BAB 1 : PENGENALAN KEPADA PENYIASATAN SAINTIFIK

BAHAGIAN A
Arahan: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. A, B, C dan D. Pilih satu
jawapan terbaik bagi setiap soalan.

1 Apakah fenomena semula jadi?

A Perkara yang dicipta oleh benda hidup
B Perkara yang diperlukan oleh benda hidup
C Perkara yang berlaku dalam alam semula jadi
D Perkara yang berlaku setiap bulan

2 Antara bidang kerjaya yang berikut, yang manakah berkaitan dengan sains? A
Juruterbang
B Peguam
C Ahli Bomba
D Ahli geologi

3 Rajah di bawah menunjukkan suatu simbol

Rajah 1
Apakah maksud simbol itu?
A Mudah terbakar
B Merengsa
C Beracun
D Mudah meletup

4 Antara yang berikut, yang manakah bukan langkah dalam penyiasatan saintifik? A
Menulis laporan
B Membuat hipotesis
C Memanipulasi keputusan
D Membuat tekaan yang bijak
5 Jadual 1 di bawah menunjukkan unit S.I bagi tiga kuantiti fizik.
Kuantiti fizik Unit S.I

Suhu P

Q Meter
 Masa R

Jadual 1
Antara yang berikut, yang manakah betul?
P Q R

A Meter Jisim Ohm

B Celsius Suhu Volt

C Kilogram Volt Saat

D Kelvin Panjang Saat

6 Rajah 2 menunjukkan sekuntum bunga raya.

Rajah 2

Kertas yang manakah boleh digunakan untuk menganggarkan luas ranggi bunga?

A Kertas graf C Kertas surih

B Kertas kosong D Kertas turas

7 Sekeping kaca berjisim 26g, dan isipadunya 10cm3. Hitung ketumpatan kaca ini.

Ketumpatan =����������
��������������
-3 -3
A 36.0 gcm C 0.38 gcm
B 2.60 gcm-3 D 0.26 gcm-3

8. Rajah 3 menunjukkan skala pada tolok skru mikrometer

 Rajah 3

Berapakah bacaan tolok skru mikrometer itu?

A 7.02 mm C 7.52 mm
B 7.03 mm D 7.58 mm

9 Rajah 4 menunjukkan satu pemerhatian yang diperoleh dalam satu eksperimen.

Rajah 4

Apakah susunan bagi ketumpatan bahan-bahan di atas secara turutan menurun?

A Besi, air, kayu, polisterin C Polisterin, kayu, air, besi B Besi, kayu,
air, polisterin D Air, polisterin, kayu, besi
10 Maklumat berikut menunjukkan beberapa langkah dalam penyiasatan saintifik

P- Memerhatikan fenomena
Q- Mengenalpasti pembolehubah
R- Membentuk hipotesis
S- Merancang eksperimen

Susun P, Q, R dan S dalam susunan yang betul

AP→Q→R→S
BR→S→P→Q
CS→R→Q→P
DQ→P→S→R

BAHAGIAN B

1. a) Padankan simbol amaran berikut dengan cara pengendalian yang betul.

 Simpan di dalam minyak parafin

Simpan di dalam bekas plumbum

Cuci di bawah air yang mengalir

Guna bahan kimia di dalam kebuk wasap

Cara pengendalian yang betul

[2 markah)
(b) Tandakan (/] langkah-langkah keselamatan yang betul di dalam makmal.
i) Membuka pili gas terlebih dahulu sebelum menyalakan pemetik api.

ii) Menggunakan spatula untuk mengendalikan bahan kimia seperti serbuk besi.

(iii) Menuang semula bahan kimia yang berlebihan ke dalam botol reagen.

(iv) Menggunakan kukus air untuk memanaskan tabung uji yang mengandungi alkohol.

[2 markah]

2 (a) Lengkapkan ayat di bawah dengan menamakan alat pengukuran yang sesuai.

i) Cicilia memerlukan sebuah __________________________ untuk menyukat 35.5 cm3

larutan natrium hidroksida.

ii) Hazlami menggunakan sebuah __________________________untuk menyukat

25 cm3 etanol dengan tepat.
(2 markah)

Bahagian C

3 (a) Rajah 1.1 menunjukkan satu aktiviti yang dijalankan oleh seorang murid untuk mengukur
diameter sebiji bola tenis.
 Rajah 1.1
(i) Namakan alat pengukuran yang digunakan dalam Rajah 1.1 di atas.

_____________________________________________________________ [1

markah]

(ii) Rajah 1.2 menunjukkan ralat sifar pada alat pengukuran tersebut sebelum pengukuran
diambil.

Rajah 1.2/ Diagram 1.2

Berapakah ralat sifar yang ditunjukkan oleh alat pengukuran tersebut?

___________________________________________________________________

[1 markah

(iii) Nyatakan bacaan sebenar bagi diameter bola tenis tersebut.

___________________________________________________________________ [1

markah]

b) Rajah 1.3 menunjukkan sekeping sampul surat yang dijual di pejabat pos.
 Rajah 1.3

Cadangkan alat pengukuran yang boleh digunakan untuk mengukur ketebalan sampul
surat tersebut dengan lebih jitu dan tepat. Berikan sebab anda.

______________________________________________________________________

____________________________________________________________________

[2 markah]

(c) Tentukan satu kesilapan yang biasa berlaku dalam membuat anggaran.

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________ [1

markah]

(d) Delaila membeli enam bungkus gula pasir di sebuah kedai runcit. Jisim setiap
bungkusan ialah 750 g. Hitung jumlah jisim, dalam kg, gula halus yang
dibelinya.

[2 markah]

(e) Rajah 1.4 menunjukkan dua jenis termometer, Y dan Z.

 Rajah 1.4

Cadangkan termometer yang sesuai digunakan untuk mengukur suhu badan ketika
demam. Berikan sebab anda.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
[2 markah)

4 Rajah 2.1 menunjukkan sebuah segi empat tepat dan sebuah segi tiga.

Rajah 2.1

(a) Gariskan jawapan yang betul untuk melengkapkan pernyataan berikut. Luas
sesuatu objek ialah jumlah (ruang / permukaan] yang dilitupi oleh objek

tersebut. Unit S.I. bagi luas ialah (m2/ m3).

[2 markah]
6

(b) Hitung luas bagi :

(i) Segi empat

(ii) Segi tiga

 (2 Markah)

c) Seorang murid memetik sehelai daun di taman sekolah dan meletakkannya di atas
sehelai kertas graf seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 2.2.

Tandakan (/)pada petak yang diliputi sepenuhnya, separuh penuh atau lebih daripada
separuk penuh oleh daun tersebut dalam rajah di atas. Kemudian, anggarkan luas daun
tersebut.
Anggaran luas daun =__________________________________
[2 markah]

(d] Rajah 2.3 menunjukkan selonggok kertas A4.

Rajah 2.3

Terangkan bagaimana jisim sehelai kertas A4 ditentukan sekiranya jumlah kertas A4

tersebut ialah 500 helai.
 ______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
[2 markah]

5. Rajah 3.1 menunjukkan empat jenis bahans yang berbeza. Pepeajal P dan Q
mempunyai isipadu yang sama.

Jadual 1 menunjukkan ketumpatan bagi setiap bahan diatas.

Bahan-bahan tersebut kemudian dimasukkan kedalam sebuah silinder

penyukat. a) Lukis kedudukan bahan P, Q ,R dan S di dalam silinder penyukat
dibawah.

[2 markah]

b) Susun bahan tersebut mengikut ketumpatan yang semakin bertambah.

_________________________________________________________________
 [1 markah]

c) i) sebiji batu mempunyai jisim 33.6 g. hitung ketumpatannya, dalam g cm-3,jika isi
padu batu tersebut ialah 8 cm3

[2 markah]

ii) Batu tersebut kemudian dimasukkan ke dalam silinder penyukat yang berisi
cecair R dan S. Ramalkan pemerhatian anda.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

[1 markah]
iii) Berikan inferans bagi ramalan di 5 (c)(ii).
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
[1 markah]

d) Suatu objek T diikat besama-sama dengan batu di 5 ( c )(i) dengan menggunakan

benang. Kemudian, kedua-dua objek tersebut dimasukkan kedalam sebuah
silinder penyukat yang beisi air seperti yang ditunjukkan dalam rajah 3.2.

