Anda di halaman 1dari 49

IxmgaLTmga na angnrJ

Buku sidjahaon ni
anaksikola metmet, angka
na di jrongkanan panonga,

sinurathon ni

Pandita C. Bielefeld
.dohot na asing deba,

djala na pinature ni
Pandite J. H. Meerwaldt.

Nirongkota di Pangarongkoman- Mission


Li^ubofi— Toba.
1916.

?'>^'>4=c'W?'»w^ ^(^(^(i^t^C^Ct:
na angur.

Buku sidjahaon
ni aiiaksikola meimet,
angka na di rongkanan panonga,

sinurallion m
Pandita C. Bielefeld
doliol na asirig deba,

iljala na pinalurc ni

Pandita J. H, Meerwaldt.

Nirongkom cii Pangarongkoman- Mission


Laguboti — Toba.
1916.
\^

Hata patudjolo.

Dison ma sad a huht na imbaru sidjahaon ni anak-


sikola metmeU anyka iwrroiiqkanan panonga. Mansailas
rohangJm patw^ehon hiikit on laho paronglwmlionsa, ala
nunga ttimorop na mangkoringkothon patupahon hukii
sisongon i, lumas muse take ala dohot guru hangso
Batdk Man deha mangidahonsa,
„Bungabunga na bhqvlv'' huhahen goar
ni huku on, ala siwiaii tusi huidaturpuk sidjahaon, ang-
ka na nileJwnna tti anaJisikola i, ai denggan djala uli

do i idaon ni sipanonggorna, laho pamalo nasida man-


djaha sural ganda muse do hinadenggan7ia,
i; alai
ala songon nap na angur, na dapot di bungahunga de-
bay didnggo rohangku poda, angka 7ia naeng lopokkonon

ni buku on in roha ni sipandjaha L Dibahen i sai di-


rohani^angka guru ma manungguli ro/ia
ha/i\in^kothon
pangantusion di angka siseanna, asa unang holan man-
djaha hata nasida, alai asa laos diantusi nasida na ni-
dok ni hatai, gabe dionsop rohanasida poda na deng-
gan, na sino7isonhon ni hata i iu porrohaonna be.

langgo goar ni angka na manurathon buku on^ da-


pot tarrongkom do i di aturan ni angka turpuk sidja-
haon pudi ni goar ni ganup turpuk dp imiaboa
i; di
goar ni na manurathonsa.
langgo djodjorna pangkeon angka buku sidjahaon
di sikola metmet tu gindjang ni on, songon on ma: dju-
molo Buku porsiadjaran na duai^ dung i huku na mor-
goar ,^Pulungpulungan^\ dung i mangihiit tusi ma mu-
se huku jfBungdbunga na angur'^ on. Bo do musedeha
nari mangihut tusi, alai saleleng soada dope t, buTcu
jjTolupvlu onom turpuk sidjahaon^ ma dipaihut tusi.

Antong sat diharinggashoii nang angka guru nang


angha anaksihola ma morliaseanghon angka huku si-
djahaon i, ai i do dalanna deha, asa lam morhanaehon
hangsonta.

Narumonday 12 Jan. 1916. J. H. Meerwaldt.


i. LAS NI ROHA MORSIKOLA.

1. Las ma rohanta sasudena,


Morolopolop hita be;
Ai boi do hita morsikola
Rap dohot dongan sasude.
2. Godaag na denggan taguruhoD,
Maudjaha nang manuratpe;
Asal tongtong tahaburdjuhon,
Sai dapot hita i muse.
3. Mauliate dohononta
Tu pangadjari sai tongtong;
Laos songon i tu natdrasta,
Na paborhathon hita on.

4. Sai lam odjak sude na uli

Djinalo ni rbhanta be;


Disi ma hita on moruli
Di surgo salelengna il

(Loguna: Baku not sarune No. 403).

2. TARINGOT TO RUHUT NI PORSIKOLAON.

Ganup sogot morhirahira pungkul onom do hami


ngot. Dung hundul ma hami di podomannami be, asa
i

mortangiang hami tu Debata. Songon on ma tangiang^


nami;
Na modom au na borngin,
Nuaeng tarsunggui do.
Ramoti au, o Tuhan,
Ai huhaposi Hoi
Dung songon i, laho ma hami morsuap tu aek, i

ma tu pansur, manang tu mual, manang tu aekgodang^


manang tu bondar, morguru tu adongna, asa ias bohi

dohot tangan, tiur dohot mata.


Dung sidung na morsuap i, laho ma hami tu por-
sikolaan.

Andorang so masuk dope, nunga adong ulaonnami


deba. Tutu, toropan do hami mormeami dope di ala-

man i, alai di na deba nari adong do sipatureonna. De-


ba mambahen buku, lei dohot gerep tu bangku. Deba
mangalap aek, asa adong mangusa papan panuratan.
Dung mangkuling girmggiring, morrinte ma hami
di alaman ni porsikolaan. Dung i masuk ma hami di-

dokkon guru i. Dung masuk hami, morende dohot raor-

tangiang do bami.
Torop do hami na morsikola. Adong do sikola
baoa, adong do dohot sikola boruboru. Ala metmet do
hami, umbahen morgoar sikola metmet. Ai adong dope
sikola na asing, i ma na morgoar sikola tinggi dohot si-

kola tukang.
Adong do bangku morbarisbaris di porsikolaan i,

hundulan ni angka anaksikola. Di djolo ni angka bangku


adong do medja. Tu medja i hupeakkon hami leinami,
molo manurat hami, dohot bukunami, molo mandjaha.
Dung sidung hupangke hami hubahen hami ma lei dohot
buku tu torn ni meJja. ^

Di djolo ni angka bangku djongdjong do sada pa-


pan panuratan na bidang pinauli ni tukang djala mor-
set na birong. Laho manurat di papan panuratan i, ha-
pur na niarit do dipangke guru i.

langgo lei, na hupangke hami, j^aragam batu do i


. hian, naung pinaleoies djala pinauli ni halak. Na dapot
tuhoron do i di toko. Gerep do hupangke hami laho
manurat sisuratonnami.
Angkup ni i adong do sada lamari di porsikolaan-

nami. I ma isian ni angka buku, lei dohot gerep.


Ragamragara do porbinotoan, na huguruhon hami.
I ma: hata ni Debata, ende, mandjaha, manurat dohot
moretong.
Molo dung djumpang tingkina, laho ma hami muli,

dung morende dohot mortangi^ng hami. Ndang djadi

oruk hami manang gaor di tongan dalan. Dung sahat


hami tu huta, hupaboa hami na ginuruhonnami tu nato-
rasnami be. Las do rohanasida, molo ringgas hami mor-
sikola djala burdju mangoloi hata ni guru i.

3. TANGIANG LAHO MASUK.


Ramoti au Tuhanku, muse sadari on.
Na tau hamagoanku, padao ma tongtong.
i

Ingani rohangkon. Pature ma langkangku.


Tamparhon ma marangku. Ramoti hosangkon.

4. ENDE LAHO MASUK.


1. Tatap hami on na pungu dison.
Ai na naeng pudjionnami Denggan ni basam di hami.
Tatap hami ari, na pungu dison.
2. Sai adjari be hami on sude.

Asa iam hubotp hami Dalan sidalanainnami.


Sai adjari be hami on sude.

5. SI PETER DI TOPI NI SUNGE.


AdoDg ma anaksikola sada, na morgoar Si Peter.
Tar dao do sidalananna ganup ari laho morsikola, ai sa-
pai ne do hoiangkoiang ni hutana sian porsikolaanna.
la laho ibana morsikola, ingkon sai bolusomia do
saiia sunge na metmet; mansai lomo do rohana pabege«
bege soara ni aek, na sai morhasak laho dompak toruan.
Djadi di na sadari hundul ma Si Peter di topi ni

sunge i, gabe didok ma: „Tudia ho, ale sunge, sai na


mabaor do ho, ndang maradiaa ho nanggo santongkin?*'
„01o tutu", ninna sunge i, „ingkon mabaor do ahu
tongtong sian dolok tu foruan, ndang tarbahen maradi-
an. Ai poso djala metmet dope ahu, alai naeng lam ma-
godang, lam bidang, lam bagas ahu, asa gabe batangaek
na bolon".
„Ia ho. ale Peter, tudia do ho?" ninna sunge i.

Dung 3 ninna Si Peter i ma: „Na naeng morsikola do ahu*


Ai poso djala metmet dope ahu, alai naeng lam mago-
dang, lam pistar, lam bisuk ahu, asa gabe halak na hasea".
„Antong, ninna sunge i, „dos do pangalaho ni ula-

onta^ ringgas be ma bita, asa saul sangkap ni rohanta.


Ilipas be ma hital'^

6, SI JLJLIA DOHOT SI LUISA.

„Ise do donganku maridi?" ninna Si Julia mandok


donganna, ^asa ias hita, unang dimuruhi guru i hita".

„Ndang dohot ahu, ai na ngali do aek nuaeng", ninna


Si Luisa mangalusi.

Dung i dung masuk nasida tu porsikolaan, diida

guru i ma, na ias do bohi dohot tangan ni Si Julia, alai

na hodar do ianggo tangan ni Si Luisa.

Dung i dimuruhi guru i ma Si Luisa, didok ma man-


dok ibana: „Laho ma ho maridi sa( uari!" . Djadi maila
situtu ma^Si Luisa di djolo ni donganna saluhutna.
9

7 SI WILLEM, NA MORASINIROHA.

Tarpudi ma Si Willem sahali ro lu porguruan nl

anaksikola angka na umbalga, dung salpu hos ari. Djadi di-

(lokgurunamatuibana: „Boasa umpudi ho, Willem, sian


angka donganmu sahali on?^ Dung i ninna Si Willem
ma. mangalusi: ^Tibu do ahu borhat nian sian buta.

