TEMA 1: MEKANIK NEWTON

2.2 TEKANAN ATMOSFERA

2.2.1 Memerihalkan tentang tekanan atmosfera
2.2.2 Berkomunikasti tentang nilai tekanan
atmosfera
2.2.3 Menyelesaikan masalah dalam kehidupan
harian yang melibatkan pelbagai unit tekanan
2.2.4 Memerihalkan tekanan atmosfera ke atas
objek pada altitud tinggi dan aras kedalaman
di bawah laut

2.4 PRINSIP PASCAL

2.4.1 Memerihalkan pemindahan tekanan dalam
suatu bendalir tertutup
2.4.2 Berkomunikasi mengenai sistem hidraulik
sebagai satu sistem pengganda daya.
2.4.3 Berkomunikasi mengenai aplikasi prinsip
Pascal
2.4.4 Menyelesaikan masalah dalam kehidupan
harian yang melibatkan prinsip Pascal

STANDARD PEMBELAJARAN: 2.6 PRINSIP BERNOULLI

2.6.1 Memerihalkan kesan halaju bendalir kepada
tekanan
2.6.2 Menerangkan daya angkat sebagai hasil dari
2.1 TEKANAN CECAIR perbezaan tekanan disebabkan halaju bendalir
2.1.1 Berkomunikasi tentang konsep tekanan cecair yang berbeza
P = ρgh 2.6.3 Berkomunikasi tentang aplikasi prinsip
2.1.2 Mengeksperimen untuk mengkaji faktor yang Bernoulli dalam kehidupan.
mempengaruhi tekanan cecair.
2.1.3 Menyelesaikan masalah melibatkan tekanan
cecair 2.1 Tekanan Dalam
2.1.4 Berkomunikasi tentang aplikasi tekanan
cecair dalam kehidupan. Cecair

IDEA
2.3 TEKANAN GAS Rajah menunjukkan
2.3.1 Menentukan tekanan gas menggunakan sebuah empangan
manometer dengan tapak yang
2.3.2 Menyelesaikan masalah dalam kehidupan semakin tebal.
harian yang melibatkan tekanan gas
Jika anda letakkan jari
anda pada muncung pili
2.5 PRINSIP ARCHIMEDES air untuk menahan air
2.5.1 Memerihalkan perkaitan antara daya apungan yang mengalir itu, apakah yang dapat tangan
dengan perbezaan tekanan cecair pada aras anda rasakan?
kedalaman yang berbeza bagi objek yang Anda akan berasa satu tekanan bertindak
terendam terhadap jari anda. Ini menunjukkan bahawa
2.5.2 Mengaitkan keseimbangan daya dengan wujudnya tekanan dalam cecair. Tekanan ini
keadaan keapungan suatu objek dalam disebabkan oleh berat air.
bendalir
2.5.3 Berkomunikasi mengenai aplikasi prinsip Aktiviti 1
Archimedes dalam kehidupan 1. Masukkan air ke dalam
2.5.4 Menyelesaikan masalah yang melibatkan plastik beg dan tebuk
prinsip Archimedes dan keapungan. lubang pada beberapa
bahagian menggunakan
 jarum. Picit beg plastik secara perlahan
daripada atas. Sebuah bekas
Pemerhatian: mempunyai luas tapak,
A. Ia diisi dengan cecair
……………………………………… berketumpatan ƿ
sehingga kedalaman h.
……………………………………………………………… Hitung:

Kesimpulan: (a) Isipadu cecair =

……………………………………………………………… (b) Jisim cecair =

……………………………………………………………… (c) Berat cecair =

2. Sediakan botol plastik yang tinggi yang (d) Daya ke atas tapak =
mempunyai lubang pada kedalaman berbeza.
Tutup lubang dengan plastisin dan isi botol (e) Tekanan cecair =
dengan air. Keluarkan semua plastisin
daripada lubang serentak dan perhatikan apa
yang berlaku. Pada kedalaman h di dalam cecair ketumpatan ƿ:
(a) Lukiskan satu lakaran untuk menunjukkan Tekanan = ……………..
bagaimana air dipancut keluar melalui ketiga-
tiga lubang. ρ = ……………………….

h = ………………………..

g = ………………………..

