Trematoda

(Cacing daun)
 Trematoda (Cacing daun)
• Sifat : Hermafrodit, kecuali cacing Schistosoma

• Bentuk : Pipih seperti daun, kecuali

Schistosoma ( btk panjang )

• Memp 2 bh batil isap B.I.Mulut

BI Perut
• Telur :
• Memp. Operculum , kecuali Schistosoma ( memp
tonjolan/duri
• Berisi sel telur/larva berbulu getar(mirasidium)
• Telur dikeluarkan bersama :
• -Tinja
• - Dahak
• -Urin
• Telur diletakkan di :
• - Sel hati
• - Rongga usus
• -Paru
• -Pembuluh darah
• -DLL
• Dalam siklus hidup perlu 2 hospes
• Perantara, kecuali Schistosoma ( perlu 1 HP)
• HP I : Keong air
• HP II : Keong air , ikan,
ketam,udang,tumbuhan air

• Dalam HP I : Larva ( Mirasidium  Serkaria

• Dalam HP II : Serkaria metaserkaria ( Bbtk kista)
• Bentuk Infektif : Metaserkaria, kecuali
Schistosoma ( serkaria)
• Cara Infeksi :
• 1. Makan HP II yg mengandung metaserkaria
• 2. Serkaria menembus kulit ( u/ schistosoma)
 PATOGENITAS
• Tergantung lokalisasi cacing dewasa
• Pengaruh rangsangan o/zat toksin cacing
dewasa
• Adanya reaksi sistemik(kelainan) :
• - Gejala alergi
• -Demam
• -Sakit kepala
• -Gejala Gastrointestinal(sal.pencernaan)
• -Batuk & sesak nafas
• -Peradangan sal empedu
• - Ikterus
• -Peradangan hati
• -Hepatomegali
• -Sirosis hati
 Diagnosis
• Menemukan telur dalam :
• -Tinja
• - Dahak
• - Urin
• - Jaringan biopsi
• Reaksi Serologis
 Pembagian Trematoda
• Berdasarkan tempat hidup cacing dewasa :
• 1) Trematoda Hati :
• Fasciola Hepatica
• Clonorchis sinensis
• Opistorcshis viverini
• 2) Trematoda Usus:
• Fasciolopsis Buski
• Echinostoma Sp
• 3)Trematoda Paru :
Paragonimus westermani

• 4) Trematoda darah :
• Schistosoma japonicum
• S.mansoni
• S.Haematobium
Telur F hepatica
 Stadium telur
• Ciri-ciri :
• Btk oval
• Ukuran : 60 – 90 µ x 130 - 150 µ
• Dinding telur tebal
• Memp overculum
• Ada penebalan pd salah satu kutub
 Fasciola hepatica
• Cacing dewasa:
• Ciri-ciri :
• Btk sep daun
• Ukuran
• P : 2-3 cm
• L : 0.8 – 1.3 cm
• Mempunyai chepalic Cone
• Memp : B.I Kepala,B.I perut
• Memp. Kel. Vitelaria
• Testis bercabang-cabang
Fig. 21.23 Fasciola hepatica, adult
fluke. Whole mount.
Fasciola hepatica
Fig. 21.24 Fasciola hepatica (left) and F. gigantica (right ).
Fig. 21.26 Fasciola gigantica. Human liver showing periportal
fibrosis as a result of worms in the biliary ducts.
Hypertrophia of bile ducts in liver caused
by F. hepatica (liver section; goat)
Adult flukes Fasciola hepatica in bile
ducts (liver of goat)
C.sinensis
 Telur Clonorchis sinensis

• Btk sep kendi

• Ukuran : 29 x 16 µ
• Overculum besar
• Isi Mirasidium
 Telur O.viverrini
( mirip telur Clonorchis sinensis)
Telur F.buski
Fig. 21.25 Fasciolopsis buski, adult fluke. Whole mount.
(Courtesy of Dr. Herman Zaiman).
 F.buski
• Bentuk : Sep daun
• Panjang : 2- 7.5 cm
• Lebar : 0.8 - 2.0 cm
• Sekum berkelok-kelok
• Batil isap perut besar
• Testis : 2 buah bercabang & terletak + ½ bag
posterior badan
S.japonicum
 Schistosoma japonicum. S. japonicum egg. (600X).
Submitted by: J. Michael Miller, Ph.D., CDC, Atlanta, GA.
E-Mail: jmm8@cdc.gov 59 KB JPG File [Full Image]
Schistosoma mansoni
 Schistosoma mansoni. S. mansoni egg. (600X).
Submitted by: J. Michael Miller, Ph.D., CDC, Atlanta, GA.
E-Mail: jmm8@cdc.gov 42 KB JPG File [Full Image]
Schistoma mansoni
S.hematobium