Anda di halaman 1dari 13

www.alangalangkumitir.wordpress.

com
oleh : Mas Kumitir 1

SULUK SARIDIN (SYEKH JANGKUNG)

MUQADIMAH
Bismillah, wengi iki ingsung madep, ngawiti murih pakerti, pakertining budi kang
fitri, sujud ingsun, ing ngarsané Dzat Kang Maha Suci.

Artinya :
Bismillah, malam ini hamba menghadap, mengawali meraih hikmah/ hikmah
budi yang suci, hamba bersujud, di hadapan Keagungan Yang Mahasuci.
Bismillah ar-rahman ar-rahim, rabu mbengi, malam kamis, tanggal lima las,
wulan poso, posoning ati ngilangi fitnah, posoning rogo ngeker tingkah.

Artinya :
Bismillâh ar-Rahmân ar-Rahîm, Rabu malam Kamis, tanggal 15 bulan
Ramadhan, puasa hati menghilangkan fitnah, puasa raga mencegah tingkah
buruk.

Bismillah, dhuh Pangeran Kang Maha Suci, niat ingsun ndalu niki, kawula kang
ngawiti, nulis serat kang ingsun arani, serat Hidayat Bahrul Qalbi, anggayuh
Sangkan Paraning Dumadi.

Artinya :
Bismillâh, wahai Tuhan Yang Mahasuci, niat hamba malam ini, hamba yang
mengawali, menulis surat yang dinamai, surat Hidayat Bahrul Qalbi, untuk
memahami asal tujuan hidup ini.

Bismillah, dhuh Pangeran mugi hanebihna, saking nafsu ingsun iki, kang nistha
sipatipun, tansah ngajak ing laku drengki, ngedohi perkawis kang wigati.

Artinya :
Bismillâh, wahai Tuhan semoga Engkau menjauhkan, dari nafsu hamba ini, yang
buruk sifatnya, senantiasa mengajak berlaku dengki, menjauhi perkara yang
baik.

Bismillah, kanthi nyebut asmaning Allah, Dzat ingkang Maha Welas, Dzat
ingkang Maha Asih, kawula nyenyuwun, kanthi tawasul marang Gusti Rasul,
Rasul kang aran Nur Muhammad, mugiya kerso paring sapangat, kanthi
pambuka ummul kitab.

Artinya :
Bismillâh, dengan menyebut nama Allah, Dzat Yang Maha Pengasih, Dzat Yang
Maha Penyayang, hamba memohon, melalui perantara Rasul, Rasul yang
bernama Nur Muhammad, semoga berkenan memberi syafaat, dengan
pembukaan membaca ummul kitab.

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 2

Sun tulis kersaneng rasa, rasaning wong tanah Jawa, sun tulis kersaneng ati,
atining jiwa kang Jawi, ati kang suci, tanda urip kang sejati, sun tulis kersaning
agami, ageming diri ingkang suci.

Artinya :
Hamba tulis karena rasa, perasaan orang tanah Jawa, hamba tulis karena hati,
hati dari jiwa yang keluar, hati yang suci, tanda hidup yang sejati, hamba tulis
karena agama, pegangan diri yang suci.

Kang tinulis dudu ajaran, kang tinulis dudu tuntunan, iki serat sakdermo mahami,
opo kang tinebut ing Kitab Suci, iki serat amung mangerteni, tindak lampahé
Kanjeng Nabi.

Artinya :
Yang tertulis bukan ajaran, yang tertulis bukan tuntunan, surat ini sekadar
memahami, apa yang tersebut dalam Kitab Suci, surat ini sekadar mengetahui,
perilaku hidup Kanjeng Nabi.

Apa kang ana ing serat iki, mong rasa sedehing ati, ati kang tanpa doyo, mirsani
tindak lampahing konco, ingkang tebih saking budi, budining rasa kamanungsan,
sirna ilang apa kang dadi tuntunan.

Artinya :
Apa yang ada di surat ini, hanya rasa kesedihan hati, hati yang tiada berdaya,
melihat sikap perilaku saudara, yang jauh dari budi, budi rasa kemanusiaan,
hilang sudah apa yang menjadi tuntunan.

Mugi-mugi dadiho pitutur, marang awak déwé ingsun, syukur nyumrambahi para
sadulur, nyoto iku dadi sesuwun, ing ngarsane Dzat Kang Luhur.

Artinya :
Semoga menjadi petunjuk, terhadap diri hamba sendiri, syukur bisa berguna
untuk sesama, itulah yang menjadi permohonan, di hadapan Dzat Yang
Mahaagung.

01. SYARIAT
Mangertiyo sira kabéh, narimoho kanthi saréh, opo kang dadi toto lan aturan,
opo kang dadi pinesténan, anggoning ngabdi marang Pangeran.

Artinya :
Mengertilah kalian semua, terimalah dengan segala kerendahan jiwa, terimalah
dengan tulus dan rela, apa yang menjadi ketetapan dan aturan, apa yang telah
digariskan, untuk mengabdi pada Keagungan Tuhan.

Basa sarak istilah ‘Arbi, tedah isarat urip niki, mulo kénging nampik milih, pundhi
ingkang dipun lampahi, anggoning ngabdi marang Ilahi.

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 3

Artinya :
Istilah syarak adalah bahasa Arab, yang berarti petunjuk atau pedoman untuk
menjalani kehidupan ‘agama’, untuk itulah diperbolehkan memilih, mana yang
akan dijalani sesuai dengan kemampuan diri, guna mengabdi pada Keagungan
Ilahi.

Saréngat iku tan ora keno, tininggal selagi kuwoso, ageming diri kang wigati,
cecekelan maring kitab suci, amrih murih rahmating Gusti.

Artinya :
Apa yang telah di-syari‘at-kan hendaknya jangan kita tinggal, selama diri ini
mampu untuk menjalankan, aturan yang menjadi pegangan hidup kita, aturan
yang sudah dijelaskan dalam kitab suci al-Qur’an, Itu semua, tidak lain hanya
usaha kita untuk mendapat rahmat, dan pengampunan dari Yang Maha Kuasa.

Saréngat iku keno dén aran, patemoné badan lawan lésan, ono maneh kang
pepiling, sareh anggoné kidmat, nyembah ngabdi marang Dzat.

Artinya :
Syariat juga diartikan, sebuah pertemuan antara badan dengan lisan,
bertemunya raga dengan apa yang dikata, ada juga yang memberi pengertian,
bahwa syariat adalah pasrah dalam berkhidmat, menyembah dan mengabdi
pada Keagungan Yang Mahasuci.

Saréngat utawi sembah raga iku, pakartining wong amagang laku, sesucine
asarana saking warih,
kang wus lumrah limang wektu, wantu wataking wawaton.

Artinya :
Syari`at atau Sembah Raga itu, merupakan tahap persiapan, di mana
seseorang harus melewati proses pembersihan diri, dengan cara mengikuti
peraturan-peraturan yang ada, dan yang sudah ditentukan—rukun Islam.

Mulo iling-ilingo kang tinebut iki, sadat, sholat kanthi kidmat, zakat bondo lawan
badan, poso sak jroning wulan ramadhan, tinemu haji pinongko mampu, ngudi
luhuring budi kang estu.

Artinya :
Maka ingat-ingatlah apa yang tersebut di bawah ini, syahadat dengan penuh
keihklasan, shalat dengan khusuk dan penuh ketakdhiman, mengeluarkan zakat
harta dan badan untuk sesame, puasa pada bulan ramadhan atas nama
pengabdian pada Tuhan, menunaikan ibadah haji untuk meraih kehalusan budi
pekerti.

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 4

Limo cukup tan kurang, dadi rukune agami Islam, wajib kagem ingkang baligh,
ngaqil, eling tur kinarasan, menawi lali ugi nyauri.

Artinya :
Lima sudah tersebut tidak kurang, menjadi ketetapan sebagai rukun Islam, wajib
dilakukan bagi orang ‘Islam’ yang sudah baligh, berakal, tidak gila dan sehat,
adapun, jika lupa menjalankan hendaknya diganti pada waktu yang lain.

Syaringat ugi kawastanan, laku sembah mawi badan, sembah suci maring
Hyang, Hyang ingkang nyipto alam, sembahyang tinemu pungkasan.

