KATA PENGANTAR
Modul ini berisi bahasan mengenai Perhitungan Biaya Konstruksi Jalan dan
overhead & profit, pola pikir penyusunan analisa harga satuan, serta bantuan
komputer
perhitungan biaya konstruksi jalan dan atau jembatan yang pada umumnya
Oleh karena tulisan ini hanyalah merupakan pedoman umum, maka untuk
dapat menyiapkan perhitungan biaya konstruksi jalan dan atau jembatan secara
lebih akurat, maka diperlukan kemampuan untuk memahami secara cermat isi
Spesifikasi Teknik Jalan dan Jembatan yang dijadikan rujukan sesuai dengan
ikatan kontrak yang telah disepakati oleh kontraktor dan pemilik proyek.
Kala Pengantar
PelatihanJab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGANBIAYA KONSTRUKSIJALAN
---~~---
DAFTAR lSI
Halaman
KATA PENGANTAR
DAFTAR lSI ii
lEMBAR TUJUAN iii
1. PENDAHULUAN
DAFTAR lSI II
Pelatihan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
LEMBAR TUJUAN
TUJUAN PELATIHAN
Pada akhir pelatihan ini peserta diharapkan memahami mengenai tata cara
menyusun perhitungan biaya konstruksi konstruksi jalan 1.
1. PENDAHULUAN
MAKSUD & TUJUAN :
• MENYAMAKAN KONSEP DASAR DALAM PEMBUATAN PERKIRAAN
BIAYA PROYEK.
• MENYIAPKAN PERKIRAAN BIAYA PROYEK YANG LEBIH AKURAT.
MATERIAL:
• BAHAN BAKU
o BAHAN ALAMI DARI QUARRY SEPERTI BOULDER ATAU DARI
PITS SEPERTI TANAH
o BAHAN PABRIKAN SEPERTI : AS PAL, SEMEN, BAJA, DSB.
BAB I I /
PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
Pelatihan Jab Ke~a Kepals Pengawas Pek Jln dan Jbt
-------------------------------------------------------
• BAHAN OLAHAN '"
o LOKASI PENGOLAHAN: BASE-CAMPATAU LAPANGAN
• PEKERJAAN JADI
o PRODUK AKHIR YANG DISETUJUI
TENAGA KERJA :
• MANDOR
• PEKERJA TRAMPIL(TUKANG BATU, TUKANG KAYU, DSB)
• PEKERJA BIASA
• BUKAN OPERATOR ATAU DRIVER II<
PERALATAN:
• BIAYA PENGEMBALIAN MODAL & ANSURANSI
• BIAYA OPERASI & PEMELIHARAAN: BAHAN BAKAR, PELUMAS,
PERAWATAN, SPARE PART.
• OPERATOR & PEMBANTUNYA
SUMBER DATA:
• PASAR SETEMPAT
• PROYEK YG LALU + PERKIRAAN KENAIKAN HARGA
• PABRIK ATAU AGEN TUNGGAL
• INSTANSI RESMI PUSAT MAUPUN DAERAH
• DSB
lSI SPESIFIKASI :
• L1NGKUPPEKERJAAN
• BAHAN
• METODEPELAKSANAAN
• PERALATAN
• PENGENDALIAN MUTU
• CARA PEMBAYARAN
• LlNGKUP PEKERJAAN
BABI
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
BABI ,.
Pelatihan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
• PROSES:
o HARGA SATUAN DASAR BAHAN
o HARGA SATUAN DASAR ALA T
o HARGA SATUAN DASAR TENAGA KERJA
o OVERHEAD & PROFIT
• KELUARAN
o HS SETIAP ITEM
o HARGA PEKERJAAN SETIAP ITEM
o HARGA TOTAL SELURUH ITEM
o PERKIRAAN BIAYA PROYEK
BAB II 11- ~
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
I I
1 MASUKAN PROSES i XElUARAN
-
j -
-- ._
- - I- I -
1-
--, ~l
Kiiui,.j,i : Har_ga Salilan IJassr ~----I. - PekIIl" I
-TrriS~-~ t~¥ f~iII hae) 1- ._._ -- - 1-
HMgaPe~er~~
~~ rg'''''I'''''~
, 2. Jerl! AIIII
I j ~K~lin~as ~r
I
~ Masukan Stajo PilSft
a I.inlK EkOOOTis N.
-b Jam ~ AIal per ~
:c Harga P~okAiat-
~d Nilal Stu All -
·~-TI~"SVkU8.. PiFOan
5 -iiasykan
8~ ~ & PeriiiBBaan
- -~-TeMiMes.. (tff----- -
~ Hargill 5aciSJ Tenir;!
~tHaJ9a ~1J;I1 r.s. ~0i'1 Bak.1r
:d, Halgi SatlJaf1lRsar ~ak PeliJmas
• 6iaya PilSV
~ ,81'1a~;&Pe~
1:.!:~~ful11ll~_~
H;!1g.l~S~a1U!an~ti!:!:sil'~A~'liIl==:-:-=I~tl--:1c
'~Sfiuen·~ ~ -
Ptttial (Eslimil$l)
~ O~g Sid (K) alau MOl ItK_;rst !.~
bTl Ctaijsli&r~OStar I,I~ (WOE-~
~~,~,jj~I~
-I:I1\mnu"n",. - -~s.r~""5a5arTeMJ3Ke!1a
- 10
JIIITI~
I(~ Jam 1<!1}1
It: I-J,rrn ~~I.'i!'1D:iss. T('o"...'!.t'-l ~'I'f,1
u
:'lIa Lm:lTi
KNll1I!gar.
"mt: Sia!i Urrlllll& ~ \'(UE m~,sISo~
StlSilif sLl'!l Lsm,lPl11 Jalrni~KeJpv$ Mlt8-T~ iooo
BAB .,
Pelatihan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek JI" dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
2.3 MASUKAN
MASUKAN : PERHITUNGAN HS DASAR "BAHAN"
• JARAK QUARRY
o BAHAN ALAMI : JARAK DAR! QUARRY/PITS KE BASE CAMP
o BAHAN PABRlKAN : JARAK DAR I PELABUHAN/PABRIK KE
BASE CAMP.
• HS DASAR ALAT
o BIAYA SEWA PER SATUAN WAKTU.
o KELUARAN DARI ANALISA HS DASAR ALAT.
• KAPASITAS ALAT
o SESUAI OENGAN KAPSITAS ALAT YANG DIPILIH
• FAKTOR EFISIENSI PRODUKSI ALAT
o LlHAT LAMPlRAN 2 sId 6
• FAKTOR KEHILANGAN MATERIAL
o MATERIAL YANG TERCECER SELAMA PENGAMBILAN SAM PAl
TISA D! BASE CAMP.
• ASUMS!
o ALAT BARU
o BIAYA PEMELIHARAAN ALAT BARU: MIN
• JENIS ALAT
• KAPASITAS ALAT
u DALAM M3, TON/JAM, DSB
BAB" 'I 1
Pelatihan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbl PERHITUNGAN BlAYA KONSTRUKSI JALAN
• TENAGA MESIN
o DALAM HP
2.4 PROSES
PROSES: PERHITUNGAN HS DASAR "BAHAN"
BAS II /1·4
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengswas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
BAB II u.J
Pelatlhan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek Jin dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
BAS II 11- 6
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbl PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
2.5 KELUARAN
KELUARAN : PERHITUNGAN HS DASAR "BAHAN"
• HS DASAR BAHAN
l~q';.11 II. 7
Pelatihan Jab Keria Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
~eniS-+ AM-P---
--1-'
CONTOH ANALtSA HARGA SATUAN DASAR ALAT
--- -- .,===-+-----=
--_ ---
No. URAIAN KODE KOEF. SATUAN KET-:-
A URAIAN PERALATAN
~ ---
1 Jenis Peralatan ASPHALT MIXING PLANT ~.
-------~ -
2 Tenaga Pw 500 HP
---~~~~---~--------~.---.---.,---------.~--~
3 Kapasitas Cp 100 Ton/Jam
4 Alat Baru: a. Umur Ekonomis ---------J.--=-A!:__-I -10 Tahun
1---1· ----.----~- - - . -
b. Jam Kerja dalam 1 tahun W 1,600.00 Jam
c. HargaAlat -- - - B 3,OOO,OOO~000 Rupiah
I~
5 Alat yg dipakai : i.umur Ekonomis - A' - --- -- -fo Tahun-- Alat Ba
---lb. Jam Kerja dalam 1tahun ,- W --~1~,6~O~0.~O""'OIJam - Alat Ba
- - -~-- -- - ---I
C HargaAlat ('O) B' 3,000,000,000 Rupiah Alat 8a
=
Biaya Operasi per Jam =' (H + I + K + L + M) p 2,260,780.00 Rupiah
E LAIN· LAIN
._ lingkat
1 o_..... Suku
_._.. _ Bunga
. . . I 18,00 %
-
j Tahun
- - _.-
2 Upah Operator/ Sapir U1 4.900,00 Rp. I Jam
3 Upah'Pembantu Operator I Pemb. Sapir U2 3,21000 Rp. I Jam
- -- ----
4 Bahan BakarBensin Mb 1,810.00 Rp. / Liter
. - ---------
5 Bahan Bakar S-olar Ms 2,000.00
- ... ~
Rp. I..Liter
6 Minyak Pelumas Mp 18,00000 Rp. I Liter
BAB II If - HI
Pelatlhan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
• KAPASITAS
o SESUAI DENGAN SPESIFIKASI (JIKA ADA).
o JIKA TIDAK DISYARATKAN TERGANTUNG DARI KUANTITAS &
LAMANYA PERIODE PELAKSANAAN.
• FAKTOR EFISIENSI PRODUKSI (LiHAT LAMP 1 - 6)
BAS II If - 1 {
Pelatihan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
LAMPIRAN 1
FAKTOR KONVERSI UNTUK VOLUME MATERIAL
KONDISI KONDISI TANAH YANG
JENISTANAH TANAH AKAN DIKERJAKAN
SEMULA ASLI tEPAS PADAT
ASLI 100 1,11 0,95
PASIR tEPAS 090 1,00 0,85
PADAT 1,05 1,17 1,00
ASLI 1,00 1.25 0,90
TANAH L1AT BERPASIR lEPAS 0,80 1.00 0,72
PADAT 1 11 1,30 1,00
ASLI 1,00 1,25 0,90
TANAH L1AT LEPAS 0,70 1.00 0,63
PADAT 1,11 1,59 1,00
ASLI 1.00 118 1,08
TANAH CAMPUR KERIKlL LEPAS 0,85 1.00 0,91
PADAT 0,93 109 1,00
ASLI 1.00 1,13 1,03
KERIKIL LEPAS 0,88 1.00 0,91
PADAT 0,97 1,10 1,00
ASLI 1,00 142 1,29
KERIKIL KASAR lEPAS 0,70 1,00 0,91
I PADAT 0,77 110 1,00
ASlI 1,00 1,65 1.22
I PECAHAN CADAS ATAU BATU LUNAK LEPAS 0,61 1,00 0,74
PADAT 0,82 1,35 1,00
ASLI 1,00 1,70 1,31
PECAHAN GRANIT ATAU BATU KERAS LEPAS 0,50 1.00 0,77
I--
~ PECAHAN BATU
PADAT
ASLI
LEPAS
0,76
1,00
0,57
1,30
1,75
1.00
1.00
1,40
0,80
PADAT 0,71 1,24 100
ASLI 1,00 1.80 1,30
BATUAN HASIL PELEDAKAN LEPAS 0,56 1,00 0,72
PADAT 0,77 1,38 100
SUMBER!
KAPASITAS & PRODUKSI AlAT-ALAT BERATTABEl1,
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICATION HANDBOOK EDITION 7 HAl.5· 53)
LAMPIRAN 2
FAKTOR EFISIENSI KERJA ALAT
I PEMELIHARAAN ALAT
~ KONOISI OPERASI ALA T
BAlK SEKALI BAlK SEDANG BURUK BURUK
SEKALI
BAlK SEKALI 0,83 0.81 0.76 0. 70 0,63
BAlK 078 0,75 0,71 0,65 0,60
SEDANG 0,72 0,69 0,65 0,60 0.54
BURUK 0,63 0,61 0.57 0.52 0,45
BURUK SEKALI 0,52 0,50 0,47 0.42 0,32
.
SUMBER:
KAPASlTAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERATTABEl2
lr, ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983 '
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICATION HANDBOOK
EDITION 7, TABEl1 - JOB EFFICIENCY, HAL.S - 6)
BAB II II - 12
Pelatihan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
LAMPIRAN 3
FAKTOR BUCKET UNTUK DOZER SHOVEL DAN LOADER
SUMBER:
KAPAS1TAS& PRODUKSI ALAT-AlAT BERATTABEL 4, HAL.14
Ir. ROCHMANHADI. BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICATION HANDBOOK
EDITION 7,TABEL 3- BUCKET FACTOR, HAL 5- 12)
LAMPlRAN4
FAKTOR BUCKET UNTUK EXCAVATOR
SUMBER·
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT·ALAT BERAT TABEL 4, HAL.21
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
BAB II If - 13
Pelatihan Jab Ke~a Kepala pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
LAMPIRAN 5
FAKTOR POSISI UNTUK EXCAVATOR
POSISI ALAT I KONOISI ALAT FAKTOR POSISI
BAlK [ lUAS, LAPANG. DATAR 1,00-0,90
SEOANG I TERBATAS, AGAK MIRING 0,90-0,70
SULIT I SEMPIT, MIRING 0,70-0,50
LAMPlRAN6
FAKTOR SUDU UNTUK PENGGUSURAN DENGAN BULLDOZER
KONDISI JENIS MATERIAL FAKTOR
PENGGUSURAN BUCKET
Penggusuran Penggususran dapat dilaksanakan dengan sudu penuh. 1,00- 0,90
Ringan Contoh:
Tanah lepas dengan kadar air rendah. tanah berpasir tak dipadatkan,
tanah biasa. bahan.material untuk timbunan persediaaan (stockpile)
Penggusuran Tanah lepas tetapi tidak mungkin menggusur dengan sudu penuh. 0,90- 0,70
Sedang Contoh:
Tanah bercamQ_urkerikil atau split, pasir batu R_ecah.