Terbitkan unit untuk tekanan cecair:

(b) Apakah hubungan antara tekanan air dengan Isi padu = luas permukaan tapak x ketinggian
jarak pancutan air yang keluar daripada Jisim = isi padu x ketumpatan
lubang? Berat = jisim x pecutan graviti
Tekanan = Daya/Luas permukaan
……………………………………………………………… Eksperimen 2.1
(c) Apakah hubungan antara tekanan air dengan
kedalaman air? Tajuk: …………………………………………………….
……………………………………………………………… Rajah 3.1 menunjukkan seorang penyelam di
dalam laut
3. Letakkan radas aras cecair yang kosong di
atas permukaan meja yang ufuk. Tuangkan
air berwarna ke dalam radas itu sehingga
hampir penuh. Perhatikan ketinggian air di
dalam setiap turus.
 Bandingkan ketinggian air di dalam setiap turus.

…………………………………………………………

 Kesimpulan:…………………………………..........

…………………………………………………………

…………………………………………………………

Aktiviti 2
Kaitan antara tekanan (P) dengan ketumpatan (ƿ)
dan kedalaman (h)

Rajah 3.1
Rajah 3.2 menunjukkan penyelam yang sama
berada pada kedudukan lebih dalam. Dia
mendapati kedua-dua telinganya merasa tida
selesa disebabkan tekaan air laut.

Rajah 3.2

Inferens: ……………………………………………….
1. Pada awalnya, corong tisil berada di luar
silinder penyuka dan aras air di dalam kedua-
……………………………………………………………
dua lengang tiub-U adalah sama.
2. Tolak corong tisel ke dalam silinder penyukat
Hipotesis:
berisi air sehingga kedalaman, h = 10.0 cm.
……………………………………………………
3. Tentukan perbezaan ketinggian turus air, D
antara dua aras air di dalam tiub-U.
………………………………………………………………
4. Ulangi langkah 2 hingga 3 bagi kedalaman,
h = 20.0 cm, 30.0 cm, 40.0 cm and 50.0 cm.
Tujuan: ………………………………………………
5. Rekodkan perbezaan ketinggian turus air, D
dalam jadual.
………………………………………………………………
Langkah berjaga-jaga:
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Pemboleh ubah manipulasi: …………………………
………………………………………………………………
Pemboleh ubah bergerakbalas: ……………………
………………………………………………………………
Pemboleh ubah dimalarkan:…………………………

Radas & bahan: ………………………………………… 5

………………………………………………………………
Keputusan:
1. Jadualkan data untuk h dan D.
………………………………………………………………

Prosedur
Susunan radas:

2. Lukiskan graf D melawan h.

Apakah hubugnan antara tekanan cecair dengan Inferens: ……………………………………………….
kedalaman cecair?
……………………………………………………………..
………………………………………………………………
Hipotesis: ………………………………………………...
10
………………………………………………………………
Perbincangan:
1. Apakah yang kuantiti fizik yang diwakili oleh ………………………………………………………………
perbezaan ketinggian turus air di dalam
manometer? Tujuan: ……………………………………………………

……………………………………………………………… ………………………………………………………………

2. Adakah perbezaan ketinggian turus air Pemboleh ubah manipulasi: …………………………

bertambah apabila kedalaman air bertambah?
Pemboleh ubah bergerak balas: ……………………
………………………………………………………………
Pemboleh ubah dimalarkan:…………………………
3. Sekiranya eksperimen di atas dijalankan di
Bulan, Radas & bahan: …………………………………………
(i) Apakah akan terjadi kepada perbezaan
ketinggian turus sir di dalam manometer, h. ………………………………………………………………

……………………………………………………………… ………………………………………………………………

(ii) Berikan sebab untuk jawapan anda. Prosedur 5

Susunan radas:
………………………………………………………………

Total:
10 30

Ekperimen 2.2

Tajuk: …………………………………………………….

Rajah 3.1 dan 3.2 menunjukkan seorang penyelam

berenang di dalam air laut dan air sungai. Dia
mengalami ketidakselesaan pada badan dan
telinganya di dalam Rajah 3.1.

1. Dekatkan mulut corong tisel dengan

permukaan alkohol di dalam silinder
penyukat. Tolak corong tisel secara menegak
ke dalam alkohol secara perlahan-lahan
sehingga muncung corong tisel sama dengan
kedalaman h = 40.0 cm.
2. Tentukan perbezaan ketinggian turus air, D
antara dua aras di dalam tiub-U. Kemudian
keluarkan dan keringkan corong tisel.
3. Ulangi langkah 1 dan 2 bagi air dan gliserin.
4. Rekodkan perbezaan ketinggian turus air, D
dalam jadual.

Langkah berjaga-jaga:

………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

5
 2. Mengapakah merkuri tidak sesuai digunakan
Keputusan: sebagai cecair di dalam tiub-U?
1. Jadual
Jenis Ketumpatan Perbezaan ………………………………………………………………
cecair cecair / kg m-3 ketinggian turus
air D / cm ………………………………………………………………
A Alkohol 790
Total:
10 30
B Air 1 000

C Gliserin 1 300
Aktiviti 3:
Tujuan: Menyelesaikan masalah yang melibatkan
2. Hubungkan perbezaan ketinggian turus air Tekanan Cecair.
dalam tiub-U dengan ketumpatan cecair.
1. Jika ketumpatan air ialah 1000 kg m-3,
……………………………………………………………… berapakah tekanan disebabkan air pada dasar
sebuah kolam renang 2 m dalam.
………………………………………………………………

3. Nyatakan hubugnan antara ketumpatan cecair

dengan tekanan cecair.

……………………………………………………………… 2. Diberi ketumpatan merkuri ialah 13 600 kgm-3.

Hitung tekanan merkuri pada titik 40 cm
daripada permukaan merkuri.
10

Perbincangan:
1. Rajah menunjukkan dua tin yang serupa
dengan satu lubang, masing-masing diisi
dengan air dan minyak. Apabila lubang 3. Rajah menunjukkan keratan rentas sebuah
dibuka, jarak pancutan minyak dan air adalah empangan. Ketumpatan air ialah 1000 kg m-3.
seperti ditunjukkan dalam rajah. Hitung tekanan yang dikenakan oleh air pada
titik X.

Air minyak

(a) Bandingkan jarak pancutan cecair.

4. Dalam rajah di bawah:
………………………………………………………………

(b) Bandingkan ketumpatan cecair itu.

………………………………………………………………

(c) Bandingkan kedalaman lubang daripada

permukaan.
(a) Bandingkan tekanan di A dengan tekanan di B.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
(d) Nyatakan hubungan antara jarak pancutan
cecair dan ketumpatannya. (b) Bandingkan tekanan di B dengan tekanan di D.
……………………………………………………………… ………………………………………………………………
(e) Nyatakan hubungan antara ketumpatan cecair (c) Bandingkan tekanan di A dengan tekanan di C.
dan tekanan cecair.
………………………………………………………………
……………………………………………………………… (d) Hitung tekanan di B disebabkan oleh air.
. Aktiviti 4
Tujuan: Aplikasi Tekanan cecair dalam kehidupan

1. Empangan menakung air pada altitud yang

tinggi.
(e) Jika air di gantikan dengan paraffin, apa yang
berlaku pada tekanan di B?

………………………………………………………………

5. Rajah menunjukkan
keratan rentas
sebuah kolam dan
lima ekor ikan, iaitu
V, W, X, Y dan Z. Terangkan mengapa bahagian bawah
Ketumpatan air empangan adalah lebih tebal darpada
akuarium ialah bahagian atasnya.
1 000 kg m-3 dan
tekanan atmosfera ………………………………………………………………
ialah 100 000 Pa.
[Pecutan graviti, g = 9.81 m s-2] ………………………………………………………………
(a) Nyatakan tekanan yang dialami oleh ikan V.
………………………………………………………………
......................................................................................
………………………………………………………………
(b) Hitungkan tekanan sebenar yang bertindak ke
atas ikan Z. ………………………………………………………………

(c) Ikan yang manakah mengalami tekanan yang

sama dengan ikan Z? Jelaskan jawapan
anda. 2. Di manakah letaknya tangki air di rumah?
Terangkan mengapa?
......................................................................................

