Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

BAB 2

U mumnya algebra merupakan cabang
matematik yang digunakan bagi menerangkan
ANDA AKAN MEMPELAJARI perhubungan antara beberapa kuantiti unit,
contohnya jarak dengan laju, berat dengan
tinggi dan lain-lain. Melalui perhubungan
2.1 Kembangan ini, murid boleh mempelajari kemahiran
menyelesaikan masalah dalam pelbagai
2.2 Pemfaktoran situasi.
2.3 Ungkapan Algebra dan Hukum Operasi
Asas Aritmetik
BAB 2
Menurut buku berjudul ‘al-Jabr w'al-Muqabala’
yang ditulis oleh seorang ahli matematik
berbangsa Arab, Muhammad Ibn Musa al-
Khwarizmi, perkataan algebra berasal daripada
‘al-Jabr’. Beliau juga digelar sebagai ‘Bapa
Algebra’ atas sumbangan beliau dalam bidang
algebra.
Untuk maklumat lanjut:

http://rimbunanilmu.my/mat_t2/ms019

RANGKAI KATA

• Kembangan • Expansion
• Ungkapan algebra • Algebraic expression
• Faktor • Factor
• Faktor Sepunya Terbesar • Highest Common
(FSTB) Factor (HCF)
• Pecahan algebra • Algebraic fraction
• Kuasa dua sempurna • Perfect square MASLAHAT BAB INI
• Pendaraban silang • Cross multiplication
• Pengangka • Numerator Algebra banyak digunakan dalam perbandingan
• Penyebut harga, proses jual beli, ukuran, perubahan nilai
• Denominator
dan sebagainya.
• Sebutan terendah • Lowest term
Algebra juga digunakan dalam bidang seperti
• Gandaan Sepunya • Lowest Common
bidang kimia, fizik, forensik dan lain-lain.
Terkecil (GSTK) Multiple (LCM)

18 19
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

AKTIVITI KREATIF 2.1 Kembangan

Tujuan: Mengira luas menggunakan kaedah jubin algebra 2.1.1 Kembangan ungkapan algebra Menerangkan maksud
Bahan: Kertas berwarna hijau dan biru kembangan dua
Kembangan ungkapan algebra bermaksud hasil pendaraban satu atau ungkapan algebra.
Langkah:
BAB 2

BAB 2
1. Potong kertas berwarna biru menjadi segi empat sama berukuran 6 cm panjang dan dua ungkapan dalam kurungan.
6 cm lebar.
2. Potong kertas berwarna hijau mengikut ukuran saiz 6 cm panjang dan 2 cm lebar.
3. Hitung luas kertas biru dan kertas hijau dengan kaedah 1 dan kaedah 2. Ungkapan algebra
ialah ungkapan yang
menggabungkan nombor,
Kaedah 1: Luas kertas biru + luas kertas hijau
6 cm 2 cm
2.1.2 Kembangan dua ungkapan algebra pemboleh ubah atau simbol
matematik lain dengan
operasi. Misalnya, 2a + 5.

6 cm + 6 cm Tujuan: Menentukan luas segi empat ABEF

Bahan: Lembaran kerja Melaksanakan kembangan
Langkah: dua ungkapan algebra.
1. Hitung luas ABEF dengan menggunakan dua kaedah di bawah.
5x cm
Kaedah 2: Panjang × (lebar biru + lebar hijau) A B C
Panjang EF boleh
(6 cm + 2 cm) diperoleh dengan menulis
Jubin algebra adalah 3 cm
ungkapan berikut.
manipulatif matematik
EF = (5x − 3) cm
yang membolehkan murid F D
E
untuk lebih memahami 3 cm
cara pemikiran algebra
6 cm
dan konsep algebra. Kaedah 1 : Kaedah 2:
Luas ABEF Luas ABEF
= Luas ACDF – Luas BCDE = panjang × lebar
= – = EF × AF
4. Adakah terdapat persamaan jawapan pada kedua-dua kaedah? Bincangkan.
= cm2 = ×
5. Berdasarkan rajah di bawah, hitung luas segi empat ABCD.
= cm2
Perbincangan:
A x cm 3 cm B Adakah jawapan bagi kaedah 2 sama seperti kaedah 1? Terangkan.
QR CODE
Imbas QR Code atau Apabila melakukan kembangan ungkapan algebra, setiap sebutan dalam tanda kurungan mesti
layari http://rimbunanilmu.
my/mat_t2/ms020 untuk didarabkan dengan sebutan di luar kurungan.
x cm menonton video jenis-jenis
jubin algebra. CONTOH 1
(+) × (+) +
Kembangkan setiap ungkapan berikut.
(+) × (–) –
(a) 6(3 + 4w) (b) 3r (r – 2s)
D C (–) × (+) –
2y
(c) −5b(a + 3) (d) − (9y – 3z + 6x) (–) × (–) +
3

20 21
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

Penyelesaian:
Kaedah 2
Asingkan segi empat sama kepada dua bahagian seperti berikut. a b
(a) 6(3 + 4w) (b) 3r(r – 2s)
= (6 × 3) + (6 × 4w) Luas segi empat RSTU = Luas A dan B + Luas C dan D
= (3r × r) + �3r × (−2s)�
BAB 2

BAB 2
= 18 + 24w = 3r 2 − 6rs = ( )(a + b) + ( )(a + b) a A B
2y = + + +
(c) −5b (a + 3) (d) − (9y – 3z + 6x)
3 = + +
= (−5b × a) + (−5b × 3) 1
2y 3 2y 2y 2 a b
= −5ab − 15b =�−1 × 9y� + �−1 × (– 3z)� + �−1 × 6x�
3 3 3
= −6y + 2yz – 4xy
2 b C D
Perbincangan:
Adakah jawapan bagi kedua-dua kaedah terdapat persamaan?

Tujuan: Melaksanakan kembangan dua ungkapan algebra Apabila melakukan kembangan dua ungkapan algebra dalam dua tanda kurungan, setiap sebutan
Bahan: Lembaran kerja dalam tanda kurungan pertama mesti didarabkan dengan setiap sebutan dalam tanda kurungan
Langkah: kedua. Misalnya,
1. Aktiviti berikut dijalankan secara berpasangan.
2. Murid pertama menghitung luas segi empat sama RSTU dengan menggunakan kaedah 1.
(a + 2)(a + 1)
3. Murid kedua menghitung luas segi empat sama RSTU dengan menggunakan kaedah 2.
a b (a + b)(a + b) = (a + b) 2
= a(a + 1) + 2(a + 1)
R S (a – b)(a – b) = (a – b) 2
= a 2 + a + 2a + 2 (a + b)(a – b) = (a × a) + �a ×(–b)� + (b × a) + �b × (–b)�
Sebutan serupa = a 2 – ab + ba – b 2
a boleh diselesaikan = a2 – b2
A B = a 2 + 3a + 2

PERHATIAN
b C D
CONTOH 2 (a + b)(a – b) = a 2 – b 2
U T (a + b)(a + b)≠a 2 + b 2
(a – b)(a – b) ≠ a 2 – b 2
Luas segi empat sama RSTU boleh dihitung dengan Kembangkan setiap ungkapan berikut.
a b (a) (y + 1)(y – 3) (b) (4 + 3r)(2 + r)
Kaedah 1
aa b (c) (3r + 4s)(r – 2s) (d) (3p + 2) 2
a b b
Kaedah alternatif
+ Penyelesaian: (i) Pendaraban silang
a A B b b C D b D
a a a +2 2a
A B (×) (×) (+)
(a) (y + 1)(y – 3) (b) (4 + 3r)(2 + r) a +1 a
a2 +2 3a
= y(y – 3) + 1(y – 3) = 8 + 4r + 6r + 3r 2
Maka, a + 3a + 2
2
Luas segi empat sama RSTU = Luas A + Luas B + Luas C + Luas D = y 2 – 3y + y – 3 = 8 + 10r + 3r 2
(ii) Bentuk lazim
= ( × ) + ( × ) + ( × ) + ( × ) = y 2 – 2y – 3 = 3r 2 + 10r + 8
a +2
× a +1
= + + + a +2
(+) a 2 + 2a
= + + a 2 + 3a + 2

22 23
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

(c) (3r + 4s)(r – 2s)

CONTOH 3
= 3r( r – 2s) + 4s(r – 2s)
Hubungan antara pendaraban
= (3r × r) + �3r × (– 2s)� + (4s × r) + �4s × (–2s)� ungkapan Binomial secara Permudah. B = Brackets
= 3r 2 – 6rs + 4sr – 8s 2 berulang dengan Segi Tiga (a) (3w – 2)(4w – 1) – 10w (b) (r – 3t) 2 + 4rt
Sebutan serupa O = Order
Pascal.
BAB 2

BAB 2
boleh diselesaikan (c) (x + y)(x – y) + x(x – 2y) D = Division
= 3r 2 – 2rs – 8s 2 1 (a + b) 0
M = Multiplication
Sebutan serupa 1a + 1b (a + b) 1 Penyelesaian:
A = Addition
(d) (3p + 2) 2 sr = rs 1a 2 + 2 ab + 1b 2 (a + b) 2
S = Subtraction
= (3p + 2)(3p + 2) 1 a 3 + 3 a 2 b + 3ab 2 + 1b 3 (a + b) 3 (a) (3w – 2)(4w – 1) – 10w = 3w (4w – 1) – 2 (4w – 1) – 10w
1a 4 + 4 a 3 b + 6 a 2 b 2 + 4 ab 3 + 1b 4 (a + b) 4 Untuk maklumat lanjut:
= 9p 2 + 6p + 6p + 4 = 12w 2 – 3w – 8w + 2 – 10w
Sebutan serupa Nyatakan dua sebutan Imbas QR Code di bawah
seterusnya. = 12w 2 – 3w – 8w – 10w + 2 atau layari
boleh diselesaikan
= 9p 2 + 12p + 4 = 12w 2 – 21w + 2 http://rimbunanilmu.my/
mat_t2/ms025
QR CODE
(b) (r – 3t) 2 + 4rt = (r – 3t)(r – 3t) + 4rt
Imbas QR Code atau layari = r 2 – 3rt – 3rt + 9t 2 + 4rt
Sebutan algebra disusun http://rimbunanilmu.my/mat_
daripada kuasa tertinggi t2/ms024a untuk menonton = r 2 + 9t 2 – 3rt – 3rt + 4rt
kepada kuasa terendah. video kaedah pendaraban = r 2 + 9t 2 – 2rt
silang.

2.1.3 Gabungan operasi termasuk kembangan (c) (x + y)(x – y) + x(x – 2y) = x 2 – xy + xy – y 2 + x 2 – 2xy Hukum Kalis Agihan
Penyelesaian gabungan operasi bagi ungkapan algebra = x 2 + x 2 – y 2 – xy + xy – 2xy digunakan apabila
melakukan kembangan.
mahupun sebutan algebra mestilah mematuhi hukum 'BODMAS'. = 2x 2 – y 2 – 2xy a × (b + c) = a × b + a × c
a × (b − c) = a × b − a × c

Tujuan: Menulis hubungan algebra berdasarkan jubin algebra Mempermudah ungkapan 2.1.4 Penyelesaian masalah
Bahan: Perisian geometri dinamik algebra yang melibatkan
Langkah: gabungan operasi termasuk
kembangan. CONTOH 4 Menyelesaikan masalah
yang melibatkan kembangan
dua ungkapan algebra.
Puan Maria mempunyai sebidang permaidani yang panjangnya
QR CODE
(3r − 2) meter dan lebarnya ialah (r + 1) meter. Hitung luas
Imbas QR Code atau permaidani Puan Maria. (3r – 2) m
layari http://rimbunanilmu.
my/mat_t2/ms024b untuk Penyelesaian:
membina poligon.
Luas = panjang × lebar
1. Buka fail MS024B untuk memperoleh paparan yang menunjukkan = (3r – 2)(r + 1)
= 3r 2 + 3r – 2r – 2 (r + 1) m
heksagon sekata berwarna kuning serta bentuk lain yang
berwarna merah, biru dan hijau. = 3r 2 + r – 2
2. Pilih gabungan bentuk berwarna merah, biru atau hijau untuk
dimasukkan ke dalam heksagon sekata berwarna kuning tersebut. Maka, luas permaidani ialah (3r 2 + r – 2) meter persegi.
3. Tuliskan hubungan algebra yang diperoleh.
4. Pilih gabungan bentuk yang lain untuk dimasukkan ke dalam trapezium hijau. CONTOH 5
Perbincangan:
Bandingkan hasil dapatan anda dengan kumpulan lain. Ramesh menerima wang saku sebanyak RM50 untuk (y – 8) hari. Setiap hari dia membelanjakan
sebanyak RM(x − 3) untuk secawan kopi dan RM(x + 4) untuk mi rebus. Hitung baki wang Ramesh.

