LEMBAR PENGESAHAN

Judul : Laporan Praktik Kerja Lapangan (PKL) KPHP

Nama Mahasiswa
Nomor Induk Mahasiswa
Telp/Fax/E-mail
Nama Pembibing PKL
Telp/Fax/E-mail
Nama Instansi Tempat PKL
Alamat PKL
Waktu Pelaksanaan Magang
WILAYAH XIII LAKITAN BUKIT COGONG
: Putra Ananda
: D1D016062
: 085337725906 / Putraananda88@yahoo.com
: Richard RP Napitupulu, S.Hut., M.Sc
: 081370059349 / napitupulurich@gmail.com
: KPHP UNIT XIII LAKITAN BUKIT COGONG
: Jl.Tritunggal, Kel.Talang Ubi, Kec. Megang Sakti,
Kab. Musi Rawas, Provinsi Sumatera Selatan, Kode
Pos : 31657, Telp: +62811-73131-42
: 9 Minggu (17 Juni – 17 Agustus 2019)

Jambi, 06 September 2019

Mengetahui,
Pembimbing PKL Mahasiswa,

Richard Napitupulu, S.Hut., M.Sc Putra Ananda

NIP.196707271993031007 D1D016062

Mengetahui,
Wakil Dekan I Bidang Akademik, Informasi dan Kerjasama

Ir. Fazriyas, M.Si., IPU

NIP. 196707271993031007

i
 KATA PENGANTAR

Puji syukur saya panjatkan kepada Allah SWT yang telah memberikan rahmat
dan karunianya, yang telah melimpahkan hidayahnya dan memberikan saya
kesempatan sehingga saya dapat menyelesaikan Laporan Praktik Kerja lapangan
(PKL) DI KPHP WILAYAH XIII LAKITAN BUKIT COGONG. Kegiatan Praktik
Kerja Lapanagan ini dilaksanakan dari 17 Juni – 17 Agustus 2019.
Laporan ini disusun untuk memenuhi salah satu persyaratan dalam
menyelesaikan Praktik Kerja Lapangan (PKL) bagi para mahasiswa dari Fakultas
Kehutanan Universitas Jambi. Dikesempatan ini saya mengucapkan terima kasih
kepada pihak-pihak yang terkait dan yang telah memberi dukungan. Dan ucapan
terima kasih ini ditujukan kepada Ketua Praktik Kerja Lapangan CORY WULAN,
S.Hut.,M.Si dan Pembimbing Praktik Kerja Lapangan RICHARD NAPITUPULU,
S.Hut., M.Sc .
Saya menyadari susunan Laporan Praktik Kerja Lapangan (PKL) ini masih
jauh dari kata sempurna. Oleh karena itu, kritik dan saran yang bersifat membangun
sangat saya harapkan demi sempurnanya Laporan Praktik Kerja Lapangan (PKL).

Jambi, 06 September 2019

Penulis

ii
 DAFTAR ISI

COVER ..........................................................................................................................
LEMBAR PENGESAHAN ......................................................................................... i
KATA PENGANTAR ................................................................................................. ii
DAFTAR ISI ............................................................................................................... iii
DAFTAR TABEL ...................................................................................................... vi
DAFTAR GAMBAR ................................................................................................. vii
DAFTAR LAMPIRAN .............................................................................................. ix
I. PENDAHULUAN .................................................................................................... 1
1.1. Latar Belakang .................................................................................................. 1
1.2. Tujuan ............................................................................................................... 2
II. METODOLOGI ..................................................................................................... 3
2.1. Waktu dan Tempat ............................................................................................ 3
2.2. Metode Pengumpulan Data ............................................................................... 3
2.2.1. Secara Langsung ..................................................................................... 3
2.2.2. Secara Tidak Langsung ........................................................................... 4
2.2.3. Metode Pembelajaran Dalam Kelas ........................................................ 4
2.3. Topik Yang Dipelajari....................................................................................... 4
2.3.1. Inventarisasi dan Penataan Hutan Berkala .............................................. 4
2.3.2. Pemanfaatan Hutan pada Wilayah Tertentu ............................................ 5
2.3.3. Pemberdayaan Masyarakat...................................................................... 5
2.3.4. Pembinaan dan Pemantauan Areal yang Telah Ada Ijin ......................... 6
2.3.5. Penyelenggaraan Rehabilitasi di Areal di Luar Ijin ................................ 6
2.3.6. Pembinaan dan Pemantauan Rehabilitasi pada Areal yang Berijin ........ 7
2.3.7. Perlindungan dan Konservasi Alam ........................................................ 7
2.3.8. Koordinasi dan Sinkronisasi Antar Pemilik Ijin ..................................... 8
2.3.9. Koordinasi dan Sinkronisasi dengan Stakeholders Terkait ..................... 9
2.3.10. Penyediaan dan Peningkatan Kapasitas Sumber Daya Manusia........... 9