Alai huida nangkin di topi ni dalan balobung sada halak


natuatua, naung lodja morsiboanon, Djadi dung sahat
tu ahu djolona, dipangido ma aek inumon tu ahu, ai na-
mauas situtu do ibana huhut. ma ahu Dung i mulak
muse tu huta mangalap aek, djadi hupainum ma natua-
tua i.Dung minum ibana, gabe sumuang ma gogona,
djadi tarbahensa ma raordalan muse. I ma alana, um-
bahen so libu sahat ahu, ale gurunami^.

Dung i ninna guru i ma mandok Si Willem: „An-


tong na denggan do na binaheami. Mortua ma angka
na morasiniroha, ai siasian do nasida sogot*^.

8. ANAKSIKOLA NA RINGGAS.
Na ringgas do Si Burdju morsikola. Hira sapal do
dao ni hutana sian bagas porsikolaanna. Alai atik pe
songoni, raolo djumpang tingkina masuk, sai pintor disi

do ibana, asa sanga begeonna hata ni Debata.


Laho borhat tu porsikolaan, sai djolo raortangiang

do ibana, Molo dung ro di porsikolaan, burdju do ibana

mangguruhon siguruhononna,
la dung haruar sian porsikolaan, ringgas do ibana
roangnla na tinurpukkon ni natorasna tu ibana, Dipa-

ingotingot do huhut angka na ginuruhonna.


Sai ringkot dp rohana morsiadjar manurat. Diba-
u

10

hen i. Dang di huta ibana, diulahon do balu panuratan


oa dohot gerepna. Buku sisurataa pe nunga adong di

ibaaa, tiisi do ibana djctdjot manurat dohol petolot.

Dung diboto ibana mandjaha, dituhor ma buku Pa-


dan na imbaru, Sai didjahai do i ganup bodari, nang ma-
nogotna, dipabegebe^e natorasna dohot sude nasida na
sadjabu. Las ma antong roha ni natorasna paidaida
anakna i.

Sipata, molo so noiasak dope indahan dilompa ina-

na, ndang ])ola gasagasaon ibana. ma manang


Dilului

adong dope indahan nabodari. Molo adong, dibuat ma


na himpal i, diallang ma i surutsurut dalan, huhut mang-
apil, atik pe so denggan nian babenon songon i. Mo-
lo tung so adong indahan, ditahan do songon i ndang
mangan, laho tu porsikolaan.

Ala songon i burdjuna morsikola, mansai las ma


roha ni guruna dohot natorasna mida ibana, ai na man-
djadi ma ulaonna, diida nasida.
Beha do di rohamuna, na denggan do haringgason
ni Si Burdju i? Antong, molo songon i, tiru hamu ma i!

9. SIKOLA METMET.

Sikola metmet do goarhu, djala ndada sogo ro-


hangku umbege i, ai i do sintongna. Poso dope ah
djala ndang patul dope ahu sikola tinggi manang sikola.

liikang: alai tutu ra tarbahen ahu muse tusi, molo di-

urupi Debata.

Mansai las do rohangku morsikola ganup ari. Disi

tarsunggul ahu raanogotna, di na mangkuling giringgiring


i paboa torang ari, pintor huingot do na mursikob i,
11

djala rjngkot rohangku hehe laho lu toru morhobas nian.

Alai sai djuraolo ma ahu mortangiang tu Tuhanku. Ting*

kos do ahu djuguk mangalompit tanganku djala papitpil


matangku. Tangiang na huguruhon hami nambura on
di porsikolaan huhatahon djotdjotan; i ma on:

„Na modom au naborngin,


Nuaeng tarsunggul do.

Ramoti au, o Tahan,


Ai huhaposi Ho!"
Dung i hubalun ma lagengku djala mamintor raidjur
ma ahu morsuap tu pansur, ai nunga i hasomalanku sh
tutu, dung sikola ahu, djala huboan huhut poting dua,
asa unang malodjahu dainang mortuaek. Laos padjura-
pang do ahu dghot Si Karel dohot Si Peter, donganku
morsikola i, djala rap mulak hami sian paridian i tu hu-

tanami.
Hira ngolngolan rohangku djotdjot maimaimahim
uamamasak ni indahan, ai iiaeng sanga huula ulaonku,
na pinasahat ni gurungku tu ahu, ai sai morsorinsorin
do hami anaksikola paturehon sude na patut rade dja-

la diri hian, di na masuk angka donga a anaksikola i.

Asa disi sidung hami mangan djala dung morta-


ngiang damang, pintor borhat ma ahu laho morsikola.
Ndang olo ahu lilianan ni raanang aha di tongandalan
paberengbereng na masa disi, ai huingot do ulaon na sa-
hat tu ahu. i.

10. ANDORANG SO MASUk SlKoU-


'
i -

Si Peter. Karel! Pahatop ma, na masuk ne


ma sikola. Ida ma, nunga mamungka ribur di alarnan

ni porsikolaan i. Adong na mangkatai, adong na nior-


12

ixieam> Onang tarlalap ianggo bila, betataparade ulaulai!


Si Ktirel Denggan. Ahu ma paradehon lei dohot
gerep. Ho ma padirihon buku.
Si P. Manat ma ho, so tung mabola lei iV manang
maponggol gerepi. Lei na dumenggani bahendi hita, da!

Si K. A, dos do i. Denggan do sude huida.

Tung na longang do roha antong padjamadjama lei on.

Lemesna i, atehe, birong idaon, bontar ia bona gurit.

Beasa babenonna hau bumaliang on?


Si P. Asa unang mura mabola djala lehet djamaon.
Si K. Beasa mortura hau porgindjang on?
Si P. 0, inganan ni tali do i, molo naeng sang-
kothononhon.
Si K Aha didok suratna on?
Si P. I ma goar ni toko na manggadis leii, nom-
mer i paboahon balgana.
Si K. Tung na malo do na paulihon lei i, tale! —
Hani parade ma buku i ba, asa gira taalap aek mamu-
ri papan panuratan an.

Si P. Beta ma tutu, boan ma emer i, ai na tole

ma masuk.
Si K. Beta ma morrinle lu alaman^ ai nunga
mangkuling giringgiring.

Si P. Denggan ..... . . . Ue, ndang morsuap


huroha Si Ala m an, nunga disuru guru i ibana muse tu
pansur. Ianggo hita, ingkon sai ias hita ganup ari, da!
'

. ^ .

.

11. 'DUp MASUK SI^^

Sai udur do hami masuk tu porsikolaati, didokkon


guru i. Nanget hami mordalan djala hohom laho ma-
aopot huHdulannamJ be. Dung sahal ahu tu ingananku,

pintor hulompit ma tanganku laho mortangiang paima


raorende. On do hudok nanget:
„Urupi au mangula
Ulaon na morguna.
Bonana nang udjungna
Ho ma mambaen djadina. Amen^'.
Dung i rap djongdjong ma hami sude mangihuthon
pandok ni guru i. Las ma rohangku disi rap morende
dohot donganku. Dung sidung morende, ba, mortangiang
ma hami muse diuiuhon guru i. Dung i rap hundul ha-
mi muse. Tarida ma antong, saroha hami sude mang-
oloi guru i. Ingkon so djala hohom hami di hundulan-
nami di tingki mananginangi. Hutuduhon hami djaridja-

rinami, ia naeng moralus hami. Sadasada do hami


mangalusi, sipata rap, djumpa i didok guru i, tongka do
na maslpansorohon soarana.
langgo ahu sai huramoti do diringku, unang huma-
or, laos songon i torop sian angka donganku. Ndang
olo ahu manangihon husiphusip ni donganku, ndang hu-
husip antong manang ise. Rap hami mambuat ulaula-

nami, ia naeng manurat manang maBdjftlja h^n^^^^^^^

hami muse manurukkonsa tu torn ni medja ni bangku i

hombar tu pandokkon ni guru i. Udur hami haruar mu-


se, molo djumpang tingkina haruar sahali. Sai las do

roha ni gurunami, molo burdju hami mambahen songon i.

12. TARINGOT TU ULAULA DI PORSIKOLAAN DEBA.

Bangku do hundulannami di porsikolaannami. Ga*^

nup sidung manapu hami, huatur hami do bangku i, asa


u
deoggan morbarisbaris. Las do rohangka djuguk di bang-
ku i, ai tarbahen iba tingkos hundal disi sangon na pi-

Dangido ni roha ni guruniba.

la hinundulan bangku i tongon, di djoloniba do me-


djana, na raorpapan na tar sarendeng. Tusi do hupeakkon
hami leinami, molo naeng manurat hami, manang buku-
narni, di na naeng mandjaha.
Adong do tar songon poti di torn ni medja i, i ma
inganan ni ulaula aodorang so pinangke. Ndang olo ahu
manurati bangkungku manang raambahen rotak
Di djolonami do papan panuratan, inganan ni siti-

ruonnami. Sande do i di tiangna, tar seder pordjong-

djongna. Bidang do papan panuratan i, ai diparapet tu-

kangi do dua manang tolu papan, asa songon i bidang-


na. Birong da rupana, pinabirong ni set, na nidaishon
ni tukang tusi. Hapur panurat dibahen guru i ulaulana
manurali papan i. Hami anaksikola pe, disuru guru i do
manurat tusi. Alai diorai guru i do hami, ianggo manu-
rati dorpi. Tongtong rade hubahea aek mamuri panura-
tan i, molo ahu porgansi mamuri. Sai djonok tusi do
emer inganan ni aeh i.