24 25
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

Penyelesaian: 5. Hitung luas rajah berikut dengan menggunakan ungkapan algebra.

(a) (b)
Memahami Merancang strategi Melaksanakan strategi Membuat
masalah Menghitung baki kesimpulan y–1
BAB 2

BAB 2
Kenal pasti perbelanjaan dengan
Tentukan jumlah
jumlah harga proses kembangan.
perbelanjaan dalam
kopi dan mi masa (y − 8) hari dengan 2p – 3 3y – 2
Wang saku − Jumlah Baki wang saku.
rebus. kaedah kembangan.
perbelanjaan RM(58 − 2xy − y + 16x)
(x − 3) + (x + 4) Hari × Harga (c) (d) w+3
= 2x + 1
= 50 − (2xy + y − 16x − 8) �
= (y − 8)(2x + 1) = 50 − 2xy − y + 16x + 8 2x – 3
= 2xy + y − 16x − 8 = 58 −2xy − y + 16x 2w

5x + 2 �
JOM CUBA 2.1 4w – 2

1. Berdasarkan jubin algebra berikut, tulis luas kawasan berlorek dalam bentuk pendaraban dua 6. Hadila berumur 2 tahun lebih muda daripada Kai Yee. Umur bapa Kai Yee ialah kuasa dua umur
ungkapan algebra. Hadila. Jika Kai Yee berumur p tahun, hitung jumlah umur mereka bertiga. Ungkapkan jawapan
(a) a 1 1 (b) 4x anda dalam bentuk ungkapan algebra.

7. Sebuah permukaan meja berbentuk segi empat tepat mempunyai panjang (5x − 2) meter dan
a lebar (x + 2) meter. Encik Phillip ingin meletakkan cermin kaca di atas meja tersebut. Lebar
4x meja yang tidak ditutupi dengan cermin ialah (x − 3) meter. Ungkapkan luas permukaan meja
yang tidak ditutupi dengan cermin kaca tersebut.
1 3 3

8. Hitungkan panjang LM dalam sebutan y.

2. Kembangkan ungkapan algebra berikut. K
(a) 3(x + 2) (b) 4(8x − 3) (c) 2(a + 5)
r 7y – 3
(d) p(6p − 8) (e) − (2s − 8) (f) −2(pr − 2pq) 4y – 1
8
(g) 3(5bc − 6) (h) 7(2ef + 3e) (i) 8g(2 + gh)
M L
3. Kembangkan ungkapan algebra berikut.
(a) ­(a + 1)(a + 2) (b) (x − 5)(x + 4) (c) (2 + m)(5 − m) 2.2 Pemfaktoran
(d) (3p − 2)(4p − 1) (e) (3r − 2)(4r − 1) (f) (2r + s)(4r − 3s) 2.2.1 Konsep faktor dan pemfaktoran Menghubungkaitkan
1 1 Pemfaktoran ialah proses mengenal pasti faktor sebutan dan ungkapan pendaraban ungkapan
(g) (2d − b)(3d − b) (h) (r − 3s) 2 (i) (4e − 3) 2 algebra dengan konsep
2 2 algebra dan apabila didarabkan akan menghasilkan ungkapan asal. faktor dan pemfaktoran,
4. Permudah ungkapan berikut. Pemfaktoran merupakan proses songsangan kepada kembangan. dan seterusnya
menyenaraikan faktor
(a) (5b + 3) + 4(3b − a) (b) 3(4m − 5mn) − 2(8m + mn) Misalnya, faktor bagi 3p bagi hasil darab ungkapan
(c) (h − j)2 − 2h(3h − 3j) (d) (x + y)(x − y) + 2x(x + 2y) algebra tersebut.
1 × 3p 3×p

Maka, faktor bagi 3p ialah 1, 3, p dan 3p.

26 27
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

Faktor, Faktor Sepunya dan Faktor Sepunya CONTOH 7

Terbesar (FSTB) bagi hasil darab ungkapan algebra
Pemfaktoran ialah 1. Tentukan Faktor Sepunya Terbesar (FSTB) bagi setiap sebutan 4 8x , 12x 2
songsangan kepada (a) 6h , 4gh (b) 9c 2 d , 3d 2 e , 6def x 2x , 3x 2
Faktor sepunya ialah faktor bagi sebutan algebra yang membahagi kembangan.
BAB 2

BAB 2
dengan tepat dua atau lebih sebutan lain. Faktor Sepunya Terbesar 2 , 3x
2. Faktorkan setiap ungkapan berikut.
(FSTB) ialah faktor yang terbesar antara semua faktor sepunya. Kembangan FSTB = 4x
(a) 3x + 15 (b) 7m + 21m 2
FSTB boleh ditentukan
Perhatikan ungkapan, a(a + b) = a 2 + ab Penyelesaian: dengan kaedah
4x + 2 = 2(2x + 1) pembahagian berulang.
1. (a) 2 6h , 4gh (b) 3 9c 2 d , 3d 2 e , 6def
2 ialah faktor sepunya bagi 4x dan 2. Pemfaktoran
h 3h , 2gh FSTB = 2h d 3c 2 d , d 2 e , 2def Semak jawapan anda
3 , 2g dengan kaedah kembangan.
CONTOH 6 3c 2 , de , 2ef
FSTB = 3d
Senaraikan semua faktor sepunya bagi setiap sebutan berikut. 4x (2 + 3x)
Penyelesaian: = 8x + 12x 2
(a) 6h, 4gh (b) 9c 2 d, 3d 2 e, 6def
2. (a) 3 3x + 15 (b) 7 7m + 21m 2
Penyelesaian: x+5 FSTB = 3
m m + 3m 2
Maka, 3(x + 5)
(a) 6h = 1 × 6h (b) 9c 2 d, 3d 2 e dan 6def 1 + 3m
2 × 3h 9c 2 d = 1 × 3 × 3 × c × c × d
3d 2 e = 1 × 3 × d × d × e FSTB = 7m
3 × 2h Nombor kuasa dua sempurna.
Maka, 7m(1 + 3m)
6def = 1 × 2 × 3 × d × e × f 1, 4, 9, 16, 25, 36, 49, 64,
h ×6 81, 100, 121, 144, ...
4gh = 1 × 4gh
4 × gh Faktor sepunya bagi 9c 2 d, 3d 2 e dan 6 d ef Menggunakan beza antara dua sebutan kuasa dua sempurna
ialah 1, 3, d dan 3d. 3d ialah faktor sepunya
2 × 2gh
kerana boleh membahagi semua sebutan di x 2 – y 2 ialah sebutan beza kuasa dua. x 2 – y 2 boleh difaktorkan
2g × 2h atas dengan tepat. dengan beza kuasa dua sempurna. Kaedah ini hanya boleh
g × 4h digunakan jika kedua-dua sebutan algebra tersebut ialah kuasa
h × 4g Semak semula dengan
PERHATIAN dua sempurna. kaedah kembangan
Maka, faktor sepunya bagi 6h dan '1' ialah faktor bagi Perhatikan, (x + 2)(x −2)
4gh ialah 1, 2, h dan 2h. semua sebutan algebra. x –4=x –2
2 2 2 = x(x − 2) + 2(x − 2)
= x 2 − 2x + 2x − 4
= (x + 2)(x – 2)
= x2 − 4
2.2.2 Pemfaktoran ungkapan algebra
Menggunakan FSTB
Memfaktorkan ungkapan
algebra dengan CONTOH 8
Ungkapan algebra boleh difaktorkan dengan mencari Faktor
pelbagai kaedah. Nombor Beza kuasa
Sepunya Terbesar (FSTB). Faktorkan setiap ungkapan berikut. ganjil dua
Misalnya, (a) b 2 – 1 (b) 9m 2 – 100
8x 1 12 − 02
4x ialah FSTB (c) 3y 2 – 147 (d) 5k 2 – 80 3 22 − 12
12x 2 Faktor bagi 16 Penyelesaian: 5 32 − 22
16 ÷ 1 = 16 16 ÷ 8 = 2 7 42 − 32
Maka, ungkapan algebra bagi 8x + 12x 2 boleh ditulis sebagai hasil 16 ÷ 2 = 8 16 ÷ 16 = 1 (a) b 2 – 1 (b) 9m 2 – 100 9 52 − 42
darab dua faktor seperti, 16 ÷ 4 = 4 = b 2 – 12 = (3m) 2 – 10 2
11 62 − 52
Maka, faktor bagi 16 ialah 1,
= (b + 1)(b – 1) = (3m + 10)(3m − 10)
4x(2 + 3x) 13 72 − 62
2, 4, 8 dan 16.
Ini dinamakan pemfaktoran.

28 29
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

(d) 5k 2 – 80 FSTB 5 dan 80 CONTOH 9

(c) 3y 2 – 147
FSTB 3 dan 147 ialah 5
= 3(y 2 – 49) = 5(k 2 – 16)
ialah 3 Faktorkan setiap ungkapan berikut.
= 3(y 2 – 72) = 5(k 2 − 42)
(a) x 2 − 6x + 9 (b) m 2 − 2m − 8
= 3(y + 7)(y – 7) = 5(k + 4)(k − 4)
BAB 2

BAB 2
Penyelesaian:
Identiti Pemfaktoran (a) x 2 − 6x + 9 (b) m 2 − 2m − 8
Suatu ungkapan algebra seperti x 2 + 2xy + y 2 boleh difaktorkan Pendaraban
(a) (x + y)2
sebagai (x + y)(x + y). faktor 9:
= (x + y)(x + y) Pendaraban
(−1) × (−9)
= x 2 + 2xy + y 2 −3 + (−3) = −6 faktor 8:
(−3) × (−3)
1 × (−8)
−2 × 4 2 + (− 4) = −2
Menggunakan pendaraban silang (b) (x – y) 2
= (x – y)(x – y) 2 × (−4)
x −3 −3x
= x 2 – 2xy + y 2 m 2 2m
Bagi ungkapan algebra berbentuk ax2 + bx + c dengan a≠0 dan a, (×) (×) (+)
b, c ialah suatu integer boleh difaktorkan dengan kaedah pendaraban (×) (×) (+)
(c) x 2 – y 2 x −3 −3x
silang. = (x + y)(x − y) m −4 −4m
x2 +9 −6x
m −8 −2m
2

Perhatikan contoh di bawah berserta penerangannya untuk pemfaktoran

ungkapan algebra x 2 + 6x + 8. QR CODE Maka, x2 – 6x + 9 = (x – 3)(x – 3). Maka, m2 − 2m − 8 = (m + 2)(m − 4).
Imbas QR Code atau layari
Langkah 1: Bandingkan pekali CONTOH 10
http://rimbunanilmu.my/ QR CODE
1x 2 + 6x + 8 mat_t2/ms030 di bawah
untuk menonton video Faktorkan ungkapan berikut. Pendaraban faktor 6: Imbas QR Code atau
tentang kaedah pemfaktoran 2m2 + 7m + 6 1×6 layari http://rimbunanilmu.
a x2 + b x + c menggunakan jubin algebra. 2×3 my/mat_t2/ms031 untuk
Penyelesaian:
menonton video tentang
Maka, a = 1, b = 6 dan c = 8 Cubaan pertama: Cubaan kedua: pemfaktoran menggunakan
kaedah pendaraban silang.
2m 1 1m 2m 3 3m
Langkah 2: Faktor bagi 8 ialah 1, 2, 4 dan 8. 2 dan 4 dipilih kerana
(×) (×) (+) (×) (×) (+)
menepati c , iaitu 2 × 4 = 8.
m 6 12m m 2 4m

Langkah 3: 2 dan 4 dipilih kerana menepati b , iaitu 2 + 4 = 6. 2m

2
+6 13m 2m
2
+6 7m
Hasil
Tambah Hasil Darab Semak jawapan dengan
Langkah 4: Lakukan darab silang seperti di bawah. Maka, 2m2 + 7m + 6 = (2m + 3)(m + 2).
b c kaedah kembangan

x +2 2x 1 + 8 =9 1× 8 =8
−1 + (−8) = −9 −1 × (−8) = 8
CONTOH 11 Penyelesaian bagi
(×) (×) (+) 2 ++4 =46 = 6 2 ××4 =48 = 8
−2 + (−4) = −6 −2 × (−4) = 8 −2y 2 − 9y + 5 boleh juga
Faktorkan ungkapan berikut.
x +4 4x ditulis (−2y + 1 )(y + 5).
(a) –2y2 – 9y + 5 (b) –3x2 – 8x – 5 Bincangkan.
x2 +8 6x
Penyelesaian:
Pemfaktoran dan pembahagian (a) 2y −1 +y
(b) 3x 5 −5x
c b x+4
x + 2 x2 + 6x + 8 (×) (×) (+) (×) (×) (+)
Langkah 5: Faktor x + 6x + 8 ialah (x + 2)(x + 4).
2 (−) x2 + 2x −y −5 −10y −x −1 −3x
4x + 8
(−) 4x + 8 −2y
2
+5 −9y −3x
2
−5 −8x
0 Maka, –2y2 – 9y + 5 = (2y – 1)(–y – 5). Maka, –3x2 – 8x – 5 = (3x + 5)(–x – 1).

30 31
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

Menggunakan faktor sepunya dalam empat sebutan algebra

ab + ac + bd + cd = (ab + ac) + (bd + cd) Pemfaktoran boleh JOM CUBA 2.2
dilakukan seperti berikut.
= a(b + c) + d(b + c) Hukum Kalis Agihan
2x2 + 7x + 3 1. Senaraikan faktor sepunya dan FSTB bagi setiap sebutan berikut.
= (b + c)(a + d) = 2x2 + 6x + x + 3 (a) 8y, 12y (b) 2b, 3b (c) 3w, 5w2
BAB 2

BAB 2
= 2x(x + 3) + (x + 3)
CONTOH 12 = 2x(x + 3) + 1(x + 3) (d) 10m2, 15mk (e) 5bc, 2c2, 3cd (f) 4a 2 b, 8b 2 c, 6bcd
= (2x + 1)(x + 3)
Faktorkan setiap ungkapan berikut.
(a) pq + qr + ps + rs (b) 2px + 6qy – 4py – 3qx 2. Faktorkan ungkapan algebra berikut.
Penyelesaian: Gabungkan sebutan (a) 5e + 10 (b) 2ab − 8a2 (c) 3abc + 6a 2 b
(a) pq + qr + ps + rs yang ada faktor (d) 4x – 12x2 (e) ef + f 2 + fg (f) 2x2 – 4xy + 6wx
(b) 2px – 4py – 3qx + 6qy
sepunya di dalam
= (pq + qr) + (ps + rs) satu kurungan = (2px – 4py) – (3qx – 6qy)
= q(p + r) + s(p + r) = 2p(x – 2y) – 3q(x – 2y)
Faktor sepunya 3. Faktorkan ungkapan algebra berikut.
= (q + s)(p + r) = (x – 2y)(2p – 3q)
(a) b 2 – 81 (b) a2 – b 2 (c) x 2 – 1
2.2.3 Penyelesaian masalah (d) 16y 2 – 49 (e) (m + 3)2 – 16 (f) 4(x – 1)2 – 9
Menyelesaikan masalah yang
CONTOH 13 melibatkan pemfaktoran.
4. Faktorkan ungkapan algebra berikut.
Luas sebuah padang bola sepak berbentuk segi empat tepat ialah (4x2 + 16x) meter persegi. Padang (a) x2 + 9x + 14 (b) x2 + 7x – 18 (c) x2 – 5x – 24
itu telah ditenggelami air seperti dalam rajah di bawah. Jika lebar padang itu ialah 4x meter dan dua
(d) m2 + 11m – 26 (e) y 2 – 2y – 15 (f) k 2 – 8k + 16
kawasan yang ditenggelami air ialah segi tiga bersudut tegak yang sama saiz, berapakah luas kawasan
yang tidak ditenggelami air? (g) 2m2 – 11m – 6 (h) 9f 2 – 12f + 4 (i) 2m2 + 4m – 16
kawasan yang (j) 2x2 – 5x – 7 (k) 12y2 + 8y – 15 (l) 5p 2 + 6p – 8
ditenggelami air (m) –5m2 – 6m + 8 (n) –3p2 + 8p − 4 (o) – 6 x 2 – x + 15
Penyelesaian: 4x
5. Faktorkan ungkapan algebra berikut.
Memahami masalah Merancang strategi
(a) pq – qr – pw + rw (b) x2 + xy + 6x + 6y
Kenal pasti panjang Tentukan tapak Luas dua segi tiga bersudut tegak
padang segi tiga bersudut 1 (c) 3ab – 9ad + bc – 3cd (d) ah + aj – bh – bj
luas tegak Luas = 2 × � × tapak × tinggi� (e)
jm – jn + ym – yn (f) 9xy – 3xz + 12py – 4pz
Panjang = 2
lebar Tapak segi tiga
bersudut tegak 1 6.
4x + 16x
2
=2×� × 2x × (x + 4)�
= = 4x ÷ 2 2
4x 2m
1 = 2x (y + 2) m
= 2x 2 + 8x
4x(x + 4)
= 1
4x 3m
Melaksanakan strategi
= (x + 4) Luas kawasan yang tidak ditenggelami air (2y − 1) m
= Luas padang – luas dua segi tiga bersudut Lantai di sebuah bilik berbentuk segi empat tepat dan sebidang permaidani berukuran 3 meter
Membuat kesimpulan tegak
panjang dan 2 meter lebar dibentangkan di dalam sebuah bilik.
= 4x2 +16x – (2x2 + 8x)
Luas kawasan yang tidak ditenggelami air (a) Hitung luas lantai yang tidak ditutupi permaidani.
= 4x2 – 2x2 + 16x – 8x
= (2x2 + 8x) m2 (b) Felisa ingin menutupi keseluruhan lantai bilik dengan permaidani yang sama saiz.
= 2x2 + 8x
Nyatakan berapa bidang permaidani yang perlu dibeli sekiranya nilai y = 2.