Penggusuran Kadar air tinggi dan tanah liat, pasir bercampur kerikil, tanah liat yang 0,70-0,60
yang Agak Sulit sang_atkering, dan tanah aslL
Penggusuran Batu-batu hasilledakan, batu-batu berukuran besar-besar 0,60- 0,40
yang Sulit
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEl3
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENER81TPU, 1983
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICATION HANDBOOK
EDITION 7, TABEl 2, HAl.5 - 8)
BASil rr , 1.J
Pelalihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbl PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
BASil II - 15
Pelatihan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
BAB II
IJ - 16
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGANBIAYA KONSTRUKSIJALAN
BA8 III w- J
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln (Ian Jbl PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
3.5 SISTEMPELAKSANAAN
SISTEM PELAKSANAAN YANG BERBEDA DAPAT MEMBERIKAN HARGA
SATUAN YANG BERBEDA PULA :
• PEMASANGAN JEMBATAN RANGKA BAJA
o JIKA DIGUNAKAN PERANCAH MAKA DAPAT DIPERLAKUKAN
SAMA SEPERTI BUTIR 3.2.
o JIKA DIGUNAKAN SISTEM PELUNCURAN (LAUNCHING) MAKA
BAHAN ACUAN DAN PERANCAH DAPAT DITIADAKAN. TETAPI
BIAYA ROL UNTUK PELUNCURAN HARUS DIMASUKKAN.
• JIKA LAUNCHING SATU BENTANG SAJA MAKA HANYA
DIPERLUKAN ROL DAN CRANE
• JIKA LAUNCHING MULTI BENTANG DAPAT DIGUNAKAN
ROL DAN LINKING STEEL.
4. PENYESUAIAN HARGA
4.1 UMUM
• PENYESUAIAN HARGA YANG TERJADI PADA PERIODE KON-
STRUKSI JIKA KUANTITAS SUATU ITEM PEKERJAAN TERSEBUT
NAIK ATAU TURUN LEBIH DARI 25%. PENYESUAIAN INI MEMER-
LUKAN NEGOSIASI ANTARA KONTRAKTOR DAN PEMILIK.
o UMUMNYA HARGA SATUAN AKAN NAIK JIKA KUANTITASNYA
TURUN KARENA OHP NYA SESAR
o UMUMNYA HARGA SATUAN AKAN TURUN JIKA KUANTITAS-
NYA NAIK KARENA OHP NYA KECIL
• PENYESUAIAN HARGA AKIBAT INFLASIIDEFLASI PADA PERIODE
KONSTRUKSI
4.2 FORMULA
K =V x [ J(Ln-LO) + f(Fn-Fo) +-
ml(Mln-Mlo)
+
m2(M2n -M2o)e( .:,__EI_'-_EO....;.)]
+-
Lo Fo A110 M20 Eo
dimana:
BABIV If • J
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSIJALAN
M1n = Indeks harga untuk semua bahan dari sumber (quarry) atau galian
(borrow), yang diterbitkan tahunan dalam "Indeks Harga Perdagangan
Besar Indonesia", yang berlaku pada saat "n". Sumber indeks yang
digunakan untuk setiap mata perribayaran dijelaskan pada daftar
tabel yang tertera dalam "Sumber Indeks Harga untuk Bahan", Data
sementara dapat diperoleh langsung dari Badan Pusat Statistik (BPS),
M10 = Harga pasar seperti diuraikan dalam M1 di atas, tetapi yang berlaku 28
hari sebelum batas akhir pemasukan Penawaran ,
M2n = Indeks harga untuk semua bahan pabrikan, yang diterbitkan tahunan
dalam "Indeks Harga Perdagangan Besar Indonesia", yang berlaku
pada saat "n". Data sementara dapat diperoleh langsung dari Badan
Pusat Statistik (BPS),
M20 = Indeks seperti diuraikan dalarn M2 di atas. tetapi yang berlaku 28 hari
sebelum batas akhir pernasukan Penawaran ,
BABIV IV - 2
Pelatihan Jab Kerja Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
Catatan:
Dimana _
L,M1,M2,E dan F adalah indeks harga untuk tenaga kerja, bahan dari sumber
(quarry) & galian (borrow), bahan pabrikan, peralatan dan bahan bakar.
BA8 IV IV - 3
Pelatihan Jab Ke~a Kepata Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
I, rn., m2. e, dan f adalah faktor standar yang tercantum dalam Daftar Komponen'"
Faktor Harga berikut untuk masing masing komponen dari (I) buruh, (f) bahan
bakar dan pelumas, (rn.) bahan dari sumber (quarry) & galian (borrow) dan
(m2) bahan pabrikan.
K=Vn-Vo
sehingga
4.3 FORECASTING
FORECASTING DILAKUKAN KARENA :
• PENYIAPAN ANGGARAN UNTUK ESKALASI SAMPAl AKHIR MASA
KONSTRUKSI
• KEMUDAHAN PELAKSANAAN PEMBAYARAN ESKALASI
• DATA INDIKATOR EKONOMI DARI BADAN PUSAT STATISTIK (BPS)
BARU TERBIT 2 BULAN SETELAH BULAN TERSEBUT
• DIGUNAKAN FORMULA "LEAST SQUARE" ATAU "REGRESI":
BABtV IV - 4
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
dimana:
4.4 APLIKASI
• PENYESUAIAN HARGA AKIBAT INFLASIIDEFLASI YANG UMUMNYA
DIGUNAKAN UNTUK PROYEK MULTI TAHUN DENGAN PINJAMAN
LUAR NEGERI. PENYESUAIAN INI DILAKUKAN SELA.MA MASA
KONSTRUKSI BUKAN SM T PENAWARAN.
• LAMPIRAN II JUKNIS KEPPRES No.18 TAHUN 2000 : OVERHEAD &
PROFIT BOlEH TIDAK DIPERHITUNGKAN DAlAM PENYESUAIAN
HARGA.
• LAMPIRAN II JUKNIS KEPPRES No.18 TAHUN 2000 : MAKA BAGAIN
KONTRAK SENILAI UANG MUKA TfDAK DIPERHITUNGKAN DALAM
PENYESUAIAN HARGA JIKA UANG MUKA DITERIMA KONTRAKTOR
KURANG DARI TIGA BULAN SETELAH PEMASUKAN PENAWARAN.
BAB IV IV - 5
Pelatihan Jab Ke~a Kepala Pengawas Pek Jln dan Jbt PERHITUNGAN BIAYA KONSTRUKSI JALAN
I.'./.fj IV
Aspal dibayar terpisah
ANALISA HARGA SATUAN PEKERJAAN
Pembangunan JaJan Baru
PROYEK
NAMA PAKET
NO.MATA PEMBAYARAN . 9.07 (3) No. Mata Pembayaran sesuai Spesifikasi Teknis - Jasa Marga
JENIS PEKERJMN AC-WC
SATUANPEMBAYARAN : Ton
A TENAGA
B. BAHAN
----
-
- --
JUMLAH HARGA BAHAN 89,957.71
C. PERALATAN
-. -_ ---
1.
2.
Wheel Loader
AMP
--
(E15)
(E01)
Jam
Jam
0.0141
0.0249
173,787.47
1,295,624.88
2,450.91
32,247.18
--
3. Gensel (E12) Jam 0.0249 125,701.34 3,128.62
4. Dump Truck (E09) Jam 0.1194 100,637.53 12,016.08 ~
5. Asp. Finisher (E02) Jam 0.0180 196.092.09 3.536.39
6. Tandem Roller 2.474.09
-- (E17) Jam 0.0239 103.729.55
-
7 Pnm. Tyre Roller (E18) Jam I 0.0177 114,427.23 2.021.66
8 Alat Bantu --
Ls 1 --
3,500.00 3,500.00
"
Note: 1 SATUAN dapat berdasarkan alas jam operasi untuk Tenaga Kerja dan Peralatan, volume danlatau ukuran
berat untuk bahan-bahan.
2 Kuantitas satuan adalah kuantitas setiap komponen untuk menyelesaikan satu satuan pekerjaan dari nomor
mata pembayaran,
3 Biaya satuan untuk peralatan sudah termasuk bahan bakar. bahan habis dipakai dan operator.
4 Biaya satuan sudah termasuk pengeluaran untuk seluruh pajak yang berkaitan (tetapi tidak termasuk PPN
yang dibayar dari kontrak) dan blaya-biaya lainnya.
MENGHITUNG KOEFFISIEN KUANT/TAS BAHAN, ALA T DAN TENAGA
NO. MATA PEMBAYARAN 9.07 (3) No. MataPembayaransesuai Spesifikasi Teknis - Jasa Marga
JENIS PEKERJAAN AC-WC
SATUAN PEMBAYARAN Ton
Pembangunan Jalan Baru
I.
1
2
ASUMSI
Menggunakan alat berat (cara mekanik)
Lokasi peksrjaan : sepanjang jalan
.
-
L--
3 Kondisi existing jalan : sedang - I
4 Jarak rata-rata Base Camp ke lokasi pekerjaan L 20.0 KM I
5 Tebal Lapis (AC-WC) padat t 0.05 M
Tk 7_00 Jam
-~
'Iii Jam kerja efektif per-han 1
7 Faktor kehilanganmaterial : - Agregat Fh1 1.10 ~
- Asoal Fh2 1.05
. --
-
8 Komposisi campuran AC-WC -
- Coarse Agregat
- Fine Agregat I
CA
FA
45.10
52.90
==!=I % thd "''"0-'" _
% thd agregat
j
- Filler Added FF 2.00 % '% thd agregat
- % Total Agregat terhadap Campuran
--
Agr 93.90 % % thd carnpuran
--
- % Aspal terhadap Campuran
- Asp 6.10 %
-------
% thd campuran
-
--
9 8erat jenis bahan : ,
- AC-WC 01 2.35
- ton I M3
-- ..:...§_tockpile
Coarse Agregate & Fine Agregate D2 1.60 ton I M3
I~ I~ -
1. BAHAN
-
1.a.
--
Agregat Kasar = (CA x ( 1 ton) x Fh1) : 02
---
(M03) 0.3101
--
M3
--
--
1.b. Ag_regalHalus = (FA x (1 ton)x Fh1) : 02 (M04) 0.3637 M3
-
1.c. Filler Added =(FFx(1 ton)xFH1) ~M05) 22.00 Kg
-
.-
Z. ALAT
2.a. WHEEL LOADER (E15)
--
Kapasitas bucket
- - ,
V 2.30 M3
-
Faktor bucket
- Fb 0.90 -
Faktor efisiensi ala! Fa 0.76 ~
Waktu Siklus
-
- -- Ts1
~-~-.- - - --- - -- - -
-- Muat
- Lain lain
- - ~- - -
- T1 1.50 menit
menit
- - - . _. - T2 0.50
Ts1 2.00 manit
- - - ,-
t= ~
NO. MATA PEMBAYARAN : 9.07 (3)
JENIS PEKERJAAN : AG·WC
SATUAN PEMBAYARAN : Ton
Pembangunan Ja/an Baru
l
Faktor efisiensi alat
-_------ --
---t---
Koefisien Alat/Ton -:0 1 .05 J_§02) I 0.0180 Jam
-
2[ TANDEM ROLLER (E17)
---._ ---I- --- -----
Kecepatan rata-rata alat v 3.00 Km I Jam
-- _------- ---..--- -~-- .
Lebar efektif pemadatan
------ -- -- .. -
b _1.00-.---M
Jumlah lintasan n 6 lintasan
Faktor Efisiensi alat Fa 0.76
11.
1---1
P~ke~a
-.....;;.;.=:::;__------I ___;:::::..:....-iI-____;~:....-_I----~
3,250.00 2,51]0.00
':';';;;":;_I-_":;;~':::":"::'_:
6.lmO.mJI 3,250.001
6,:500.00' 5,251J.000
--- ~~-~~-------~---~----I-------I----------I
5.,__ fl~mbantu Opamtor 2,600.00 2,oOOO.QO
---
6, Sopir I Driver 6,500.00
- -~
3,25'(1.0.0
'6,500JJO 3,250.00
11.
12.
- -- --
7, Gravel MD? M3 46,~OO.OO Base Camp
~
8. Material Tanah Timbunan MaS M3 I 2,500.00 Borrow Pit
-9. --
Material Pilihan
-
Mag 6,500.00 Quarry
-
M3
- --
. -
10. Asphalt Cement Mi0 KG 2,512.00 Base Camp
-
I
11. Kerosen I Minyak Tanah M11 LITER 1,000.00 Base camp-----l
--
12. Semen I PC (40kg) M12 Zak 29,000.00 Base Camp
- --
Base Camp
-
Mi2 Kg 725.00
- Lokasi Pekerjaan
13. Besi Beton M13 ~ 7,500.00
--
15.
--
Kawat Bronjong
-
Mi5 Kg 9,500.00 Lokasi Pekerjaan
-- -
- - ~ - Mi6 - I ---
16. Sir t u M3 39,900.00 Lokasi Pekerjaan
- -- -
17. Cat Marka (Non T~ermoplas) M17 20,000.00 Lokasi Pekerjaan
- ~
C~t Marka (Thermoplastic) M17 Kg 25,000.00 Lokasi Pek:-rjaan
18. Paku M18 Kg
- 3,500 00 Lokasi Pekerjaan
- - ,-- --
I
19. I~
Kayu Perancah I M19 M3 625,000.00 Lokasi Pek~jaan
I
20. Bensin M20 LITER 2,500.00 Pertamina
~ I
21. I Sa Ia r M21 I LITER 1,912.00 Pertamina
22.
-- Minyak Pelumas I alie f M22 LITER
-
14,000.00 Pertamina
_I I Lokasi Pekerjaan
24_
25.