Di lambung ni papan panuratan i do medja ni guru-

nami. Disi do peak angka buku ni guru i. Di medja i

sipata ditingkir guru i etongan manang surat sian roha.


Ianggo hami ndang djadi laho tu medja ni gurui, anggo
so didjou guru i.

— Tu lamari hubahen hami angka ulaula i, molo dung


sidung ulaonnami. A, tung na uli do lamari i. Dua do
hinsuhinsuna. Songon na mortahuluk do idaon lamari i,

ai adong do djagardjagar dingkan gindjangna. Adong


do huhut songon bohina dibahen tukang i.
15

Songon na mortanggatangga do lacnari i di bagasan,


i ma papan hapeahan ni angka ulaulai. Disi ma diatur

dongaDku na umbalga i angka ulaula i, asa renta idaon.


Pungupungu do dibahen na sasaragam. Ahu do sipata

ianggo mangatur lei i\ ai dingkan torn inganan ni i antong,


tuk djamaonku.
la manapu ahu, sai dohot do torn ni lamari i hu-
paias, atik pe so sadia taridai. Guru ido maniop anak-
kunsi ni lamari i, dung simpan sude hubahen hami. —
13. RAGAM Ni MEAMMEAM DI NA HARUAR SAHALI.

a. Morsoridadu,

Molo dung djumpang tingki haruar sahali, dibahen


guru i do tanda, asa maradian bami sikola i sian ulaon-

nami be. Laos guru i huhut mambaben tanda, asa rap


behe bami djala djodjor iaho tu alaman ni porsikolaan i.

55R0 be tuson!" ninna guru i, dung sahat bami ro

di alaman. ^Morbaris hita. Tungkan djiilu nia halak na


gumindjang, djodjor ma mangibut tusi halak iia djumem-
pek dompak toruan! Patigor rinte! Bereng dompak si-

amun!^ Songon i ma dipandok guru i mangulubon ha-


mi morsoridadu.
Ingkon tingkos bami djongdjong ninna, rungka tu
djolo andora, toltol pat djala tigor tangan tu toru. Di-
dokkon bami sipata rap bumusor tu siamun, tu hambi-
rang manang tu pudi. Sipata rap mordalan manang
morlodjong bami tu djolo, tudos tu na binahen ni sori-
dadu di na morsiadjar nasida.
Denggan ma antong idaon patnami na rap manga-
langka i, songon i nang tangannami na rap mangambe i,
16

djumpa QQordalan hami.


Na pahortang langan do hami sipata didokkoii guru
i: „Sada^ ntnaa, asarap bami patoltolhoo tangannami tu

djolo. „Dua" ninna muse, asa hupatoltol hami be tangan-


nami tu lambudg. „Tolu" ninna, rap hami mambahen
tangannami tu gindjang. »Opat^ ninna muse, mulak ma
antong tangannami tu toru,
Sipata masitiop tungkotna be hami hira bodiinami.

Sai las do rohanami molo diuluhon gurunami hami


songon i morsoridadu.

h. Mor -Si -Jakob.


„Tole masitiopan tangan ma hita djala morhaliang.

Tabulang ma Si Manahan dohot Si Gajus. Si Manahan


ma Si Jakob, Si Gajus ma sipangalukii di Si Jakob. Ho-
hom be hita, da! Holan Si Gajus ma na djadi mandjou-
djou**, ninna gurunami na manguluhon hami laho mor-
Si- Jakob.
„Jakob!" ninna Si Gajus. „Dison!** ninna Si Mana-
han, atik pe so Si J^kob goarna nian. Manigor diio-

djong Si Gajus ma dom pah i, huhut dadapdadap tangan-


na, anggiat dapotsa djamaonna Si Jakob. Hape, ^Jakob!^
ninna muse, nunga dao Si Manahan disadui mandok:
„Dison!" Tupa leleng songonsongon i, asa dapot Si Ja-
kob, „E, e, nunga mamungka dapot", ningon sipata.

„Jakob!"— „Dison!^ E, e, ho-o-o, nunga djumpang!

c. Morsiada.

Adong do batu rese di lamari, na di porsikolaan-


nami i, diptrade gurunami Molo dung haruar sahali ha-
mi, dilebon guru i ma batu i tu dakdanak angka na urn-
if

^ metmet deba, asa morsiada nasida. Dibagi nasida ma


djolo balu i. Dung i mordosniroha ma nasida di godang
ni taru sahali tole. Dilehon na sada ma rupaiii sampu-
lu hali duadua, songon i sian donganna,

5,Ise djingka?** ninna nasida be. ^Ahu antong!*^

ninna na umbalga i. Djadi dipungka ma mangadahon


balu i. „Unang siiirdjang ale!" ninna donganna.
la dung malua batu i sahali sian tanganna i, ma-
nang hurtik dibahen batu portoru di na laho mambuat
donganna, disorin porsiamunna maibana. Songon i mor-
haliang paima suda batu i,

Ida ma sigop ni tangan ni Si Emelia i mambuat


batu i, ndang adong hurtik dibahen. Tolu nasida na sa-
punguan i, moi taru sampulu hali duadua. Nunga gabe
30 batu ni Si Emelia, di na mansohot nasida morsiada.
Sadia huroha talu donganna na di hambirangna i, molo
7 hataluan ni porsiamunna?

14. HARUAR SAHALI.

1. „Haruar sahali!" na las do rdhangkiV


. Sai ganup manogot, dung niasa hata i.

Ai nunga tung lodja do iba disi,

Dibaen na sai hundul di porgtiruan i,

2. Dung sanga tarbege didokkon guru i:

„Haruar hamu djo, mangalap gogo i",

Mamintor ringgas do sude sikola i,

Mambaen tu lamari ulaula sude,

3. Morudur, morbaris, morlasniroha be


Do hita di ruar^ di pormeaman i.
Adong na morpodang, nang na morbodit pe,

Suman tu soldadu nasida sude,


^

2
18

4. Rumingkot Da asing mandjou donga nna i,

Naeng rap mor-Si- Jakob, nang morsiada pe.

Sai tong do riburan na mormeanr i:

j,Haruar sahali", sai hurang leleng i!

(Loguna di buku not sarune No. 397.)

15. HARUAR LAHO MULL

Si P. Karel! Beta ma tapahatop muli, unang


olo hila tarlalap di tongan dalan. Sai adong do annon
ulaonta patongonon ni natorasta be. Ai morhua ho ta-

he annon?
Si K. Manggisgis do ahu annon, didok amanta
nasogot. Dungi tu aek dohot manduda.
Si P. langgo ulaonku ndang dipaboa amanta do-
pe hian, alai atik pe songoni, laho do ahu annon mang-
gisgis. Dung i alaponku ma dorbianami tu balian. Ang-
kup ni i manduda do ahu bodari.

Si K. Sai unang losok hita, da! Ai„na so ra

mangula, unang ma ibanamangan!" ninna gurunta nam-


bura on.
Si P. Olo, hipas be ma. Masidjouan hita mano-
got laho morsikola.
Si K. Denggan. Hipas be ma.~ _
16. GURUHON MA SIGURUHONONMU, BINSAN POSO
DOPE HO!

Adong ma sahali dua dakdanak na saama, Si Ka-


rel dohot Si Abel do goamasida. Dua do biangnasida.
Goar ni na sada Si Bello, goar ni na sada nari Si Nero.

Anak ni Si Bello do Si Nero.


19

Tagan poso dope Si Nero, nunga diadjari Si Karel,

gabe pande situtAi. Diboto Si Nero do mordalandalan,


holan dua patna dipangke. Manortor pe malo do. Ang-;
kup ni i, molo adong rupani mago ugasan ni Si Karel,

diboto Si Nero do mangaluluisa Tung longang do roba


ni ganup na moraidasa.
Djadi didok roha ni Si Abel: ^Inang, pistar ni bi-

ang na poso on. Udjionku raa raangadjari nang Si Bello


naung matua, ra na gabe umpande do i muse".
Dung i dipungka Si Abel i ma mangadjariSi Bello 1.

Aiai maaang aha pe diadjarhon tusi, ndang adong na


masuk tu roha ni biang i.

Djadi dung leleng ibana mangadjari Si Bello, djut

ma rohana. Nang Si Kare diudji oia mangadjari Si Bel-


lo i, alai laos so mornium^o nang pe dihnsingi ibana
i;

Si Bello, laos sc morguna do.

Dung i ro raa amanasida, didok ma mandok nasida:


„E, hamu, ale anaha, pasohot hamu ma ai holan na
i,

pahansithansilhon do hamu di biang na matuai. Ndang


tagamon targuruhonsa be agia sada na niadjarhonrauna
tu ibana.

Laos guruhon hamu ma sian i poda sada siingo-

tonmuoa: Sai ringgas ma hamu maagguruhon siguruho*


nonmuna, biosan poso dope hamu! Ai sandok ndang
dapot be hapistaran, dung matua daging".

17. MORDONGAN TANGIANG MA BAHEN ULAONMUI


Rap morsikola ma dua dakdanak, Si Wili na sada,
Si Herman na sada. Na ringgas do Si Wili morsikola
djala tongtong diboto ibana turpuk siapilonna.

Alai anggo Si Herman na losok do. Ala ni j djot-


2 *
20

djot dipinsang guruna ibana, gabe maila ma ibana.

Dungi didok Si Herman ma mandok Si Wili: ,/Be-


ha do dibahen ho, ale Wili, umbahen tongtong diboto ho

mangalusi na sinungkun ni gurunta?^


Dung i didok Si Wili ma: „Spngon on do hubahen,
sai hupangido do tu Debata di tangiangku ganup ari, asa
diurupi Debata ahu".