Sekiranya jisim objek T adalah 3 kali ganda kurang daripada batu tersebut,
berapakah ketumpatannya, dalam g cm-3.
 [2 markah]

10

BAB 2 : SEL SEBAGAI UNIT ASAS HIDUPAN

BAHAGIAN A

ARAHAN: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. A, B.C dan D. Pilih satu jawapan
terbaik bagi setiap soalan.

1 Semua organisma hidup terdiri daripada unit asas. Apakah unit asas bagi
organisma hidup?

A Sel
B Organ
C Tisu
D Sistem

2 Rajah di bawah menunjukkan struktur sel tumbuhan

Antara struktur berikut,yang manakah terdapat di dalam sel tumbuhan tetapi
tidak terdapat di dalam sel haiwan?

A P dan R
B R dan S
C S dan T
D Q dan R

3 Maklumat di bawah menunjukkan peringkat oganisasi sel.

Sel → Tisu → Organ → Z → Organisma

Apakah contoh bagi Z?

11

A Otak
B Jantung
C Plasma darah
D Peredaran darah

4 Antara yang berikut, yang manakah mikroorganisma unisel?

A Yis
B Hidra
C Mimosa
D Spirogira

5. Antara bahan berikut, yang manakah diperlukan untuk proses fotosintesis?

A Sap sel
B Selulosa
C Klorofil
D Kromosom

6 Apakah hasil respirasi sel?

A Karbon dioksida
B Oksigen dan air
C Karbon dioksida dan air
D Karbon dioksida, air dan tenaga.
7 Rajah di bawah menunjukkan sel otot manusia

Apakah fungsi bagi sel otot tersebut?

12

A Membenarkan pergerakan bahagian badan

B Membawa impuls keseluruh badan
C Melindungi organ badan
D Memusnahkan partikel asing dalam badan

8 Antara berikut yang manakah menerangkan proses fotosintesis dengan betul?

A Sentiasa berlaku
B Proses yang menyerap haba
C Berlaku dalam mitokondria
D Menguraikan glukosa

9 Rajah di bawah menunjukkan struktur K yang terdapat pada daun tumbuhan

Apakah fungsi struktur K?

A Membenarkan udara masuk dan keluar dari daun

B Mengandungi klorofil untuk menyerap cahaya matahari
C Melindungi permukaan daun
D Menyerap air dan melepaskan karbon dioksida
 10 Antara berikut, yang manakah berfungsi untuk mengurangkan kehilangan air,
membolehkan pertukaran gas dan penyerapan air serta nutrien.

A Sel epidermis
B Sel palisad
C Sel pengawal
D Sel rerambut akar

13

BAHAGIAN B

Arahan: Jawab semua soalan

1 a) Rajah di bawah menunjukkan sel tumbuhan. Lengkapkan kotak dengan

jawapan yang betul.

[ 2 markah ]

b) Tandakan ( ∕ ) pada pernyataan yang betul yang menunjukkan persamaan antara sel
tumbuhan dengan sel haiwan

( i ) Kedua-duanya mempunyai membran sel

( ii ) Kedua-duanya mempunyai bentuk tetap

( iii ) Kedua-duanya mempunyai nukleus yang mengawal atur semua aktiviti

( iv ) Kedua-duanya mempunyai vakuol

(2 markah)
 14

2 ( a ) Organisma A dan B terdiri daripada berjuta-juta sel. Lukis sel yang

membentuk Organisma A dan B.

(i) ( ii )

Organisma A Organisma B

[ 2 markah ]

( b ) Nyatakan dua perbezaan antara kedua-dua sel ini.

Sel organisma A Sel organisma B

(i) ( iii )

( ii ) ( iv )

[ 2 markah ]
 15

( c ) Isi tempat kosong dengan menggunakan perkataan yang diberi.

Fotosintesis Karbon dioksida Glukosa Respirasi sel

Tumbuhan hijau menghasilkan _________________________ dan oksigen untuk

ditukar kepada tenaga bagi mengekalkan proses hidup dan aktiviti semasa

____________________________

[ 2 markah ]

( d ) Tandakan ( ∕ ) pada penyataan yang betul.

( i ) Respirasi sel berlaku dalam mitokondria

( ii ) Fotosintesis menguraikan glukosa untuk

menghasilkan tenaga

( iii ) Fotosintesis berlaku sepanjang masa

( iv ) Respirasi sel merupakan proses yang

membebaskan tenaga

[ 2 markah ]

BAHAGIAN C

3 ( a ) Rajah di bawah menunjukkan dua jenis sel yang terdapat dalam badan manusia.

( i ) Apakah sel-sel yang ditunjukkan?

X : ______________________ Y : _______________________ [ 2

markah]
 16

( ii ) Dalam sistem yang manakah pada badan manusia sel-sel ini boleh ditemui?

__________________________________________________________

[ 1 markah ]

( b ) Nyatakan fungsi sel darah X dan Y.

X : ________________________ Y : __________________________ [2 markah ]

( c ) Rajah di bawah menunjukkan aras organisasi sel dalam badan manusia.

( i ) Lengkapkan aras organisasi sel di bawah.

SEL

TISU

SISTEM

ORGANISMA

[1 markah ]

17

( ii ) Mengapakah manusia adalah organisma yang kompleks?

 ___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
[ 2 markah ]

4. Persatuan Alam Sekitar telah mengadakan lawatan ke Zoo Negara. Dayana Bersama
sama temannya melihat pelbagai jenis haiwan yang terdapat di Zoo Negara. Mereka
mendapati proses respirasi sel dan fotosintesis saling melengkapi. Rajah di bawah
menunjukkan persekitaran di Zoo Negara.

( a ) Apakah maksud respirasi sel?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
[ 1 markah ]
( b ) Tulis persamaan perkataan bagi proses respirasi sel dan fotosintesis.
( i ) Proses respirasi sel
_______________________________________________________________

( ii ) Proses fotosintesis
________________________________________________________________
[ 2 markah ]

( c ) Berikan dua perbezaan antara proses respirasi sel dan fotosintesis.

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________ [ 2
markah ]

18

( d ) Pada minggu Sains dan Teknologi, Dayana ditugaskan untuk membentangkan isu
berkaitan aktiviti manusia yang telah menjejaskan proses fotosintesis dan membawa kepada
masalah alam sekitar. Berdasarkan rajah di bawah, huraikan isu tersebut.
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
[ 3 markah ]

( e ) Semasa kelas Sains, Dayana dan rakan-rakannya menjalankan satu eksperimen

untuk menguji kehadiran kanji pada daun, Rajah di bawah menunjukkan daun yang diambil
untuk eksperimen tersebut.

( i ) Tulis langkah-langkah yang perlu dilakukan oleh mereka dengan menggunakan

etanol dan iodin.

Langkah-langkah:
1 Masukkan sehelai daun ke dalam air yang mendidih.
19

2 ________________________________________________________________ 3

________________________________________________________________ 4

________________________________________________________________ [ 3
 markah ]

( ii ) Bagaimanakah anda mengetahui daun tersebut mengandungi kanji?

___________________________________________________________ [ 1 markah ]

BAB 3: KOORDINASI DAN GERAK BALAS

BAHAGIAN A
ARAHAN: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. A, B.C dan D. Pilih satu jawapan
terbaik bagi setiap soalan.