Pipa Galvanis Dia. 3"
P.ipaPorus
- M24
II M25
Batang
M'
I 75,000.00
--
-26. Material Agr.Base Kelas A M26 M3 96,963.33 Base Camp
- -
--
27. Material Agr.Base Kelas B M27 M3 55,082.87 Base Camp
- --
- .~ --
28.
--- Material !,-gr.BaseKelas C M28
--- -_- M3 85,237.70 Base Camp
.~ -
29 Material Agr.Base Kelas C2 M29 M3 - Tidak tersedia
-_
-- 1,
___jR_P.l
.
43. Pemantul Cahaya (Reflector) M43 Bh. 4,750.00 Base Camp
-
44. Pasir Urug M44 M3 39,300.00 Base Camp
--~
-- .-
45. Arbocell M45 Kg. 22,000.00 Base Camp
-- -
I-_
46. Pipa Baja Bergel<?mbang M46 Kg 7,500.00 Lokasi Pekerjaan
'- f-
47. Beton K-125 M47 M3 319,099.00 Lokasi Pekerjaan
-_48. Baja Struktur M48 Kg 5,500.00 Pelabuhan
I
~I Tiang Pan~ang Baja
--
M49
-- rIA'
-
1.681,625.16
-- LokasiPekeljaan
-
- _-
50. T. Pancang Beton Pratekan MSO M3 2.500,000 Pelabuhan
I
51. Kawat las M51 Dos 60,000.00 Lokasi Pekerjaan
-----
--52. Pipa Baja
--_ M52
_-
Kg_
-
_-
4,500.0Q_ Pelabuhan
-- -
- - -- -~
5:3. Minyak Fluks M53 Liter 1,250.00 Base Camp
- -- - -~- -
- -_ -
54. Asbuton MS4 ISg 450.0.0 Base Camp
DAFTAR
HARGA DASAR SA TUAN BAHAN
KHUSUS HARGA ASPAL ED/SI FEBRUARI 2003
(SUMBER DATA: PEMDA OKI JAKARTA)
Tentative
HARGA
No. URAIAN KODE SATUAN SATUAN KETERANGAN
( Rp.)
I. ASPALCURAH
II. DRUM
I ASUMSI
1 Bahan dasar (Batu dan Pasir) diterima di lokasi Alat
Pemecah Batu (di Base Camp)
2 Keglatan dilakukan di daJam Iokasi Base Camp
3 Hasil produksl Alat Pemecah Batu : - Agregat Halus H 59.00 %
- Agregat Kasar K 41.00 %
4 Berat lsi Bahan: - Batu I Gravel 01 1.40 TonIM3 Berongga
- Pasir 02 1.80 TonIM3 Berongga
- Batu Pecah 03 ,-_
1.60 TonIM3 Berongga
5 Harga Satuan Bahan Oasar - Batu Kali Rp1 56,200.00 Rp.1M3
- Pasir Rp2 44,300.00 Rp.1M3
6 Biaya Operas; Alat :
- Pemecah Batu (Stone Crusher) Rp3 474,177.32 RpJJam
- Wheel loader Rp4 173.7B7.47 Rp1Jam
7 1_ Kapasitas Alat : - Pemecah Batu (Stone Crusher) Cp1 30.0 Ton/Jam
- Wheel loader Cp2 2.30 M3 Kap. Bucket
8 Faktor Efisiensi Alat : - Pemecah Batu (Stone Crusher) Fa1 0.76 -
- Wheel Loader FaZ 0.76 -
9 Faktor Ke~Uangan Material
10 Agregat Halus masih J?erl~dlcampur dengan pasir
Fh 1.10 -
11 METHODEPELAKSANAAN
1
-- --
Wheel loader mengangkut batulgravel dar; tU!l:'puka!1
dan menuangkanny~_.keAlat Pemecah Batu.
- -1-
- -I·
2 ~atu/gravel dipecah denga.n Alat Pemecah.Batu ..
(Stone Cru~her) sehingga menghasilkan Agreg~~Batu
- --
Pecah Kasar dan Halus.
-- ~- -
-- 3 .Agregat Halus dicampur dengan pasir mengg_unakanLoader -
III PERHITUNGAN
---~
1.a. I
Kerja Stone Crusher memecah gravel
- Waktu kerja Stone Crusher
:
-
-~
-
1.00 Jam
I
I - Produksi Stone Crusher 1 jam = (Fa1 x Cp1): 03 Qb 14.25 M3/Jam Batu pecah
- Kebutuhan batu/gravel 1 jam =- (Fa1 x Cp1) : 01 ag 16.29 M3/Jam
- --
1.b. Kerja.Wheel Loader r'!1~layaniStone Cru~her
__ - 'S~p. Ang~.utI rit ";; (Fa2 x Cp2) .-- .._-
- - -
Ka 175
- M3 ~--_
Ts 2.00 menit
_-_~~tu S!klu~ (~~at:_Tua_n~Tunggl.!.__9_11L
_ _:_V\{aktu kerja W.Loa(jer memasok gravel
-- - -- -
--
- = x Ts) 60--menit
{(Q~._:__Ka)
-- Tw 0.31 Jam
_--
--- -
-~
1.c.
-
8iaya Produ1<.siBatu Pecah I M3
- - --
--- =-
- ----
37,063.06 I------'-
- {CTst)( Rp3) .. 1Tw x Rp4)l Qb Bp
-'- - -. Rp.lM3 _. --- -
- - -- --- -- --
1.d. _!iarg<'!_§_a!uanI?atu Pecah Produksi St.Crusheri ~3 .
- -
. ____ '" {(Qg. Qb) x Fh x Rp1} + Bp HSb 107,714.49 Rp.lM3
- - -
PERHITUNGAN.HARGA SATUAN_KOMPONEN BAHAN
JENIS BAHAN : AGREGAT KASAR & AGREGAT HALUS
SATUAN : M3
-- I-
Harga Satuan Agregat Halus I M3
~-
-
=
(Hs1 + Hs2 + Hs3 ) I ( 1 + '=.5t) HSAh 111,660.38 Rupiah DiluarPPN
I
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan WHEEL LOADER 1.0-1.6 M3 E15
2. Tenaga Pw 105 HP
3. Kapasitas Cp 1.5 M3
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfkstugas sedang -. b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 397,485,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun Alat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun w 1,600.0 Jam A/at baru
c. Harga Alat (*) B' 397.485,000 Rupiah A/at baru
E. LAIN - LAIN
1. Tingkal Suku Bunga J 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3, Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp_/Jam
4. Bahan Bakar Sensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14.000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
I--~~----------------------------T---~--------~--~----~
No. URAIAN KODE KOEF. SATUAN KET.
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan ASPHALT MIXING PLANT E01
2. Tenaga Pw 150 HP
3. Kapasitas Cp 30 T/Jam
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 10 Tahun
b. Jam Kerja Dalarn 1 Tahun W 1,500 Jam
c. Harga Alat B 2,965,800,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai a. Umur Ekonomis A' 10 Tahun Alat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1,500 Jam Alat baru
c. Harga Alat (") S' 2,965,800,000 Rupiah A/at baru
E. LAIN - LAIN
1.. Tingkat Suku Bunga J 20 % I Tahun
2 Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp./Jam
3. Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14.000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Siaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALA T PER JAM
-r--~~;-~-=-------~----------------~--~~------~----~
No. URAIAN KOOE KOEF. SATUAN KET.
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenls Peralatan GENERA TOR SeT E12
2. Tenaga Pw 175 HP
3. Kapasitas Cp 125 KVA
4. Alat 8aru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfkstugas sedang _.. b. Jam Kerja Delam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 104, 777.600 Rupiah
5 Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5.0 Tahun Alat bam
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600.0 Jam A/at bam
c. Harga Alat (-) S' 104,777,600 Rupiah A/at bam
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga 20 % f Tahun
2. Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4 Bahan Baker Bensin Mb 2,500 liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
"7 PPN diperhilungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan DUMP TRUCK E09
2. Tenaga Pw 125 HP
3. Kapasitas Cp 8 Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfkstugas sedang _.. b. Jam Kerja Dalarn 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 103,987, ()()O Rupiah
5. Alat Yang Dipakai a. Umur Ekonomis At 5 Tahun Alat baro
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1,600.0 Jam Alat bam
c. Harga Alat (*) 8' 103,987,000 Rupiah Alai baru
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga j 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sopir I Mekanik U1 6,500 RpJJam
3. Upah Pembantu Operator I Pmb Sapir' Pmb.Mekanik U2 2,600 RpJJam
4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7, PPN diperhitunqkan pada lembar Rekapitulasi
Siaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan
~----~----------~------~
ASPHALT FINISHER E02
2. Tenaga Pw 47 HP
3. Kapasitas Cp 6 Ton
4. AlatBaru a. Umur Ekonomis A 6 Tahun
K1fks tugas sedang -+
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 619,513,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 6 Tahun A/at baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1,600 Jam A/at baru
c. Harga Alat (O) 8' 619,513,000 Rupiah A/at baru
E. LAIN - LAIN
1 Tingkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2. Upah Operator f Sapir U1 6,500 Rp.lJam
3. Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14.000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
E. LAIN - LAIN
1, Tingkat Suku Bunga i 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp./Jam
3. Upah Pembantu Operator f Pmb.Sopir U2 2,600 Rp./Jam
4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6, Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lernbar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan PNM. TIRE ROLLER 8-10 T. E18
2. Tenaga Pw 60 HP
3. Kapasitas Cp 10 Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
b. Jam Ke~a Dalam 1 Tahun W 1,800 Jam
c. Harga Alat 8 300,115,000 Rupiah
:5, Alat Yang Dipakai a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun A/at baru
b. Jam Ke~a Dalam 1 Tahun W' 1,800 Jam A/at baru
c. Harga Alat (.) B' 300,115,000 Rupiah Alat baru
E. LAIN - LAIN
1 Tingkat Suku Bunga I 20 % tTahun
2 Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator / Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAVA SEWA ALA T PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan STONE CRUSHER E21
2. Tensga Pw 220 HP
3. Kapasitas Cp 30 T/Jam
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfks tugas sedang -.. b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 1,247,600,00fJ Rupiah
5. Alat Yang Dipakai : a. Umur Ekonomis A' 5.0 Tahun Alat bam
b. Jam Kerja Dalsm 1 Tahun W' 1,600 Jam Alai bam
C. Harga Alat r) B' 1,247,600,000 Rupiah Alat baru
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga i 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sopir U1 6.500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator f Pmb.Sopir U2 2.600 Rp./Jam
4_ Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhi1ungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan I
I
DAFTAR BIA YA SEWA PERALA TAN PER JAM KERJA
BIAYA
No. URAIAN KO HP KAPASITAS HARGA SEWA
DE ALAI ALAI/JAM
(di luar PPN)
SUMBER'
KAPASITAS & PRODUKSI ALAi-ALAT BERAT TABEL I,
Ir. ROCHMANHADI. BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICAnONS AND APPLICATION HANDBOOK EDITION 7 HAL.5~·53)
FAKTOR EFISIENSI KERJA ALAT ( Fa )
PEMELIHARAAN ALAT
-
KONDISI OPERASI ALAT BAlK BURUK
BAlK SEDANO BURUK
SEKALI SEKALI
I--
BAlK SEKALI . 0.83 0.81 0.76 0.7 0.63
BAlK 0.78 0.75 0.71 0.65 0.60
SEDANO 0.72 0.69 0.65 0.6 0.54
BURUK 0.63 0.61 0.57 0.52 0.45
BURUK SEKALI 0.52 O.S 0.47 0.42 0.32
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 2,
Jr. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICATION HANDBOOK
EDITION 7, TABEL I-JOB EFFICIENCY, HAL.S - 6)
FAKTOR BUCKET UNTUK DOZER SHOVEL DAN WHEEL LOADER
KONDISI
PEMUATAN JENIS MATERIAL FAKTOR BUCKET
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 4, HAL. 14
If. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICA TrONS AND APPLlCA TION HANDBOOK
EDITION 7, TABEL 3 - BUCKET FACTOR, HAL.5 - 12)
FAKTORBUCKETUNTUKEXCAVATOR
Penggalian dan dikeruk oleh excavator lain, dengan tidak memerlukan lagi daya
pemuatan ringan 1,00-0,80
gali dan bahan dapat dimuat munjung (penuh) ke dalam bucket.
Contoh :
Pasir tanah berpasir, tanah colloidal dengan kadar air sedang.
Penggalian dan Menggali dan memuat batu belah atau batu cadas, tanah Iiat
pemuatan yang yang keras, pasir campur gravel, tanah berpasir, tanah colloidal
agak sulit yang Iiat, tanah liat dengan kadar air yang tinggi, yang telah di- 0,60 - 0,50
stockpile oleh excavator lain, sulit untuk mengisi bucket dengan
material-material tsb.
SUMBER:
KAPASIT AS & PRODUKSI ALA T-ALAT HERA T TABEL 4, HAL.21
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU. 1983
FAKTOR POSISI UNTUK EXCAVATOR
Penggusuran yang agak Kadar air tinggi dan tanah liat, pasir bercampur kerikil,
0,70-0,60
sulit tanah Hat vang sangat kering, dan tanah asli.
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALA T-ALA T BERA T TABEL 3
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICATION HANDBOOK
EDITION 7, TABEL 2, HAL.S - 8)
DATA PENDUKUNG PERHITUNGAN KOEFISIEN UPAH, BAHAN, PERALATAN
100
90 - -.I I!{!
80
1/
(I) &l, 'V
0
'0 70 - 1- - -
...I
en 60 I 1/tAl
c
«'II
r- Balas Bawah AC-WC
r- Batas Alas AC-WC L;_k:. 14~
... 50
>-
f! 40
~
t: r- Contoh Gradasi AC-WC
H3aris FuUer
~ r Job Grading Atas
-:
L'y
~ .v •
"
G>
Dl 30 III Job Grading Bawah__ Z /
';}e ....:,~. E+'."
