TAMADUN AWAL

BAB 1 : KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA
SPM 2009 / T4 ms 5
1 Dalam karyanya Muqaddimah, Ibn Khaldun menekankan ciri kehidupan bandar
yang bertamadun.
Apakah ciri kehidupan tersebut?
A Kebebasan beragama
B Kesejahteraan hidup
C Kemajuan ekonomi
D Ketinggian moral
SPM 2015 / T4 ms 5
2 Bagaimanakah ciri kehidupan bandar yang bertamadun menurut pandangan
cendekiawan Islam ?
A Kebebasan mengamalkan sebarang agama
B Kemajuan pesat dalam bidang ekonomi
C Kesejahteraan semua lapisan rakyat
D Ketinggian tatasusila masyarakat
SPM 2012 / T4 ms 14
3 Gambar 1 berkaitan dengan Kod Undang-undang Hammurabi.
Gambar 1
Apakah prinsip undang-undang tersebut?
A Menggunakan konsep pemuafakatan
B Berasaskan sistem kepercayaan tempatan
C Berteraskan hak rakyat terhadap keadilan
D Hukuman yang sama untuk semua golongan
MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 1

HAK CIPTA PPD ALOR GAJAH, MELAKA
SPM 2015 / T4 ms 14
4 Bagaimanakah ciri kehidupan bandar yang bertamadun menurut pandangan
cendekiawan Islam?
A Kebebasan mengamalkan sebarang agama
B Kemajuan pesat dalam bidang ekonomi
C Kesejahteraan semua lapisan rakyat
D Ketinggian tatasusila masyarakat
SPM 2016 / T4 ms 9
Soalan 5 dan soalan 6 berdasarkan Peta 1
Peta 1 : Lokasi Tamadun Awal Dunia
5 Apakah Tamadun X dan Tamadun Y ?

A Hwang Ho dan Indus
B Mesir dan Hwang Ho
C Indus dan Mesopotamia
D Mesopotamia dan Mesir
SPM 2016 / T4 ms 9
6 Apakah nama sungai di Tamadun X dan sungai di Tamadun Y ?
A Sungai Kuning dan sungai Tigris
B Sungai Tigris dan Sungai Indus
C Sungai Nil dan Sungai Kuning
D Sungai Indus dan Sungai Nil

SPM 2004 / T4 ms 11
7 Apakah faktor yang membawa kepada keruntuhan kerajaan Mesopotamia ?
A Penguasaan Parsi
B Perluasan tamadun Indus
C Rampasan kuasa golongan pendeta
D Kemusnahan Taman Tergantung Babylon
SPM 2011 / T4 ms 11
8 Setiap negara kota dalam tamadun Mesopotamia mempunyai pintu gerbang yang
pelbagai bentuk.?
Apakah kepentingan pintu gerbang tersebut kepada negara kota Mesopotamia ?
A Lambang kekayaaan
B Simbol kekuasaan raja
C Tanda kesetiaan rakyat
D Simbol identiti masyarakat
SPM 2012 / T4 ms 12
9 Sistem pemerintahan di Mesopotamia berasaskan sistem beraja.
Apakah bentuk sistem beraja tersebut ?
A Oligarki
B Demokrasi
C Aristokrasi
D Teokrasi

SPMU 2016 / T4 ms 13
10 Gambar 1 adalah bangunan zigurat.
Gambar 1
Mengapakah masyarakat Mesopotamia membina bangunan tersebut ?
A Penjara bagi rakyat yang melakukan kesalahan
B Tempat menyimpan abu mayat bangsawan
C Kubu pertahanan dari serangan musuh
D Menjalankan upacara keagamaan
SPM 2004 / T4 ms 12,13,19

Tamadun Awal Raja
Sumeria Tuhan atau wakil tuhan
Mesir Jelmaan tuhan, anak Tuhan Matahari
Hwang Ho Mandat daripada tuhan
11 Apakah yang dapat dirumuskan daripada maklumat di atas ?

I Raja memiliki kuasa mutlak
II Raja penentu bencana alam
III Raja perlu mendapat sokongan bangsawan
IV Raja berkuasa ke atas kehendak tuhan
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

SPM 2004 / T4 ms 14
12 Mengapakah Kod Undang-Undang Hammurabi penting kepada masyarakat
Mesopotamia?
A Menggalakkan mobiliti sosial
B Merekodkan urusan pentadbiran
C Mengukuhkan organisasi masyarakat
D Mencatatkan harta golongan bangsawan
SPM 2006 / T4 ms 20
13 Maklumat berikut berkaitan dengan sistem tulisan dalam Tamadun Mesir Purba.
Berasaskan kombinasi gambar dan simbol yang berdasarkan bunyi.
Apakah sistem tulisan tersebut ?

A Hieroglif
B Ideogram
C Cuneiform
D Piktograf
SPM 2011 / T4 ms 21
14 Apakah sumbangan Imhotep terhadap Tamadun Mesir Purba.
A Memperkenalkan teknik pembinaan bangunan
B Memajukan teknologi bidang pertanian
C Menggubal undang-undang
D Mencipta sistem tulisan

SPM 2007 / T4 ms 21-22
15 Antara yang berikut, yang manakah sumbangan tamadun Mesir Purba?
I Kolar kuda
II Pedati beroda
III Sistem kalendar
IV Tulisan hieroglif
A I dan II
B II dan III
C III dan IV
D I dan IV
SPMU 2015 / T4 ms 24
16 Rajah 1 menerangkan pertembungan Tamadun Indus dengan tamadun awal
yang lain.
Tamadun Tamadun Tamadun

Mesopotamia Indus Mesir Purba
Rajah 1
Apakah kesan pertembungan tersebut ?

A Kawasan pemerintahan meluas
B Bidang sastera berkembang
C Teknologi pertanian maju
D Bandar terancang dibina
SPM 2006 / T4 ms 26
Masyarakat Indus telah menjalankan hubungan

perdagangan dengan masyarakat Mesopotamia.
17 Apakah bukti arkeologi yang menyokong pernyataan di atas?

A Cap mohor
B Batu bersurat
C Tembikar tanah
D Gendang gangsa

SPMU 2006 / T4 ms 27
18 Kedua-dua Bandar berikut terdapat dalam tamadun Indus.
 Mohenjo Daro
 Harrappa
Apakah faktor kemajuan bandar tersebut?

A Pertambahan penduduk
B Penguasaan ilmu geometri
C Perubahan struktur organisasi
D Perkembangan sistem pengangkutan
SPM 2015 / T4 ms 27
19 Masyarakat dalam Tamadun Indus ( 2000 sebelum Masihi ) berjaya membina
b andar terancang tertua di dunia.
Kemampuan masyarakat dalam tamadun tersebut membina bandar terancang
adalah disebabkan oleh
I Amalan sikap terbuka
II Pertembungan dengan budaya lain
III Perluasan wilayah pemerintahan
IV Kejayaan kegiatan penjelajahan
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2018 / T4 ms 33
20 Buku berikut ditulis oleh Sun Tzu
The Art of War
Apakah perkara yang boleh dimanfaatkan oleh masyarakat hari ini dari buku tersebut?
A Sejarah awal manusia
B Rahsia kejayaan perniagaan
C Maklumat sistem pemerintahan

D Penerangan sistem kepercayaan
SOALAN STRUKTUR / RESPON TERHAD
1 Tamadun Mesopotamia merupakan tamadun terawal yang lahir di dunia.

(a) Apakah maksud Mesopotamia?
………......................................................................................................................
..............……………….………………………………………………………................
[ 1 markah ]
(b) Senaraikan dua buah kerajaan yang terdapat dalam tamadun Mesopotamia.
(i)……......................................................................................................................
(ii)…….....................................................................................................................
[ 2 markah ]
(c) Jelaskan kedudukan raja dalam tamadun Mesopotamia.
...........................................................................................................................…..
...........................................................................................................................
…...
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………...................................
[ 3 markah ]
(d) Salah satu sumbangan tamadun Mesopotamia kepada dunia ialah sistem
tulisan. Jelaskan kesan perkembangan sistem tulisan tamadun Mesopotamia
terhadap peradaban dunia.
...........................................................................................................................
….........
……………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………..........................................
.................................................................................................................................
....
[ 4 markah ]
2 Gambar berikut adalah tinggalan bandar terancang tamadun Indus.
(a) Nyatakan dua bandar terancang dalam tamadun Indus.
(i) .............................................................................
(ii) .............................................................................
[ 2 markah ]
(b) Jelaskan ciri-ciri bandar terancang tamadun Indus.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
[ 4 markah ]
(c) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, mengapakah masyarakat tamadun

Indus mampu membina bandar terancang?
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
[ 4 markah ]
BAB 2 : PENINGKATAN TAMADUN
SPM 2004 / T4 ms 43
1 Apakah persamaan antara sistem demokrasi Yunani dengan sistem demokrasi di
Malaysia?
A Raja sebagai ketua kerajaan
B Rakyat terlibat dalam pemerintahan
C Dewan Negara meluluskan belanjawan
D Dewan Rakyat menentukan ketua Negara
SPM 2006 / T4 ms 43
2 Bagaimanakah Rom menjadi sebuah republik pada tahun 509 S.M.?
A Penaklukan orang gasar
B Penjajahan Julius Caesar
C Pertabalan Maharaja Augustus
D Pemberontakan golongan patrician
SPM 2009 / T4 ms 43
3 Pada tahun 509 S.M , Rom mengamalkan sistem pemerintahan republik yang
ditadbir oleh dua orang konsul.
Mengapakah dua orang konsul tersebut dilantik?
A Memudahkan perluasan empayar
B Mengukuhkan hubungan luar
C Menghalang pemusatan kuasa
D Memilih pemimpin berwibawa

SPM 2011 / T4 ms 43
4 Negara berikut mengamalkan sistem pemerintahan demokrasi yang diwarisi
daripada Tamadun Yunani
 Malaysia
 Indonesia
 Amerika syarikat
Apakah ciri demokrasi yang diamalkan oleh negara tersebut?
A Perdana Menteri mengetuai negara
B Rakyat diberi hak memilih pemimpin
C Dewan Senat meluluskan undang-undang
D Ahli Dewan Perhimpunan dilantik oleh ketua negara
SPM 2011 / T4 ms 43
5
Undang-undang yang tegas
Legalisme Tiada perasaan belas kasihan
Penguatkuasaan harus dipelihara
Berdasarkan rajah di atas, bagaimanakah legalisme dilaksanakan?

A Hakim dibayar gaji yang tinggi
B Rakyat di bawah penguasaan tentera
C Raja harus memiliki kuasa yang utuh
D Juri dilantik daripada kalangan
SPM 2005 / T4 ms 49
6 Bagaimanakah Shih Huang Ti memerintah kerajaannya secara autokrasi?
A Mewujudkan polis rahsia
B Melantik hakim yang bergaji
C Mengurangkan kuasa ketua tentera
D Menghapuskan kuasa golongan bangsawan
SPM 2012 / T4 ms 41 & 49

7 Gambar 2 menunjukkan tokoh tamadun awal dunia.
Gambar 2
Apakah sumbangan mereka?
A Memperkenalkan pemerintahan demokrasi
B Menyeragamkan Undang-undang
C Mengasaskan sistem empayar
D Mengamalkan kepimpinan melalui teladan
SPM 2013 / T4 ms 49
8 Jadual 1 berkaitan dengan kejayaan seorang tokoh dalam tamadun awal di China.
Tokoh Kejayaan
Shih Huang Ti Menyatukan seluruh wilayah kecil di China
Jadual 1
Apakah faktor yang membantu kejayaan tokoh tersebut ?
I Pemerintahan secara autokratik
II Penghapusan kuasa bangsawan
III Kemajuan perdagangan
IV Sokongan rakyat
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2008 / T4 ms 52
9 Mengapakah sistem penanaman secara bergilir diamalkan pada zaman Dinasti Tang

di China?
A Meminimumkan kos
B Mengekalkan kesuburan tanah
C Mengurangkan tenaga buruh
D Menjimatkan masa
SPM 2009 / T4 ms 50 & 59

1 Gambar 1 menunjukkan sebahagian daripada Tembok Besar China.
0
Gambar 1
A Menandakan sempadan negeri
B Menjamin keselamatan wilayah
C Menjadi benteng penghalang banjir
D Melambangkan keagungan kerajaan
SPM 2010 / T4 ms 52
1 Sejak tahun 100 Masihi, perdagangan maritim antara India dengan Alam Melayu
1 telah berkembang.
Apakah kepentingan Alam Melayu kepada India pada masa itu?
A Pusat keagamaan
B Pusat kesusasteraan
C Pembekal tenaga buruh
D Pembekal rempah ratus
SPM 2012 / T4 ms51

1 Bandar berikut wujud pada zaman tamadun Indus.
2
- Anga
- Kalinga
- Karusa

Apakah persamaan bandar tersebut?
A Pusat perdagangan
B Pusat penterjemahan
C Pusat ketenteraan
D Pusat pertanian
SPM 2005 / T4 ms 55
1
3 Peringkat Pembelajaran
Rendah Mengenal dan menghafal tulisan Ideogram
Menengah Menulis karangan dan sastera
Tinggi X
Rajah di atas menunjukkan tiga peringkat pendidikan dalam tamadun China.

X ialah
A Menterjemah buku suci
B Menghafal kitab agama
C Mencatat salasilah maharaja
D Menulis buku undang-undang
SPM 2009 / T4 ms 53
1 Mengapakah bidang berikut diberi penekanan dalam pendidikan di Athens?
4
 Sukan
 Seni Berpidato
 Kesusasteraan
A Menanam sikap keberanian

B Melatih pemimpin berwibawa
C Melatih individu seimbang

D Mengukuhkan semangat patriotisme
SPM 2007 / T4 ms 59
1
5 - Berbentuk kubah
- Siap semasa Maharaja Flavian
- Tempat pertarungan pahlawan
Maklumat di atas merujuk kepada

A Pantheon
B Aqueduct
C Acropolis
D Colloseum
SPMU 2015 / T4 ms 62
1 Golongan Helot dalam kelas sosial masyarakat Sparta merujuk kepada
6 A pengusaha tanah
B golongan hamba
C angkatan tentera
D ahli agama
SPM 2005 / T4 ms 64
1 Antara berikut yang manakah berkaitan dengan Sukan Olimpik yang diadakan di
7 Yunani pada tahun 776 S.M.?
I Menghormati tuhan Zeus
II Persaingan antara negara kota
III Dianjurkan dua tahun sekali
IV Melibatkan hanya golongan bangsawan
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2008 / T4 ms 64
1 Rajah 1 berkaitan dengan sistem republik yang diamalkan di Rom.
8
Konsul 1 dan Konsul 2

Dewan senat
Dewan Perhimpunan
Rajah 1
Mengapakah dua orang konsul dilantik mengetuai pentadbiran?
A Menyekat pengaruh gereja
B Mengimbangi kuasa pemerintah
C Memperkukuh kedudukan pemerintah
D Mengelakkan penjajahan kuasa asing
SPM 2004 / T4 ms 66
1 Apakah faktor penyebaran agama Kristian secara meluas pada Zaman Rom ( 280–
9 337 S.M)?
A Penulisan kitab Bible
B Pengaruh agama lain kurang
C Pengiktirafan oleh Constantine
D Perkembangan teknologi percetakan
SPM 2010 / T4 ms 65
2 Penganut agama Hindu berusaha untuk mencapai moksya.
0 Mereka berbuat demikian supaya
A Dilahirkan semula
B Diberi pengampunan
C Dimasukkan ke syurga
D Disatukan dengan tuhan

SOALAN STRUKTUR
Pernyataan berikut menerangkan perkembangan ekonomi dalam tamadun India
Aktiviti perdagangan dalam tamadun India berkembang

pesat sejak abad ketiga Sebelum Masihi.
1a) Senaraikan
jenis barang yang didagangkan dalamTamadun India.
.......................................................................................................................................
................................................................................................................................
.......
................................................................................................................................
.......
[ 3 Markah ]
b) Mengapakah sektor perdagangan dalam tamadun India berkembang pesat ?

..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....

..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....
[ 3 Markah ]
c) Bagaimanakah aktiviti perdagangan di negara kita dapat dimajukan?

..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....
[ 4 Markah ]

Gambar berikut merujuk seni bina dalam tamadun dunia.
2a) Nyatakan fungsi binaan yang terdapat dalam tamadun Yunani, Rom, India dan
China.
......................................................................................................................................
...............................................................................................................................
........
...............................................................................................................................
........
[ 3 Markah ]
b) Mengapakah generasi masa lampau mampu membina seni bina yang menarik
dan unik?

..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
....
..................................................................................................................................
....
[ 3 Markah ]
c) Bagaimanakah seni bina bersejarah di negara kita dapat dikekalkan ?

..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....
..................................................................................................................................
.....
[ 4 Markah ]

BAB 3 : TAMADUN AWAL ASIA TENGGARA
SPM 2015 / T4 ms 85
1 Dalam kerajaan awal di Asia Tenggara, raja dikaitkan dengan konsep berikut.
● Dewa Raja
● Orde Kosmos
Mengapakah konsep tersebut dikaitkan dengan raja ?

