3.

PERKEMBANGAN
KURIKULUM PENDIDIKAN
ISLAM DI MALAYSIA HINGGA
KINI:
Sebelum merdeka
Selepas merdeka
Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah
Kurikulum Standard Sekolah Rendah (22 Julai 2015)
 Perkembangan
Pendidikan Islam
di Malaysia

Pendidikan Islam Pendidikan Islam

Awal Tanah Pada Zaman
Melayu Penjajah

Pendidikan Islam
Sekolah Agama
Selepas
(Arab) Masa Kini
Merdeka
 Perlaksanaan pelajaran pendidikan Islam di Malaysia (sebelum
merdeka dikenali sebagai Tanah Melayu) telah bermula sejak
Islam mula bertapak di Melaka sekitar abad ke 14 lagi.
 sistem pendidikan Islam pada waktu itu merupakan sistem
pendidikan yang tidak formal.
 tidak terdapat peruntukan undang- undang khusus yang
mewajibkan pendidikan Islam diajar kepada semua anak-anak
Islam

SEBELUM MERDEKA
 Perkembangan pendidikan Islam di Malaysia tidak dapat dipastikan
secara tepat bila ianya bermula.

Namun perkara ini dapat dilihat kepada latar belakang sejarah

kedatangan agama Islam ke negara ini yang dikenali dengan nama
Tanah Melayu pada suatu ketika dahulu dan aktiviti serta kegiatan
pendidikan yang berlaku pada waktu tersebut.

 Apabila Raja Melaka yang pertama iaitu Parameswara (kemudian

dikenali sebagai Megat Iskandar Syah) telah memeluk Islam pada 1414M,
maka bermulalah perkembangan sistem Pendidikan Islam di Tanah
Melayu pada waktu itu
 PENDIDIKAN ISLAM DI MALAYSIA
SEBELUM MERDEKA

RUMAH PONDOK MADRASAH MASJID/ SEKOLAH

GURU / IMAM SURAU

Kurikulum Kurikulum
Membaca Ilmu agama Kurikulum Kurikulum: Kurikulum :
al-Quran Tata bahas B. Arab Al-Quran Al-Quran,
Asas fardu Arab Matematik Hadith Fardu Ain
Ain, Jawi Fiqh, Tafsir Geografi Tauhid Tauhid
Doa-doa Mantiq, Kemahiran Tasauf Fiqh
Balaghah Hidup Fiqh B. Arab
hadith Marhaban Tajwid
Berzanji Akhlak
Fardu Ain Imla’
Masa
Subuh
Masa
u Zohor
Waktu
Maghrib
yang tetap
Masa
Tidak dihad
Masa
Mengikut Masa
minat dan Selepas
magrib Selepas
kemahuan Zohor –
murid Dan subuh
Umur Umur selepas
Asar
6-10th Tidak
ditetapkan
Umur
Umur
Tidak
ditetapkan Umur
Tidak terhad
biasanya
Tidak
10 – 15th
ditentukan

Rajah : Perkembangan Pendidikan Islam sebelum Merdeka

 Institusi pengajian pondok asalnya dimulai oleh sistem pengajian di rumah tok
guru yang kebanyakannya tamat pengajian agama di Mekah. Setelah
terdapat banyak peningkatan pelajar maka tempat pengajiannya
dipindahkan ke masjid atau pun surau.

 Sistem Pendidikan Islam dari Mesir, Madinah serta negara-negara Arab lainnya
dijadikan model dalam sistem Pendidikan Islam di Tanah Melayu.
 Pelajar-pelajar yang tamat pengajiannya melalui sistem pondok telah
melanjutkan pelajarannya ke negara-negara Timur Tengah dan apabila balik
menubuhkan pondok-pondok dan kemudiannya menjadi sebagai sekolah
Agama Arab atau Madrasah.
 Terdapat juga yang masih meneruskan sistem pondok dan enggan menukar
namanya sebagai Sekolah Agama Arab . Contohnya Pengajian Pondok di
Masjid al-Muhammadi, di Kota Baharu telah berkembang menjadi
Ma’ahad al-Muhamadi (1915), Maahad Mahmud di Kedah asalnya
Madrasah Al-Hamidiah (1936), Sekolah Menengah Agama Arab Sungai
Bakap, yang dahulunya Sekolah Pondok.