20 r
I- ~ ~'" .~
10
k::;:H - ~
.........-'
0
0.01 0.1 1 10 100
Ukuran Partikel (mm)
PROYEK
NAMAPAKET
NO. MATA PEMBAYARAN ; 6.3 (5) No. M3ta Pembayaran sesuai Spesifikasi versi Prasarana Wilayah
JENIS PEKERJMN ; Laston (AC) - we Superpave
SATUAN PEMBAYARAN ~ M2
A. TENAGA
B. BAHAN
e. PERALATAN
- Jam
--2.1. Wheel Loader
AMP
(E15)
--
Jam
00016 173,787.47 270.42
3,557.91
(E01 ) 0.0027 1,295,624.88
3. Genset (E12) Jam 0.0027 125,701.34 345.19
4. Dump Truck (E09) Jam 0.0132 100,637.53 1.325.76
1- -
5. Asp. Fi_nisher (E02) Jam 0.0020 196,092.09 390.18
- -- -
6. Tandem Roller (E17) Jam 0.0026 103.729.5~ 272.97
7 Pnm. Tyre Roller (E_!~ Jam 0.0015 114.427.23 167.29
-- -- -- ----
8 Alat Bantu Ls 1 1.000.00 1.000.00
-
Note: 1 SATUAN dapat berdasar1<analas jam operasi untuk Tenaga Kerja dan Peralatan, volume danlatau ukuran
berat untuk bahan-bahan.
2 Kuantitas satuan adalah kuantitas setiap komponen untuk menyelesaikan satu satuan pekerjaan dari nornor
mata pembayaran.
3 Biaya satuan untuk peralatan sudah termasuk bahan bakar, bahan habis dipakai dan operator.
4 Biaya satuan sudah termasuk pengeluaran unluk seluruh pajak yang berkaitan (tetapi tidak termasuk PPN
yang dibayar dari kantrak) dan biaya-biaya lainnya
MENGHITUNG KOEFFISIEN KUANTITAS BAHAN, ALAT DAN TENAGA
NO. MATA PEMBAYARAN : 6.3 (5) No. MataPembayaransesuai Spesifikasi versi PrasaranaWilayah
JENIS PEKERJAAN : Laston (AC) - WC Superpave
SATUAN PEMBAYARAN : M2
I
No. URAIAN
l KODE KOEF. SATUAN KETERANGAN 1
1
II. ",SUMSI -I~
11 M!e!'lag,I!!!]iUlkana:Tat lbera1 foam mekaftlk), - w
- II
Z Lausi peketjaan : ~epanjan1Ual;;m ._ ~ ~
3 KondJ~ieirisEingjalan l : sedang - - -.
--
,4, ,JIa_rakfSlta-rata IBase Camp' ke Ioka51i !peke:~e:Ern L 20.0 KM
5 li,obaT :Lapl"l!il cAe-We) padlat t 0.05 M
6 J'a 1ilI'l, kerja efEilmf'pI!lP.!!nlrli Tk Jam II
-- 7.00 !
7 FaktoOr k1i!hlJ!anganma1erfel : - AglT'egst Fh1 1.10 •. ,
r hpal Fh2 1.05 _.
t-- .
8 Kompo.sitii camp!.ltran AC-WC I
-
- Coarse Agii'ega. CA 56.97 % Gradasi harus-
- Fine Agr!g:at
- Filler - Melee!
- IFA
FF
35.94
1.90- t--%-
% memenuhi-
Spesifikasi
-
-
1--
- Asph:a~l mrnimumS'% As 5.20 %
.- I-
S Beraitl~li"Iisbaha!l1 :
1-
-AC-WC 01 2.,35 1', -ton I M3
I - Coarse Agregat & Fine Agregat 02 1.6'0 ton I M3
I~
- Filler added
- 03 2.00 ton 1M3
-
I
_Asphalt 04 ton 1M3
1.03 1
.- - - I
1
Wheel Loader memuat Agregat dan Aspal ke dalam ~I'-_- -- i
I-
1r---2.
Cold Bin AMP.
~gregat dan aspal dicampur dan dipanaskan dengan - C~ ~~
1.
1.8,
BAHAN
Agregat Kasar =(CAx(01
-_ xt M3)xFh1):02
_--
(M03) 0.0460 M3
--
. --
1.b. Agregat Halus = (FA x (01 x t M3) x Fh1) : 02 (M04) 0.0290
--
1.c. Filler added = (FF x (01 x t M3) x Fh1) (MO~ 2.4506
- M3 -- --
1.d. Aspal .. (AS x (01 x t M3) x Fh2) 6.4155
~
Kg
--
(M10)
-
2a " AlAT
WHEEL LOADER
-
(E1S)
-
~ Kapasitas bucket V 2.30 M3
-- Faktor bucket 1
Fb
- 0.90 - - =
Faktor efisiensi alat
-
Fa 0.76 - -' -
Waktu Siklus Ts1
~ Muat
- -
_ T1 1.50
-
I~' -
_ Lain lain
--
- T2 0.50
menJ!_ -
menit I
--
- - ,
t--
-!I Ts1 2.00 menit _____.
NO. MATA PEMBAYARAN : 6.3 (5) No. Mala Pembayaran sesuai Spesifikasi versi Prasarana Wilayah
JENIS PEKERJAAN : Laston (AC) - WC Superpave
SATUAN PEMBAYJI..RAN : M2
-
Kap. Prod. I jam = 02 x V x Fb x Fa x 60 01 642.67 M2
01 xtxTs1
--
Kecepatan rata-rata bermuatan
Kecepatan rata-rata kosong
Kapasitas AMP I batch
-- -----
-_ v1
v2
Q2b
40
50
--
1.00
KMfJam
KM/Jam
ton
Waktu men}'iapkan 1 batch AC-WC Tb 0.80 menil
-
Waktu Siklus Ts2 :
-- .-
• Mengisl Bak =
(V : 02b) x Tb . T1 12.8 menit
-
-Angkut = (L: v1) x 60 menit T2 30.0 menit
- Tunggu + dump + Putar T3 15 menit
- Kembali =
(L : v2) x 60 menit
--
T4 24
- _-
menit _
- Ts2 82 menit
-
--I' -
Kap.Prod. I jam = Vx Fa x60 04 75.91 M2 -----
01 xTs2 xt
--
Koeflslen AlatlM2 = 1: Q4 (ED9) 0.0132 -
Jam
-
-_
2.e. MPHf\LT FI~ISt;tER
Kapasitas produksi
-- (E02)
V 77.70 ton'iam
Falder efisiensi alat
--- -
Fa 0.76 -
Kap.Prod. I jam = VxFa
-- - - .-
05 50257 M2
D1 xt
f-- -- --
~- Koefisien AlatlM2
-
= 1 . Q5
------ -
(E02) 0.0020 Jam
-
2.f. f- TANDEM ROllER (E1_7) _-
-
_!5ecepatan rata-rata alat v 3.00 Km/Jam
- Lebar e!ektif pe~adatan
-
b 100 M
- -- ---
Jumlah lintasan n 6 lintasan
Faktor Efisieosi alat
- -.
~1 076
-- --
JENIS PEKERJAAN : 6.3 (5) No Mata Pembayaran sesuai Spesifikasi versi Prasarana Wilayah
JENIS PEKERJAAN : Laston (AC) - we Superpave
SATUAN PEMBAYARAN • M2
2.h. ALATBANTU
- Rambu ::: 2 buah Lump Sum
- Kereta dorong = 2 buah
- Sekop = 3 buah
-Garpu = 2 buah
- Tongkat Kontrol ketebalanhanparan
3. TENAGA -
Produksi m.enentukan : Asphalt Mixing Plant (AMP) Q2 364.15 M2/Jam
1-
2,549.07 M2
--
Produksi AC-WC 'hari = Tk x 02 Qt
Kebutuhan tenaga :
_._.
-- -- --.- - -
- Pekerja
-
p
-10 orang ._-
M 1 orang
- --- - Mander
_. Koefisien Tenaga I M2 : -_ -- --
---- -- - Pekerja = (Tk x P) lOt (L01) 0.0275 Jam
--
f~
-Mandor
.. = (Tkx M) IQt (L03) 0.0027 Jam
DAFTAR
HARGA CASAR SATUAN UPAH
! HARGA DATAH.S.
No. U RAIAN KODE SATUAN SATUAN SEBELUMNYA
_(Rp.) ( Rp.)
-
9 Material Pilihan M09 M3 6,500.00 Quarry
-
--- -
12. Semen I PC {40k~)_. M12 Zak 29,000.00 Base Camp
-- -
725.00 Base Camp
- M12 _--Kg -
I
13. Besi Beton M13 Kg 7,500.00 Lekasi Pekerjaan
--
-- --- -
14. Kawat Beton M14 _K~ 9,000.00 Lokasi Pekeriaan
-
r-;;;- ---- -- -- _- ]
10.
.- - Sir tu
---_ M16 M3 39,900.00 lLekasi Pekerjaan
_ -- ---_-- - r
17. Cat ~arka (Non Th_e:.r:~~pla~)_ M17 _Kg 20,000.00 Ilokasi Pekerjaan
-
Cat Marka (T~ermo_pla~~ic) M17 Kg 25,000.00 Lakas; Pekerjaan
- - Lokasi
18.
--
P3ku
- -_ M18 Kg 3,500.00 --_
Pekerjaan
24. Pipa Galvanis Dia. 3" M24 Batang 75,000.00 Lokasi Pekerjaan
--
31. Aspal Emulsi M31 Kg 1,600.00 Base Camp
---
1-
48. Baja Struktur M48 Kg 5,500.00 Pelabuhan
-
--- -
49. Tiang Pancang Baja M49 M' 1.581,625.16 Lokasi Pekerjaan
- -
50. T. Pancang Beton Pratekan M50 M3 2,500,000 Pelabuhan
-- - -
52. Pipa Baja M52 Kg 4.500.00 Pelabuhan
Tentative
HARGA
No. URAIAN KOOe SATUAN SATUAN KETERANGAN
( Rp.)
I. ASPALCURAH
II. DRUM
I
1
ASUMSI
Bahan dasar (Batu dan Pasir) diterima di lokasl AIa1
--
Pemecah Batu (di Base Camp)
2 Kegiatan dilakukan dl dalam lokasi Base Camp
3 Hasil produl<siAlat Pemecah Batu : - Agregat Halus H 45.37 %
- Agregat Kasar K 54.63 %
4 Berat lsi Bahan: - Batu I Gravel 01 1AO TonIM3 Berongga
- Pasir 02 1.80 Ton/M3 Berongga
- Batu Pecah 03 1.60 TonlM3 Berongga
5 .':i_~rgaSatuan Bahan Oasar . - Batu Karl Rp1 56,200.00 RpJM3
- Paslr Rp2 44,300.00 Rp.lM3
6 Biaya Operasi Alat : • Pemecah Batu (Stone Crusher) Rp3 474,177.32 Rp./Jam
- Wheel Loader Rp4 173,787.47 Rp.lJam
7 Kapasitas Alai: - Pemecah Batu (Stone Crusher) Cp1 30.0 TonlJam
- Wheel loader Cp2 2.30 M3 Kap. Bucket
8 Faktor Efisiensi Alal
-.~------
..
: - Pemecah Batu (Stone Crusher) Fa1 0,76 w
-_
--
1.c.
-- -_------
~!~)'a _P!:_~du~~~~~tu
-
Pecah '. ~ ____ .
== {(Tst_);_F3E.~_
------
+__(Tw~ Rp4)} : Q~
- -
8p
r-
37.063.06
-
--
Rp.lM3_
_- --
-- ---- -
- -- - - -_ -- - - __ . ---- -----_-
-- - ------ _- ---
1.d. Harga_.~~~uan~~tu ~ecah Produksl St.C~~~_h~r_/ ..M}
-- -
- -- ::: {(Qg: Qb) x £.I:. x RpJ}__!_.§p HSb 107,714.49 Rp.fM3
- --
Be rlanjul
PERHITUNGAN HARGA SATUAN KOMPONEN BAHAN
JENIS BAHAN : AGREGAT KASAR·& AGREGAT HALUS
SATUAN : M3
. I..anjutlln 1
I
I
L ..
LJI
..