A Mengekalkan pemerintahan yang adil
B Memantapkan adat istiadat di istana
C Mempelbagai upacara keagamaan
D Memantapkan kuasa pemerintahan
SPM 2015 /T4 ms 82

2 Gambar 1 ialah Gunung Jerai di Kedah.
Gambar 1
Apakah kepentingan gunung tersebut kepada kemajuan kerajaan Kedah
Tua ?

A Memudahkan kedatangan pedagang
B Simbol penguasaan alam semesta
C Lambang kekuatan pemerintah
D Benteng pertahanan negeri
SPMU 2015 / T4 ms 81-82

3 Senarai berikut adalah artifak yang ditemui di lokasi kerajaan Kedah Tua.
● Tembikar Qing Pai

● Pelita tembaga
● Manik
Penemuan tersebut membuktikan bahawa kerajaan Kedah Tua

A menjadi pusat penyebaran agama
B mengutamakan pengkhususan pekerjaan
C sebagai pusat pembuatan barang hiasan
D merupakan sebuah pelabuhan entrepot
SPMU 2015 / T4 ms 77-76

4 Raja Indravarman I telah berjaya meningkatkan produktiviti pertanian di Angkor.
Apakah faktor kejayaan tersebut?
A Penerokaan tanah baharu
B Bekalan tenaga buruh luar
C Keberkesanan sistem pengairan
D Pelaksanaan sistem tanaman bergilir

SPM 2014 / T4 ms 80
5 Peta 1 menunjukkan kerajaan maritim di Asia Tenggara.
Peta 1
Mengapakah kerajaan tersebut berjaya meneroka dunia luar?
A Kegiatan pertanian berkembang maju
B Kerajaan asing memberikan bantuan
C Pusat latihan kelautan ditubuhkan
D Mahir dalam pembinaan kapal
SPM 2014 / T4 ms 76
6 Rajah 1 berkaitan dengan perubahan yang berlaku kepada kerajaan Funan.
Kerajaan Agraria Kerajaan Maritim
Rajah 1
Mengapakah perubahan tersebut berlaku?
A Kekuatan tentera
B Perluasan empayar
C Kemajuan pelabuhan
D Pertambahan penduduk
SPMU 2014 / T4 ms 79
7 Senarai berikut adalah pelabuhan awal di Asia Tenggara.
● Jenderam Hilir
● Kuala Berang

● Kuala Selinsing
Apakah jenis pelabuhan tersebut?

A Pelabuhan bebas
B Pelabuhan tempatan
C Pelabuhan pembekal
D Pelabuhan kerajaan
SPMU 2014 / T4 ms 80
8 Apakah faktor yang membolehkan kerajaan Srivijaya menjadi sebuah kerajaan maritim yang
terulung di Asia Tenggara?
A Sumber asli diterokai
B Bekalan buruh ramai
C Angkatan tentera kuat
D Sistem pengairan moden
SPM 2013 / T4 ms 77
9 Raja Indravarman I memerintah kerajaan Angkor mulai tahun 877 Masihi.
Apakah sumbangan baginda terhadap kerajaan Angkor ?
A Menyediakan kemudahan pelabuhan
B Memajukan perusahaan perkapalan
C Menghapuskan cukai tanaman
D Membina takungan air
SPM 2013 / T4 ms 85
10 Dalam kerajaan awal Asia Tenggara, rakyat biasa takut untuk menderhaka kepada raja.
Mengapakah mereka bersikap demikian ?
A Raja menguasai empayar
B Raja menjadi ketua pendeta
C Raja adalah bayangan tuhan
D Raja memiliki kekuatan tentera
SPM 2012 / T4 ms 85
11 Unsur mitos merupakan elemen penting dalam kerajaan awal di Asia Tenggara.
Apakah kepentingan unsur tersebut?
A Memperkukuhkan kedudukan pemerintah
B Mendaulatkan sistem perundangan

C Mengiktiraf golongan pendeta
D Mengekalkan warisan tradisi
SPM 2012 / T4 ms 87
12 Dalam sistem pentadbiran kerajaan Srivijaya, terdapat jawatan datu.
Apakah persamaan datu dalam sistem pentadbiran tersebut?
A Ketua agama
B Pentadbir daerah
C Pemerintah tentera
D Pencatat salasiah raja
SPM 2011 / T4 ms 79
13 Rajah berikut menunjukkan tahap perkembangan sesebuah pelabuhan dalam kerajaan awal di
Asia Tenggara.
Pelabuhan X dalam rajah tersebut ialah

A Pelabuhan bandar
B Pelabuhan nelayan
C Pelabuhan kerajaan
D Pelabuhhan bebas
SPM 2011 / T4 ms 86 & 88

14 Gambar berikut menunjukkan candi Angkor Wat di Kemboja
Mengapakah kerajaan Angkor membina candi tersebut?

A Sebagai pusat kegiatan perdagangan
B Menjadi pusat pentadbiran
C Lambang penguasaan alam semesta
D Memperkukuhkan sistem pertahanan negara
SPM 2010 / T4 ms 79
15 Apakah faktor kemajuan masyarakat kerajaan maritim di Asia Tenggara?
A Kekayaan hasil pertanian
B Kekayaan hasil hutan
C Kemahiran membina kapal
D Kebolehan membina terusan
SPM 2009 / T4 ms 85-86
16 Mengapakah konsep berikut diamalkan oleh kerajaan awal di Asia Tenggara?
● Konsep dewa-raja
● Konsep orde-kosmos
A Mempelbagaikan istiadat istana
B Mengekalkan pentadbiran yang adil
C Menggambarkan upacara keagamaan
D Mengukuhkan kedudukan pemerintah
SPM 2009 / T4 ms 76-77

17 Pada zaman pemerintahan Raja Indravarman I, kerajaan Angkor berjaya menghasilkan beras
yang mencukupi untuk menampung keperluan rakyat.
Apakah faktor kejayaan tersebut?
A Pembinaan baray
B Kemasukan buruh luar
C Penerokaan tanah baru
D Pengenalan kaedah penggiliran tanaman
SPM 2008 / T4 ms 83
18 Pernyataan berikut merujuk kepada hubungan antara kerajaan agraria dengan Kerajaan
maritim.
Apakah kesan hubungan tersebut kepada kerajaan agraria?

A Menjadi kuasa laut yang unggul
B Pesaing yang hebat

C Pembekal sumber makanan
D Menakluk kawasan berhampiran
SPM 2008 / T4 ms 76-77

19 Apakah kesan pembinaan sistem pengairan di Angkor pada zaman Raja
Indravarman 1?
A Penempatan kekal lebih banyak
B Keperluan beras negara mencukupi
C Sistem pertanian pindah berkembang
D Pergantungan pada hasil hutan berkurangan
SPM 2007 / T4 ms 76
20 Apakah faktor yang menyebabkan kerajaan Angkor menjadi sebuah kerajaan
yang ulung di Asia Tenggara?
I Perancangan bandar teratur
II Iklim sesuai untuk pertanian
III Berhampiran Tasik Tonle Sap
IV Terlindung daripada bencana alam

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

SOALAN STRUKTUR
Gambar X Gambar Y
1.Gambar X dan Gambar Y menunjukkan dua buah monumen penting di Asia Tenggara
dalam Kerajaan awal
a) Nyatakan maksud monumen
………………………………………...............…………………………………...………………
……………...………………………………………............………………………………………
[2 markah ]
b) Namakan monumen yang terdapat dalam gambar di atas.
Gambar X................................................................................................................................
Gambar Y.................................................................................................................................
[ 2 markah ]
c) Mengapakah kerajaan awal mampu membina monumen tersebut ?
….......………………………………………………………………………………...........………
…............………………………………………………………………………………….............
……........………………………………………………………………………………….............
............................................................................................................................................
[ 3 markah ]

d) Cadangkan tiga langkah berkesan untuk memelihara sesebuah monumen
......………………………………………………………………………………..........…………..
...………………………………………………………………………………………….........…..
....…………………………………………………………………………………………..............
[ 3 markah ]
2. Mulai abad ke 3 Masihi , hubungan antara Asia Tenggara dengan India terjalin. Banyak
aspek kebudayaan India telah diterima dan diamalkan oleh masyarakat Asia Tenggara,
termasuklah kepercayaan Hindu-Buddha
a) Bagaimanakah penyebaran pengaruh Hindu dan Buddha di Asia Tenggara
berlaku ?
............……………………………………………………………………………...........………..
........………………………………………………………………………………………...........…
[ 2 markah ]
b) Terangkan dua pengaruh Hindu dan Buddha dalam sistem pemerintahan di Asia
Tenggara ?
.............……………………………………………………………………...........………………..
..........………………………………………………………………………………..........………..
..........………………………………………………………………………………………............
..............……………………………………………………………………………………............
[ 4 markah ]

c) Candi merupakan pengaruh Hindu dan Buddha dalam bidang kesenian di Asia
Tenggara.Terangkan dua fungsi candi yang dibina di Asia Tenggara pada masa
kini.
………………………………………………………………........………………………........…
…………………………………………………………………….........……………...........……
…………………………………………………………………………….........…...........………
……………………………………………………………………......…………...........…………
[ 4 markah ]

BAB 4: KEMUNCULAN TAMADUN ISLAM DAN PERKEMBANGANNYA DI MAKKAH
SPM 2016 / T4 ms 110

1 Tokoh berikut adalah antara yang terawal memeluk Islam di Makkah.
Mengapakah mereka tertarik kepada ajaran Islam?
 Bilal bin Rabah

 Amir bin Fuhairah
A Persamaan taraf
B Perubahan status
C Desakan keluarga
D Kebebasan beragama
SPM 2016 / T4 ms 102

2 Maklumat berikut merujuk kepada peperangan yang berlaku dalam kalangan
masyarakat Arab pada zaman jahiliah.
Mengapakah perang tersebut berlarutan selama 40 tahun?
Perang al-Basus
 Berlaku antara Bani Taglib dengan Bani Bakar
 Berlangsung selama 40 tahun
A Kerajaan pusat tiada

B Hasutan kerajaan Parsi
C Kawasan pertanian terhad
D Campur tangan orang Yahudi
SPM 2015 / T4 ms 112

3 Dialog berikut mungkin berlaku dalam kalangan pemimpin musyrikin Quraisy di
Makkah pada Zaman Jahiliah
Pemimpin 1 : Kita perlu menentang Muhammad habis-habisan kerana

dia menggugat kedudukan kita.
Pemimpin 2 : Ya, tambahan pula ajarannya bertentangan dengan

amalan nenek moyang kita.
Apakah kesan dialog tersebut terhadap Nabi Muhammad SAW?
A Penyebaran Islam tersekat
B Perjanjian damai dimeterai

C Penghijrahan baginda ke Habsyah
D Pemulauan terhadap keluarga baginda
SPM 2015 / T4 ms 110

4 Pada peringkat awal penyebaran Islam di Makkah, golongan hamba adalah
golongan yang mula-mula tertarik kepada ajaran Islam.
Mengapakah mereka tertarik kepada ajaran Islam?
A Mempertahankan prinsip kesamarataan
B Mendapat galakan daripada keluarga
C Diberi jaminan keselamatan
D Peka terhadap perubahan
SPMU 2015 / T4 ms 109

5 Surah berikut adalah wahyu kedua yang diturunkan kepada Nabi Muhammad
SAW yang mengandungi perintah supaya menyebarkan Islam.
Surah al-Muddasir ayat 1 hingga 7
Bagaimanakah Nabi Muhammad SAW melaksanakan pemerintah tersebut?

A Mendirikan kerajaan yang berpusat di Makkah
B Mengarahkan sahabat menyampaikan dakwah di Madinah
C Menawarkan kedudukan tinggi kepada kaum bangsawan Quraisy
D Menyampaikan dakwah terhadap keluarga terdekat terlebih dahulu
SPMU 2015 / T4 ms 102

6 Senarai berikut berkaitan dengan masyarakat Arab Jahiliah.
 Sistem kabilah
 Semangat assabiah

Bagaimanakah amalan tersebut boleh menghalang kejayaan “Gagasan 1M”
I Menggalakkan mobiliti sosial
II Menyukarkan perpaduan rakyat
III Menggalakkan semangat perkauman
IV Menghalang pelbagai kegiatan ekonomi
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2013 / T4 ms 102

7 Maklumat berikut berkaitan dengan kehidupan masyarakat Arab pada zaman
Jahiliah.
 Menyembah berhala
 Menanam bayi perempuan yang baru lahir
 X
Apakah X ?
A Membina petempatan kekal
B Mahir membina sistem pengairan
C Mengamalkan semangat assabiah
D Mempunyai susun lapis masyarakat
SPM 2012 / T4 ms 107

8 Jadual 2 berkaitan dengan sejarah awal perkembangan Islam di Makkah.
Tarikh 6 Ogos 610 masihi bersamaan 17 Ramadhan
Tempat Gua Hirak
Peristiwa Allah menurunkan wahyu yang pertama kepada
Nabi Muhammad SAW
Jadual 2
Apakah kesan peristiwa tersebut?
A Zaman jahiliah berakhir
B Pelbagai kaum bersatu
C Negara bangsa diasaskan
D Sistem khalifah dilaksanakan

SPM 2011 / T4 ms 105
9 Mengapakah Nabi Muhammad SAW digelar sebagai al-Amin?
A Keturunan baginda dihormati
B Memiliki kebijaksanaan
C Berpengalaman luas
D Sentiasa dipercayai
SPM 2011 / T4 ms 101

10 Antara berikut, yang manakah berkaitan dengan masyarakat Arab Jahiliah?
I Menghalalkan amalan riba
II Menjalankan pemerintahan berpusat
III Menjalin kerjasama antara kabilah
IV Mengamalkan perkahwinan bebas
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2010 / T4 ms 102

11 Peperangan al-Basus yang berlaku pada Zaman Jahiliah menunjukkan
masyarakat Arab mementingkan
A agama
B darjat
C puak
D kawasan
SPM 2010/ T4 ms 108

12 Nabi Muhammad SAW menerima wahyu pertama iaitu surah al-Alaq Ayat 1-5
pada 6 Ogos 610 Masihi ( 17 Ramadhan ).
Apakah yang diperintahkan oleh Allah SWT kepada Nabi Muhammad SAW

menerusi surah tersebut?
A Mengekalkan persamaan taraf sesama manusia
B Penyatuan umat di bawah satu akidah
C Pembelaan terhadap agama
D Membaca untuk meningkatkan ilmu
SPM 2009 / T4 ms 109

13 Peperangan al-Basus berlaku selama 40 tahun antara Bani Bakar dengan
Bani Taghlib semasa Zaman Jahiliah di Tanah Arab.
Mengapakah peperangan tersebut berlaku?
A Perebutan harta rampasan perang
B Pembunuhan anggota kabilah
C Perselisihan tentang hak perniagaan
D Pencerobohan kawasan penempatan
SPM 2009 / T4 ms 109

14 Berikut adalah tokoh yang telah memberi sumbangan kepada penyebaran
Islam pada peringkat awal di Makkah.
Al-Arqam bin Abu Arqam
Bagaimanakah beliau menyumbang untuk membantu penyebaran Islam?

A Membantu mengumpulkan ayat al-Quran
B Mengetuai kumpulan penghijrahan ke Habsyah
C Mewakafkan rumah sebagai pusat kegiatan dakwah
D Merisik maklumat penentangan daripada musyrikin Quraisy
SPM 2008 / T4 ms 102

15 Apakah kesan amalan sistem kabilah dalam masyarakat Arab jahiliah?
A Mewujudkan semangat assabiah
B Memulakan persaingan kuasa
C Memantapkan sistem pentadbiran
D Memperkukuhkan perpaduan antara suku
SPM 2008 / T4 ms 102

16 Maklumat berikut merujuk kepada peperangan yang berlaku dalam kalangan
masyarakat Arab pada Zaman Jahiliah.

Perang al-Basus
 Berlaku antara Bani Tabligh dengan Bani Bakar
 Berlangsung selama 40 tahun
Bagaimanakah peperangan tersebut dapat dielakkan?

A Mengimbangi taraf ekonomi antara etnik
B Meningkatkan persefahaman penduduk
C Memperkuat bidang ketenteraan
D Meningkatkan kemajuan infrastruktur
SPM 2008 / T4 ms 102

17 Bagaimanakah cara hidup masyarakat Arab Jahiliah?
A Memencilkan diri
B Mengelakkan ancaman musuh
C Mengamalkan semangat kesukuan
D Mengamalkan kepercayaan politiesme
SPM 2006 / T4 ms 107

18
Tarikh Peristiwa
6 Ogos 610M Wahyu pertama kepada Nabi Muhammad
( 17 Ramadhan ) SAW
Peristiwa di atas menunjukkan...

A agama Islam tersebar
B kemunculan kerajaan Islam
C penentangan Arab Quraisy terhadap Islam
D pemisah Zaman Jahiliah dengan Zaman Islam
SPM 2006 / T4 ms 111

19 Mengapakah orang Arab Quraisy Makkah menentang ajaran Islam?
I Perbezaan kepercayaan
II Prinsip perjuangan berbeza

III Terpengaruh dengan Bani Qainuqa’
IV Tanggapan salah terhadap tugas Nabi Muhammad SAW
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2005 / T4 ms 106

20 Nabi Muhammad SAW diamanahkan oleh pemimpin Arab Quraisy untuk
meletakkan Hajar Aswad ke tempat asalnya.
Apakah kepentingan peristiwa tersebut kepada masyarakat Arab?
A Penyebaran Islam di Makkah
B Perbalahan antara kaum dielakkan
C Perkembangan perdagangan di Makkah
D Pelantikan pemimpin dari kalangan orang Islam
SOALAN STRUKTUR
1. Rajah berikut menunjukkan reaksi masyarakat Arab Makkah terhadap penyebaran

Islam.
Penerimaan
Reaksi Terhadap
penyebaran Islam
Penentangan
a) Bagaimanakah Nabi Muhammad SAW menyebarkan Islam pada peringkat awal?

