Buku Irsyad - Tafsir Ayat Mutasyabihat
Buku Irsyad - Tafsir Ayat Mutasyabihat
MUQADDIMAH
ــــــــــــــــــم الل ِه ال َّر ْح َمنِ ال َّر ِح ْي ِم
ِ ب ِْس
Segala puji hanya untuk Allah yang wajib wujud dan kekal serta
tiada suatu pun yang boleh mengubah dan mengatasi kuasa-
Nya. Sesungguhnya Allah adalah Maha Agung, segala nikmat
dan pemberian-Nya yang amat luas samada di bumi dan di langit
merupakan bukti atas keesaan-Nya. Tidak ada sesuatu yang boleh
menyerupai, menyamai, melebihi mahupun mengatasi Allah
Subhanahu Wa Ta’ala samada dari segi sifat-sifat dan nama-nama-
Nya apatah lagi kuasa mahupun pemerintahan-Nya. Kami memuji
dan mensyukuri di atas segala nikmat dan rahmat yang dikurniakan
oleh Allah Subhanahu Wa Ta’ala .
Kita dapati bahawa tidak ada seorang pun dari kalangan para
sahabat, tabi’in, tabi’ tabi’in dan Salafus Soleh Radhiallahu ‘Anhum
yang menyamakan dan menyerupakan sifat-sifat Allah dengan
sifat-sifat makhluk bahkan mereka beriman dengan apa yang Allah
nyatakan di dalam al-Quran tanpa sebarang ta’wil.
4
ayat-ayat muhkamat dan ayat-ayat mutasyabihat. Ayat muhkamat
ialah ayat-ayat yang terang, jelas dan tegas maksudnya, dapat difahami
dengan mudah. Sedangkan ayat mutasyabihat ialah ayat yang tidak jelas
maksudnya. Ayat mutasyabihat juga terbahagi kepada dua. Pertama,
ayat mutasyabihat yang pengertiannya hanya Allah yang mengetahui,
antaranya ayat-ayat yang berhubungan dengan hal-hal ghaib seperti
ayat-ayat mengenai hari kiamat, syurga, neraka dan lain-lain. Kedua, ayat
mutasyabihat yang dapat diketahui maksudnya oleh orang yang tetap
teguh serta mendalam pengetahuannya dalam ilmu-ilmu agama setelah
membuat penyelidikan
5
Ertinya: Sesungguhnya orang-orang yang memberi pengakuan
taat setia kepadamu (wahai Muhammad - untuk berjuang
menentang musuh), mereka hanya sanya memberikan pengakuan
taat setia kepada Allah; Allah mengawasi keadaan mereka
memberikan taat setia itu (untuk membalasnya). Oleh itu, sesiapa
yang tidak menyempurnakan janji setianya maka bahaya tidak
menyempurnakan itu hanya menimpa dirinya; dan sesiapa yang
menyempurnakan apa yang telah dijanjikannya kepada Allah,
maka Allah akan memberi kepadanya pahala yang besar.
Disahkan oleh:
Sahibus Samahah Y.B Dato’ Hj. M.Tahrir bin Dato’ Hj. Samsudin
Mufti Negeri Johor
6
TAFSIRAN AYAT-AYAT
MUTASYABIHAT
7
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
3. Surah Al-Baqarah ayat ...Qiblat untuk • Tafsir Ibn Abi
115: menghadap Allah... Hatim.
• Sunan Al-Tirmizi.
• Zad Al-Masir Fi
ilmi Al-Tafsir.
• Al-Asma’ Wa
Al-Sifat Imam Al-
Baihaqi.
8
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
6. Surah Al-Baqarah ayat 1. . ...Keluasan Ilmu • Tafsir Jami’ Al-
255: Allah... Bayan.
• Al-Kasyf
Walbayan.
• Tafsir Sufyan Al-
Tsauri,
9
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
kepada mereka
(kesenangan
dan nikmat
yang Allah
beri kepada
orang yang
menjauhkan
diri dari Allah,
sebenarnya
adalah azab
baginya, adakah
ia bertaubat
atau semakin
jauh).
