai kang ana sesambungane karo
E. Surakarta tumindak becik lan ala kang minangka
34. Apa kang bisa kapethik saka kesenian dhasar panguripan manungsa lan
Dolalak iku? masarakat iku diarani nilai apa?
A. Bisa mupuk semangat paseduluran A. Sosial
lan solidaritas B. Budaya
B. Ndadekake pasulayan ana sajroning C. Religius
bebarayan D. Moral
C. Nuwuhake rasa egois kedaerahan E. Pendhidhikan
D. Nuwuhake rasa pengen menange 39. Crita kasebut dumadi ana ing pinggir kali
dhewe kang gedhe iline. Ing kono katon akeh
E. Nuwuhake rasa panalangsa uwuh lan barang-barang kang isa
ndadekake tekane lelara tumrap kang
 manggon ing sakiwa tengene. Perangan iki diandharake, nanging kala mangsane ora
kamot ing unsur intrinsik crita perangan... kawetu kanthi walaka, nanging sinandhi
A. Alur ing pitutur-pituture. Perangan iki kalebu
B. Amanat/pitutur unsur intrinsik crita ing babagan...
C. Setting/latar A. Tokoh
D. Penokohan B. Watak tokoh
E. skenario C. Latar
40. Dhalang nalika nglakokake crita wayang D. Alur
mesthi duwe ancas kang pengin E. Pesen/amanat