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
[ 2 Markah ]
b) Jelaskan bentuk penentangan orang Arab Quraisy Makkah?

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
[ 4 Markah ]
c) Manusia memerlukan agama dalam kehidupan.Jelaskan kepentingan beragama

bagi setiap manusia.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
[4 markah]
2a) Mengapakah zaman jahiliah dianggap sebagai zaman kegelapan?
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
........................................................................................................................................
[ 4 Markah ]
b) Mengapakah sistem ekonomi pada zaman jahiliah dianggap tidak adil?

.........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
...................................................................................................................................
[ 3 Markah ]
c) Ciri-ciri amalan jahiliah masih diamalkan oleh masyarakat Malaysia pada hari ini?
Berikan penjelasan anda.
.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
[ 4 markah ]
BAB 5 : KERAJAAN ISLAM DI MADINAH
SPMU 2014 / ms 118

1 Mengapakah keadaan di Madinah kurang aman sebelum kedatangan Islam?
I Keluasan wilayah
II Ketiadaan ajaran agama
III Penguasaan ekonomi oleh Yahudi
IV Perbalahan antara suku
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2015 / ms 119

2 Apakah peristiwa yang dapat dikaitkan dengan maklumat berikut?
 Menyediakan tempat tinggal
 Menjanjikan keselamatan
 Kesediaan mempertahankan
Islam
A Perjanjian Hudaibiyah
B Perjanjian Aqabah

C Baiah al-Ridwan
D Majlis Tahkim
SPMU 2014 / ms 118
3 Maklumat berikut berkaitan dengan perjanjian antara Nabi Muhammad SAW

dengan orang Arab Madinah.
Tahun 621 Masihi

Peristiwa Perjanjian Aqabah Pertama
ditandatangani antara Nabi Muhammad
SAW dengan suku Aus dan Khazraj
Apakah
perkara yang dipersetujui dalam perjanjian tersebut?
I Memutuskan hubungan dengan Yahudi
II Rasulullah menjadi ketua negara
III Beriman kepada Allah dan rasul
IV Membantu dalam perjuangan
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2013 / ms 120

4 Orientalis Barat menganggap hijrah Nabi Muhammad SAW dan umat Islam
dari Makkah ke Madinah sebagai pelarian.
Apakah alasan untuk menyangkal anggapan tersebut?
I Diberi sambutan meriah
II Dijemput penduduk tempatan
III Galakan oleh pemimpin Quraisy
IV Mendapat bantuan masyarakat Arab

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2012 dan SPMU 2015 / ms 120

5 Abdullah bin Arqat membantu Rasulullah SAW berhijrah ke Madinah.
Apakah bentuk bantuan yang diberikan?
A Kawalan keselamatan
B Menjadi penunjuk jalan
C Menyiasat pergerakan musuh
D Membekal barang keperluan
SPM 2000 / ms 120

6 Tokoh berikut telah memberi sumbangan dalam perkembangan Islam.
 Abdullah bin Abu Bakar
 Amir bin Fuhairah
 Abdullah bin Arqat
Apakah sumbangan mereka?

A Menamatkan pemulauan terhadap orang Islam
B Membantu Rasulullah berhijrah ke Madinah
C Meneruskan dakwah ke Taif
D Menandatangani Perjanjian Hudaibiyah
SPM 2010 / ms 127
7 Bagaimanakah kedudukan orang Yahudi seperti yang terkandung dalam

Piagam Madinah?
I Diiktiraf sebagai penduduk Madinah
II Bebas menjalinkan hubungan dengan pihak luar
III Terlibat dalam pentadbiran negara
IV Dijamin keselamatan selagi setia
A I dan II
B I dan IV

C II dan III
D III dan IV
SPM 2015 / ms 121
8 Rajah 1 berkaitan dengan rentetan peristiwa hijrah Nabi Muhammad S.A.W.
Menerima Singgah di Sampai di

X
wahyu Quba’ Madinah
Rajah 1
Apakah X?
A Bersetuju memeterai Perjanjian Aqabah
B Sepakat membina masjid al-Nabawi
C Muafakat dengan golongan Ansar
D Bersembunyi di Gua Thur
SPMU 2016 / ms 122 & ms 127

9 Jadual 1 berkaitan dengan peristiwa hijrah dalam sejarah Islam.
Tarikh 1 Rabiulawal ( 12 September 622 Masihi )
Peristiwa Penghijrahan orang islam Makkah ke Madinah
Apakah kepentingan peristiwa tersebut?

I Persaudaraan ummah diperkukuh
II Kerajaan yang adil dibentuk
III Perang saudara tamat
IV Struktur masyarakat berubah
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

SPM 2011 / ms 128
10 Apakah kepentingan Piagam Madinah yang dirangka oleh Nabi Muhammaad

SAW pada tahun 622 Masihi?
A Memberi panduan pemerintahan negara
B Melindungi tradisi masyarakat Arab
C Menamatkan permusuhan dengan Rom
D Menyediakan strategi menghadapi ancaman Quraisy Makkah
SPM 2004 / ms 130

11 Antara berikut keadaan yang manakah membenarkan perang dalam Islam?
I Meluaskan wilayah
II Mempertahankan diri
III Menjaga harta benda
IV Menguasai ekonomi
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2007 / ms 130
12 Jadual di bawah berkaitan dengan peperangan yang berlaku antara orang

Islam dengan pihak Quraisy Makkah.
Tahun 627 Masihi
Peristiwa Perang Khandak
Apakah strategi Nabi Muhammad SAW dalam peperangan tersebut?

A Menggali parit
B Perang gerila
C Serang hendap
D Membina tembok

SPM 2012 / ms 130
13 Jadual 4 berkaitan dengan peperangan yang berlaku antara orang Quraisy

Makkah.
Peristiwa Tahun Pihak Yang Menang
Perang Khandak 627 Masihi Tentera Islam
Jadual 4
Apakah faktor kemenangan tentera Islam dalam peperangan tersebut?
A Peralatan yang canggih
B Bilangan tentera ramai
C Bantuan luar diperolehi
D Strategi perang mantap
SPM 2010 / ms 131
14 Tindakan berikut dilakukan oleh Nabi Muhammad SAW selepas Perang

Badar berakhir.
 Mengampunkan tawanan
perang
 Membebaskan tawanan wanita
Apakah kesan daripada tindakan tersebut?

A Suku yang bertelagah berdamai
B Islam diterima dengan kerelaan
C Kebebasan beragama diamalkan
D Pengukuhan pentadbiran kerajaan Islam
SPM 2008 / ms 133
15 Pernyataan berikut merupakan satu daripada syarat Perjanjian Hudaibiyah.

Orang Islam Madinah yang memihak ke Makkah

tanpa kebenaran penjaganya tidak perlu
dipulangkan
Mengapakah Nabi Muhammad SAW menerima syarat tersebut walaupun

tidak dipersetujui para sahabat yang lain?
A Mengelakkan peperangan
B Mempertahankan imej Islam
C Memelihara hubungan kekeluargaan
D Memudahkan penyebaran agama Islam
SPM 2009 / ms 133
16 Selepas dua tahun perjanjian Hudaibiyah dimeterai, orang Quraisy Makkah

mencabuli perjanjian tersebut dengan menyokong Bani Bakar yang
berperang dengan Bani Khuza’ah.
Apakah kesan daripada pencabulan tersebut?
A Penyebaran Islam tergendala
B Pembukaan semula kota Makkah
C Penduduk Madinah semakin terancam
D Penghijrahan Nabi Muhammad SAW terhalang
SPM 2013 / ms 133
17 Rajah 1 menunjukkan syarat Perjanjian Hudaibiyah yang ditandatangani

antara Nabi Muhammad SAW dengan masyarakat Quraisy Makkah pada

tahun 628 Masihi (6 Hijrah).
Syarat Pertama Perjanjian Mengadakan gencatan
Hudaibiyah senjata selama 10 tahun
Rajah 1
Apakah kesan perjanjian tersebut?
A Penghijrahan penduduk berkurangan
B Pertambahan wilayah jajahan
C Perluasan penyebaran Islam
D Pengukuhan angkatan tentera
SPM 2007 / ms 134
18 Apakah kepentingan peristiwa di bawah terhadap kerajaan Islam Madinah?

Tahun Peristiwa
630 Masihi Nabi Muhammad SAW membuka semula
kota Makkah.
A Meningkatkan kemajuan ekonomi

B Penerusan sistem kabilah
C Memperkukuh negara
SPM 2011 / ms 134
19 Nabi Muhammad SAW berjaya membuka semula Kota Makkah pada tahun
630 Masihi bersamaan tahun 8 Hijrah.
Apakah peristiwa yang mempercepatkan pembukaan semula kota tersebut?
A Perluasan kegiatan tentera Quraisy
B Penguasaan ekonomi oleh Rom
C Penawanan khalifah perdagangan Parsi

D Pembunuhan seorang anggota Bani Khuzaah
SPMU 2015 / ms 136
20 Maklumat berikut berkaitan dengan pembukaan semula kota Makkah.

Tahun 630 Masihi
Peristiwa Nabi Muhammad SAW membuka semula
Kota Makkah
Apakah kepentingan peristiwa tersebut terhadap kerajaan Islam Madinah?

A Penerusan sistem kabilah
B Membasmi kemiskinan
C Memperkukuh negara
SOALAN STRUKTUR
1. Peristiwa hijrah merupakan peristiwa penting dalam perjuangan Nabi Muhammad
saw dan perkembangan Islam.
a) Jelaskan maksud hijrah.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

[2 markah]
b) Nyatakan faktor Nabi Muhammad saw dan umat Islam berhijrah.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
[4 markah]
c) Orang Barat menuduh peristiwa hijrah Nabi Muhammad s.a.w sebagai suatu
pelarian.
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, berikan hujah untuk menyangkal
pandangan tersebut.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
[4 markah]
2. Semasa pemerintahan Nabi Muhammad saw telah berlaku beberapa siri

peperangan antara orang Islam dengan pihak Quraisy Makkah.
a) senaraikan dua peperangan tersebut
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
[2 markah]

b) Nyatakan dua garis panduan yang mesti dipatuhi oleh tentera Islam dalam
peperangan.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
[2 markah]
c) Terangkan dua bukti bahawa Islam berkembang bukan dengan cara
peperangan.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
[2 markah]
d) Pada pandangan anda, bagamanakah cara untuk mengelakkan peperangan

daripada berlaku ?
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
..
..............................................................................................................................................
[4 markah]
BAB 6 – PEMBENTUKKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA
SPM 2009 / T4 ms 147

1 Apakah sumbangan Khalifah Uthman bin Affan kepada kemajuan sistem
pertahanan negara Islam Madinah ?
A Membina markas tentera
B Mewujudkan pasukan tentera tetap
C Menubuhkan angkatan tentera laut

D Melantik panglima tentera sebagai gabenor
SPM 2010 / T4 ms 143

2 Pada zaman pemerintahan Khulafa al-Rasyidin, seseorang khalifah dilantik
melalui sistem Syura.
Apakah kebaikan sistem tersebut ?
A Menjamin kesinambungan pemerintahan
B Meneruskan tradisi masyarakat Arab
C Mendapat sokongan orang bukan islam
D Menjamin pemilihan pemimpin yang berkelayakan
SPM 2010 / T4 ms 146

3 Mengapakah Khalifah Umar bin Al-Khattab mewujudkan jawatan Wali atau
Gabenor semasa pemerintahan beliau ?
A Mempergiat usaha penyebaran agama Islam
B Memperkukuh perpaduan penduduk
C Memperluas kawasan pemerintahan
D Mempertingkat sistem pentadbiran wilayah
SPM 2011 / T4 ms145

4 Apakah pembaharuan yang telah dilaksanakan oleh Khalifah Abu Bakar Al-
Siddiq dalam sistem pemerintahan negara ?
A Meyediakan pakaian seragam tentera
B Membentuk tentera sukarela
C Memperkukuh tentera laut
D Memperkenal gaji untuk tentera
SPM 2013 / T4 ms147

5 Bagaimanakah Khalifah Uthman bin Affan berjaya meluaskan wilayah Islam?
A Semangat jihad dipupuk
B Armada laut diperkukuh
C Perkahwinan politik digalakkan

D Perjanjian dengan pemimpin tempatan dimeterai
SPM 2014 / T4 ms145

6 Tokoh berikut telah membantu mengukuhkan pemerintahan Khalifah Abu
Bakar Al-Siddiq.
 Khalid bin Al-Walid

 Usamah bin Zaid
Apakah bantuan yang diberikan
oleh tokoh tersebut ?
A Menggubal undang-undang
B Mengatasi ancaman kuasa luar
C Memperkukuh sistem pendidikan
D Mempelbagaikan kegiatan pertanian
SPM 2014 / T4 ms145

7 Antara berikut, yang manakah sumbangan Khalifah Abu Bakar al-Siddiq
kepada kerajaan Islam Madinah?
I Memerangi golongan al-Riddah
II Memperkenalkan pelbagai cukai
III Menubuhkan Jabatan Kehakiman
IV Menyelesaiakn perpecahan umat Islam
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2015 / T4 ms146
8 Bagaimanakah Khalifah Umar bin Al-Khattab mengawal hakim daripada
melakukan penyelewengan ?
A Mewujudkan peraturan yang tegas
B Memberikan gaji setiap bulan
C Melantik pegawai risikan
D Membuat pemantauan
SPM 2005 / T4 ms145

9 Antara berikut, yang manakah termasuk dalam golongan al-Riddah yang

muncul selepas kewafatan Nabi Muhammad saw ?
I Mengaku Nabi
II Menjadi ketua kafilah
III Memerangi pemberontakan
IV Mengingkari bayaran zakat
A I dan II
B II dan III
C III dan IV
D I dan IV
SPM 2017 / T4 ms145

10 Kerajaan Rom Timur atau Byzantine dan kerajaan Parsi adalah kuasa yang
mengancam keselamatan kerajaan Islam Madinah.
Bagaimanakah Khalifah Abu Bakar mengatasi ancaman tersebut ?
A Mengambil tindakan ketenteraan
B Menamatkan hubungan diplomatik
C Menghantar bayaran ufti setiap tahun
D Menandatangani perjanjian persahabatan
SPM 2017 / T4 ms147

11 Maklumat berikut berkaitan dengan sumbangan Khalifah Umar bin Al
Khattab.
 Empangan Abu Musa di Basrah

 Terusan Amirul Mukminin di Mesir
Mengapakah
beliau membina
kemudahan tersebut ?
A Membekalkan air bersih
B Mengelakkan banjir berlaku
C Meningkatkan produk pertanian
D Meningkatkan produk perdagangan

SPM 2012 / T4 ms151
12 Kerajaan Bani Umaiyah telah mewujudkan sistem Hijabah.
Bagaimanakah sistem tersebut dilaksanakan?
A Penetapan peraturan istana
B Halangan mengkritik pemerintah
C Pemeriksaan untuk menemui Khalifah
D Kebebasan bersuara dihadkan
SPM 2012 / T4 ms151

13 Sistem Wazarah telah diperkenalkan oleh kerajaan Bani Umaiyah.
Bagaimanakah sistem tersebut dilaksanakan ?
A Urus setia menguruskan rekod kewangan
B Wazir dilantik mengetuai pentadbiran
C Pelbagai jabatan kerajaan telah ditubuhkan
D Ulama dilantik menjadi pentadbir
SPM 2016 / T4 ms151

14 Kerajaan Bani Umaiyah telah menubuhkan beberapa bahagian dalam
pentadbiran.
Apakah bahagian tersebut ?
I Cukai
II Bahasa
III Perdagangan
IV Kehakiman
A I dan II
B I dan IV

C II dan III
D III dan IV
SPM 2017 / T4 ms150

15 Jadual berikut menerangkan perbezaan sistem perlantikan Khalifah dalam
pentadbiran kerajaan Islam selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW.
Khulafa al-Rasyidin Kerajaan Bani Umaiyah
Melalui musyawarah atau syura x
Apakah X ?
A Secara warisan
B Pemilihan rakyat
C Keputusan Majlis Tahkim
D Cadangan khalifah terdahulu
SPM 2012 / T4 ms155

16 Bagaimanakah Khalifah dilantik pada zaman pemerintahan kerajaan Bani
Abbasiyah ?
A Pemilihan dilakukan oleh ulama
B Mengamalkan sistem warisan
C Melalui perundingan Majlis Syura
D Berdasarkan wasiat khalifah terdahulu
SPM 2011 / T4 ms163

17 Dasar sosial Islam yang diamalkan kerajaan Turki Uthmaniyah telah menarik

minat orang Kristian di Eropah untuk memeluk Islam.
Apakah aspek yang ditekankan dalam dasar tersebut ?
A Warisan bangsa
B Jurai keturunan
C Pengumpulan kekayaan
D Kecemerlangan individu
SPM 2014 / T4 ms168

18 Maklumat berikut berkaitan dengan tokoh pengembara Islam pada abad
ke-14.
Tokoh Keterangan
Ibn Battuta Hasil tulisan beliau menjadi rujukan
sejarawan sehingga kini
Mengapakah tulisan beliau menjadi rujukan sehingga kini ?