32 33
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

2.3 Ungkapan Algebra dan Hukum Operasi Asas Aritmetik Menambah atau menolak pecahan algebra yang penyebutnya tidak sama

Anda telah mempelajari kembangan, pemfaktoran dan penyelesaian masalah. Cuba selesaikan Salah satu daripada penyebutnya ialah gandaan bagi penyebut yang lain
gabungan operasi berikut yang melibatkan kembangan dan pemfaktoran.
CONTOH 16
BAB 2

BAB 2
2.3.1 Penambahan dan penolakan Permudah setiap ungkapan berikut.
3 1 4 2r
ungkapan algebra (a) −
4y 2y
(b) –
rs s
Melaksanakan penambahan
dan penolakan ungkapan
CONTOH 14 algebra yang melibatkan
Penyelesaian:
1 ×2 – 1 = 2–1
kembangan dan pemfaktoran. 4 2r × r
Permudah. 3
1 ×2 3–2 (b) – 2 ×2 4 4
(a) – = rs s ×r
(a) 2x2 – 2(4x + 5) (b) 4w (w – 2) – 5 4y 2y × 2 4y 1
Samakan =
4
1 penyebutnya 4 − 2r 2
Penyelesaian: = =
4y rs
(a) 2x2 – 2(4x + 5) = 2x2 – 8x – 10 (b) 4w (w – 2) – 5 = 4w2 – 8w – 5
= 2(x2 − 4x − 5) Penyebut pecahan tersebut tidak mempunyai faktor sepunya
= (2w – 5)(2w + 1)
= 2(x – 5)(x + 1)
CONTOH 17
Permudah setiap ungkapan berikut.
Menambah atau menolak pecahan algebra dengan penyebut yang sama 3 – 1 = 3 × 3 – 1 × 4
5x 3x 4 3 4 ×3 3 ×4
(a) − 2a b
3 2 (b) +
3 2c = 9 – 4
CONTOH 15 Penyelesaian:
12 12
5
=
Permudah setiap yang berikut. Sebelum menyelesaikan 5x × 2 3x × 3 2a b
12
(a) − (b) +
4a 3a y 3y x+2 x−5 pecahan, langkah pertama 3 ×2 2 ×3 3 2c
(a) + (b) − (c) − ialah menyamakan
5 5 2x 2x 5w 5w
penyebut. = 10x – 9x 2a × 2c b ×3
6 = +
Penyelesaian: (a)
3
+
2
=
5 x 3 × 2c 2c × 3
7 7 7 =
6 4ac + 3b
4a 3a y 3y 3y 8y 11y =
(a) + x+2 x−5 (b) + = 6c
5 (b) − (c) − 5 5 5
5 2x 2x 5w 5w
(c) 7x x Penyebut pecahan mempunyai faktor sepunya
7a −
y − 3y x + 2 − (x − 5) 5 10
= = =
5 2x 5w ×2 x
= 7x − CONTOH 18 Gandaan Sepunya
1 2y x+2−x+5 5 ×2 10 Terkecil (GSTK)
y −y = − =
−x = x 2x 5w = 14x − x Permudah setiap ungkapan berikut.
1 10 10
y 7 1 4 m 5m
Tanda negatif tidak boleh = 13x (a) + (b) –
berada di bahagian
= – x 5w =
10 4p 6p 4r 14rs
penyebut 4 x
(d) − Penyelesaian:
(−) × (−) = + xy2 y
1 4 1 ×3 4 ×2 m 5m m × 7s
– 5m
×2
= 42 −
x × xy (a) + = + (b) – =
xy y × xy 4p 6p 4p × 3 6p × 2 4r 14rs 4r × 7s 14rs × 2

4
= 2 − x y2
2
3 8 7ms – 10m
xy xy
= + 2p 4p , 6p
2r 4r , 14rs =
12p 12p 28rs
4 − x2y 2 ,3 2 , 7s
= 11
xy2 = GSTK = 2p × 2 × 3 GSTK = 2r × 2 × 7s
12p = 12p = 28rs
34 35
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

2.3.2 Pendaraban dan pembahagian ungkapan 2.3.3 Gabungan operasi ungkapan algebra
algebra
Melaksanakan pendaraban CONTOH 20 Melaksanakan gabungan
Untuk mendarab dan membahagi ungkapan algebra, anda perlu dan pembahagian operasi ungkapan
memfaktorkan ungkapan tersebut, kemudian memansuhkannya ungkapan algebra yang Selesaikan gabungan operasi berikut. algebra yang melibatkan
BAB 2

BAB 2
sekiranya terdapat faktor sepunya pada pengangka dan penyebutnya. melibatkan kembangan 2 a 9k 2 – 12k + 4 kembangan dan pemfaktoran.
dan pemfaktoran. (a) (15a + 25b) + (b) (3k + 2)(3k – 2)
Misalnya, 5b b
2p + 4 12m – 18m2 n a–b (a – b)2 PERHATIAN
(2p + 4) ÷ (p 2 − 4) boleh ditulis sebagai . (c) × (d) ÷
p2 – 4 4n2 – 16n m 3a + b 6a + 2b Pemfaktoran dua, tiga dan
empat sebutan:
2p + 4 2(p + 2) 1m 1 Penyelesaian:
= 2 Faktorkan pengangka Dua sebutan
p2 – 4 p – 22 1 mn = n
2
(15a + 25b) + a 9k – 12k + 4
2
1 1 (a) (b) (3k + 2)(3k – 2)
5b a 2 − b 2 = (a + b)(a − b)
2(p + 2) 2s 2 2(s)(s) b
= Permudah ungkapan atau = 1 Contoh:
8sp 8(s)(p) 2 1
(p + 2)(p – 2) sebutan yang sama jika ada 1 =1 × 5(3a + 5b) + a (3k – 2)(3k – 2) x 2 − 16 = (x + 4)(x − 4)
1 5b b =
s (3k + 2)(3k – 2) 1
2 =
4p
2(3a + 5b) a
= = + 3k – 2 Tiga sebutan
p–2 b b =
3k + 2 Faktor dalam dua kurungan
6a + 10b a
Proses ini memerlukan kemahiran pemfaktoran yang telah anda pelajari. = + ( )( )
b b
Contoh:
CONTOH 19 a 2 + 2ab + b 2 = (a + b) 2 = 7a + 10b x 2 − 4x − 21
a 2 − 2ab + b 2 = (a − b) 2 b = (x − 7)(x + 3)
Permudah. a 2 − b 2 = (a + b)(a − b) a–b (a – b)2
12m – 18m2 n (d) ÷ Empat sebutan
a2 – 1 b2 (h + k) 6k – 3h
2 (c) × 3a + b 6a + 2b
(a) × (b) × 2 4n2 – 16n m
2ab 1+a 2k – h h – k2 1 a–b 6xy + 2y + 9x +3
3 6m(2
– 3m) n1 = × 6a + 2b Contoh:
5a 2ab a2 – b (a – b)2 a+1=1+a = 2 × 3a + b (a – b)2
(c) ÷ (d) ÷ 4n(n – 4) m1 1 (6xy + 2y) + (9x + 3)
a − b = −(b − a) 1
a + 2b 3a + 6b 10a – 5b 8a – 4b
(p − q) 2 = (q − p)2 3(2 – 3m) (a 1– b) 2(3a + b) = 2y(3x + 1) + 3(3x + 1)
= = ×
2(n – 4) 1 (3a + b) (a – b)(a – b) = (2y + 3)(3x + 1)
Penyelesaian: 1
2
a2 – 1 b2 (h + k) 6k – 3h
2
Faktorkan =
(a) × (b) × 2 2 a–b
2ab (1 + a) 2k – h h –k