Para pelajar lepasan Sekolah Menengah Agama Arab, pondok dan

madrasah boleh menyambung pelajarannya ke peringkat yang lebih tinggi
dalam dan luar negeri.
  Kronologi perkembangan sistem serta isi kurikulum pendidikan Islam di
Malaysia.
 Pada peringkat awal iaitu peringkat yang masyhur dengan gelaran sekolah
pondok, sistem pengajiannya dipanggil UMUMI (Abdullah ishak,1994) di mana
pembelajaran secara halaqah di hadapan guru pada waktu-waktu tertentu.
 Pada tahun 1871, A.M Skinner ( Nazir sekolah-sekolah) menubuhkan sekolah
Melayu dengan pengajaran al-Quran dilakukan pada waktu petang dan
pada sebelah pagi pembelajaran seperti bacaan, mengira, ilmu hisab dan
sebagainya.
 Penubuhan sekolah ini adalah ekoran daripada kurangnya sambutan kepada
sekolah vernakular yang ditubuhkan oleh kerajaan Inggeris
 PendidikanIslam mula diberi perhatian setelah Tanah Melayu
mencapai kemerdekaan pada tahun 1957. Pada tahun 1960,
kerajaan mula melaksanakan undang-undang pendidikan
berdasarkan kepada Laporan Rahman Talib

SELEPAS MERDEKA
  Hasil daripada laporan tersebut, kerajaan telah
menguatkuasakan satu akta iaitu kewajipan memberikan
pendidikan agama Islam kepada murid-murid agama Islam di
setiap sekolah yang murid-murid beragama Islam berjumlah 15
orang atau lebih.

 OrdinanPelajaran 1957 tidak menetapkan kuasa pihak yang

menguruskan tentang perbelanjaan melaksanakan pelajaran
agama Islam menyebabkan perlaksanaan pelajaran agama
Islam tidak berjalan dengan sistematik.
  Syor Penyata Abdul Rahman Talib 1960,
perkara berkaitan perbelanjaan dinyatakan
secara terperinci iaitu segala perbelanjaan
berkaitan pelajaran agama Islam ditanggung
oleh Kementerian Pelajaran
 Akta Pelajaran 1961 telah mengadakan peruntukan berkaitan
peruntukan kewangan selain mewajibkan sekolah-sekolah
bantuan kerajaan mengadakan pelajaran agama Islam
kepada murid-murid selama dua jam seminggu sekiranya di
sekolah tersebut terdapat seramai 15 orang murid Islam atau
lebih.

 Pada tahun 1962 iaitu tahun Akta Pelajaran 1961 mula

dikuatkuasakan, pelajaran agama Islam telah diadakan dalam
jadual waktu pelajaran biasa kepada murid-murid yang
beragama Islam58 dengan peruntukan masa pengajaran dan
pembelajaran sebanyak 120 minit seminggu.
 sukatan mata pelajaran agama Islam yang pertama
untuk sekolah bantuan kerajaan telah disusun pada
tahun 1959. Ia telah dipersetujui oleh Majlis Raja-Raja
dan dilaksanakan mulai dari tahun 1962 hingga1967
  Sukatan pelajaran agama Islam di sekolah rendah
mengandungi perkara-perkara yang mustahak dipelajari oleh
murid-murid dan disusun sesuai mengikut umur serta kebolehan
mereka.
 Antaranya ialah akidah, ibadah, sejarah rasul-rasul, budi
pekerti dan bacaan al-Quran
 i Di mana dalam sebuah sekolah bantuan kerajaan, didapati 15 orang murid
atau lebih yang beragama Islam, murid-murid itu hendaklah diajar Agama Islam
 ii Pelajaran Agama Islam hendaklah diajar sekurang-kurangnya dua jam
seminggu dalam waktu pengajaran am sekolah-sekolah
 iiiGuru-guru Agama yang mengajar Agama Islam hendaklah terdiri daripada
mereka yang dibenarkan oleh pihak berkuasa negeri
 iv Lembaga Pengurus atau Pengelola Sekolah hendaklah membuat
persediaan yang sepatutnya bagi mengadakan pelajaran Agama Islam dengan
syarat Lembaga Pengurus atau Pengelola dua buah sekolah atau lebih boleh
membuat persediaan-persediaan bersama bagi pengajaran tersebut kepada
murid-murid yang beragama Islam dalam sekolah-sekolah mereka

DALAM SEKSYEN 49 ORDINAN PELAJARAN 1957 ITU JUGA DINYATAKAN

SECARA TERPERINCI KEDUDUKAN AGAMA ISLAM DI SEKOLAH-SEKOLAH :
 Hasil
daripada Pendidikan Islam (Pengetahuan Agama Islam)
dalam dasar pendidikan negara telah mewujudkan satu
golongan pelajar yang kemudiannya mendesak supaya mata
pelajaran agama ditambah dan diajar di maktab-maktab
perguruan.
 PelajaranAgama Islam / Tamadun Islam juga perlu diajar di
pusat-pusat pengajian tinggi. Universiti Islam hendaklah
diwujudkan dan mata pelajaran Agama Islam wajib diambil
dalam peperiksaan awam
 Satu kajian yang dibuat oleh Lembaga Penasihat Penyelarasan Pembelajaran
dan Pendidikan Islam (LEPAI), melaporkan bahawa pada keseluruhannya
Sekolah Agama di negara ini terletak di bawah tanggungjawab pihak–pihak
berkuasa yang berlainan. Dari segi pentadbiran, Sekolah Agama di Malaysia
selepas merdeka terbahagi kepada tiga jenis iaitu :
 •Sekolah Agama Kementerian Pendidikan (SMKA)
 •Sekolah Agama Kerajaan Negeri (SAN)
 •Sekolah Agama Rakyat (SAR)