A Ketepatan fakta
B Keunikan ilustrasi
C Keindahan bahasa
D Kepelbagaian teknik
SPMU 2014 / T4 ms161

19 Apakah sumbangan kerajaan Turki Uthmaniyah dalam bidang pendidikan ?
I Memperkenalkan sistem madrasah
II Menubuhkan akademi pelayaran
III Menubuhkan institusi pertanian
IV Membina kolej perubatan
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2008 / T4 ms166

20 Apakah peranan golongan mudejar di Eropah ?
A Menetapkan cara hidup islam
B menyertai pasukan tentera Khas

C Menggalakkan perkembangan ilmu
D Menjadi pembayar cukai.
SOALAN STRUKTUR
Kesan Pertembungan Tamadun

1 Tamadun Islam telah lahir kesan daripada perkembangan agama Islam. Ia telah
bertembung dengan tamadun dunia yang lebih awal seperti tamadun Yunani,
Rom dan Parsi
a) Senaraikan dua cara pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di

dunia
i..........................................................................................................................................
ii..........................................................................................................................................
[ 2 markah ]
b) Bagaimanakah Tamadun Islam berkembang ke seluruh dunia ?
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
[ 2 markah ]
c) Apakah kesan pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia?

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
[ 2 markah ]
d) Pertembungan tamadun juga berlaku di Malaysia.Jelaskan kesan pertembungan

pelbagai tamadun terhadap masyarakat Malaysia.
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
[ 4 markah ]
2 Pada zaman kegemilangan Kerajaan bani Abbasiyah, Kota Baghdad telah

menjadi pusat perkembangan ilmu pengetahuan yang membawa peradaban baru
dalam dunia islam dan barat.
a) Apakah peranan kota Baghdad sebagai pusat kegiatan ilmu ?

.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
[ 2 markah ]
b) Mengapakah Kota Baghdad muncul sebagai pusat kegiatan ilmu ?

.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
[ 4 markah ]
c) Malaysia boleh muncul sebagai pusat kecemerlangan ilmu di dunia.Berikan

pendapat anda.
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
[ 4 markah ]

BAB 7 : ISLAM DI ASIA TENGGARA
SPM 2017 / T4 ms 176

1 Jadual 1 menerangkan cara ulama menyebarkan Islam di Asia Tenggara.
Negeri Cara pengislaman pemerintah

Pattani Raja Phaya Tu Nakpa diislamkan oleh Syeikh
Said
Pasai Raja Malik al-Salih diislamkan oleh Syeikh

Ismail
Jadual 1
Mengapakah ulama mengislamkan pemerintah ?
A Mengharapkan anugerah
B Menguasai kerajaan
C Menarik perhatian rakyat
D Menyekat pengaruh agama lain
SPM 2017 / T4 B7 ms 180

2 Pedagang Islam telah dilantik sebagai syahbandar oleh pemerintah kerajaan
Islam di Asia Tenggara.
Mengapakah pedagang Islam diberi keutamaan dalam pelantikan jawatan
syahbandar tersebut ?
A Cekap dalam pentadbiran
B Mengamalkan sifat jujur
C Mahir dalam perniagaan
D Setia kepada bangsawan
SPMU 2017 / T4 ms 184

3 Golongan ulama sangat berpengaruh dalam sistem pentadbiran di Acheh.
Apakah peranan golongan tersebut?
A Melantik pembesar negeri
B Mengetuai upacara rasmi
C Menetapkan protokol
D Menasihati sultan
SPM 2016 T4 / ms 197

4 Mengapakah nasab keturunan sultan yang memerintah di Asia Tenggara
sering dikaitkan dengan Iskandar Zulkarnain?
A Mengelakkan perpecahan rakyat
B Memperkukuh hubungan perdagangan
C Meningkatkan kewibawaan pemerintah
D Mengekalkan amalan adat tradisional
SPM 2016 / T4 ms 186

5 Maklumat berikut berkaitan dengan pemerintah kerajaan di Asia Tenggara.
Sultan Kerajaan
Malik Al-Zahir Samudera-Pasai
Ali Mughayat Syah Acheh

Apakah sumbangan kedua-dua pemerintah tersebut dalam bidang
pentadbiran?
A Menerapkan unsur Islam
B Melantik ulama mentadbir wilayah
C Mewujudkan angkatan tentera bergaji
D Mengehadkan kuasa golongan bangsawan
SPM 2016 / T4 ms 181

6 Bagaimanakah tokoh berikut membantu menyebarkan Islam di Asia Tenggara
 Tun Perak
A Menggalakkan pembinaan madrasah

B Mengislamkan golongan bangsawan
C Melaksanakan perluasan kuasa
D Menggalakkan penulisan kitab
SPMU 2016 / T4 ms 176 & ms 177

7 Maklumat berikut berkaitan dengan teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara.

 Islam dari Semenanjung Tanah Arab
 Islam dari China
 Islam dari India
Mengapakah pakar sejarah fokus kepada wilayah tersebut apabila

membincangkan tentang teori kedatangan Islam?
I Kedudukan wilayah tersebut di tengah-tengah kawasan Asia Tenggara
II Unsur budaya wilayah tersebut mempengaruhi budaya Asia Tenggara
III Hubungan wilayah tersebut dengan Asia Tenggara telah lama terjalin
IV Wilayah tersebut pernah menjadi sebahagian wilayah Asia Tenggara
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPMU 2016 / T4 ms 183

8 Mengapakah Sultan Mansur Shah ( Melaka) menghantar kitab al-Dur al
Manzum ke Sumatera – Pasai?
A Untuk dibahaskan
B Untuk diterjemahkan
C Sebagai lambang kedaulatan
D Sebagai hadiah perkahwinan
SPMU 2016 / T4 ms 183
9 Karya sastera manakah yang dibacakan kepada tentera Melaka ketika
serangan Portugis?
A Hikayat Amir Hamzah
B Hikayat Nabi Bercukur
C Hikayat Nur Muhammad
D Hikayat Merong Mahawangsa
SPM 2015 / T4 ms 185

10 Rajah 2 menunjukkan perubahan yang berlaku dalam sistem pemerintahan di
Asia Tenggara selepas kedatangan Islam.
Sebelum Islam Selepas Islam

Beraja X
Rajah 2
Apakah X?
A Kesultanan
B Demokrasi
C Aristokrasi
D Republik
SPM 2015 / T4 ms 175, 177 & 178

11 Apakah yang berkaitan dengan tokoh dalam senarai berikut?
 John Crawford
 Snouck Hurgronje
 Emanuel Gadinho Eredia
A Melaksanakan pentadbiran Barat

B Memperkenalkan ilmu matematik
C Menterjemahkan karya falsafah Arab
D Membincangkan teori kedatangan Islam
SPMU 2015 / T4 ms 176

12 Senarai berikut adalah hasil karya sastera tempatan di Asia Tenggara.
 Hikayat Acheh
 Hikayat Raja-Raja Pasai
 Hikayat Merong Mahawangsa
Apakah persamaan maklumat yang terkandung dalam karya tersebut?
A Peraturan di istana
B Sistem perlantikan raja
C Pengurusan perdagangan
D Cara penyebaran Islam
SPM 2014 / T4 ms 182

13 Bagaimanakah pertapakan Islam di Brunei menyebabkan pengislaman
wilayah di sekitarnya seperti Kepulauan Sulu dan Mindanao?

A Pendidikan dipergiat
B Perdagangan diperluas
C Kekuatan empayar dipertingkat
D Hubungan dengan China diperkukuh
SPMU 2014 / T4 ms 191

14 Sultan Iskandar Musa Mahkota Alam telah menubuhkan institusi baitulmal
di Acheh.
Apakah fungsi institusi tersebut?
A Menjaga perbendaharaan negara
B Menguruskan adat istiadat istana
C Menyeragamkan sistem pentadbiran
D Mengawal pelaksanaan undang-undang
SPMU 2014 / T4 ms 180

15 Ulama Islam mengislamkan golongan raja dan bangsawan terlebih dahulu
supaya Islam tersebar luas di Asia Tenggara.
Mengapakah ulama Islam bertindak demikian?
A Mematuhi konsep kedaulatan pemerintah
B Mengetahui kesetiaan rakyat kepada pemerintah
C Menghormati kuasa mutlak pemerintah
D Melindungi kepentingan pemerintah
SPM 2013 / T4 ms 185

16 Kerajaan Islam berikut mempunyai pengaruh terhadap kerajaan Islam di
Asia Tenggara.
 Abbasiyah
 Turki Uthmaniyah
Apakah pengaruh tersebut?

A Sistem Pembesar Empat Lipatan
B Perluasan kawasan empayar
C Pembentukan Majlis Syura
D Amalan institusi kesultanan
SPM 2013 / T4 ms 176

17 Pedagang Islam berjaya menarik minat penduduk tempatan di Asia
Tenggara untuk mendalami ajaran Islam.
Bagaimanakah mereka dapat berbuat demikian?
A Menulis kitab agama
B Mendirikan madrasah
C Mengamalkan sikap jujur
D Memuliakan kedudukan raja
SPM 2013 / T4 ms 185 & ms 186

18 Kedatangan Islam ke Asia Tenggara telah mengubah sistem pemerintahan
dan pentadbiran.
Apakah bukti pernyataan di atas?
I Wazir dilantik mentadbir wilayah
II Institusi kesultanan diperkenalkan
III Undang-undang syariah dilaksanakan
IV Jawatan tradisional dimansuhkan
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2013 / T4 ms 186

19 Rajah 2 menunjukkan perubahan konsep dalam sistem pemerintahan
Kesultanan Melayu Melaka pada abad ke-15 Masihi.
Dewa Raja Zilullah fil-alam

Rajah 2
A Perluasan wilayah
B Perubahan pemimpin
C Pengiktirafan kerajaan
D Pengislaman pemerintah
SPM 2012 / T4 ms 176

20 Pedagang Islam memainkan peranan penting menyebarkan Islam pada
peringkat awal kedatangan Islam ke Asia Tenggara.
Bagaimanakah mereka dapat melaksanakan peranan tersebut?
A Menghasilkan karya
B Menerajui pentadbiran
C Membuka perkampungan
D Mendirikan pusat pendidikan
Soalan struktur
1 Agama Islam yang lahir di Semenanjung Tanah Arab telah tersebar ke merata dunia
merangkumi sebahagian Eropah, Asia Tengah, Asia Selatan, Asia Timur dan Asia
Tenggara.

Peta 1
(a) Berdasarkan peta di atas, huraikan cara-cara penyebaran Islam di Asia Tenggara.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
[ 2 markah ]

(b) Apakah bukti Islam datang ke Asia Tenggara dari Semenanjung Tanah Arab.
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.....................................................................................................................
.................................................................................................................................
[ 4markah ]
(c) Terangkan kesan kedatangan Islam di Asia Tenggara.
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.....................................................................................................................
.................................................................................................................................
[ 4markah ]
2. Kedatangan Islam di Asia Tenggara telah mempengaruhi masyarakat Tanah Melayu

dalam aspek pendidikan.
a) Jelaskan sistem pendidikan tidak formal yang diamalkan oleh masyarakat Melayu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
[ 2 markah ]

b) Bagaimanakah masyarakat Melayu menerapkan nilai-nilai murni kepada anak-anak
mereka dalam sistem pendidikan tidak formal?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
[ 4 markah ]
c) Mengapakah kedatangan Islam dikatakan telah membawa perubahan dalam bidang

pendidikan orang Melayu?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
[ 4 markah ]

BAB 8: PEMBAHARUAN DAN PENGARUH ISLAM DI MALAYSIA
SEBELUM KEDATANGAN BARAT
SPM 2004 T4 ms 207
1. Pengaruh Bani Umaiyah dalam Kesultanan Melayu dapat dilihat melalui
A bahasa istana
B amalan protokol
C adat kebesaran diraja
D alat perkahwinan diraja
SPM 2006 T4 ms 198
2. Apakah ciri matrilineal dalam Adat Perpatih?
A Pelantikan ketua adat
B Nasab keturunan bapa
C Perkahwinan luar suku
D Perempuan mewarisi harta

SPM 2007 T4 ms 206
Motif Seni Ukiran Orang Melayu
Sebelum Islam Selepas Islam
Binatang seperti X
burung dan ayam
3. Jadual di atas menerangkan

perubahan motif dalam seni ukiran orang Melayu selepas kedatangan Islam.
Apakah X?
I Cakerawala
II Tumbuh-tumbuhan
III Bunga-bungaan
IV Binatang
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

SPM 2008 T4 ms 197
4. Tokoh berikut berperanan penting dalam Kesultanan Melayu Melaka.
 Makhdum Sayid Abdul Aziz

 Maulana Abu Bakar
 Maulana Sadar Jahan
Apakah peranan mereka?
A Menasihati pemerintah
B Menetapkan istiadat diraja
C Mengetuai utusan diplomatik
D Menguatkuasakan undang-undang
SPM 2008 T4 ms 201
5. Rajah 2 menerangkan tentang kaedah pendidikan dalam masyarakat Melayu
tradisional.
Penceritaan Lisan
Pendidikan Tidak Formal Pembelajaran Pantang Larang
Apakah X?
A Menerusi pantun
B Mengadap guru
C Pembacaan kitab
D Pengajian sekolah pondok

SPM 2009 T4 ms 200
6. Undang-undang berikut dilaksanakan dalam kerajaan Melayu sebelum kedatangan

penjajah Barat.
 Hukum Kanun Melaka

 Undang-undang Perak
 Undang-undang Pahang
Apakah kepentingan undang-undang tersebut?
A Menentukan corak pemerintahan kerajaan
B Menyekat peluasan pengaruh kerajaan luar
C Menetapkan sempadan antara negeri
D Mengehadkan bidang kuasa raja
SPM 2009 T4 ms 211
7. Mengapakah institusi baitulmal diperkenalkan oleh Kesultanan Melayu Melaka?
A Menetapkan kadar cukai
B Menguruskan harta kerajaan
C Mengendalikan adat istiadat istana
D Menentukan bidang tugas pembesar

SPM 2010 T4 ms 200
8. Senarai berikut merujuk kepada undang-undang bertulis dalam kerajaan Melayu

tradisional.
 Undang-undang Pahang
 Undang-undang Kedah
 Undang-undang Perak
Apakah kesan pelaksanaan undang-undang tersebut?
A Melicinkan sistem pentadbiran
B Menyekat pengaruh asing
C Memantapkan sistem pendidikan
D Mengeratkan hubungan diplomatik
SPM 2010 T4 ms 203
9. Maklumat berikut berkaitan dengan pendidikan formal di Tanah Melayu.
 Terdapat sukatan pelajaran

 Dilaksanakan secara kelas
 Pengajaran mengikut tahap
Maklumat tersebut berkaitan dengan
A Sekolah pondok
B Sistem madrasah
C Pembelajaran di masjid
D Pengajaran di istana

SPM 2011 T4 ms 203
10. Sekolah pondok merupakan institusi pendidikan penting di Tanah Melayu pada
abad ke-17. Pernyataan yang manakah berkaitan dengan institusi tersebut?
A Peperiksaan secara berpusat
B Waktu pembelajaran tidak terbatas
C Mufti mengawal sukatan pembelajaran
D Bangunan dibina oleh pemerintah
SPM 2011 T4 ms 197
11. Jadual berikut berkaitan dengan tokoh ulama yang terdapat di negara kita.
Tokoh Ulama Negeri
Tuk Pulai Condong Kelantan
Tuk Ku Pulau Manis Terengganu
Apakah peranan tokoh ulama tersebut ?
A Menasihati sultan
B Mengawal adat istiadat
C Menguatkuasa undang-undang
D Mengetuai pentadbiran wilayah

SPM 2013 T4 ms 200
12. Undang-undang berikut wujud pada zaman Kesultanan Melayu Melaka.
 Hukum Kanun Melaka

 Undang-undang Laut Melaka
Apakah kepentingan undang-undang tersebut?
I Menentukan struktur kerajaan
II Menetapkan sempadan wilayah
III Menyekat pengaruh budaya luar
IV Memajukan kegiatan perdagangan
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

SPM 2014 T4 ms 196
13. Peta 2 menunjukkan jajahan takluk Kesultanan Melayu Melaka.
Peta 2
Apakah faktor yang membolehkan Melaka meluaskan jajahan takluk?
A Pengaruh agama Islam
B Bantuan tentera asing
C Kepadatan penduduk
D Kekayaan hasil bumi
SPM 2014 T4 ms 209
14. Bagaimanakah Laksamana membantu meneruskan perkembangan Islam di Melaka

pada abad ke-16?
A Mengetuai protokol di istana
B Mengawal keamanan dalam negeri
C Mentadbir kemudahan di pelabuhan
D Menjaga keselamatan kawasan perairan

SPMU 2014 T4 ms 203
15. Selepas kedatangan Islam, sistem pendidikan madrasah dilaksanakan di Tanah