1. Antara yang berikut,yang manakah bukan kepentingan homeostasis kepada

manusia ?
A. Untuk mengawal pertukaran gas melalui sistem respirasi
B. Untuk mengawal kandungan bahan kumuh
C. Untuk mengawal keseimbangan tekanan osmosis darah
D. Untuk mengawal atur suhu badan pada aras normal

2. Antara yang berikut, yang manakah merupakan faktor fizikal yang terlibat dalam
homeostasis ?

A. Tekanan osmosis
B. Aras gula dalam darah
C. Perubahan suhu badan
D. Perubahan kandungan air dalam badan
20

3. Antara berikut, yang manakah betul tentang kawal atur suhu badan manusia ?
Suhu badan menurun Suhu badan meningkat

Bulu roma condong Bulu roma menegak

Metabolisme badan berkurang Metabolisme badan bertambah

Aktiviti otot rangka berkurang Aktiviti otot rangka bertambah

Salur darah mengecut Salur darah mengembang

A.
 B.
C.
D.

4. Rajah di bawah menunjukkan seorang budak perempuan menggigil kesejukan.

Antara yang berikut, yang manakah tidak akan meningkatkan suhu badan budak
perempuan itu ?

A. Memakai baju sejuk

B. Mematikan suis penghawa dingin
C. Menaikkan suhu penghawa dingin
D. Duduk di bawah kipas yang bergerak

5. Antara yang berikut, yang manakah boleh mengawal atur air dalam tumbuhan ?

A. Resapan
B. Transpirasi
C. Respirasi
D. Fotosintesis

6. Apakah yang akan berlaku kepada seekor cicak dalam persekitaran yang sejuk ?

A. Bergerak dengan pantas

B. Kadar metabolisme meningkat
C. Suhu badan menurun
D. Suhu badan meningkat
21

7. Berikut merupakan aktiviti lazim yang selalu dilakukan manusia ketika cuaca sejuk
untuk meningkatkan suhu badan. Pilih jawapan yang betul.

I Meminum air
 II Membaca buku
III Selimut badan
IV Gosok kedua-dua tangan

A. I dan II
B. II dan III
C. III dan IV
D. I dan IV

8. Selepas bersukan Imran berpeluh sehingga membasahi bajunya. Mengapakah ini

berlaku ?

A. Kelenjar peluh menghasilkan lebih banyak peluh ketika suhu badan meningkat
B. Air berlebihan perlu dikeluarkan daripada badan Imran
C. Salur darah Imran mengembang dan membebaskan lebih banyak haba
D. Imran minum banyak air sebelum bersukan

9. Rajah di bawah menunjukkan perubahan stoma daripada X ke Y.

Apakah punca perubahan tersebut ?

A. Peningkatan kelembapan persekitaran

B. Pengurangan kelembapan persekitaran
C. Peningkatan suhu persekitaran

22

D. Pengurangan suhu persekitaran

10. Haiwan yang manakah menghasilkan bendalir untuk mengekalkan homeostasis

terhadap peningkatan suhu persekitaran?

A.
 B.

C.

D.
BAHAGIAN B

1. Gariskan jawapan yang betul untuk pernyataan yang berikut.

a. Organ utama yang mengawal semua proses dalam badan manusia ialah ( otak ,
ginjal ).

b. Sistem yang telibat dalam kawal atur kandungan air ialah sistem ( pencernaan ,
perkumuhan ).

c. ( Kucing , Arnab ) menjilat bulu di badan supaya suhu badannya berkurangan

semasa cuaca panas.

d. ( Cicak , Siput ) menghasilkan bendalir dan mencari tempat lembap bagi

mengurangkan kehilangan air.

e. Anjing menjelirkan lidah supaya suhu badannya ( berkurang , bertambah ).

f. Pokok keembung mengawal atur kandungan air di dalamnya melalui proses (

fotosintesis , transpirasi ).
(6 markah)

23

2. a) Isi tempat kosong dengan jawapan yang betul.

i) Transpirasi ialah proses kehilangan air daripada tumbuhan dalam bentuk ke

persekitaran melalui .

ii) Transpirasi membantu tumbuhan

.
 (2 markah)
b) Padankan setiap rajah stoma di bawah dengan suhu persekitaranyang betul.
Pada hari panas
Stoma

Pada hari hujan

Pada hari sejuk dan lembap

Suhu Persekitaran

(2 markah)

3. Nyatakan sama ada penyataan berikut BENAR atau PALSU.

a) Homeostasis mengekalkan keseimbangan persekitaran
dalam badan.

b) Homeostasis dikawal oleh sistem saraf dan hormon.

c) Kandungan air dalam badan dikawal atur melalui

kehilangan air secara perpeluhan sahaja.

d) Suhu badan dikawal oleh system perkumuhan dan

system endokrin.

(4 markah)
24

4. Padankan organ berikut dengan fungsinya dalam homeostasis.

c) Ginjal
Organ

a) Kulit

Fu
b) Peparu
(i) Mengawal atur paras o
 (ii) Mengawal atur jumlah air dalam badan manusia. (iii) Mengawal atur suhu

(3 markah)

5. a) Bagaimanakah tumbuhan mengurangkan kehilangan air?

Tandakan ( v ) bagi penyataan yang betul dan ( X ) bagi penyataan yang salah.
i) Permukaan daun mempunyai satu lapisan lilin

ii) Permukaan daun yang lebih besar

iii) Pengawalan saiz stoma oleh sel-sel pengawal

iv) Tumbuhan menggulungkan daunnya

v) Bilangan stoma yang lebih banyak dipermukaan atas daun

(5 markah)
b) Cadangkan satu lagi cara tumbuhan dapat mencegah kehilangan air semasa
kemarau panjang.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

(1 markah)

c) Apakah kepentingan kejadian di (b) ?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

(1 markah)

25

d) Seorang saintis berjaya menghasilkan jenis padi baharu yang tahan kemarau.
Pada pendapat anda apakah kepentingan hasil ciptaan ini.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
 (2 markah)

6. Rajah di bawah menunjukkan sesekor ular.

a) i) Bagaimanakah ular mengekalkan homeostasis terhadap peningkatan suhu

persekitaran ?

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

(2 markah)
ii) Namakan satu contoh haiwan lain yang menjalankan homeostasis seperti ular.

___________________________________________________________________
(1 markah)
iii) Apakah yang akan berlaku sekiranya ular tidak dapat mengekalkan homeostasis
?

__________________________________________________________________ (1
markah)

26

b) Semasa membersihkan kebun sayur, Zahari telah menjumpai seekor siput babi di
celah-celah rumput seperti dalam rajah di bawah.
 Terangkan bagaimana siput berkenaan mengekalkan homeostasis terhadap
peningkatan suhu persekitaran.

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

(2 markah)

7. a) Rajah di bawah menunjukkan dua keadaan persekitaran yang berbeza, P dan Q.

PQ

Berdasarkan rajah, nyatakan keadaan suhu badan manusia apabila berada di dalam
keadaan
i) P

-------------------------------
ii) Q
___________________ (2 markah)

27

b) Apakah yang akan berlaku terhadap badan manusia selepas berjoging?

Mengapa ?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2 markah)
c) Mengapakah muka kita kelihatan merah selepas melakukan senaman
kecergasan dan kelihatan pucat apabila berasa sejuk ?

_________________________________________________________________
 ________________________________________________________________ (3
markah)

BAHAGIAN C

1. (a) Graf di bawah menunjukkan kesan perubahan suhu persekitaran terhadap suhu
badan manusia dan cicak.

Mengapakah sifat suhu badan manusia yang ditunjukkan oleh graf di atas penting
untuk kemandirian manusia

___________________________________________________________________
__________________________________________________________________

(2 markah)

28

b) Rajah di bawah menunjukkan jantung di dalam badan manusia.

Pada pendapat anda, apakah sistem badan yang terlibat yang menyebabkan kadar
 degupan jantung bertambah apabila anda berlari menaiki dan menuruni tangga?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

(2 markah)

(c) Foto di bawah menunjukkan tumbuhan di gurun.