1 1
1 1
Salingan
1 JOM CUBA 2.3
1 1
(h + k)(h + k) 3(2k – h) x ÷ x x
(a + 1)(a – 1) b(b) adalah x ÷ 1
= × = × 1 x1 1. Permudah setiap yang berikut.
2ab 1 (1 + a)1 2k – h 1 (h + k)(h – k) =1 × dan tukarkan
1 x 1 operasi ÷ (a) 4(b − 1)2 − 9 (b) (m + 3)2 − 16 (c) (p − 5)2 − 49
b(a – 1) 3(h + k) =1
= Permudah ungkapan
= Permudah ungkapan kepada × (d) 7x(x − 1) − 3 (e) (2c − 1)2 + 2(4 + c)
2a yang sama h–k yang sama
2. Permudah setiap yang berikut.
5a 2ab a2 – b2 (a – b)2 3y 3y 3m + 2n m – 5n 4r – 3s 3r – 4s
(c) ÷ (d) ÷ (a) + (b) – (c) –
a + 2b 3a + 6b 10a – 5b 8a – 4b 5 5 m – 2n m – 2n 2r + 3s 2r + 3s

1 3. Permudah setiap yang berikut.
5a 1 3(a + 2b) (a + b)(a – b) 1 4(2a – b) 1 3 5
= × = × ÷
4 4 5 2 2s 3 3z

(a + 2b) 1 2ab 5(2a – b) 1 1 (a – b)(a – b) (a) p – 2 (b) – 4s (c) –
1 41 p 3 9 x + y 4(x + y)
15 Permudah ungkapan 4(a + b) Permudah ungkapan 3
= = ×
= 41 5 4. Permudah setiap yang berikut.
2b yang sama 5(a – b) yang sama
3 3u 5v 1 2 2 4
= (a) + (b) – (c) +
5 4 3 6s 5t r – 2 3s

36 37
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

5. Permudah setiap yang berikut. n+2 n 5x y–1 rs 2–r

m n 3 4 (d) 2 + (e) + (f) +
(a) + (b) + n (c) + 3 m mp 8yz 12xz 4y 18yz
9 12 3mn 6m2 d 2 g 5dg
4. Nenek mempunyai sekeping coklat berukuran (k 2 – 16) cm panjang dan dia ingin membahagikannya
6. Permudah. kepada cucunya seramai (k – 4) orang. Berapakah ukuran panjang coklat yang akan diterima
x2 – x m+n
6a + 15 (c) 2k – 1 c2 – 9
BAB 2

BAB 2
(a) (b) (d) 2 (e) oleh setiap cucunya?
xy 12 m –n
2 2
4k – 1 2c + 6
7. Permudah. 5. Gurdip dan Jumrang ialah pekerja sambilan di sebuah kedai runcit. Gurdip mendapat bayaran
2 3 h y gaji RM3 per jam lebih murah daripada dua kali gaji Jumrang. Katakan gaji Jumrang ialah
(a) × (b) ×
a–3 3+a k–2 h+3 RM x per jam, hitung jumlah gaji bagi (x + 2) jam gaji Gurdip dan (2x + 3) jam gaji Jumrang.
3m 2mn 2r s–4 Tulis dalam bentuk ungkapan algebra.
(c) × (d) ×
(m – n) (n – 2m) s–2 r+5
6. Luas sebidang tanah untuk membuat parkir kereta di sebuah pasar raya ialah 25(x 2 – 8x + 16)
8. Permudah. meter persegi.
m 2(x + 2) 2r 2 5r – 5s (i) Jika luas seunit tapak parkir kereta ialah (x – 4) 2 meter persegi, berapa buahkah kereta
(a) × 2 (b) ×
x + 2 m (x – a) rs – s 2r – 4r 2
2
yang dapat diparkirkan di tempat tersebut?

x x 2 + 5x + 6 e + 2f 4 f 2 – 10ef (ii) 4 unit tapak parkir telah ditempah oleh pemilik pasar raya tersebut. Berapakah unit tapak
(c) × (d) × parkir yang tinggal?
x+2 5x 2
5e – 2f 3e 2 – 9ef
9. Permudah. 7. Khairul ingin menampal dindingnya dengan kertas hiasan dinding. Dindingnya berukuran
5a 3b 4 8a
(a) ÷ (b) ÷ (x + 5) meter panjang dan (3x − 2) meter lebar.
2a + 3 a + b n–3 3n –9 (i) Berapakah luas kawasan dinding yang akan ditampal dengan kertas hiasan dinding
6y2 18xy f–1 fg – g sekiranya ukuran pintu ialah (x – 1) meter panjang dan x meter lebar?
(c) 2 ÷ (d)
eg + 2e ÷ g + 2
x + xy x + y (ii) Sekiranya harga kertas hiasan dinding tersebut ialah RM8x per meter persegi,
berapakah jumlah wang yang perlu dibayar oleh Khairul?
10. Selesaikan gabungan operasi berikut.
x2 + x xy – y 2 4p 2 – 1 pq + q
(a) 2 × x + y (b) × 8. Swee Lee sepatutnya dapat menyiapkan (28 + 16x) bilangan soalan matematik dalam masa 4 jam.
x –y 2
p –1
2 4p – 2
pq – pr q 2 – r2 (i) Berapakah bilangan soalan yang dapat disiapkan dalam masa 30 minit?
st + tu s 2 – u2
(c) 2 ÷ 2 (d) ÷ 2 (ii) Sekiranya Swee Lee hanya dapat menyiapkan (14 + 8x) bilangan soalan tersebut, berapa
r –1 r +r 4t – 1 4t + 4t + 1
2
lamakah masa yang diambilnya?