Melayu. Apakah ciri sistem pendidikan tersebut?
I Dilaksanakan secara kelas
II Waktu pembelajaran terhad
III Keperluan asas disediakan pelajar
IV Pendidikan diawasi mudir
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPMU 2014 T4 ms 209
16. Gambar 2 menunjukkan kesibukan pelabuhan Melaka pada abad ke-15.
Gambar 2
Apakah faktor yang menyebabkan kesibukan pelabuhan tersebut?
A Bebas cukai
B Banyak galian
C Pentadbiran cekap
D Mata wang seragam

SPM 2015 T4 ms 206
17. Rajah 3 menunjukkan motif dalam seni ukiran masyarakat Melayu.
 Burung  Tumbuh- tumbuhan

 Ayam  Bunga- bungaan
A Pengaruh ajaran Islam
B Pengaruh Hindu-Buddha
C Pengaruh kepercayaan animisme
D Pengaruh sistem adat tradisional
SPM 2015 T4 ms 202
18. Apakah sumbangan tokoh berikut terhadap pendidikan formal di Tanah Melayu?
 Tuk Pulai Condong

 Tok Ku Paloh
A Melancarkan sistem madrasah
B Menyeragamkan sukatan pelajaran
C Memperkukuhkan sistem pendidikan pondok
D Mengasaskan pendidikan untuk kaum wanita

SPMU 2015 T4 ms 197
19. Zilullah fil-alam adalah gelaran raja selepas kedatangan Islam ke Tanah Melayu.
Apakah kesan penggunaan gelaran tersebut?
A Pengukuhan hubungan luar
B Kemantapan undang-undang
C Keberkesanan sistem pentadbiran
D Pengiktirafan kewibawaan pemerintah
SPM 2006 dan SPMU 2015 T4 ms 200
20. Rajah 2 berkaitan dengan sistem perundangan Kesultanan Melayu Melaka.
Hukum Kanun Melaka

Undang- undang
Kesultanan Melayu
Undang-undang Laut Melaka
Rajah 2
Apakah persamaan undang-undang tersebut?
A Mengandungi peraturan berkeluarga
B Menjelaskan pantang larang dalam masyarakat
C Menghuraikan tanggungjawab dan hukuman
D Menetapkan tugas raja dan pembesar

SOALAN STRUKTUR
1 Kedatangan Islam telah membawa kesan besar kepada orang Melayu dalam
kegiatan perdagangan.
(a) Bagaimanakah kegiatan perdagangan tersebut berlaku?
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
[ 2 markah ]
(b) Jelaskan faktor perkembangan perdagangan di Melaka menjelang abad ke-15.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
[ 4 markah ]
(c) Beri cadangan anda untuk memajukan kegiatan perdagangan pada hari ini.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
..................................................................................................................................
...................................................................................................................................
[ 4 markah ]
2 Sebelum kedatangan penjajah penggunaan mata wang dalam kalangan masyarakat

Melayu banyak dipengaruhi Islam.

(a) Bagaimanakah mata wang tersebut digunakan?
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
[ 2 markah ]
(b) Jelaskan ciri mata wang yang digunakan pada masa tersebut.
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
[ 4 markah ]
(c) Beri cadangan anda untuk mengekalkan kestabilan nilai mata wang negara kita.
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
[ 4 markah ]
BAB 9: PERKEMBANGAN DI EROPAH
SPM 2016 / T4 ms 215

1 Antara berikut yang manakah ciri Zaman Gelap di Eropah?
I Sistem feudal runtuh
II Kerajaan pusat lemah
III Ilmu pengetahuan terhad
IV Institusi agama runtuh
A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV
SPM 2017 / T4 ms 215

2 Apakah peranan golongan baron pada zaman Gelap di Eropah?
A Melindungi para petani
B Mentadbir wilayah takluk
C Mengetuai aktiviti gereja
D Menaungi para seniman
SPM 2011 / T4 ms 215

3 Sistem feudal yang diamalkan pada awal Zaman Pertengahan di Eropah
mempunyai persamaan dengan sistem yang mesyarakat Melayu tradisional.
Apakah persamaan tersebut?
A Raja pemilik tanah secara mutlak
B Golongan agama menerajui pentadbiran
C Petani berpeluang meningkatkan stastus sosial
D Rakyat berhak memilih pemerintah
SPM 2014 / T4 ms 216

4 Mengapakah gereja Katolik menjadi institusi yang berkuasa di Eropah pada Zaman
Gelap?
A Memiliki banyak tanah
B Berhak mengutip cukai
C Mendapat sokongan petani
D Bergiat dalam perdagangan
SPM 2017 / T4 ms 216

5 Pada Zaman Pertengahan di Eropah, gereja dianggap mengongkong kehidupan
masyarakat.
Mengapakah masyarakat Eropah beranggapan demikian terhadap gereja?

A Mengamalkan sistem perhambaan
B Mementingkan keperluan akhirat
C Mengenakan cukai yang tinggi
D Mendukung sistem monarki
SPM 2012 / T4 ms 216

6 Golongan berikut muncul di Eropah semasa Zaman Kemuncak Pertengahan.
 Artisan
 Pedagang
 Ahli Perbankan
Apakah faktor kemunculan golongan tersebut?

A Kehadiran orang gasar
B Kelahiran golongan baron
C Pengukuhan institusi parlimen
D Pembukaan bandar besar
SPM 2015 / T4 ms 221

7 Dialog berikut menggambarkan situasi I Eropah pada abad ke 16
Becker : Saya banyak buat dosa. Bolehkah saya

menebus dosa saya
Jacob : Boleh. Beli saja surat pengampunan daripada

gereja
Situasi 1
Mengapakah Martin Luther menentang amalan penganut agama Kristian seperti
dalam dialog di atas?
A Ajaran agama diseleweng
B Kadar jenayah meningkat

C Rakyat jelata tertindas
D Kuasa raja tercabar
SPM 2011 / T4 ms 221

8 Pada abad ke 16, gerakan Reformation berlaku di Eropah Barat.
Apakah bidang yang berkaitan dengan gerakan tersebut?
A Politik
B Agama
C Kewangan
D Pendidikan
SPM 2016 /T4 ms 221

9 Pada zaman Reformation di Eropah, pemimpin gereja sering dikritik oleh
masyarakat.
Mengapakah kritikan tersebut berlaku?
A Perpecahan sesama penganut
B Peningkatan kadar cukai
C Kepincangan amalan
D Perbezaan mazhab
SPM 2011 / T4 ms 223-224

10 Jadual berikut berkaitan dengan tokoh di Eropah pada abad ke- 15
Tokoh Negara
Ferdinand Sepanyol
Aragon
Putera Henry Portugal
Pernyataan manakah yang berkaitan dengan tokoh tersebut?

A Penerokaan kawasan timur
B Pembukaan pelabuhan baru
C Peperangan sesama mazhab
D Perebutan takhta pemerintahan
SPM 2013 / T4 ms 224

11 Apakah tujuan penjelajahan orang Eropah ke Asia pada abad ke -16?
A Mengaut keuntungan
B Memperoleh hamba abdi
C Menyebarkan ilmu pengetahuan
D Memperkenalkan sistem pemerintahan
SPM 2018 / T4 ms 228

12 Mengapakah Parlimen British meluluskan Akta Pemagaran Tanah pada abad
ke-18?
I Memajukan kegiatan pertanian
II Memperluas kawasan perindustrian
III Menggalakkan penggunaan mesin
IV Menjamin hak pemilik tanah
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2018 / T4 ms 237

13 Revolusi Perindustrian menyebabkan Britain dan kuasa Eropah lain bertindak
menguasai negara lain.
Mengapakah Britain dan kuasa Eropah lain bertindak demikian?
A Meneroka pasaran baru
B Menghapuskan penindasan
C Mengekspot tenaga kerja asing
D Memajukan masyarakat peribumi
SPMU 2018 / T4 ms 235-236

14 Gambar berikut menunjukkan tindakan yang dilakukan oleh kumpulan Luddite di
Britain pada abad ke -10
Mengapakan kumpulan Luddite bertindak demikian?

A Kadar upah rendah
B Masa bekerja panjang
C Kanak kanak dieksploitasi
D Penggunaan mesin meluas
SPM 2013 / T4 ms 228

15 Jadual berikut menerangkan tentang seorang tokoh yang telah memperkenalkan
satu sistem tanaman di Britain semasa Revolusi Perindustrian.
Tokoh Sumbangan
Lord Memperkenalkan sistem

Townshend penanaman secara bergilir
Apakah kelebihan sistem tersebut?

I Kesuburan tanah dikekalkan
II Penggunaan jentera digalakkan
III Tanaman yang sama diusahakan
IV Tanah digunakan sepanjang tahun
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2015 / T4 ms 236

16 Akta Antipenggabungan (Anti Combination Act) diperkenalkan di Britain pada
peringkat awal Revolusi Perindustrian.
Akta tersebut menyebabkan
A buruh asing dilarang bekerja
B gaji pekerja tidak meningkat
C harga barang berkurangan
D wanita dilarang bekerja di kilang
SPM 2018 / T4 ms 237

17 Revolusi Perindustrian menyebabkan Britian dan kuasa Eropah lain bertindak
menguasai negara lain.
Mengapakah Britian dan kuasa Eropah lain bertindak demikian.
A Meneroka pasaran baharu
B Menghapuskan penindasan
C Mengeksport tenaga kerja asing
D Memajukan masyarakat peribumi
SPM 2018 / T4 ms 236

18 Akta berikut digubal di Britain semasa Revolusi Perindustrian
 Akta Kilang
 Akta Lombong
Mengapakah akta tersebut digubal?

A Melindungi nasib pekerja
B Meningkatkan upah buruh
C Memaksimumkan guna tenaga
D Membenarkan penubuhan kesatuan
SPMU 2017 / T4 ms 230

19 Revolusi Pertanian berlaku di Eropah pada abad ke-18.
Apakah sumbangan Revolusi Pertanian terhadap Revolusi Perindustrian?
A Membekalkan tenaga mahir
B Menyediakan kawasan
C Membekalkan modal
D Menyediakan kemudahan asas
SPM 2009 / T4 ms 224

20 Perjanjian Tordesillas telah ditandatangani oleh Sepanyol dan Portugal pada tahun
1494.
Apakah kesan perjanjian tersebut terhadap kedua-dua buah negara?
A Pengukuhan institusi gereja
B Wujud kerjasama ketenteraan
C Perkongsian pelabuhan di timur
D Pembahagian kawasan penjelajahan

Soalan struktur.
1 Reformation merupakan salah satu gerakan penting yang telah mencetuskan

fenomena baru kepada masyarakat Eropah Barat sekitar abad ke -16.
a) Nyatakan maksud Reformation?
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
[ 2 markah ]

b) Nyatakan faktor yang membawa kepada wujudnya gerakan Reformatian di Eropah.
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
[4 markah ]
c) Gerakan Reformation telah meninggalkan kesan yang besar kepada masyarakat
Eropah dalam kehidupan beragama.
Beri penjelasan anda.
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
[ 4 markah ]
2 Zaman Renaissance bermula di Itali dan telah meninggalkan kesan dalam pelbagai
bidang.
a) Apakah maksud Reinassance?
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
[ 2 markah ]
b) Mengapakah Zaman Reinassance bermula di Itali ?

.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
[ 4 markah ]
c) Semangat inkuiri yang berkembang pada zaman Reinassance telah meninggalkan

kesan kepada masyarakat zaman tersebut.
Buktikan.
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
[ 4 markah ]
BAB 10:DASAR BRITISH DAN KESANNYA TERHADAP EKONOMI NEGARA
SPM 2017 / T4 ms 255

1 Maklumat berikut berkaitan dengan cara kemasukan buruh
asing ke Tanah Melayu pada akhir abad ke-19.
Sistem kontrak
Sistem kangani
Mengapakah sistem tersebut dimansuhkan?

A Penindasan terhadap buruh berleluasa

B Pengurangan hasil perlombongan
C Kemelesetan ekonomi dunia
D Ketidakseimbangan antara kaum berlaku
SPMU 2017 / T4 ms 248

2 Maklumat berikut berkaitan dengan syarikat Eropah yang
melabur di Tanah Melayu pada awal abad ke-20.
Sime Darby
Guthrie
Harrisons and Crosfeild
Syarikat tersebut melabur dalam perusahaan

A komunikasi
B perladangan
C pengangkutan
D perlombongan
SPM 2017 / T4 ms 265

3 Jadual 1 berkaitan dengan enakmen yang diwartakan oleh British di
Tanah Melayu.

Tahun Enakmen
1920 Enakmen Pendaftaran Sekolah
Jadual 1
Mengapakah enakmen tersebut diwartakan?
A Membentuk masyarakat yang bersatu padu

B Menyeragamkan kurikulum pelajaran
C Menghapuskan pengaruh pengganas komunis
D Mengehadkan kemasukan guru dari luar negara
SPM 2016 / T4 ms 247

4 Mengapakah British membawa masuk buruh dari India dan
China ke Tanah Melayu pada ke-19?
A Mengimbangi kompisisi kaum
B Menambah bilangan penduduk
C Memaksimumkan keuntungan
D Melicinkan pentadbiran kerajaan
SPM 2016 / T4 ms 250

5 Kejatuhan harga getah menyebabkan British memperkenalkan
Rancangan Sekatan Stevenson pada tahun 1922.
Bagaimanakah rancangan tersebut dapat mengatasi masalah
kejatuhan harga getah?
A Pengeluaran getah dihadkan
B Peningkatan mutu getah
C Penggunaan getah dipelbagaikan
D Penawaran getah tiruan dilarang
SPMU 2016 / T4 ms 265

6 Mengapakah undang – undang berikut dilaksanakan di Tanah
Melayu ?
Enakmen Pendaftaran Sekolah 1920
A Menyebarkan ajaran agama

B Membasmi pengaruh komunis

C Menyekat kemasukan imigran
D Mewajibkan pendidikan vernakular
SPM 2016 / T4 ms 250

7 Jadual 2 menunjukkan peningkatan nilai eksport getah di Tanah
Melayu pada awal abad ke-20.
Tahun Nilai Eksport ( dalam Pound Sterling )
1932 9 077 000
1933 14 253 000
1934 32 557 000
Jadual 2
Mengapakah peningkatan nilai eksport tersebut berlaku?

A Kemunculan teknologi moden
B Kerjasama negara pengeluar
C Permintaan dunia bertambah
D Penglibatan pekebun kecil
SPM 2015 / T4 ms 247

8 Pemodal dari Eropah dan China menguasai pertanian
komersial di Tanah Melayu pada zaman penjajahan British.
Mengapakah keadaan tersebut berlaku?
A Menguasai kumpulan kongsi gelap
B Mendapat bantuan pembesar tempatan
C Menguasai pasaran tenaga kerja tempatan
D Mendapat konsesi tanah daripada kerajaan
SPM 2015 / T4 ms 250

9 Jadual 1 berkaitan dengan dasar British dalam perusahaan
tanaman getah di Tanah Melayu.
Tahun Dasar British
1920 Rancangan Sekatan Stevenson diperkenalkan

Jadual 1
Mengapakah dasar tersebut diperkenalkan?

A Menstabilkan harga
B Mengurangkan import
C Meningkatkan pengeluaran
D Menyekat kegiatan orang tengah
SPMU 2015 / T4 ms 265

10 Sebelum merdeka, sistem pendidikan tidak dapat memupuk
perpaduan kaum di Tanah Melayu.
Mengapakah keadaan tersebut berlaku?
A Peruntukan kewangan terhad
B Sukatan pelajaran berbeza
C Tenaga pengajar kurang
D Kemudahan asas terhad
SPM 2014 / T4 ms 265

11 Pada tahun 1920, British telah mewartakan Enakmen
Pendaftaran Sekolah di Tanah Melayu.
Mengapakah British memperkenalkan enakmen tersebut?
A Melahirkan tenaga mahir
B Menyatukan pelbagai kaum
C Membanteras ancaman komunis
D Mengurangkan kemasukan imigran
SPM 2015 / T4 ms 265

12 Mengapakah sistem pendidikan pada zaman penjajah gagal
menyatupadukan kaum di Tanah Melayu?
A Penubuhan sekolah Inggeris
B Pengaruh golongan mubaligh
C Pengamalan asuhan keluarga
D Perkembangan sekolah vernakular

SPM 2015 / T4 ms 265
13 Mengapakah kerajaan British mewartakan EnakmenPendaftaran Sekolah
pada tahun 1920 di Tanah Melayu?
I Menyekat pengaruh komunis
II Mengawal aktiviti sekolah Cina
III Mengurangkan kadar buta huruf
IV Mengehadkan penggunaan bahasa ibunda
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2005 / T4 ms 259

14 Peraturan Tanah Perak 1879
Peraturan Tanah Sungai Ujong 1887
Kanun Tanah Selangor 1891
Apakah kesan pengenalan sistem di atas kepada penduduk tempatan?