INSTITUSI PENDIDIKAN ISLAM DI MALAYSIA SELEPAS

MERDEKA
 SMKA terletak di bawah pengawasan dan kelolaan Kementerian Pendidikan.
Sekolah-sekolah ini hanya bermula di peringkat menengah sahaja iaitu mulai dari
tingkatan satu.
 Semua urusan dan keperluan SMKA ditadbirkan mengikut susunan tertentu melalui
Pejabat Pendidikan dari peringkat daerah hingga ke peringkat negeri dan pusat.
 Keputusan-keputusan utama dan dasar-dasar dibuat oleh kementerian. Di
samping itu terdapat pegawai-pegawai yang terlatih dan berpengalaman dalam
bidang-bidang tertentu telah dipertanggungjawabkan untuk mengendalikan
sekolah-sekolah ini.
 pengetua sekolah-sekolah tersebut juga diberi latihan bukan sahaja dalam
bidang pengajaran dan pembelajaran tetapi juga dalam bidang pentadbiran
dan pengurusan.

SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN AGAMA KEMENTERIAN

PENDIDIKAN (SMKA)
  SAN terletak di bawah pengawasan dan kelolaan Majlis atau Jabatan
Agama Islam Negeri.
 Ada juga di bawah kelolaan badan-badan tertentu seperti Lembaga
Pendidikan Islam Melaka dan Yayasan Islam Kelantan Sekolah-sekolah ini
ditadbir oleh Kerajaan Negeri . Oleh yang demikian terdapat perbezaan di
antara sekolah-sekolah tersebut .

 Sejak tahun 1963 SAN telah menerima Sukatan Pelajaran Kementerian

Pendidikan dengan mengadakan peperiksaan SRP (1963) dan SPM (1965),
dan seterusnya Tingkatan Enam Aliran Agama (1968) untuk memasuki Fakulti
Pengajian Islam di UKM

SEKOLAH AGAMA KERAJAAN NEGERI (SAN)

  SAR dikendalikan oleh rakyat dari segi pentadbiran, kewangan, pengurusan,
sukatan pelajaran dan lain-lain.
 Pentadbirannya di bawah kelolaan Lembaga atau Jawatankuasa sekolah masing-
masing .
 SAR tertakluk kepada undang-undang pentadbiran Agama Islam Majlis atau
Jabatan Agama Islam Negeri. Oleh itu SAR digalakkan supaya mendaftar dengan
Majlis atau Jabatan Agma Islam Negeri .
 Pendaftaran ini bertujuan memudahkan pihak kerajaan ( negeri dan pusat)
menyalurkan apa-apa bantuan dan nasihat. Walau bagaimanapun ada
beberapa buah negeri yang menyerapkan kurikulum pelajaran agama dari negeri
lain. Ini dilakukan kerana sijil yang dikeluarkan oleh sekolah berkenaan telah
diiktiraf oleh beberapa buah institusi pengajian agama dari dalam dan luar negeri

SEKOLAH AGAMA RAKYAT (SAR)

Bincangkan perbezaan perkembangan
Kurikulum Pendidikan Islam pada zaman
sebelum dan selepas kemerdekaan.

SOALAN TUTORIAL
Kurikulum Bersepadu Sekolah
Rendah

23 JULAI 2015
 Matlamat pendidikan sekolah rendah adalah
untuk memastikan perkembangan potensi murid
secara menyeluruh, seimbang dan bersepadu.
Perkembangan ini meliputi aspek-aspek intelek,
rohani, emosi dan jasmani bagi melahirkan insan
yang seimbang, harmonis dan berakhlak mulia.