Terangkan penyesuaian tumbuhan di gurun untuk mengurangkan proses transpirasi.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

(2 markah)

2. Carta bar di bawah menunjukkan isi padu air yang hilang daripada badan melalui
beberapa proses.

29

Isipadu air yang hilang ( cm3) kencing

1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
pembuangan air
perpeluhan pernafasan penyahtinjaan Proses2

a) Tentukan isi padu air yang hilang melalui perpeluhan.

________________________________________________________________
 (1markah
)

b) Pada hari yang panas, isi padu peluh yang terhasil adalah lebih daripada isipadu
yang dinyatakan di (a). Terangkan.
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
(2 markah)
c) Nyatakan keadaan air kencing apabila anda tidak minum air yang banyak selepas
bersenam. Jelaskan
________________________________________________________________
(1
markah)

30

BAB 4: PEMBIAKAN

BAHAGIAN A
ARAHAN: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. A, B.C dan D. Pilih satu jawapan
terbaik bagi setiap soalan.

1. Manakah antara berikut merupakan ciri – ciri pembiakan aseks?

A. Tiada variasi genetik dan anak seiras dengan induk

B. Melibatkan dua induk.
C. Persenyawaan gamet untuk membentuk zigot
D. Melibatkan gamet jantan dan gamet betina

2. Rajah 1 di bawah menunjukkan sejenis kaedah pembiakan

 Rajah 1
Antara berikut, organisma yang manakah menjalani kaedah pembiakan yang sama
seperti dalam rajah di atas?

A. Spirogira
B. Amoeba
C. Kulat
D. Euglena

Rajah 2

31

3. Rajah 2 di atas menunjukkan sistem pembiakan lelaki, Antara bahagian A, B, C dan D,

yang manakah akan menghasilkan sperma?

4. Rajah 3 di bawah menunjukkan kitar haid seorang wanita

Rajah 3

Pada fasa yang manakah kehamilan akan berlaku?

 A. M C. K
B. J D. L

5. Mengapakah bayi yang baru lahir tidak memerlukan air dan makanan tambahan selain
daripada susu ibu sehingga usia enam bulan?

A. Susu ibu mengandungi antibody yang membuat badan bayi sihat dan tidak
memerlukan makanan tambahan
B. Susu ibu mengandungi air dan nutrient yang mengcukupi untuk pertumbuhan
bayi selama enam bulan
C. Bayi mendapat makanan daripada plasenta
D. Bayi mempunyai minuman dan makanan simpanan semasa dalam kandungan

6. Bagaimanakah sains dan teknologi dapat mengatasi masalah kemandulan?

I. Persenyawaan In vitro
II. Ligasi
III. Rawatan hormon
IV. Vasektomi

32

A. I dan II
B. I dan III
C. II dan III
D. III dan IV

7. Mengapakah kehamilan tidak berlaku walaupun persenyawaan telah berlaku?

A. Zigot mula membahagi secara berulang kali apabila bergerak ke tiub fallopio
B. Hanya satu sperma boleh menembusi ozum semasa persenyawaan. C.
Embrio perlu melepasi dinding uterus yang menebal.
D. Embrio tidak mampu menempel dengan kuat pada dinding uterus.

8. Rajah 4 menunjukkan struktur biji benih.

 Rajah 4

Apakah fungsi Y?

A. Melindungi biji benih

B. Membenarkan pengaliran air dan udara
C. Berkembang menjadi pucuk
D. Berkembang menjadi akar

Soalan 9 dan 10

Rohana membelah sekuntum bunga daripada sejenis tumbuhan yang dijumpainya di suatu
kawasan. Dia membuat lakaran struktur bunga itu seperti dalam rajah 5 di bawah.

33

Rajah 5

9. Apakah bahagian yang berlabel X?

A. Stigma
B. Ovari
C. Stil
D. Sepal

10.Antara berikut, yang manakah kemungkinan tumbuhan yang dijumpai oleh Rohana itu?
 A. Pokok betik
B. Pokok bunga raya
C. Pokok bunga mawar
D. Pokok padi

BAHAGIAN B

1. Proses persenyawaan ialah percantuman antara nukleus ___________dengan

nukleus_____________

2. Persenyawaan berlaku di ___________________dalam sistem pembiakan

perempuan.

3. Hasil persenyawaan antara sperma dan ovum akan membentuk_______________

4. Proses pelekatan embrio pada dinding uteras dipanggil______________________

5. Fetus disambungkan kepada plasenta melalui ________________________ 6.

Lengkapkan peta alir tentang proses persenyawaan yang berlaku di dalam tiub

Falopio.

+ 34

7. Lengkapkan urutan berikut tentang perkembangan zigot sepanjang kehamilan.

Bayi

8. Nyatakan 2 bahan yang disalurkan melalui tali pusat dari plasenta ke fetus.

i)_______________________________________________________________

ii)______________________________________________________________

9. Nyatakan fungsi plasenta kepada fetus.

___________________________________________________________________
 (12 markah)

Isi tempat kosong dengan jawapan yang betul.

1. a) Padankan setiap nutrien berikut dengan fungsinya yang betul.

NUTRIEN
a) Untuk perkem
i) Karbohidrat yang norma

b) Untuk memen
ii) Protein
c) Untuk pertum
iii) Ferum
baharu dala

iv) Asid folik d) Untuk pembe

mengelakka

(4 markah)

35

b) Padankan cara untuk mengatasi kemandulan dengan penerangannya.

Untuk meningkatkan penghasilan

Pembedahan
sperma atau ovum

Rawatan hormon Persenyawaan sperma dan ovum dilakukan di luar badan

dan embrio
terhasil dimasukkan ke dalam uterus
perempuan

Mengatasi tiub Falopio atau duktus

Persenyawaan in vitro
sperma tersumbat

(3 markah)
c. Kaedah pencegahan kehamilan

Vasektomi Ligasi pil pencegah kehamilan

i) ii) iii)

2. Pendebungaan

a) Namakan jenis pendebungaan rajah di bawah dan lengkapkan penerangannya

36

i) ii)

iii) Bunga yang _________ atau bunga i) Bunga dari pokok yang
yang berlainan pada pokok yang _____________ tetapi dari spesies yang
________. _________.

(2 markah)

b) kelebihan pendebungaan kacuk

Bermutu Bervarieti daya tahan

 ▪ Pendebungaan kacuk menghasilkan tumbuhan baru yang lebih ________________

▪ Mempunyai ___________________ yang lebih tinggi terhadap perosak dan

penyakit.

▪ Biji benih yang dihasilkan lebih sihat dan _____________

(3 markah)

c. Proses persenyawaan dalam tumbuhan

Lengkapkan proses persenyawaan dalam tumbuhan dengan menggunakan perkataan di

bawah

Ovari Zigot Tiub debunga Gamet Jantan Ovul Butir debunga

i) __________________ jatuh ke atas sigma

ii) __________________ tumbuh ke arah __________ membawa gamet jantan. iii) Selepas tiub

debunga menembusi _______, gamet jantan bercantum dengan gamet betina

untuk membentuk _________ disediakan

(3 markah)
Jawab semua soalan dalam ruangan yang

37

4. Rajah di bawah menunjukkan sistem pembiakan lelaki.

Q S

Rajah 1

a) Tuliskan huruf yang mewakili struktur-struktur pembiakan lelaki pada Rajah 1 di

dalam petak dibawah.
i) Testis Duktus sperma

ii ) Zakar

(2 markah)
iii ) i v) Kelenjar prostat

b) Padankan organ pembiakan berikut dengan fungsinya yang betul.

Memindahkan sperma ke dalam faraj perempuan

Kelenjar prostat semasa persetubuhan

Duktus sperma
Mengangkut sperma dari testis ke uretra

Zakar

(3 markah)

Menghasilkan bendalir yang melindungi sperma

38

c) Nyatakan BETUL atau SALAH bagi penyataan berikut di dalam petak di bawah.

Skrotum berfungsi memegang dan melindungi testis

Uretra menyalurkan air kencing sahaja keluar dari badan

(2markah)

5. Rajah di bawah menunjukkan perkembangan fetus di dalam uterus

U V
Rajah 2 fetus

a) Berdasarkan Rajah 2 di atas, lengkapkan jadual di bawah.

Struktur Fungsi

(2 markah)

b) Lengkapkan peta alir di bawah untuk menunjukkan struktur yang terlibat bagi
pergerakan fetus semasa kelahiran bayi.

39

Uterus Faraj

(2 markah) c) Apakah 2 bahan yang bergerak melalui struktur U ke fetus ?

i)____________________________________

ii)___________________________________
(2 markah)
d) Lengkapkan urutan di bawah tentang perkembangan zigot .

Zigot
Bayi(2markah)

BAHAGIAN C
6. Rajah di bawah menunjukkan kitar haid bagi seseorang wanita dalam tempoh 28

hari.

(a) Sekiranya proses pengeluaran haid seseorang wanita itu bermula pada hari pertama,
nyatakan hari…….
(i) Berlakunya proses pengovulan.

( 1 markah)
40

(ii) Lapisan uterus dibaikpulih semula kepada lapisan tebal yang bersalur darah.

( 1 markah)

(iii) Berlakunya pengeluaran haid

 (1 markah)

(b) Berdasarkan jawapan anda di (a), hari yang manakah dianggap sebagai fasa subur ?

( 1 markah)

(c) Berdasarkan jawapan anda di (a) dan (b), susunkan kejadian kitar haid yang berikut
untuk menunjukkan urutan kitar pengeluaran haid yang betul.

1. Sel ovum dibebaskan.

2. Dinding sel meluluh

3. Dinding uterus menebal

4. Berlakunya pengeluaran haid.

(2 markah)

41

7. Rajah menunjukkan sejenis pendebungaan.

 (a) (i) Namakan struktur yang menerima butir debunga.

(1 markah) (ii) Kenalpasti jenis pendebungaan di atas.

(1 markah)

(b) Encik Rusyaidi mengusahakan penanaman jagung di kebunnya. Pada pendapat anda,
apakah agen pendebungaan yang sesuai digunakan untuk memindahkan butir drbunga
tersebut ? Terangkan bagaimana proses pendebungaan ini berlaku.

(2 markah)

(c) Encik Rusyaidi merancang untuk menanam jagung variety baharu di kebunnya. Jadual
1di bawah menunjukkan kriteria bagi dua jenis jagung.
42

Kriteria Varieti 1 Varieti 2

Kutipan pertama Setahun Setengah tahun

selepas ditanam

Purata jisim buah (g) 350 250

Rasa Kurang manis Manis

 (i) Berdasarkan jadual di atas, varieti jagung yang manakah sesuai ditanam di
kebun Encik Rusyaidi?

( 2 markah)

(ii) Jika Encik Rusyaidi memilih untuk menanam jagung variety K, apakah langkah
yang perlu diambil untuk meningkatkan kualiti jagung K? Berikan sebab anda.

( 2 markah)

43

BAB 5 : JIRIM

BAHAGIAN A

ARAHAN: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. A, B.C dan D. Pilih satu jawapan
terbaik bagi setiap soalan.

1. Antara yang berikut, yang manakah adalah jirim?

A Udara
 B Cahaya
C Emosi
D Gelombang radio

2 . Rajah di bawah menunjukkan seorang murid sedang meniup belon untuk menunjukkan
sifat - sifat udara.

Antara sifat udara berikut, yang manakah digunakan untuk menunjukkan bahawa udara

ialah suatu contoh jirim?

A Udara adalah suatu gas

B Udara mempunyai jisim
C Udara mengembang
D Udara memenuhi ruang

3. Maklumat di bawah adalah tentang bahan P.

Zarah-zarah bahan P sangat berjauhan antara satu sama lain.

Apakah yang mewakili bahan P?

44

A Ais
B Alkohol
C Minyak masak
D Karbon dioksida

4. Rajah di bawah menunjukkan susunan zarah-zarah dalam bahan Q.

Antara yang berikut, yang manakah mungkin bahan Q?

A Batu
B Oksigen
C Hidrogen
D Jus oren

5. Antara pernyataan berikut, yang manakah betul tentang zarah-zarah cecair?

A Sukar dimampatkan
B Bergerak secara rawak
C Tiada ruang di antara zarah-zarah
D Bergetar pada kedudukan yang tetap

6. Rajah di bawah menunjukkan susunan zarah dalam bahan P dan Q.

45

Antara pernyataan berikut, yang manakah betul?

A Bahan Q boleh dimampatkan

B Ruang di antara zarah-zarah P adalah kecil
C Isi padu bahan Q adalah mengikut bekasnya
D Zarah-zarah P bergerak secara rawak dan berlanggar antara satu sama
lain

7. Jadual dibawah menunjukkan jisim dan isi padu bagi empat bahan cecair.

Bahan Jisim (g) Isi padu (cm3)

P 67.7 5
Q 21.6 10
R 154.4 8
 S 31.3 25

Bahan manakah yang akan kekal di lapisan atas P?

A Q dan R
B Q dan S
C R dan S
D R sahaja

8. Susunan zarah-zarah manakah yang menunjulckan haba diserap semasa perubahan

keadaan jirim?

46

C D

9. Rajah di bawah menuniukkan tiga besen dengan keadaan fizikal jirim yang berlainan. P,
Q dan R adalah proses perubahan yang terlibat.
Apakah proses P, Q dan R

PQR
A Pendidihan Pembekuan Peleburan
B Pembekuan Pendidihan Peleburan
C Pendidihan Peleburan Pembekuan
D Peleburan Pendidihan Pembekuan

10. Rajah 2 menunjukkan jirim dalam keadaan X berubah kepada keadaan Y apabila
haba dibebaskan. Antara pernyataan berikut, yang manakah benar.

47

A Tenagak inetik zara h-zarah berkurangan

B Jarak di antara zarah-zarah menjadi lebih jauh

C Zarah-zarah mengikut bentuk bekas

D Saiz zarah-zarah bertambah

BAHAGIAN B

a. Berikan lima contoh jirim yang berada di sekeliling anda.

___________________________________________________________________

b. Apakah dua sifat jirim?

___________________________________________________________________
 c. Adakah semua hidupan ialah jirim? Terangkan pendapat anda.
___________________________________________________________________

d. Sarah menelangkupkan sebuah bikar kosong ke dalam sebuah besen berisi

air. Sarah mendapati bahawa air tidak dapat memasuki bikar sepenuhnya.
Apakah kesimpulan yang dapat dibuat daripada pemerhatian Sarah?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

48

e. Nyatakan perbezaan antara sifat fizik dengan sifat kimia jirim.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

2. Isikan tempat kosong dengan yang sesuai.

Seni cecair haba pemejalwapan Diskret stim elektron meningkat

Mata kasar Menurun pembekuan Air cecair berlanggar pendidihan

Jisi perlahan suhu tenaga kinetik perlahan haba Resapan pepejal

m

a. Jirim terdiri daripada zarah-zarah yang ____________. Zarah-zarah ini amat kecil
sehinggakan tidak dapat dilihat dengan pandangan ___________________mahupun
menerusi mikroskop cahaya. Zarah-zarah tersebut hanya boleh dilihat menerusi
mikroskop _______________.
b. Teori kinetik jirim menyatakan bahawa jirim terdiri daripada zarah-zarah halus yang
____________ dan sentiasa bergerak pada semua arah.

c. i. Zarah-zarah jirim sentiasa _____________________ antara satu sama lain.

ii. Apabila tenaga ____________ dibekalkan kepada sesuatu jirim, zarah akan bergerak
lebih laju.

iii. Sebaliknya, zarah bergerak lebih ___________ apabila disejukkan.

iv. Jirim wujud dalam tiga keadaan yang berlainan, iaitu ____________ cecair dan gas.

d. I _________merupakan satu-satunya bahan di muka bumi ini yang wujud secara

semula jadi dalam ketiga-tiga keadaan.

ii. air wujud dalam keadaan __________pada suhu bilik. Apabila disejukkan, air
berubah menjadi ais.

iii. Air yang dipanaskan pada suhu 100°C pula akan berubah menjadi____________.

e. i. ___________ialah proses pergerakan zarah-zarah jirim dari kawasan yang

berkepekatan tinggi ke kawasan yang berkepekatan rendah

49

ii. Kadar resapan zarah dalam gas adalah paling tinggi berbanding __________dan
pepejal

f. Jirim boleh berubah dari satu keadaan ke keadaan fizikal yang lain apabila tenaga
haba diserap atau dibebaskan

i. apabila sesuatu cecair itu disejukkan, cecair itu akan membebaskan____________.