I Pemilikan tanah tanpa had
II Pengutipan hasil hutan dengan kebenaran raja
III Pengenalan sistem cukai mengikut jenis tanah
IV Pembukaan kawasan baru dengan keizinan Residen
A I dan II C II dan III
B I dan IV D III dan IV
SPM 2005 / T4 ms 264
15 Bilangan imigran Cina
1891 1901
Negeri-negeri Melayu Bersekutu 163,000 228,000
Negeri-negeri Selat 300,000 282,000
Jadual di atas menunjukkan pertambahan bilangan kemasukan

imigran
Cina di Tanah Melayu.
Apakah kesan daripada pertambahan tersebut?
I Peningkatan penanaman getah
II Wujud masyarakat majmuk
III Perkembangan perlombongan bijih timah
IV Muncul golongan peniaga
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2005 / T4 ms 265

16 Sekolah Vernakular Melayu
Sistem Pendidikan Sekolah Vernakular Cina
Sekolah Vernakular Tamil

Apakah implikasi daripada sistem pendidikan di atas?
A Pengasingan kaum
B Sukatan pelajaran selaras
C Pegawai kerajaan bertambah
D Pengurusan tenaga pengajar mudah

SPM 2004 / T4 ms 247
17 Mengapakah pengusaha Eropah dan Cina menguasai pertanian
komersial di Tanah Melayu pada abad ke-19?
I Tempoh pajakan yang lama
II Memiliki sumber yang banyak
III Pekerja mahir mudah diperoleh
IV Mendapat konsesi tanah yang luas
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2004 / T4 ms 251

18 Apakah kesan penggunaan kapal korek dalam kegiatan perlombongan
bijih
timah di Tanah Melayu pada abad ke-20 ?
A Lombong orang Cina terpaksa ditutup
B Pembesar Melayu menyediakan modal
C Kuala Lumpur sebagai pusat pengeluaran
D Syarikat Eropah menjadi pengeluar utama
SPM 2004 / T4 ms 264

19 Kemasukan imigran Cina dan India ke Tanah Melayu telah
mewujudkan
I pengasingan sosial dan budaya
II perbezaan pendidikan dan pekerjaan
III pertambahan keperluan bahan mentah
IV peningkatan taraf hidup penduduk
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
SPM 2004 / T4 ms 263

20 Bandar Taiping dan Seremban muncul hasil perkembangan
A penanaman getah
B penanaman lada hitam
C perlombongan bijih timah
D perlombongan petroleum
SOALAN STRUKTUR
1 Sejarah perkembangan di negara kita sangat berkait rapat dengan kegiatan

ekonomi.
a) Senaraikan dua buah bandar yang wujud hasil perkembangan kegiatan
ekonomi.
................................................................................................................................
................................................................................................................................
[ 2 markah ]
b) Pihak penjajah British lebih memajukan bandar-bandar di Pantai Barat

berbanding di Pantai Timur Tanah Melayu.
Mengapakah British bertindak demikian?
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
[ 4 markah ]

c) Mutakhir ini, pakar perancangan bandar mengemukakan bandar bestari seperti
Putrajaya dan Cyberjaya.
Wajarkah konsep bandar bestari diperluaskan di Malaysia?
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
................................................................................................................................
[ 4 markah ]
a) Apakah faktor-faktor yang mendorong imigran Cina dan India ke Tanah Melayu?
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
[ 3 markah ]
b) Nyatakan dua cara kemasukan imigran Cina dan India ke Tanah Melayu?
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
[ 3 markah ]
c) Jelaskan kesan kemasukan imigran Cina dan India terhadap Malaysia?
................................................................................................................................

................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
[ 4 markah ]
PERATURAN PEMARKAHAN
T4 BAB 1
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 D 6 C 11 B 16 D
2 D 7 A 12 C 17 A
3 C 8 A 13 A 18 B
4 D 9 D 14 A 19 A
5 B 10 D 15 C 20 B
STRUKTUR / RESPON TERHAD
Soala Butiran
n
1(a) Apakah maksud Mesopotamia?
F1 Tanah di antara dua sungai
F2 Terletak di antara Sungai Tigris dan Sungai Euprates
[Mana-mana 1 x 1m]
(b) Senaraikan dua buah kerajaan yang terdapat dalam Tamadun Mesopotamia
F1 Kerajaan Sumeria
F2 Kerajaan Akkad

F3 Kerajaan Ur
F4 Kerajaan Babylon
F5 Kerajaan Kassites
F6 Kerajaan Assyria
F7 Kerajaan Chaldea
[Mana-mana 2 x 1m]
(c) Jelaskan kedudukan raja dalam Tamadun Mesopotamia
F1 Raja merupakan pemerintah

F2 Raja sebagai ketua pentadbir
F3 Raja dibantu oleh pegawai daripada golongan bangsawan dan
keluarga diraja
F4 Raja dianggap tuhan atau wakil tuhan
F5 Raja menganggap dirinya terlalu agung kerana menguasai wilayah
yang luas
F6 Raja adalah pemilik negara kota
F7 Berkuasa dalam soal tanah, cukai serta hasil pertanian dan
perniagaan
F8 Sebagai ketua pendeta
F9 Raja berkuasa dalam hal-hal keagamaan
F10 Raja sebagai ketua agama
F11 Berkuasa melantik ahli keluarga diraja memegang jawatan di ziggurat
F12 Menentukan pentadbiran ziggurat
F13 Raja sebagai Ketua tentera
[Mana-mana 2 x 1m]
(d) Salah satu sumbangan tamadun Mesopotamia kepada dunia ialah sistem
tulisan.Jelaskan kesan perkembangan sistem tulisan tamadun Mesopotamia
terhadap peradaban dunia hari ini.

F1 Mewujudkan sistem pendidikan
F2 Lahirnya jurutulis
F3 Membolehkan urusan pentadbiran dan soal keagamaan dicatat
Penggunaan resit, nota dan surat kredit dalam urusan perniagaan
F4 Melahirkan tradisi kesusasteraan
F5 Terhasilnya epik / karya penulisan
F6 Membawa kepada perkembangan dalam ilmu perubatan
F7 Ubat-ubatan dapat dikatalogkan
F8 Cara mengubati penyakit dan cara menggunakan ubat dicatat
Mana-mana jawapan munasabah
[Mana-mana 3 x 1m]
2(a) Nyatakan dua bandar terancang dalam tamadun Indus.
F1 Mohenjo-Daro
F2 Harappa
F3 Lotthal
F4 Sutkhagen Dor
[Maksimum 2 markah]
(b) Jelaskan ciri-ciri bandar terancang tamadun Indus.
F1 Bandar terbahagi kepada dua bahagian

F2 dikelilingi tembok
F3 bahagian utama ialah pusat pentadbiran dan keagamaan
F4 yang menempatkan bangunan pentadbiran dan tempat mandi awam
untuk upacara ritual
F5 tempat menyimpan hasil pertanian
F6 Bahagian kedua kawasan perumahan
F7 Bandar disusun berasaskan blok-blok berbentuk segi empat
F8 dipisahkan oleh rangkaian jalan raya yang lurus dan bersambung antara
satu sama lain
F9 setiap bandar mempunyai sistem kumbahan yang terancang
F10 Jalan raya dan bandar dihubungkan dengan sungai yang berfungsi
sebagai jalan perhubungan

[Maksimum 4 markah]
(c) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, mengapakah masyarakat

tamadun Indus mampu membina bandar terancang?
F1 Kemajuan dalam bidang geometri dan pembinaan

F2 Mempunyai perhubungan dengan tamadun lain seperti tamadun
Mesopotamia dan Mesir Purba
F3 membolehkan berlakunya pertukaran teknologi
F4 Mempunyai bahan binaan yang banyak
F5 Berjaya menghasilkan batu-bata daripada tanah liat
F6 dihasilkan melalui pembakaran dengan suhu yang tinggi
F7 Mempunyai pemerintah yang bijak
F8 Kestabilan politik
F9 Mempunyai tenaga mahir yang ramai
F10 Mempunyai sumber tenaga manusia yang ramai sebagai buruh binaan
F11 Mempunyai ekonomi yang mantap mampu menampung kos pembinaan

[Maksimum 4 markah]

T4 BAB 2
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 B 6 D 11 D 16 A
2 D 7 C 12 A 17 A
3 C 8 A 13 A 18 B
4 B 9 B 14 C 19 C
5 C 10 B 15 D 20 D
Soalan Butiran
1(a) a) Senaraikan jenis barang yang didagangkan dalamTamadun India.
F1 Senjata
F2 Gading gajah
F3 Emas
F4 Berlian
F5 Mutiara
[Mana-mana 3 x 1m]
(b) Mengapakah sektor perdagangan dalam tamadun India berkembang pesat
F1 Perkembangan perdagangan dalaman di wilayah India

F2 Perdagangan dengan negara luar seperti dengan Macedonia, Sri
Lanka, Asia
F3 Tengah, Asia Tenggara

Terdapat pelabuhan penting seperti Tamralipti / Ghantashala / Kadura
F4 (di
F5 bahagian timur) serta Broach / Chaul / Kalyan / Cambay (di bahagian
F6 Barat)
F7 Wujud persatuan perdagangan dan perusahaan / Sresthin
F8 Persatuan tukang kayu / tukang logam / tukang kulit
F9 Persatuan mengawal harga barangan
F10 Persatuan mengawal kualiti barangan
F11 Persatuan mengawal gaji pekerja
F12 Undang-undang digubal untuk mengawal persatuan
F13 Raja mengawasi pelaksanaan undang-undang
F14 Mata wang emas digunakan sebagai medium jual beli
Dasar kewangan dan ekonomi yang sistematik
F15 Terdapat sektor perusahaan tekstil seperti kain kapas dan sutera
F16 Terdapat perusahaan barang kemas seperti emas, batu permata dan
mutiara
F17 Pelbagai jenis cukai dikenakan spt hasil pertanian dan buah-buahan
F18 Perdagangan maritim dijalankan dengan Alam Melayu, China, Rom
dan Sri Lanka
[Mana-mana 3 x 1m]
(c) Bagaimanakah aktiviti perdagangan di negara kita dapat dimajukan?

F1 Memperluaskan kawasan pasaran ke peringkat antarabangsa
F2 Meningkatkan produktiviti
F3 Meningkatkan hubungan antarabangsa
F4 Menggalakkan kemasukan pelabur asing
F5 Menjamin keselamatan perairan negara bebas daripada ancaman lanun
F6 Mempelbagaikan kemudahan di pelabuhan
F7 Menjadikan pelabuhan bebas cukai
F8 Meningkatkan kerjasama dengan negara lain
F9 Menambah bilangan tenaga mahir
F10 Meneroka bidang baru
F11 Penggunaan teknologi moden

F12 Meningkatkan budaya R & D
F13 Kurangkan kerenah birokrasi
F14 Lahir pekerja berpengetahuan
F15 Laksana penyelidikan dan inovasi
F16 Luaskan perdagangan antarabangsa
F17 Mampu mereka cipta
F18 Menggunakan kaedah bioteknologi
F19 Menggunakan sumber negara secara optimum
F20 Menghasilkan produk berkualiti
F21 Menggubal dasar ekonomi yang lebih mampan dan berdaya saing
F22 Memberi bantuan teknikal pinjaman kepada usahawan
F23 (Mana-Mana Munasabah)
[Mana-mana 4 x 1m]
2 (a) Nyatakan fungsi binaan yang terdapat dalam tamadun Yunani, Rom, India
dan China.
F1 Tembok Besar China untuk tujuan pertahanan
F2 Acropolis berfungsi sebagai pusat pentadbiran
F3 Parthenon berfungsi sebagai rumah berhala untuk Dewi Athena
F4 Pantheon berfungsi sebagai tempat pemujaan/ menyimpan patung
dewa/ tempat menjalankan kerja awam
F5 Colloseum berfungsi sebagai tempat pahlawan Rom bertarung/ sebagai
F6 teater
F7 Aqueduct untuk bekalan air di Rom
F8 Stupa Besar di Sanchi, India untuk tujuan keagamaan
[Mana-mana 3 x 1m]
(b) Mengapakah generasi masa lampau mampu membina seni bina yang
menarik dan unik?
F1 Ketahanan menghadapi cabaran
F2 Kepimpinan yang berwibawa
F3 Perpaduan dalam kalangan rakyat
F4 Keyakinan mencapai kejayaan
F5 Penguasaan ilmu pengetahuan

F6 Kemahiran matematik / geometri / kesenian / senibina
F7 Politik yang stabil
F8 Ketaatan pada pemerintah
F9 Semangat kerjasama
F10 Mempunyai bahan binaan
F11 Mempunyai modal
F12 Memiliki kepakaran kesenian
F13 Rakyat yang kreatif
F14 Peningkatan teknologi
(Mana-Mana Munasabah)
[Mana-mana 3 x 1m]
(c) Bagaimanakah seni bina/ monumen bersejarah di negara kita dapat

dikekalkan ?
F1 Mewartakan monumen bersejarah sebagai harta warisan negara
F2 Tidak membenarkan semua monumen bersejarah diroboh/ dirosak/
F3 dimajukan
F4 Tidak membenarkan semua monumen bersejarah diroboh/ dirosak/
F5 dimajukan
F6 Menjadikan kawasan monumen bersejarah tapak pelancongan
F7 Menjalin kerjasama dengan UNESCO supaya mengiktiraf monument
F8 bersejarah sebagai monument warisan dunia
F9 Membaik pulih monumen bersejarah
F10 Menyediakan perkhidmatan pengawal keselamatan/ pembersihan
F11 Mengenakan hukuman yang berat kepada sesiapa yang menceroboh
F12 kawasan monument bersejarah
F13 Mewar-warkan dalam media sebagai kempen mennyayangi monumen
F14 bersejarah
F15 Mengadakan pelbagai pertandingan kenegaraan di kawasan monument
F16 Mengadakan Hari Monumen Bersejarah Negara setiap tahun
F17 Membersihkan bangunan bersejarah dan kawasan sekitar
F18 Mengadakan gotong royong
F19 Menganjurkan kempen mencintai bangunan bersejarah

F20 Mewartakan bangunan sebagai warisan dunia
F21 Melengkapkan kemudahan bangunan bersejarah
F22 Menyediakan peraturan lawatan
F23 (Mana-Mana Munasabah)
[Mana-mana 4 x 1m]

T4 BAB 3
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 D 6 C 11 A 16 D
2 A 7 C 12 B 17 A
3 D 8 C 13 C 18 C
4 C 9 D 14 C 19 B
5 D 10 C 15 C 20 C
Soala Butiran
n
1(a) Nyatakan maksud monumen?
F1 Monumen ialah binaan atau bangunan yang diperbuat
daripada batu dengan tujuan memperingati orang ternama
atau peristiwa penting. Monumen boleh berupa candi,seperti
kuil,wat,stupa,arca dan patung.
[Mana-mana 2 x 1m]
(b) Namakan monumen yang terdapat dalam gambar di atas.

Gambar 1 Candi Borobudur
Gambar 2 Candi Angkor Wat
[Mana-mana 2 x 1m]
(c) Mengapakah kerajaan awal mampu membina monumen tersebut?
F1 Mempunyai pemimpin berwibawa

F2 Menguuasai ilmu pengetahuan
F3 Mempunyai pemikiran yang kreatif
F4 Mengadakan hubungan dengan negara luar
F5 Mempunyai tenaga kerja mahir
F6 Kaya dengan bahan mentah
F7 Wujudnya semangat kerjasama antara pemimpin dengan
F8 rakyat
Wujud keamanan dalam negara

[Mana-mana 3 x 1m]
(d) Cadangkan tiga langkah berkesan untuk memelihara sesebuah

monumen.
F1 Mewartakan bangunan bersejarah sebagai warisan negara
F2 Menjadikan tempat bersejarah sebagai tapak pelancongan
F3 Mengecat dan memulihara semua seni bina bangunan
bersejarah agar kekal kukuh dan cantik
[Mana-mana 3 x 1m]
2(a) Bagaimanakah penyebaran pengaruh Hindu Buddha di Asia Tenggara
berlaku?
F1 Disebarkan oleh Ksyastria(tentera) dengan menakluk tanah

jajahan
F2 Disebarkan oleh Vaisya(pedagang) yang berdagang di Asia
Tenggara
F3 Disebarkan oleh Brahmin(Pendeta)
F4 Dengan mengambil unsur kebudayan India dengan menyesuaikan
dengan budaya tempatan
Maksimum 2 markah
(b) Terangkan 2 pengaruh Hindu Buddha dalam sistem pemerintahan di
Asia Tenggara?
F1 Pengamalan sitem beraja, raja berada dipuncak pemerintahan,raja

berkuasa mutlak
F2 Golongan Brahmin menjadi penasihat dalam pentadbiran dan
agama.
F3 Pemerintah raja adalah undang-undang
F4 Melanggar perintah raja dianggap menderhaka
F5 Raja dianggap bayangan tuhan/dewaraja
F6 Raja mempunyai kesaktian
F7 Unsur metos digunakan untuk menunjukkan kehebatan raja
F8 Pembinaan kota melambangkan orde kosmos
Maksimum 4 markah

2(c) Terangkan dua fungsi candi yang dibina di Asia Tenggara
F1 Kegiatan keagamaan/tempat beribadat

F2 Tempat menyimpan abu jenazah para raja
F3 Tempat pemujaan atau tempat bersemanyam dewa
F4 Tempat pemandian
F5 Tempat pertapaan
F6 Sebagai lambang keagungan seseorang pemerintah
F7 Tempat pelancongan
F8 Tempat meyambut hari perayaan
F9 Sebagai tapak kajian
F10 Tempat perlindungan dari bencana alam
Maksimum 4 markah
T4 BAB 4
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 A 6 C 11 C 16 B
2 A 7 C 12 D 17 C
3 D 8 A 13 B 18 D
4 A 9 D 14 C 19 B
5 D 10 B 15 A 20 B

soalan Butiran
1 (a) Bagaimanakah Nabi Muhammad SAW menyebarkan Islam pada
peringkat awal?
F1 Berdakwah kepada ahli keluarga/sahabat rapat