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan WHEEL LOADER 1.0-1.6 M3 E15
2. Tenaga Pw 105 HP
3. Kapasitas Cp 1.5 M3
4. Alat 8aru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfks tugas sedang ~ b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
C. Harga Alat S 397,485,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun AJat barn
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1.600.0 Jam A/at barn
c. Harga Alat (*) S' 397,465,000 Rupiah Alat barn
E. LAIN - LAIN
1 Tingkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2, Upah Operator f Sapir U1 6,500 Rp.lJam
3. Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5.. Bahan 8akar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14.000 Liter
7. PPN diperhilungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan ASPHALT MIXING PLANT E01
2. Tenaga Pw • 150 HP
3. Kapasitas Cp 30 T/Jam
4. Alat Baru • a. Umur Ekonomis A 10 Tahun
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,500 Jam
c. Harga Alat B 2,965.800.000 Rupiah
5. A1atYang Dipakai a. Umur Ekonomis A' 10 Tahun A/at baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,500 Jam A/at baru
c. Harga Alat (*) B' 2,965.800,000 Rupiah A/at barn
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2 Upah Operator! Sopir U1 6,500 Rp'!Jam
3 Upah Pembantu Operator I Prnb.Sopir U2 2,600 Rp'!Jam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5, Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6, Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapilulasi
I
Biaya Pekerjaan
I
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan GENERATOR SET E12
2 Tenaga Pw 175 HP
3, Kapasitas Cp 125 KVA
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfks tugassedang ....... b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 104,777,600 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5.0 Tahun Alai beru
b. Jam Ke~a Dalam 1 Tahun W 1,600.0 Jam Alat betu
c. Harga Alat (*) B' 104,777,600 Rupiah Alat baru
E. LAIN - LAIN
1 Tingkat Suku Bunga 20 % I Tahun
2 Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 RpJJam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14,000 liter
7 PPN diperhitungkan pada lernbar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
E. LAtN . LAIN
1. Tmgkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2 Upah Operator f $oplr I Mekanik U1 6,500 Rp.lJam
3. Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir !Pmb.Mekanlk U2 2,600 Rp.lJam
4. Bahan Bakar Bensln Mb 2,500 Liter
5. Bahan 8akar Solar Ms 1,912 Liter
6. MinyakPelumas Mp 14.000 Liter
7. PPN diperhitungkan pads lembar Rekapltulas;
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan ASPHALT FINISHER E02
2. Tenaga Pw 47 HP
3 Kapasitas Cp 6 Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 6 Tahun
Klfkstugas sedang -.. b. Jam Keria Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga A1at B 619,513,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 6 Tahun A/at baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam Afat baru
c. Harga Ala1 (..) B' 619,513,000 Rupiah Alat baru
e. LAIN - LAIN
1. Tinckat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sapir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp/Jam
4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan 8akar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhitungkan pada lembar Rekapilulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan TANDEMROllER s.s T. E17
2. Tenaga Pw 50 HP
3. Kapasitas Cp 8 Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfks tugas sedang _. b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 246,529,000 Rupiah
5 Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun A/at beru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1,600 Jam Afat betu
c. Harga Alat ('") 8' 246,529,000 Rupiah A/at baru
E. LAIN - LAIN
1 Tingkat Suku Bunga 20 % f Tahun
2. Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.fJam
3, Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2.500 liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1,912 liter
6. Minyak Pelurnas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Siaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYASEWAALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan PNM. TIRE ROLLER 8·10 T. E18
2 Tenaga Pw 60 HP
3. Kapasitas Cp 10 Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,800 Jam
c. Harga Alat B 300, 115,000 Rupiah
5 Alat Yang Dipakai : a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun AJat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun w- 1,800 Jam A/at betu
c. Harga AIa1 (.) S' 300,115,000 Rupiah Alat baru
E. LAIN - LAIN
1 Tingkat Suku 8unga 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp./Jam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minvak Pelumas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan STONE CRUSHER E21
2. Tenaga Pw 220 HP
-C. Kapasitas Cp 30 T/Jam
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfks tugas sedang _. b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat 6 1,247,600,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai a. Umur Ekonomis A' 5.0 Tahun AJaf bam
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W ',600 Jam A/at baru
c. Harga Alat (*) B' ',247,600,000 Rupiah Alat baru
E, LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga 1 20 % I Tahun
2. Upah Operator / Sapir U1 6,500 Rp.lJam
3. Upah Pembantu Operator f Prnb.Sopir U2 2.600 Rp.lJam
4, Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Sakar Solar Ms 1 912 Liter
6, Minyak Pelumas Mp I 14,000 Liter
PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
DAFfAR BIAYA SEWA PERALA TAN PER JAM KERJA
I
BIAYA
No. URAIAN KO HP KAPASITAS HARGA SEWA
I DE ALAT ALATIJAM
(di luar PPN)
I
FAKTOR KONVERSI UNTUK VOLUME BAHANIMA TERIAL (Fh)
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 1,
If. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICAnONS AND APPLICAnON HANDBOOK EDITION 7 HAL.5 - 53)
FAKTOR EFISIENSI KERJA ALAT ( Fa )
PEMELllIARAAN ALA T
KONDISI OPERASI ALAT BAlK BURUK.
BAlK SEDANG BURUK
SEKALI SEKALI
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT -ALAT BERA T TABEL 2,
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICAnONS AND APPLICAnON HANDBOOK
EDITION 7, TABEL I-JOB EFFICIENCY, HAL.5 - 6)
FAKTOR BUCKET UNTUK DOZER-SHOVEL DAN WHEEL LOADER
KONDISI
PEMUATAN JENIS MATERIAL FAKTORBUCKET
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 4, HAL.14
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICAnONS AND APPLICAnON HANDBOOK
EDITION 7, TABEL 3 - BUCKET FACTOR, HAL.5 - 12)
FAKTORBUCKETUNTUKEXCAVATOR
Penggalian dan dikeruk oleh excavator lain, dengan tidak memerlukan lagi daya
pemuatan ringan 1,00 -0,80
gali dan bahan dapat dimuat munjung (penuh) ke dalam bucket.
Contoh:
Pasir tanah berpasir, tanah colloidal dengan kadar air sedang.
Penggalian dan Menggali dan memuat batu belah atau batu cadas, tanah liat
pemuatan yang yang keras, pasir cam pur gravel, tanah berpasir, tanah colloidal
agak sulit yang liat, tanah liat dengan kadar air yang tinggi, yang telah di- 0,60" 0,50
stockpile oleh excavator lain, sulit untuk mengisi bucket dengan
material-material tsb.
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERATTABEL 4, HAL.21
If. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
FAKTOR POSISI UNTUK EXCAVATOR
Penggusuran yang agak Kadar air tinggi dan tanah liat, pasir bercampur kerikil,
0,70 - 0,60
sulit tanah liat yang sangat kerina, dan tanah asli.
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 3
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICAnON HANDBOOK
EDITION 7, TABEL 2, HAL.S - 8)
CONTon : STUD I KASUS 1
Diketahui Job Mix Formula untuk Asphaltic Concrete Wearing Course - Superpave mempunyai agregat
dengan persentase 1010s saringan terhadap persyaratan spesifikasi sebagai berikut :
JMF AC-WC
Ukuran Ayakan
Superpave Batasan Fuller Restricted Titik
ASTM (mm) % beratyang Spesifikasi (%) Curve (%) Zone (%) Kontrol
lolos ayakan
Mix Design dengan cara Marshall menghasilkan angka kebutuhan aspal (bitumen content) sebesar 5,2%.
Berdasarkan data di atas, diminta menghitung Harga Satuan AC-WC Superpave untuk pekerjaan
pembangunan jalan baru atau peningkatan jalan dalarn 3 alternatif berikut ;
a. Alternatif 1 : Jika Satuan Pembayaran Pekerjaan dalam M2, termasuk didalamnya barga aspal.
b. Alternatif 2 : Jika Satuan Pernbayaran Pekerjaan dalam Ton, termasuk didalamnya harga aspal,
c. Alternatif 3 : Jika Satuan Pembayaran Pekerjaan dalam Ton, harga aspal dipisahkan,
rnengikuti cara pembayaran berdasarkan Spesifikasi Teknis versi PT. Jasa Marga.
-fl
u
J,.,
40
Q,l
p.. 20
o
0.01 0.1 10 Ion
Sieve Size
--+- Jf\.Wof r'C-WC __ c.Pt. Max c.Pt Min -h-- FuJ ler Curve
-iIf- Restr Zone-l _.,_ Restr Zone-2 -I- Spec Limits 1 - Spec
~~_ Limits 2
_ __ •__ !
J
ANALISA KOMPONEN BAHAN
Tabel Perhitungan
Persentase Agregat Kasar, Agregat Halus dan Filler
Produk Stone Crusher
Berdasarkan data dari Job Mix Formula
% agr thd
PROPORSI AGREGAT DALAM CAMPURAN ' campuran ..",
I. Agregat Kasar (Butir 5-10 mm & 10-15 mm)
1
'"'" 56.97 %
2. Agregat Halus (Butir sid 4,75 mm) 35.94 % 94.80%
3. Filler Added ],90 %
4, Aspal 5.20 %
Total .- 100 %
TermBsuk harga aspa'
ANALISA HARGA SATUAN PEKERJAAN
PROYEK
NAMA PAKET
NO.MATA PEMBAYARAN ; 9.07 ( ...... ) Belum ada No. Mata Pembayaran, hanya sebagai pembanding.
JENISPEKERJAAN : Laston (AC)-WC Superpave
SATUANPEMBAYARAN ; Ton
A. TENAGA
B. BAHAN
C. PERALA TAN
--
7 Pnm. Tyre. Rol~ (E18) Jam ~ 0.0124 114.427.23 1,423.76
8 Alat Bantu Ls 1 3,5QO.00 3,500.00
-
NO. MATA PEMBAYARAN : 9.07 (...... ) Belum ada No. MataPembayaran.hanyasebagai pembanding.
JENIS PEKERJAAN : Laston (AC) • we Superpave
SATUAN PEMBAYARAN : Ton
I. ASUMSI
1 Menggunakan alat berat (cara mekanik)
--------- .
2 Lokasi pekerjaan : sepanjang jalan -
3 Kondisi existing jalan : sedang -
_- 4
5
Jarak rata-rata Base Camp ke lokasi pekerjaan
Tebal Lapis (AC-WC) padat
L
t - 20.0
0.05
KM
M
6 Jam ke~a efektif per-han Tk 7.00 Jam
7 Faktor kehilanganmaterial : - Agregat
- Aspal
Fh1
Fh2
1.10
1.05
-.
8 Komposisi campuran AC-WC
- Coarse Agregat CA 56.97 % Gradasiharus -
-
- Fine Agregat FA 35.94
-
% memenuhi·
- Filler added FF 190 % Spesifikasi
-
- Asphalt minimum 5 % As 5.20 %
--- - -
9 Berat jenis bahan
-
I - AC-WC D1 2.35 ton 1M3
- Coarse Ag~egat & Fine Agregat 02 1.60 ton 1M3
- Filler added 03 2.00 ton 1M3
- Asphalt 04 103 ton 1M3
I
II. URUTAN KERJA
-- - -
1 Wheel Loader memuat Agregat dan Aspal ~e dal_~~ --
Cold Bin AMP.
-2 Agregat dan aspal dicampur dan dipanaskan dengan
I
1. BAHAN
t.a. Agregat Kasar 10.13
-
;::(CA x ( 1 ton) x Fh1) : 02
--- ~OlL 0.3917
-
t.e. ~.egat Halus "'(FAx(1 ton)xFh1):D2 J~0.i)_ 0.2471 M3
1.c. Filler._-_.
added = (FF! (1 ton) x FH1) ~O§)_ 2086 Kg
-
--
1.d Aspal
-
Kg
--
- (As x( 1 ton) x£.H2) (Mi0) 54.60
r-- - -
2. ALAT
2.a. WHEEL LOADER ,_ (E15)
- - --
~apasita~ bucket V 2.30 M3
-
- --
Faktor bucket
- -- Fb
--
0.90 -
Faktor efisiensi alat Fa 076 ~
Waktu Siklus
-
---- - - Ts1 :
- Muat - T1
- - -- -
150
--menrt
- Lain lain T2 050 rnenrt
-
-_
a
-
- - Ts1
-
2.00 menit
NO. MATA PEMBAYARAN . 9.07 ( ) Belurn ada No. Mala Pembayaran. hanya sebagai pembanding.
JENIS PEKERJAAN ; Laston (AC) - we Superpave
SATUAN PEMBAYARAN : Ton
VxFa
-- -
Fa
05
0.76
-
59_05 Ton
-_--
-
-_
-_ Koefisien AlatfTon =t
--
: Q5
-
r--'
--
(E02) 0.0169 Jam
--
3. TENAGA
Produksi menentukan : AsphaH Mixing_P.!_ant
(AMP) 02 42.79 Ton/Jam
-~
Produksi AC-WC.I han =
Tk x Q2 at - 299.52 Ton
Kebutuhan tenaga :
- Pekerja
-- - -
P 10 orang
- --
- Mandor M 1 orang
I~ -
Koefisien Tenaga 'Ton :
- Pekerja = (Tk x P) lOt (lO1) 0.2337 Jam
- Mandor = (Tk x M) I Qt --
(L03) 0.0234
--
Jam
. I
DAFTAR
HARGA DASAR SATUAN UPAH
HARGA DATA H.S.
No. URAIAN KODE SATUAN SATUAN SEBELUMNYA
( Rp.) ( Rp.)
11.
--
12.
i
Status Data: Tgl. ,
DAFTAR
HARGAOASARSATUANBAHAN
Tentative
HARGA
No. URAIAN KOOE SATUAN SATUAN KETERANGAN
{ Rp..JI
3. Agregat
~ __-+~~~~~ Kasar M03
~~~_ M3 __ __ 107,714.49
~~~~~~~~L_~~~
Base Camp
5 F i lie r ----~~~~~~-4.~-
M05 Kg
----.!-~~--
60.00 Proses/Base Camp
11.
-
Asphalt Cement~ Mi0
_ -
-K9 2,512. 00 B~as;::_:e:_C~a:_m~p':____~_1
I---
1---1_2_._1__ S_e_m_e_n_'_P_C_,_(4_0_;k9=-:)
+-__:.M:_:_1.:_:2=----!i----=Z.::__ak
__ 1--~_29,000. 00 Bas~ qam~p__ -----I
M12 Kg 725.00 Base Camp __
13.
1------1--
Besi Beton Mi3 Kg 7,500.00 _
Lokasi Pekerjaan .-
-- _--~-
14. Kawat Beton M14 Kg 9,000.00 Lokasi Pekerjaan
~
'-- - - ---- --~--:----~~-t
15. Kawat Bronjong M15 Kg 9,500.00 t.okastPekeriaan
-
116 Sir tu M16 M3
--+_--__:__
39,900.00 Lokasi Pekerjaan
-
23. Plastik Filter M23 M2 15,000.00 LokasiPekerjaan
24. Pipa Galvanis Dia. 3" M24 8atang 75,000.00 Lokasi Pekerjaan
_- -- -
30. Geotextile M30 M2 6,500.00 Lak~si Pekerjaan
-
-
--
Kg
-
15,000.00 I Lokas; Pekeijaan
44.
Peman~ul Cahaya (Reflector)
Pasir Urug
M43
M44
~-IM3
4,750.00
39,300.00
Base Camp
Base Camp
- -. -
---
45.
- -
ArboceH M45 Kg:... 22,000,00 Base Camp
-
46. Pipa Baja Bergelombang 7,500.00 Lakasi Pekerjaan
--M46 Kg .