„Mo1q songon i, dohot ma ahu mambahen songon i

maniru na binahenmi, asa dapotan roha ahu*^, ninna Si


Herman.
Hape, morsogotna i ndang adong diboto Si Herman
agia aha. Djadi dimuruhi guru i ma ibana, pola dipor-
engkeli angka donganna ibana.
Dung i muruk ma Si Herman mida Si Wili, ninna
ma: ^Dipaotooto ho do ahu hape. Hupangido do nian lu

Debata songon na niadjarhonrai tu ahu, hape ndang


adong huboto".
Dungi didok Si Wili ma mandok Si Herman: „01o
tutu, nunga mortangiang ho, alai ra hurang ringgas ho
mangapil siapilonta, na nidokkon ni gurunta i^.

Dung i didok Si Herman ma mangalusi: ,,01o tutu,

ndang haru huapil i, ai boasa pola be mangapil ahu, mo-


lo dung mortangiang^, ninna.
Dung i ro ma Si Wili: „I ma tahe salam, ai ing-

kon ringgas hita mangula ulaonta, asa haurupan Debata


hita, molo burdju hita mangidohon&a^

18. OPAT TANGIANG.


1. Ale Amanami, na di banuagindjang!
Sai pinorbadia ma goarmu.
Sai ro ma haradjaonmu.
21

Sai saut ma lomo ni roham ^ banuatonga on,


songon na di banuagindjaQg.
Lehon roa di hami sadari on hangoluan siapari.

Sesa ma dosanami songon panesanami di dusa


ni dongan, na mordosa tu hami.
Unang hami togihon tu pangundjunan.

Palua ma hami sian pangago.


Ai Ho do nampuna baradjaon dohot hagogoon
ro di hasangapon saleleng ni lelengna.

2. Sai pasupasu ma sude pambahenanku,


Tuhan Debata, nang nasa piogkiranku.
Sai naeng morsangap Ho dibaen hatangku pe,

Paboa na di Ho do gogongki sude.


3. Morguru tu Tuhanku ma au di sasude,
Ditogu Debatangku ma au tu na ture.
Sai pasupasu ma ulaon ni tanganku,
Sude sibahenonku, o Tuhan Debata.
4. Urupi au raangula
Ulaon na morguna;
Bonana nang udjungna
Ho ma mambaen ulina.

19. SI MARTIN NA RINGGAS MORMEAMMEAM, ALAI


NA LOSOK I A MORSIKOLA.

Adong ma sahali sada dakdanak na morgoar Si

Martin. Burdju do natorasna mandasdas ibana morsikola.


Alai ndang sadia ringkot rohana morsikola; lomoan
do rohana mormeammeam.
Di na sadari didok rohana: „Ndang ringkot ro-

bangku lahQ tu porsikolaan, mordalani ma ahu, tagan


22 .

so ro guru i mangalap ahu, djala hulului ma donganku^


na olo mormeammeam rap dohot ahu^.
Dung i di na noordalan i ibana, diida ibana ma lo-

ba, angka na habangkabang iaho songgbp tu bunga ni

tambinsu. Djadi didok Si Martin ma mandok angka lo-

ba i: ^Ale loba, hamu ma donganku mormeami^^


Dung i ro ma alus ni loba i: ^Ringkot do ulaon-
nami, ndang tarbahen harai mormeami. Ingkon onsopon-
nami do na tonggi na dibagasan angka bungabunga on,
asa adong sipanganonnami".
Dung i sthat ma ibana tu sada sunge. Djadi nin-

na ma: ^Atehe, ho ma donganku mormeami",— „A\


ndang tarbahen ahu gabe donganmu, ai ndang sadihari
ahu, godang do ulaonku. Ingkon boanonku tano dohot
ribit sian angka dolok tu rura. Ingkon laho ahu tu ang-
ka hauma pabomokkonsa djala pangoluhon erne, na ga-
be hangoluanmu***
Dung i diida Si Marlin ma pidong sidaodao, na
mamarguti sanggar paulihon asarna. Djadi didok ma
mandok sidaodao i: „Olo do ho gabe donganku mor-
meami?"
Alai didok pidong i ma: „ Ndang olo ahu, amang,
ai na papungu sanggar dope ahu bahen asarhu, asa
adong ingananku".
Ndang piga dan, padjumpang ma ibana dohot sa-

da horbo. Dung i ninna ma: „Antong ho ma dongan-


ku sadari on mormeami, ale horbo; ai sai mandjua do
sude angka naung husungkun i^.

Alai didok horbo i ma mandok Si Marlin: ,,Adong


do ulaonku. Ingkon taitonku padati dohot iiinggala".

Dung dibege Si Martin alusnasida saluhutna, raor-


23

husari ma rohana: „Sude do nasida mandjua mormea-


mi, ndang olo losok. Antong molo soagon i, dakdanak
pe unang ma losok".

DuDg i morlodjong ma ibana laho tu porsikolaan,


djadi ditiru ibana ma haringgason ni loba^ sunge, sidao<
dao dobot borbo»

20. SI MARIA NA RINGKOT MANANGINANGI.


Diadjarbon sada guru sahali djamita taringot tu Tu-
ban Jesus, na mordalan di atas ni aek, tu angka sisean-
na. Djadi di na pinadjodjorna tu nasida pangalaho ni
sisean ni Tuban Jesus, angka na tarsosak di tongatonga
ni tao binaben ni alogo, diida ibana ma sada boruboru
na morbusip dobot donganna.
Dirimpu guru i, adong na so niantusan ni borubo-
ru i di djamita na pinadjodjorna i. Alai ni i disungkun ma
ibana: „ Adong do na so diantusi ho, Maria? Aba na
naeng botoonmu?" — Djadi songon na maila ma boru-
boru i mangalusi guru i, laos bobom ma ibana.
Dung i disungkun guru i ma donganna morbusip i:

„Atebe, Anna, aha do na sinungkun ni Si Maria i tu ho?

Aha naeng botoonna, ninna?"


Dungi didok Si Anna ma: ,,Didok Si Maria tu ahu:

na oto sahali do angka sisean i, ala so rap dobot Tu-


ban Jesus nasida borbat''.

Dung i morbingkas sian bata ni boruboru i ma gu-


ru i mangkatai dobot angka siseanna dibagasan na sa-
djom i, dipatorang ma haotoon ni balak, na so olo mor-
donganbon Tuban Jesus di tano on.
Djadi didok ibana ma di udjungna: „Antong, unang
ma tung angka qa oto hita, ale hamul Tuban Jesus nift
u
tabahen donganla gaoup ari, djala tadok ma tu ibana,

songon na nidok ni ende naung taguruhoo i:

Holan Jesus do hubaen donganku,


Ai Ibana pasonangkoa abu.
IngkoQ sal tongtong tiur langkangku,
Molo raphon Jesus i au lao.

Laos taendehon ma i nuaeng!"

21. MATA, PINGGOL, TANGAN, PAMANGAN.


Diia mata do di ho;

Pamangan holan sada:


Mata sai pangkeon do,
Anggo pamangan, ndada.
Dua pinggol do di ho,
Pamangan holan sada;
Naeng godang dibege ho,
Otik dohonon hata.

Dua tangan do di ho,

Pamangan holan sada:


Tu ulaon dua do,
Mangan tuk do sada,
Sada do pamanganmi;
Mata, pinggol, tangan,
Dua be do: Gutnogo i

Pangkc sian pamangan.

22. TAMA DO HABIARANTA DEBATA.


Adong ma sahali sada guru, na manga djariangka
siseanna taringot tu biar ni roha mida Debata. Beha
dibahen ibana mangadjarhon i tu nasida?
25

Diboan gum i ma sada galas, tar songon hudon


rumangna, na morisi aek, djala adong ma huhut di-
bagasan aehi deogkemas sada na measeas.
Dung i didok ma mandok angka siseanna i: „Be-
renghamu ma tuson! Manang dompak dia laho dengke-
mas dompak hambirang manang dompak siamun; tu
i,

toru manang tu gindjang, manang doras manang lam bat


pe, tongtong do diida matanta i.

Suang songon i do hita diida mata ni Debata; ma-


nang didia pe bita, manang dompak dia pe hita laho,
tongtong do diida Debala. Ndang tarbahen hita morta-
buni di djulo ni Debata. Dibahen i tama do habiaranta
Ibana".

23. DIBOTO DEBATA SALUHUT.

1. Piga binfang ha di langit,


Nunga dibilangi ho?
Piga ombun na di gindjang,
Dung do diradjumi ho ?
Debatanta do mamilang
Ombun dohot angka bintang,
Uoang mago nanggo sada
Sian angka i sude.
2. Piga porhis na roanggulmit
Dibagasan fano on ?
Pipa dengke na mangolu
Di sandok portibi on?
Debata do na tumanda
Sasude ro di goarna.
Ai Ibana do manompa
Dengke dohot porhis pe,
26

3, Piga anak dohot boru,


Na diatas tano on,
Angka na morlasniroha
Mormeami sai tongtong?
Las do roha ni Amanta
Di nasida sdluhatna,
Dohot ho dihaholongi
Djala diranioti pe«

24. UNANG BAEN NA SO TORE.


1. Unacg baen na so ture,
Diida Debata sude,
Nang nang eteng ho,
balga,
Ingkon ingotonmu do:
Unang baen na so ture,
Diida Debata sude.

2. Unang baen na so ture,

Diida Debata sude.


So diida djolma ho,
Diida Debata do ho.
Unang baen na so ture,

Diida Debata sude.

25. SIONSOPGAOL NA BONGOT TU FORSIKOLAAN.


Dung mull angka anaksikola di na sadari, tinggal
ma Si Hermanus dohot Si loicnaauel di porsikolaan, ai

adong dope siulaonnasida disi. Dung i bongot ma sada


sionsopgaol tu bilut i. Manigor dihinsu nasida pintu do-
hot angka djandela, ai naeng tangkuponnasida pidong l
Djadi dapot ma tutu.