6. Rajah
menunjukkan
sebatang tiub-U
yang diisi
dengan dua jenis
cecair yang tidak
bercampur.
Ketumpatan
cecair X ialah ………………………………………………………………
920 kg m-3.
(a) Bandingkan ketumpatan cecair X dengan ………………………………………………………………
cecair Y. Jelaskan jawapan anda.
………………………………………………………………
......................................................................................
………………………………………………………………
(b) Hitungkan ketumpatan cecair Y.
………………………………………………………………

3. Terangkan bagaimana cecair daripada botol

dipindahkan ke badan seorang pesakit.

………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………
………………………………………………………………
4. Terangkan mengapa dinding kapal selam
dibina dengan tebal.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
5. Sifon
Apa itu sifon?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Namakan tekanan yang bertindak di A dan B.
………………………………………………………………
Bandingkan tekanan di A, B dan C.
………………………………………………………………
Namaka tekanan yang bertindak di D.
………………………………………………………………
Tulis persamaan untuk menunjukkan jumlah
tekanan yang bertindak di D.
………………………………………………………………
Bandingkan tekanan di D dengan tekanan
atmosfera di luar di hujung bawah tiub.
………………………………………………………………
Apa yang berlaku kepada air di dalam tiub?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Apakah yang menyebabkan air mengalir secara
berterusan di dalam tiub?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Bilakah air akan berhenti mengalir?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Sebagai kesimpulan, apakah yang menyebabkan
air mengalir dalam sifon?
………………………………………………………………
6 (a) Rajah (a) menunjukkan sebuah bekas the
herba. Terangkan mengapa the mengalir
dengan laju tinggi.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
(b) Terangkan cara untuk mengalirkan the yang
tinggal sedikit dalam bekas.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
7. Mengapa tekanan air daripada pili di tingkat
atas lebih rendah daripada tekanan air di pili
pada tingkat bawah sebuah apartmen.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
TUTORIAL 2.1
1. Satu gelombong udara berada pada
kedalaman 5 m daripada permukaan air
sebuah tasik. Berapakah tekanan air yang
 bertindak ke atas gelombong udara jika
ketumpatan air ialah 1000 kg m-3?
A. 5 x 10-3 Pa
B. 2 x 10 2 Pa
C. 5 x 10 3 Pa
D. 5 x 104 Pa
Perbandingan manakah yang betul?
2. Rajah menunjukkan sebuah silinder yang A P1 > P 2 > P 3
mengandungi minyak. B P1 < P2 < P 3
C P1=P2 = P3

5. Air dengan jisim yang sama dituang ke dalam

empat bekas. Dalam bekas yang manakah
tekanan air pada tapak adalah paling besar?

Ketumpatan minyak ialah 800 kg m-3 . Tekanan

yang disebabkan oleh minyak di X ialah…..
A. 400 Pa
B. 4 800 Pa
6. Rajah menunjukkan tiga bongkah kayu J, K
C. 8 000 Pa
dan L ditekan ke dalam air sehingga tapak
D. 16 000 Pa
mencapai aras P. Tekanan disebabkan air
pada tapak bongkah kayu J, K dan L adalah
3. Rajah menunjukkan suatu bongkah polisirena X1, X2 dan X3 berturutan.
ditekan sedalam h cm dari permukaan air. P
ialah tekanan air yang bertindak ke atas
permukaan Q.

Perbandingan manakah yang betul?

A X1 > X 2 > X 3
Graf yang manakah menunjukkan hubungan B X1 < X2 < X 3
antara P dengan h apabila bongkah itu C X1=X2 = X3
ditekan lebih dalam ke dalam air itu?
7. Rajah menunjukkan sebuah sistem sifon.

Manakah yang berikut adalah benar?