-- - -
47. Beton K-125 M47 M3 -_
--319,099.00 LakasiPeke~aan
- 48. _-
Baja S_!rukt~r _ M48 Kg 5,500.00 Pelabuhan
-- - -
- -
49. Tiang Pancang Baja M49 M' 1,681,625.16 LokasiPeke~aan
- _.-
-
-50. T. Pancang
-_.-
Beton Pratekan
-_-- - - M50 M3
_- 2,500,000 Pelabuhan
--- -
51. Kawat Las -
M51 Dos 60,00000 Lakasi Pekerjaan
- ---_ _ -
52, Pipa Bal~_ M52 Kg 4.500.00 Peiabuhan
- - -_ ---
- - - _.- --
-
53. Minyak Fluks
- r----"--"'-- - I-
M53 _Liter 1,250.00
._-
Base Camp
- 54. - --- I
Asbuton M54 Kg 450 00 1.!3ase Camp
DAFTAR
HARGA DASAR SA TUAN BAHAN
KHUSUS HARGA ASPAL ED/SI FEBRUARI 2003
(SUMBER DA TA : PEMDA OKI JAKARTA)
Tentative
HARGA
No. URAIAN KODE SATUAN SATUAN KETERANGAN
( Rp.)
I. ASPALCURAH
n. DRUM
I ASUMSI
1 Bahan dasar (Batu dan Pasir) diterlma di lokasi Alat
Pemecah Batu (di Base Camp)
2 Kegiatan dllakukan di dalam lokasi Base Camp
3 Hasil produksi Alat Pemecah Batu ; - Agregat Halus H 45.37 %
- Agr~at Kasar K 54.63 %
4 Berat lsi Bahan: - Batu I Gravel D1 1.40 TonIM3 Berongga
-----------------
- Pasir
--------
D2 1.80TonIM3 Berongga
- Batu Pecah D3 1.60 Ton/M3 Berongga
Rp1 56,200.00 Rp.1M3
___ -Pasir Rp2 44,300.00 Rp.lM3
6 Siaya Operasi Alat : - Pemecah Batu (Stone Crusher) Rp3 474,177.32 Rp.lJam
- - '-- -----'-----
• Wheel Loader Rp4 173,787.47 Rp.lJam
7 Kapasltas Alat , Cp1 30.0 Ton/Jam
-
Cp2 2.30 M3
1-_8_1_Fakt9_rEfisiensi Alat:
- Pe!l1ecah Batu (Stone Crusher) Fa1 0.76
_ - Wheel Loader Fa2 0.76 -
10 .
9 Faktor Kehllangan Material
Agrep_~ l:ialus masih perl~_dicampur dengan pasir
Fh 1.10
_~------------------------I~---r---------t--- -
--~----~~------------Ir---~--------~
II METHODE PELAKSANAAN
----- -----,-----1----1------;--
• 1-1 Wheel Loader men~ang~':_'Ibatu/gravel dan tumpu_ka_n -1 -t __ ---1--
____ dan ~enuangkannya ke Alat Pemecah Batu. __
- -----1----
2 B~Qrave' dipecah dengan Alat Pemecah Batu __
+__
(Stone Crusher) _sehingga menghasilkan__:_A_:;;9!.:_re:_;9;ca:.:_t
=..B:=at=u -t ---1I-- ---1
-1-- 1
__ Pecah Kasar dan Halus_.-----------------------+-.----1---- 1--- 1 1
3 Agregat Ha~us~icampur~engan_ pasir menggunakan Loader
III PERHITUNGAN
.
111.2. HARGA SATUAf:i AGREGAT KASAR
~
-- Agregat Kasar Produksi Stone Crusher = 54.63% K 54.63 %
-
=
(Tertahan saringan # 4 4.75mm)
Harga Satuan Agregat Kasar I M3 • (K x HSb) I K HSAk 107,714.49 Rupiah I Oi Luar PPN
1~--_!'----~~~~~------------~-------------1-----1------------~------t------
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan WHEEL LOADER 1.0-1.6 M3 E15
2. Tenaga Pw 105 HP
3. Kapasitas Cp 1.5 M3
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfkstugas sedang ..... b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat S 397,485,000 Rupiah
Alat Yang Dipakai a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun Alat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun w 1,600.0 Jam Alat baru
c. Harga Alat (o.) S' 397,485,000 Rupiah Alat baru
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga t 20 % I Tahun
2. Upah Operator! Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3. Upah Pembantu Operator / Pmb.Sopir U2 2,600 Rp./Jam
4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14.000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BfAYA SEWA ALAT PER JAM
"I
No. URAIAN KODE KOEF. SATUAN~
A. URAIANPERALATAN
1. Jenis Peralalan ASPHALT MIXINGPLANT E01
2. Tenaga PiN 150 HP
3. Kapasitas Cp 30 T/Jam
4. Ala! Baru a, Umur Ekonomis A 10 Tahun
b. Jam Kerja Dalarn 1 Tahun 'IN 1,500 Jam
c. Harga Alat IB 2,965,800,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai . a. Umur Ekonomls A' 10 Tahun Alat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1,500 Jam Alat baru
C. Harga Alai (") 8' 2,965,800,000 Rupiah Alat bam
1. Bahan Bakar =
(0.125-0.175 Ltr/HP/Jam) x Pw x Ms H1 43,020.00 Rupiah
Bahan Bakar Pemanasan Material :: 12 x O.7Cp x Ms H2 481,824.00 Rupiah Khusus AMP
E. LAIN· LAIN
, Tlngkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2 Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah PembanlU operetor I Pmb Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6 Mmyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhi1ungkan pada lernbar Rekapitu~asi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan GENERATOR SET E12
2. Tenaga Pw 175 HP
3. Kapasitas Cp 125 KVA
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Kltkstugas sedang -. b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 104,777,600 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5.0 Tahun Alat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1,600.0 Jam Alat baru
c. Harga Alat (*) S' 104,777,600 Rupiah Alat baru
s. LAIN· LAIN
1 Tingkat Suku Bunga 20 % /Tahun
2 Upah Operator f Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4_ Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5, Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6, Minyak Pelumas Mp 14.000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Siaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIA VA SEWA ALA T PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan DUMP TRUCK E09
2. Tenaga Pw 125 HP
3. Kapasitas Cp B Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfkstugassedang ._.....b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 103,987,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun Alat baro
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600.0 Jam A/at baru
c. Harga Alat (*) 8' 103,987,000 Rupiah A/at baru
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sapir I Mel<anik U1 6,500 Rp.lJam
3. Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir I Pmb.Mekanik U2 2,600 Rp.lJam
4. Bahan Bakar Sensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14,000 Li1er
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan E02
2. Tenaga Pw
3. Kapasitas Op 6· Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 6: Tahul1
Klfks tugas sedang -. b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W utOO J,PIll1l
c. Harga Alat 6 6'19, :513;,,000 f,\'t!I'pJa:h
5. Alat Yang Dipakai a Umur Ekonomis A' 6 Tal-iuJ:fi, Alat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1/600 Jam A/at baru
c. Harga Alat (..) B,~ 61~9.5'13.OiOO R~pTal'l Alat baru
w
Biaya Pasti per Jam (E + F) G "II OSi5-Gi3, 'II:Ii IRtJl,pmll
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku 8unga
2. Upah Operator I Sopir 0,500 Rp.JJaml
3. Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir ,2,160'0' Rp.tJam
4.. Bahan Bakar Bensin ,2,;500 Ut.er
5. Bahan Bakar Solar 1,9~2 Lit'~f
6. Minyak Pelumas 14,000 Lil'i:!.r
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
E. LAIN - LAIN
1 Tingkat Suku Bunga 20 % f Tahun
2 Upah Operator I Sapir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2.600 Rp.lJam
4, Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN B1AYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan PNM. TIRE ROLLER 8-10 T. E18
2. Tenaga Pw 60 HP
3. Kapasitas Cp 10 Ton
4. Alat 8aru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
b. Jam Ke~a Dalam 1 Tahun W 1,800 Jam
c. Harga Alat 8 300, 115,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai : a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun Alat baru
b. Jam Ke~a Dalam 1 Tahun W 1,800 Jam Alat baru
c. Harga Alat (*) 8' 300,115,000 Rupiah Alat baru
E. LAIN - L:..IN
1; Tingkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sapir Ul 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4, Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14.000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan STONE CRUSHER E2i
2. Tenaga Pw 220 HP
3. Kapasitas Cp 30 T/Jam
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfkstugas sedang ..... b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 1,247,600,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5.0 Tahun Alat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W' 1,600 Jam Alat baru
c. Harga Alat (*) B' 1,247,600,000 Rupiah Alat beru
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga I 20 % f Tahun
2. Upah Operator f Sapir U1 6,500 Rp.lJam
3, Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2.600 Rp.lJam
4. Bahan Bakar Sensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1.912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
DAFTAR BIAYA SEWA PERALATAN PER JAM KERJA
BIAYA
,
No. URAIAN KO HP KAPAS[TAS HAROA SEWA
DE ALAT ALAT/JAM
(di luar PPN)
.-
4. BULLDOZER 100-150 HP E04 140 608,261,000 188,460
5. COMPRESSOR 4000-6.500 L\J'v1 E05 80 175,492,000 73,120
6. CONCRETE MIXER 0.3·0.6 M3 E06 15 500 Liter 80,690,000 30,085
7. CRANE 10--15TON E07 150 IS Ton 741,925,000 220,850
8. DUMP TRUCK 3-4 M3 E08 100 6 Ton 96,976,000 63,900
9. DUMP TRUCK E09 ]25 8 Ton 103,987,000 74,875
10. EXCAVATOR80-140HP EIO 80 0.5 M3 551,711,000 153,620
11. FLAT BED TRUCK 3-4 M3 Ell 100 4 M3 96,976,000 63,900
]2. GENERATOR SET El2 175 125 KVA 104,777,600 93,994
13. MOTOR GRADER >100 HP El3 125 - 431,135,000 144,875
14. TRACK LOADER 75-100 HP E14 90 1.6 M3 500,770,000 146,510
15. WHEEL LOADER 1.0-1.6 M3 E15 105 1.5 M3 397,485,000 130,095
16. I THREE WHEEL ROLLER 6-8 T EI6 55 8 Ton 149,787,000 58,145
17. TANDEM ROLLER 6-8 T. E17 50 8 Ton 246,529,000 76,950
18. TIREROLLERS-IO T. EI8 60 10 Ton 300,115,000 99,341
19. VIBRATORY ROLLER 5-8 T. E19 75 7 Ton 376,060,000 122,925
20. CONCRETE VIBRATOR E20 10 - 28,126,000 22,390
21. STONE CRUSHER E2l 220 30 T/Jam 1,247,600,000 357,580
WATER PUMP 7(1-100mm E22 6 -- - t--
30,471,000 18,434
~ . WATER TANKER 3000-4500 L. E23 100 4000 Liter 96,976,000 63,900
- -
24. I PEDESTRIAN ROLLER E24
--
!I 0.98 Ton 68,302,000 25,629
25. I TAMPER E25 5 0.17 Ton 18,013,000 15,695
26. JACKHAMMER E26 3 - I 23,870,000 17,711
27. FULVrMlXER E27 75 - 160,069,000 67,925
28. CONCRETE PUMP E28 100 8 M3 112,500,000 65,517
29. TRAILER 20 TON E29 175 10 Ton 166,250,000 104,628
~.
30. PILE DRIVER + HAMMER E30 251 2.5 Ton 70,000,000 29,703
31. CRANE ON TRACK 35 TON --IE3J" 125 35 Ton 350,000,0~ 122,211
32. WELDlNGSET I E32 40 250 Amp 17,500,000 24,154
33. BORE PILE MACHINE
--
34.
I E33 150 200 Meter 2,250,000,000 509,440
~
FAKTOR KONVERSI UNTUK VOLUME BAHANIMA TERIAL (Fh)
SUMBER'
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT·ALAT BERA.TTABEL I,
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFfCATIONS AND APPLICATION HANDBOOK EDITION 7 HAL.5 - 53)
FAKTOR EFISIENSI KERJA ALAT (Fa)
PEMELIHARAAN ALAI
KONDISI OPERASI ALA I BAlK BURUK
BAlK SEDANG BURUK
SEKALI SEKALI
-
~-
BAlK SEKALI 0.83 0.81 0.76 0.7 0.63
BAlK 0.78 0.75 0.71 0.65 0.60
- SEDANO 0.72 0.69 0.65 0.6 0.54
I'
BURUK 0.63 0.61 0.57 0.52 0.45
BURUK SEKALI 0.52 0.5 0.47 0.42 0.32
SUMBER:
KAPASIT AS & PRODUKSI ALAT-ALAT SERA T TABEL 2,
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICA nONS AND APPLICA nON HANDBOOK
EDITION 7, TABEL I -JOB EFFICIENCY, HAL.S - 6)
FAKTOR BUCKET UNTUK DOZER SHOVEL DAN WHEEL LOADER
KONDISI
PEMUATAN JENIS MATERIAL FAKTOR BUCKET
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALA T-ALA T BERA T TABEL 4, HAL. 14
Ir. ROCHMANHADr, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMA TSU SPECIFICATIONS AND APPLlCA TION HANDBOOK
EDITION 7, TABEL 3 - BUCKET FACTOR, HAL.5 - 12)
FAKTORBUCKETUNTUKEXCAVATOR
Penggalian dan Menggali dan memuat batu belah atau batu cadas, tanah liat
pemuatan yang yang keras, pasir cam pur gravel, tanah berpasir, tanah colloidal
yang liat, tanah liat dengan kadar air yang tinggi, yang telah di- 0,60 - 0,50
agak sulit
stockpile oleh excavator lain, sulit untuk mengisi bucket dengan
material-material tsb.
