MAKHRAJ HURUF

Iaitu bermaksud tempat keluar sebutan huruf-huruf hija’iyyah.

MAKRAJ HURUF ADA 17 IAITU:

1. ANAK TEKAK
2. HUJUNG LIDAH
3. PANGKAL LIDAH
4. PANGKAL KERONGKONG
5. HUJUNG KERONGKONG
6. SALURAN MAKAN
7. RINGGA MULUT
8. TEMPAT DENGUNG
9. RONGGA KERONGKONG
10. BIJI HALKUM
11. PITA SUARA
12. SALURAN NAFAS
13. BIBIR MULUT
14. GIGI
15. GUSI GIGI
16. LELANGIT KERAS
17. LELANGIT LEMBUT
 MAKHRAJ HURUF YANG UMUM ADA 5 SAHAJA, SEPERTI BERIKUT:

1. Al-JaUFu (Rongga Mulut)

2. Al-HaLQu (Halqum/Kerongkong)
3. Al-SYaFaTaNi (Dua Bibir)
4. Al-KHaiSYuMu (Rongga Hidung)
5. Al-LiSaNu (Lidah)

Bil Makhraj Makhraj khusus Huruf

Umum
‫ف‬
ُ ‫الـ َج ْو‬ Al-jauf adalah suara atau bunyi huruf ‫ُي‬،‫ُو‬،‫ا‬
Al-JaUFu yang keluar dari rongga mulut dan
secara bahasa tenggorokan. Al-Jauf juga disebut sebagai
adalah “lubang tempat keluarnya huruf-huruf mad
atau lingkaran.” (panjang):

1.

Al-Halq adalah lubang tenggorok.

Huruf-huruf yang keluar dari lubang
tenggorok ada enam, iaitu:

‫ـح ْل ُق‬
َ ‫ال‬
Secara amnya, lubang tenggorokan
terbahagi kepada tiga bagian:
Al-HaLQu dari
sudut bahasa
2.
bermaksud 1. ‫ق‬
َ َ ْ‫أَق‬
ُ ‫صىُالـُح ْل‬
‘halkum’ atau Ertinya tenggorok bahagian bawah.
‘lubang
tenggorok’
Huruf-huruf yang keluar darinya
‫ُه‬،‫أ‬
adalah :ُ‫ُه‬/ُ‫ُأ‬
 2. ‫ق‬
ُ ‫و ْسطُُُالـُح ْل‬ ‫ُع‬،‫ح‬
َ َ
Ertinya tenggorok bahagian tengah.
Huruf-huruf yang keluar darinya
adalah : ‫ح‬
ُ ُ/ُ‫ع‬

3. ُ‫َدُنَـىُالـُح ْلق‬
ْ‫أ‬
َ
Ertinya tenggorok bahagian atas. Huruf
‫ُخ‬،‫غ‬
yang keluar darinya adalah :ُ‫خ‬
ُ ُ/ُ‫ُغ‬

Al-Syafataini ialah huruf-huruf yang

keluar dari kedua bibir. Huruf yang
keluar dari kedua bibir, berjumlah empat
huruf, iaitu
‫ُو‬/‫ُم‬/‫ب‬/ُ‫ف‬
ُ‫ُال َّش َفتَان‬/‫ال َّش َفتَ ْْي‬
Al-SYaFaTaNi / Keempat-empat huruf tersebut, terbahagi
Al-SYaFaTaiNi kepada dua bahagian, iaitu :
3.
dari sudut bahasa
bermaksud dua 1. Bibir bahagian bawah dengan hujung
bibir. gigi atas hadapan. Ia merupakan
tempat keluar huruf : ‫ف‬
2. Kedua bibir :

a. Bibir dalam posisi tertutup, adalah ‫ُم‬،‫ب‬

tempat keluarnya huruf :
 b. Bibir dalam posisi terbuka, hurufnya
adalah : ‫و‬

Al Khaisyum ialah suara yang berasal

dari rongga hidung. Semua bacaan
ghunnah (temasuk ikhfa’ dan iqlab),
berasal dari rongga hidung. Huruf
yang suaranya berada di dalam Al
Khaisyum ialah:

ُ‫ ن‬- ‫ُم‬ ‫ُم‬،‫ن‬

1. Apabila kedua-dua huruf ini
bertasydid,
ُ‫ـخْيشوم‬
َ ‫ال‬
4. Menerima tanda sukun dan bertemu
Al-KHaiSYuMu dengan huruf yang berharakat.
- Rongga hidung

Al-Lisan ertinya lidah. Maksud al-Lisan

ialah huruf-huruf yang keluar melalui lidah.
Al-Lisan terbahagi kepada lima bahagian:
 Pertama : ُ‫ُسان‬
َ ‫طَْرفُُالل‬ Ertinya

‫ان‬
ُ ‫الل َس‬ hujung lidah.
Hujung lidah terbagi menjadi tiga bagian:
5. Al-LiSaNu –
1. Hujung lidah + pangkal gigi
Lidah
(bahagian bawah sebelah dalam) atas. ‫ُط‬،‫ُد‬،‫ت‬
Hurufnya 3, iaitu :

‫ُظ‬،‫ُذ‬،‫ث‬
2. Hujung lidah + hujung gigi atas
(hujung lidah terkeluar sedikit di
permukaan gigi atas hadapan).
Hurufnya 3, iaitu :

3. Hujung lidah + bahagian atas gigi ‫ص‬

ُ ُ،‫ُس‬،‫ز‬
(hujung gigi) bawah. Hurufnya 3, iaitu
: