MODUL PERKULIAHAN 6
PROYEK
SI
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI
CARA PENGGAMBARAN SUATU BENDA, TITIK, GARIS, BIDANG, BENDA
ATAUPUN PANDANGAN SUATU BENDA TERHADAP SUATU BIDANG
GAMBAR
FUNGSI PROYEKSI:
• Untuk mendapatkan ukuran garis yang sebenarnya
• Untuk membuat bentuk yang sebenarnya
• Untuk membuat gambar kerja
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
JENIS-JENIS PROYEKSI
PROYEKSI PIKTORIAL
1 Suatu cara menampilkan gambar secara tiga dimensi dalam
suatu bidang gambar (dua dimensi)
PROYEKSI ORTHOGONAL
2 Berbeda dengan piktorial, Bila piktorial menampilkan benda
secara tiga dimensi dalam satu bidang (satu sudut pandang),
maka proyeksi orthogonal menampilkan secara dua dimensi
dari beberapa sudut pandang. Proyeksi ini dibagi menjadi
proyeksi eropa (kuadran 1) dan proyeksi amerika (kuadran 3)
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI PIKTORIAL
DAPAT DILAKUKAN DENGAN
BEBERAPA MACAM CARA
PROYEKSI SESUAI DENGAN
ATURAN MENGGAMBAR. ANTARA
LAIN:
• Proyeksi piktorial Isometris
• Proyeksi piktorial Dimetris
• Proyeksi piktorial Miring
• Gambar Perspektif
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI PIKTORIAL
PROYEKSI PIKTORIAL ISOMETRIS
UNTUK MENGETAHUI APAKAH SUATU GAMBAR DIPROYEKSIKAN 3 DIMENSI
DENGAN CARA PROYEKSI ISOMETRI, PERLU DIKETAHUI CIRI-CIRI DAN SYARAT-
SYARAT UNTUK MENAMPILKAN SUATAU GAMBAR DENGAN PROYEKSI ISOMETRI:
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI PIKTORIAL
PROYEKSI PIKTORIAL ISOMETRIS
• PENYAJIAN PROYEKSI ISOMETRI
Dapat dilakukan dengan beberapa posisi (kedudukan), yaitu posisi normal, terbalik, dan horisontal.
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI PIKTORIAL
PROYEKSI PIKTORIAL DIMETRIS
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI PIKTORIAL
PROYEKSI PIKTORIAL MIRING
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI PIKTORIAL
PROYEKSI PIKTORIAL MIRING
GAMBAR PERSPEKTIF DIBAGI MENJADI TIGA MACAM, YAITU :
Perspektif dengan satu titik lenyap Perspektif dengan dua titik lenyap Perspektif dengan tiga titik lenyap
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI ORTHOGONAL
METODE GAMBAR TEKNIK YANG PALING MUDAH DAN
KOMUNIKATIF UNTUK MENGGAMBAR MASING-MASING BAGIAN
DALAM DESAIN SUATU PRODUK
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI ORTHOGONAL
Proyeksi ortogonal dari sebuah titik Proyeksi ortogonal dari sebuah bidang
Proyeksi ortogonal dari sebuah garis Proyeksi ortogonal dari sebuah ruang/benda
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI ORTHOGONAL
SECARA UMUM DALAM GAMBAR PROYEKSI DIPERLUKAN TIGA ARAH PANDANGAN:
• Tampak atas
• Tampak depan
• Tampak samping kanan/kiri
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI ORTHOGONAL
Berdasarkan teknis (gaya) pembuatannya, proyeksi dibagi menjadi 2 buah:
PROYEKSI EROPA
PROYEKSI SUDUT PERTAMA ATAU BIASA DIKENAL DENGAN GAYA EROPA
• Proyeksi cara ini beranggapan bahwa obyek atau benda yang akan
digambar atau diproyeksikan seolah-olah berada dalam suatu
kubus
• Setiap pandangan menunjukkan benda-benda yang terlihat pada
bidang proyeksi dengan melihat sisi benda yang terdekat dengan
pengamat
• Urutan proyeksi Eropa: Pengamat obyek dan bidang proyeksi (garis
proyeksi ditarik menjauhi pengamat)
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI EROPA
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI EROPA
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI ORTHOGONAL
PROYEKSI AMERIKA
PROYEKSI SUDUT KETIGA ATAU BIASA DIKENAL DENGAN GAYA USA
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI AMERIKA
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI AMERIKA
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI AMERIKA
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PROYEKSI AMERIKA
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
PEMILIHAN PANDANGAN
• PANDANGAN DEPAN (PUSAT)
• Menunjukkan syarat dan karakteristik terbanyak
• Memiliki pandangan maya paling sedikit
• Menunjukkan panjang dan tinggi benda
• PANDANGAN ATAS
• Menunjukkan panjang dan lebar benda
• PANDANGAN SAMPING
• Menunjukkan lebar dan tinggi benda
• Menggunakan pandangan kiri apabila garis
yang tersembunyi lebih sedikit
• TERKADANG TIDAK DIPERLUKAN 3 PANDANGAN
SEKALIGUS UNTUK SUATU GAMBAR TEKNIK
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG
GAMBAR TEKNIK DASAR
SIMBOL PROYEKSI
Dalam standar ISO (ISO/DIS 128), telah ditetapkan bahwa cara kedua proyeksi boleh dipergunakan. Sedangkan untuk
keseragaman ISO, sebaiknya digambar menurut proyeksi Eropa (Kuadran I atau proyeksi sudut pertama).
DALAM SEBUAH GAMBAR TIDAK DIPERKENANKAN TERDAPAT GAMBAR MENGGUNAKAN KEDUA PROYEKSI SECARA
BERSAMAAN.
JURUSAN
POLITEKNIK NEGERI
TEKNIK SIPIL
201
MALANG