Dung i diboan nasida ma pidong i tu gurunasida.


„Aba diboao bamu?" ninna guru i. ;, Adong do buboan
27

hami sionsopgaol sada", ninoa nasida. „A, i ma denggati.

Las do rohangku, ala diboan hamu. Morsogot ma tang-

kasanla sionsopgaol i, asa ditanda sude anaksikola pi-

dong i'^

Dung i morsogotna i diboan guru i ma tutu sion-


sopgaol i tu porsikolaan. Djadi las situtu ma roha ni
anaksikola i mornida pidong i. Dung i ditangkasi nasi*

da ma pangalaho ni pordagingonna. Dung i dung ditang-


kasi nasida i, laos didokkon guru i ma nasida mamba-
hen surat sian roha taringot tu sionsopgaol i, digombar
do huhut pidong i tu papan panuratan, asa ditiru nasida
tu leinasida be. Tar songon na mangihut di torn ni on
ma dibahen dakdanah i suratnasida be.

26. TARINGOT TU SIONSOPGAOL.


Umbahen sionsopgaol dibahen halakgoar ni pidong
i, ala djotdjot do i diida habang tu gaol na morsantung,
mangoDsopi aek na tonggi na sian bunga ni gaol i. Alai
ndada holan i, dionsopi do huhut dohot aek na tonggi
na sian bungabunga na asing, na tau hangoluanna. ^a.

metmel do dagingna; i do umbahen hoi ibana manonggopi


bungabunga na metmet i. Longang roha mornida neang
ni dagingna. Ai sipata suhar do patna i tu gindjang,
uluna tu jtoru gaunggauQg, ndang madabu ibana.
la tuktukna gandjang^ hibul, beogkuk djala tadjom
do, asa jiintor une bahenonna mangonsop aek na tonggi
sian bungabunga i. Metmet do patna. Di ganup patna
i adong opat djaridjarina: sada djaridjari do;npak pudi,
i ma hira ina ni tanganna; na tolu nari dompak djolo.

Gandjang djala tadjom do sisilonna; i ma dibahen mang-


gampit sitigpaon^gi. Gorsing do imbuluna na dingkaq bq-^
28

tuhana, tar suman tu pangalaho ni bungabunga. la di

tanggurunsna, ratabirong do suman tu sanlung, Balau


do di andorana mplo djaatan. Umbahen songon i pa*
ngalahona, asa unang pintor diida musuna pidongi, mo-
lo songgop tu angka bungabunga i mangalului hangoluanna.
Mansai malo do pidong i paulihon asarna; dipado-
raudomu do rimao, idjuk, dubutduhut, ri dohot bunga ni

ni ri bahen inganana. Dingkan toru ma dibahen bunga


ni ri dohot angka na lambok, asa lambok podoraanna.
Tampis do dibaben asar i, asa unang tonu ibana, molo
ro udan; djala sonang muse huhut pirana dohot anak-
na disi.

Asa dilehon Debata do angka ulaula na denggan


nang tu pidong, ^sadapotsa hangoluanna. I ma umba-
hen didok umpama: ^Metmet sionsopgaol, dihunti do

ukina; balga sipauk, dihunti do uluna".

21. MALUA SIONSOPGAOL L

Asa dung songon i ditangkasi, disurathon djaia di-

gombar angka dakdanah i huhut pangalaho ni sionsopga-


ol i tu leinasida, las situtu ma rohanasida.
Dung i disungkun guru i ma nasida: „Aha ma ba-
henonta dohot sionsopgaol on nuaeng? Alai ndang ro

alu3nasida. Ala nii disungkun guru i ma nasida muse:


„Tu ise ma lehononku pidong on? Dung i didok Si Hei-
ni ma: „Tu ahu ma dilehon guru i**.

„Tu aba naeng pangkeonmu", ninna guru i. Naeng


panganpnku" ninna Si Heini. „Molo songbn i*^, ninna gu-
ru i, „ ndang hulehon pidong i tu ho. Na asing ma ba-
henonta. Pingkir hamu ma. Aut tarhurung hamu so-

ngon pidong on, aha dipangido rohamu?" — ,, Naeng mur


loa do bami^, Dinna nasida mangalusi. Dung i ninoa
guru i muse: „Aut tarhurung amanta djala ndang tarba-
hensa muiak tu huta, beha do rohamuna dohot roha ni

inanta maimaimahon? — Aik beha adong anak ni pidong


on na maimaimahon hamumulakna tu asarna, hape laos
so ro dope. Nda marsak rohanasida?'^ — ^Olo i ma tutu*^,

ninna nasida. ^Dibahen i, aha ma bahenonta?" — ^Di-

palua guru i ma pidong i", ninna anaksikola i^ „asa las


roha ni anakna".
Dung i diungkap guru i ma huruhuruan i. Dung
diungkap, so ma satongkin pidong i, dung i babang ma
i laho tu hau na di lambung ni porsikolaan i.

Dung i didok gttrui nda tu siseanna i: „Antong hu-


paboa ma nuaeng di hamu torsatorsa ni halak deba tar-
ingot tu bisuk ni pidong sionsopgaol. Bege hamu ma!"
28. SIONSOPGAOL DOHOT BABIAT.
„Na madangadang ma sahali sada babiat manga^
lului sisoroonna, djadi djumpangsa ma sada sionsopgaol.
Dung i didok babiat i ma tu sionsopgaol i: ^Hupangan
ma ho**, ninna. Djadi didok sionsopgaol i ma: ^Denggan
do iy ^iai doi ma pangidoankon: Di atsts ni bandang ma
ahu pahgan, unang rotak tii tano i**, i ma didok. Djadi
dioloi babiat i ma na nidok ni sionsopgaol i.

Dung i laho ma sionsopgaol i meat tu handang na


djumernpek; godang do handang na gumandjang di lam-
bung ni handang na djempeh i. Dung i diangkat babiat
i ma tu handang i, djadi diturai handang na gi^mandjang
i ma andorana, laos mate ma ibana. langgo sionsopga-
ol i manuruk do sian holangkolang ni handang i, djadi
malua ma ibana*

30

Songon 1 ma sada nari: Sahali nari padjumpang


ma babiat na asiog dohot sionsopgaol, djadi didok ba-
biat j ma: ^Ale sionsopgaol, ingkon panganongku ma
ho, ai nunga maosai male butuhangku^ Alai ninna si-
onsopgaol i ma mangalusi: „Molo gumogo ho miaum-aek—
sian ahu, ba pangan ma ahu; alai aaggo gumogo do ahu

minumj malua do ahu".


Dung i dibuat ma buluug ni suhat bahen panginu-
mannasida.
langgo sionsopgaol i djalodjalo do ditombuhi bu-
lung ni suhat i, gabe tiris ma aeh i tu toru; dirimpu ba-
biat i ma sai na diinura sionsopgaol i aeh i. Djadi sai

manggogo ma babiat i minum, gabe mabutong ma, dja-


di laos mate.
Songon i ma dalanna, umbahen malua sionsopgaol
i djala morlasniroha.

29. ^ANAKKU DO l\
Ro do sahali tuan inspekteur maningkir sada por-
sikolaan. Djadi di na bongot ibana tu porsikolaan i, di-

ida ma gomos tangan ni guru i mangalinsiogi sada anak-


sikola. Alai ala na ro tuaii i, mansohot ma ibana manga-
linsingi, didok roa tu anaksikolai: ^Ra saemai sahali on;
paboa ma tu inanta na bona lining ho, ala ni djung-
katmi^
Longang do roha ni tuan i mernida na binahen ni
guru i dohot umbege hatana i. „Beha, guru, molo ro
ina ni anaksikola i tumopot ahu mangaluhon ho, aha
ma dohononku? Na gabe hasusaan ma i di ho", ninna
tuan inspekteur i. „Unang ma ditangihon tuan i alualu-
na", ninna g uru i.
Bl

^Bo, alai beha ma bahenonku, molo ro amana an-


non?*^ ninna tuani muse, j,Ianggo i, ale tuan, ndang po»
la habiaran i, ai odang tagamon ro ibana^.
^Ba, sian dia ma diboto ho, na so ro amana an-
non?" ninna tuan inspekteur i. Dung i didok guru i ma
mangalusi: ^langgo anaksikola na hulinsingi ondeng, ale
tuannami, anakku do i^.

30. ENDE LAHO RUAR.

1. Pasupasu hami
Debatanami.
Sai sondangkon bohimi
Tu na pungu on sude.

2. Lehon ma di hami
Dame ganup ari.

Sai pasaor ma Tondimi


Tu na pungu on sude.

31. TANGIANG.

Metmet au on, baen ias rohangkon.


Sasada Ho, Jesus, donganku tongtong. ^

_ 32. SADA GURU NA BISUK.

^Boasa tangis ho, Hendrik?^ ninna guru sabalak


mandok siseahna, na tading di porsikolaan, dung laho
muli angka donganna. ,, Ale guru ^, ninna Si Hendrik
mangalusi, ^adong do potipoti nm metmet na uli situtu,

inganan ni gerephu, na hubahen nasogotan tu bagasan


bangku hundiilanku. Alai nangkin ndang disi be djum-
pang abu. Aha ma dobononku tu damang dohot tu da^
inang, ia mulak ahu annop, hape ndang be di ahu poti-

poti i? Nda bona linsing ma ahu bahenonna?" — „Pos ma


roham, ale Hendrik", ninna guru i, ,tangkasanku ma i

morsogot, djala sungkunonku angka donganmu, manang


ise nasida umboto manang aha taririgot tu potipotimi".
Dung morsogotna i, dung masuk muse angka anak-
sikola, disungkun guru djolo Si Hendrik: „Beha nunga
i

djumpang ho potipoti i?" — „Ndang dope", ninna Si

Hendrik.
Dung i didok guru i ma mandok anaksikolana su-

de: „Mago do nantuari potipoti ni Si Hendrik, inganan ni

gerepna. Atehe, adong sian hamu na mornidasa manang


djumpangan i?" Dang i ro be alusnasida: „Ndang djum-
pang hami djala ndang huboto hami i".