9. Surah Ali-Imran ayat 1. . ...Diangkat • Tafsir Al-Nasafi.
55: ke langit dan • Bahr Al-Muhit.
tempat para • Tafsir Al-Izz Bin
malaikat... Abdi As-Salam.
10
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
11
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
3. Istidraj daripada • Al-Asma’ Wa Al-
Allah kepada Sifat Al-Baihaqi.
mereka iaitu
kesenangan
dan nikmat
yang Allah
beri kepada
orang yang
menjauhkan
diri dari Allah,
sebenarnya
adalah azab
baginya, adakah
ia bertaubat
atau semakin
jauh.
12. Surah al-Maaidah ayat 1. . ...Nikmat Allah.. • Tafsir al-Qurtubi.
64: • Tafsir Izz bin abdi
salam.
• Tafsir al-mawardi.
12
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
14. Surah Al-An’am ayat ...Setiap sesuatu • Al-Asma’ Wa
18: yang menguasai/ Al-Sifat Imam Al-
menggagahi Baihaqi.
sesuatu yang • Tafsir Al-Tobari.
lain bermaksud
berkuasa ke
atasnya...
13
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
17. Surah Al-A’raf ayat 54: 1. ...Sempurna • Tafsir AlNukat Wa
urusan-Nya. .. Al- ‘Uyun.
• Al-Bahr AlMuhit.
14
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
19. Surah At-Taubah ayat 1. ...kami • Asma’ Wa Sifat
67: tinggalkan Imam Al-Baihaqi.
mereka jauh • Tafsir AlTobari.
daripada
rahmat...
15
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
21. Surah Hud ayat 56: 1. ...Dia yang • Al-Kasyf Wal
menghidupkan Bayan.
dan • Al-jami’ li al-
mematikannya.. Ahkam.
16
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
23. Surah Al- Kahfi ayat 28: 1. ...Ketaatan dan • Tafsir Al-Qurtubi.
keikhlasan • Tafsir Al-
kepada Allah... Baghawi.
17
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
dengan zat-
Nya, dan
segala sesuatu
wujud dengan
ketentuan-Nya
sebagaimana
yang dikehendaki-
Nya.
18
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
27. Surah An-Nur ayat 35: 1. Allah Yang • Al-Kasyf Wal
Berkuasa Bayan.
Menghiasi langit • Tafsir Al-
dan bumi... Baghawi.
19
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
2. ...Kecuali sesuatu • Ad-Durr Al-
amal yang Manthur.
dilakukan dengan • Al-Kasyf Wa Al-
ikhlas kerana Bayan.
Allah... • Syu’ab Al-Iman.
30. Surah Yasin ayat 71: 1. ...Kekuatan dan • Tafsir Yahya Bin
kekuasaan... Salam.
• Ma’ani Al-Quran
Al-Karim.
• Tafsir Al-Razi.
• Tafsir Al-Jalalain.
20
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
3. ...Berhijrah ke • Tafsir Al-Jalalain.
tempat yang • Tafsir Al-Mawardi.
diperintahkan
ke atasku oleh
Tuhanku ke
Negeri Syam
(Baitul Maqdis)...
32. Surah Sod ayat 72: 1. …Daripada roh • Tafsir Al-Qurtubi.
(ciptaan Allah) • Al-Asma’ Wa Al-
yang Allah Sifat Al-Baihaqi.
miliki…
21
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
34. Surah Al-Fath ayat 10: 1. ...Allah akan • Al-Kasyf Wal
menepati janjinya Bayan.
dengan kebaikan • Tafsir Al-
kepada mereka... Baghawi.
• Rumuz Al-Kunuz.
• Tafsir Al-Jalalain.
22
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
• Ma’ani Al-Quran
Wa I’rabuhu.
• Tafsir Al-
Maturidi.
23
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
3. ...Dalam • Tafsir Al-Tobari.
pemerhatian, • Tafsir Ibn Kathir.
pengawasan dan • Ma’ani Al-Quran
pemeliharaan Wa I’rabuhu.
