Anda di halaman 1dari 3

PAN BALANG TAMAK

PEMBUKAAN :

OM SWATYASTU

Inggih para semeton sareng sami sane banget wangiang titiang ring galahe sane becik puniki titiang
jagi ngelanturang satua sane mamurde pan balang tamak

wenten katuturang satua pan balang tamak , ia sugih nanging ia liu pesan ngelah daya, yen
umpamayang dayan pan balang tamak’e patuh buka bun slikad lutunge ento mawinang krame
desane tusing ada demen teken pan balang tamak. Gelisan satua pan balang tamak maan arah-
arah saking penyarikan desane “ ih bapa pan balang tamak mani semengan mara tuun siap,
desane luas ka gunung ngalih kayu, bakal anggo menahin bale agung nyen je kasepan bakal
kena denda” keto arah-arahe teken pan balang tamak. Mani semengane mara tuun siap luas
krame desane makejang, nanging pan balang tamak enu jumah, ngantiang siapne tuun uli
bengbengane, mekelo ia ngantiang tusing mase masih siapne tuun. Disubane sampun tengai
mare siapne tuun uli bengbengane, ditu mara pan balang tamak mejalan. Tonden makelo ia
majalan tepukina krame desane suba pada mulih negen kayu. Di subane sampun neked jumah
lantas desane paum , maumang pan balang tamak lakar kena denda, sawireh ia tuara nuutang
arah -arahe. “ Ih cai pan balang tamak jani be cai bakal kena denda, keto sube cai tuara
ngidepang arah-arahe”. Keto munyin panyarikan desane. Mesaut pan balang tamak “ mangkin,
mangkin dumun jero, sampunang jero ngandikayang titian tuara ngidepang arah-arah, kenten
arah-arahe ane teke ken tiang “mani semengan mare tuun siape bakal luas ka gunung. Tiang
anak ngelah siap aukud buin sedek mekem, mekelo antiang tiang kanti tengai tepet mare ipun
tuun uli bengbengane , ditu tiang mare memargi, nuutang arah-arah ane teke ken tiang. Ngujang
tiang kena denda jero? Keto munyin pan balang tamak. Ningehang munyin pan balang tamak
buka keto krame desane tusing ada bani pesu munyi , yen umpamayang buka jangrike ketebin.
Mendep tur siep sami.
Manine pan balang tamak buin maan arah-arah, krame desane lakar maboros ke tengah alase.
Kene arah-arahne “pan balang tamak mani desane lakar maboros, apange ngabe cicing galak.
Nyen je tuara ngelah cicing galak lakar kene denda” keto arah-arahe teken pan balang tamak.
Krame desane sube pada yatna , ada ne nyilih kuluk galak ada ne meli. Apang ten kene denda.
Yen pan balang tamak ngelah kuluk cenik, bengil, gudig buin tuara bise melaib.
Buin manine luas desane maboros tur pada ngabe cicing galak galak, ngeliwatin pangkung
grembengan dalem-dalem. Ditu pan balang tamak mejalan paling duri pesan sambilange
nyangkol cicingne. Mara ia neked di pangkungne, sing dadi baane ngeliwat ditu lantas pan
balang tamak ngae daya . apange krame desane teke nyagjagin, laut ia jerit-jerit “ ada bangkung
sing megigi, ada bangkung sing megigi, ada bangkung sing megigi.” Keto pan balang tamak
jerit-jerit Mare dingehe ken krame desane kadenange timpalne nepuk bangkung. Lantas pada
nyagjagin. “pan balang tamak cen ada bangkung sing megigi? Keto krama desane metakon,
mesaut pan balang tamak, “ tiang ada sing ngorahang ada bangkung sing megigi tiang nak
nyerit ada pangkung sing metiti. Beh ditu kramae desane belog-beloge baan pan balang tamak,
payu lantas krame desane ngae titi.
Kacerita sube neked di tengah alase , lantas krame desane pada ngandupang cicingne ke tengah
bet’e , ada ne ngepung kidang ada ne ngepung celeng, ada ne ngepung lubak. Yen pan balang
tamak kelad kelid sambilange nyangkol cicinge , neked di punyan ketket’e , ditu lantas
entungange cicingne, koang-koang cicingne ngengsut tuara bise tuun, mesaut lantas pan balang
tamak , krame desa sareng sami, tolih cicing tiang’e ngeraras ka punyan ketket’e. nyen ngelah
cicing galak buka cicing tiange?? “ keto munyin pan balang tamak , ditu krame desane tusing
ada bise mesaut payu kena denda baan pan balang tamak.
Buin manine pan balang tamak buin maan arah-arah, yen desane mani bakal sangkep di bale
banjare. Mara pan balang tamak ningeh arah-arahe keto, ditu lantas pan balang tamak ngeke
daya , ngae ia jaje iwel mepulung-pulung buka tain cicinge. Disubane galah sangkep ditu pan
balang tamak teke paling simalu tur ngejang jaje iwel di sendin -sendin bale banjare laut