Artinya :
Syariat juga dinamakan, melakukan penyembahan dengan menggunakan
anggota badan, menyembah pada Keagungan Tuhan, Tuhan yang menciptakan
alam, Sembah Hyang, begitu kiranya nama yang diberikan.

SYAHADAT
Sampun dados pengawitan, tiyang ingkang mlebet Islam, anyekseni wujuding
Pangeran, mahos sadat kanthi temenan, madep-manteb ananing iman.

Artinya :
Sudah menjadi pembukaan, bagi orang yang ingin masuk Islam, bersaksi akan
wujudnya Tuhan, bersungguh-sungguh membaca syahadat, disertai ketetapan
hati untuk beriman.

Asyhadu an-lâ ilâha illâ Allâh wa asyhadu anna Muhammad Rasulullah,


Tinucapo mawi lisan, Sareh legowo tanpa pameksan, Mlebet wonten njroning ati,
Dadiho pusoko anggoning ngabdi.

Artinya :
Asyhadu an-lâ ilâha illâ Allâh wa asyhadu anna Muhammad Rasulullah,
ucapkanlah dengan lisan, penuh kesadaran tanpa paksaan, masukkan
maknanya ke dalam hati, semoga menjadi pusaka untuk terus mengabdi.

Tan ana Pangeran, kang wajib dén sembah, kejawi amung Gusti Allah,
semanten ugi Rasul Muhammad, kang dadi lantaran pitulungé umat.

Artinya :
Hamba bersaksi bahwa tak ada tuhan, yang wajib disembah, kecuali Allah swt,
begitu pula dengan Nabi Agung Muhammad saw, yang menjadi perantara
pertolongan umat.

SHALAT
Syarat limo ajo lali, kadas najis, badan kedah suci, nutup aurat kanti kiat,
jumeneng panggonan mboten mlarat, ngerti wektu madep kiblat, sampurno
ingkang dipun serat.

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 5

Artinya :
Lima syarat jangan lupa, badan harus suci dari hadats dan najis, menutup aurat
jika tidak kesulitan, dilaksanakan di tempat yang suci, mengerti waktu untuk
melakukan shalat, lalu menghadap kiblat, sempurna sudah yang ditulis.

Wolu las kang dadi mufakat, rukun sahe nglakoni shalat, niat nejo, ngadek
ingkang kiat, takbir banjur mahos surat, al-fatihah ampun ngantos lepat.

Artinya :
Delapan belas yang menjadi mufakat, rukun sahnya menjalankan shalat, niat
melakukan shalat, berdiri bagi kita yang mampu, mengucapkan takbiratul ikhram
membaca surat, al-Fatichah jangan sampai keliru.

Rukuk, tumakninah banjur ngadek, aran iktidal kanti jejek, tumakninah semanten
ugi, banjur sujud tumurun ing bumi, sareng tumakninah ingkang mesti, kinaranan
ing tumakninah, meneng sedelok sak wuse obah.

Artinya :
Rukuk dengan tenang lalu berdiri, disebut i’tidal dengan tegap, hendaknya juga
tenang seperti rukuk, lalu sujud turun ke bumi, bersama thumakninah yang
benar, dinamakan thumakninah, diam sebentar setelah bergerak.

Sewelas iku lungguh, antarane rong sujudan, tumuli tumakninah, kaping telulas
lungguh akhir,
banjur maos pamuji dikir.

Artinya :
Sebelas itu duduk, di antara dua sujud, disertai thumakninah, tiga belas duduk
akhir, lalu membaca pujian dzikir.

Limolas iku moco sholawat, kagem Gusti Rosul Muhammad, tumuli salam kang
kawitan,
sertane niat rampungan, tertib sempurna dadi pungkasan.

Artinya :
Lima belas membaca shalawat, kepada Rasul Muhammad, kemudian salam
yang pertama, bersama niat keluar shalat, tertib menjadi kesempurnaan.

ZAKAT
Zakat iku wus dadi prentah, den lampahi setahun pindah, tumprap wong kang
rijkine torah, supados bersih awak lan bondo, ojo pisan-pisan awak déwé leno.

Artinya :
Zakat sudah menjadi perintah, dilakukan setahun sekali, bagi orang yang
hartanya berlimpah, supa bersih raga dan harta, jangan sekali-kali kita lupa.