Zarah-zarah kehilangan tenaga kinetik dan bergerak lebih__________. Zarah-zarah
menarik antara satu sama lain dan bertukar menjadi pepejal. Cecair dikatakan
mengalami proses _____________________

ii. Apabila bahan pepejal dipanaskan, bahan tersebut akan berubah menjadi cecair dan
akhirnya menjadi gas melalui proses _________________.
 Iii Sesetengah bahan pula akan berubah terus daripada pepejal menjadi gas. Proses ini
disebut sebagai _____________. Semasa proses pemejalwapan, tenaga kinetik
zarah zarah bertambah apabila zarah menyerap haba sehingga boleh bertukar
secara langsung daripada pepejal menjadi gas.

g. i. Apabila sesuatu bahan dipanaskan, suhu akan___________ dan apabila sesuatu

bahan disejukkan, suhu akan_______________.

ii. _____________tidak akan berubah ketika mencapai takat beku, takat lebur dan takat
didih .
Keadaan ini berlaku kerana ___________ zarah-zarah tidak bertambah; haba diserap
atau dibebaskan untuk memastikan daya tarikan antara zarah-zarah diatasi atau
dibentuk.

iii. Semasa perubahan fizikal ini berlaku, ___________juga kekal tidak berubah kerana
kuantiti zarah-zarah tidak berubah apabila dipanaskan atau disejukkan

3. (a) Tandakan (/) bagi pernyataan yang betul tentang jirim.

(i) Gas bukan jirim kerana tidak boleh memenuhi ruang.

(ii) Cahaya matahari merupakan bukan jirim.

(iii) Pengaratan merupakan sifat fizik jirim.

(iv) Sifat kimia jirim menunjukkan tindak balas sesuatu

bahan itu berubah menjadi bahan yang berbeza.

( 2 markah )

50

(b) Bulatkan mana-mana dua jawapan bagi M, N, O atau P, untuk menunjukkan jirim.

( 2 markah ) c). Rajah di bawah menunjukkan kedudukan gabus dan bongkah zink di

dalam air.
.

Tandakan (/) bagi pernyataan yang betul dan ( X) bagi pernyataan yang salah.
(a) Gabus kurang tumpat daripada air.

(b) Bongkah zink lebih tumpat daripada air.

(c) Air lebih tumpat daripada bongkah zink tetapi kurang tumpat
daripada gabus.

(d) Gabus lebih tumpat daripada bongkah zink.

( 4 markah )

51

BAHAGIAN C
4. Rajah berikut menunjukkan perubahan keadaan jirim terhadap sejenis bahan.

i. Namakan proses X dan proses Y.

X : ____________________________________________ Y :
 ____________________________________________ ( 2 markah )

ii. Terangkan kesan haba dalam proses Y.

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________ ( 2 markah )

iii. Bagaimana proses Y dapat di perlahankan ? Jelaskan.

______________________________________________________________

______________________________________________________________
.

( 2 markah )

iv. Lukis susunan zarah-zarah jirim di K dan L.

( 2 markah)
52

v) Rajah di bawah menunjukkan sebiji belon. Cadangkan dua cara untuk

membesarkan

belon itu tanpa membuka ikatannya.

_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________

Cadangan :
[2 markah]

5. (a) Rajah di bawah menunjukkan susunan zarah dalam tiga keadaan jirim.

(i) Namakan proses D. _____________________________

( 1 markah )

(ii) Proses yang manakah melibatkan penyerapan haba? Berikan alasan.

________________________________________________________________
________________________________________________________________ ( 2
markah )

53

Rajah 11.2 menunjukkan sususan radas

untuk menentukan takat lebur bahan Y
yang dijalankan sekumpulan murid.

b. Murid-murid itu mengukur suhu bahan Y bagi setiap 30 saat bermula daripada 60°C

hingga suhu mencecah 90°C dan semua perubahan direkodkan. i. Apakah fungsi kasa

dawai?
 ________________________________________________________________ ( 1

markah )

ii. Takat lebur bahan Y ialah 80°C dan takat didih ialah 120°C. Lukis susunan zarah
pada suhu yang berikut.

120 ⁰ C
80 ⁰C

( 2 markah )

54

iii. Jisim bahan Y di awal penyiasatan ialah 3 g. Berapakah jisim bahan Y pada suhu
80 ⁰ C ? Jelaskan .
______________________________________________________________
______________________________________________________________

[2 markah )

c. Resapan boleh berlaku dalam cecair dan gas. Namun, resapan dalam gas adalah
lebih cepat berbanding dengan cecair. Terangkan.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________

[3 markah

BAB 6 : UDARA

BAHAGIAN A

Arahan: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. A, B, C dan D. Pilih satu jawapan
terbaik bagi setiap soalan.
1. Antara yang berikut, yangmanakah mewakili unsur?

55

2. Rajah 1 menunjukkan struktur suatu atom.

Antara zarah subatom yang berlabel A, B, Cdan D, yang manakah ialah neutron?

3. Antara yang berikut, yang manakah merupakan sebatian?

I Air
II Udara
III Petroleum
IV Natrium klorida

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D II dan IV
4. Rajah di bawah rnenunjukkan kedudukan empat unsur dalam Jadual Berkala.

Antara unsur berikut, yang manakah adalah logam?

AP BQ

CR DS

5. Mengapakah udara adalah campuran dan bukan sebatian?

56

A Suhu udara berubah-ubah.

B Komponen udara terikat secara kimia antara satu dengan yang lain.
C Komponen udara boleh diasingkan dengan mudah.
D Komponen udara bergantung pada suhu sekeliling.

6. Rajah di bawah menunjukkan radas yang digunakan untuk mengasingkan komponen

komponen suatu campuran.

Antara campuran berikut, yang manakah boleh diasingkan dengan menggunakan

radas ini?

A Minyak dan air

B Tanah dan air
C Garam dan air
D Sulfur dan air
7. Antara kaedah berikut, yang manakah boleh digunakan untuk mengasingkan campuran
tepung dengan batu?

A Penurasan
B Penyulingan
C Pemejalwapan
D Penapisan

57

8. Antara yang berikut, yang manakah struktur atom neutral?

9. Antara yang berikut, yang manakah molekul?

A. I dan II sahaja C. II dan III

sahaja

B. I dan III D. I,IIdanIII

sahaja

10. Rajah di bawah menunjukkan sebahagian daripada Jadual Berkala.

Unsur manakah yang dikenal pasti sebagai
logam?
A R dan V C T dan U

B S dan V D V dan U

58

11. Maklumat di bawah menunjukkan sifat-sifat bagi unsur L.

• Konduktor haba yang lemah
• Pudar
• Rapuh

Dalam kumpulan manakah unsur L berada dalam Jadual Berkala?

A Kumpulan 1
B Kumpulan 2
C Kumpulan 17
D Unsur peralihan

12. Senarai yang berikut menunjukkan empat unsur yang berbeza.

Sulfur Ferum Emas Hidrogen

Pengelasan manakah yang betul?

Bukan logam

A Sulfur, emas Ferum, hidrogen

B Ferum, emas Sulfur, hidrogen

 C Sulfur, ferum Emas, hidrogen

D Ferum, hidrogen Sulfur, emas

59

BAHAGIAN B

Pilih jawapan yang betul.

