Metode
Al
Qaidah
Al Madaniyyah
Panduan mudah
Belajar Membaca Al Qur’an
Karya Doktor ‘Abdul Muhsin bin Muhammad Al Qashim
1
MUQADDIMAH
2
KARAKTERISTIK BUKU IQRA
AL QAIDAH AL MADANIYAH
3
PANDUAN PEMBELAJARAN BUKU IQRA METODE
AL QAIDAH AL MADANIYAH
4
BAB PERTAMA
HURUF-HURUF HIJAIYAH
TARGET PEMBELAJARAN
5
PENDAHULUAN
Jumlah huruf hijaiyah ada 28 huruf, dan setiap huruf memiliki bentuk, nama dan suara:
6
PELAJARAN PERTAMA
Dibaca sesuai namanya!
HURUF HIJAIYAH
7
PELAJARAN KEDUA
Bentuk-bentuk huruf Hijaiyah
!Dibaca sesuai namanya
8
بـ ـ ـر ـ ـر ر ر
ب ـ ـ ـز ـ ـز ز ز
بـ ـ ـس ب ـ ـ ـسـ ـ ـ ســـ س
بـ ـ ـ ش بـ ـ ــشـ ـ شـــ ش
بـ ـ ـص بـ ـ ــص ـ ـ صـــ ص
بـ ـ ـض بـ ـ ــض ـ ـ ضـــ ض
بـ ـ ـط ب ـ ـ ـطـ ـ ـ طـــ ط
بـ ـ ـظ ب ـ ـ ـظـ ـ ـ ظـــ ظ
بـ ـ ـ ع ب ـ ـ ـعـ ـ ـ عـــ ع
بـ ـ ـ غ ب ـ ـ ـغـ ـ ـ غـــ غ
9
بـ ـ ـف ب ـ ـ ـفـ ـ ـ فـــ ف
بـ ـ ـق ب ـ ـ ـقـ ـ ـ قـــ ق
بـ ـ ـ ك بـ ـ ــكـ ـ كـــ ك
بـ ـ ـل بـ ـ ــل ـ ـ لـــ ل
بـ ـ ـ م بـ ـ ــم ـ ـ مـــ م
بـ ـ ـن ب ـ ـ ـنـ ـ ـ نـــ ن
بـ ـ ـه ب ـ ـ ـهـ ـ ـ هـــ ه
بـ ـ ـ و بـ ـ ـ و و و
بـ ـ ـي ب ـ ـ ـيـ ـ ـ يـــ ي
10
Bentuk huruf Hamzah
Dibaca hamzah. Dilafalkan mengikuti harakatnya
ب ـ ـ ـى ى
11
BAB KEDUA
TARGET PEMBELAJARAN
12
َ
PELAJARAN PERTAMA
Mengenal Harakat Fathah
ث
َ تَ بَ َأ
َد َخ َح َج
س
َ َز َر َذ
ط
َ ض
َ ص
َ شَ
ف
َ غ
َ ع
َ ظَ
َم َل َك َق
ي
َ َو َه َن
Kaidah Menyempurnakan Harakat Fathah:
Seorang pembaca wajib membuka mulut saat membaca huruf yang berharakat
fathah dengan kadar yang diinginkan (pertengahan) seperti bentuk melafalkan alif
13
CONTOH HURUF BERHARAKAT FATHAH PADA KATA
DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung A, kemudian A Kha (dibaca bersamaan). Huruf Dza
dibaca setelah mengeja kedua huruf sebelumnya. Kemudian contoh
kata dibaca semuanya secara sempurna, Demikian seterusnya.
14
CONTOH HURUF BERHARAKAT FATHAH PADA KATA
DIDALAM AL QUR’AN
ـب
َذ َه ـ َ َذ َه ـ ـ َذ
َرفَـ ـ َـع َرفَ ـ ـ َر
َز َعـ ـ َـم َز َع ـ ـ َز
َسـ ـ َعــى َسـ ـ َع ـ س
َ
ص ـ َد َق
َ ص ـ َد َ ص
َ
ـس
َعــبَ َ َعــبَـ ـ ع
َ
غَ ـ َفـ ـ َـر غَ ـ َف ـ ـ غ
َ
نَـ َـز َل نَـ َـز َن
15
PELAJARAN KEDUA
Mengenal Harakat Kasrah
َ
Dibaca langsung I – Bi dan seterusnya. Tidak perlu diurai/dieja.