Allah... • Tafsir Al-Kabir.
• Ta’sis At-Taqdis.
24
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
menghisab... • Tafsir Al-Jalalain.
• Ta’wil Musykil
Al-Quran.
41. Surah Al-Waqi’ah ayat 1. Bertaubat kepada • Tafsir Al-Jalalain.
85: Allah dengan • Tafsir Al-Nasafi.
taubat nasuha...
25
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
3. Allah Maha • Tafsir Ibn Kathir.
Mengetahui
dan Mendengar
percakapan, rahsia
dan bisikan mereka
dan dalam masa
yang sama para
malaikat juga
menulis apa yang
mereka lakukan.
44. Surah Al-Mulk ayat 1. ...Pemerintahan, • Tafsir Al-Jalalain.
16: kekuasaan Allah dan • Tafsir Al-Qurtubi.
azab-Nya...
26
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
46. Surah Al-Haqqah ayat 1. ...Dengan • Al-Kasyf Wa Al-
45: kekuatan dan Bayan.
kekuasaan Allah... • Tafsir Al-Tobari.
• Ma’alim Al-Tanzil
Wa Haqoiq Al-
Ta’wil.
• Tafsir Al-Jalalain.
2. ...Kami (Allah) • Tafsir As-
membalas Sama’ani
dengan kekuatan
dan kekuasaan...
3. Dengan • Tafsir Al-Tobari.
kebenaran.
4. Menggunakan • Ta’wil Musykil
perkataan “kanan” Al-Quran
kerana pada
kebiasaannya
“kanan” itu adalah
simbol kekuatan
yang mutlak.
47. Surah Al-Qiyamah ayat 1. ...(Allah • Tafsir Al-Nasa’i.
51: menurunkan
al-Quran kepada
Nabi Muhammad
SAW melalui Jibril
AS) - dan Jibril AS
membacakan-
nya kepada Nabi
Muhammad SAW,
lalu Baginda SAW
mendengarnya
dengan penuh
penelitian
dan kemudian
membacanya
mengikut
bacaannya...
27
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
2. ...Bacaan • Ma’ani Al-Quran.
yang telah • Tafsir Al-Jalalain.
disempurnakan
oleh Jibrail AS ke
atas kamu (Nabi
Muhammad
SAW)...
28
BIL AYAT TAFSIRAN RUJUKAN
3. ...Membalas • Ad-Durr Al-
perbuatan Bani Manthur.
Adam... • Tafsir Ibn Abi
Hatim.
29
RUJUKAN
1. Ahkam al-Quran, Ahmad bin Ali Abu Bakr al-Razi al-Jassas al-Hanafi,
Dar Ihya al-Turath al-Arabi, Beirut 1405 H.
2. Al- Asma’ Wa al-Sifat, Ahmad bin Husain, Abu Bakr al-Baihaqi, Maktabah
al- Sawadi, Jeddah, Saudi Arabia, 1993- 1413.
3. Al- Durr al- Manthur, Abd al-Rahman bin Abi Bakr, Jalal al- Din al- Suyuti,
Dar al- Fikr, Beirut, Lebanon.
4. Al- Kasyf Wa al- Bayan ‘An Tafsir al- Quran, Abu Ishaq, Ahmad bin Muhammad bin
Ibrahim al- Tha’labi, Dar Ihya’ al- Turath al- ‘Arabiy, Beirut, Lebanon, Cetakan 1, 2002/
1422.
5. Al- Mafatih Fi Syarh al- Masabih, al- Muzhiri, al- Husain bin Mahmud bin al- Hasan,
Dar al- Nawadir, Kuwait, Cetakan 1, 2012/ 1433.
6. Al- Muharar al- Wajiz Fi Tafsir al- Kitab al- Aziz, Abu Muhammad Abd al- Haq bin
Ghalib bin Abd al- Rahman, Dar al- Kutub al- ‘Ilmiyyah, Beirut, Lebanon, Cetakan 1,
1422.
7. Al- Nukat Wa al-‘Uyun,Abu al-Hasan, Ali bin Muhammad al-Mawardi, Dar al-Kutub
Al-‘llmiyyah, Beirut, Lebanon.
