Anda di halaman 1dari 7

Apang Taén Melah

Karya : I B. N. Bawa

Kéweh yén tuara ngelah


Paitungané setata benyah
Jengah suba kaliwat jengah
Tuara bisa mamongah
Sesai katemah
Ulian utang sing nyidang mayah
Tangkah marasa ngahngah
Dumadak apang taén melah
Hidup sarwa méwah
Mapanganggo ané bungah
Men Sugih Teken Men Tiwas
Ada katururan satua Men Sugih teken Men Tiwas. Men Sugih anak sugih pesan, nanging
demit tur iri ati, jail teken anak lacur. Men Tiwas buka adane tiwas pesan, nanging melah
solahne, tusing taen jail teken timpal. Men Tiwas geginane ngalih saang ke alase lakar
adepa ka peken.

Nuju dina anu, Men Tiwas ka umah Men Sugih ngidih api. Ditu Men Sugih ngomong, "Ih
cai Tiwas, alihin ja icang kutu, yen suba telah kutun icange, nyanan upahina baas". Laut
Men Tiwas ngalihin kutu Men Sugihe. Suba tengai mara suud. Men Tiwas upahina baas
acrongcong, ngenggalang lantas baasne abana mulih laut jakana.

Men Sugih jumahne buin masiksikan, maan kutu aukud. Ngenggalang ia ka umah Men
Tiwase, laut ngomong, "Ih cai Tiwas, ene icang maan kutu aukud, jani mai uliang baas
icange ituni". Masaut Men Tiwas, "Yeh, baase ituni suba jakan tiang". Masaut Men Sugih,
"Nah, ento suba aba mai anggon pasilih!". Nasine ane makire lebeng ento laut juanga
konyang ka pancine abana mulih baan Men Sugih. Nyanane buin teka Men Sugih, "Ih
Tiwas, tuni Nyai ngidih api teken saang icange". Lantas api teken saange apesel gede
juanga baan Men Sugih. Men Tiwas bengong mapangenan baan lacurne buka keto.

Buin manine Men Tiwas tundena nebuk padi baan Men Sugih lakar upahina baas duang
crongcong. Men Tiwas nyak nebuk kanti pragat, upahina baas duang crongcong, laut
encol mulih lantas nyakan. Men Sugih lantas nyeksek baas, maan latah dadua. Encol ia
ka umah Men Tiwas laut ngomong, "Ih Tiwas ene baase enu misi latah dadua, jani uliang
baas icange, yen suba majakan ento suba aba mai".

Sedek dina anu Men Tiwas luas ka alase, krasak-krosok ngalih saang. Saget teka Sang
Kidang laut ngomong, "Men Tiwas apa lakar alih ditu?" masaut Men Tiwas, "Tiang ngalih
saang teken paku".

"Lakar anggon gena ngalih paku?"

Masaut Men Tiwas, "Lakar anggon tiang jukut".

"Ih Tiwas lamun nyak Nyai nyeluk jit icange, ditu ada pabaang nira teken Nyai!"

Lantas Men Tiwas nyak nyeluk jit kidange, mara kedenga, limane bek misi mas teken
selaka. Suud keto Sang Kidang ilang, Men Tiwas kendel pesan lantas mulih. Teked jumah
ia luas ke pande ngae gelang, bungkung teken kalung. Men Tiwas jani sugih nadak,
pianakne makejang nganggo bungah, lantas ia pesu mablanja. Tepukina Men Tiwas
teken Men Sugih. Delak-delik ia ngiwasin pianak Men Tiwase. Buin manine Men Sugih
mlali ka umah Men Tiwase matakon, "Ih Tiwas, dija Nyai maan mas selaka liu?". Masaut
Men Tiwas, "Kene embok, ibi tiang luas ka lase ngalih saang teken paku lakar jukut,
saget ada kidang, nunden tiang nyeluk jitne. Lantas seluk tiang, mara kedeng tiang
limane ditu maan emas teken selaka liu." Mare ningih keto. Men Sugih ngencolang mulih.