Semua dibaca pendek
16
CONTOH HURUF BERHARAKAT KASRAH PADA KATA
DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Ya, kemudian Ya i (dibaca bersamaan). Huruf Sin
dibaca setelah mengeja kedua huruf sebelumnya. Kemudian contoh
kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
17
CONTOH HURUF BERHARAKAT KASRAH PADA KATA
DIDALAM AL QUR’AN
18
َ
PELAJARAN KETIGA
Mengenal Harakat Dhammah
ث
ُ تُ بُ ُأ
ُد خُ حُ ج
ُ
س
ُ ُز ُر ُذ
ط
ُ ض
ُ ص
ُ ش
ُ
ف
ُ ُغ ُع ظ
ُ
ُم ُل ُك ُق
ي
ُ ُو ُه ُن
Kaidah Menyempurnakan Harakat Dhammah:
Seorang pembaca wajib menyatukan kedua bibir saat membaca huruf-huruf yang
berharakat dhammah seperti bentuk melafalkan wawu
19
CONTOH HURUF BERHARAKAT DHAMMAH PADA KATA
DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Ka, kemudian Ka Bu (dibaca bersamaan). Huruf Ra
dibaca setelah mengeja kedua huruf sebelumnya. Kemudian contoh
kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
20
CONTOH HURUF BERHARAKAT DHAMMAH PADA KATA
DIDALAM AL QUR’AN
21
ۡۡ
PELAJARAN KEEMPAT
Mengenal Sukun
Tanda mati
Semua dibaca pendek
ۡۡ ۡۡ ۡۡ ۡۡ
أَث أَت أَب أَأ
ۡۡ ۡۡ
Q
ۡۡ ۡۡ
أَد أَخ أَح أَج
ۡۡ ۡۡ ۡۡ
Q Q
ۡۡ
أَس أَز أَر أَذ
ۡۡ ۡۡ ۡۡ ۡۡ
أَط أَض أَص أَش
Q
ۡۡ ۡۡ ۡۡ ۡۡ
أَف أَغ أَع أَظ
ۡۡ ۡۡ ۡۡ ۡۡ
أَم أَل أَك أَق
ۡۡ ۡۡ ۡۡ
Q
ۡۡ
أَي أَو أَهـ أَن
Catatan:
5 huruf yang apabila bertanda sukun, harus dibaca dengan Qalqalah (memantul)
قطبجد
22
CONTOH HURUF SUKUN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Huruf Ba dibaca bersamaan dengan huruf Hamzah sukun: Ba, kemudian
huruf Sin dibaca setelah mengulang dua huruf sebelumnya. Kemudian
contoh kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
ۡۡ ۡۡ
س
َ بَـأ بَـأ
ۡۡ ۡۡ
َسب َـع َسبـ
ۡۡ ۡۡ
أَج ُـر أَجـ
ۡۡ ۡۡ
ُيَدع يَد
ۡۡ
ش
َ َعر َعۡۡر
ۡۡ ۡۡ
نَص ُـر نَصـ
ۡۡ ۡۡ
ـل
ُ فَض فَضـ
ۡۡ ۡۡ
ـش
َ بَط بَطـ
23
CONTOH HURUF SUKUN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
ۡۡ ۡۡ
ض
بَعـ ُ بَع ـ
ۡۡ ۡۡ
َمكـ ُر َمكـ
ۡۡ ۡۡ
قَلـب قَلـ
ۡۡ ۡۡ
أَمـ ُـر أَم ـ
ۡۡ ۡۡ
ت
ُكن ـ َ ُكن ـ
ۡۡ ۡۡ
أَه ـ ُل أَه ـ
ۡۡ ۡۡ
يَوَم يَو
ۡۡ ۡۡ
غَيـ ُ
ب غَيـ ـ
24
BAB KETIGA
MENGENAL TANWIN
TARGET PEMBELAJARAN
25
َ
PELAJARAN PERTAMA
Mengenal Fathataan
26
CONTOH FATHATAAN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung ‘i, kemudian Na : ‘ina (dibaca bersamaan). Ban dibaca
setelah mengeja kedua huruf sebelumnya. Kemudian contoh kata
dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
ۡۡ
َمقتاا عنَـباا
َح ادا
َأ َم َر احا
ۡۡ
َخـيـ ارا أَ اذى
ۡۡ ۡۡ
َكأ اسا فَوازا
ۡۡ
َو َسطاا ضاقَر ا
ۡۡ ۡۡ
نَف اعا حفظا
ۡۡ
ُملـ اكا آنفا
ثـَ َمنا َح َراما
Catatan:
Apabila huruf kedua sukun, maka cara membacanya dilakukan secara
bersamaan dengan huruf pertama. dilanjutkan dengan membaca huruf
ketiga beserta harakatnya. Kemudian contoh kata dibaca semuanya secara
sempurna. Demikian seterusnya
27
PELAJARAN KEDUA
Mengenal Kasrataan
َ
Dibaca langsung In dan seterusnya.
Semua dibaca pendek
28
CONTOH KASRATAAN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung La, kemudian Ha : Laha (dibaca bersamaan). Bin
dibaca setelah mengeja kedua huruf sebelumnya. Kemudian contoh
kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
ۡۡ
َشيء لَـ َـهب
ۡۡ
َعبد آيَة
ۡۡ
نَفس َس َفر
ۡۡ
أَرض فُـ ُرش
ۡۡ ۡۡ
َزرع َرهط
طَبَق ُج ُرف
َر ُجل فَـلَك
ۡۡ ۡۡ
قُرن قَوم
Catatan:
Apabila huruf kedua sukun, maka cara membacanya dilakukan
secara bersamaan dengan huruf pertama. dilanjutkan dengan
membaca huruf ketiga beserta harakatnya. Kemudian contoh
kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya
29
ََ
PELAJARAN KETIGA
Mengenal Kasrataan
ََ ََ ََ ََ
ث ت ب ء
ََ ََ ََ ََ
د خ ح ج
ََ ََ ََ ََ
س ز ر ذ
ََ ََ ََ ََ
ط ض ص ش
ََ ََ ََ ََ
ف غ ع ظ
ََ ََ ََ ََ
م ل ك ق
ََ ََ ََ ََ
ي و ه ن
30
CONTOH DHAMATAAN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Ku, kemudian Tu : Kutu (dibaca bersamaan). Bun
dibaca setelah mengeja kedua huruf sebelumnya. Kemudian contoh
kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
ََ ََ
َح َرج ُكتُب
َ َ ۡۡ َ َ ۡۡ
َزيد َروح
َ َ ۡۡ َ َ ۡۡ
إنش َشهر
َ َ ۡۡ ََ
َزيغ َم َرض
َ َ ۡۡ َ َ ۡۡ
إفك رزق
َ َ ۡۡ
ََ
آثـم َعدل
َ َ ۡۡ َ َ ۡۡ
ُكره َعيـن
َوۡۡح َي َ َ ۡۡ
َ لَـهو
Catatan:
Apabila huruf kedua sukun, maka cara membacanya dilakukan
secara bersamaan dengan huruf pertama. dilanjutkan dengan
membaca huruf ketiga beserta harakatnya. Kemudian contoh
kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya
31
BAB KEEMPAT
MENGENAL TASYDID
TARGET PEMBELAJARAN
32
PELAJARAN PERTAMA
Mengenal Tasydid Fathah
ََ
Dibaca langsung Abba dan seterusnya.
Semua dibaca pendek
33
CONTOH TASYDID FATHAH PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Ha, kemudian Ha dan Ba di baca bersamaan: Habba.
