SEJARAH BAHASA

JAWA
Alvian Dwi Prasetyo 1401417273
Hastrika Cahyaning Tyas
1401417278
Dwi Wahyu Nugraeni 1401417279
Yuanida Oftafiani 1401417283
Nur ‘Izza Afkarina 1401417376
Eva Fauzi 1401417430
SEJARAH BAHASA
JAWA
 ASAL MUASAL BAHASA
JAWA

 Asal muasal bahasa Jawa inggih menika saking bahasa

austronesia.
 Bahasa Austronesia inggih meniko bahasa ingkang digunaaken
dening bangsa pribumi ingkang wonten ing benua Asia.
 Bahasa Austronesia :

1. bahasa Jawa
2. bahasa sunda, lan

3. bahasa madura
bahasa Jawa ing jaman menika dereng gadah aksara, lan
bahasa Jawa ingkang wonten ing wekdal menika inggih
bahasa Jawa kuno utawi bahasa kawi.
bahsa Jawa kuno ing wekdal menika gabung kaliyan tiyang
hindu dados bahasa campuran inggih menika bahasa Jawa
lan bahasa sansekerta ingkang migunaake aksara hindu.
Wonten ugi ing carios asal usul bahasa jawa menika
kadados amargi wonten tiyang kasatrian asmanipun Aji
Saka.Aji Saka meenika tiyang ingkang prigel nulis sajak ing
sakmeniko kasebut aksara jawa ngantos sakniki
 AKSARA JAWA

Aksara Jawa, utawi ingkang dipun kenal Hanacaraka

lan Caraka, inggih punika salah setunggalipun
aksara tradisional Nusantara ingkang digunaake
kagem nyerat bahasa Jawa.
 A S A L M U L A A K S A R A J AWA

 Minurut tradisi lisan, aksara Jawa dipun ciptaake dening Aji Saka,
tokong pendatang sangking India, sangking suku Shaka (scythia).
 Basa Jawi ingkang sepisan dipunginaaken dening masyarakat
Indonesia asmanipun basa Jawi purba. Basa Jawi purba
dipunginaaken dening masyarakat wonten salah sawijining
kerajaan ing Indonesia inggih menika Kerajaan Salakanegara
antawis tahun 3 Masehi.
 Sabanjure basa Jawi purba katingal basa Jawi ingkang asmanipun
basa Jawi kuno utawi basa kawi
Basa Jawi ngrembaka kanthi pesat wonten masa pemerintahan
Kerajaan Mataram. Perkawis menika dipunsebabaken amargi
wonten urusan politik Kerajaan Mataram migunaaken basa Jawi
minangka alat damel nggayuh ancas-ancas politik.
Wonten kerajaan Mataram ugi dipunrembaka sastra babad,
Sastra babad menika dipunginaaken damel ancas-ancas
legitimasi.
Supomo Surjohudojo jlantrahake menawi sastra babad
dipunserat damel ngagungaken kadudukanipun Raja ingkang
manguasa. Sanes iku kahanan ngrembakane babad ingkang
wonten ing masyarakat, ugi ngrembaka unggah-ungguh basa.
 Unggah-ungguhing basa minangka alat damel
ngawontenaken jarak sosial, sejatine unggah-
ungguh basa mung dibedakake dadi basa
ngoko lan basa krama. Basa krama
dipunginaaken damel srawung kaliyan kanca
sapantaran, utawi tiyang sepuh ingkang
ngendika kaliyan tiyang ingkang langkung
enom. Basa krama biasane dipunginaaken
damel ngendika dening tiyang enom dating
tiyang ingkang sepuh, utawi tiyang ingkang
dipunanggep langkung sepuh, utawi tiyang
ingkang anggadahi jabatan langkung inggil.
Basa krama asring dipunginaaken wonten
daerah keraton. Amargi masyarakat wonten
daerah keraton njaga sanget budaya lan
unggah-ungguhing basa. Dados basa krama
asring dipunginaaken wonten masyarakat
sekitar keraton kagem ngendikan padinane.
Nanging wonten sisih sanes, unggah-
ungguh basa ugi minangka produk
saking panguripan sosial. Perkawis
menika saged dipunjlantrahaken
menawi struktur masyarakat
minangka faktor panggawene saking
struktur basa. Utawi ugi saget
dipunsebat struktur basa minangka
pantulan saking struktur masyarakat.
Struktur basa ingkang ngemot
unggah-ungguhing basa minangka
pantulan saking struktur masyarakat
ingkang mangertosi undak-undakan
sosial utawi stratifikasi sosial.
Sejatine unggah-ungguh basa mung dibedakake dadi
basa ngoko lan basa krama. Basa krama
dipunginaaken damel srawung kaliyan kanca
sapantaran, utawi tiyang sepuh ingkang ngendika
kaliyan tiyang ingkang langkung enom. Basa krama
biasane dipunginaaken damel ngendika dening
tiyang enom dating tiyang ingkang sepuh, utawi
tiyang ingkang dipunanggep langkung sepuh, utawi
tiyang ingkang anggadahi jabatan langkung inggil.
 PERKEMBANGAN BASA JAWA

Ing abad XVI ing pangembangan kerajaan Islam ing Jawa wiwit katon, kayata
Demak lan Pajang, nanging Kraton niku ora suwe, banjur status ing abad
XVII ngowah dados kabupaten ing ngisor kuasanipun Mataram. Mulane
Pajang lan Demak ora akeh ninggalake akeh panganggo ing pangembangan
budaya, ing wangun sastra.
Ora uga kita nemokake kabudayan kraton utawa babad,
mulane iku kita ora nemukake jaman kasusastraan Demak
utawa Pajang , senadyan ana ing jaman kasusastraan Islam.
Nanging iku ora ateges kita bisa nyimpulaken yen ing jaman
Demak utawa Pajang ora ana kabudayan Kraton. Kabudayan
Demak lan Pajang pisanan majeng saka Mataram, amarga
ing wektu iku Demak lan Pajang, kahanan Mataram isih
kawujud alas. Mung sawise diasta dening Ki Ageng Pemanahaan,
Mataram ngrembaka dadi negara. Mulane, ing pangembangan awal Mataram,
Demak dadi modelipun. Banjur ngembangake kabudayan padha karo
kapentingan politik Mataram.
Sawise sedane Sultan Agung pangembangan basa Jawa terus
berkembang , lan wiwit mbleret pangembangane sawise
kolonial Walanda mecahaken Mataram dadi loro ing taun
1755 , wiwit kasepakatan Gianti sing mecahaken Kerajaan
Mataram dadi Kerajaan Surakarta lan Kasultanan Yogyakarta .
Wiwit tentara saka Sultan Agung disabetake VOC ing Batavia
taun 1629, mboko sithik VOC utawa Kolonial Walanda nguasai
Mataram , ditambah maneh pambrontak sing nggulingake
Mataram karo bantuan saka kolonial Walanda. Ing jaman
kolonial Walanda , paperangan relatif ora ana amarga para
panguasa Jawa wis ngakoni kadhaulatan Walanda lan Walanda
njamin katerusan kadudukanipun. Bisa diarani, kakuasaan
politik saka raja-raja Jawa dadi ilang , nanging kekuasaan
budaya mereka sing malah luwih kuat . Ing ora anané
kawibawan politik , kawibawan digawe liwat budaya .
sakmenika , contone , ing dilakoke dening Pakubuwono X
( Waca Kuntowijoyo , 2004 ) . Pakubuwono luwih berkembang
lan njaga simbul mitos , contone , bab grebeg Mulud
,nyuciaken jimat-jimat Kraton sing kramat.
Antarane simbol lan mitos , mesthi punika wayang kulit. Wayang
kulit digawe seni " adhi luhung" saka iku pranata masyarakat
Jawa sing dibangun , liwat crita lan basa . Wiwit jaman pra -
kolonial , luwih saka alat komunikasi , basa Jawa wis dadi
bagéan saka ritual kapercayaan,ka negaraan , lan kabudayaan .
Nanging ing jaman kolonialipun, basa Jawa isih dadi bagéan
saka ritual-ritual sing padha , malah sanadyan dening masyarakat
ing Kauripan. Dadi peranan basa ing jaman Kolonial Walanda
mung dadi symbol-simbol kakuasaan raja, nalika kakuasaan raja-
raja dikunjara dening kolonial Walanda .
 CEKAP
SEMANTEN
MATUR SUWUN

WONTEN
PITAKENAN?