Dung i didok guru i ma: „lngkon adong sada si

an hamu, na mambuat potipoti i. Ai ndang adong ha-

lak na asing masuk tu bilut on nantuari; holan hamu do.

Manang ise na mambuat i, dipaboa ma, ndang ppla ha-


biaranna manang aha, ai ndang linsingonku ibana saha-
lion; asal ma dipaboa djala ditopoti salana. Dibahen i

mangulahi ma ahu manungkun hamu: Ise do mambuat


potipoti i?«
Alai hohom be do nasida. Dung i didok guru i

ma: ,Molo songon i, ro ma hamu sude pungkul 2 tu ba-


gashu, ai huboto dope dalan na asing padapot panangko i".

Dung i pungkul 2 naorpungu ma sude anaksikoia i

di djolo ni bagas ni guru i maimaimahoDj manang beha


bahenon ni guru i. Holan dua nasida na mordoknirp-
ha. Si Hendrik, i ma na sada, na marsak ala so djum-
pang dope potipotina i. langgo na sada nan, i ma na
mambuat potipoti i* Naeng tinggal nian ibana di huts,
SB

ala ni biar ni rohana. Alai didok rohana: „Molo ting-

gal ahu di huta, ra manigor dohonon ni dongan i ma,


ahti pandngkoM".

Dung i ro ma Hamu
guru i, didok ma: „Ditanda
sude do Si Hektor, biang na bolon djala na birongi. Na
burdju silutu biang Ndang dlbahen manang aha tu i.

angka na burdju roha. Alai ndang lomo rohana mida


angka na djungkat roha. la nuaeng hinsuonku ma angka
djandjela ni bilut on, asa holom, dung toguonku ma Si
i

Hektor i tuson, djadi ingkon ro be ma hamu mandjamasa".


Dung i dlbahen guru i ma songon na nidokna i. Di-

hinsu ma angka djandjela, gabe holom ma bilut Dung i.

iditogu ibana ma Si Hektor tusi. Djadi ro ma angka


dakdanah sadasada^ did jama be ma biang
i alai ndang i,

jmangkuling. Dung i didok guru i ma: ;,Beha, didjama


hamu be do biang i?" — „01o, nunga hudjama hami be
biang i", ninna nasida. Dung i diungkap guru i ma
angka djandjela; dung i didok; ma: „Antong patuduhon
hamu ma tanganmuna siamun tu ahu!" Dung i dibahen
nasida ma songon na hidok ni guru i, djadi mengkel ma
nasida, ala birong tangannasida. Holan sada sian nasi-
da, na so birong tanganna.

;
Dung i- didok guru i ma mapdok ibana: j^Ho do
panangko i! Ala mabiar ho mandjama biang i, aik/be-
ha mangkuling i, umbahen so didjama ho, Ai ndang di-
boto ho hian, na hub^hen te ni api tu tanggurung ni

biang i, asa gabe birong tangan ni na mandjamasa. Nu-


aga dapot ho; ho do na mambuat potipoti ni Si Hendrik".
Dung i .angkahitir ma ibana, djadi ditopoti ma sa-
lana djajii,;dipaulak ma potipoti i tu.Si Hei^daij:, ,:,
34

33. SI SALEM, NA MORGABUS.

DuDg haruar sian porsikolaan angka anaksikola,


morbada ma Si Joab dobot Si Lukas, pola morsiraDg-
gat nasida. Djadi tioggang ma Si Joab tu bustak, gabe
sap gambo ma abitna. Djadi marsak situtu ma rohana
antong djala mabiar ibana buhut, ai na imbaru dupe
abitna i; nambura dope i dilehon amangna tu ibana.

Dung i ro ma Si Salem didok ma mandok Si Joab:

„Rotak pe abitmi, ndang poia mabua. Paotootoma aman-


tamuna, unang paboa tu nasida na morbada i ho".
Atai didok Si Joab ma mangalusi Si Saiem: „Dao
ma i, ale, na so ture do na niadjarhonmi tu abu. Ndang
diingot ho, dosa do, molo morgabus hita? Ndang djadi

paotootoon natorasniba! Ai didok patik pabmahon: „„Ing-


kon pasangaponmu do natorasmu"". Dibahen i ndang
olo abu paotootohon damang na basa i"..

34. SI JUSTIN NA BURDJU.

Na burd]u do Si Justin, djala oa ringgas morsikola.


Dj na labo muli ibana sahali sian porsikolaan, diida ma
sada radja na morhoda, mansai doras morendjak boda
i dibahen.
Ndang piga dto nan diida Si Justin ma peak di

dalan i sada bungkusan na metmet. Dung i didjoihpttt

ma bungkusan i djala dipamanat ma manang aha di

bagasan, djadi diida ma sampulu rupia do hape disi.

Las ntutu ioa roba ni Si Justin moraida hepeng i,

ai ninna rohana: ,Las ma roba ni damang dobot (Ui-


naug, molo hulehon rupia on tu nasida, asa adong pasi-
dahanonnami*: Songon i ma dipingkiri robana;
35

Alai salpu satongkin nari muse, morlobuk ma ta-

^roktokna mandok: „Hepeng ni radja ondeng do i, pa-


nangko do ho, molo ditiop ho i".

Dung i manigor dioloi Si Justin ma sipaingot ni


taroktokna i, djadi didok ma di bagasan rohana: „An-
tong, hupaulak ma hepeng i". Dungi moringkat ma iba-
na gogo^ djadi dapotsa ma radja i, na maradian di djolo

ni sada lapo.
Dung i ninna Si Justin ma mandok ibana: „AIe
radjanami, na agoan do hamu nangkin, ndeon ma he-
pengmuna na djumpang ahu di dalan i*'.

Djadi las situtu ma roha ni radja i mida Si Justin,

dilebon ma tu ibana sahupang baben upana.

35. UPA NA BALGA.

Djongdjong do sahali Si Gerrit donok tu sada djam-

batan. Aadorang disi ibana, mamolus ma sada halak si-

boan barang. Djadi ala humalaput lapgkana, madekdek


ma sada bungkusan sian siboanonna so pamotoanna. Dja-
di dilodjong Si Gerrit ma i djala dibuat. Dung i didjou

ibana ma baoai nian, alai ala naung madaohu, ndang be


dibege.

Djongdjong ma Si Gerrit dilambung djambatan i

patioptiop bungkusan ondeng. Dung i ro ma Si Heini

dohot Si Laos mandapothon ibana.


Didok nasida ma: ^Tole Gerrit! Tasigati ma djolo

bungkusan i manang aha di bagasanna; ra adong do di-

si rupia manang ringgit^.

^Nunga i", ninna Si Gerrit, „udang olo ahu mani-


gati i; ai ndang ugasanku i".

3*
36

Djadi dilagai nasida ma Si Gerrit i, djala naeng


soroonnasida bungkusan i sian tanganna. Alai morlodjong

ma Si Gerrit tu sirpang ni dalan i mortabuni. Dung pim-


djung Si Gerrit disi, didjaha ma alamat ni bungkusan i,

djadi diida ma, ianggo bungkusan i, na tinongos do i tu

sada tuan na mora, na moringanan di huta na donok tu


djambatan i.

Dung i laho ma Si Gerrit manaruhon bungkusan i

tu tuan na mora i. Dung mulak Si Gerrit ro ma Si Hei-

ni dohot Si Laos didok ma tu ibana: ^E, Gerrit, nunga


tudia dibahen ho bungkusan i?"— ,,Nmiga hulehon tu nam-
puoasa^, ninna Si Gerrit. „Aha didjalo ho upa ni halo-
djaonmi?" niijna Si Heirii. ,,Ndang adong manang aha*,
ninna Si Gerrit. „0e, oto ni baeo on5 ninna Si Laos,
^lodja ho so adong upam".
„01o", ninna Si Gerrit, „adongdo upangkuna bal-

ga situtu**. ^Tutu", ninna Si Laos manungkun^ „aha ma


huroha?* — ^On do upangku^ ninna Si Gerrit, ^huboto
nuaeng, ndang be bona uhum siboan barangi, ala ni na
niagohonna barang ni tuan i. Angkup nii buboto, lomo
do roha ni Debata mida pambahenanki".
Dung i ditadingkon Si Gerrit ma Si Heini dohot Si
Laos, morlasniroha ma ibana muli.
Ise hamu, dakdanak, dongan ni Si Heioi dohot Si
Laos, na mandok na oto Si Gerrit?

36. SI JOHANNES NA LOSOtC.

Adotig fioa nasaingan anaksikola sahalak, na tbot-


goar Si Johannes. Ganup ari diturpukkon guruna sada
ajat tu angka siseanna, siapilonnasida di butana be,
37

Di na sadari, dang tnuiak Si Johannes i sian por-

BikolaaDy naeng ma nian apilonna na saajat, na tinurpuk-


kon ni gurunasida i, hape na ro ma Si Karel, dongan-
na sikola sabalak, didok ma mandok ibana: ^Beta ma
hita mormeammeam!^ Djadi dipabongot Si Johannes ma
bukuna tu sangku ni badjuna, laos diihuthon ma dongan^
na ondeng mormeammeam, gabe sundat ma ibana mang^
apil ajat siapilonna i.