MENJANA KECEMERLANGAN 9. Azimah membuat seloyang kuih lapis berbentuk segi empat tepat berukuran (3x + 2) cm panjang
dan (x + 2) cm lebar. Dia memotong kuih lapis tersebut kepada 6 bahagian panjang dan
3 bahagian lebar. Hitung luas sepotong kuih lapis tersebut dalam bentuk ungkapan algebra.
1. Kembangkan setiap ungkapan berikut.
1 10. Encik Hanapi ingin mendirikan sebuah banglo satu tingkat di sebidang tanah berukuran x meter
(a) 2 (6a + 12b) (b) (n + 2)(n – 5) (c) (a + 2b) 2
lebar dan y meter panjang. Dia perlu menyediakan 2 meter rizab jalan untuk jirannya.
1 2 (i) Berapakah luas tanah Encik Hanapi yang asal?
(d) (4x – y) 2 (e) �2v – ��3v + � (f) (h – k) 2 – 4h(2k – 3h)
3w 3w (ii) Berapakah perbezaan luas tanah yang asal dengan
luas tanah selepas ditolak rizab jalan? Rumah
2. Faktorkan setiap ungkapan berikut. jiran
(iii) Sekiranya harga tanah ialah RM18 per meter persegi,
(a) 12m – 18m2 (b) y 2 – 81 (c) 4ab – 8a 2 b
berapakah harga keseluruhan tanah Encik Hanapi?
(d) x – 16y
2 2
(e) (s – 3) – 1 (f)
2
x 2 + 4x + 3 x
(g) x 2 + 2x – 15 (h) x2 + 6x + 8 (i) 6cd – 2ce – 3bd + be
3. Permudah setiap ungkapan berikut. 2
a+2 a–b 3e 5d 4 3 y
(a) + (b) – (c) –
4v 2v 5ab 4c f 2g 5fg

38 39
 Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra Bab 2 Pemfaktoran dan Pecahan Algebra

INTI PATI BAB REFLEKSI DIRI

Pada akhir bab ini, saya dapat:

BAB 2

BAB 2
Pemfaktoran dan Pecahan Algebra
1. Menerangkan maksud kembangan dua ungkapan algebra.

2. Melaksanakan kembangan dua ungkapan algebra.

3. Mempermudah ungkapan algebra yang melibatkan gabungan operasi

Kembangan
Pendaraban suatu ungkapan dengan suatu
sebutan lain atau ungkapan algebra yang lain.
• a(x + y) = ax + ay
• (a + b)(x + y) = ax + ay + bx + by
• b(c + d) = bc + bd
• (b + c)(d + e) = bd + be + cd + ce
• (b + c) 2 = b 2 + 2bc + c 2
• (b − c) 2 = b 2 − 2bc + c 2
• (b + c)(b − c) = b 2 − c 2
Pemfaktoran
Proses menulis suatu ungkapan algebra
sebagai hasil darab dua atau lebih sebutan
atau ungkapan algebra.
Pemfaktoran ialah songsangan kepada
kembangan.
• 2a – a 2 = a(2 – a)
• a 2 + 4a + 3 = (a + 1)(a + 3)
• a 2 – 7a + 10 = (a – 5)(a – 2)
• a 2 – 36 = (a 2 – 6 2 ) = (a – 6)(a + 6)
• ab + ac + bd + cd = (b + c)(a + d)
• a 2 − 2ab + b 2 = (a − b) 2
termasuk kembangan.
4. Menyelesaikan masalah yang melibatkan kembangan dua ungkapan algebra.
5. Menghubungkaitkan pendaraban ungkapan algebra dengan konsep faktor
dan pemfaktoran, dan seterusnya menyenaraikan faktor bagi hasil darab
ungkapan algebra tersebut.
6. Memfaktorkan ungkapan algebra dengan pelbagai kaedah.
7. Menyelesaikan masalah yang melibatkan pemfaktoran.
8. Melaksanakan penambahan dan penolakan ungkapan algebra yang
melibatkan kembangan dan pemfaktoran.
9. Melaksanakan pendaraban dan pembahagian ungkapan algebra yang
melibatkan kembangan dan pemfaktoran.

10. Melaksanakan gabungan operasi ungkapan algebra yang melibatkan

melibatkan kembangan dan pemfaktoran.
Penambahan dan Penolakan
Sebelum menambah atau menolak dua
pecahan algebra, semak penyebutnya dahulu. Pendaraban dan Pembahagian
Jika penyebutnya tidak sama, anda perlulah Laksanakan pemfaktoran kepada ungkapan
samakannya. jika perlu, sebelum pembahagian atau Tajuk: Berapakah sukatan sebaldi air ini?
a b a+b pendaraban dilakukan. Bahan: Sebaldi air (dilabel z), beberapa botol mineral kecil (dilabel x), beberapa botol
• + = mineral besar (dilabel y) dan corong
4 4 4
1 1
1 1 b+a m + n (m + n)2 m + n (x + y)(x − y)
• + = ÷ 2 = x – y × (m + n)(m + n) Setiap kumpulan diberi beberapa botol mineral yang kosong (berbeza saiz) dan corong. Murid
a b ab x–y x –y 2
1 1 diminta menuangkan air tersebut ke dalam botol kosong. Tulis hubungan algebra tentang
1 1 ×b – 1 ×2
• 1 – = 2a = m + n
x+y sukatan air tersebut. Bentangkan hasil jawapan setiap kumpulan. Adakah sukatan setiap
2a ab ×b ab × 2
kumpulan sama? Dapatkah anda menentukan isi padu air?
b–2
=
2ab

z x x x y y y

40 41