1. Semua jirim terdiri daripada (atom, molekul). (Atom, Molekul) merupakan gabungan
sekumpulan (atom, molekul).

2. Atom terbina daripada zarah-zarah __________ , iaitu _______________, ___________

dan _________________
3. Nyatakan zarah-zarah subatom.

4. Tentukan jenis bahan di bawah (unsur, sebatian atau campuran).

(a)

(b)
 (i) Air laut : _______________ (iii) Udara : ________________ (iv)

ii) Besi : _________________ Merkuri : _________________ (v)

(iii) Air : __________________ Garam : _________________

60

5. Tandakan ( ✓ ) jenis unsur berdasarkan cirinya.

Ciri-ciri Logam Bukan
logam

(a) Takat lebur rendah

(b) Permukaan berkilat

(c) Ketegangan permukaan

rendah

(d) Boleh ditempa

(e) Mulur

(f) Konduktor haba yang lemah

(g) Ketumpatan tinggi

(h) Mengkonduksi elektrik

6. Lengkapkan persamaan perkataan di bawah.

Magnesium + oksigen → _________________________________

7. Sebatian seperti natrium klorida dapat dipisahkan kepada unsur-unsurnya melalui

_________________

8. (a) Perubahan ________________ ialah perubahan yang tidak melibatkan

pembentukan bahan baharu.

(b) Perubahan ________________ ialah perubahan yang melibatkan pembentukan

bahan baharu.
9. (a) Lengkapkan ruang dalam Jadual Berkala yang berikut.
Gas adi Logam Halogen Kumpulan Bukan Unsur Nombor
logam peralihan proton

61

R ________________ Semi-metal S

10. Lengkapkan jadual di bawah dengan kaedah atau alat yang digunakan untuk
pengasingan bahan-bahan dalam suatu campuran

Kaedah Campuran

Serbuk besi dan pasir

Petrol dan air

Tanah dan air

Serangga dan tepung

Air dan alcohol

Serbuk kapur dan air

Pewarna-pewarna dalam makanan

(7 markah)

BAHAGIAN C

1. Paku besi dan tali nilon adalah jirim.

paku besi
tali nilon
 62

(a) Apakah yang berlaku apabila kedua-dua bahan di atas dipanaskan? Berikan alasan.

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

(2 markah)

b (i) Logam aluminium digunakan untuk membuat tin minuman secara besar-besaran.

Terangkan ciri pada aluminium yang membolehkannya digunakan untuk tujuan ini.

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

(2 markah)

(ii) Foto di bawah menunjukkan perlombongan bauksit untuk memperoleh aluminium.

Sumber aluminium di Bumi adalah

terhad. Jika aluminium digunakan dengan cara yang tidak terkawal, kita akan
menghabiskan sumbernya. Cadangkan cara untuk mengurangkan risiko kehabisan
sumber aluminium di Bumi.
_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

(2 markah)

63
2. Ahmad menjalankan eksperimen untuk menyiasat kekonduksian haba bahan seperti yang
ditunjukkan dalam susunan radas dalam rajah di bawah. Ahmad memanaskan rod kuprum
dan rod kaca secara serentak.

(a) Masa yang diambil untuk paku tekan jatuh dicatat dalam jadual di bawah. Tuliskan3
minit atau7 minit bagi masa yang diambil oleh paku tekan untuk jatuh dalam petak yang
disediakan pada rajah.

Masa yang diambil (min)

(b) Berikan penerangan bagi jawapan anda di 2(a).
3

7
(2 markah)

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

(2 markah)

(c) Tuliskan Benar atau Palsu untuk menunjukkan ciri-ciri lain kuprum dan kaca.
(i) Kaca boleh ditempa manakala kuprum tidak boleh

(ii) Kuprum mempunyai kekuatan regangan yang tinggi

manakala kaca mempunyai kekuatan regangan yang rendah

(2 markah)

64
BAB 7: UDARA

BAHAGIAN A

Arahan: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. A, B, C dan D. Pilih satu jawapan
terbaik bagi setiap soalan.

1. Antara proses berikut, yang manakah membebaskan gas oksigen ?

A. Respirasi
B. Pembakaran
C. Pengaratan
D. Fotosintesis

2. Fenomena yang manakah menyebebkan peningkatan suhu dunia ?

A. Hujan asid
B. Penipisan lapisan ozon
C. Jerebu
D. Kesan rumah hijau

3. Gas yang manakah menyebabkan pemanasan global ?

A. Sulfur dioksida
B. Carbon monoksida
C. Carbon dioksida
D. Nitrogen dioksida

4. Proses yang manakah membebaskan karbon dioksida dalam kitar karbon ?

A. Transpirasi
B. Respirasi
C. Fotosintesis
D. Kodensasi

5. Antara bahan api atau punca kebakaran yang berikut, yang manakah tergolong
dalam kelas kebakaran A ?
A. Natrium
B. Plastik
C. Petrol
D. Gas metana
65
6. Apakah bahan-bahan yang digunakan untuk membina selimut kebakaran ?
A. Dua lapisan gentian kaca
B. Beberapa lapisan bulu biri-biri
C. Kain kapas yang disulam tebal
D. Plastik tebal yang diperbuat daripada polimer.

7. Antara yang berikut, yang manakah merupakan cara yang paling baik untuk
mengurangkan kesan rumah hijau ?
I. Menanam lebih banyak pokok
II. Menggunakan kenderaan awam
III. Menggunakan produk bebas CFC
IV. Mengitar semula hasil buatan kayu

A. I & II
B. III & IV
C. II & IV
D. I & IV

8. Apakah kebaikan alat pemadam api jenis serbuk kering ?

A. Boleh memadamkan semua jenis kebakaran
B. Boleh memadam kebakaran yang disebabkan elektrik
C. Boleh memadamkan kebakaran yang disebabkan bahan pepejal
D. Boleh memadamkan kebakaran yang disebabkan cecair

9. Mengapakah hujan asid yang terhasil dari pengeluaran gas rumah hijau berbahaya ?
A. Memusnahkan tumbuhan dan mengakis bangunan konkrit
B. Memusnahkan habitat organisma tertentu
C. Membunah hidupan akuatik
D. Menyebabkan banjir

10. Gas rumah hijau merupakan factor utama pemansan global.Mengapakah kenderaan
tersebut membebaskan gas rumah hijau ?
A. Menggunakan air sebagai bahan api
B. Menggunakan tenaga boleh baharu

66

C. Menggunakan bahan api fosil

D. Menggunakan elektrik untuk bergerak
BAHAGIAN B

(5 markah) 3. .Lengkapkan jadual di bawah dengan gas-gas

berdasarkan kegunaannya.

Gas Kegunaan

(a) Digunakan untuk membuat baja dan sebagai agen penyejuk.

(b) Diisi di dalam alat pemadam api, menaikkan adunan roti dan
kek dan terdapat dalam minuman berkarbonat.

(c) Diisi dalam tangki oksigen untuk penyelam laut dan

untuk pembakaran bahan api roket.

(d) Diisi dalam belon kaji cuaca dan mentol elektrik.

(4 markah)

4. Kitar ___________ mengekalkan kandungan gas karbon dioksida dalam udara. 5.

Kitar ___________ mengekalkan kandungan gas oksigen dalam udara.

67

6.

a. Kandungan ______________
dalam atmosfera meningkat menyebabkan

____________________.

b. _________________ yang terperangkap di bumi

menyebabkan ____________________

mengakibatkan ais di Kawasan kutub

_________________.

c. Aras air laut _________________ dan dataran

rendah di tepi pantai ___________air.

(3 markah)
7. __________________ adalah satu proses pengabungan bahan Bersama oksigen
secara kimia. Proses ini menghasilkan _______________ dan ________________.

8. Pembakaran hanya akan berlaku dengan kehadiran _____________, ____________ dan

_________________.

9. Jika oksigen, bahan api atau haba _________________, kebakaran tidak akan

berlaku. Prinsip tersebut digunakan untuk ____________ api kebakaran. 10.