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 6

Umume wong dho ngenthoni, malem bodho idul fitri, zakat firah den arani,
bersihaké badan lawan ati, zakat maal ugo mengkono, nanging kaprahing dho
orak lélo.

Artinya :
Umumnya orang mengeluarkan, malam Hari Raya Idul Fitri, zakat fitrah dinamai,
membersihkan raga dan hati, zakat harta juga begitu, namun umumnya pada
tidak rela.

Ampun supé niating ati, nglakoni rukun pardune agami, lillahi ta`ala iku
krentekno, amrih murih ridaning Gusti, supados dadi abdi kang mulyo.

Artinya :
Jangan lupa niat di hati, menjalankan rukun fradhunya agama, karena Allah
tanamkanlah, untuk mendapat keridhaan-Nya, supaya menjadi hamba yang
mulia.

PUASA
Islam, balék, kiat, ngakal, papat sampun kinebatan, wonten maleh ingkang lintu,
Islam, balék lawan ngakal, dados sarat nglampahi siam.

Artinya :
Islam, baligh, kuat, berakal, empat sudah disebutkan, ada juga yang
mengatakan, Islam, baligh, dan berakal, menjadi syarat menjalankan puasa.

Kados sarat rukun ugi sami, kedah dilampai kanthi wigati, niat ikhlas jroning ati,
cegah dahar lawan ngombé, nejo jimak kaping teluné, mutah-mutah kang
digawé.

Artinya :
Seperti syarat, rukun juga sama, harus dijalanlan dengan hati-hati, niat ikhlas di
dalam hati, mencegah makan dan minum, jangan bersetubuh nomor tiga, jangan
memuntahkan sesuatu karena sengaja.

Papat jangkep sampun cekap, dadus sarat rukuné pasa, ngatos-ngatos ampun
léna, mugiyo hasil ingkang dipun seja, tentreming ati urip kang mulya.

Artinya :
Empat genap sudah cukup, menjadi syarat rukunnya puasa, hati-hati jangan
terlena, semoga berhasil apa yang diinginkan, tentramnya hati hidup dengan
mulia.

HAJI
Limo akhir dadi kasampurnan, ngelampahi rukun parduné Islam, bidal zaroh ing
tanah mekah,

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 7

menawi kiat bandane torah, lego manah tinggal pitnah kamanungsan.

Artinya :
Lima terakhir menjadi kesempurnaan, menjalankan rukun fardhunya Islam, pergi
ziarah ke tanah Makah, jika kuat dan hartanya berlimpah, hati rela menjauhi
fitnah kemanusiaan.

Pitu dadi sepakatan, sarat kaji kang temenan, Islam, balik, ngakal, merdeka,
ananing banda lawan sarana, aman dalan sertané panggonan.

Artinya :
Tujuh jadi kesepakatan, syarat haji yang betulan, Islam, baligh, berakal,
merdeka, adanya harta dan sarana, aman jalan beserta tempat.

Ikram sertané niat, dadi rukun kang kawitan, wukuf anteng ing ngaropah, towaf
mlaku ngubengi kakbah, limo sangi ojo lali, sopa marwah pitu bola-bali.

Artinya :
Ikhram beserta niat, menjadi rukun yang pertama, thawaf berjalan mengelilingi
ka‘bah, lima sa’i jangan lupa, safa-marwah tujuh kali.

02. THARIQAT
Muji sukur Dzat Kang Rahman, tarékat iku sak dermo dalan, panemoné lisan ing
pikiran, nimbang nanting lawan heneng, bener luputé sira kanthi héling.

Artinya :
Puji syukur Dzat Yang Penyayang, tarekat hanyalah sekadar jalan, bertemunya
ucapan dalam pikiran, menimbang memilih dengan tenang, benar tidaknya
engkau dengan penuh kesadaran.

Tarékat ugi kawastanan, sembah cipto kang temenan, nyegah nafsu kang
ngambra-ambra, ngedohi sipat durangkara, srah lampah ing Bathara.

Artinya :
Tarekat juga dinamakan, sembah cipta yang sebenarnya, mencegah nafsu yang
merajalela, menjauhi sifat keburukan, berserah di hadapan Tuhan.