Dung i dung bot ari, mulak ma ibana tu huta. |a

dung mangan, naeng ma ibana maugapii nian, alai nunga


holom, djadi ndang boi be djahaonna bukuna i. Ala ni
i laho ma ibana modom, ai nunga lodja ibana antong
sian pormeammeamanna i, dipeakkon ma bukuna i tu to-

rn ni haianguluna.
la dung torang ari muse, hehe ma Si Johannes i,

laos dibuat ma bukuna i, hape mansai tarsonggot ma ro^

hana disi, ai nunga morpogian i diida djala maribak de-


ba dipodomi; ianggo ajat siapilonna i long do so diboto,
Djadi laos songon i nama ibana laho tu porsikolaan.
Ianggo donganna sarongkanan, sude do nasida urn-
boto padjodjorhon na saajat na niapilnasida i; alai anggo
Si Johannes, ingkon sip nama, dung disungkun guru i

ibana^ djadi maila situtu ma ibana ala ni i.

37. SI LOSOK DOHOT HAMBING.


Adong ma nadjolo sada dakdanak, na so ringgas
morsikola. Lasan do rohana mangan dohot mormeami
sian na morsikola i. Djadi digoar halak ma ibana „Si

Losok** ala ni i. Hansit ma roha n\ dakdanah i di go-

ar tulutna i. Djadi didok rohana ma: „ Antong patudu-


hononku ma tu angka dongan, dohot aliu qa .ringgas,
'
38

Dung i dibuat ibana ma sada buku, djadi hundui

mia ibana til sada bagot naung tinaba, na peak di topi ni

dWan, asa diida saluhut halak ibana mandjaha bukuna i.

Alai suhar do buku i ditiop so pamotoanna, ai

ndang tangkas dope diboto mandjaha. Dipaula ma so-

ngon na finggas ibana mandjaha, hape ndang tarbahen-


sa, ai suhar do angka sisiasia i sude. Djadi ndang piga
dan nari mondobondok ma ibana, lam paukpauk ma
uluna.

Andorang songon i ibana, ro ma sada hambing tu


lambxingna. Dung diida hambing i Si Losob i, na sai

paukpauh i uluna, dirimpu ma na mangasapi ibana, ala

na sai mungkitungkit uluna i. „Ia naeng aloonmu ahu,


ba niudji ma, manang; ise hita monang**, ninna roha ni

hambing i huroha, djadi sumurut ma hambing i saotik,

dung i morlodjong ma manahopi Si Losoh i. Pak! bona


ma bohina ditumbur hambing i, gabe singgalak ma iba-

na dompak pudi, djadi ampal ma buku i tu gindjang.

Dung i mangangguhi ma Si Losoh i, dibahen han


sitna, hatop ma ibana laho tu djabu ni natorasna, ai
unga maila situtu ibana.

38. ISE DO AMANTA?


Adong ma sada dakdanak, na morumur onom
taon. la amana halak sipelebegu dope, tung na so pordu-
li do ibana di hata ni Debata dohot di halak Kristen. Ala
datu ibana, djotdjot dirasun ibana halak Kristen, angka
na so olo datuanna. Somal do anakna i mormeammeam
dohot dakdanak ni halak Kristen, nang tu piirsrkblaan

djotdjot do diihuthon. Alai molo diboto amana langka-


na i, pintor dilagai do ibanat
39

Dung i di na sadftfi laho ma daitenth i mangihut-


hon donganna soDgon na somal tu porsikolaan. Tongon
do diadjarhoQ guru i djamita taringot tu Tuban Jesus,
na laho tu huta Jerusalem rap dohot natorasna. Laos
dipatorang guru i ma hata i: ^Ndang diboto harou, Abu
dibagasan angka na di Damang?^ buhut dipadomu tusi

tangtang ^^Ate Amanami!^ d. u, mangondoibon: Di banua-


gindjang do Amanta!

Djadi dung haruar anaksikola, mulak ma dakdanab


i tu huta; djadi didok amana ma tu ibana: ,Boasa tago-
nan di ho ulaoif na so basea sian na mormahan?^ Djadi
dialusbon dakdanah i ma: „Ai ndang basea na morama?^
Alai ndang diantusi datu i hata ni anakna i, suang so**

ngon Si Maria na so mangantusi hata ni Tuhan Jesus


anakna i.

Dung i di na laho mangan nasida, muruk ma ama--


na i tu ibana, ninna ma: ,,Magopo indahan i dipangan
ho, ai so olo ho mormaban^* Djadi didok dakdaknab i

ma tu natorasna i: ^Unang ma lagai bamu ahu, ale

amapg, aia laho dohot abu morsikola, ainaeng do dohot


ahu morama tu Ama na di banuagindjang^.

Ala naung dua bali ditaringoti anakna i hata ^Ama^,


gabe dipamanat ama ni dakdanah i tu anaksikola ai^^ka

na urabalga dobot tu guru i lapatan ni na nidok ni

anakna i. Djadi dipatorang guru i ma tu ibana lapaltan ni

hata na sinungkunna i buhut dipaboa tu ibana haburdju-


on ni anakna i manangihon podana; djadi ndang tardjua
sa be papgondjar ni Tondi Porbadia tu rohana, gabe mu-
ba ma rohana^ masuk Kristen ma ibana, djadi dohot am
ibaqii morama tii A0014 qi^ suaiurunf i,
40'

^
39. ,PUNGKUL SAMPULD TOL0«.

. Mordalandalan ma sahali sada guru lu sada huta.


Di toiigau dalan padjurapang ma ibana dohot sada doli-
doli' na iri?imaQgke djom. la baoa i, adang diboto man-
djaha sural, nommer pe ndang ditanda.

Djadi disungkuuhoa guru i ma tu ibana: „Pungkul^


piga nuaeng?" Dung i dibereng ma tq gindjang roornida

mata ni ari, hape ndang tarida, ala tongon morhobot


langit! Ras! ditait ma rante ni djomna i, didok ma:
^Nunga puDgkul sampulu tolu nuaeng*', ninnat.

Dung dibege guru i hatana i, pintor songon na gi-

nedek ma dihilala, laos gogo ma ibana mengkel, ala ni

hatana i, na mandok: ,,Pungkulsampulu tolu".

40. MATA NI PEN NA MABOLA. : *


^

Adong ma sada anaksikola, naung manurat di ha-


rotas, manuhor mata ni pen sian tuanna. Nunga djot-

djot nian dipangke anaksikola i mata ni pen, alai ndang


hea ditangkasi.
Dung dituhor mata ni pen i, laho ma ibana. Dung
i sahat ma ibana tu balian, dibereng ma tolu ruang ni
mafa ni peti i djala mabola huhut diida. „A, nunga
mago, na.sega do hape na nilehon ni tuan i tu ahu;
ndang di ahu on", liinna. .

'

Laos mulak ma ibana tu tuan i, didok ma; „Ndang


di ahu oh tUah, na /mabola do hape' malft ni pen !ia

gihadis' ni tuan i tu ahu^, ninna. Umbege i, ndada ni


binOto bie engkel ni tuan i, huhut ma didok tu ibianar

„0e Pieter, otbmi, ndang dung dope hape ditangkasi ijo

ulaula naung soraal df(>angke ho?'^ '


' '•
•"
*
4L SADA AMAAMA, NA PAUBAHON ROHANA
HINORHON NI ILUILU NI BORUNA.

Burdju do sada halak natuatua paborbathon boruna


mofsikola. Djadi di na morsikola i boruna i, dibege ma
diadjarhoQ gurunabata ni patik patolubon, na mandok;
„Hona uhumdo balak na morsineang di goar ni Debata".
Dung i di na sadari, dibege boruboru i ma nato-

rasoa momeangniroba mandok goar ni Debata^ jgabe laho

ma ibana mortabnni tu balik ni binsuhiosu tumatangis.


« Dung i dibege amaaa i ma boruna na mongki-
hongkib i, laos didapothon ma tu balik ni hinsubinsu i ma-
nungkun, ma^ang aia m aba umbaben na tangis ibana.

Djadi didok dakdanah i ma tu amana i songon on:


^Hubege do didok gurunami: Molo adong manang ise,

na momeangniroba mandok goar ni Debata, bona uhum


do. Angkup ni i dips^torang guru i do uhum i tu hami, i

ma bamatean na djumorbut sian hamatean, nasoraal ta-

ida di tano on. Djadi ala ni i do umbaben tangis ahu,

ai hubege do lio morsineang mandok goar ni Debate;

mangonai ma uhum i tu ho muse dipingkir rohangku".


f Djadi dung dibege amana i hata ni boruna i, nin-

na ma mandok boruna i: ~nAie inang, haholongan ni

robangku! Nuaeng hupadanhon ma tu Debate, paboana


so tupa be morneangniraba ahu, olat ni ontugindjang
mandok goar ni Debata^ ai sipudjion do Ibana".