Tin dibaca setelah membaca kedua huruf sebelumnya. Kemudian
contoh kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
َحتـى َحبـة
َسخـ َر َكث َـر
بَ َكذ َعد َأ
عزة َحرَم
حـطـة َحس َأ
َحق
َأ ف
َ َخف
َسل َم فَك َر
َبَـوأ َجنة
34
ََ
PELAJARAN KEDUA
Mengenal Tasydid Kasrah
35
CONTOH TASYDID KASRAH PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Sa, kemudian Sa dan Bi di baca bersamaan: Sabbi. Hi
dibaca setelah membaca kedua huruf sebelumnya. Kemudian contoh
kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
36
ََ
PELAJARAN KETIGA
Mengenal Tasydid Dhammah
37
CONTOH TASYDID DHAMMAH PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Ya, kemudian Bu : Yabu (dibaca bersamaan). Bu dibaca
Kembali bersamaan dengan Tsu : BuTs-tsu. Kemudian contoh kata
dibaca semuanya secara sempurna. Demikian seterusnya.
مت يَـبُـث
يُـ َرد َحـج
تـَ ُـمـر تَـلَـذ
يَـ َـمس تُعـز
نَـ ُقص أ َُهش
يَ ُدع يـَ ُحض
يـَـحل أَ َشق
يَظُن ُمتـم
38
BAB KELIMA
TARGET PEMBELAJARAN
39
ََ
PELAJARAN PERTAMA
Mengenal Tasydid Fathataain
40
CONTOH TASYDID FATHATAIN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Hu, kemudian Ban : Hubban (dibaca bersamaan).
Kemudian contoh kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian
seterusnya.
41
ََ
PELAJARAN KEDUA
Mengenal Tasydid Kasratain
42
CONTOH TASYDID KASRATAIN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Fa, kemudian Jin : Fajjin (dibaca bersamaan).
Kemudian contoh kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian
seterusnya.
43
PELAJARAN KETIGA
ََ َ
Mengenal Tasydid Dhammatain
ََ ََ ََ ََ
أَج أَث أَت أَب
ََ ََ ََ ََ
أَذ أَد أَخ أَح
ََ ََ ََ ََ
أَش أَس أَز أَر
ََ ََ ََ ََ
أَظ أَط أَض أَص
ََ ََ ََ ََ
أَق أَف أَغ أَع
ََ ََ ََ ََ
أَن أَم أَل أَك
ََ ََ ََ
أَي أَو أَهـ
44
CONTOH TASYDID DHAMATAIN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Ra, kemudian Bun : Rabbun (dibaca bersamaan).
Kemudian contoh kata dibaca semuanya secara sempurna. Demikian
seterusnya.
ََ ََ
ست َرب
ََ ََ
صد
َ ُشح
ََ ََ
شق َشـر
ََ ََ
حل َشك
ََ ََ
ُمسن صم
ُ
ََ ََ
غَنـي َع ُدو
45
CONTOH TASYDID DHAMATAIN PADA KATA DIDALAM AL QUR’AN
Dibaca langsung Yu, Ba, kemudian Batti : Yubatti (dibaca bersamaan),
Ku : Yubattiku, Kunna. Kemudian contoh kata dibaca semuanya secara
sempurna. Demikian seterusnya.