________________________ adalah penambahan bahan cemar ke udara yang

mendatangkan kesan negative kepada alam sekitar.

(9 markah)

11. Nyatakan bahan pencemar udara berdasarkan fenomena yang berlaku.

Fenomena Kesan

a. Hujan asid

b. Kesan Rumah Hijau

c. Penipisan lapisan ozon

(3 markah)

68

12. _______________________boleh menyebabkan keracunan darah dan kerosakan

otak.

13. Sumber utama sulfur dioksida dan nitrogen dioksida adalah pembakaran
________________.

14. Cara yang paling baik untuk mengurangkan kandungan karbon dioksida dalam

atmosfera adalah dengan menanam lebih banyak ________________.

(3 markah)

BAHAGIAN C

1. Foto di bawah menunjukkan perabot yang lazimnya ditemui di rumah kita.

 Terangkan mengapa kita perlu membersihkan perabot tersebut dari semasa ke semasa.
___________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________

(2 markah)

69

2 Foto di bawah menunjukkan pembuatan roti.

The photo below shows the making of bread.

Yis perlu ditambah ke dalam tepung semasa membuat roti. Terangkan peranan yis dalam
proses pembuatan roti.
 ______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
(2 markah)

3 Foto di bawah menunjukkan pereputan bangkai haiwan.

Berikan sebab mengapa pereputan bangkai haiwan merupakan sebahagian daripada kitar
karbon.
_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

(2 markah)

70

4. Foto di bawah menunjukkan suatu kebakaran.

(a) Kebakaran yang berpunca daripada minyak atau arus elektrik tidak boleh
dipadamkan dengan menggunakan air. Terangkan mengapa.

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________
 (2 markah)

(b). Apakah prinsip yang digunakan untuk memadamkan api kebakaran?

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

(1 markah)

5. Foto di bawah menunjukkan alam sekitar yang tidak dicemari.

71

Apakah penyelesaian yang anda boleh lakukan untuk mengekalkan kebersihan udara?

____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
(2 markah)
6. .Foto di bawah menunjukkan jerebu yang kini kerap berlaku di negara kita.

Cadangkan empat langkah untuk mengelakkan masalah kesihatan semasa kejadian jerebu.

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________
(4 markah)
7. Foto di bawah menunjukkan kawasan di luar bandar.

Kandungan oksigen dalam udara di kawasan luar bandar lebih banyak daripada
Kawasan bandar. Terangkan mengapa.

_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

(2 markah)

72

BAB 8: CAHAYA DAN OPTIK

BAHAGIAN A

Arahan: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan. A, B, C dan D. Pilih satu jawapan
terbaik bagi setiap soalan.

1. Rajah 1 menunjukkan seorang lelaki yang sedang berdiri di depan cermin

satah.

Antara berikut, yang manakah menunjukkan ciri-ciri imej yang terbentuk oleh
cermin tersebut?

A. Songsang dan sahih

B. Dibesarkan dan sahih
C. Tegak dan maya
D. Songsang dan maya

2. Rajah 2 menunjukkan eksperimen yang dijalankan untuk mengkaji pantulan

cahaya.

Antara sudut berlabel A, B, C dan D,yang manakah merupakan sudut tuju?

3. Rajah di bawah menunjukkan contoh aplikasi cermin dalam kehidupan

seharian.

73

Antara berikut, yang manakah melibatkan penggunaan cermin satah?

A. Mikroskop majmuk
B. Teleskop
C. Kanta pembesar
D. Stetoskop

4. Antara berikut, yang manakah menunjukkan pernyataan yang betul mengenai sifat
cahaya?

A. Cahaya bergerak selaju 3X10⁸ msֿ¹ dalam semua medium.

B. Cahaya bergerak lurus.
C. Cahaya tidak dapat bergerak merentasi objek lutsinar.
D. Cahaya boleh disekat oleh permukaan lutsinar.

5. Rajah 3 menunjukkan seorang murid memasukkan sebatang pensel ke dalam sebuah

cawan berisi air.

Apakah yang menyebabkan pembengkokan pensel tersebut?

A. Cahaya sentiasa bergerak dalam garis lurus.

B. Cahaya memantul apabila memasuki air.

74

C. Cahaya terbias apabila memasuki air.

D. Cahaya tersebar apabila memasuki air.
6. Mengapakah cermin cekung digunakan sebagai cermin bersolek?

A. Imej yang terbentuk lebih kecil dan dekat.

B. Imej yang terbentuk lebih besar dan dekat.
C. Imej yang terbentuk ialah imej nyata.
D. Imej yang terbentuk bersifat songsang sisi.

7. Rajah 4 menunjukkan eksperimen yang dijalankan oleh Suria untuk mengkaji ciri
cahaya.

Antara A, B, C dan D, sinar manakah yang betul?

8. Rajah 4 menunjukkan sistem pemercik yang dipasang pada kebun Hadif.

 Hadif melihat kewujudan beberapa warna cahaya apabila dia memasang sistem
pemercik tersebut pada waktu panas. Antara berikut, warna manakah yang mungkin
dilihat oleh Hadif?

I. Kelabu
II. Kuning
III. Ungu
IV. Kelabu

75

9. Penerangan yang manakah paling sesuai bagi pembiasan cahaya dalam

Rajah 6?

A. Cahaya bergerak lebih perlahan apabila melalui medium lebih tumpat ke

kurang tumpat
B. Cahaya bergerak lebih laju apabila melalui medium lebih tumpat ke kurang
tumpat.
C. Cahaya bergerak lebih perlahan apabila melalui medium kurang tumpat ke
lebih tumpat.
D. Cahaya bergerak lebih laju apabila melalui medium kurang tumpat ke lebih
tumpat.

10. Alin mengalami rabun jauh yang serius. Sebagai seorang pakar mata, pilih
jenis cermin yang sesuai untuk cermin matanya.

A. Cermin cembung
B. Cermin cekung
C. Cermin satah
D. Cermin periskop

11. Rajah 5 menunjukkan penambahan dua warna primer.

 76

Apakah warna yang mungkin bagi Y?

A. Magenta
B. Putih
C. Indigo
D. Kuning

12. Rajah 6 menunjukkan pembiasan yang berlaku apabila cahaya melalui dua medium
yang berbeza.

Penerangan yang manakah paling sesuai bagi pembiasan cahaya dalam Rajah 6?

A. Cahaya bergerak lebih perlahan apabila melalui medium lebih tumpat ke

kurang tumpat
B. Cahaya bergerak lebih laju apabila melalui medium lebih tumpat ke kurang
tumpat.
C. Cahaya bergerak lebih perlahan apabila melalui medium kurang tumpat ke
lebih tumpat.
D. Cahaya bergerak lebih laju apabila melalui medium kurang tumpat ke lebih
tumpat.

13. Alin mengalami rabun jauh yang serius. Sebagai seorang pakar mata, pilih jenis
cermin yang sesuai untuk cermin matanya.

A. Cermin cembung
B. Cermin cekung
 C. Cermin satah
D. Cermin periskop

77

14. Fenomena semula jadi seperti pembentukan pelangi adalah disebabkan oleh

A. Pembinaan cahaya
B. Penyebaran cahaya
C. Penyerakan cahaya
D. Pantulan cahaya

15. Antara berikut, yang manakah menunjukkan aplikasi penambahan cahaya dalam
kehidupan seharian?

A. Memasang filem penapis pada cermin kereta.

B. Memakai cermin mata gelap.
C. Paparan skrin televisyen berwarna
D. Memasang kaca berwarna pada kanta depan kamera.

BAHAGIAN B

1 (a) Imej terbentuk daripada objek. Imej dapat terbentuk pada skrin atau cermin. Bulatkan dua ciri imej
yang terbentuk pada cermin satah.

Sahih Maya Tegak Songsang

[ 2 markah]

(a) Rajah di bawah menunjukkan beberapa aplikasi cermin dalam kehidupan seharian. Tandakan ( √ ) pada dua
aplikasi cermin cembung.

78