Manine Men Sugih ngemalunin luas ke alase, Men Sugih nyaru-nyaru buka anak tiwas,
krasak-krosok ngalih saang teken paku. Saget teka Sang Kidang, "Nyen ento krasak-
krosok?". Masaut Men Sugih, "Tiang Men Tiwas, uli puan tiang tuara nyakan". Men Sugih
kendel pesan kenehne. Lantas masaut Sang Kidang, "Ih Tiwas, mai seluk jit nirane!".
Mara keto lantas seluka jit kidange, laut kijem jit kidange, Men Sugih paide abana ka dui-
duine. Men Sugih ngeling aduh-aduh katulung-tulung,"Nunas ica tulung tiang, tiang
kapok!". Teked di pangkunge mara Men Sugih lebanga, awakne telah babak belur tur
pingsan. Disubane inget ia magaang mulih. Teked jumahne lantas ia gelem makelo-kelo
laut ngemasin mati. Keto suba upah anake lobha tur iri ati.

Satua Bali Men Tiwas teken Men Sugih


Ada katururan satua “Men Tiwas teken Men Sugih”. Men Tiwas ngelah panak
dadua luh-muani, buka adane, men Tiwas anak tiwas pesan. Ia tusing ngelah apa-apa,
sakewala solahne melah pesan. Mabinayan ajak Men Sugih. Men Sugih anak sugih pesan.
Men sugih ngelah masi panak dadua, panakne makejang ngadok sarwa mas-masan
patuh teken menene. Ngadok gelang, ngadok bungkung, ngadok sumpel, lan ane lenan.
Yadiastun men Sugih sugih pesan, ia anak demit, iri ati, jail teken anak lacur.
Kacritayang makin, men tiwas lakar nyakan nanging tusing ada lakar jakan. Ia
tusing ngelah pipis adok meli baas. Men tiwas sedih king-king nepukin pianakne seduk.
“meme-meme yang seduk me.. uling tuni konden medalan” “meme kadek seduk sajan
me.” Masaut lantas men Tiwas “nah-nah cening, jani meme lakar ngangsohang nyilih
baas. Kangguang mataanan alun ajebos.” Ngencolang men Tiwas pesu.
Saget men Tiwas kaukina teken men sugih, "Ih cai Tiwas, alihin ja icang kutu, yen
suba telah kutun icange, nyanan upahina baas a crong-cong." “mimih suksema banget
mbok” Laut Men Tiwas ngalihin kutu Men Sugihe. Seleka besik alihina kutone men Sugi.
Sibakanga bokne men Sugih “seret.. seret Klepet-klepet.” Begeh bakatanga kutune men
Sugih. Suba tengai mara suud laur men Tiwas upahina baas acrongcong. ngenggalang
lantas men tiwas mulih baase laut jakana.
Krana men sugih anak demen madaya corah men suhih lantas masik-sikan,
nangih tusing sada kutu bakatanga. Men sugih lantas ngalinin panakne kutu laut
bakatanga kutu aukud. Kene men sugih makeneh “nah..nah.. ney jani ada kutu abesik.
Kar uluk-uluk cang men Tiwas apang mulih baas cange.” Ngenggalang ia ka umah Men
Tiwase, laut ngomong, "Ih cai Tiwas, ene icang maan kutu aukud di sirah icange tunian
panake nepukin, jani uliang baas icange ituni". Masaut Men Tiwas, "Yeh, baase ituni suba
jakan tiang". Masaut Men Sugih, "Nah, ento suba aba mai anggon pasilih!". Nasine ane
makire lebeng ento laut juanga konyang ka pancine abana mulih baan Men Sugih.
Nyanane buin teka Men Sugih, "Ih Tiwas, tuni Nyai ngidih api teken saang icange".
Lantas api teken saange apesel gede juanga baan Men Sugih. Men Tiwas bengong
mapangenan baan lacurne buka keto.
Buin manine Men Tiwas tundena nebuk padi baan Men Sugih lakar upahina baas
duang crongcong. Men Tiwas nyak nebuk kanti pragat, upahina baas duang crongcong,
laut encol mulih lantas nyakan. Men Sugih lantas nyeksek baas, maan latah dadua. Encol
ia ka umah Men Tiwas laut ngomong, "Ih Tiwas ene baase enu misi latah dadua, jani
uliang baas icange, yen suba majakan ento suba aba mai."
Sedek dina anu Men Tiwas luas ka alase, krasak-krosok ngalih saang. Sedek
mentiwas nektek saang saget teka Sang Kidang laut ngomong, "Men Tiwas apa lakar alih
nyai ditu?" masaut Men Tiwas,
"Tiang ngalih saang teken paku".