MATLAMAT KBSR
 1. Menguasai bahasa Melayu sesuai dengan kedudukannya sebagai Bahasa
Kebangsaan dan bahasa rasmi negara;
 2. Menguasai kemahiran asas berbahasa iaitu bertutur, membaca dan menulis
dalam bahasa pengantar sekolah;
 3. Menguasai asas yang kukuh dalam kemahiran mengira dan
menggunakannya dalam menyelesaikan masalah harian;
 4. Menguasai kemahiran belajar;
 5. Menguasai kemahiran berfikir;
 6. Bertutur, membaca, menulis dan memahami bahasa Inggeris selaras dengan
kedudukannya sebagai bahasa kedua;

OBJEKTIF KBSR
 7. Memperoleh ilmu pengetahuan dan berusaha menambahnya;
 8. Membina daya kepimpinan dan daya keyakinan diri;
 9. Mempunyai pengetahuan, kefahaman, minat serta kepekaan
terhadap manusia dan alam sekitar;
 10. Menguasai kemahiran saintifik dan teknikal;
 11.Memahami, meminati, menikmati dan menyertai aktiviti-aktiviti
amal, kesenian dan rekreasi dalam lingkungan kebudayaan
nasional;
 12. Menjaga kesihatan dan kecergasan diri;
 13. Menguasai kemahiran serta membina minat dan sikap
yang positif terhadap keusahawanan dan
produktiviti;
 14. Menguasai kemahiran membaca, menghafaz dan
memahami pengertian ayat-ayat tertentu dalam
 Al-Quran bagi murid Islam;
 15. Meyakini asas-asas keimanan, mengerjakan amal
ibadat dan mengamalkan akhlak mulia;
  16. Membina semangat patriotisme;
 17. Mengembangkan bakat dan kreativiti; dan.
 18.
Mengamalkan sikap dan perlakuan yang
berpandukan nilai murni yang menjadikannya asas
bagi amalan hidup.
 1.pendekatan bersepadu
 2.perkembangan individu secara menyeluruh
 3.pendidikan untuk semua murid
 4.pendidikan seumur hidup

PRINSIP-PRINSIP KBSR
Boleh dicapai melalui:
1.kurikulum

2.kokurikulum

3.budaya sekolah

PENDEKATAN BERSEPADU
  1. kemahiran asas
 2. kemahiran berfikir
 3. nilai merentas kurikulum
 4. bahasa merentas kurikulum
 5. patriotisme merentas kurikulum
 6. strategi pengajaran dan pembelajaran yang berpusatkan murid
 7. penilaian berterusan
 8. pemulihan dan pengayaan
 9. prinsip mudah ubah
 10. sains dan teknologi merentas kurikulum

PENEKANAN DALAM KBSR

 Unsur pengetahuan, kemahiran dan nilai
digabungkan supaya wujud kesepaduan dari
segi intelek, rohani, emosi dan jasmani. Ianya
merangkumi aspek teori dan amali serta nilai
murni bagi melahirkan insan yang seimbang.
Pembelajaran di bilik darjah diperkukuhkan
melalui kokurikulum.

KONSEP BERSEPADU
  guru seharusnya mewujudkan suasana persekitaran yang
merangsang pembelajaran melalui kemudahan fizikal kelas iaitu
dengan menyediakan ruang untuk pembelajaran yang selesa,
sudut pembelajaran dilengkapkan dengan bahan yang interaktif,
ruang pameran hasil kerja, bahan rujukan untuk penggunaan
murid, bahan pembelajaran yang mencabar daya pemikiran.

STRATEGI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

 gurujuga haruslah mengamalkan prinsip-prinsip tertentu
dalam proses pengajaran dan pembelajaran seperti
dengan melibatkan murid secara aktif, menjalankan
penilaian yang berterusan, mewujudkan peluang murid
menilai kerja mereka, melatih murid meneroka pelbagai
cara dalam menyelesaikan tugasan,
 Memberipeluang murid mendapatkan pengalaman
yang berulang kali dalam situasi yang berlainan,

 menyediakan
suasana pembelajaran yang
menggalakkan murid membuat keputusan secara
rasional,
 memberikan
penghargaan di atas usaha murid supaya
dapat membantu dan membina sifat berani, yakin dan
daya juang,

 melatih
murid menguasai kemahiran belajar dalam
kemahiran berfikir serta mengambil tindakan segera
terhadap masalah pembelajaran murid.
Gurujuga harus menjalankan kaedah Pengajaran
dan Pembelajaran yang baik bagi menghasilkan
pengajaran dan pembelajaran yang lebih
bermakna, berkesan dan menyeronokkan guru
hendaklah menggunakan kaedah yang
melibatkan murid secara aktif.
 Guru boleh mengelolakan secara kelas, kumpulan, berpasangan
atau pun individu.
 Pembentukan kumpulan berdasarkan kepada kebolehan
murid yang hampir-hampir sama ataupun kepada kebolehan
yang pelbagai.
 Pelbagaikaedah boleh dijalankan melalui aktiviti seperti simulasi,
lakonan, permainan, tunjuk ajar, lawatan, bercerita, projek,
sumbang saran, main peranan dan pidato.
  Penilaianformatif ialah penilaian sepanjang masa.
Penilaian sumatif dijalankan di akhir sesuatu tempoh
pembelajaran

PENILAIAN