kecritine baan yeh. Nyen ngaden to tra tain cicing ?? disubane sangkep kekawitin, ditu pan
balang tamak meuar-uar kene munyine “ nggih krame desane makejang, nyen je bani naar tain
cicinge totonan, kal bang tiang upah pipis a juta. Mesaut penyarikane “ nyen nyak naar tain
cicing ? indayang yen cai bani, cang lakar ngemang cai upah a juta. Mara keto lantas ditu pan
balang tamak jemake tain cicinge laut daar’e “ nyam, nyam,nyam” kanti telang, ditu krame
desane ane nepukin solah pan balang tamak dadi cengang, tuur ada ne nyeb ada ne sakit basing
ada ne ngutah. Puputne payu desane dendaine ken pan balang tamak.
Mani ne buin pan balang tamak kearahin “ nyen je ane macelep ka tegalan anak tur nyemak
isin abiane lakar kene denda.” Keto arah-arah penyarikan desane. Ditu lantas pan balang tamak
ngeke daya ngeret punyan pulet-pulet tur pagehine baan lidi maset ban benang. Buin manine
ada anake mekeneh mesakit basang ditu lantas ia nyelibsib ke pulete. Lantas ketara baan pan
balang tamak, laut ia memunyi, “nah jero krame desa, mapan jero ngawag jani macelep ka
abian tiange tur nyemak isin abian tiange jani jero bakal kenein tiang denda , mesaut lantas
krame desane “ wih pan balang tamak apa buktine icang macelep ka abian caine? “ mesaut pan
balang tamak “niki sampun buktine jero macelep ka abian tiange ne pulet-pulet, nike pulet-
puet tiange neket di kamen jerone. “ ne jani jero bakal tagihin tiang denda “
Mapan mekejang krame desane gedeg teken pan balang tamak ditu lantas krame desane nangkil
ring anake agung, ditu krame desane nunasang apange pan balang tamak mati . kocap pan
balang tamak sube ningeh bakal gaenange pati. Sakewale sekonden pan balang tamak mati
mabesen ia teken kurenane men balang tamak, apange ” luh disubane cang mati tegakan
bangken icange di piasan sanggahe tur gantungin bok cang’e ban tamulilingan. Sekancan
sekaya ane gelahang pejang di bale dangin kaput baan kasa putih pangelingin . bangken icang’e
wadahin peti .
Gelisang satua, suba pan balang tamak mati naar cetik paican anake agung . lantas men balang
tamak nuungan pabesen pan balang tamak. Ditu krame desane pade ngintip pan balang tamak
muktiang cetik anake agung. Mara ia neked jumah pan balang tamake. Ditu tepuke pan balang
tamak di piasan sanggahe sambilange memantra ngambahang bok. Ditu desane maselselan
pada ngorahang cetike jelek. Lantas desane buin tangkil ring anake agung, tur nguningan yen
pan balang tamak tuara mati, mara keto bendu anake agung, lantas ida ngandika, “kengken
cetike dadi tra ngematiang, indayang awake ngasanin”, keto munyine anake agung mare ajeng
abedik , lantas prejani ida seda.
Kacerita sube peteng ada maling ajak patpat bakal ngemaling ke umah pan balang tamake. Ditu
tingaline kurenan pan balang tamake mangelingin kurenane di bale dangine. ditu lantas malinge
macelep ke metene tepukina peti gede buin baat pesan, laut tegene ajak patpat abane ke tengah
alase. Disubene neked di tengah alase mamunyi timpalne.” Dini sube buka petine” mesaut
timpalne “adi mebo bangke?” ajak dituan muka nyak” lantas kisidange enu mase mebo bangke
buin timpal ne ngorahin “ jalan sube ab eke bale desane , ditu nyen bani ngutang bangke.”
Mesaut timpalne “ lan jalan” lantas tegene petine abane ke pura desa. Disubane neked dipura
desa ditu lantas ungkabange, disubane sube meungkang tengkejut malinge sewireh ditengah
petine misi bangken pan balang tamak nyengkang. lantas plaibine , kutange petine ditu.
Kacerita manine mare galang kangin, nuju jero mangku ngaturang canang ka pura mara ia
nengok di korine tingaline ada peti gede di natah purane ditu lantas jero mangku masila tur
nyumbah petine “ bataran titiang mapaica” bataran titian mapaica” tusing ada ane bani mukak
ngantiang krame desane makejang apange teke nyumbah.
Gelis satua sube makejang krame desane pada nyumbah, lantas petine buka’e ditu krame
desane tengkejut ningalin isin petine misi bangken pan balang tamak. Ditu krame desane payu
tuyuh nanemang bangken pan balang tamak.

Penutup: Anggih asapunika prasida antuk titian ngaturang satua sane mamurde pan balang
tamak manawi wenten iwang titiang ngaturang satua titian nunas ageng sinampura
Om santhi, santhi, santhi, om

Anda mungkin juga menyukai