SUMBER:
KAPASIT AS & PRODUKSI ALA T-ALA T BERA T TABEL 4, HA L.21
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
FAKTORPOSISIUNTUKEXCAVATOR -
--
BAlK LUAS,LAPANG,DATAR 1,00- 0,90
SEDANO TERBATAS, AGAK.MIRING 0,90-0,70
SULIT SEMPIT, MIRING 0,10-0,50
FAKTOR SUDU UNTUK PENGGUSURAN DENGAN BULLDOZER
Penggusuran yang agak Kadar air tinggi dan tanah Iiat, pasir bercampur kerikil,
0,70-0,60
sulit tanah liat yang sangat kering, dan tanah asli.
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 3
Ir. ROCHMANHADJ, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMA TSU SPECIFICATIONS AND APPLICA TJON HANDBOOK
EDITION 7, TABEL 2, HAL,5 - 8)
CONTOH:STUDlKASUS1
Diketahui Job Mix Formula untuk Asphaltic Concrete Wearing Course - Superpave mernpunyai agregat
dengan persentase 10108 saringan dan persyaratan spesifikasi sebagai berikut :
JMFAC-WC
Ukuran Ayakan
Superpave Batasan Fuller Restricted Titik
ASTM (mrn) % beratyang Spesifikasi (%) Curve (%) Zone (%) Kontrol
1010s ayakan
Berdasarkan data di atas, diminta rnenghitung Harga Satuan AC- WC Superpave untuk pekerjaan
pembangunanjalan baru atau peningkatan jalan dalam 3 alternatifberikut :
a. Alternatif 1 : Jika Satuan Pembayaran Pekerjaan dalam M2, terrnasuk didalamnya harga aspal.
b. Alternatif 2 : Jika Satuan Pembayaran Pekerjaan dalam Ton, termasuk didalamnya harga aspal.
c. Alternatif 3 : Jika Satuan Pembayaran Pekerjaan dalam Ton, harga aspal dipisahkan,
mengikuti cara pembayaran berdasarkan Spesifikasi Teknis versi PT. Jasa Marga.
~ 80
.9
rJ'I
~ 60
...
Il.
ffiCJ 40
~
~ 20
()
Sieve Size
!
I
-+-- JMF of AC·WC _
."""*- Rest! Zone-I
c.Pt. Max
.........._Restr Zone-2
C PI. Min
-t--- Spec Ltmits I
- -
- J
......;:;- Fuller Curve
Spec Limits 2
ANALISA KOMPONEN BAHAN
Tabel Perhitungan
Persentase Agregat Kasar, Agregat Halus dan Filler
Produk Stone Crusher
Berdasarkan data dari Job Mix Formula
%agr thd
PROPORSI AGREGAT DALAM CAMPURAN : campuran =
- 56,97 %
1
1. Agregat Kasar (Butir 5-10 mm & 10-15 mm)
2. Agregat Halus (Butir sId 4,75 mm) = 35,94 % 94.80%
3. Filler Added = 1.90 %
4. Aspal 5.20 %
Total ::::;:
100 %
Asoe! dibayar terpiset:
ANALISA HARGA SATUAN PEKERJAAN
Pembangunan Jalan Baru
PROYEK
NAMAPAKET
NO,MATA PEMBAYARAN : 9.07 (3) No, Mata Pernbayaran sesuai Spesifikasi Teknis - Jasa Marga
JENIS PEKERJAAN : AC-WC
SATUAN PEMBAYARAN : Ton
A. TENAGA
---
1. Pekerja (L01) Jam 0.2489 3,250.00 808.90
,2" Mandor (L03) Jam 0.0249 6,500.00 161.78
C. PERALATAN
I--
t,
- --
Wheel Loader
- -
(E1S)
1----
Jam
-
0.0141
--
173.787.47 2,450.91
1---.
2. AMP (E01) Jam 0.0249 1,295,624.88 32,247.18
- -
3. Genset (E12) Jam 0.0249 125,701.34 3,128.62
4. Dump Truck (E09) Jam 0.1194 100,637.53 12,016,08
- -
5.. Asp. Finisher (E02) Jam 0.0180 196.092.09 3,536.39
6. I Tandem Roller (E17) Jam 0,0239 103,729.55 2.474.09
7 Pnm. lyre Roller (E18) Jam 0.0177 114,427.231 2.021.66
8 Alai Bantu
- - -_ -
- -,-
Ls
-- ---
1 3,500.00 J 3,500.00
Note: 1 SATUAN dapat berdasarkan atas jam operasi untuk Tenaga Ke~a dan Peralatan, volume dan/atau ukuran
berat untuk bahan-bahan.
2 Kuantitas satuan adalah kuantitas setiap komponen untuk menyelesaikan satu satuan pekerjaan dari nornor
mata pembayaran
3 Biaya satuan untuk peralatan sudah lermasuk bahan bakar, bahan habis dipakai dan operator.
4 Biaya satuan sudah termasuk pengeluaran untuk seluruh pajak yang berkaitan (tetapl lidak lermasuk PPN
yang dibayar dari kontrak) dan biaya-biaya latnnya.
Khusus harga aspaJ
ANALISA HARGA SATUAN PEKERJAAN
PROYEK
NAMAPAKET
NO. MATA PEMBAYARAN : 9.07 (4) Spesifikasi Teknis versi Jasa Marga
JENIS PEKERJMN : Asphalt Cement
SATUAN PEMBAYARAN : Ton
A. TENAGA
B. BAHAN
1, Asphalt Cement (M10) Kg
0-
1,000 2,512,00 2,512,000,00
-
--- - -- -- -
JUMLAH HARGA BAHAN 2.512.000.00
C. PERALATAN
- --
I
--
---
--
-
-
-
-
--
-- - -
-
-
=1--
--
I
-
--
-
--_._
-
JUMLAH HARGA PERALA TAN 0.00
Note: 1 SATUAN dapat berdasarkan atas jam operasi untuk Tenaga Kerja dan Peralatan, volume dan/atau ukuran
berat untuk bahan-bahan.
2 Kuantitas satuan adalah kuantitas setiap komponen untuk menyelesaikan satu satuan pekerjaan dari nomor
mata pembayaran
3 Siaya satuan untuk peralatan sudah termasuk bahan bakar, bahan habis dipakai dan operator
4 Siaya satuan sudah terrnasuk pengeluaran untuk seluruh pajak yang berkaitan (tetapi tidak termasuk PPN
yang dibayar darl kontrak) dan biaya-biaya lainnya
MENGHnvNG KOEFFISIEN KUANTITAS BAHAN, ALA T DAN TENAGA
NO, MATA PEMBAYARAN : 9.07 (3) No. Ma1a Pembayaran sesuai Spesifikasi Teknis - Jasa Marga
JENIS PEKERJAAN : AC-WC
SATUAN PEMBAYARAN : Ton
PembalJSWlan Jalan Baru
ASUMSI
-
1 Menggunakan alat berat (cata rnekanik) -
11__ ~2+-_~~~~S~I~~lk~e~L'a~a~n~:~8e~pa~n~=ln~g~~='~=n~ -
__ --------~----4-----+_---_r-------
3 Kandtsi eXlstil!9 jalan : sedang - 20.0 KM
4 Jarak rata-rata Base Camp ke lokasi_pe'kerjaan L
5 Teballapis (AC-WC) padat t 0.05 M
6 Jam ketja efektif per-hari TIc 7.00 Jam
7 Faktor kehllanganmatertal : • Agreg~a:.:.t Fh1 1.10
+-_:_::":";_--il-_:":"":":~ - -+- '_
1~~·_~
8
~
Komposi$i camp,__u_ra_"_A_C_-WC
·_As~pa~1 -
+-__
Fh2
----------l------~----~-----T_--------
--t
1.05
-+ +- _
• Coarse Agregat CA 45.10 %
- Fine Agregat
- FA 52.90
" Ihd egregat
% thd 89regat
_--_-
- Filler Added Ff 2.00 "
%
%
% thd agreg~t
% ttId campuran
--
• % Total Agregat t.8fhadap Campuran Agr 93,90 .~
____ - % Asp~!!~adap Campuran _ Asp 6.10 % % Ih<:I eampuran
. 9 Berat jenis bahan ~:__ ~ _
~AC-WC ton 1M3
-
1---11----'----....:.....:'--·-- -------. -- -
01 2.35
_-1-_- Stockpile C~T8e Agregate & Fine Agregate 02 1.60 ton/M3 ---
~--- -
1. BAHAN
Agregat Kasar 0.3101 M3
1.3.
-------- = (CA x ( 1 ton)x Fh1):--_.-
02 (MOl)
---_-_._- -------1----------
1.b.
1,e.
-I-
Agregat Halus
Filler Added
--
-=--
'" (FAx ( 1 ton) x Fh1): D2
=- (FF x ('1 ton)~~....!2.._- -- __
-
(M04)
(~05L
0.3637
22.00
1_
~
_;_M.:.:..3~_.---_--,
2. ALAT
2.a. WHEE!..lOADER _ (E15) -r- --1- 1
B. Mekanik
-~ LOB Jam 6,500.00 3,250.00
- --
- ---
9. Pembantu Mekanik LOg Jam 2,600.00 2,000.00
-
- -
10. Ke~la Tukang L10 Jam 6,500.00 3,250.00
- --
-
11.
-
,_._ - -
12.
-
--
M.
I-
Lokasi Pekerjaan
-Kawat Beton
-- - -
M14 Kg 9,000.00
I --
15. Kawat Branjang M15 9,500.00 lokasi Pekerjaan
~-
I
16. Sir tu M16 M3 39,900,00 Lekasi Peke_.!:'jaan
- - -
17. Cat Marka (Non Thermoplas) M17
--Kg 20,000,00 lokasi Pekerjaan
Cat Marka (Thermoplasticl
--
M17
- Kg 25,000,00 Lokasi Pekerjaan
--
- 18, Paku -_ M18 I'~e 3,500,00 Lakasi Pekerjaan
---
19. Kayu Perancah M19 M3 625,000.00 LokasiPeke~aan
21.
---~ S a Ia r M21 LITER 1,912.00 Pertamina
.
22. Minyak Pelumas I Olie M22 LITER 14,000.00 Pertamina
I
23. ~ Plastrk Filter M23 M2 15,000.00 Lekasi Peke~aan
I- .
24. Pipa Galvanis Oia. 3" M24 8atang 75,000.00 Lakasi Pekerjaan
- -
25. Pipa Porus M25 M' 12,500.00 Lokasi Pekerjaan
-- --
26. Material AgL Base Kelas A M26 M3 96,963.33 Base Camp
- -
~" -
27. Material Agr.Base Kelas B M3 Base Camp
I
-_ -
33. Thinner
-- -
M33 LITER 4,500.00 Lakasi Pekerjaan
-- --
-- - -
35. Pe~atRambu (En~. Grade) M35 BH 75,000.00 Lokasi Pekerjaan
-
Pelat Rambu (High I. Grade) M35 BH 100,000.OD Lakasi Pekerjaan
-
36. Re~ Pengaman M36 M 50,000.00 Lokasi Pekerjaan
--
-
- 45. Arbocell 22,000,00 Base Camp
46.
-- Pipa Baia Bergeiomban~
I M45
M46
Kg.
-
50. .r.Pan~ang Beton Prate~_an M50
--
M3- 2,500,000 Pelabuhan
-
--
51.
~ Kawat Las M51 Dos 60,000,00 ~okasi Pekerjaan
- --
~-
52. Pipa Baja
-- M52 Kg 4.500.00 i Pelabuhan -
-- - - -~
53. i\lli~~k Fluks M53 Liter 1,250 00 Base Camp
--
54. Asbuton M54 Kg 450.00 Base Camp
DAFTAR
HARGA DASAR SA TUAN BAHAN
KHUSUS HARGA ASPAL ED/SI FEBRUAR/ 2003
(SUMBER DATA: PEMOA OKI JAKARTA)
Tentative
HARGA
No. URAIAN KODE SATUAN SATUAN KETERANGAN
( Rp.)
I. ASPALCURAH
II. DRUM
f A8UMSI
1 Bahan dasar (Baw dan Pasir) diterima di lokasi Alat
Pemecah Batu (di Base Camp)
2 Kegiatan dilakukan di dalam Iokasi Base camp
3 Hasil produksi Alat Pemecah Batu : - Agregat Halus H 59.00 %
- Agregat Kasar K 41.00 %
4 Berat lsi Bahan: - Batu I Gravel 01 1.40 TonIM3 BfIfOngga
- Pasir 02 1.80 TonIM3 Berongga
"'---
--- - _--
1 ~~eel Load~mengangkut batufg~vel dari tumpu~an - -
dan menuangkannya k~ A1atPemecah Batu ~
;""'_2 -
Batulgravel dipecah dengan Alai Pemecah Batu
~-- ---- - - ----
(Sto~e Crusher) sehingga menghasilkan Agre~at Batu __ -
-
Pecah Kasar dan Halus _- -
. -
3 Agregat Ha!~s_~i_campurden~an pasir mengguna.k",_nLoader -
III PERHITUNGAN
- -
-- --
::::HOg : Ka~_xTs} : 60 menit Tw - 0.31 Jam
- -- -- ~
t.c, Bjay~ Produksi Batu Pecah I M3 _-
_ := l(Tst x Rp3)~(Tw x Rp4)_}: Ob Sp 37.063.06 Rp./M~ -
- -
1.d.