Semanten ugi aweh pitutur, makna tarékat ingkang luhur, den serupaaken kados
segoro, minongko saréngat dadus perahu, kang tinemu mawi ngélmu.

Artinya :
Kiranya juga memberi penuturan, makna tarekat yang luhur, diibaratkan
laksana samudera, dengan syariat sebagai perahunya, yang ditemukan dengan
ilmu.

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 8

Mila ampun ngantos luput, dingin nglampahi saréngat, tumuli tarékat menawi
kiat, namung kaprahé piyambak niki, supe anggenipun ngawiti.

Artinya :
Maka jangan sampai keliru, mendahulukan menjalani syariat, kemudian tarekat
jika mampu, namun umumnya kita ini, lupa saat memulai.

Mila saksampunipun, dalem sawek sesuwunan, mugiya tansah pinaringan,


jembaring dalan kanugrahan,
rahmat welas asihing Pangeran.

Artinya :
Maka setelahnya, hamba senantiasa memohon, semoga terus mendapat,
lapangnya jalan anugerah, cinta dan kasih sayang Tuhan.

SYAHADAT
Lamuno sampun kinucapan, rong sadat kanthi iman, kaleh puniko dereng
nyekapi, kangge ngudari budi pekerti, basuh resék sucining ati.

Artinya :
Jika sudah diucapkan, dua syahadat dengan iman, dua ini belumlah cukup,
untuk mengurai budi pekerti, membasuh bersih sucinya hati.

Prayuginipun ugi mangertosi, sifat Agungé Hyang Widhi, kaleh doso gampil
dipun éngeti, wujud, kidam lawan baqa, mukalapah lil kawadisi.

Artinya :
Seyogyanya juga mengerti, sifat Keagungan Tuhan, dua puluh mudah
dimengerti, wujud, qidam, dan baqa, mukhalafah lil hawâdis.

Limo qiyam binafsihi, wahdaniyat, kodrat, irodat, songo ilmu doso hayat, samak
basar lawan kalam,
pat belas iku aran kadiran.

Artinya :
Lima qiyâmuhu bi nanafsihi, wahdaniyat, qodrat, iradat, sembilan ilmu, sepuluh
hayat, sama&lsquo, bashar, kalam, empat belas qadiran.

Muridan kaping limolas, aliman, hayan pitulasé, lawan samian ampun supé,
banjur basiron madep manteb, mutakalliman ingkang tetep.

Artinya :
Muridan nomor lima belas, aliman, hayan nomor tujuh belas, kemudian samian
jangan lupa, terus bashiran dengan mantab, mutakalliman yang tetap.

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 9

Nuli papat kinanggitan, dadi sifat mulyané utusan, sidik, tablik ora mungkur,
patonah sabar kanthi srah,
anteng-meneng teteping amanah.

Artinya :
Kemudian empat disebutkan, menjadi sifat kemuliaan utusan, sidiq, tabligh tidak
mundur, fathanah sabar dengan berserah, diam tenang bersama amanah.

Kaleh doso sampun kasebat, mugiyo angsal nikmating rahmat, tambah sekawan
tansah ingeti, dadiho dalan sucining ati, ngertosi sir Hyang Widhi.

Artinya :
Dua puluh sudah disebut, semoga mendapat nikmatnya rahmat, ditambah empat
teruslah ingat, jadilah jalan mensucikan hati, mengetahui rahasia Yang
Mahasuci.

SHALAT
Limang waktu dipun pesti, nyekel ngegem sucining agami, agami budi kang nami
Islam, rasul Muhammad dadi lantaran, tumurune sapangat, rahmat lan salam.

Artinya :
Lima waktu sudah pasti, memegang kesucian agama, agama budi yang
bernama Islam, rasul Muhammad yang menjadi perantara, turunnya
pertolongan, rahmat, dan keselamatan.

Rino wengi ojo nganti lali, menawi kiat anggoné nglampahi, kronten salat dadi
tondo, tulus iklasing manah kito, nyepeng agami tanpo pamekso.

Artinya :
Siang malam jangan lupa, jika kuat dalam menjalani, karena shalat menjadi
tanda, tulus ikhlasnya hati kita, mengikuti agama tanpa dipaksa.