8. Al- Risalah al –Qusyairiah, Abd al- Karim bin Hawazin bin Abd al- Malik al- Qusyairi,
Dar al- Ma’arif, Kaherah, Mesir.
9. Al- Wasit Fi Tafsir al- Quran al- Majid, Abu al-Hasan Ali bin Ahmad bin Muhammad
bin Ali al- Wahidi, Dar al- Kutub al- ‘Ilmiyyah, Beirut, lebanon, Cetakan 1, 1994/ 1415.
10. Al-Bahr al-Muhit, Abu Hayyan, Muhammad bin Yusuf, Al-Andalusi, Dar al-Fikr, Beirut,
1420.
11. Al-Irsyad Ila Qawati’ al-Adillah Fi Usul al-I’tiqad, Abu al- Ma’ali Abd al-Malik bin
Abdullah al-Juwaini, Maktabah al-Tawbah, Arab Saudi, 1998.
12. Al-Jami’ Li Ahkan al-Quran, Abu Abdullah, Muhammad bin Ahmad al_Qurtubi, Dar al
Kutub al-Misriah, Kaherah, 1964-1384.
13. Anwar al- Tanzil Wa Haqaiq al-Ta’wil, Nasir al-Din, Abdullah bin Omar al-Baidawi, Dar
Ihya Al- Turath al-Arabi, 1418.
14. Daf’ Syubah al- Tasybih bi Akuf al- Tanzih, Abd al- Rahman bin Abi al- Hasan al –
Jawzi, Maktabah al- Kulliyyat al- Azhariah, Mesir, 1991.
15. Gharib al- Quran, Abu Muhammad Abdullah bin Muslim bin Qutaibah al- Dainuri,
Dar al- Kutub al- ‘Ilmiyyah, 1978/ 1398.
16. Jami’ al-Bayan Fi Ta’wil al-Quran, Muhammad bin Jarir Al-Tabari, Muassasah al-
Risalah, 2000-1420.
17. Ma’alim al-Tanzil Fi Tafsir al-Quran, Abu Muhammad, al- Husein bin Mas’ud, al-
Baghawi, Dar Ihya al- Turath al-Arabi, Beirut, 1420.
18. Ma’ani al- Quran Wa I’rabuhu, Abu Ishaq al- Zujaj, Ibrahim bin al- Sariy bin Sahal, Alim
al- Kutub, Beirut, Lebanon, Cetakan 1, 1988/ 1408.
19. Ma’ani al- Quran, Abu Zakriya Yahya bin Ziyad bin Abdullah bin Manzur al- Daylami
al- Farra’, Dar al- Misriyah Li al- Ta’lif Wa al- Turjumah, Cetakan 1.
20. Mafatih al-Ghaib, Abu Abdullah, Muhammad bin Omar, Fakhr al- Din al-Razi, Dar Ihya
Turath al-Arabi, 1420.
30
21. Majaz al- Quran, Abu ‘Ubaidah Ma’mar bin al Muthanna al- Taimi, Maktabah al-
Khanaji, Kaherah, 1381.
22. Rumuz al- Kunuz Fi Tafsir Kitab al- Aziz, ‘Izz al- Din Abd al- Raziq bin Rizqullah,
Maktabah al- Asadi Li al- Nasyr Wa al- Tawzi’, Makkah al- Mukarramah, Arab Saudi,
2008.
23. Siyar A’lam al- Nubala’, Syams al- Din Abu Abdullah Muhammad bin Ahmad bin
Uthman bin Qaimaz al- Zahabi, Muassasah al- Risalah, Cetakan 3, 1985/ 1405.
24. Sunan Sa’id bin Mansur, Abu Uthman Sa’id bin Mansur bin Syu’bah al- Kharasani al-
Jawzajani, Al- Dar al- Salafiah, India, Cetakan 1, 1982/ 1402.
25. Syarh Aqidah al- Imam al- Ghazali, Sidi Ahmad Zarruq, Dar al –Kirz, Kaherah, Mesir,
2007.