- ---
HarQ~ SatuanBatu
-- -
Pecah Produksi St.Crusher I M3
-
- -- 1----
_ ;:- (lQg Qb) x Fh x Rp1} oj- Bp HSb 107;71~.49 RpJM;!_
-- -- <
-- I-
PERHITUNGAN HARGA SA TUAN KOMPONEN BAHAN
JENIS BAHAN : AGREGAT KASAR s AGREGAT HALUS
SATUAN : M3
--
Dianggap Agregat produksi Stone Crusher yang 10105
saringan # 4 (4,75 mm) belum memenuhi Spesifikasi
--
sehingga perlu dicampur lagi dengan paslr sebanyak = Pst 3.00 %
~I
~
Harga Agregat Halus Prod. Stone Crsh.= (H x HSb) I H
Pasir tambahan =
Pst x Rp2
Waktu "encampuran (blending) dengan Wheel Loader
Hs1
Hs2
Tc
107,714.49
1,329.00
0.033
Rupiah
Rupiah
JamIM3
per 1 M3
per (Pst) M3
2 menit/m3
S.d. Biaya Pencampuran = (1 + Pst) M3 x Tc x Rp4 Hs3 5,966.70 Rupiah
-- =
(Hs1 + Hs2 + Hs3 ) I ( 1 + Pst) HSAh 111,660.38 Rupiah Di luar PPN
I
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan WHEEL LOADER 1.0-1.6 M3 E15
2 Tenaga Pw 105 HP
3. Kapasitas Cp 1.5 M3
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
K1fkstugas sedang _.". b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alai B 397,485,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun Alat bam
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600.0 Jam Afat beru
c. Harga Alat (*) S' 397,465,000 Rupiah A/at bam
E. LAIN - LAIN
1 Tingkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2 Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator' Pmb. Sopir U2 2.600 Rp,{Jam
4 Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
8iaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAVA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan ASPHALT MIXING PLANT E01
2. Tenaga Pw 150 HP
3. Kapasitas Cp 30 T/Jam
4. Alat BaN a. Umur Ekonomis A 10 Tahun
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,500 Jam
c. Harga Alat B 2,965,800,000 Rupiah
5. Alat Yang Oipakai : a. Umur Ekonomis A' 10 Tahun A(at baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,500 Jam A/at baru
c. Harga Alat (*) S' 2,965,800,000 Rupiah A/at baru
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga I 20 % f Tahun
2 Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp./Jam
3. Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.fJam
4_ Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Sakar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Siaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
t. Jenis Peralatan GENERATOR SET E12
2. Tenaga Pw 175 HP
3. Kapasitas Cp 125 KVA
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Klfks tugassedang ..... b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun w 1,600 Jam
c. Harga Alat B 104,777,600 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai: a. Umur Ekonomis A' 5.0 Tahun A/at baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600.0 Jam A/at baru
c. Harga Alat ("') S' 104,777,600 Rupiah A/at bani
E. LAIN - LAIN
1 Tlngkat Suku Bunga I 20 %! Tahun
2. Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5. Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7. PPN diperhltungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan DUMP TRUCK E09
2. Tenaga Pw 125 HP
3. Kapasltas Cp 8 Ton
4 Alat BaN : a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
Kliks tugassedang ___. b. Jam KerJa Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 103,987,000 Rupiah
5 Alet Yang Dipakai a Umur Ekonomls A' 5 Tahun Alat beru
b. Jam Kerja Oalam 1 Tahun W' 1,600.0 Jam Alat beru
c. Harga Alat ("} B' 103,987,000 Rupiah Alat betu
E. LAIN· LAIN
1 Tingkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2 Upah Operator I Sopir I Mekanill: U1 6,500 Rp./Jam
3 Upah Pembantu operator I Pmb.Sopir I Pmb Mekanik U2 2,600 RpJJam
4. Bahan Bakar Bensm Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapltulasi
Blaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PERALATAN
1. Jenis Peralatan ASPHALT FINISHER E02
2. Tenaga Pw 47 HP
3. Kapasitas Cp 6 Ton
4. Ala! Bartl a Umur Ekonomis A 6 Tahun
Klfi!s luga~ sedall9 -. b. Jam Kerja Oalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Ala! B 619,513,000 Rupiah
5. Ala' Yang OIpakal: a Umur Ekonomis A' 6 Tahun Alat baru
b. Jam Keria Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam Alat baru
c. Harga AlaI {'j B' 619,513,000 Rupiah Alat bam
E. LAIN - LAIN
1. Tlngkat Suku Bungs I 20 % I Tahun
2. Upar,Operator I Soprr U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu operator 1 Prnb.Sopir U2 2,600 Rp.fJam
4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bali.ar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14. 000 Liter
7 PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Peker)aan
~ __ ~ ~ ~ -L --'----~~~
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIANPERALATAN
1. Jenis Peralatan TANDEMROLLER 6~ T. E17
2. Tenaga Pw 50 HP
3. Kapasitas Cp 8 Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis l1. 5 Tahun
Kltks tugas sedang -.. b. Jam Ke~a Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam
c. Harga Alat B 246,529,000 Rupiah
5. Alat Yang Dipakai a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun AJat baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,600 Jam Alat beru
c. Harga Alat (*) B 246,529;000 Rupiah Alat baru
E. LAIN - LAIN
1. Tingkat Suku Bunga 20 % f Tahun
2. Upah Operator f Sapir U1 6.500 Rp.lJam
3. Upah Pembantu Operator I Pmb.Sopir U2 2,600 Rp.lJam
4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6. Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7. PPN diperhitungkan pada lembar Rekapilulasi
Biaya Pekerjaan
~--~--~--~--- -- __~ __~~ l_ __~ ~ ~ .__
PERHITUNGAN BIA VA SEWA ALAT PER JAM
A. URAIAN PEIU.LATAN
1. Jenis Peralatan PNM. TIRE ROLLER 8·10 T. E18
2. Tenaga Pw 60 HP
3, Kapasitas Cp 10 Ton
4. Alat Baru a. Umur Ekonomis A 5 Tahun
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun W 1,800 Jam
c. Harga Alat B 300,115,000 Rupiah
s, Alat Yang Dipakai a. Umur Ekonomis A' 5 Tahun A/at baru
b. Jam Kerja Dalam 1 Tahun w- 1,800 Jam Alat bam
c. Harga Alat (..) 8' 300,115,000 Rupiah Afat bam
E. LAIN - LAIN
, Tingkat Suku Bunga I 20 % I Tahun
2. Upah Operator I Sopir U1 6,500 Rp.lJam
3 Upah Pembantu Operator I Prnb.Sopir U2 2,6QO Rp.lJam
! 4. Bahan Bakar Bensin Mb 2,500 Liter
5 Bahan Bakar Solar Ms 1,912 Liter
6 Minyak Pelumas Mp 14,000 Liter
7 PPN diperhitungkan pada lembar Rekapitulasi
Biaya Pekerjaan
PERHITUNGAN BIAYA SEWA ALAT PER JAM
'I,
BIAYA
No. URAIAN KO HP KAPASITAS HARGA SEWA
DE ALAT ALAI/JAM
(di luar PPN)
--
l. ASPHALT M[XING PLANT EOI 150 30 T/Jarn 2,965,800,000 1,223,475
1- ASPHALT FINISHER
-.
E02 47 6 Ton 619,513,000 146,233
3. ASPHALT SPRAYER E03 ]5 800 Liter 94,172,000 31,085
-
-
4. BULLDOZER 100-150 HP E04 140 .. 608,261,000 188,460
5.
6.
COMPRESSOR 4000-6500 L\M
CONCRElE MlXER 0.3-0.6 M3
E05
E06
80
15
·
500 Liter
175,492,000
80,690,000
73,120
30,085
- -
7. CRANE 10-15 TON EO? 150 15 Ton 741,925,000 220,850
8. DUMP TRUCK 3-4 M3 E08 IOn 6 Ton 96,976,000 63,900
9. DUMP TRUCK E09 125 8 Ton 103,987,000 74,875
10. EXCAVATOR 80-140 HP EI0 80 0.5 M3 551,711,000 ]53,620
11. FLAT BED TRUCK 3-4 M3 Ell 100 4 M3 %,976,000 63,900
12. GENERA TOR SET E]2 175 125KVA 104,777,600 93,994
13.
14.
MOTOR GRADER> 100 HP
TRACK LOADER 75-100 HP
E13 125 · 43],l35,000
500,770,000
144,875
146,510
E14 90 1.6 M3
-
15. WHEEL LOADER 1.0-1.6 M3 EI5 105 I.S M3 397,485,000 130,095
-
16. THREE WHEEL ROLLER 6-8 T EI6 8 Ton 149,787,000 58,]45
-- --55
17. TANDEM ROLLER 6-8 T. 50 Ton 246,529,000 76,950
--18. TIRE ROLLER 8-10 T.
EI7
E18 60
8
10 Ton 300,115,000 99,341
19. VIBRATORY ROLLER 5-8 T. EI9 75 7 Ton 376,060,000 122,925
20.
21. I
CONCRETE VIBRATOR
STONE CRUSHER
E20
E21
10
220
-
30 T/Jam
28,126,000
],247,600,000
22,390
357,580
22.1 - --- 18,434
23.
- WATER PUMP
--
70-100 mm E22 6 30,471,000
---
WATER TANKER 3000-4500 L. E23 100 4000 Liter 96,976,000 63,900
--
24. PEDESTRIAN ROLLER E24 11 0.98 Ton 68,302,000 25,629
--
25. 15,695
,-TAMPER E25 5 0.17 Ton 18,013,000
26. JACKHAMMER E26 3 · -
23,870,000 17,717
27. FULVI MIXER E27 75 ~ 160,069,000 67,925
28. CONCRETE PUMP E28 100 8 M3 112,500,000 65,517
29.
--
TRAILER 20 TON E29 175 10 Ton 166,250,000 ____!94,628
- - --
3~. PILE DRIVER + HAMMER E30 25 2.5 Ton 70,000,000 29,703
-
31. CRANE ON TRACK 35 TON E31 125 35 Ton 350,000,000 122,211
--
32. WELDING SET E32 40 250 Amp 17,500,000 24,154
-
33. BORE PILE MACHINE E33 150 200 Meter 2,250,000,000 509,440
--
34.
'-- - -- -- -
I
FAKTOR KONVERSI UNTUK VOLillvlE BAHANIMA TERIAL (Fh)
SUMBER;
KAPASITAS & PRODUKSI A1~AT-ALATBERAT TABEL 1,
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICAnONS AND APPLICAnON HANDBOOK EDITION 7 HAL.5 - 53)
FAKTOR EFISIENSI KERJA ALAT ( Fa )
PEMELIHARAAN ALAT
KONDISI OPERASI ALAT BAlK BURUK
BAIK SEDANO BURUK
SEKALI SEKALI
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 2,
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICATION HANDBOOK
EDITION 7, TABEL I-JOB EFFICIENCY, HAL.5 - 6)
FAKTOR BUCKET UNTUK DOZER SHOVEL DAN WHEEL LOADER
KONDISI
PEMUATAN JENIS MATERIAL FAKTOR BUCKET
SUMBER:
KAPASIT AS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERA T TABEL 4, HAL. 14
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KOMATSU SPECIFICATIONS AND APPLICATION HANDBOOK
EDITION 7, TABEL 3 -BUCKET FACTOR, HAL.S - 12)
FAKTORBUCKETUNTUKEXCAVATOR
Penggalian dan dikeruk oleh excavator lain, dengan tidak rnemerlukan lagi daya
pemuatan ringan 1,00- 0,80
gali dan bahan dapat dirnuat munjung (penuh) ke dalam bucket.
Contoh:
Pasir tanah berpasir, tanah colloidal dengan kadar air sedang.
Penggalian dan Menggali dan memuat batu belah atau batu cadas, tanah liat
pernuatan yang yang keras, pasir campur gravel, tanah berpasir, tanah colloidal
agak sulit yang liat, tanah hat dengan kadar air yang tinggi, yang telah di- 0,60 - 0,50
stockpile oleh excavator lain, sulit untuk mengisi bucket dengan
material-material tsb.
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 4, HAL.21
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
FAKTOR POSISI UNTUK. EXCAVATOR
Penggusuran yang agak Kadar air tinggi dan tanah liat, pasir bercampur kerikil,
0,70 -0,60
sulit tanah liat yang sangat kering, dan tanah asli.
SUMBER:
KAPASITAS & PRODUKSI ALAT-ALAT BERAT TABEL 3
Ir. ROCHMANHADI, BADAN PENERBIT PU, 1983
(KaMA TSU SPECIFICA nONS AND APPLICATION HANDBOOK
EDITION 7, TABEL 2, HAL.S - 8)
DATA PENDUKUNG PERHITUNGAN KOEFISIEN UPAH, BAHAN, PERALATAN
G)
m 30 .,. Job Grading Bawah
#-
fo' .. ~ /
~ • r.11r /"
a
20 .L. ~
.-
r~~P , _.'
10
_. 1-'
- ~
}~_.
~~
~-.
.
0
~ I I
0.01 0.1 10 100
Ukuran Partikel (mm)
---- I
Ukuran Ayakan AMPlOP GRADASI JOB GRADING JMFYG FAKTOR ~Inlj;.d'" E
FULLER
ASTM (mm) AC·WC AC-WC DIAMBIL Surf Area AREA
(d/O)O.4S A B C=AxB
3/4" 19 100.0 100 100 100.0 100.0 100.0
~" 12.5 82.8 95 - 100 95.0 100.0 97.5 0.41 0.4100
3/8" 9.5 73.2 74 - 92 76.0 - 8Q.0 83.0
No.4 4.75 53.6 48 - 70 520 - 66.0 59.0 x 0.41 0.2419
No.8 2.36 391 33 - 53 39.0 · 41' 0 43.0 x 0.82 0.3526
No.16 1.18 28.6 22 - 40 27.0 - 35.0 31.0 x 1.64 0.5084
No.30 0.6 21.1 15 - 30 185 · 265 22.5 x 2.87 0.6458
No.50 0.3 15.5 10 - 20 i 1.0 - 19 D 15.0 x 6.14 0.9210
No.IOO 0.15 11.3 7. 15 7.0 - 150 11.0 x 12.29 1.3519
No.200 0.075 8.3 4 - 10 5.0
· ~ IJIII 7.0 x
TOTAL
32.77 2.2939
6.7255
PROPORSI AGREGAT (OAlAM BAHASA LABORATORIUM) :
AGR KASAR (> 4,75 mm) = ( 100 59 )= 41.0 %
AGR HALUS « 4,75 mm & > 0,075 nun) = ( 59 7 )= 52.0 %
FILLER « 0,075 nun) - ( 7.0 %
TOTAL 100.0%