Ngisak, subuh kanthi tuwuh, tumuli luhur lawan asar, dumugi maghrib ampun
kesasar, lumampahano srah lan sabar, jangkep gangsal unénan Islam.

Artinya :
Isyak, Shubuh dengan penuh, kemudian Luhur dan Ashar, sampai Maghrib
jangan kesasar, jalanilah dengan pasrah dan sabar, genap lima disebut Islam.

Kanthi nyebut asmané Allah, Sak niki kita badé milai, ngudari makna ingkang
wigati, makna saéstu limang wektu, pramila ingsun sesuwunan, tambahing
dungo panjengan.

Artinya :

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 10

Dengan menyebut nama Allah, sekarang kita akan mulai, mengurai makna yang
tersembunyi, makna sesungguhnya lima waktu, karenanya hamba memohon,
tambahnya doa Anda sekalian.

ISYAK
Sun kawiti lawan ngisak, wektu peteng jroning awak, mengi kinancan cahya
wulan, sartané lintang tambah padang, madangi petengé dalan.

Artinya :
Hamba mulai dengan isyak, waktu gelap dalam jiwa, malam bersama cahaya
bulan, bersanding bintang bertambah terang, menerangi gelapnya jalan.

Semono ugi awak nira, wonten jroning rahim ibu, dewekan tanpa konco, amung
cahyo welasing Gusti,
ingkang tansah angrencangi.

Artinya :
Seperti itu jasad kamu, di dalam rahim seorang ibu, sendirian tanpa teman,
hanya cahaya kasih Tuhan, yang senantiasa menemani.

SHUBUH
Tumuli subuh sak wusé fajar, banjur serngéngé metu mak byar, padang jinglang
sedanten kahanan,
sami guyu awak kinarasan, lumampah ngudi panguripan.

Artinya :
Kemudian shubuh setelah fajar, lalu matahari keluar bersinar, terang benderang
semua keadaan, bersama tertawa badan sehat, berjalan mencari kehidupan.

Duh sedulur mangertiya, iku dadi tanda lahiring sira, lahir saking jroning batin,
batin ingkang luhur,
batin ingkang agung.

Artinya :
Wahai saudara mengertilah, itu menjadi tanda kelahiranmu, lahir dari dalam
batin, batin yang luhur, batin yang agung.

ZHUHUR
Luhur teranging awan, tumancep duwuring bun-bunan, panas siro ngraosaké,
tibaning cahyo serngéngé,
lérén sedélok gonmu agawé.

Artinya :
Zhuhur terangnya siang, menancap di atas ubun-ubun, panas kiranya kau
rasakan, jatuhnya cahaya matahari, berhenti sebentar dalam bekerja.

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 11

Semono ugo podho gatékno, lumampahing umur siro, awet cilik tumeko gedé,
tibaning akal biso mbedakké, becik lan olo kelakuné.

Artinya :
Seperti itu juga pahamilah, perjalanan hidup kamu, dari kecil hingga dewasa,
saat akal bisa membedakan, baik dan buruk perbuatanmu.

ASHAR
Ngasar sak durungé surup, ati-ati noto ing ati, cawésno opo kang dadi kekarep,
ojo kesusu ngonmu lumaku, sakdermo buru howo nepsu.

Artinya :
Ashar sebelum terbenam, hati-hatilah menata hati, persiapkan apa yang menjadi
keinginan, jangan tergesa-gesa kamu berjalan, hanya sekadar menuruti hawa
nafsu.

Mulo podho waspadaha, dho dijogo agemaning jiwa, yo ngéné iki kang aran urip,
cilik, gedé tumeko tuwo, bisoho siro ngrumangsani, ojo siro ngrumongso biso.

Artinya :
Maka waspadalah, jagalah selalu pegangan jiwa, ya seperti ini yang namanya
hidup, kecil, besar, sampai tua, bisalah engkau merasa, janganlah engkau
merasa bisa.

MAGHRIB
Maghrib kalampah wengi, serngéngé surup ing arah kéblat, purna oléhé
madangi jagad, mego kuning banjur jedul, tondo rino sampun kliwat.

Artinya :
Maghrib mendekati malam, matahari terbenam di arah kiblat, selesai sudah
menerangi dunia, mega kuning kemudian keluar, tanda siang sudah terlewat.