26. Syu’ab al- Iman, Ahmad bin Husain bin Ali bin Musa Abu Bakr al- Baihaqi, Maktabah
al- Rusyd li al- Nasyr Wa al- Tauzi’, Riyadh, Arab Saudi, Cetakan 1, 2003/ 1423.
27. Ta’sis al – Taqdis, Muhammad bin Omar, Fakhr al- Din al-Razi, Dar Nur al-Sabah,
Lebanon, 2011.
28. Ta’wil Musykil al-Quran, Abu Muhammad Abdullah bin Muslim bin Qutaibah al-
Dainuri, Dar al-Kutub al-Ilmiyyah, Beirut, Lebanon.
29. Tafsir al- Maturidi (Ta’wilat Ahlus Sunnah), Abu Mansur al- Maturidi, Muhammad bin
Mahmud, Dar al- Kutub al- ‘Ilmiyyah, Beirut, Labanon, Cetakan 1, 2005/1426.
30. Tafsir al- Thauri, Abu Abdullah Sufyan bin Sa’id bin Masruq al- Thauri al- Kufi, Dar al-
Kutub al- ‘Ilmiyyah, Beirut, Lebanon, Cetakan 1, 1983/ 1403.
31. Tafsir Abd al- Razzaq, Abu Bakr Abd al-Razzaq bin Hammam bin Nafi’ al- San’ani, Dar
al-Kutub al- ‘Ilmiyyah, Beirut, Lebanon, Cetakan 1, 1419H.
32. Tafsir al- Sam’ani, Mansur bin Muhammad bin Abd al- Jabbar bin Ahmad al- Sam’ani,
Dar al- Watan, Riyadh, Arab Saudi, Cetakan 1, 1997/1418.
33. Tafsir al-Jalalain, Jalal al-Din Muhammad bin Ahmad al-Mahalli, Jalal al-Din Abd
Rahman bin Abi Bakr, al-Suyuti, Dar al-Hadis, Kaherah, Mesir.
34. Tafsir al-Nasafi, Abu al- Barakat, Abdullah bin Ahmad al-Nasafi, Dar al-Kalim al-Tayyib,
Beirut, 1998-1419.
35. Tafsir al-Quran al-‘Azim, Abu al-Fada’, Ismail bin Omar bin Kathir, Dar al-Tayyibah Li
al-Nasyr Wa al-Tawzi’, 1999-1420.
36. Tafsir al-Quran al-‘Azim, Abu Muhammad, Abd Rahman bin Muhammad, al-Razi Ibn
Abi Hatim, Maktabah Nazzar Mustafa al-Baz, Mamlakah al-Arabiyyah al- Saudiyyah,
1419.
37. Tafsir al-Quran, Abu Muhammad ‘Izz al- Din Abd al- Aziz bin Abd Al- Salam, Dar Ibn
Hazm, Beirut, Cetakan 1, 1996/1416.
38. Tafsir al-Tustari, Abu Muhammad, Sahl bin Abdullah al-Tustari, Dar al –Kutub al-
‘Ilmiyyah, Beirut, 1423.
39. Tafsir Ibn Abi Hatim, Abu Muhammad Abd al- Rahman bin Muhammad bin Idris bin
al- Munzir al- Tamimi al-Razi bin Abi Hatim, Maktabah Nizar Mustafa al-Baz, Arab
Saudi, Cetakan 1, 1419H.
40. Tafsir Yahya bin Salam, Yahya bin Salam bin Abi Tha’labah, Dar al- Kutub al-‘Ilmiyyah,
Beirut, Lebanon, Cetakan 1, 2004/ 1425.
41. Zad al- Masir Fi ‘Ilm al- Tafsir, Jamal al- Din Abu al- Farj Abd al- Rahman bin Ali bin
Muhammad al- Jawzi, Dar al- Kutub al- ‘Arabi, Beirut, Lebanon, Cetakan 1, 1422
SENARAI NAMA PANEL PENYUSUN BUKU:
31
SENARAI NAMA PANEL
PENYUSUN BUKU:
32