iii
 2.3.11. Pendanaan ........................................................................................... 10
2.3.12. Sarana dan Prasarana........................................................................... 10
2.3.13. Pengembangan Data Base ................................................................... 11
2.3.14. Rasionalisasi Wilayah Kelola ............................................................. 11
2.3.15. Review Rencana Pengelolaan ............................................................. 12
2.3.16. Pengembangan Investasi ..................................................................... 12
2.3. Jadwal Rencana Kerja ..................................................................................... 13
III. HASIL DAN PEMBAHASAN .......................................................................... 15
3.1. Kondisi Umum Lokasi Praktik Kerja Lapang (PKL) ..................................... 15
3.2. Sejarah Wilayah KPHP ................................................................................... 21
3.3. Pembelajaran Perencanaan Hutan ................................................................... 21
3.3.1. GPS ....................................................................................................... 21
3.3.2. ArcGIS .................................................................................................. 22
3.4. Rehabilitasi Hutan dan Lahan ......................................................................... 23
3.4.1. Demplot Agroforestry Gambut ............................................................. 23
3.4.2. Agroforestry Desa Djajaran Baru II ...................................................... 25
3.4.3. Persemaian KPH di Bernai.................................................................... 26
3.5. Kegiatan Perlindungan Hutan ......................................................................... 27
3.5.1. Pencegahan dan Pengendalian Karhutla ............................................... 27
3.5.2. Pemantauan Titik Hotspot ..................................................................... 28
3.5.3. Simulasi Kebakaran Hutan dan Lahan .................................................. 29
3.5.4. Ground Check Hotspot.......................................................................... 29
3.6. Pemberdayaan Masyarakat.............................................................................. 31
3.6.1. Perhutanan Sosial .................................................................................. 31
3.7. Kunjungan Mitra KPH .................................................................................... 35
3.7.1. Kunjungan ke HTI Paramitha Mulya Langgeng ................................... 35
3.7.2. Kunjungan ke PT XYLO INDAH PRATAMA .................................... 35
3.7.3. Kunjungan ke Rumah Produksi Kopi Selangit ..................................... 37
3.7.4. Kunjungan ke Rumah Jamur Tiram ...................................................... 39
3.8. Ekowisata ........................................................................................................ 40

iv
 3.8.1. Kunjungan ke Air Terjun yang ada di KPH Wilayah XII Lakitan-Bukit
Cogong ............................................................................................................ 40
3.8.2. Kunjungan ke Rumah Cokelat Bamasco .............................................. 41
3.9. Produk KPH .................................................................................................... 43
3.9.1. Asap Cair ............................................................................................... 43
3.9.2. Minyak Atsiri ........................................................................................ 46
3.9.3. Madu Hutan KPH .................................................................................. 48
3.9.4. Kompos dari Serai Wangi ..................................................................... 52
IV. PENUTUP ........................................................................................................... 53
DAFTAR PUSTAKA ................................................................................................ 54
LAMPIRAN ............................................................................................................... 55