F2 Tahap awal secara rahsia
F3 Kerana masih baru dikenali/bilangan penganut masih sedikit
F4 Untuk mengelakkan penentangan
F5 Golongan bawahan/ hamba
F6 Menerima Islam kerana Islam memberikan layanan yang sama
Rata kepada semua manusia
F7 Tetap meyakini Islam meskipun diseksa dengan kejam
F8 Bilal Bin Rabah dijerut lehernya dengan tali/ dijemur/ diselar
Besi panas/ ditindih dada dengan batu oleh tuannya
F9 Keluarga Yasir telah dijemur di padang pasir sehingga Yasir dan
Isterinya Sumaiyah mati syahid
F10 Dengan memperlihatkan kemurnian ajaran Islam
F11 Dengan menggunakan kebijaksanaan
F12 Secara lemah lembut/ memujuk
F13 Tidak menggunakan paksaan
F14 Keperibadian Nabi Muhammad SAW
F15 Berakhlak mulia
F16 kekuatan mental/ fizikal /rohani
F17 Kesabaran/ pengorbanan yang tinggi
F18 membuat perbandingan antara nilai akhlak masyarakat Arab
Jahiliah dengan nilai akhlak Islam
F19 Membacakan ayat Al-Quran untuk menjawab pertanyaan para
Sahabat.
F20 Memberikan penerangan
F21 Menunjukkan teladan yang baik

F22 Menanamkan keimanan yang kuat
[ Mana-mana 2 x 1 ]
(b) Jelaskan bentuk penentangan orang Arab Quraisy Makkah?
F1 Penyair Arab mengejek melalui puisi

F2 Tohmahan/ tuduhan/ cemuhan
F3 Gangguan sewaktu beribadat
F4 Meletakkan benda kotor di tengkuk Nabi sewaktu bersolat
F5 Pujukkan/ rasuah/ tawaran kedudukan/ harta/ wanita
F6 Pemulauan terhadap Nabi Muhammad dan keluarga
F7 Larangan berjual beli/ pertolongan/ perkahwinan melibatkan
Keluarga nabi
F8 Cubaan membunuh Nabi
( Mana-Mana Jawapan Munasabah )
[ Mana-mana 4 X 1 ]
(c) Manusia memerlukan agama dalam kehidupan.Jelaskan kepentingan
beragama bagi setiap manusia.
F1 sebagai panduan hidup

F2 menjadikan manusia berakhlak mulia
F3 membentuk jiwa yang bersih
F4 memastikan negara aman damai
F5 membentuk masyarakat yang bahagia
F6 memastikan tangungjawab sebagai manusia
( Mana-mana Jawapan Munasabah )
[ Mana-mana 4x1 ]
2(a) Mengapakah zaman jahiliah dianggap sebagai zaman kegelapan?
F1 Tidak menyembah Allah yang maha esa

F2 Menyembah berhala

F3 Mempercayai animisme
F4 Kehidupan kucar kacir
F5 Tiada nabi dan rasul
F6 Tiada kitab suci sebagai petunjuk
F7 Akhlak mereka adalah rendah
[ Mana-mana 4 x 1 ]
(c) Mengapakah sistem ekonomi pada zaman jahiliah dianggap tidak

adil?
F1 Berasaskan riba
F2 Berlaku penindasan
F3 mementingkan keuntungan dan kekayaan
F4 merompak merupakan mata pencarian utama
F5 Eksploitasi golongan kaya terhadap miskin
( Mana-Mana Jawapan Munasabah )
[ Mana-mana 4 X 1 ]
(c) Ciri-ciri amalan jahiliah masih diamalkan oleh masyarakat Malaysia

pada hari ini? Berikan penjelasan anda.
F1 Sistem ekonomi berasaskan riba

F2 pembuangan anak masih berlaku
F3 Perbuatan zina masih berleluasa
F4 wujudnya ajaran agama yang sesat
F5 Permainan judi berlesen dibenarkan
F6 Minuman keras/ arak tidak dihapuskan
( Mana-mana Jawapan Munasabah )
[ Mana-mana 4x1 ]

T4 BAB 5
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 D 6 B 11 C 16 B
2 B 7 B 12 A 17 C
3 D 8 D 13 D 18 C
4 A 9 A 14 B 19 D
5 B 10 A 15 D 20 C
Soalan Butiran

1 (a) Jelaskan maksud hijrah.
F1 Perkataan Arab, berpindah
F2 Perpindahan berlaku dari satu tempatke satu tempat yang lain
F3 Perpindahan orang islam dari kota Makkah ke Madinah
F4 Perjuangan untuk menegakkan kebenaran dan meninggalkan
keburukan dan kejahatan
F5 Semanga ingin berubah dari segi sikap, cara berfikir dan tingkah
Laku
[Mana-mana 3 x 1m]
b) Nyatakan faktor Nabi Muhammad saw dan umat Islam berhijrah.
F1 Perintah Allah menerusi wahyu surah al-anfal

F2 Adanya niat dan pakatan orang Quraisy untuk membunuh
baginda
F3 Meneruskan penyebaran Islamsuasana aman di tempat baru
akan memudahkan lagi penyampaian dakwah islamiah
F4 Membolehkan mewujudkan sebuah masyarakat yang bersatu
dan sempurna
F5 Adanya jemputan masyarakat Arab Madinah yang sedang
menghadapi pelbagai konflik
F6 Untuk mendamaikan masyarakat MAdinah yang sentaisa
Bermusuh
[Mana-mana 3 x 1m]
c Orang barat menuduh peristiwa hijrah Nabi Muhammad saw sebagai

suatu pelarian.
Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, berikan hujah untuk
menyangkal pandangan tersebut
F1 Adanya jemputan orang Arab Madinah seperti yang tercatat
dalam Perjanjian Aqabah 2
F2 Ketibaan orang Islam Makkah disambut dengan rela dan meriah
oleh orang Arab Madinah
F3 Orang Islam Makkah diberi tempat tinggal yang sewajarnya
F4 Dijamin tentang keselamatan orang Arab Makkah

F5 Nabi telah dilantik sebagai pemimpin Madinah
[Mana-mana 4 x 1m]
2 a) Namakan dua peperangan tersebut

F1 X : Perang Uhud
F2 Y : Perang Tabuk
[Mana-mana 2 x 1m]
b) Nyatakan dua garis panduan yang mesti dipatuhi oleh tentera Islam
dalam peperangan
F1 Bukti seperti dalam Perang Badar, tentera Islam menang
F2 Nabi Muhammad saw mengampunkan tawanan Arab Quraisy
F3 Tawanan wanita dan kanak-kanak dibebaskan
F4 Tawanan lelaki diberi syarat untuk bebas dengan berjaya
mengajar 10 orang kanak-kanak Islam membaca dan menulis
sehingga pandai
[Mana-mana 2 x 1m]
c) Terangkan dua bukti bahawa Islam berkembang bukan dengan cara
peperangan
F1 Bukti, Nabi Muhammad saw telah menghantar perutusan ke
Rom, Rom Timur Parsi, Mesir, Habsyah, dan wilayah sekitar
Semenanjung Tanah Arab
F2 Tidak memaksa mereka memeluk Islam
F3 Sebaliknya menggunakan kaedah diplomasi dan menunjukkan
nilai-nilai yang baik
F4 Bukti, Walaupun menang dalam Perang Badar, Nabi Muhammad
saw telah mengampunkan taanan wanita dan kanak-kanak
F5 Tawanan lelaki pula dikehedaki mengajar 10 orang kanak-kanak
Islam membaca dan menulis sehingga pandai barulah
dibebaskan
F6 Umat Islam menunjukkana khlak yang mulia, saling bertolak
ansur dan menunjukkan teladan yang baik.

[Mana-mana 2 x 1m]
Pada pandangan anda, bagamanakah cara untuk mengelakkan

peperangan daripada berlaku ?
F1 Menghormati hak asasi manusia

F2 Mengamalkan akhlak yang mulia
F3 Tidak mempersoalkan isu-isu sensitif secara terbuka
F4 Masalah diselesaikan melalui musyawarah / mesyuarat
mana-mana jawapan yang munasabah
[Mana-mana 4 x 1m]
T4 BAB 6
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 B 6 B 11 C 16 B
2 D 7 B 12 C 17 D
3 C 8 B 13 B 18 A
4 D 9 D 14 B 19 B
5 B 10 A 15 A 20 A
Soala Butiran
n
1 (a) Senaraikan dua acara pertembungan tamadun Islam dengan tamadun
lain di dunia
F1 Kegiatan Perdagangan
F2 Hubungan diplomatik
F3 Penaklukan dan Ketenteraan

[Mana-mana 2 x 1m]
(b) Bagaimanakah Tamadun Islam berkembang ke seluruh dunia ?
F1 Kegiatan perdagangan dan perniagaan
F2 Orang Islam berdagang di Canton
F3 Hubungan diplomatic
F4 Kerajaan Bani Umaiyah mengadakan hubungan diplomatic
dengan Cordova
F5 Penaklukan
F6 Kerajaan Khulafa Al-Rasyidin Berjaya menguasai Iran dan Iraq
F7 Kebudayaan
F8 Kemasukan Islam ke Sepanyol telah membawa kebudayaan
baru
F9 Bahasa Arab menjadi Bahasa utama di Sepanyol
[Mana-mana 2 x 1m]
(c) Apakah kesan pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di
dunia?
F1 Islam mengubah akidah penduduk taklukan kepada kepercayaan
kepada Allah
F2 Kawasan penyebaran agama islam dapat diperluaskan
F3 Lahir pelbagai kerajaan Islam seperti Kerajaan Umaiyah
F4 Kegiatan perdagangan orang islam semakin berkembang
F5 Islam menyediakan sistem perundangan yang adil berdasarkan
Al-Quran dan Hadis
F6 Perkembangan Pendidikan islam dalam bidang sains, matematik
dan teknologi
[Mana-mana 2 x 1m]
(d) Pertembungan tamadun juga berlaku di Malaysia.Jelaskan kesan
pertembungan pelbagai tamadun terhadap masyarakat Malaysia
F1 Agama Islam tersebar hingga ke Kawasan Nusantara
F2 Masyarakat Islam terbentuk daripada pelbagai bangsa
F3 Agama Islam sebagai agama rasmi negara
F4 Institusi kesultanan diperkukuh
F5 Gelaran raja bertukar kepada sultan
F6 Kegiatan pentadbiran dan ekonomi berasaskan islam

F7 Seni bina islam
F8 Pertubuhan perbankan islam , contohnya Bank Islam
F9 Perkahwinan campur
F10 Kewujudan masyarakat majmuk
F11 Pertukaran teknologi
F12 Keadilan dalam sistem ekonomi, tidak kenakan riba
F13 Cara berpakaian, sopan dan menutup aurat
F14 Sistem pemerintahan yang adil/ telus
[Mana-mana 4 x 1m]
2 (a) Apakah peranan kota Baghdad sebagai pusat kegiatan ilmu ?
F1 Pusat penulisan karya bahasa Arab.
F2 Pusat penulisan kajian ilmiah.
F3 Pusat penterjemahan karya Yunani
F4 Pusat kegiatan ulama.
F5 Pusat pengajian tinggi.
F6 Pusat penterjemahan karya asing
[Mana-mana 2 x 1m]
(b) Mengapakah Kota Baghdad muncul sebagai pusat kegiatan ilmu ?

F1 Peranan pemerintah
F2 Khalifah Harun al-Rashid dan al-Makmun menggalakkan kegiatan
keilmuan
F3 Pembinaan Baitulhikmah
F4 Menjadi pusat kegiatan ulama.
F5 Menjalankan aktiviti penulisan dan penterjemahan.
F6 Penglibatan ulama dalam kegiatan keilmuan.
F7 Contohnya Imam Malik, Imam Abu Hanifah, Imam Shafie, Imam
Ahmad Ibn Hambal, Ibn Ishaq dll.
F8 Ulama menyusun hadis dan menulis pelbagai ilmu.
F9 Penemuan kaedah baru dalam penulisan ilmiah.
F10 Dijalankan mengikut tiga tahap iaitu mencatat idea, mengumpul
bukti dan menyusun hasil penulisan mengikut bab.
F11 Kreativiti cendekiawan dalam penterjemahan.
F12 Menambahkan keterangan dan ulasan dalam karya.

F13 Penubuhan pusat pengajian tinggi.
F14 Menjalankan kajian dan penyelidikan.
F15 Dapatan kajian disebarkan ke Eropah.
F16 Menyumbang kepada kelahiran Zaman Renaissance.
F17 Kesediaan masyarakat Islam menimba ilmu.
F18 Menimba ilmu pengetahuan daripada sumber asing.
F19 Memulihara ilmu Eropah daripada lenyap.
F20 Memperbaiki dan meningkatkan mutu karya asalnya.
[Mana-mana 4 x 1m]
(c) Pada pandangan anda, apakah usaha yang boleh dilakukan untuk
menjadikan Malaysia sebagai pusat kecemerlangan dunia ?
F1 Memperbanyakkan pusat pengajian tinggi bertaraf dunia
F2 Menggalakkan kegiatan penulisan ilmiah
F3 Mewujudkan pendidikan bestari yang menggunakan kemudahan
ICT
F4 Mengenakan yuran pengajian yang berpatutan
F5 Melahirkan tenaga pendidik yang berkualiti
F6 Mewujudkan sukatan pelajaran mengikut piawaian antarabangsa
[Mana-mana 4 x 1m]

T4 BAB 7
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 D 6 B 11 D 16 D
2 B 7 A 12 D 17 C
3 D 8 B 13 B 18 B
4 B 9 A 14 A 19 D
5 C 10 A 15 B 20 C
STRUKTUR/ RESPON TERHAD
Soalan Butiran
1(a) F1 Dikemukakan oleh John Crowford
F2 Disokong oleh intelek tempatan Profesor Syed Muhammad Naquib al-
Attas
F3 Melalui catatan China, orang Arab dan Parsi mempunyai pusat
petempatan / perniagaan di Canton / Amoy sejak 300M
F4 Pedagang Arab telah menguasai perdagangan laut dari pelabuhan
Iskandariah di Mesir sehingga ke China
F5 Pedagang Arab singgah di pelabuhan utama di Asia Tenggara sebelum
meneruskan pelayaran ke China
F6 Pelabuhan di Selat Melaka menjadi tempat menunggu pertukaran angin
monsun untuk ke China
F7 Pedagang Arab menetap di rantau ini beberapa bulan sebelum belayar
ke China
F8 Membina perkampungan di rantau Asia Tenggara
F9 Perkampungan menjadi tapak untuk berdagang, mengumpul barangan,
jualan dan membeli barang mewah dari India dan China
F10 Sementara menunggu pertukaran angin, pedagang Arab berinteraksi/
berbincang dengan pedagang tempatan tentang agama/kepercayaan
F11 Orang tempatan tertarik dengan Islam kerana kemurnian Islam dan
kejujuran / kebersihan / berhemah tinggi pedagang Islam
F12 Pedagang Arab berkahwin dengan gadis tempatan
F13 Catatan China menyatakan wujud perkampungan Arab Islam iaitu Ta

Shih di Sumatera Utara pada tahun 650M
Maksimum 2 markah
1(b) F1 Persamaan bahan penulisan dan kesusasteraan yang terdapat di Asia

Tenggara dengan di Tanah arab
F2 Penggunaan tulisan Jawi yang di ambil daripada bahasa Arab
F3 Pengaruh adat resam seperti menghormati tetamu dalam masyarakat
Melayu
F4 Pengaruh kebudayaan Arab seperti muzik dabus / tarian zapin
F5 Karya tempatan menceritakan pengislaman raja dilakukan oleh syeikh
dari Arab
F6 Melalui Hikayat Raja-Raja Pasai, Syeikh Ismail mengislamkan Raja
Pasai, Merah Silu bergelar Malik al-Salih
Maksimum 4 markah
1(c) F1 Ketika menjalankan aktiviti perdagangan, pedagang Arab, China dan

India telah singgah ke Asia Tenggara dan memperkenalkan ajaran
Islam kepada penduduk tempatan
F Telah lama wujud jalinan perdagangan dengan pelabuhan utama di Asia
Tenggara seperti di Selat Melaka, Teluk Siam, Indo-China serta Maluku
dan Makasar di Laut Jawa
F3 Pelabuhan tersebut telah menjadi pusat kegiatan manusia dari pelbagai
tempat serta masyarakat tempatan
F4 Sikap pedagang Islam seperti kemurnian / tingkah laku yang baik telah
menjadi ikutan masyarakat setempat
F5 Wujud aktiviti perbincangan yang berkaitan dengan Islam dalam
kalangan pedagang yang tinggal di pelabuhan / petempatan di Asia
Tenggara
F6 Golongan pedagang Islam telah menjalankan aktiviti dakwah
F7 Pedagang Islam turut membawa golongan ulama untuk menyebarkan
Islam
F8 Agama Islam juga tersebar apabila wujud hubungan baik antara
pedagang Islam dengan pemerintah tempatan

Maksimum 4 markah
2(a) F1 Pendidikan awal atau asuhan dalam institusi keluarga

F2 Penekanan terhadap pengajaran nilai-nilai moral
F3 Pembelajaran melalui pendengaran,penglihatan dan pemerhatian
F4 Kanak-kanak mempelajari kemahiran daripada ibubapanya menerus
pemerhatian dan latihan
F5 Dalam bidang pertanian,perikanan,kraftangan dan pertukangan
F6 Ibubapa mengajar anak-anak berhubungan dengan agama,kelakuan,
adat resam sikap bersopan santun, cara berkawan dan menjaga
maruah
Maksimum 2 markah
2(b) F1 Cerita-cerita lisan seperti cerita binatang dan cerita jenaka

F2 Cerita-cerita berbentuk teladan dan pengajaran
F3 Cerita anjing dengan bayang-bayang
F4 Memberikan pengajaran agar seseorang tidak terlalu tamak
F5 Cerita sang kancil
F6 Menekankan kepandaian dan kebijaksanaan akan dapat membantu
seseorang itu
menyelesaikan masalah
F7 Mempelajari pantang larang dan adat istiadat melalui pergaulan social
F8 Kanak-kanak dinasihatkan agar tunduk sambil menghulur tangan
apabila lalu di hadapan orang yang lebih tua
F9 Pendidikan menerusi pantun,peribahasa dan teka teki
F10 Pepatah siakap senohong, gelama ikan duri, bercakap bohon lama-
lama mencuri
F11 Mengajar kanak-kanak berkelakuan baik dan jangan sesekali bercakap
bohong
Maksimum 4 markah

1(c) F1 Perkembagan pendidikan formal
F2 Pendidikan tidak terhad kepada golongan atasan
F3 Semua golongan berpeluang menuntut ilmu
F4 Penekanan pendidikan keagamaan
F5 Pembelajaran di istana,,masjid,rumah,surau,madrasah serta pondok
F6 Asas pendidikan ialah pembelajaran al quraan
F7 Pendidikan bagi golongan wanita
F8 Lahir golongan ulama/cendiakawan/intelektual/cerdik pandai
F9 Kepelbagaian bidang ilmu
F10 Sistem pendidikan bertaraf dunia

Maksimum 4 markah
T4 BAB 8
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 B 6 A 11 A 16 C

2 D 7 B 12 B 17 A
3 C 8 A 13 A 18 C
4 A 9 B 14 D 19 D
5 A 10 B 15 B 20 C
STRUKTUR/ RESPON TERHAD
Soalan Butiran
1 (a) Bagaimanakah kegiatan perdagangan tersebut berlaku?