Duh sedérék mugiyo melok, bilih urip mung sedélok, cilik, gedé tumeko tuwa,
banjur pejah sak nalika,
wangsul ngersané Dzat Kang Kuwasa.

Artinya :
Wahai saudara saksikanlah, bahwa hidup hanya sebentar, kecil, besar, sampai
tua, kemudian mati seketika, kembali ke hadapan Yang Kuasa.

ZAKAT
Lamuno siro kanugrahan, pikantuk rijki ora kurang, gunakno kanthi wicaksono,
ampun supé menawi tirah,
ngedalaken zakat pitrah.

Artinya :

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 12

Jika engkau diberi anugerah, mendapat rezeki tidak kurang, gunakanlah dengan
bijaksana, jangan lupa jika tersisa, mengeluarkan zakat fitrah.

Zakat lumantar ngresiki awak, lahir batin boten risak, menawi bondo tasih luwih,
tumancepno roso asih,
zakat mal kanthi pekulih.

Artinya :
Zakat untuk membersihkan diri, lahir batin tidak rusak, jika harta masih
berlimpah, tanamkanlah rasa belas kasih, zakat kekayaan tanpa pamrih.

Pakir, miskin, tiyang jroning paran, ibnu sabil kawastanan, lumampah ngamil,
tiyang katah utang, rikab, tiyang ingkang berjuang, muallap nembé mlebu Islam.

Artinya :
Fakir, miskin, orang berpergian, ibn sabil dinamakan, kemudian amil, orang
yang banyak hutang, budak, tiyang ingkang berjuang, muallaf yang baru masuk
Islam.

Zakat nglatih jiwo lan rogo, tumindak becik kanthi lélo, ngraosaken sarané liyan,
ngudari sifat kamanungsan, supados angsal teteping iman.

Artinya :
Zakat melatih jiwa dan raga, menjalankan kebajikan dengan rela, merasakan
penderitaan sesame, mengurai sifat kemanusiaan, supaya mendapat tetapnya
iman.

PUASA
Posoning rogo énténg dilakoni, cegah dahar lan ngombé jroning ari, ananging
pasaning jiwa, iku kang kudhu dén reksa, tumindak asih sepining cela.

Artinya :
Puasa badan mudah dilakukan, mencegah makam dan minum sepanjang hari,
namun puasa jiwa, itu yang seharusnya dijaga, menebar kasih sayang
menjauhi pencelaan.

Semanten ugi pasaning ati, tumindak alus sarengé budi, supados ngunduh
wohing pakerti, pilu mahasing sepi, mayu hayuning bumi.
Artinya :

Demikian pula puasa hati, sikap lemah lembut sebagai cermin kehalusan budi,
supaya mendapat kebaikan sesuai dengan apa yang dingini, tiada harapan yang
diinginkan, kecuali hanya ketentraman dan keselamatan dalam kehidupan.

HAJI

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir 13

Kaji dadi kasampurnan, rukun lima kinebatan, mungguhing danten tiyang Islam,
zarohi tanah ingkang mulyo, menawi tirah anané bondo.

Artinya :
Haji menjadi kesempurnaan, rukum lima yang disebutkan, untuk semua orang
Islam, mengunjungi tanah yang mulia, jika ada kelebihan harta.

Nanging ojo siro kliru, mahami opo kang dén tuju, amergo kaji sakdermo dalan,
dudu tujuan luhuring badan, pak kaji dadi tembungan.

Artinya :
Tapi janganlah engkau keliru, memahami apa yang dituju, karena haji hanya
sekadar jalan, bukan tujuan kemuliaan badan, jika pulang dipanggil Pak Haji.

Kaji ugi dadi latihan, pisahing siro ninggal kadonyan, bojo, anak lan keluarga,
krabat karéb, sederek sedaya, kanca, musuh dho lélakna.

Artinya :
Haji juga untuk latihan, perpisahanmu meninggalkan keduniaan, istri, anak, dan
keluarga, karib kerabat, semua saudara, teman dan musuh relakanlah.

By Alang Alang Kumitir

www.alangalangkumitir.wordpress.com
oleh : Mas Kumitir

Anda mungkin juga menyukai