A Air dalam bikar A mengalir ke dalam
bikar B sehingga isipadu air dalam bikar
A sama dengan isipadu air dalam bikar
B.
B air dalam bikar A mengalir ke dalam
bikar B sehingga paras air dalam bikar
A sama dengan paras bikar B.
C air dalam bikar A mengalir ke dalam
bikar B sehingga bikar B penuh.
D air dalam bikar A mengalir ke dalam
4. Rajah menunjukkan tiga bekas yang berlainan
bikar B sehingga bikar B kosong.
bentuk diisi dengan air dengan paras yang
sama. Tekanan disebabkan air pada titik P, Q
dan R adalah P1, P2 dan P3 berturutan.
8. Rajah menunjukkan proses penyaluran air B. 1.30 g cm-3
daripada tangki air di atas bukit ke tangki X di C. 1.50 g cm-3
atas sebuah bangunan tinggi. D. 2.70 g cm-3

12. Rajah menunjukkan sebuah bekas berisi air.

Perbandingan manakah yang betul mengenai

tekanan di P dan di Q?
Hitung tekanan air di X. A. Tekanan di P > Tekanan di Q
[Ketumpatan air = 1 000 kg m-3] B. Tekanan di P = Tekanan di Q
A. 1.4 x 105 N m-2 C. Tekanan di P < Tekanan di Q
B. 1.6 x 105 N m-2
C. 2.6 x 105 N m-2 13. Rajah menunjukkan sistem paip air di sebuah
D. 3.0 x 105 N m-2 rumah.
9. Rajah menunjukkan seekor ikan di dalam laut.

Berapakah tekanan yang dikenakan oleh air

ke atas ikan itu?
[Ketumpatan air = 1 000 kg m-3]
Berapakah tekanan air di dalam pili itu?
A. 6 x 10-3 Pa
[ketumpatan air = 1 000 kg m-3 ,
B. 6 x 101 Pa
tekanan atmosfera = 1.0 x 105 Pa]
C. 6 x 103 Pa
A. 8.0 x 103 Pa
D. 6 x 104 Pa
B. 5.8 x 104 Pa
C. 1.08 x 105 Pa
10. Dinding sebuah empangan lebih tebal di
D. 1.58 x 105 Pa
bahagian bawah daripada di atas kerana….
A. tekanan air di bahagian atas lebih tinggi
14. Rajah menunjukkan dua orang penyelam di
daripada tekan air di aras lebih dalam.
dalam tasik dan seorang penyelam di dalam
B. tekanan air di bahagian atas lebih rendah
laut. Tekanan air pada T, S dan U adalah PT,
daripada tekanan air pada aras lebih
PS dan PU masing-masing.
dalam
C. tekanan air di bahagian atas sama
dengan tekanan air di aras lebih dalam

11. Rajah menunjukkan dua bekas serupa yang

mengangdungi cecair P dan cecair Q.

Antara perbandingan berikut, yang manakah

betul tentang tekanan yang dikenakan ke atas
penyelam-penyelam itu?
A. Pu > PT > PS
B. Pu < PT < PS
C. Pu = PT > PS
D. Pu = PT < PS
Apabila ketinggian cecair P iala 15 cm dan
ketinggian cecair Q ialah 20 cm, pancutan air
adalah sama. Ketumpatan cecar P ialah 2.0 g
cm-3. Berapakah ketumpatan cecair Q?

A. 0.67 g cm-3
15. Rajah menunjukkan air memancut keluar
dari sebuah bekas pada kedalaman
berbeza.

Graf manakah yang menunjukkan hubungan

yang betul antara tekanan yang dikenakan Bola manakah yang mengalami tekanan
oleh air, P dan kedalaman air, paling rendah?
A. X
B. Y
C. Z

18. Rajah menunjukkan satu susunan radas

untuk mengukur tekanan cecair.

16. Rajah menunjukkan dua orang penyelam.

Jisim kedua-dua penyelam itu dianggap
sama.

Apakah yang berlaku kepada ketinggian air,

h, jika corong tisel diturunkan dari aras P ke
Q?
A. Bertambah
B. Berkurang
C. Tiada perubahan

19. Rajah menunjukkan susunan radas untuk

mengukur tekanan air.