F1 Aktiviti perdagangan membabitkan Lautan Hindi/Laut China Selatan
Perdagangan kelautan didominasi oleh pedagang Islam

F2
Keadaan tersebut mempengaruhi perkembangan perdagangan Alam
F3 Melayu
Pedagang Melayu aktif dalam perdagangan timur barat

F4
[Mana-mana 2 x 1m]
(b) Jelaskan faktor perkembangan perdagangan di Melaka menjelang abad

ke-15.
F1 Melaka menjadi pusat perdagangan yang penting.
F2 Kedudukan Melaka sangat strategic/laluan timur dan barat
F3 Kedatangan pedagang asing
F4 Kemudahan pentadbiran yang licin dan teratur
F5 Laksamana menjaga urusan kelautan
F6 Syahbandar menjadi ketua pelabuhan
F7 Undang-undang Laut Melaka membantu perdagangan teratur
F8 Melaka turut memperkenalkan sistem timbang dan sukat
(mana-mana jawapan munasabah)

[Mana-mana 4 x 1m]
(c) Beri cadangan anda untuk memajukan kegiatan perdagangan pada hari
ini.

F1 Menyediakan kedai yang mampu dibeli/disewa oleh peniaga
F2 Menyediakan kemudahan asas yang mencukupi seperti bekalan air dan

elektrik
F3 Meningkatkan kemajuan pengangkutan seperti lebuhraya
F4 Menarik pelabur asing melaburkan modal mereka ke negara kita
Meningkatkan urus niaga di peringkat global/antarabangsa

F5
Mengurangkan cukai yang berkaitan perdagangan
F6
(Mana- mana jawapan munasabah)
[Mana-mana 4 x 1m]
2 (a) Bagaimanakah mata wang tersebut digunakan?

F1 Mata wang menjadi perantaraan nilai barangan
F2 Mata wang memudahkan urusan perdagangan/jual beli
F3 Menjadi alternatif kepada sistem barter/tukar barang
Mata wang asing boleh ditukarkan dengan mata wang tempatan
[Mana-mana 2 x 1m]
(b) Jelaskan ciri mata wang yang digunakan pada masa tersebut.
F1 Dibuat dari logam seperti timah, emas dan perak
F2 Mempunyai nama sultan yang memerintah
F3 Tertulis pangkat sultan
F4 Mempunyai catatan tarikh Islam
F5 Menggunakan tulisan jawi/Arab
F6 Tertera tulisan khalifatul muslimin
(mana-mana jawapan munasabah)

[Mana-mana 4 x 1m]
(c) Beri cadangan anda untuk mengekalkan kestabilan nilai mata wang
negara kita.

F1 Mengukuhkan ekonomi negara Malaysia
F2 Mengawal golongan yang menjual beli mata wang
F3 Mengurangkan aktiviti mengimport barang luar
F4 Menggalakan rakyat berbelanja di dalam negara
F5 Mengekalkan keamanan negara/mengelak huru-hara
F6 Mengurangkan inflasi
(Mana- mana jawapan munasabah)
[Mana-mana 4 x 1m]
T4 BAB 9
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 C 6 D 11 A 16 B
2 A 7 A 12 B 17 A
3 A 8 B 13 A 18 A
4 A 9 C 14 D 19 C
5 B 10 A 15 B 20 D

STRUKTUR / RESPON TERBUKA
Soala Butiran
n
1a) Nyatakan maksud Reformation?
F1 Berasal dari perkataan reform
F2 Bermaksud melaksanakan perubahan/pembaharuan terhadap
sesuatu
F3 Menghasilkan sesuatu yang lebih baik/membentuk sesuatu yang
baru
F4 Mempunyai kaitan dengan agama Kristian
[Mana-mana 2 x 1m]
b) Nyatakan faktor yang membawa kepada wujudnya gerakan Reformatian di
Eropah.
F1 Pihak gereja meningkatkan usaha pembangunan keduniaan
F2 Gereja mahu menjadikan Rom sebagai pusat kekuasaan terkuat
Itali
F3 Menentang amalan rasuah
F4 Banyak kepincangan, rasuah, dan penyelewengan berlaku
F5 Masyarakat mula mempersoal kedudukan dan amalan gereja
Katolik
F6 Gaya dan cara hidup penguasa Gereja lebih cenderung kepada
gaya hidup pemerintah dan bangsawan
F7 Gaya hidup tidak selari dengan apa yang dianjurkan oleh Bible
F8 Gaya hidup tidak mencerminkan kehidupan keagamaan
F9 Amalan penjualan sijil pengampunan dosa ( indulgences)
F10 Penjualan sijil ini telah merebak ke seluruh Eropah
[Mana-mana 4 x 1m]
c) Gerakan Reformation telah meninggalkan kesan yang besar kepada

masyarakat Eropah dalam kehidupan beragama. Beri penjelasan anda.
F1 Agama Kristian terbahagi kepada dua
F2 Aliran Katolik dan Aliran Protestan
F3 Negara Eropah berpecah dan berperang mengikut mazhab masing

masing
F4 Perbalahan agama mengakibatkan peperangan dan kemusnahan
F5 Perang keagamaan di Perancis
F6 Perang 30 tahun melibatkan Sepanyol,Jerman,Bohemia,Denmark
dan Sweden
F7 Timbul sikap toleransi antra penganut pelbagai mazhab Kristian
F8 Mempergiatkan pendidikan dan penyebaran agama
F9 Kuasa Gereja dicabar secara terbuka
F10 Kuasa gereja terhadap kerajaan atau monarki berkurang
F11 di sebabkan monarki ingin membebaskan diri daripada
penguasaan Rom
F12 semasa pemerintahan Raja Henry IV, raja menjadi Ketua
Kerohanian Gereja Protestan Anglican
[Mana-mana 4 x 1m]
2a) Apakah maksud Reinassance?
F1 Berasal daripada perkataan Itali iaitu reniscement
F2 Bermaksud kelahiran semula
F3 Menghargai semula ilmu pengetahuan tamadun Yunani dan Rom
F4 Mengembangkan kegemilangan ilmu tamadun Yunani dan Rom
[Mana-mana 2 x 1m]
b) Mengapakah Zaman Reinassance bermula di Itali ?
F1 Muncul bandar bandar terkenal seperti
F2 Venice,Genoa,Florence,Rom,Milan
F3 Menjadi pusat perdagangan antarabangsa
F4 kedudukan Itali yang strategik
F5 dikelilingi Laut Mediteranean
F6 Itali sebagai persimpangan utama dan pusat perdagangan
antarabangsa
F7 Muncul bandar pelabuhan terkenal
F8 Venice dan Genoa
F9 berlaku pertembungan budaya,bahasa dan agama
F10 Itali pusat perkembangan idea baru
F11 Muncul para pedagang kaya
F12 Guna kekayaan mereka untuk mengindahkan bandar

F13 bandar jadi tumpuan para seniman dan cendekiawan
F14 Golongan pedagang menjadi patron atau penaung kepada
pelukis,ahli muzik,saintis,penulis
F15 keluarga Medici di Florence
F16 Golongan patron menarik cendekiawan terbaik dalam pelbagai
bidang Ke bandar masing masing
F17 Golongan Paus di Rom juga menjadi penaung kepada seniman
dan Cendekiawan
[Mana-mana 4 x 1m]
c) Semangat inkuiri yang berkembang pada Zaman Reinassance
Telah meninggalkan kesan kepada manusia zaman tersebut. Beri
penjelasan anda
F1 Kemunculan monarki baru
F2 diasaskan oleh kewujudan kerajaan pusat dan kesatuan
kebangsaan
F3 diperkukuhkan dengan amalan membayar cukai kepada kerajaan
pusat
F4 kuasa gereja dan golongan bangsawan berkurang
F5 monarki di Portugal,Castile dan Aragon,England,Perancis,Belanda
F6 ekonomi sara diri kian pupus
F7 sistem perdagangan tempatan dan antarabangsa berkembang luas
F8 timbul kegiatan penjelajahan dan penerokaan
F9 kesan daripada kemajuan bidang matematik, geografi, kartografi,
astronomi
F10 perubahan dalam pemikiran dan gaya hidup manusia
F11 lebih bersedia menzahirkan emosi dalam pelbagai aspek
F12 muzik,lukisan dan ukiran
F13 perubahan sikap masyarakat dalam aspek pendidikan
F14 menekankan pemikiran logik,saintifik,falsafah dan metafizik
F15 menekankan tanggungjawab sosial dalam masyarakat
F16 Lahir manusia Reinassance
F17 guna sepenuhnya keupayaan minda dalam pelbagai bidang ilmu
pengetahuan untuk memajukan kehidupan manusia
[Mana-mana 4 x 1m]

T4 BAB 10
MCQ / OBJEKTIF
NO J NO J NO J NO J
1 A 6 B 11 C 16 A
2 B 7 C 12 D 17 B
3 C 8 D 13 A 18 D
4 C 9 A 14 D 19 A
5 A 10 A 15 C 20 C
STRUKTUR / RESPON TERBUKA
soalan Isi Jawapan
1a) Senaraikan dua buah bandar yang wujud hasil perkembangan kegiatan
ekonomi?
F1 Ipoh, Seremban,Miri
F2 Kuala Lumpur, Taiping,
[Maksimum 2 markah]
b) Mengapakah British lebih memajukan bandar-bandar di Pantai Barat

berbanding di Pantai Timur Tanah Melayu?
F1 Pusat pentadbiran
F2 Kawasan kaya dengan bijih timah
F3 Kawasan yang subur dengan tanaman getah
F4 Kawasan utama kegiatan ekonomi British

[Maksimum 4 markah]
c) Wajarkah konsep bandar bestari diperluaskan di Malaysia?
F1 Wajar
F2 kerana selari dengan pembangunan kita haruslah mengimbangi
kelestarian alam sekitar
F3 Alam sekitar sebagai sumber oksigen kepada hidupan sekitar
F4 tidak wajar
F5 Ianya kerana pembinaan bandar bestari memerlukan kos yang besar
F6 menyebabkan kos hidup penduduk sekitarnya meningkat.
[Maksimum 4 markah]
2a) Apakah faktor-faktor yang mendorong imigran Cina dan India ke Tanah
Melayu?
F1 pembangunan dan kepesatan ekonomi Tanah Melayu
F2 menggalakkan kedatangan buruh-buruh asing untuk bekerja
F3 di kawasan perlombongan bijih timah,
F4 estet-estet getah
F5 dan kawasan pertanian ladang.
F6 Akibat daripada perkembangan Revolusi Perindustrian di Britain,
F7 permintaan terhadap bahan mentah seperti getah dan bijih timah
membuka banyak kawasan pertanian dan lombong,
F8 dan ini sudah tentu memerlukan tenaga kerja yang ramai juga.
F9 Politik di Tanah Melayu juga berada dalam keadaan stabil di bawah

Penjajah British,
F10 dan ini telah menarik lebih ramai golongan pemodal dan imigran Cina
ke Tanah Melayu.
[Maksimum 3 markah]
b) Nyatakan dua cara kemasukan imigran Cina dan India ke Tanah Melayu?
F1 melalu sejenis sistem kemasukan khas yang dipanggil tiket kredit.
F2 Tiket kredit dipraktikan dalam usaha membawa masuk imigran dari
Cina secara sistematik dan berkesan.
F3 Usaha British ini dibantu oleh agensi-agensi kerja yang menguruskan
kemasukkan imigran Cina ke Tanah Melayu..
F4 Kaedah kedua, iaitu Khek Thau (ketua).
F5 ejen-ejen ini akan menjual buruh-buruh ini kepada pengusaha
lombong bijih timah yang dimiliki British.
F6 Buruh yang dibeli, terpaksa berkerja untuk tempoh tertentu tanpa gaji,
kerana gaji mereka dikira telah dibayar kepada majikan
F7 Selain itu, cara ketiga ialah melalui bantuan rakan atau anggota
keluarga.
F8 cara ini dikenali sebagai Sin Kheh.
[Maksimum 3 markah]

c) Jelaskan kesan kemasukan imigran Cina dan India terhadap Malaysia?
F1 pembentukan masyarakat majmuk
F2 wujud petempatan yang berbeza-beza mengikut kaum
F3 jenis pekerjaan yang berbeza mengikut kaum
F4 penggunaan bahasa yang berbeza dalam pertuturan
F5 tidak terdapat interaksi antara kaum
F6 tidak ada perpaduan antara kaum
[Maksimum 4 markah]


TAMADUN AWAL

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Deskripsi Asli:

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

TAMADUN AWAL

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

BAB 1 : KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 1

Peta 1 : Lokasi Tamadun Awal Dunia

5 Apakah Tamadun X dan Tamadun Y ?

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 2

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 3

SPM 2004 / T4 ms 12,13,19

11 Apakah yang dapat dirumuskan daripada maklumat di atas ?

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 4

Berasaskan kombinasi gambar dan simbol yang berdasarkan bunyi.

Apakah sistem tulisan tersebut ?

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 5

Tamadun Tamadun Tamadun

Apakah kesan pertembungan tersebut ?

Masyarakat Indus telah menjalankan hubungan

17 Apakah bukti arkeologi yang menyokong pernyataan di atas?

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 6

Apakah faktor kemajuan bandar tersebut?

The Art of War

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 7

1 Tamadun Mesopotamia merupakan tamadun terawal yang lahir di dunia.

(c) Jelaskan kedudukan raja dalam tamadun Mesopotamia.

tulisan. Jelaskan kesan perkembangan sistem tulisan tamadun Mesopotamia

terhadap peradaban dunia.

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 8

(a) Nyatakan dua bandar terancang dalam tamadun Indus.

(b) Jelaskan ciri-ciri bandar terancang tamadun Indus.

(c) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, mengapakah masyarakat tamadun

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 9

BAB 2 : PENINGKATAN TAMADUN

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 10

Berdasarkan rajah di atas, bagaimanakah legalisme dilaksanakan?

SPM 2012 / T4 ms 41 & 49

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 11

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 12

SPM 2009 / T4 ms 50 & 59

SPM 2012 / T4 ms51

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 13

Rajah di atas menunjukkan tiga peringkat pendidikan dalam tamadun China.

A Menanam sikap keberanian

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 14

Maklumat di atas merujuk kepada

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 15

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 16

Aktiviti perdagangan dalam tamadun India berkembang

b) Mengapakah sektor perdagangan dalam tamadun India berkembang pesat ?

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 17

c) Bagaimanakah aktiviti perdagangan di negara kita dapat dimajukan?

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 18

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 19

c) Bagaimanakah seni bina bersejarah di negara kita dapat dikekalkan ?

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 20

Mengapakah konsep tersebut dikaitkan dengan raja ?

SPM 2015 /T4 ms 82

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 21

SPMU 2015 / T4 ms 81-82

● Tembikar Qing Pai

Penemuan tersebut membuktikan bahawa kerajaan Kedah Tua

SPMU 2015 / T4 ms 77-76

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 22

MODUL SINAR HARAPAN : SEJARAH SPM - 2019 23

Apakah jenis pelabuhan tersebut?