"Lakar anggon gena ngalih paku?"
Masaut Men Tiwas, "Lakar anggon tiang jukut".
"Ih Tiwas lamun nyak Nyai nyeluk jit nira, ditu ada pabaang nira teken Nyai!"
Jejeh ngetor men tiwas nepukin i kidang..
“aduh aduh.. jero kidang, tidang nenten bani”
“seluk jit nirane 3x”
“selekuk..”
Lantas Men Tiwas nyak nyeluk jit kidange, mara kedenga, limane bek misi mas
teken selaka. Sedek men Tiwas angob, saget kidange ilang. Men tiwas ngenggalang
mulih. Men Tiwas jani sugih nadak, pianakne makejang nganggo emas-emasan, gelang,
bungkung lan ane lenan. Yadiastun suba sugih men tiwas tusing ja sombong, yen ada
anak nagih nyilih pastika banga, tusing jail teken ane lacur sawireh mrasa dewekne i
pidan lacur.
Sedek dina anu, men Tiwas pesu mablanja ngajak panakne. Tepukina Men Tiwas
teken Men Sugih. Delak-delik ia ngiwasin pianak Men Tiwase angob ia nepukin men
Tiwas ane tiwas nektek, tusing ngelah apa-apa saget dadi Milioner. Buin manine Men
Sugih mlali ka umah Men Tiwase matakon, "Ih Tiwas, dija Nyai maan kekene-kene? Dija
nyai ngmaling? Angob icang nepuk anak tiwas nektek sagiten sugih ngedot." Masaut
ngenggalang panakne men tiwas ane paling cerik “meme yange ting demen ngmaling”
Masaut Men Tiwas, "Kene embok, ibi tiang luas ka lase ngalih saang teken paku lakar
jukut, saget ada kidang, nunden tiang nyeluk jitne. Lantas seluk tiang, mara kedeng tiang
limane ditu maan emas teken selaka liu." Mare ningih keto. Men Sugih ngencolang mulih.
Manine Men Sugih ngemalunin luas ke alase, Men Sugih nyaru-nyaru buka anak
tiwas, krasak-krosok ngalih saang teken paku. Saget teka Sang Kidang, "Nyen ento
krasak-krosok?". Masaut Men Sugih, "Tiang Men Tiwas, uli puan tiang tuara nyakan".
Men Sugih kendel pesan kenehne. Lantas masaut Sang Kidang, "Ih Tiwas, mai seluk jit
nirane!". Mara keto lantas seluka jit kidange, laut kijem jit kidange, Men Sugih paide
abana ka dui-duine. Men Sugih ngeling aduh-aduh katulung-tulung,
“Tulung-tulung”
"Nunas ica tulung tiang, tiang kapok!".
Teked di pangkunge mara Men Sugih lebanga, awakne telah babak belur kanti
limuh. Disubane inget ia magaang mulih. Teked jumahne lantas ia gelem makelo-kelo
laut ngemasin mati.
Keto suba upah anake lobha tur iri ati. Sekadi pari basane “ala ulah ala tinemu,
ayu kinardi ayu pinanggih.” Luung ka gainin luung ka bakatang, jele ka gainin jelek masi
katampedang. Nah..nah setonden satua ene kasineb, nyen nyak nuutang solahne men
Tiwas? Nyen nyak nuutang solahne Men Sugih?
Alit-alit bapak. Da pesan nuutang solahne men Sugih ane madaya corah nyanan
karma phala nepenin. Tuutang solahne men sugih, tusing taen iri, jemet ngajak panak,
tusing taen sombong lan ane lenan.

Bencana Tan Papegatan


Karya : I Ketut Aryawan Arya Kenceng

Gunung Sinabung nyimbuh,


angin kroda ngipuh,
dini ditu blabar gentuh,
parajana ngungsi malaib labuh,
bencana tan papegatan ngluluh
guminé sampun nyansan sepuh
solah parilaksana buduh,
iraga tuna asah, asih, asuh.

Ngadep Tanah Meli Bakso


Karya : Madé Suar

Ngadep tanah anggon meli bakso,


tanahé kabeli katanemin batako,
ngadep tanah anggon meli sembako,
tanahé kabeli dadi hotel bungalow.

Ngadep tanah anggon meli roko,


tanahé kabeli kadadiang ruko,
ngadep tanah anggon ngaé tato,
tanahé kabeli dadi warung soto.

Ngadep tanah anggon meli nasi jingo,


tanah iraga kabeli kadadiang resto,
ngadep tanah anggon meli panganggo,
tanah iraga kabeli kadadiang distro.

Ulian iraga dadi jelema bas momo,


ngulurin keneh nagih kéné nagih keto,
tanahé pasti lakar telah makelo-kelo,
payu bengong maselselan cara kebo.

Anda mungkin juga menyukai