42. INGKGN IBA DJUMOLO MANGKAHOLONGl


DONGAN.
» Di na sadari ro ma Si Maria mormearameam do-

bot edana, naE morgoar SI Johanna. Porroba na manga-


42

plan do Bi Maria ). Molo adong ditda raananf aba na


denggan di donganna dakdanalc am asiiig, sai dieUem ma
}, paima dilehon tu ibana Udjui adong ma di Si Johan-
na sada^igalegale na metmet djste na uli, djadi mtnifor
dipangido roha ni St Maria ma
pormeammeatnonm naenf,
i, dung diida. Afai mansai holong do Poha ni Si Joan-
na di sigalegaie i, tung unang man laho i sian ibana di-
dok rohana.
Djadi mordandi ma Si Maria. Laho ma ibana
djongdjong tu suhisuhi, ndang olo be ibana movraeam-
meam. Dung i laho ma Si Johalina ttt inana, didokma:
„Ale inang, na djungkat do Si Maria, ndang olo be iba-
na mormeammeam dohot aha; nlang holong be rolurna
di abu",
„Ai dipangido rnham naeng haholongan ni Si ^Ma-
ria ho?« ninnainanai. ^Oloinang^niinia Si Johanna.
„Molo songon i\ bahen ma songpn na binahen ni
Debata tu ho! Ho ola pordjoio mangkaholongi Si Miria.
Molo dihabolongi ho ibana, haholoDg»nna ma ho*.
Dung i laho ma Si Johanna tu Si Maria djaia di-

dok ma: „Na ma, ale Maria, djalo ma sigalegaie on,


pormeammeam ma if" Mansai las ma roha ni Si Maria
mamereng Si Johanna, didjalo ma sigalegaie i. Las ma
rohana mormeammeambon i sadarina i.

Dung mulak Si Maria tu bagispasida, didok ma tu


inana: „0 inang, tung boruboru na bufdju do Si Johan-
na edangki. Mansai las rohangku (}i ibana. Djadh do
lefaononku tu ibana buku gombaran, na hutuhor nambu-
ra on dohot hepeng nasian hulu potonganki?" — ^Deng-
gan do", ninna inana i. Morsogotna laho ma i Si Maria
maadapothon Si Johanna djaladilehoo ma buku i tu ibant,
„Bereng ma moag", ninna Si Johanna tu inana,

^dilehon Si Maria buku na uli on di ahu'^,

^Nda sintong aa hudoh* i?!" ninna inanai. „Niinga


diida bo manang beba pangalabona, molo iba pordjolo
mangkftholo0gi dongan^.

43. PANGKATAION Nl SI ELKANA DOHOT


ANGGINA SI MARTIN.

8i Elkana: Adong do poda didok inanta tu ahu


nabodari, ale anggia!
Si Martin: Dia ma hiiroha poda i? Paboa ma
tu ahu, asa dohot ahu mangulahon, ale hahang!
Si Elkana: Molo adeng manang aha dilehon ho
tu donganmu, unang danggurhon, ai hurang do pantun ni

i, ninna.

Si Martin: Tutu do i, hahang! Alai dia do ala-


na, umbahen dohonon ni inanta poda i tu ho? Aning
hahang!
Si Elkana: Dipangido inanta raut sian ahu; djadi
hudanggurhon ma i laho mangalehon tu ibana. I ma
umbahen na didok poda sisongon i tu ahu.

Si Martin: Ndang djadi anlong songon i, ale ha-

hang. Ndada holan hapantunon hurang disi* Na olo do


i huhut gabe pormaraan di pangalehonan. Aut tung sura
ma tura mata ni raut i nabodari tu tangan ni inanta^

nda hansit ma i hilalaonna?! —


la poda na nidok ni guru i tu hita nambura on, di-

ingot ho dope i, hahang?


Si Elkana: Nandigau tahe? Ndang huiijgot be i,

anggia.
St Martin: Aha do na di porsikolaanta i, di ari

Kamis na salpa i?!

Si Elkana: A, patut ma antong so botoonku i,

ai morsahit do ahu disi, so dohot ahu morsikola. Paboa


ma poda i tu ahu, angjfia, asa dohot ahu moruli disi!

Si Martin: Denggan! Alai santabi da, hahang,


so tung didok ho ahu na mangadjari di ho. Turaoras
do ho sian^ahu, ndang patut ahu nian paboa poda tu ho,

ai ho do dahahang. Pangidoanmi do na huoloi.

Si Elkana: A, unang pola dok songon i! Ndada


pola sala nang angginiba paboa poda tu iba; ture do
nang i. Paboa ma, anggia!
Si Martin: Molo songon i, tangihon ma hahang!
Songon on ma pandok ni guru i tu hami.

„Molo di hatoropan hamuna,


1. Unang haoi hamu ulumuna, bohimuna manang da-
gingmuna.
2. Unang ha rati hamu sisilonmuna, unang papiltikpjltik

hamu djaridjarimuna, unang pahuturhutur hamu


patrauna.
3. Unang hamu sai morsilidjufi, unang sai mangomari
pamerengmuna.
4. Unang djungkiti hamu taktak ni iponmuna manang
te ni pingg61muna; unang pinadjamadjama igung,
manang pinaiasias manang ginotapan sisilonniba.

5. Molo hehearaon hamuna, bahen hamuna ma tangan-


muna mangkuphupi pamanganmuna. Molo so
tardjua hamu so raongkolongkol manang barsi-
barsl, laos songon i ma bahen hamuna.
6. Unang sai pinormeammeam disi ugasanniba; songon
sengkaniba rupani, unang nialithon tu rungkung-
45

niba. Ndang hapaDtunon i,

7. Unang hamu morisap saleleng so tang dope daging-


muna, ai mofsaor rasun do timbaho i. Olo do
sega rakniba bahenon ni i. Olo do iba mura-
mura lupa dibaheo.
8. Unang so ringgas hamu maridi, asa longtong ias da-

gingmuna. Ai molo rotak daging, tubu ma sahit

horhonon ni i. Asa ingkon ias do bahenon


dagingniba molo naeng hipas iba".
Angka i ma poda ni guru i tu hami, di na mor-
sahil i ho, ale hahang.

Si Elkana: Na denggan ma i poda ni guru i, ang-


gia! Ojotdjot do huida angka dongan dakdanak udju di
hatoropan: dihaoi patna manang uluna, didjungkiti iponna

manang pinggolna. Hea do songoni huroha diida gurui,

umbahen na diadjarhon poda na songoni. Na so tama


do i hape! Ingoton ma i tutu!

8i Martin: Ba ima poda na nidok ni guru i, ale

hahang. Asa taingot ma dohot poda na


i niadjarhon ni
inanla i!

-^-^^N-^^^>^
^_. Pordjodjor Hi angka turpuk
sidjahaon i.
Alaman

1. Las ni roha morsikola. (0. Marcks)* « . . 5


2. TariQ|ot tu robut m porsikolaon. (C. Bielefeld). . * . 6
8. Tat)|taiig labo noAsak./ ... . . . 7
4. Ende labo masuk* • • ... ... 7
6. Si Peter di topi ai tiuiei. (C. Bieletdd). . . ... 7
6. Si JilUa dohot Si Liiiaa* (Tbora Wadel). . . ... 8
7. Si Willem m moimainifoba. (Tbora Wedel), . . 9
8. AiiftkaikdUjm ringfM* (6r. Tbeophilos Harahap f). . 9
9. Sikolametmet (0. Marcks). ... . . 10
10. Andoraog, 80 masttk sikola. (6r. Kassianas Ltobing). . U
11. Dong maaok sikola. (6r. Kassianus Ltobing). 12
12. Taringot to uldmlnrdi poraiki^aaQ deba. (Gr. Kassianus Lt).13
is. Ragam mmeftrnmeamdinabaroarathali. (6r. Kassianos Lt). 15
14* Haromr sabali. (0. Maji^ks.) « • . 17
16. Haroar labo muli. (Gr. Kassianos Ltobing). . . • . 18
16. Gorobon ma sigorobononmO) binsan poso dope bo! C. Bielefeld. 18

17. Mordongan tas^Bf A%>tob«B olaoBoiu. (Tbora Wedel). 19


18. Opat tangiang. ...... ...... 20
19. Si Martin, na ringgas mormeammeam, alai na losok

ia morsikola (C. Bielefeld). ... • • • 21

20. Si Maria na ringkot mananginangi. (C. Bielefeld). . . 23


21. Mata, pin||ol« tangan, pamangan. (Tbora Wedel). 24
22. Tama do habiaranta DebaU. (C. Bielefeld). . 24

S3. Diboto D#bata aalohot (C Bielefeld). . . . 25

24. Unang baen na so tore. (C. Bielefeld). . . ... 26


ii „

Alaman

ib. Sionsopgaoi aa bongot tu porsikolaan. (C. Bielefeld). ^ 26


26. Taringot tu sionsopgaoi. (Gr. Theophilus Harahap t)- > 27
27. Malua sionsopgaoi i, (C.Bielefeld). . . . , . 28
28. Sionsopgaoi dohot babi^t (G. Bielefeld). . . • • • 29
\'
29. ^Anaicku do i^ (C.Bielefeld)". / . . . . . 30
30. Ende laho ruar. . . / '•' • . ... ... 31
31. Tangiang. ......... . . . 31

32. Sada guru na bisuk. (C. Bielefeld). ...... 31


33. Si Salem, na morgabus. (Thora Wedel). . . . • . 34;

34. Si Justin na burdju. (Thora Wedel). ... ; . . 34


35. Upa na balga. (Gr. Kassianus Ltobing). . . ... 35
36. Si Johannes na losok. (G. Bielefeld). .
'• . . . . 36
37. Si Losok dohot hambing. (G.Bielefeld). 37
38. Ise do amanta? (Gr. Wilhelm Hutabarat). . . ^ . 38
39. ^Pungkul sampulu tolu**. (Gr. Theophilos Harahap f). . 40
40. Mata ni pen na miabola. (Gr. Theophilus Harahap f). 40
41. Sada amaama, na paubahon rohana hinorhon ni

iluilu ni boruna. (Gr. Gyrillus Ltobing). . . 41


42. Ingkon iba djumolo mangkaholongi dongan.
(Gr. Kassianus Ltobing). ... 41
43. Pangkataion ni Si Elkana dohot anggina Si Martin.
(Arsenius Ltobing). . . • . . 43.

Anda mungkin juga menyukai