Penyelam di kedudukan N mengalami

tekanan yang lebih tinggi daripada
penyelam di kedudukan M kerana….
A. berat penyelam di kedudukan N
adalah lebih besar daripada berat
penyelam di kedudukan M
B. kedalaman air di N adalah lebih
tinggi daripada kedalaman air di M.
C. ketumpatan air di N adalah lebih
tinggi daripada ketumpatan air di M Berapakah tekanan air di X?
D. daya keapungan yang bertindak A. 71.2 cmHg
ke atas penyelam N adalah lebih besar B. 75.0 cmHg
daripada daya keapungan yang C. 78.8 cmHg
bertindak ke atas penyelam M. D. 82.6 cmHg
.

20. Rajah menunjukkan satu botol kosong diikat

kepada satu beban di dalam air.
17. Rajah menunjukkan tiga biji bola, X, Y dan Z,
yang serupa, masing-masing terendam
sepenuhnya di dalam minyak zaitun, gliserin
dan turpentin. Kedalaman setiap bola adalah
sama. Jenis benang dan pemberat yang
digunakan juga adalah sama.
 Perubahan apakah yang akan meningkatkan
tekanan ke atas botol itu?
A. Kurangkan kedalaman botol.
B. Pendekkan tali
C. Guna beban lebih berat
D. Tenggelamkan botol dalam cecair
ketumpatan lebih rendah.
(a) Apakah maksud tekanan?
..................................................................................
....
[1 mark]
(b) Nyatakan satu factor yang mempengaruhi
tekanan air pada titik P dan Q.

21. Rajah menunjukkan pancutan cecair keluar ......................................................................................

daripada bekas mereka. Jarak pancutan bagi [1 mark]
setiap cecair ialah x, y dan z. (c) Hitung tekanan air pada titik P.
[ketumpatan air = 1000 kgm-3]
[2 marks]

(d) Rajah 2.2 menunjukkan pancutan air apabila

satu lubang dibuat berhampiran tapak
Susunan manakah yang betul? sebuah bekas B.
A. x < y < z
B. z < x < y
C. z < y < x

22. Rajah menunjukkan pancutan air daripada

satu bekas.

Rajah 2.3 menunjukkan air dalam bekas B

digantikan dengan cecair X yang lebih tumpat
daripada air.

Pemerhatian menunjukkan
A. semakin kecil isi padu air, semakin besar
tekanan.
B. Semakin besar isi padu air, semakin
besar tekanan.
C. Semakain dalam air, h, semakin tinggi Lakarkan pancutan cecair X dalam Rajah 2.3.
tekanan [1 mark]
D. Semakin rendah kedalaman air, h,
semakin tinggi tekanan. 2. Rajah menunjukkan
sebuah tangki air
yang membekalkan
air ke sebuah blok
rummah pangsa. Air
mengalir ke setiap
rumah itu
disebabkan oleh
1. Rajah 2.1 menunjukkan dua bekas berbeza tekanan air.
diisi dengan air. Tekanan air pada titik p dan (a) Tangki air setinggi
titik Q adalah sama. 3.0 m diisi penuh
dengan air. Hitung
tekanan air pada
 dasar tangki itu. [Ketumpatan air = 1 000 kg
m-3]

[2 m]

(b) Berdasarkan Rajah 2, bandingkan tekanan di

P dengan tekanan di Q. Jelaskan jawapan
anda.

......................................................................................

………………………………………………………………

3. Section B
Rajah 11.1 menunjukkan sebuah balang yang
mempunyai 2 lubang, X dan Y pada ketinggian
yang berlainan. Apabila balang tersebut diisikan
dengan air, air terpancut keluar daripada dua
lubang tersebut disebabkan oleh tekanan air.

(a)(i) Apakah maksud tekanan? [1 mark]

(ii) Dalam helaian jawapan anda, lukis lintasan

air yang terpancut keluar dari lubang X dan Y.
[2 marks]

(iii)Apakah yang berlaku pada jarak pancutan

air yang keluar dari lubang X apabila air
digantikan dengan larutan garam?
Terangkan jawapan anda.
[3 marks]