46
BAB KEENAM
TARGET PEMBELAJARAN
47
PELAJARAN PERTAMA
Mengenal Hamzah Qatha
ۡۡ ۡۡ
َوأَسلَ َم أَسلَ َم
ۡۡ ۡۡ
عم ُلَوأَ َ أَ َ
عم ُل
Contoh
48
PELAJARAN KEDUA
Mengenal Hamzah Washal
ۡۡ ۡۡ
ابن
َو ُ ابن
ُ
ۡۡ ۡۡ
َواثنَان اثنَان
Contoh
49
BAB KETUJUH
TARGET PEMBELAJARAN
50
MAD THABI’I
ََ
ُسوَرة َر ُسول ُأَعُوذ
ََ ََ
ُهود غَ ُفور َش ُكور
Contoh Mad Thabi’i pada huruf Ya ي Bertemu
َ
ََ ََ
َشديد د ين َخبيـر
ََ ََ
ُمبيـن قَدير عي َشة
51
BAB KEDELAPAN
KETERANGAN
52
ALIF SETELAH WAWU JAMA’AH
اص ْوا
تَـ َو َ أُم ُروا
َذاقُوا َجابُوا
َزاغُوا ضوا
َر ُ
قُوا فَـتَـنُوا
َمروا ُكلُوا
يَـتخ ُذوا نُ ُـهوا
53
BAB KESEMBILAN
HURUF TA MARBUTHAH
TARGET PEMBELAJARAN
54
TA MARBUTHAH
55
BAB KESEPULUH
TARGET PEMBELAJARAN
56
PELAJARAN PERTAMA
LAM QAMARIYYAH
57
PELAJARAN KEDUA
LAM SYAMSIYYAH
وح
َوالر ُ وح
الر ُ
َوالس َما َء اء
الس َم َ
الثابت التـغَابُن
يح
الر َ اء
الـد َع َ
الش َمال اعةُ
َوالس َ
َوالطور الص َم ُد
الـنور َوالظاه ُر
58
BAB KESEBELAS
TARGET PEMBELAJARAN
59
PELAJARAN PERTAMA
Membaca Dua Kata
وح
الر ُ
هللاُ َربـي
اإل ْس َّل ُم ديـن
ـحمد نَبيــي
ُم َ
وم
ـحي الْ َقي ُالْ َ
يم
ـحك ُال َْعز ُيز الْ َ
يحةُ
ين النص َ
الد ُ
سا ان
َوبل َْوال َديْن إ ْح َ
60
PELAJARAN KEDUA
Membaca Tiga Kata
61
PELAJARAN KEEMPAT
Membaca Kalimat
62
PELAJARAN KELIMA
Membaca Teks
63
BAB KEDUABELAS
TARGET PEMBELAJARAN
64
PELAJARAN PERTAMA
Kepala Shad Kecil
PELAJARAN KEDUA
Kepala Ha Kecil
َ َ ۡۡ َ َ ۡۡ
Contoh Kepala Ha Kecil
َ َ ۡۡ
طَلع َخلف َحبل
ۡۡ ۡۡ ۡۡ
َوجه حن
ُ َنـ بل
ُ َق
65
PELAJARAN KETIGA
Huruf kecil dari huruf Mad
ۡۡ ۡۡ
َد ُاوۥ َد حـملُهُۥ
َ بَع َدهُۥ
ۡۡ
عمتُهُ ۥ
ن َ َكأَنهُ ۥ ومهُۥ
قَ َ
Contoh Ya Kecil
ۡۡ ۡۡ
َرمحَته ۦ ُدونه ۦ أَهلهۦ
ۡۡ
ظَــهره ۦ طَ َعامه ۦ سبيلهۦ
َ
66
PELAJARAN KEEMPAT
Alif Kecil atau Sin Kecil diatas huruf Besar
ۡ ۡۡ
Contoh Alif Kecil atau Sin Kecil diatas huruf Besar
ۡ ۡ
ٱلصلَوَة ٱلزكوة
َ َ ـحيَو َة
َۡۡ ٱل
ۡ ۡۡ ۡۡ ۡ
ط
س
ُ يَب ــص ۡ
مولَ ــه َكمش َكوة
ُ َ
PELAJARAN KELIMA
Bulat Lonjong
ۡ ۡ ۡ
Contoh Bulat Lonjong
67
PELAJARAN KEENAM
Tanda Bulat Sempurna
ۡ ۡ
Contoh Tanda Bulat Sempurna
ۡ
قَالُوا َ ثـَ ُم
ودا ك
َ أُولَـ ــئ
آ
ۡ ۡ ۡ ۡۡ
نَـبَــإى َمائَة يَـتلُوا
PELAJARAN KETUJUH
Tanda Mad
~ ~ ~
اء
ف َد ا الظ ــالي َـن اء
َ َج
~ ~
َهـ ـآ ُـؤَلء َمائ َدةا قُـ ُروء
~
68
PELAJARAN KEDELAPAN
Mad Badal (Hamzah setelahnya Alif)
69